Alan Kay: A powerful idea about teaching ideas

Alan Kay chia sẻ một tư tưởng mạnh mẽ về các ý tưởng

Translator: Anh Tran Reviewer: Ha Tran

A great way to start, I think, with my view of simplicity

1 cách đơn giản để bắt đầu

is to take a look at TED. Here you are, understanding why we're here,

la cùng nhìn vào TED. Và bạn đang ở website này, biết được vì sao chúng ta ở đây,

what's going on with no difficulty at all.

những gì đang diễn ra mà không có bất cứ sự khó khăn nào cả.

The best A.I. in the planet would find it complex and confusing,

Trí tuệ nhân tạo tốt nhất trên thế giới có lẽ cũng thấy nó thật phức tạp và rối rắm,

and my little dog Watson would find it simple and understandable

nhưng chú chỏ nhỏ Watson của tôi sẽ thấy nó thật đơn giản và dễ hiểu,

but would miss the point.

nhưng nó thực ra không hiểu gì cả.

(Laughter)

(khán giả cười)

He would have a great time.

Nó sẽ có một thời gian vui vẻ

And of course, if you're a speaker here, like Hans Rosling,

Và tất nhiên, nếu bạn là diễn giả, giống như Hans Rosling ở đây

a speaker finds this complex, tricky. But in Hans Rosling's case,

người diễn giả sẽ thấy việc này thật sự khó. Nhưng trong trường hợp của Hans Rosling,

he had a secret weapon yesterday,

Ngày hôm qua, anh ta có một vũ khí bí mật

literally, in his sword swallowing act.

trong màn biểu diễn nuốt kiếm của anh ấy theo nghĩa đen.

And I must say, I thought of quite a few objects

Và tôi phải nói rằng tôi đã nghĩ đến một vài vật

that I might try to swallow today and finally gave up on,

mà tôi có thể cố gắng nuốt ngày hôm nay và cuối cùng đã phải chịu thua

but he just did it and that was a wonderful thing.

nhưng anh ấy đã làm được và điều đó thật tuyệt vời

So Puck meant not only are we fools in the pejorative sense,

Puck không chỉ cõ nghĩa là chúng ta bị lừa về mặt từ ngữ

but that we're easily fooled. In fact, what Shakespeare

mà nói chung chúng ta cũng dễ dàng bị lừa. Shakespeare

was pointing out is we go to the theater in order to be fooled,

đã chỉ ra rằng chúng ta chúng ta đi xem kịch chỉ để bị lừa

so we're actually looking forward to it.

cho nên chúng ta thật sự mong chờ nó

We go to magic shows in order to be fooled.

chúng ta đi xem ảo thuật chỉ để bị lừa

And this makes many things fun, but it makes it difficult to actually

Và điều này làm cho nhiều thứ trở nên thú vị, nhưng cũng gây khó khăn

get any kind of picture on the world we live in or on ourselves.

khi chúng ta muốn hiểu về thế giới của chúng ta, hay chính bản thân chúng ta.

And our friend, Betty Edwards,

và bà bạn của chúng ta, Betty Edwards,

the "Drawing on the Right Side of the Brain" lady, shows these two tables

người ở trên bức hình bên phải của ..., cho lớp học vẽ

to her drawing class and says,

xem hai cái bàn này và nói

"The problem you have with learning to draw

vấn đề của các em với việc học vẽ

is not that you can't move your hand,

không phải là các em không thể điều khiển tay

but that the way your brain perceives images is faulty.

mà là cách bộ não của các em cảm nhận hình ảnh là sai

It's trying to perceive images into objects

Các em cố gắng cảm nhận hình ảnh thành các vật thể

rather than seeing what's there."

hơn là xem có gì thật sự ở đó

And to prove it, she says, "The exact size and shape of these tabletops

Và để chứng minh điều đó, bà ấy nói, kích thước và hình dáng chính xác của những cái bàn này

is the same, and I'm going to prove it to you."

là như nhau, và tôi sẽ chứng minh cho các bạn thấy

She does this with cardboard, but since I have

Bà ấy chứng minh bằng giấy bìa cứng, nhưng bởi vì tôi có ở đây

an expensive computer here

một cái máy vi tính rất đắt tiền

I'll just rotate this little guy around and ...

Tôi sẽ xoay cái bàn này và..

Now having seen that -- and I've seen it hundreds of times,

Và tôi đã thấy điều này, như hàng trăm lần trước,

because I use this in every talk I give -- I still can't see

Bởi vì tôi dùng cái này cho tất cả mọi bài nói chuyện của tôi-- Tôi vẫn không thể

that they're the same size and shape, and I doubt that you can either.

thấy rằng hai cái bàn này có cùng kích thước và hình dáng, và tôi nghi ngờ là bạn cũng giống như tôi thôi.

So what do artists do? Well, what artists do is to measure.

Vậy nghệ sĩ làm gì? Nghệ sĩ đo đạc

They measure very, very carefully.

Họ đo đạc rất, rất cẩn thận

And if you measure very, very carefully with a stiff arm and a straight edge,

Và nếu các bạn đo rất cẩn thận với một bàn tay cứng ngắc và một cái thước thẳng

you'll see that those two shapes are

bạn sẽ thấy rằng hai hình này

exactly the same size.

có kích thước y hệt nhau

And the Talmud saw this a long time ago, saying,

và người Talmud đã nhận thấy điều này từ rất lâu rồi, họ nói rằng

"We see things not as they are, but as we are."

chúng ta nhìn mọi vật không phải như chúng vốn có, mà chính là chúng ta như thế nào

I certainly would like to know what happened to the person

Chắc chắn là tôi muốn biết chuyện gì đã xảy ra với người

who had that insight back then,

có ý tưởng này

if they actually followed it to its ultimate conclusion.

nếu họ thật sự theo nó đến kết luận cuối cùng

So if the world is not as it seems and we see things as we are,

Cho nên nếu thế giới không như nó vẫn như thế, và chúng ta nhìn mọi vật như chính chúng ta

then what we call reality is a kind of hallucination

thì cái mà chúng ta gọi là thực tế, chi là một dạng ảo giác

happening inside here. It's a waking dream,

diễn ra bên trong bộ não. Nó chỉ như một giấc mơ lúc chúng ta đang thức

and understanding that that is what we actually exist in

Và việc hiểu rằng đó là nơi chúng ta tồn tại

is one of the biggest epistemological barriers in human history.

là một trong những trở ngại lớn nhật trong lịch sử loài người

And what that means: "simple and understandable"

Và những gì đơn giản và dễ hiểu

might not be actually simple or understandable,

thật ra lại không đơn giản và dễ hiểu

and things we think are "complex" might be made simple and understandable.

và những thứ gì chúng ta nghĩ là phức tạp lại đơn giản và dễ hiểu

Somehow we have to understand ourselves to get around our flaws.

Bằng cách nào đó chúng ta phải hiểu bản thân để vượt qua những sai lầm của chúng ta

We can think of ourselves as kind of a noisy channel.

Chúng ta nghĩ bản thân như một loại kênh ồn ào

The way I think of it is, we can't learn to see

Cách tôi nghĩ là, chúng ta không thể học nhìn

until we admit we're blind.

cho đến khi chúng ta thú nhận là chúng ta mù

Once you start down at this very humble level,

Một khi bạn bắt đầu một cách khiêm tốn

then you can start finding ways to see things.

bạn có thể bắt đầu tìm ra cách xem xét mọi vật

And what's happened, over the last 400 years in particular,

Và những gì đã xảy ra trong bốn trong năm vừa qua

is that human beings have invented "brainlets" --

là con người đã sáng tạo ra những "tư tưởng"

little additional parts for our brain --

như những phần nhỏ của bộ não,

made out of powerful ideas that help us

tạo nên từ nhữn ý tưởng lớn lao, giúp chúng ta

see the world in different ways.

nhìn nhận thế giới theo nhiều cách khác nhau

And these are in the form of sensory apparatus --

Và những thứ này trong dạng thiết bị cảm ứng

telescopes, microscopes -- reasoning apparatus --

kính thiên văn, kính hiển vi- bộ máy lí luận

various ways of thinking -- and, most importantly,

những cách suy nghĩ khác nhau, và quan trọng nhất,

in the ability to change perspective on things.

trong khả năng thay đổi ý kiến về mọi vật

I'll talk about that a little bit.

Tôi sẽ nói thêm về vấn đề này

It's this change in perspective

Chính sự thay đổi trong ý kiến này

on what it is we think we're perceiving

và những gì chúng ta nghĩ là chúng ta cảm nhận được

that has helped us make more progress in the last 400 years

là những thứ giúp chúng ta phát triển trong bốn trăm năm qua

than we have in the rest of human history.

hơn tất cả những phát triển trong phần lịch sử còn lại của loài người

And yet, it is not taught in any K through 12 curriculum in America that I'm aware of.

Nhưng tôi biết những thứ đó lại không được dạy trong chương trình từ mẫu giáo đến lớp 12 ở Mỹ

So one of the things that goes from simple to complex

Vì vậy một trong những thứ đi từ đơn giản đế phức tạp

is when we do more. We like more.

đó là khi chúng ta làm gì nhiều hơn, chúng ta thích thứ đó nhiều hơn.

If we do more in a kind of a stupid way,

Nếu chúng ta làm được nhiều thứ hơn một cách ngu ngốc

the simplicity gets complex

điều đơn giản trở nên phức tạp

and, in fact, we can keep on doing it for a very long time.

Và sự thật là chúng ta có thể tiếp tục làm như vậy rất lâu

But Murray Gell-Mann yesterday talked about emergent properties;

Nhưng Murray Gell-Mann đã bàn về "các vật ứng biến" ngày hôm qua

another name for them could be "architecture"

hay còn có tên gọi khác là "kiến trúc"

as a metaphor for taking the same old material

như là một phép ẩn dụ cho việc lấy những vật liệu bình thường

and thinking about non-obvious, non-simple ways of combining it.

và nghĩ ra những cách không hiển nhiên, không đơn giản để kết hợp những vật liệu đó.

And in fact, what Murray was talking about yesterday in the fractal beauty of nature --

Và những gì Murray nói hôm qua về vấn đề vẻ đẹp tự nhiên,

of having the descriptions

lại có những đặc điểm

at various levels be rather similar --

giống nhau ở các cấp khác nhau,

all goes down to the idea that the elementary particles

tất cả chỉ có nghĩa là các phần tử nhỏ

are both sticky and standoffish,

rất xa nhau

and they're in violent motion.

và chúng di chuyển hỗn loạn

Those three things give rise to all the different levels

3 điều này dẫn đến những cấp độ khác nhau

of what seem to be complexity in our world.

trong thế giới phức tạp của chúng ta.

But how simple?

Nhưng đơn giản như thế nào?

So, when I saw Roslings' Gapminder stuff a few years ago,

Khi tôi thấy những thứ "Gapminder" của Rosling vài năm trước

I just thought it was the greatest thing I'd seen

Tôi nghĩ rằng đó là thứ tuyệt vời nhất mà tôi từng thấy

in conveying complex ideas simply.

trong việc thể hiện những ý tưởng phức tạp một cách đơn giản

But then I had a thought of, "Boy, maybe it's too simple."

Nhưng sau đó tôi nghĩ rằng có thể nó quá đơn giản

And I put some effort in to try and check

Và tôi đã cố gắng thử và kiểm tra

to see how well these simple portrayals of trends over time

xem những xu hướng đơn giản này

actually matched up with some ideas and investigations from the side,

có thật sự đúng với những ý tưởng và nghiên cứu khác không,

and I found that they matched up very well.

Và tôi thấy rằng chúng rất hợp với nhau

So the Roslings have been able to do simplicity

Vì vậy Roslings đã có thể đạt được sự đơn giản

without removing what's important about the data.

mà không phải lấy đi những dữ liệu quan trọng

Whereas the film yesterday that we saw

Trong khi bộ phim chúng ta xem hôm qua

of the simulation of the inside of a cell,

về sự mô phỏng phần bên trong một tế bào

as a former molecular biologist, I didn't like that at all.

Là một nhà cựu sinh vật học phân tử, tôi không thích bộ phim đấy một chút nào

Not because it wasn't beautiful or anything,

Không phải bởi vì nó không đẹp hay gì đấy

but because it misses the thing that most students fail to understand

Mà nó thiếu đi kiến thức mà hầu hết sinh viên không hiểu

about molecular biology, and that is:

vè sinh vật học phân tử, và đó là,

why is there any probability at all of two complex shapes

tại sao hai vật thể phức tạp lại có khả năng

finding each other just the right way

tìm đến nhau một cách chính xác

so they combine together and be catalyzed?

và kết hợp với nhau và tạo nên phản ứng?

And what we saw yesterday was

Và những gì chúng ta thấy hôm qua đó là

every reaction was fortuitous;

mọi phản ứng đều là ngẫu nhiên

they just swooped in the air and bound, and something happened.

Chúng chỉ bay trong không khí, va đập vào nhau và mọi thứ xảy ra

But in fact, those molecules are spinning at the rate of

Nhưng sự thật là những phân tử này xoay với tốc độ

about a million revolutions per second;

khoảng một triệu vòng một giây

they're agitating back and forth their size every two nanoseconds;

Kích thước của chúng thay đổi mỗi 2 phần tỉ giây

they're completely crowded together, they're jammed,

Chúng tập trung lại với nhau, ép chặt vào nhau

they're bashing up against each other.

va chạm với nhau

And if you don't understand that in your mental model of this stuff,

Và nếu các bạn không hình dung được trong đầu về mô hình này,

what happens inside of a cell seems completely mysterious and fortuitous,

thì những gì xảy ra bên trong một tế bào hoàn toàn bí hiểm và ngẫu nhiên

and I think that's exactly the wrong image

Và tôi nghĩ rằng đó là một điều sai lầm

for when you're trying to teach science.

khi bạn cố gắng dạy môn khoa học.

So, another thing that we do is to confuse adult sophistication

Vì vậy một điều khác chúng ta làm là nhầm lẫn giữa sự phức tạp của người lớn

with the actual understanding of some principle.

với việc hiểu rõ bản chất của một số nguyên tắc.

So a kid who's 14 in high school

Vì vậy một cậu bé 14 tuổi

gets this version of the Pythagorean theorem,

hiểu được phiên bản này của định lý Pythago,

which is a truly subtle and interesting proof,

phiên bản này thật sự là một cách chứng minh tinh vi và thú vị

but in fact it's not a good way to start learning about mathematics.

nhưng thật sự đó không phải là cách tốt để bắt đầu học toán.

So a more direct one, one that gives you more of the feeling of math,

Vì vậy cách trực tiếp hơn, cho nhiều cảm xúc về toán học hơn

is something closer to Pythagoras' own proof, which goes like this:

là cách gần giống với cách chứng minh của Pythago như thế này.

so here we have this triangle, and if we surround that C square with

Chúng ta có tam giác này, nếu chúng ta vẽ thêm xung quanh hình vuông C

three more triangles and we copy that,

ba tam giác nữa, chúng ta vẽ lại toàn bộ hình này

notice that we can move those triangles down like this.

chúng ta nhận thấy rằng có thể di chuyển những tam giác này xuống dưới như thế này

And that leaves two open areas that are kind of suspicious ...

và còn lại 2 vùng có vẻ khả nghi

and bingo. That is all you have to do.

Và thế là chúng ta đã chứng minh xong

And this kind of proof is the kind of proof

Và cách chứng minh này là cách

that you need to learn when you're learning mathematics

mà các bạn cần học khi bạn học toán

in order to get an idea of what it means

để hiểu được ý nghĩa của nó

before you look into the, literally, 1,200 or 1,500 proofs

trước khi bạn học 12 hay 1500 cách chứng minh

of Pythagoras' theorem that have been discovered.

của định lý Pythago đã được phát hiện.

Now let's go to young children.

Nào bây giờ chúng ta sẽ bàn về những đứa trẻ.

This is a very unusual teacher

Đây là một giáo viên rất khác thường

who was a kindergarten and first-grade teacher,

cô ấy là giáo viên mẫu giáo và lớp một

but was a natural mathematician.

nhưng thật sự là một nhà toán học bẩm sinh

So she was like that jazz musician friend you have who never studied music

Cô ấy giống như bạn nhạc sĩ jazz của bạn, tuy cô ấy chưa từng học về âm nhạc

but is a terrific musician;

nhưng lại là một nhạc sĩ tuyệt vời.

she just had a feeling for math.

Cô ấy có cảm nhận về toán học

And here are her six-year-olds,

Và đây là những cô cậu bé sáu tuổi,

and she's got them making shapes out of a shape.

cô giáo bảo những cô cậu bé này làm ra những hình khác nhau từ một hình ban đầu

So they pick a shape they like -- like a diamond, or a square,

Các học sinh chọn hình chúng thích, hình kim cương, hay hình vuông,

or a triangle, or a trapezoid -- and then they try and make

hình tam giác, hay hình thang-- và chúng cố gắng

the next larger shape of that same shape, and the next larger shape.

làm những hình ban đầu thành những hình to hơn và giống hình ban đầu.

You can see the trapezoids are a little challenging there.

Bạn có thể thấy rằng những hình thang rất khó làm.

And what this teacher did on every project

Và cô giáo viên này

was to have the children act like first it was a creative arts project,

cho các học sinh làm một thứ ban đầu như là những tác phẩm nghệ thuật

and then something like science.

và sau đấy là khoa học.

So they had created these artifacts.

Bọn trẻ sẽ tạo nên những tác phẩm này.

Now she had them look at them and do this ... laborious,

Bây giờ cô ấy cho học sinh nhìn và làm nhũng công việc tưởng như là nhàm chán này,

which I thought for a long time, until she explained to me was

Tôi đã suy nghĩ không hiểu vì sao, cho đến khi cô ấy giải thích

to slow them down so they'll think.

là để làm chậm học sinh lại để chúng suy nghĩ

So they're cutting out the little pieces of cardboard here

Học sinh cắt những miếng bìa cứng thành từng miếng nhỏ

and pasting them up.

và dán chúng lại với nhau

But the whole point of this thing is

Nhưng ý nghĩa của những việc này là

for them to look at this chart and fill it out.

để cho học sinh điền vào bảng

"What have you noticed about what you did?"

"Các em có nhận thấy các em vừa làm gì không?"

And so six-year-old Lauren there noticed that the first one took one,

Lauren 6 tuổi nhận thấy rằng cái đầu tiên cần một miếng

and the second one took three more

và cái thứ hai cần 3

and the total was four on that one,

tổng cộng cần đến 4 miếng cho cái đó

the third one took five more and the total was nine on that one,

Cái thứ 3 cần 5, và tổng cộng là 9 miếng cho cái đó

and then the next one.

Và đến cái tiếp theo.

She saw right away that the additional tiles that you had to add

Và em ấy thấy ngay rằng những miêng gạch cần thêm vào

around the edges was always going to grow by two,

xung quanh cạnh này sẽ gấp đôi lên

so she was very confident about how she made those numbers there.

Em ấy rất tự tin để làm những số này

And she could see that these were the square numbers up until about six,

Và em ấy biết rằng phải bình phương những con số này lên, cho đến con số 6.

where she wasn't sure what six times six was

Em ấy không biết 6 nhân 6 là bao nhiêu

and what seven times seven was,

và 7 nhân 7 là bao nhiêu

but then she was confident again.

Nhưng sau đó em ấy tự tin trở laị

So that's what Lauren did.

Đó là những gì Lauren làm.

And then the teacher, Gillian Ishijima, had the kids

Và sau đấy cô giáo Gilian Ishijima cho các em học sinh

bring all of their projects up to the front of the room and put them on the floor,

mang tất cả những tác phẩm đến trước phòng, và để chúng lên sàn

and everybody went batshit: "Holy shit! They're the same!"

Và mọi người ồ lên. Ôi trời ơi! Tất cả mọi thứ đều giống nhau!

No matter what the shapes were, the growth law is the same.

Quy luật nhân lên là không thay đổi với tất cả mọi hình.

And the mathematicians and scientists in the crowd

Và những nhà toán học và khoa học trong các bạn

will recognize these two progressions

sẽ nhận ra rằng hai quá trình này

as a first-order discrete differential equation

là phương trình đạo hàm bậc nhất

and a second-order discrete differential equation,

và phương trình đạo hàm bậc hai

derived by six-year-olds.

được tìm ra bởi một em học sinh 6 tuổi.

Well, that's pretty amazing.

Điều đấy thật tuyệt vời.

That isn't what we usually try to teach six-year-olds.

Đây không phải là điều chúng ta hay dạy những em học sinh 6 tuổi

So, let's take a look now at how we might use the computer for some of this.

Hãy xem bằng cách nào chúng ta có thể dùng máy vi tính để giải những bài toán này.

And so the first idea here is

Ý tưởng đầu tiên

just to show you the kind of things that children do.

chỉ để chỉ cho các bạn thấy cách trẻ con hay làm

I'm using the software that we're putting on the $100 laptop.

Tôi sẽ dùng phần mềm trên chiếc máy tính 100 đô Mỹ này

So I'd like to draw a little car here --

Tôi vẽ một cái xe ô tô nhỏ ở đây

I'll just do this very quickly -- and put a big tire on him.

Tôi sẽ vẽ rất nhanh, vẽ thêm một cái bánh xe to

And I get a little object here and I can look inside this object,

Tôi đã có vật thể xe ô tô, tôi có thể tùy biến vật thể này

I'll call it a car. And here's a little behavior: car forward.

Tôi sẽ gọi đây là xe ô tô.

Each time I click it, car turn.

Mỗi lần tôi ấn nút, cái xe xoay.

If I want to make a little script to do this over and over again,

Nếu tôi muốn làm một đoạn mã để làm đi làm lại hành vi này

I just drag these guys out and set them going.

Tôi chỉ việc kéo thả những dòng lệnh này .

And I can try steering the car here by ...

Tôi có thể lái chiếc xe này

See the car turn by five here?

bạn có thể thấy chiếc xe xoay bởi con số 5 trong dòng lệnh này không?

So what if I click this down to zero?

Chuyện gì sẽ xảy ra nếu tôi chuyển xuống 0?

It goes straight. That's a big revelation for nine-year-olds.

Cái xe đi thẳng. Đó là cả một khám phá lớn cho một đứa trẻ 9 tuổi

Make it go in the other direction.

Cho cái xe đi theo hường khác

But of course, that's a little bit like kissing your sister

nhưng tất nhiên đấy giống như hôn em gái bạn

as far as driving a car,

cũng như là lái xe.

so the kids want to do a steering wheel;

Bọn trẻ muốn có một cái vô lăng

so they draw a steering wheel.

chúng ta sẽ vẽ một cái vô lăng

And we'll call this a wheel.

Chúng ta sẽ gọi đây là cái bánh lái

See this wheel's heading here?

Xem cái bánh lái này đang hướng về đâu

If I turn this wheel, you can see that number over there going minus and positive.

Nếu tôi xoay cái bánh xe, bạn có thể thấy rằng các con số chuyển từ âm sang dương

That's kind of an invitation to pick up this name of

Đó giống như một lời mời để

those numbers coming out there

lấy những con số này

and to just drop it into the script here,

và thả vào dòng lệnh ở đây.

and now I can steer the car with the steering wheel.

Và bây giờ tôi có thể điều khiển cái xe này với cái bánh lái.

And it's interesting.

Thật thú vị.

You know how much trouble the children have with variables,

Bạn đã biết trẻ em gặp khó khăn thế nào với các ẩn số

but by learning it this way, in a situated fashion,

Nhưng nếu học bằng cách này, trong một tình huống giả định

they never forget from this single trial

chúng sẽ không bao giờ quên

what a variable is and how to use it.

ẩn số là gì và làm cách nào để dùng nó.

And we can reflect here the way Gillian Ishijima did.

Chúng ta có thể làm lại theo cách Gilian Ishijima đã làm

So if you look at the little script here,

Nếu bạn nhìn đoạn mã này

the speed is always going to be 30.

tốc độ sẽ luôn là 30.

We're going to move the car according to that over and over again.

Chúng ta sẽ di chuyển cái xe với tốc độ như thế

And I'm dropping a little dot for each one of these things;

Tôi sẽ vẽ những cái chấm nhỏ cho từng cái

they're evenly spaced because they're 30 apart.

Chúng cách đều nhau vì chúng đều cách xa 30

And what if I do this progression that the six-year-olds did

Và nều tôi làm cách này như một đứa trẻ 6 tuổi làm

of saying, "OK, I'm going to increase the speed by two each time,

bằng cách tăng tốc độ gấp đôi mỗi lần,

and then I'm going to increase the distance by the speed each time?

và sau đó tôi tăng khoảng cách theo tốc độ mỗi lần

What do I get there?"

Tôi sẽ được gì?

We get a visual pattern of what these nine-year-olds called acceleration.

Chúng ta sẽ có hình ảnh mà một đứa trẻ 9 tuổi sẽ gọi là sự tăng tốc.

So how do the children do science?

Như vậy thì trẻ con học khoa học như thế nào?

(Video) Teacher: [Choose] objects that you think will fall to the Earth at the same time.

Giáo viên: Những vật thể các em nghĩ sẽ rơi xuống đất cùng lúc--

Student 1: Ooh, this is nice.

Học sinh: Thật tuyệt

Teacher: Do not pay any attention

Giáo viên: Đừng để ý

to what anybody else is doing.

đến những gì người khác đang làm.

Who's got the apple?

Ai có quả táo?

Alan Kay: They've got little stopwatches.

Alan Kay: Họ có những cái đồng hồ bấm giờ nhỏ

Student 2: What did you get? What did you get?

Giáo viên: Bây giờ các em có những gì? Lúc trước các em có những gì?

AK: Stopwatches aren't accurate enough.

Alan Kay: Đồng hồ bấm giờ không đủ chính xác.

Student 3: 0.99 seconds.

Một cô học sinh: 0.99 giây

Teacher: So put "sponge ball" ...

Giáo viên: Lấy quả bóng cao su--

Student 4l: [I decided to] do the shot put and the sponge ball

Cô học sinh: Ta có một quả tạ và một quả bóng cao su,

because they're two totally different weights,

Bởi vì chúng có khối lượng hoàn toàn khác nhau.

and if you drop them at the same time,

Và nếu các em thả các quả bóng cùng lúc,

maybe they'll drop at the same speed.

Chúng có lẽ sẽ rơi cùng tốc độ

Teacher: Drop. Class: Whoa!

Giáo viên: Thả đi nào.

AK: So obviously, Aristotle never asked a child

Alan Kay: Chắc chắn là Aristotle không bao giờ hỏi một đứa trẻ

about this particular point

về thí nghiệm thả quả bóng này cả,

because, of course, he didn't bother doing the experiment,

Bởi vì chắc chắn là Aristotle không bao giờ làm thí nghiệm này cả

and neither did St. Thomas Aquinas.

Và St. Thomas Aquinas cũng vậy.

And it was not until Galileo actually did it

Cho đến khi Galileo thật sự làm thí nghiệm này

that an adult thought like a child,

thì một người lớn mới suy nghĩ như một đứa trẻ

only 400 years ago.

Chỉ mới 400 năm trước.

We get one child like that about every classroom of 30 kids

Trong mỗi lớp học 30 học sinh

who will actually cut straight to the chase.

ta lại có một học sinh hiểu các vấn đề ngay lập tức.

Now, what if we want to look at this more closely?

Nếu chúng ta muốn xem một cách gần hơn

We can take a movie of what's going on,

Chúng ta hãy xem một đoạn phim về những gì xảy ra,

but even if we single stepped this movie,

cho dù chúng ta xem chậm lại những đoạn phim này,

it's tricky to see what's going on.

cũng thật khó để thấy điều gì đang xảy ra.

And so what we can do is we can lay out the frames side by side

Chúng ta có thể đặt các khung hình cạnh nhau.

or stack them up.

hoặc đặt chúng chồng lên nhau.

So when the children see this, they say, "Ah! Acceleration,"

Khi những đứa trẻ nhìn thấy điều này, chúng sẽ nhận ra: "À, sự tăng tốc"

remembering back four months when they did their cars sideways,

nhớ lại bốn tháng trước khi chúng di chuyển những chiếc xe.

and they start measuring to find out what kind of acceleration it is.

và khi chúng bắt đầu đo đạc để tìm ra sự tăng tốc làm gì

So what I'm doing is measuring from the bottom of one image

Và tôi đang đo từ đáy của một hình

to the bottom of the next image, about a fifth of a second later,

đến đáy của hình tiếp theo, và khoảng 1/5 giây sau

like that. And they're getting faster and faster each time,

chúng càng lúc càng nhanh

and if I stack these guys up, then we see the differences; the increase

Và nếu tôi dồn những thứ này lại với nhau, chúng ta sẽ thấy sự khác nhau giữa chúng, sự tăng tốc

in the speed is constant.

là không đổi

And they say, "Oh, yeah. Constant acceleration.

Và bọn trẻ nói, ồ phải, sự tăng tốc ổn định

We've done that already."

Chúng ta đã làm thứ này rồi

And how shall we look and verify that we actually have it?

Bằng cách nào chúng ta có thể kiểm chứng đó là sự tăng tốc ổn định?

So you can't tell much from just making the ball drop there,

Chúng ta không thể biết gì nhiều nếu chỉ thả trái bóng xuống

but if we drop the ball and run the movie at the same time,

Nhưng nếu chúng ta thả trái bóng xuống và cho đoạn phim chạy cùng lúc

we can see that we have come up with an accurate physical model.

Ta có thể thấy ta đã tìm ra một mô hình vật lý chính xác.

Galileo, by the way, did this very cleverly

Galileo đã làm điều này rất thông minh

by running a ball backwards down the strings of his lute.

bằng các cho một trái bóng chạy xuống dưới những dây đàn.

I pulled out those apples to remind myself to tell you that

Tôi lấy những quả táo này ra chỉ để nhắc tôi nói với các bạn rằng

this is actually probably a Newton and the apple type story,

đay thật sự là một loại câu chuyện kiểu như Newton và trái táo

but it's a great story.

Nhưng đấy là một câu chuyện hay.

And I thought I would do just one thing

Và tôi nghĩ là tôi sẽ làm một thứ

on the $100 laptop here just to prove that this stuff works here.

trên chiếc máy vi tính 100 đô này chỉ để chứng minh là những vấn đề này là thật.

So once you have gravity, here's this --

Một khi bạn có trọng lực

increase the speed by something,

tăng tốc độ chừng này

increase the ship's speed.

tăng tốc độ con tàu.

If I start the little game here that the kids have done,

Nếu tôi bắt đầu trò chơi này

it'll crash the space ship.

Chiếc phi thuyền sẽ bị rơi.

But if I oppose gravity, here we go ... Oops!

Nhưng nếu tôi chống lại trọng lực, và đây-- Ối

(Laughter)

(Khán giả cười)

One more.

Một lần nữa

Yeah, there we go. Yeah, OK?

Được không?

I guess the best way to end this is with two quotes:

Tôi nghĩ cách tốt nhất để kết thúc là hai câu nói này

Marshall McLuhan said,

Marshall McLuhan nói

"Children are the messages that we send to the future,"

"Trẻ con là thông điệp chúng ta gửi vào tương lai"

but in fact, if you think of it,

Nhưng nếu bạn nghĩ lại

children are the future we send to the future.

trẻ con thật sự là tương lai mà chúng ta gửi vào tương lai

Forget about messages;

Hãy quên những thông điệp đi.

children are the future,

Trẻ con là tương lai

and children in the first and second world

Và trẻ con ở các nước thế giới thứ nhất và thứ 2

and, most especially, in the third world

và đặc biệt là trẻ em ở các nước thế giới thứ ba

need mentors.

cần những người thầy

And this summer, we're going to build five million of these $100 laptops,

Và mùa hè này chúng ta sẽ hoàn thành 5 triệu chiếc máy vi tính giá 100 đô mỗi chiếc

and maybe 50 million next year.

và có thể là 50 triệu chiếc năm sau

But we couldn't create 1,000 new teachers this summer to save our life.

Nhưng chúng ta không thể tạo nên một nghìn giáo viên mới trong mùa hè này

That means that we, once again, have a thing where we can put technology out,

Có nghĩa là một lần nữa chúng ta có thứ mà chúng ta có thể

but the mentoring that is required to go

nhưng vấn đề truyền đạt kiến thức

from a simple new iChat instant messaging system

từ một hệ thống truyền tải thông điệp iChat đơn giản

to something with depth is missing.

đến những thứ sâu xa hơn đang thực sự thiếu.

I believe this has to be done with a new kind of user interface,

Tôi tin rằng điều này phải được thưc hiện trong một loại giao diện mới

and this new kind of user interface could be done

và loại giao diện mới này có thể được thực hiện

with an expenditure of about 100 million dollars.

với chi phí khoảng 100 triệu đô

It sounds like a lot, but it is literally 18 minutes of what we're spending in Iraq --

Nghe có vẻ nhiều nhưng khoảng chi phí đó chỉ bằng những gì chúng ta tiêu ở Iraq trong vòng 18 phút

we're spending 8 billion dollars a month; 18 minutes is 100 million dollars --

Chúng ta tiêu tốn 8 tỉ đô một tháng. 18 phút là 100 triệu đô

so this is actually cheap.

Vì vậy số tiền này thật sự rất rẻ

And Einstein said,

Và như Einstein đã nói

"Things should be as simple as possible, but not simpler."

"Mọi thứ nên đơn giản hết mức có thể, nhưng không thể đơn giản hơn được nữa"

Thank you.

Cảm ơn các bạn