Hadyn Parry: Re-engineering mosquitos to fight disease

Hadyn Parry: tái cấu trúc loài muỗi để chống lại bệnh

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Translator: Phuong Nguyen Reviewer: Hoang Yen Nguyen Dang

So I'd like to start by focusing on

Tôi muốn bắt đầu bài nói chuyện bằng việc tập trung vào

the world's most dangerous animal.

loài động vật nguy hiểm nhất thế giới.

Now, when you talk about dangerous animals,

Hiện tại, khi bạn nói đến động vật nguy hiểm,

most people might think of lions or tigers or sharks.

đa số mọi người sẽ nghĩ đến sư tử hay cọp hay cá mập.

But of course the most dangerous animal

Nhưng tất nhiên loài động vật nguy hiểm nhất

is the mosquito.

là muỗi.

The mosquito has killed more humans

Muỗi đã giết nhiều người

than any other creature in human history.

hơn bất cứ loài động vật nào trong lịch sử loài người.

In fact, probably adding them all together,

thực tế, nếu cộng tất cả các loài khác lại,

the mosquito has killed more humans.

loài muỗi đã giết nhiều người hơn.

And the mosquito has killed more humans than wars

Và muỗi đã giết nhiều người hơn những cuộc chiến

and plague.

và những trận dịch.

And you would think, would you not,

Và bạn sẽ nghĩ,

that with all our science, with all our advances in society,

rằng với tất cả khoa học của chúng ta, với những tiến bộ trong xã hội chúng ta,

with better towns, better civilizations, better sanitation,

với những thành phố hiện đại hơn, nền văn minh hiện đại hơn, vấn đề vệ sinh tốt hơn,

wealth, that we would get better at controlling mosquitos,

sự giàu có, liệu những thứ đó có giúp chúng ta kiểm soát tốt hơn loài muỗi.

and hence reduce this disease.

và nhờ đó giảm thiểu loại bệnh này.

And that's not really the case.

Và thật sự đó không phải vấn đề đáng nói.

If it was the case, we wouldn't have

Nếu nó là vấn đề, chúng ta đã không có

between 200 and 300 million cases of malaria every year,

khoảng 200 đến 300 triệu ca bệnh sốt rét mỗi năm,

and we wouldn't have

và chúng ta cũng không có

a million and a half deaths from malaria,

một triệu rưỡi ca tử vong do sốt rét,

and we wouldn't have a disease

và chúng ta cũng không có một căn bệnh

that was relatively unknown 50 years ago

mà gần như không được biết đến cho đến 50 năm trước

now suddenly turned into

và bây giờ bỗng nhiên biến thành

the largest mosquito-borne virus threat that we have,

mối hiểm họa từ muỗi nguy hiểm nhất.

and that's called dengue fever.

và mối hiểm họa đó được gọi là bệnh sốt xuất huyết.

So 50 years ago, pretty much no one had heard of it,

Vậy, 50 năm trước, không một ai biết đến căn bệnh này,

no one certainly in the European environment.

không một ai ở khu vực Châu Âu.

But dengue fever now, according to the World Health Organization,

nhưng theo Tổ Chức Sức Khỏe thế giới, giờ đây \bệnh sốt xuất huyết

infects between 50 and 100 million people every year,

lây lan cho 50 triệu người đến 100 triệu người mỗi năm,

so that's equivalent to the whole of the population

và nó gần như bằng cả dân số

of the U.K. being infected every year.

của nước Anh đang bị lây bệnh mỗi năm.

Other estimates put that number at roughly double

Những số ước tính khác gấp đôi số nói trên

that number of infections.

về những ca bệnh.

And dengue fever has grown in speed quite phenomenally.

Và bệnh sốt xuất huyết đang phát tán một cách chóng mặt

In the last 50 years, the incidence of dengue

Trong vòng 50 năm qua, tỉ lệ mắc bệnh

has grown thirtyfold.

đã tăng gấp 30 lần.

Now let me tell you a little bit about what dengue fever is,

Bây giờ để tôi kể cho các bạn nghe một chút về bệnh sốt xuất huyết

for those who don't know.

cho những ai không biết.

Now let's assume you go on holiday.

Bây giờ hãy tưởng tượng bạn đang đi nghỉ mát.

Let's assume you go to the Caribbean,

hãy tưởng tượng bạn đi đến Caribe,

or you might go to Mexico. You might go to Latin America,

hay bạn có thể đi đến Mexico. Bạn có thể đi đến Châu Mỹ Latinh,

Asia, Africa, anywhere in Saudi Arabia.

Châu Á, Châu Phi, bất kì đâu ở Ả Rập

You might go to India, the Far East.

Bạn có thể đi đến Ấn độ, những vùng đất phía Đông.

It doesn't really matter. It's the same mosquito,

Đó không phải là vấn đề. Nó cũng là một loại muỗi

and it's the same disease. You're at risk.

và cùng một căn bệnh. Bạn luôn bị đe dọa.

And let's assume you're bitten by a mosquito

Và thử giả định bạn bị chích bởi một con muỗi

that's carrying that virus.

mang vi-rút đó trong người.

Well, you could develop flu-like symptoms.

bạn có thể sẽ có những triệu chứng như bệnh cúm.

They could be quite mild.

Chúng có thể khá nhẹ.

You could develop nausea, headache,

Bạn sẽ thấy buồn nôn, đau đầu,

your muscles could feel like they're contracting,

những cơ bắp trên người bạn sẽ thấy rất mệt mỏi.

and you could actually feel like your bones are breaking.

và bạn có thể thật sự thấy xương của mình như đang vỡ vụn ra.

And that's the nickname given to this disease.

và căn bệnh này có một biệt danh,

It's called breakbone fever,

nó được gọi là "sốt vỡ xương"

because that's how you can feel.

bởi vì đó là cảm giác bạn cảm thấy khi bị căn bệnh.

Now the odd thing is, is that once you've been bitten

Bây giở, có một thứ vô lý ở đây, đó là ngay khi bạn bi chích

by this mosquito, and you've had this disease,

bởi con muỗi này, và bị truyền bệnh,

your body develops antibodies,

cơ thể bạn sẽ sản xuất ra những kháng thể,

so if you're bitten again with that strain,

vì vậy nếu bạn bị chích lần nữa với cùng liều lượng

it doesn't affect you.

nó sẽ không ảnh hưởng đến sức khỏe của bạn.

But it's not one virus, it's four,

Nhưng ở đây không phải là một mà là bốn con vi-rút

and the same protection that gives you the antibodies

và cùng một hệ thống bảo vệ tạo ra những kháng thế

and protects you from the same virus that you had before

và bảo vệ bạn khỏi những con vi-rut cùng dạng bạn bị trước đó

actually makes you much more susceptible to the other three.

thực sự làm bạn nhạy hơn với ba con vi--rút còn lại.

So the next time you get dengue fever,

Cho nên lần sau bạn bị sốt xuất huyết,

if it's a different strain, you're more susceptible,

nếu nó là một loại khác, liều lượng khác, bạn sẽ nhạy cảm hơn với căn bệnh,

you're likely to get worse symptoms,

bạn sẽ có xu hướng chịu những triệu chứng nặng nề hơn,

and you're more likely to get the more severe forms,

và bạn sẽ có thể bị bệnh nặng hơn,

hemorrhagic fever or shock syndrome.

sốt xuất huyết hay hội chứng shock.

So you don't want dengue once,

Vì thế bạn không muốn bị sốt xuất huyết 1 lần

and you certainly don't want it again.

và bạn chắc chắc không muốn bị lần nào nữa.

So why is it spreading so fast?

Vậy tại sao bệnh này phát tán nhanh như vậy?

And the answer is this thing.

Và câu trả lời là đây.

This is Aedes aegypti.

Đây là loài muỗi Aedes aegypti.

Now this is a mosquito that came, like its name suggests,

Đây là loài muỗi-như tên gọi của no.

out of North Africa, and it's spread round the world.

đến từ Bắc Phi, và nó phát tán khắp thế giới.

Now, in fact, a single mosquito will only travel

Thực tế một con muỗi chỉ có thể di chuyển khoảng

about 200 yards in its entire life. They don't travel very far.

khoảng 200 yard (182.88 mét) trong toàn bộ cuộc đời của nó. Chúng không di chuyển quá xa.

What they're very good at doing is hitchhiking,

Cái mà chúng giỏi đó là đi quá giang,

particularly the eggs.

cụ thể là ở dạng trứng.

They will lay their eggs in clear water, any pool, any puddle,

Chúng sẽ đẻ trứng của mình ở những nơi nước sạch, bất cứ hồ nào, bất cứ vũng nước nào,

any birdbath, any flower pot,

bất cứ ụ nước cho chim nào, bất cứ bồn hoa nào,

anywhere there's clear water, they'll lay their eggs,

bất cứ đâu có nước sạch, chúng sẽ đẻ trứng vào đó,

and if that clear water is near freight, it's near a port,

và nếu chỗ nước sạch đó gần với nơi trung chuyển, gần với bến cảng,

if it's anywhere near transport,

bất cứ đâu gần nơi vận chuyển.

those eggs will then get transported around the world.

những quả trứng đó sẽ được vận chuyển đi khắp thế giới.

And that's what's happened. Mankind has transported

và đó là chuyện đã xảy ra. Loài người đang vận chuyển

these eggs all the way around the world,

những quả trứng ấy đi khắp thế giới,

and these insects have infested over 100 countries,

và những con côn trùng này đã càn quét qua hơn 100 quốc gia,

and there's now 2.5 billion people living in countries

và hiện nay có khoảng 2.5 tỉ người sống ở những quốc gia

where this mosquito resides.

nơi có muỗi sinh sống.

To give you just a couple of examples

Để tôi cho bạn vài ví dụ

how fast this has happened,

về độ phát tán nhanh chóng của chuyện này ở mức nào

in the mid-'70s, Brazil declared, "We have no Aedes aegypti,"

khoảng giữa thế kỉ 70, Brazil đã công bố "Chúng tôi không có bất kì con muỗi Aedes aegyptis nào"

and currently they spend about a billion dollars now

và hiện nay họ đang phải tiêu tốn khoảng 1 tỉ đô

a year trying to get rid of it, trying to control it,

mỗi năm để cố gắng tiêu diệt những con muỗi, cố gắng kiểm soát chúng,

just one species of mosquito.

chỉ với 1 loài muỗi.

Two days ago, or yesterday, I can't remember which,

2 ngày trước, hoặc là hôm qua, tôi cũng không nhớ rõ lắm,

I saw a Reuters report that said

tôi thấy tở Reuters báo cáo là

Madeira had had their first cases of dengue,

Madeira đã có những ca đầu tiên mắc bệnh sốt xuất huyết

about 52 cases, with about 400 probable cases.

khoảng 52 ca, với khoảng 400 ca đang tròng vòng nghi vấn.

That's two days ago.

đó là 2 ngày trước.

Interestingly, Madeira first got the insect in 2005,

thú vị thay, Madeira có côn trùng đầu tiên vào năm 2005,

and here we are, a few years later,

và bây giờ, vài năm sau,

first cases of dengue.

những ca đầu tiên của bệnh sốt xuất huyết.

So the one thing you'll find is that where the mosquito goes,

Vậy có một chuyện bạn thắc mắc là những con muỗi đi đâu,

dengue will follow.

thì bệnh sốt xuất huyết theo đó.

Once you've got the mosquito in your area,

Một khi bạn có muỗi trong khu vực của minh,

anyone coming into that area with dengue,

bất cứ ai vào khu vực đó với bệnh sốt xuất huyết,

mosquito will bite them, mosquito will bite somewhere else,

muỗi sẽ chích họ, muỗi sẽ chích ở một nơi nào khác,

somewhere else, somewhere else,

một nơi nào khác, một nơi nào khác nữa,

and you'll get an epidemic.

và bạn có một trận dịch.

So we must be good at killing mosquitos.

Vì thế chúng ta phải thật giỏi trong việc tiêu diệt muỗi.

I mean, that can't be very difficult.

ý tôi là điều đó có thể rất khó.

Well, there's two principle ways.

Nhưng có hai quy tắc căn bản.

The first way is that you use larvicides.

Cách thứ nhất là bạn sử dụng thuốc diệt lăng quăng.

You use chemicals. You put them into water where they breed.

bạn dùng chất hóa học. Bạn pha vào nước nơi những con lăng quăng sông

Now in an urban environment, that's extraordinarily difficult.

Hiện nay với môi trường thành thị, việc này càng trở nên khó khăn.

You've got to get your chemical into every puddle,

bạn phải cho chất hóa học vào từng vũng nước,

every birdbath, every tree trunk.

từng ụ nước, từng thân cây.

It's just not practical.

Điều này thật không thực tế.

The second way you can do it

Cách thứ hai bạn có thể sử dụng

is actually trying to kill the insects as they fly around.

là cố giết những con muỗi khi chúng bay quanh.

This is a picture of fogging.

Đây quả thực là một bức tranh không mấy sáng sủa.

Here what someone is doing

Đây là cái mà một ai đó đang làm

is mixing up chemical in a smoke

đó là trộn các chất hóa học trong khói

and basically spreading that through the environment.

và đơn giản là phun hỗn hợp đó vào môi trường.

You could do the same with a space spray.

Bạn cũng có thể làm tương tự vời bình xịt.

This is really unpleasant stuff,

Đây thật sự là 1 việc khó chịu,

and if it was any good, we wouldn't have this massive increase

và nếu có có tác dụng, chúng ta đã không có sự tăng mạnh về muỗi này

in mosquitos and we wouldn't have this massive increase in dengue fever.

và cũng không có sự tăng mạnh của bệnh sốt xuất huyết này.

So it's not very effective, but it's probably

Vậy thì nó không hiệu quả lắm, những nó quả thực

the best thing we've got at the moment.

là thứ tốt nhất chúng ta có hiện nay.

Having said that, actually, your best form of protection

Quả thật phải nói rằng biện pháp bảo vệ tốt nhất của bạn

and my best form of protection is a long-sleeve shirt

và cả của tôi là một cái áo tay dài

and a little bit of DEET to go with it.

và có một chút hóa chất DEET lên đó.

So let's start again. Let's design a product,

Vậy giờ chúng ta bắt đầu lại. Hãy cùng tạo ra một sản phẩm,

right from the word go, and decide what we want.

ngay từ lúc bắt đầu, và quyết định cái chúng ta muốn.

Well we clearly need something that is effective

Rõ ràng chúng ta cần một thứ gì đó hiệu quả

at reducing the mosquito population.

trong việc thu nhỏ dân số loài muỗi.

There's no point in just killing the odd mosquito here and there.

Chẳng là gì cả nếu chỉ giết vài con muỗi lẻ ở đây đó.

We want something that gets that population right the way down

Chúng ta muốn một thứ gì đó có thể làm dân số loài muỗi giảm đáng kể

so it can't get the disease transmission.

để nó không thể truyền bệnh được.

Clearly the product you've got has got to be safe to humans.

Đương nhiên sản phẩm bạn có phải an toàn với con người.

We are going to use it in and around humans.

Chúng ta dự định sẽ sử dụng nó trong và xung quanh con người.

It has to be safe.

Nó phải an toàn.

We don't want to have a lasting impact on the environment.

Chúng ta không muốn có bất cứ ảnh hưởng lâu dài nào lên môi trường.

We don't want to do anything that you can't undo.

Chúng ta không muốn làm bất cứ thứ gì mà chúng ta không thể làm lại được.

Maybe a better product comes along in 20, 30 years.

Có thể một sản phẩm tốt hơn sẽ xuất hiện trong vòng 20, 30 năm nữa.

Fine. We don't want a lasting environmental impact.

Tốt thôi. Chúng ta không muốn một ảnh hưởng xấu lâu dài nào lên môi trường.

We want something that's relatively cheap, or cost-effective,

Chúng ta muốn một thứ gì đấy khá rẻ hoặc phải chăng

because there's an awful lot of countries involved,

bởi vì có rất rất nhiều quốc gia liên quan,

and some of them are emerging markets,

và đa số các quốc gia là những thị trường đang phát triển,

some of them emerging countries, low-income.

một vài quốc gia là nước đang phát triển, thu nhập thấp,

And finally, you want something that's species-specific.

Và cuối cùng, ban muốn thứ gi đó có tác động đến một loài cụ thể.

You want to get rid of this mosquito that spreads dengue,

Bạn muốn thoát khỏi những con muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết,

but you don't really want to get all the other insects.

nhưng bạn thật sự không muốn giết các loại côn trùng khác.

Some are quite beneficial. Some are important to your ecosystem.

Một số loài khá là có ích, một số loài quan trọng với hệ sinh thái.

This one's not. It's invaded you.

Loài muỗi thì không. Nó xâm lược bạn.

But you don't want to get all of the insects.

Nhưng bạn không muốn giết tất cả các loại côn trùng khác.

You just want to get this one.

bạn chỉ muốn thoát khỏi loài này mà thôi.

And most of the time, you'll find this insect

Và đa số thời gian bạn sẽ thấy những con muỗi này

lives in and around your home,

sống trong hay xung quanh nhà bạn,

so this -- whatever we do has got to get to that insect.

vậy thì - bất cứ thứ gì chúng ta làm phải nhất định tiêu diệt được chúng.

It's got to get into people's houses, into the bedrooms,

Tôi đã vào nhà của nhiều người, vào phòng ngủ,

into the kitchens.

nhà bếp,

Now there are two features of mosquito biology

Hiện tại có hai đặc tính sinh học của loài muỗi

that really help us in this project,

giúp ích cho chúng tôi trong dự án này,

and that is, firstly, males don't bite.

và đó là, thứ nhất, những con đực thì không chích.

It's only the female mosquito that will actually bite you.

Chỉ có muỗi cái là thật sự chích bạn.

The male can't bite you, won't bite you,

Những con đực không thể chích bạn, chúng sẽ không chích bạn,

doesn't have the mouth parts to bite you.

chúng không có phần cấu tạo miệng để chích.

It's just the female.

Chỉ có con cái.

And the second is a phenomenon

Và đặc tính thứ hai là một hiện tượng

that males are very, very good at finding females.

đó là những con đực thì rất rất giỏi trong việc tìm những con cái

If there's a male mosquito that you release,

Nếu có một con đực bạn thả ra,

and if there's a female around, that male will find the female.

và nếu có 1 con cái xung quanh, con đực sẽ tìm thấy nó.

So basically, we've used those two factors.

Cho nên cơ bản là chúng tôi đã sử dụng hai yếu tố đó.

So here's a typical situation,

Đây là tình huống điển hình,

male meets female, lots of offspring.

con đực gặp con cái, với rất nhiều con non,

A single female will lay about

Một con muỗi cái sẽ sinh ra khoảng

up to 100 eggs at a time,

gần 100 trứng một lần,

up to about 500 in her lifetime.

khoảng 500 trứng trong một vòng sống của nó.

Now if that male is carrying a gene

Bây giờ nếu con đực mang gen

which causes the death of the offspring,

gây ra cái chết cho những con non,

then the offspring don't survive,

vậy thì những con non sẽ không sống sót,

and instead of having 500 mosquitos running around,

và thay vì có khoảng 500 con muỗi bay vòng quanh,

you have none.

bạn sẽ chẳng thấy con nào.

And if you can put more, I'll call them sterile,

Và tôi sẽ gọi chúng là những con vô sinh,

that the offspring will actually die at different stages,

vì những con non sẽ thật sự chết ở những giai đoạn khác nhau,

but I'll call them sterile for now.

nhưng tôi sẽ gọi chúng là những con vô sinh từ bây giờ.

If you put more sterile males out into the environment,

Nếu bạn có thể thả thêm những con đực vô sinh vào môi trường,

then the females are more likely to find a sterile male

thì những con cái sẽ có nhiều khả năng tìm được một con đực vô sinh

than a fertile one, and you will bring that population down.

hơn là một con có thể sinh sản, và bạn sẽ có thể giảm số lượng muỗi xuống.

So the males will go out, they'll look for females,

Vậy những con muỗi đực sẽ ra ngoài, chúng sẽ tìm những con cái,

they'll mate. If they mate successfully, then no offspring.

chúng sẽ giao phối. Nếu chúng giao phối thành công, vậy thì sẽ không có con non nữa.

If they don't find a female, then they'll die anyway.

Nếu chúng không tìm được những con cái, thì chúng cũng sẽchết.

They only live a few days.

Chúng chỉ sống khoảng vài ngày.

And that's exactly where we are.

và đó chính xác là cái chúng ta đang nói tới.

So this is technology that was developed

Công nghệ này đã được phát triển

in Oxford University a few years ago.

ở Đại học Oxford vài năm trước.

The company itself, Oxitec, we've been working

Có một công ty tên Oxitec, chúng tôi đã làm việc

for the last 10 years, very much on a sort of similar

trong khoảng 10 năm qua, khá nhiều để phát triển 1 con đường

development pathway that you'd get with a pharmaceutical company.

tương tự mà bạn sẽ nhận được với một công ty dược phẩm.

So about 10 years of internal evaluation, testing,

Vậy trong khoảng 10 năm đánh giá, kiểm tra

to get this to a state where we think it's actually ready.

để có thể đến giai đoạn mà chúng tôi nghĩ nó đã sẵn sàng.

And then we've gone out into the big outdoors,

và sau đó chúng đã mang giải pháp ra ngoài,

always with local community consent,

luôn luôn với quy mô cộng đồng địa phương,

always with the necessary permits.

luôn luôn với sự cho phép cần thiết.

So we've done field trials now in the Cayman Islands,

Cho đến nay chúng tôi đã có những cuộc thử nghiệm ở những hòn đảo Cayman

a small one in Malaysia,

một hòn đảo nhỏ ở Malaysia,

and two more now in Brazil.

và hai hòn đảo nữa ở Brazil.

And what's the result?

Và kết quả là gì?

Well, the result has been very good.

Kết quả khá tốt,

In about four months of release,

trong vòng 4 tháng từ ngày được áp dụng

we've brought that population of mosquitos

chúng tôi đã làm số lượng muỗi

— in most cases we're dealing with villages here

trong đa số trường hợp chúng tôi áp dụng cho những ngôi làng

of about 2,000, 3,000 people, that sort of size,

khoảng 2000, 3000 người, kích thước nhỏ

starting small —

như vậy thôi --

we've taken that mosquito population down

chúng tôi đã làm số lượng loài muỗi giảm

by about 85 percent in about four months.

khoảng 85% trong vòng 4 tháng.

And in fact, the numbers after that get,

Và thực tế, những con số sau đó

those get very difficult to count, because there just aren't any left.

trở nên khó đếm hơn rất nhiều, vì chẳng còn con nào sống sót.

So that's been what we've seen in Cayman,

Đó là những gì chúng tôi thấy ở Cayman,

it's been what we've seen in Brazil

Đó cũng là thứ chúng tôi thấy ở Brazil,

in those trials.

trong những cuộc thử nghiệm khác.

And now what we're doing is we're going through a process

Và hiện nay điều chúng tôi đang làm là thông qua 1 quá trình

to scale up to a town of about 50,000,

để có thể nhân rộng ứng dụng lên 1 thị trấn khoảng 50,000 người,

so we can see this work at big scale.

để chúng tôi có thể quan sát nso hoạt động ở quy mô lớn.

And we've got a production unit in Oxford,

và chúng tôi có một đội phát triển ở OXford,

or just south of Oxford, where we actually produce these mosquitos.

hay chỉ ở nam Oxford, nơi chúng tôi thật sự sản xuất ra những con muỗi này.

We can produce them,

Chúng tôi có thể sản xuất ra chúng,

in a space a bit more than this red carpet,

trong không gian lớn hơn cái thảm đỏ này một chút,

I can produce about 20 million a week.

Tôi có thể sản xuất ra khoảng 20 triệu con một tuần.

We can transport them around the world.

Chúng tôi có thể vận chuyển chúng khắp thế giới.

It's not very expensive, because it's a coffee cup --

Nó thật sự không tốn kém, bởi vì nó chỉ như một cốc cà-phê

something the size of a coffee cup

khoảng kích cỡ cốc ca-phê.

will hold about three million eggs.

có thể chứa khoảng 300 triệu trứng.

So freight costs aren't our biggest problem. (Laughter)

Cho nên tiền đông lạnh không phải là vấn đề lớn nhất của chúng tôi.

So we've got that. You could call it a mosquito factory.

Vậy chúng . ban có thể gọi đó là nhà máy muỗi.

And for Brazil, where we've been doing some trials,

Và đối với Brazil, nơi chúng tôi đã làm vài cuộc thử nghiệm,

the Brazilian government themselves have now built

chính phủ Brazil đã tự mình xây dựng

their own mosquito factory, far bigger than ours,

cho họ một nhà máy muỗi, to hơn nhiều cái của chúng tối,

and we'll use that for scaling up in Brazil.

và chúng tôi sẽ sử dụng nó để ứng dụng giải pháp ở toàn Brazil.

There you are. We've sent mosquito eggs.

Vậy đó. Chúng tôi gửi những trứng muỗi đi.

We've separated the males from the females.

Chúng tôi phân tách những con đực ra với con cái.

The males have been put in little pots

Những con đực được cho vào những cái hồ nhỏ

and the truck is going down the road

và những chiếc xe tải đang đi thẳng xuống những con đường

and they are releasing males as they go.

và chúng sẽ phát tán những con đực khi chúng di chuyển.

It's actually a little bit more precise than that.

Nó thật sự chính xác hơn thế 1 chút.

You want to release them so that

Bạnmuốn phát tán những con muỗi để

you get good coverage of your area.

chúng có thể bao phủ toàn bộ khu vực của bạn.

So you take a Google Map, you divide it up,

Vì thế bạn lấy Google Map ra, bạn chia khu vực,

work out how far they can fly,

tính toán xem những con muỗi sẽ bay xa đến đâu,

and make sure you're releasing such that you get

và chắc chắn rằng bạn đang phát tán đúng số lượng

coverage of the area, and then you go back,

đúng nơi ở khu vực, và bạn quay về.

and within a very short space of time,

và trong vòng một khoảng thời gian,

you're bringing that population right the way down.

bạn sẽ thu nhỏ dân số muỗi.

We've also done this in agriculture.

Chúng tôi cũng đã làm thế trong nông nghiệp.

We've got several different species of agriculture coming along,

Chúng ta có vài loài khác nhau trong nông nghiệp

and I'm hoping that soon

và tôi mong rằng sớm thôi,

we'll be able to get some funding together so we can get back

chúng ta có thể nhận được những quỹ hỗ trợ để chúng ta có thể quay lại

and start looking at malaria.

và bắt đầu quan tâm đến sốt rét.

So that's where we stand at the moment,

Đây chính là nơi chúng ta đứng ở hiện tại,

and I've just got a few final thoughts,

và tôi chỉ còn vài ý cuối cùng,

which is that this is another way in which biology

chính là một cách khác mà trong đó sinh học

is now coming in to supplement chemistry

đang trở thành trợ thủ cho hóa học

in some of our societal advances in this area,

trong một vài lợi ích xã hội

and these biological approaches are coming in

và những giải pháp sinh học này đang phát triển

in very different forms,

với nhiều dạng khác nhau,

and when you think about genetic engineering,

và khi bạn nghĩ về tái cấu trúc gen,

we've now got enzymes for industrial processing,

chúng ta nay đã có những enzym cho những quá trình công nghiệp,

enzymes, genetically engineered enzymes in food.

enzym, những enzym tái cấu trúc gene trong thức ăn.

We have G.M. crops, we have pharmaceuticals,

Chúng ta có ngô G.M, chúng ta có dược phẩm,

we have new vaccines,

chúng ta có những vaccin mới,

all using roughly the same technology, but with very different outcomes.

tất cả đều sử dụng gần như cùng một công nghệ, nhưng với những kết quả khác nhau.

And I'm in favor, actually. Of course I am.

Và tôi thật sự rất vui mừng, tất nhiên rồi.

I'm in favor of particularly where the older technologies

Tôi rất vui đặc biệt vì công nghệ cũ

don't work well or have become unacceptable.

không hoạt động tốt hay không thật sự được chấp nhận.

And although the techniques are similar,

Và mặc dù những phương thức là giống nhau,

the outcomes are very, very different,

những kết quả là rất khác nhau,

and if you take our approach, for example,

và nếu bạn lấy giải pháp của chúng tôi, lấy ví dụ thế,

and you compare it to, say, G.M. crops,

và bạn so sánh nó với lương thực G.M,

both techniques are trying to produce a massive benefit.

cả hai phương thức đều cố gắng tạo ra những lợi ích to lớn.

Both have a side benefit,

Cả hai đều có những ưu điểm,

which is that we reduce pesticide use tremendously.

đó là chúng ta cố gắng giảm thiểu đáng kể thuốc bảo vệ thực vật

But whereas a G.M. crop is trying to protect the plant,

Nhưng tronng khi lương thực gene G.M cố gắng bảo vệ đất,

for example, and give it an advantage,

ví dụ, và cho nó ưu điểm,

what we're actually doing is taking the mosquito

cái chúng tôi thực sự làm là lấy những con muỗi

and giving it the biggest disadvantage it can possibly have,

và cho chúng một bất lợi lớn nhất chúng có thể có

rendering it unable to reproduce effectively.

đó là làm cho chúng không còn khả năng sinh sản hiệu quả.

So for the mosquito, it's a dead end.

Vì thế đối với loài muỗi, đó là điểm chết.

Thank you very much. (Applause)

Cám ơn rất nhiều (vỗ tay)