Andrew Blum: What is the Internet, really?

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Translator: Phuong Quach Reviewer: Lê Anh

I've always written primarily about architecture,

Tôi chủ yếu viết về kiến trúc,

about buildings, and writing about architecture

về những tòa nhà, và việc viết về kiến trúc

is based on certain assumptions.

dựa trên một vài giả định.

An architect designs a building, and it becomes a place,

Kiến trúc sư thiết kế tòa nhà, và nó thành một nơi

or many architects design many buildings, and it becomes

hay kiến trúc sư thiết kế toà nhà, và nó thành

a city, and regardless of this complicated mix of forces

thành phố, bất chấp sự pha trộn phức tạp của các thế lực

of politics and culture and economics that shapes

chính trị, văn hóa và kinh tế hình thành

những nơi này, vào cuối ngày, bạn có thể đến

these places, at the end of the day, you can go

and you can visit them. You can walk around them.

và thăm nơi đó. Bạn có thể đi dạo quanh .

You can smell them. You can get a feel for them.

Có thể ngửi hay cảm nhận về chúng.

Và trải nghiệm ý nghĩa của nơi đó.

You can experience their sense of place.

Nhưng điều làm tôi bất ngờ trong nhiều năm qua

But what was striking to me over the last several years

là việc tôi đi ra ngoài ngày càng ít đi,

was that less and less was I going out into the world,

and more and more, I was sitting in front of my computer screen.

và tôi ngồi trước màn hình máy tính ngày càng nhiều hơn.

And especially since about 2007, when I got an iPhone,

Đặc biệt từ năm 2007, khi tôi có một chiếc Iphone,

I was not only sitting in front of my screen all day,

không chỉ ngồi trước màn hình cả ngày,

but I was also getting up at the end of the day

mà tôi còn thức đến cuối ngày

and looking at this little screen that I carried in my pocket.

và nhìn vào cái màn hình bé tí tôi mang trong túi.

And what was surprising to me was how quickly

Điều làm tôi giật mình chính là không lâu thì

mối liên hệ giữa tôi và thế giới thực đã thay đổi.

my relationship to the physical world had changed.

In this very short period of time, you know, whether you

Trong thời gian ngắn rất này, cho dù

call it the last 15 years or so of being online, or the last,

bạn gọi điện suốt 15 năm qua hay trực tuyến trên mạng,

you know, four or five years of being online all the time,

4 hoặc 5 năm liên tục truy cập mạng,

our relationship to our surroundings had changed in that

sự tương tác giữa chúng ta với thế giới xung quanh đã thay đổi

our attention is constantly divided. You know,

mối bận tâm luôn bị phân tán.

we're both looking inside the screens and we're looking

Chúng ta vừa nhìn vào màn hình,

out in the world around us.

vừa nhìn ra thế giới xung quanh.

And what was even more striking to me, and what I really

Và điều khiến tôi giật mình hơn cả, điều khiến tôi

got hung up on, was that the world inside the screen

nhầm lẫn chính là thế giới bên trong màn hình

seemed to have no physical reality of its own.

dường như chẳng có thực tại vật lý của chính nó.

If you went and looked for images of the Internet,

Nếu bạn từng tìm hình ảnh trên Internet,

this was all that you found, this famous image by Opte

thì đây là những gì bạn tìm thấy, một bức ảnh nổi tiếng của Opte

of the Internet as the kind of Milky Way, this infinite expanse

trên Internet, giống như dải Ngân Hà, một không gian vô hạn

where we don't seem to be anywhere on it.

nơi mà ta dường như không có trên đó.

We can never seem to grasp it in its totality.

Chúng ta dường như không bao giờ có thể nắm toàn bộ.

It's always reminded me of the Apollo image of the Earth,

Nó luôn gợi tôi nhớ về bức ảnh Trái Đất chụp bởi tàu Apollo,

the blue marble picture, and it's similarly meant to suggest,

ảnh về viên cẩm thạch màu xanh, nó cũng đều ngụ ý,

I think, that we can't really understand it as a whole.

theo tôi nghĩ, chúng ta không thể hiểu hết toàn bộ.

We're always sort of small in the face of its expanse.

Chúng ta luôn chỉ là những chấm li ti trên bề mặt bao la ấy.

So if there was this world and this screen, and if there was

Nếu có một thế giới và màn hình như thế này, và nếu có

the physical world around me, I couldn't ever get them

một thế giới vật chất quanh tôi, tôi có lẽ chẳng thể

together in the same place.

gom chúng lại một chỗ.

And then this happened.

Và điều này đã xảy ra.

My Internet broke one day, as it occasionally does,

Tình cờ một ngày, mạng Internet của tôi bị hỏng

and the cable guy came to fix it, and he started with

và một anh thợ đến sửa nó, anh ta bắt đầu với

the dusty clump of cables behind the couch,

mớ dây cáp bụi bẩn sau chiếc ghế bành,

and he followed it to the front of my building and into the basement and out to the back yard,

mang ra trước nhà của tôi, vào tầng hầm và trở lại sân

and there was this big jumble of cables against the wall.

dây cáp đầy bụi ở sau đi-văng,

And then he saw a squirrel running along the wire,

Và sau đó anh ta thấy con sóc chạy dọc theo dây,

and he said, "There's your problem.

anh ấy nói: "Đây là vấn đề của anh đấy.

A squirrel is chewing on your Internet." (Laughter)

Một chú sóc đang nhai dây mạng" (Cười)

And this seemed astounding. The Internet is

Và nó có vẻ kinh ngạc. Internet là

a transcendent idea. It's a set of protocols that has changed

một ý tưởng siêu việt. Là một chuỗi các giao thức thay đổi

everything from shopping to dating to revolutions.

mọi thứ từ mua sắm đến hẹn hò đến các cuộc cách mạng.

It was unequivocally not something

Nó rõ ràng không phải là một thứ

a squirrel could chew on. (Laughter)

mà con sóc có thể gặm được (Cười)

But that in fact seemed to be the case.

Thế nhưng điều đó có vẻ đúng.

A squirrel had in fact chewed on my Internet. (Laughter)

Một chú sóc đúng là đã gặm dây mạng của tôi. (Cười)

And then I got this image in my head of what would happen

Và tôi tưởng tượng những thứ sẽ xảy ra

if you yanked the wire from the wall and if you started

nếu bạn giật sợi dây ra khỏi tường và bắt đầu

to follow it. Where would it go?

theo dấu. Nó đi nơi nào?

Was the Internet actually a place that you could visit?

Mạng thật sự là nơi bạn có thể tham quan?

Could I go there? Who would I meet?

Tôi có thể đi đến đó? Tôi sẽ gặp ai?

You know, was there something actually out there?

Bạn biết, thật sự có chuyện xảy ra?

And the answer, by all accounts, was no.

Đáp án, thu thập được, là không.

This was the Internet, this black box with a red light on it,

Đây là Internet, cái hộp màu đen với đèn đỏ ở trên này,

as represented in the sitcom "The IT Crowd."

như được mô tả trong phim "The IT Crowd"

Normally it lives on the top of Big Ben,

Bình thường nó đặt trên đỉnh tháp Big Ben,

because that's where you get the best reception,

vì đó là nơi bạn lĩnh hội tốt nhất,

but they had negotiated that their colleague could borrow it

nhưng họ đã thương lượng đồng nghiệp có thể mượn

for the afternoon to use in an office presentation.

vào một buổi chiều để dùng trong buổi thuyết trình công sở.

The elders of the Internet were willing to part with it

Người lớn tuổi dùng Internet bằng lòng bỏ nó,

for a short while, and she looks at it and she says,

trong thời gian ngắn, và cô gái nhìn và nói

"This is the Internet? The whole Internet? Is it heavy?"

"Đây là Internet sao? Toàn bộ hả? Nó nặng không?"

They say, "Of course not, the Internet doesn't weigh anything."

Họ nói: "Dĩ nhiên không, nó nhẹ như không ấy."

And I was embarrassed. I was looking for this thing

Và tôi thấy ngượng. Tôi đang tìm kiếm thứ đó

that only fools seem to look for.

mà chỉ những người ngốc mới tìm.

The Internet was that amorphous blob, or it was a silly

Internet là đốm vô dạng ấy, hoặc nó là

black box with a blinking red light on it.

một hộp đen ngu ngốc với cái đèn đỏ nhấp nháy phía trên

It wasn't a real world out there.

Không phải thế giới thực ngoài kia.

But, in fact, it is. There is a real world of the Internet out there,

Nhưng thực ra, nó có tồn tại. Có một thế giới Internet thực ngoài kia,

and that's what I spent about two years visiting,

và tôi mất 2 năm tham quan,

these places of the Internet. I was in large data centers

những nơi có Internet. Tôi đã vào những trung tâm dữ liệu khổng lồ

that use as much power as the cities in which they sit,

dùng nhiều năng lượng như các thành phố họ đến,

and I visited places like this, 60 Hudson Street in New York,

tôi đã thăm những nơi như thế, số 60 phố Hudson ở New York

which is one of the buildings in the world,

một trong các tòa nhà trên thế giới,

one of a very short list of buildings, about a dozen buildings,

một trong hàng tá tòa,

nơi có nhiều kết nối Internet

where more networks of the Internet connect to each other

than anywhere else.

hơn bất cứ đâu.

And that connection is an unequivocally physical process.

Và sự kết nối đó rõ ràng là một tiến trình vật lí.

It's about the router of one network, a Facebook or

Nó là cầu dẫn của một mạng lưới, Facebook

a Google or a B.T. or a Comcast or a Time Warner, whatever it is,

hoặc Google, hoặc B.T, hoặc Comcast hoặc Time Warner, dù có là gì,

connecting with usually a yellow fiber optic cable up into

thường kết nối với một dây cáp vàng buộc lên

the ceiling and down into the router of another network,

trần nhà và xuống cầu dẫn một mạng lưới khác,

and that's unequivocally physical, and it's surprisingly intimate.

đó là lý tính, nó mật thiết đến kinh ngạc.

A building like 60 Hudson, and a dozen or so others,

Một tòa nhà như 60 Hudson, cũng như nhiều tòa nhà khác,

has 10 times more networks connecting within it

mạng lưới kết nối nội bộ cao gấp 10 lần

than the next tier of buildings.

so với các tòa nhà kế tiếp.

There's a very short list of these places.

Có một bản danh sách ngắn về những nơi này.

And 60 Hudson in particular is interesting because it's home

Tòa nhà 60 Hudson rất thú vị vì nó là nhà

to about a half a dozen very important networks,

khoảng nửa các mạng lưới rất quan trọng,

which are the networks which serve the undersea cables

là những mạng lưới phục vụ đường cáp biển

that travel underneath the ocean

dưới lòng đại dương,

that connect Europe and America and connect all of us.

kết nối Châu Âu, Châu Mỹ và tất cả chúng ta.

And it's those cables in particular that I want to focus on.

Và những dây cáp đó là cái tôi muốn tập trung.

If the Internet is a global phenomenon, if we live

Nếu Internet là một hiện tượng toàn cầu, nếu ta sống

in a global village, it's because there are cables underneath

trong một ngôi làng chung, đó là bởi nhiều dây cáp ở dưới

the ocean, cables like this.

đại dương, dây cáp như thế này.

And in this dimension, they are incredibly small.

Và trong khuôn khổ này, chúng nhỏ đến không ngờ tới.

You can you hold them in your hand. They're like a garden hose.

Bạn có thể cầm trong tay, chúng như vòi tưới nước.

But in the other dimension they are incredibly expansive,

Nhưng ở khuôn khổ khác, chúng có thể mở rộng đến kinh ngạc,

as expansive as you can imagine.

mở rộng như bạn có thể tưởng tượng.

They stretch across the ocean. They're three or five

Chúng trải rộng khắp đại dương. Chúng dài tới 3 hoặc 5

or eight thousand miles in length, and

hoặc 8 ngàn dặm, và

if the material science and the computational technology

nếu khoa học vật liệu và công nghệ tính toán

is incredibly complicated, the basic physical process

phức tạp đến không ngờ, thì tiến trình vật lý trở nên

is shockingly simple. Light goes in on one end of the ocean

cực kỳ đơn giản. Ánh sáng đi vào một đầu đại dương

and comes out on the other, and it usually comes

và đi ra ở đầu khác, nó thường đến

from a building called a landing station that's often

từ một tòa nhà gọi là trạm đỗ

thường được giấu kín ở những vùng nhỏ cận bờ biển

tucked away inconspicuously in a little seaside neighborhood,

and there are amplifiers that sit on the ocean floor

và đặt nhiều bộ khuếch đại ở đáy đại dương

that look kind of like bluefin tuna, and every 50 miles

giống như một loại cá ngừ vây xanh, và cứ 50 dặm

they amplify the signal, and since the rate of transmission

chúng khuếch đại tín hiệu, và bởi vì tốc độ truyền tải

is incredibly fast, the basic unit is a 10-gigabit-per-second

là cực lớn, đơn vị cơ bản là 10 gigabit trên giây

wavelength of light, maybe a thousand times your own

tính theo bước sóng ánh sáng, có thể gấp hàng ngàn lần

connection, or capable of carrying 10,000 video streams,

tốc độ kết nối,hoặc chịu được 10000 luồng video,

but not only that, but you'll put not just one wavelength of light

không những vậy, bạn sẽ không chỉ đặt một bước sóng ánh sáng

through one of the fibers, but you'll put maybe

thông qua sợi quang, bạn sẽ đặt được

50 or 60 or 70 different wavelengths or colors of light

50, 60 hoặc 70 bước sóng, ánh sáng màu khác nhau

through a single fiber, and then you'll have maybe

qua một sợi quang, và bạn có thể có

8 sợi quang trong một dây cáp, 4 đường truyền trong mỗi hướng.

eight fibers in a cable, four going in each direction.

And they're tiny. They're the thickness of a hair.

Và chúng rất nhỏ bé, chỉ dày bằng một sợi tóc.

And then they connect to the continent somewhere.

Rồi kết nối với lục địa ở nơi nào đó.

They connect in a manhole like this. Literally,

Chúng kết nối tại một cổng ra vào như thế này. Thật ra,

this is where the 5,000-mile cable plugs in.

đây là nơi dây cáp dài 5000 dặm được nối vào.

This is in Halifax, a cable that stretches from Halifax to Ireland.

Đây là ở Halifax, nơi có dây cáp trải dài từ Halifax đến Ireland.

And the landscape is changing. Three years ago,

Và quang cảnh đang thay đổi. 3 năm trước,

when I started thinking about this, there was one cable

khi tôi nghĩ về nó, có một dây cáp

down the Western coast of Africa, represented

ở dưới bờ tây của châu Phi, được miêu tả

in this map by Steve Song as that thin black line.

bởi Steve Song là một đường mảnh màu đen trong bản đồ.

Now there are six cables and more coming, three down each coast.

6 dây cáp và nhiều dây đang lắp đặt, 3 dây ở dưới mỗi bờ biển.

Because once a country gets plugged in by one cable,

Bởi vì khi một quốc gia kết nối bằng một sợi cáp,

they realize that it's not enough. If they're going to build

họ nhận ra như vậy là không đủ. Nếu dự định xây

an industry around it, they need to know that their connection

một nền công nghiệp về nó, họ cần hiểu mối quan hệ giữa chúng

isn't tenuous but permanent, because if a cable breaks,

không mỏng manh nhưng bền vững, vì nếu một dây cáp đứt,

you have to send a ship out into the water, throw

bạn phải đưa tàu ra biển,

a grappling hook over the side, pick it up, find the other end,

ném mỏ neo qua một bên, kéo nó lên, tìm đầu kia,

and then fuse the two ends back together and then dump it over.

sau đó hợp nhất hai đầu lại với nhau và đặt nó xuống.

It's an intensely, intensely physical process.

Đó rõ ràng là một tiến trình vật lý mạnh mẽ.

So this is my friend Simon Cooper, who until very recently

Và đây là bạn của tôi, Simon Cooper, dạo gần đây

worked for Tata Communications, the communications wing

làm việc cho Tata Communications, cánh truyền thông của Tata

of Tata, the big Indian industrial conglomerate.

một tập đoàn công nghiệp lớn ở Ấn Độ.

And I've never met him. We've only communicated

Tôi chưa bao giờ gặp anh ấy. Chúng tôi chỉ giao tiếp

via this telepresence system, which always makes me

bằng hệ thống giao tiếp này, luôn khiến tôi

think of him as the man inside the Internet. (Laughter)

nghĩ anh ấy là người bên trong Internet. (Cười)

And he is English. The undersea cable industry

Anh ấy là người Anh. Công nghiệp dây cáp dưới biển

is dominated by Englishmen, and they all seem to be 42.

bị thống trị bởi người Anh, và họ dường như đều 42 tuổi.

(Laughter) Because they all started at the same time

(Cười) Vì họ đều bắt đầu cùng lúc

with the boom about 20 years ago.

với sự bùng nổ khoảng 20 năm trước.

And Tata had gotten its start as a communications business

Tata khởi đầu là công ty truyền thông liên lạc

when they bought two cables, one across the Atlantic

khi họ mua 2 dây cáp, một xuyên Đại Tây Dương

and one across the Pacific, and proceeded to add pieces

và một xuyên Thái Bình Dương, và tiến tới lắp đặt thêm linh kiện

onto them, until they had built a belt around the world,

lên trên chúng, cho đến khi họ đã xây dựng một vành đai quanh thế giới,

which means they will send your bits to the East or the West.

nghĩa là họ sẽ gửi số bit đó đến phía Đông hay Tây.

They have -- this is literally a beam of light around the world,

Đó đúng là chùm sáng vòng quanh thế giới,

and if a cable breaks in the Pacific, it'll send it around

và nếu một dây cáp ở Thái Bình Dương đứt, vành đai sẽ gửi chúng

the other direction. And then having done that,

theo hướng khác. Và sau khi làm việc đó,

they started to look for places to wire next.

họ bắt đầu tìm nơi để nối dây tiếp theo.

They looked for the unwired places, and that's meant

Họ tìm những nơi chưa được nối dây, nghĩa là

North and South, primarily these cables to Africa.

phía Bắc và Nam, chủ yếu là dây cáp cho châu Phi.

But what amazes me is Simon's incredible geographic imagination.

Điều làm tôi ngạc nhiên là hình dung về địa lý khó tin của Simon.

He thinks about the world with this incredible expansiveness.

Anh ấy nghĩ về thế giới với tính mở rộng kinh ngạc này.

And I was particularly interested because I wanted to see

Và tôi đặc biệt thích thú vì tôi muốn xem

one of these cables being built. See, you know, all the time

một trong những dây cáp được xây. Lúc đó,

online we experience these fleeting moments of connection,

trực tuyến ta trải qua khoảnh khắc của sự kết nối

these sort of brief adjacencies, a tweet or a Facebook post

những sự gần kề, một tweet hay bài đăng trên Facebook

or an email, and it seemed like there was a physical corollary to that.

hay một email, có một hệ quả vật lý ở đó.

It seemed like there was a moment when the continent

Dường như đã xuất hiện một khoảnh khắc khi lục địa

was being plugged in, and I wanted to see that.

đã được kết nối, và tôi muốn thấy điều đó.

And Simon was working on a new cable,

Và Simon đang nghiên cứu một dây cáp mới,

WACS, the West Africa Cable System, that stretched

WACS, hệ thống dây cáp Tây Phi, kéo dài

from Lisbon down the west coast of Africa,

từ Lisbon xuống bờ tây của châu Phi,

to Cote d'Ivoire, to Ghana, to Nigeria, to Cameroon.

tới Bờ Biển Ngà, Ghana, Nigeria, Cameroon.

And he said there was coming soon, depending

Và anh ấy nói nó sẽ sớm hoàn thành, phụ thuộc vào

on the weather, but he'd let me know when,

thời tiết, và anh ấy cho tôi biết khi nào,

and so with about four days notice, he said to go

và sau 4 ngày báo trước, anh ấy bảo

to this beach south of Lisbon, and a little after 9,

hãy đến bờ biển phía nam Lisbon này, và sau 9h

this guy will walk out of the water. (Laughter)

anh chàng này sẽ bước ra khỏi mặt biển. (Cười)

And he'll be carrying a green nylon line, a lightweight line,

Và anh ấy sẽ mang theo sợi dây nylon xanh, một sợi dây nhẹ,

called a messenger line, and that was the first link

gọi là dây truyền tin, và đó là đường dẫn đầu tiên

between sea and land, this link that would then be

giữa biển và đất liền, đường dẫn này sau đó sẽ được

leveraged into this 9,000-mile path of light.

áp dụng vào con đường dài ánh sáng dài 9000 dặm này.

Then a bulldozer began to pull the cable in from this

Sau đó xe ủi đất bắt đầu kéo dây cáp về từ

specialized cable landing ship, and it was floated

thuyền chuyên đặt dây cáp, và nó được thả nổi

on these buoys until it was in the right place.

trên chiếc phao khi trở về đúng nơi.

Then you can see the English engineers looking on.

Bạn thấy kỹ sư người Anh đang quan sát.

And then, once it was in the right place, he got back

Và khi nó trở về đúng vị trí, anh ta quay trở lại

in the water holding a big knife, and he cut each buoy off,

mặt nước, cầm một con dao lớn, cắt từng cái phao,

and the buoy popped up into the air, and the cable

và cái phao bất ngờ xuất hiện trên không trung, và dây cáp

dropped to the sea floor, and he did that all the way out

rơi xuống đáy biển, và anh ấy làm vậy

to the ship, and when he got there,

kéo dài tới chiếc tàu và khi anh ấy đến nơi,

they gave him a glass of juice and a cookie,

họ đưa anh ấy nước trái cây và bánh,

and then he jumped back in, and he swam back to shore,

sau đó anh ấy lại nhảy xuống, bơi vào bờ

and then he lit a cigarette. (Laughter)

và hút xì gà. (Cười)

And then once that cable was on shore,

Và khi dây cáp đã ở trên bờ,

they began to prepare to connect it to the other side,

họ chuẩn bị để nối nó với phía bên kia,

for the cable that had been brought down from the landing station.

cho cáp được đưa xuống từ trạm đỗ.

And first they got it with a hacksaw, and then they start

Và đầu tiên họ nhận một cái cưa sắt, sau đó họ bắt đầu

sort of shaving away at this plastic interior with a --

cạo đi phần nhựa bên trong, với một -

sort of working like chefs, and then finally they're working

công việc như các đầu bếp, cuối cùng họ làm việc

like jewelers to get these hair-thin fibers to line up

như thợ kim hoàn để có những sợi mỏng như tóc

with the cable that had come down,

lót lên dây cáp đã đưa xuống,

and with this hole-punch machine they fuse it together.

và hợp chúng lại với cái máy đục lỗ này.

And when you see these guys going at this cable with a hacksaw,

Khi bạn thấy những người này dùng những cái cưa sắt,

you stop thinking about the Internet as a cloud.

bạn sẽ không nghĩ rằng Internet là một đám mây nữa.

It starts to seem like an incredibly physical thing.

Đó bắt đầu thực sự là thứ có tính vật lý.

And what surprised me as well was that as much as this

Và điều càng làm bất ngờ tôi là

is based on the most sophisticated technology, as much

dựa trên nhiều công nghệ phức tạp nhất,

càng có nhiều điều không tưởng, tiến trình vật lý

as this is an incredibly new thing, the physical process

itself has been around for a long time, and the culture is the same.

bản thân nó đã có được một thời gian dài, giống như văn hóa vậy.

You see the local laborers. You see the English engineer

Bạn thấy những lao động địa phương. Những kỹ sư Anh

giving directions in the background. And more importantly,

đưa ra những chỉ dẫn cơ bản. Và quan trọng hơn,

the places are the same. These cables still connect

các nơi đều giống nhau. Những dây cáp này vẫn kết nối

these classic port cities, places like Lisbon, Mombasa,

các thành phố cảng cổ điển, như Lisbon, Mombasa,

Mumbai, Singapore, New York.

Mumbai, Singapore, New York.

And then the process on shore takes around three or four days,

Và khi quá trình trên bờ mất 3, 4 ngày,

and then, when it's done, they put the manhole cover

khi nó hoàn thành, họ che miệng cống

back on top, and they push the sand over that,

ở trên, và cho cát vào đó,

and we all forget about it.

và chúng ta quên mất nó.

And it seems to me that we talk a lot about the cloud,

Có vẻ chúng ta nói quá nhiều về đám mây,

but every time we put something on the cloud,

nhưng mỗi khi chúng ta đưa gì đó lên mây,

we give up some responsibility for it.

chúng ta từ bỏ một số trách nhiệm về nó.

We are less connected to it. We let other people worry about it.

Ta ít được kết nối với nó. Ta khiến người khác lo lắng.

And that doesn't seem right.

Và điều đó dường như không đúng lắm.

There's a great Neal Stephenson line where he says

Có một câu nói nổi tiếng của Neal Stephenson

that wired people should know something about wires.

chúng ta nên biết gì đó về điện tín.

And we should know, I think, we should know

Và, chúng ta nên biết, tôi nghĩ, chúng ta nên biết

where our Internet comes from, and we should know

nguồn gốc của Internet, và chúng ta cần biết

what it is that physically, physically connects us all.

cái gì là theo luật tự nhiên, kết nối tất cả chúng ta.

Thank you. (Applause)

Cảm ơn. (Vỗ tay)

(Applause)

(Vỗ tay)

Thanks. (Applause)

Cảm ơn. (Vỗ tay)