How to inspire every child to be a lifelong reader | Alvin Irby

Translator: Vi Phan Reviewer: Nguyễn Thành Vinh

As an elementary school teacher,

Là một giáo viên tiểu học,

my mom did everything she could to ensure I had good reading skills.

mẹ tôi đã làm mọi thứ có thể để chắc chắn tôi có kỹ năng đọc tốt.

This usually consisted of weekend reading lessons at our kitchen table

Điều này thường gồm các bài học đọc tại bàn bếp vào cuối tuần

while my friends played outside.

trong khi các bạn của tôi đang chơi đùa ngoài kia.

My reading ability improved,

Khả năng đọc của tôi tiến bộ rõ ràng,

but these forced reading lessons didn't exactly inspire a love of reading.

nhưng những bài học đọc bị ép buộc không thực sự tạo cảm hứng

ham mê đọc sách trong tôi.

High school changed everything.

Trường học cấp ba đã thay đổi mọi thứ.

In 10th grade, my regular English class read short stories and did spelling tests.

Lớp 10, lớp tiếng Anh chính quy có đọc truyện ngắn và làm bài tập đánh vần.

Out of sheer boredom, I asked to be switched into another class.

Trong sự chán chường, tôi xin được chuyển qua lớp khác.

The next semester, I joined advanced English.

Trong học kỳ tiếp theo, tôi tham gia lớp tiếng Anh nâng cao.

(Laughter)

(Cười)

We read two novels and wrote two book reports that semester.

Học kỳ đó, tôi phải đọc hai tiểu thuyết và viết hai bài tường trình về sách.

The drastic difference and rigor between these two English classes

Sự khác biệt lớn giữa hai lớp học này

angered me and spurred questions like,

làm tôi tức giận và nảy sinh những câu hỏi như sau:

"Where did all these white people come from?"

"Những người da trắng này đến từ đâu?

(Laughter)

(Cười)

My high school was over 70 percent black and Latino,

Có hơn 70% bạn học cấp ba là người da đen và La-tinh,

but this advanced English class had white students everywhere.

nhưng lớp học nâng cao này toàn sinh viên da trắng.

This personal encounter with institutionalized racism

Cuộc chạm trán cá nhân

với chủ nghĩa phân biệt chủng tộc được thể chế hóa

altered my relationship with reading forever.

thay đổi mối quan hệ của tôi với việc đọc mãi mãi.

Tôi học được rằng tôi không thể dựa vào trường lớp,

I learned that I couldn't depend on a school, a teacher or curriculum

giáo viên hay chương trình học

to teach me what I needed to know.

để dạy tôi điều tôi muốn biết.

And more out of like, rebellion, than being intellectual,

Và hơn thế nữa, một cách khá là nổi loạn,

I decided I would no longer allow other people to dictate

tôi quyết định không để người khác

when and what I read.

ra lệnh cho tôi đọc gì và khi nào.

And without realizing it, I had stumbled upon a key

Và thật bất ngờ, tôi đã tình cờ tìm ra chìa khóa

to helping children read.

để giúp trẻ đọc tốt hơn.

Identity.

Bản sắc.

Instead of fixating on skills

Thay vì ấn định vào kỹ năng

and moving students from one reading level to another,

và chuyển sinh viên từ trình độ đọc này sang trình độ khác,

or forcing struggling readers to memorize lists of unfamiliar words,

hoặc ép những người đang vật lộn với việc đọc nhớ danh sách các từ lạ lẫm,

we should be asking ourselves this question:

chúng ta nên tự hỏi mình như điều này:

How can we inspire children to identify as readers?

Làm sao ta tạo cảm hứng cho trẻ thành một đọc giả?

DeSean, a brilliant first-grader I taught in the Bronx,

DeSean, học sinh lớp một sáng dạ mà tôi dạy ở Bronx,

he helped me understand how identity shapes learning.

em ấy giúp tôi hiểu ra cách mà bản sắc thay đổi việc học.

One day during math, I walk up to DeSean, and I say,

Một ngày, trong giờ toán, tôi đi tới chỗ Desean và nói:

"DeSean, you're a great mathematician."

"Desean, em là một nhà toán học vĩ đại."

He looks at me and responds,

Em nhìn tôi và trả lời,

"I'm not a mathematician, I'm a math genius!"

"Em không là nhà toán học

(Laughter)

mà là thiên tài toán học"

(Cười)

OK DeSean, right?

Được rồi Desean,

Reading?

Đọc thì sao?

Completely different story.

Là một câu chuyện hoàn toàn khác.

"Mr. Irby, I can't read.

"Thầy Irby. Em không đọc được.

I'm never going to learn to read," he would say.

Em sẽ không bao giờ học đọc", em trả lời.

I taught DeSean to read,

Tôi đã dạy Desean đọc,

but there are countless black boys who remain trapped in illiteracy.

nhưng có vô số bé trai da đen vẫn đang trong tình trạng mù chữ.

According to the US Department of Education,

Theo Bộ Giáo dục Hoa Kỳ,

more than 85 percent of black male fourth graders

hơn 85% học sinh da đen lớp bốn

are not proficient in reading.

không thành thạo việc đọc.

85 percent!

Tới 85%!

The more challenges to reading children face,

Trẻ đối mặt với các thử thách trong việc đọc càng nhiều

the more culturally competent educators need to be.

thì càng cần có nhà giáo dục có năng lực văn hóa bấy nhiêu.

Moonlighting as a stand-up comedian for the past eight years,

Moonlighting là cây hài trong tám năm vừa qua.

I understand the importance of cultural competency,

Tôi hiểu tầm quan trọng của năng lực văn hóa

which I define as the ability to translate

mà tôi định nghĩa là năng lực diễn giải

what you want someone else to know or be able to do

điều bạn muốn người khác biết hoặc có thể làm

into communication or experiences that they find relevant and engaging.

thành giao tiếp hoặc kinh nghiệm mà họ thấy có liên quan hoặc đáng tham gia.

Before going on stage, I assess an audience.

Trước khi lên sân khấu, tôi đánh giá một khán giả.

Are they white, are they Latino?

Họ da trắng hay La-tinh?

Are they old, young, professional, conservative?

Họ trẻ, hay già, chuyên nghiệp, hay bảo thủ?

Then I curate and modify my jokes

Sau đó tôi sắp xếp và chỉnh sửa chuyện hài của mình cho phù hợp

based on what I think would generate the most laughter.

dựa vào điều tôi nghĩ để mang lại tiếng cười nhiều nhất.

While performing in a church, I could tell bar jokes.

Khi diễn ở nhà thờ, tôi có thể kể chuyện cười mà tôi dùng trong bar.

But that might not result in laughter.

Nhưng điều đó có thể không mang lại tiếng cười.

(Laughter)

(Cười)

As a society, we're creating reading experiences for children

Là một cộng đồng, ta đang tạo ra kinh nghiệm đọc cho trẻ

that are the equivalent of telling bar jokes in a church.

như thể kể chuyện cười trong bar trong một nhà thờ.

And then we wonder why so many children don't read.

Sau đó ta tự hỏi sao có quá nhiều trẻ không biết đọc.

Educator and philosopher Paulo Freire

Paulo Freire, nhà giáo dục và triết gia

believed that teaching and learning should be two-way.

tin rằng việc dạy và học là hành động hai chiều.

Students shouldn't be viewed as empty buckets to be filled with facts

Không nên xem trẻ là những cái xô rỗng để lấp đầy kiến thức vào

but as cocreators of knowledge.

mà là người cùng sáng tạo kiến thức.

Cookie-cutter curriculums and school policies

Chương trình học rập khuôn và chính sách trường học

that require students to sit statue-still

yêu cầu học sinh ngồi một chỗ

or to work in complete silence --

hoặc tư duy học tập trong yên lặng

these environments often exclude the individual learning needs,

- môi trường này loại trừ nhu cầu học tập cá nhân,

the interest and expertise of children.

hứng thú và kỹ năng của trẻ,

Especially black boys.

đặc biệt là các bé trai da đen.

Many of the children's books promoted to black boys

Nhiều sách thiếu nhi khuyến khích các bé trai da đen

focus on serious topics, like slavery, civil rights and biographies.

tập trung vào các chủ để như nô lệ, quyền con người và tiểu sử.

Less than two percent of teachers in the United States are black males.

Tỉ lệ giáo viên nam da đen ở Mỹ là ít hơn 2%,

And a majority of black boys are raised by single mothers.

đa số các bé trai da đen được nuôi nấng bởi mẹ đơn thân.

There are literally young black boys who have never seen a black man reading.

Đơn giả là những cậu bé này chưa từng thấy người đàn ông da đen nào cầm sách đọc.

Or never had a black man encourage him to read.

Hoặc chưa từng có người đàn ông da đen nào khuyến khích các em đọc.

What cultural factors, what social cues are present

Yếu tố văn hóa nào, tình trạng xã hội như thế nào

that would lead a young black boy to conclude

có thể khiến các bé trai da đen kết luận rằng

that reading is even something he should do?

đọc sách là điều gì đó đáng làm?

This is why I created Barbershop Books.

Đây là lý do tôi tạo ra Barbershop Books.

It's a literacy nonprofit

Nó là tổ chức phi lợi nhuận về kỹ năng đọc

that creates child-friendly reading spaces in barber shops.

tạo ra môi trường đọc thân thiện với trẻ

trong những tiệm cắt tóc.

The mission is simple:

Sứ mệnh rất đơn giản:

to help young black boys identify as readers.

giúp trẻ em nam da đen trở thành độc giả.

Lots of black boys go to the barber shop once or twice a month.

Nhiều bé trai đến tiệm hớt tóc một đến hai lần/tháng.

Some see their barbers more than they see their fathers.

Một số em gặp người hớt tóc nhiều hơn gặp cha mình.

Barbershop Books connects reading to a male-centered space

Barbershop Books kết nối việc đọc, lấy trẻ trai làm trung tâm,

and involves black men and boys' early reading experiences.

nâng cao kinh nghiệm đọc sớm ở trẻ trai và đàn ông da đen.

This identity-based reading program

Chương trình đọc dựa trên bản sắc này

uses a curated list of children's books recommended by black boys.

dùng những cuốn sách thiếu nhi do các bé trai đề xuất.

These are the books that they actually want to read.

Đây là những quyển sách chúng thực sự muốn đọc.

Scholastic's 2016 Kids and Family Report

Báo cáo Gia đình và Trẻ em năm 2016 của Scholatic

found that the number one thing children look for when choosing a book

chỉ ra rằng thứ trẻ tìm kiếm nhiều nhất khi chọn sách

is a book that will make them laugh.

là những cuốn sách khiến chúng cười.

So if we're serious about helping black boys and other children to read

Vậy nếu ta nghiêm túc muốn giúp các em biết đọc

when it's not required,

dù điều đó được cho là không cần thiết,

we need to incorporate relevant male reading models

ta cần kết hợp các mô hình nam giới đọc sách liên quan

into early literacy

thành kỹ năng đọc sớm.

and exchange some of the children's books that adults love so much

Đổi lại, một vài sách thiếu nhi mà người lớn rất thích

for funny, silly or even gross books, like "Gross Greg".

vừa vui, vừa ngố hay cả sách tổng hợp như Gross Gregg.

(Laughter)

(Cười)

"You call them boogers. Greg calls them delicious little sugars."

"Bạn gọi đó là nhầy mũi khô

Greg thì gọi là miếng đường nhỏ."

(Laughter)

(Cười)

That laugh, that positive reaction

Tiếng cười, phản ứng tích cực đó

or gross reaction some of you just had,

hoặc phản ứng tổng hợp mà bạn vừa tạo ra

(Laughter)

(Cười)

black boys deserve and desperately need more of that.

trẻ trai người da đen xứng đáng có

và thực sự cần nhiều hơn thế.

Dismantling the savage inequalities that plague American education

Loại bỏ bất bình đẳng man rợ đang tàn phá nền giáo dục Mỹ

requires us to create reading experiences

yêu cầu ta tạo ra trải nghiệm về việc đọc

that inspire all children to say three words:

mà tạo cảm hứng cho trẻ đủ để chúng tự nói ra câu này:

I'm a reader.

Tôi là một độc giả.

Thank you.

Xin cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)