How pollution is changing the ocean's chemistry | Triona McGrath

Translator: Lam Nguyen Reviewer: Monica Nguyễn

Do you ever think about how important the oceans are in our daily lives?

Bạn đã bao giờ để ý đến tầm quan trọng của đại dương tới cuộc sống chưa?

The oceans cover two-thirds of our planet.

Đại dương bao phủ hai phần ba bề mặt Trái Đất.

They provide half the oxygen we breathe.

Chúng tạo ra một nửa lượng oxi cho chúng ta.

They moderate our climate.

Chúng điều hoà khí hậu toàn cầu.

And they provide jobs and medicine and food

Chúng tạo ra việc làm, thuốc chữa bệnh và thực phẩm,

including 20 percent of protein to feed the entire world population.

trong đó có 20 phần trăm lượng protein cung cấp cho dân cư toàn cầu.

People used to think that the oceans were so vast

Người ta vẫn nghĩ rằng các đại dương quá rộng lớn

that they wouldn't be affected by human activities.

để con người có thể tác động vào.

Well today I'm going to tell you about a serious reality

Hôm nay tôi sẽ cho các bạn thấy một sự thật khủng khiếp

that is changing our oceans called ocean acidification,

đang biến đổi các đại dương mang tên sự axit hoá các đại dương,

or the evil twin of climate change.

hay người anh em song sinh của biến đổi khí hậu.

Did you know that the oceans have absorbed 25 percent of all of the carbon dioxide

Bạn có biết rằng đại dương hấp thụ 25 phần trăm tổng lượng khí carbon dioxide

that we have emitted to the atmosphere?

mà ta thải ra môi trường hay không?

Now this is just another great service provided by the oceans

Đây chỉ là một trong nhiều tác dụng to lớn của đại dương

since carbon dioxide is one of the greenhouse gases

kể từ khi carbon dioxide trở thành khí nhà kính chính

that's causing climate change.

gây nên biến đổi khí hậu.

But as we keep pumping more and more and more

Nhưng khi ta thải ngày càng nhiều hơn

carbon dioxide into the atmosphere

khí carbon dioxide vào khí quyển

more is dissolving into the oceans.

thì lượng khí bị hoà tan trong nước biển càng lớn.

And this is what's changing our ocean chemistry.

Và đây chính là điều thay đổi thành phần hóa học đại dương.

When carbon dioxide dissolves in seawater,

Khi carbon dioxide hoà tan vào nước biển,

it undergoes a number of chemical reactions.

một chuỗi phản ứng hoá học diễn ra.

Now lucky for you,

Thật may cho các bạn,

I don't have time to get into the details of the chemistry for today.

tôi không có thời gian để nói quá sâu về chuỗi phản ứng đó.

But I'll tell you as more carbon dioxide enters the ocean,

Nhưng bạn cần biết càng nhiều CO2 hòa vào nước biển,

the seawater pH goes down.

thì nồng độ pH của nước biển giảm xuống.

And this basically means that there is an increase in ocean acidity.

Điều đó đồng nghĩa với sự tăng tính axit của nước biển.

And this whole process is called ocean acidification.

Quá trình đó được gọi là sự axit hoá đại dương.

And it's happening alongside climate change.

Và điều đó đang diễn ra song song với biển đổi khí hậu.

Scientists have been monitoring ocean acidification for over two decades.

Các nhà khoa học đã nghiên cứu sự axit hoá đại dương trong hơn 20 năm.

This figure is an important time series in Hawaii,

Đây là số liệu khảo sát tại Hawaii,

and the top line shows steadily increasing concentrations of carbon dioxide,

đường trên cùng thể hiện sự gia tăng nhanh chóng của nồng độ carbon dioxide,

or CO2 gas, in the atmosphere.

viết tắt là CO2, trong khí quyển.

And this is directly as a result of human activities.

Đây là hệ quả trực tiếp do con người gây ra.

The line underneath shows the increasing concentrations of carbon dioxide

Đường ngay bên dưới thể hiện sự gia tăng của nồng độ khí carbon dioxide

that is dissolved in the surface of the ocean

hoà tan trên bề mặt nước biển,

which you can see is increasing at the same rate

bạn thấy mức tăng của thông số này

as carbon dioxide in the atmosphere since measurements began.

tương đương với mức tăng CO2 trong khí quyển suốt thời gian khảo sát.

The line on the bottom shows then shows the change in chemistry.

Đường dưới cùng thể hiện sự thay đổi thành phần hoá học.

As more carbon dioxide has entered the ocean,

Khi càng nhiều khí carbon dioxide hòa tan vào nước biển,

the seawater pH has gone down,

thì mức pH của nước biển càng giảm,

which basically means there has been an increase in ocean acidity.

nói cách khác, các đại dương đang có xu hướng bị axit hoá.

Now in Ireland, scientists are also monitoring ocean acidification --

Các nhà khoa học cũng đang tìm hiểu sự axit hoá đại dương ở Ireland,

scientists at the Marine Institute and NUI Galway.

họ đến từ Viện Hải dương học và Đại học Quốc gia Galway.

And we, too, are seeing acidification at the same rate

Chúng tôi cho rằng sự axit hoá ở đây cũng đang diễn ra với mức độ tương đương

as these main ocean time-series sites around the world.

ở khắp các đại dương lớn trên thế giới.

So it's happening right at our doorstep.

Biến đổi khí hậu đang gõ cửa từng nhà.

Now I'd like to give you an example of just how we collect our data

Tôi sẽ nêu một ví dụ về cách chúng tôi thu thập dữ liệu

to monitor a changing ocean.

để quan sát sự thay đổi của nước biển.

Firstly we collect a lot of our samples in the middle of winter.

Đầu tiên chúng tôi thu thập lượng lớn các mẫu nước trong mùa đông.

So as you can imagine, in the North Atlantic

Tại vùng bắc Đại Tây Dương,

we get hit with some seriously stormy conditions --

chúng tôi đã gặp phải vài cơn bão rất mạnh--

so not for any of you who get a little motion sickness,

nên chúng không phù hợp với những ai dễ say sóng,

but we are collecting some very valuable data.

nhưng chúng tôi đã thu thập vài dữ liệu rất giá trị.

So we lower this instrument over the side of the ship,

Chúng tôi đặt thiết bị này ở bên mạn thuyền,

and there are sensors that are mounted on the bottom

đáy thiết bị được lắp các cảm biến

that can tell us information about the surrounding water,

để thu thập các thông số của nước biển quanh nó,

such as temperature or dissolved oxygen.

chẳng hạn nhiệt độ hay nồng độ oxy hoà tan.

And then we can collect our seawater samples in these large bottles.

Sau đó chúng tôi thu thập mẫu nước ở đây vào trong các chai lớn.

So we start at the bottom, which can be over four kilometers deep

Chúng tôi bắt đầu thu thập ở vùng đáy biển sâu trên bốn ki-lô-mét

just off our continental shelf,

ngoài khu vực thềm lục địa,

and we take samples at regular intervals right up to the surface.

thiết bị sẽ lấy nhiều mẫu nước lần lượt từ đáy biển tới mặt biển.

We take the seawater back on the deck,

Chúng tôi mang các mẫu nước lên thuyền,

and then we can either analyze them on the ship

chúng tôi hoặc có thể phân tích chúng ngay tại thuyền

or back in the laboratory for the different chemicals parameters.

hoặc tại phòng thí nghiệm trên bờ để hiểu rõ hơn về thành phần hoá học.

But why should we care?

Vì sao chúng tôi cần nghiên cứu chúng?

How is ocean acidification going to affect all of us?

Và ảnh hưởng của axit hoá đại dương tới tất cả chúng ta là gì?

Well, here are the worrying facts.

Sau đây là vài sự thật đáng lo ngại.

There has already been an increase in ocean acidity of 26 percent

Độ axit của nước biển đã tăng khoảng 26 phần trăm

since pre-industrial times, which is directly due to human activities.

tính từ sau thời kỳ tiền công nghiệp, trong đó con người đóng vai trò trực tiếp.

Unless we can start slowing down our carbon dioxide emissions,

Trừ khi ta giảm thiểu lượng phát thải khí carbon dioxide,

we're expecting an increase in ocean acidity of 170 percent

ta sẽ khiến độ axit trong nước biển tăng hơn 170 phần trăm

by the end of this century.

vào cuối thế kỷ này.

I mean this is within our children's lifetime.

Thời điểm thế hệ con cháu chúng ta đang sống.

This rate of acidification is 10 times faster

Tốc độ axit hoá này cao hơn 10 lần

than any acidification in our oceans for over 55 million years.

so với mọi quá trình axit hoá tự nhiên ở các đại dương trong 55 triệu năm qua.

So our marine life have never, ever experienced

nên các sinh vật biển dường như chưa từng trải qua

such a fast rate of change before.

sự thay đổi chóng mặt như vậy từ trước tới nay.

So we literally could not know how they're going to cope.

Nên ta không thể hình dung nổi chúng phải thích nghi ra sao.

Now there was a natural acidification event millions of years ago,

Một quá trình axit hoá đại dương đã từng xảy ra cách đây hàng triệu năm,

which was much slower than what we're seeing today.

nó diễn ra chậm hơn nhiều so với điều ta thấy ngày nay.

And this coincided with a mass extinction of many marine species.

và đã dẫn đến sự tuyệt chủng của hàng loạt sinh vật biển.

So is that what we're headed for?

Liệu lịch sử có lặp lại không?

Well, maybe.

Có lẽ vậy.

Studies are showing some species are actually doing quite well

Các nghiên cứu chỉ ra rằng vài loài đang thích nghi rất tốt,

but many are showing a negative response.

nhưng số đông đang có phản ứng tiêu cực.

One of the big concerns is as ocean acidity increases,

Một trong các vấn đề đáng lưu tâm là khi độ axit trong nước biển tăng,

the concentration of carbonate ions in seawater decrease.

thì nồng độ ion carbonate sẽ giảm.

Now these ions are basically the building blocks

Các ion này có vai trò đặc biệt quan trọng

for many marine species to make their shells,

trong sự hình thành vỏ hoặc mai của nhiều loài sinh vật biển,

for example crabs or mussels, oysters.

chẳng hạn như cua, trai hoặc sò.

Another example are corals.

Một loài khác cũng bị ảnh hưởng là san hô.

They also need these carbonate ions in seawater

Chúng cần ion carbonate trong nước biển

to make their coral structure in order to build coral reefs.

trong việc hình thành cấu trúc của các rặng san hô.

As ocean acidity increases

Khi độ axit của nước biển tăng cao,

and the concentration of carbonate ions decrease,

và nồng độ các ion carbonate xuống thấp,

these species first find it more difficult to make their shells.

đầu tiên việc hình thành lớp vỏ ngoài của các sinh vật đó trở nên khó khăn hơn.

And at even even lower levels, they can actually begin to dissolve.

Khi nồng độ thấp hơn nữa, lớp vỏ này thậm chí hoà tan.

This here is a pteropod, it's called a sea butterfly.

Đây là một con bướm biển thuộc họ thân mềm.

And it's an important food source in the ocean for many species,

Chúng là nguồn thức ăn quan trọng của nhiều loài sinh vật khác,

from krill to salmon right up to whales.

từ các loài nhuyễn thể nhỏ bé tới loài cá voi khổng lồ.

The shell of the pteropod was placed into seawater

Vỏ của loài thân mềm này được đặt vào vùng biển

at a pH that we're expecting by the end of this century.

có độ pH tương đương với mức chúng tôi dự báo vào cuối thế kỷ này.

After only 45 days at this very realistic pH,

Chỉ sau 45 ngày tồn tại trong môi trường pH thực tế,

you can see the shell has almost completely dissolved.

bạn thấy đấy chiếc vỏ này đã gần như tan hoàn toàn trong nước.

So ocean acidification could affect right up through the food chain --

Axit hoá đại dương tác động trực tiếp tới các mắt xích trong chuỗi thức ăn--

and right onto our dinner plates.

và tới các bữa ăn hằng ngày của ta.

I mean who here likes shellfish? Or salmon?

Ai ở đây thích ăn tôm, ốc hay cá hồi?

Or many other fish species

Và còn bao nhiêu loài khác

whose food source in the ocean could be affected?

có nguồn thức ăn bị thu hẹp nữa?

These are cold-water corals.

Đây là một mẫu san hô ở vùng biển lạnh.

And did you know we actually have cold-water corals in Irish waters,

Và bạn có biết về sự tồn tại của chúng ở Ireland,

just off our continental shelf?

ngay gần thềm lục địa của chúng ta?

And they support rich biodiversity, including some very important fisheries.

Chúng làm tăng đa dạng sinh học và giúp ích cho một số loài thuỷ sản.

It's projected that by the end of this century,

Vào cuối thế kỷ này, ta được dự báo rằng

70 percent of all known cold-water corals in the entire ocean

khoảng 70 phần trăm số rặng san hô ở toàn bộ các vùng nước lạnh

will be surrounded by seawater that is dissolving their coral structure.

sẽ phải sống trong môi trường nước có hại cho cấu trúc của chúng.

The last example I have are these healthy tropical corals.

Ví dụ cuối cùng, về những rặng san hô tươi tốt ở vùng nhiệt đới.

They were placed in seawater at a pH we're expecting by the year 2100.

Chúng được đặt trong môi trường nước có độ pH giống với mức dự báo năm 2100.

After six months, the coral has almost completely dissolved.

Chỉ sau sáu tháng, các cấu trúc san hô này gần như đã biến dạng hoàn toàn.

Now coral reefs support

Các rặng san hô đóng góp vào sự sống

25 percent of all marine life in the entire ocean.

của 25 phần trăm của toàn bộ các sinh vật sinh sống dưới biển.

All marine life.

Toàn bộ các sinh vật biển.

So you can see: ocean acidification is a global threat.

Bạn thấy rõ rằng axit hoá đại dương là mối hiểm hoạ toàn cầu.

I have an eight-month-old baby boy.

Tôi có một bé trai mới tám tháng tuổi.

Unless we start now to slow this down,

Nếu ta không hành động ngay để giảm thiểu tình trạng này,

I dread to think what our oceans will look like when he's a grown man.

tôi chẳng dám nghĩ đến những đại dương ra sao khi con tôi trưởng thành.

We will see acidification.

Các đại dương sẽ bị axit hoá.

We have already put too much carbon dioxide into the atmosphere.

Chúng ta đã thải quá nhiều carbon dioxide vào bầu khí quyển.

But we can slow this down.

Nhưng ta có thể kìm hãm quá trình này.

We can prevent the worst-case scenario.

Ta có thể ngăn chặn kịch bản tệ nhất.

The only way of doing that

Cách duy nhất để làm điều đó

is by reducing our carbon dioxide emissions.

là giảm thiểu lượng khí carbon dioxide ta đang thải ra.

This is important for both you and I, for industry, for governments.

Điều này có vai trò quan trọng cho tôi, bạn, nền công nghiệp và môi trường sống.

We need to work together, slow down global warming

Ta cần chung sức hành động, kìm hãm sự ấm lên toàn cầu,

slow down ocean acidification

kìm hãm sự axit hoá đại dương,

and help to maintain a healthy ocean and a healthy planet

và chung tay vì một đại dương và một hành tinh khoẻ mạnh

for our generation and for generations to come.

cho thế hệ chúng ta và những thế hệ mai sau.

(Applause)

(Vỗ tay)