John Hodgman: A brief digression on matters of lost time

Translator: Nhu Khue Reviewer: Thu Pham

You all know this story.

Hẳn các bạn biết câu chuyện này.

In the summer of 1950,

Vào mùa hè năm 1950,

Enrico Fermi, the Italian-American physicist

Enrico Fermi, một nhà vật lý học người Mỹ gốc Ý

and atomic-pile builder,

và là người sáng chế ra lò phản ứng hạt nhân,

went to lunch at Los Alamos National Laboratory

ăn trưa tại Phòng thí nghiệm quốc gia Los Alamos

and joined some colleagues there, and asked them a question:

và ngồi cùng những đồng nghiệp ở đây, ông đã hỏi họ một câu rằng:

"Where is everybody?"

"Mọi người đâu hết rồi?"

This confused his colleagues, obviously,

Điều này rõ ràng đã làm đồng nghiệp của ông bối rối,

because they were sitting right there with him.

vì lúc ấy tất cả đều ngồi ngay cạnh ông.

And then he had to clarify that he wasn't talking about them.

Và sau đó, ông ấy phải đính chính rằng ông không hề nói về họ.

He was talking about the space aliens.

Ông đang nói đến những người ngoài hành tinh.

You see, this was only a few years after

Bạn thấy đấy, thời điểm ấy chỉ khoảng vài năm

the supposed flying saucer crash

sau vụ va chạm đĩa bay được xác định

at Roswell, New Mexico.

ở Roswell, New Mexico.

And even though that turned out to be nothing,

Và mặc dù chuyện là hóa ra chẳng có gì cả,

nothing at all --

không có gì cả luôn

(Laughter) --

(Tiếng cười)

merely a downed weather balloon

chỉ là một cái khinh khí cầu hạ cánh

piloted by small hairless men

được lái bởi một gã trọc nhỏ thó

with slits for mouths ...

với cái miệng toét thôi mà....

Still, America had gone saucer-mad,

Dù vậy, nước Mỹ cũng bấn loạn vì đĩa bay,

even famous scientists

cả với những nhà khoa học nổi tiếng

who were eating lunch.

đang ăn trưa này.

Fermi's reasoning, if I may paraphrase badly,

Về lập luận của Fermi, tôi có thể vụng về cắt nghĩa rằng

is that the universe is so vast

là vũ trụ vô cùng rộng lớn

that it stands to reason,

và đương nhiên,

there should be other intelligent life out there.

hẳn là có sự sống thông minh khác ngoài kia.

And the universe is so old

Và vũ trụ thì đã quá xa xưa

that unless we were the very first civilization ever to evolve,

đến mức trừ khi chúng ta là nền văn minh đầu tiên hình thành,

we should have some evidence of their existence by now.

chẳng có lý gì bây giờ ta lại không tìm ra bằng chứng cho sự tồn tại của họ.

And yet, to the best of our knowledge, we are alone.

Tuy nhiên, với vốn kiến thức uyên thâm của mình, ta biết mình đơn độc.

"Where is everybody?" asked Fermi,

"Mọi người đâu hết rồi?" Fermi hỏi,

and his colleagues had no answer.

và các đồng nghiệp của ông không trả lời được.

Fermi then went on with the same blunt logic

Fermi sau đó tiếp tục với cách suy luận ngớ ngẩn như trước

to disprove fairies,

để bác bỏ yếu tố thần thánh,

Sasquatch, God,

Người tuyết, Chúa trời,

the possibility of love --

hay khả năng của tình yêu

and thereafter, as you know,

rồi sau đó, bạn biết đấy,

Enrico Fermi ate alone.

Enrico Fermi ăn một mình.

(Laughter)

(Tiếng cười)

Now,

Bây giờ,

I am not a scientist.

tôi không phải là nhà khoa học.

I have never built an atomic pile.

Tôi chưa tạo nên lò phản ứng hạt nhân nào.

Although, I might argue that, technically,

Mặc dù, tôi sẽ chứng minh, một cách chính xác rằng

every pile is atomic.

mỗi cái lò đều mang tính hạt nhân.

(Laughter)

(Tiếng cười)

However, with respect, I might point out two possibilities

Thế nhưng, về vấn để này, tôi sẽ chỉ ra hai khả năng

that Enrico Fermi perhaps did not consider.

mà Enrico Fermi có lẽ đã không công nhận.

One is that the aliens might be

Một là người ngoài hành tinh có thể

very far away.

ở rất xa.

Perhaps, I dare say,

Tôi dám nói rằng,

even on other planets.

thậm chí trên những hành tinh khác.

The other possibility --

Khả năng còn lại

(Laughter) --

(Tiếng cười)

is, perhaps, Enrico Fermi himself

là, hình như, bản thân Enrico

was an alien.

là người ngoài hành tinh.

(Laughter)

(Tiếng cười)

Think about it.

Hãy nghĩ về chuyện đó đi ạ.

Isn't it a little convenient

Không có lý hay sao

that in the midst of the World War, out of nowhere,

khi mà giữa cuộc Chiến tranh Thế giời, từ đâu không biết

suddenly an Italian scientist showed up

thình lình xuất hiện một ông bác học người Italia

with an amazing new technology

với một thứ công nghệ mới đáng kinh ngạc

that would transform everything in the world

có thể đổi dời mọi thứ trên trái đất này

and darken the history of the human species forever after?

và khép lại lịch sử loài người mãi mãi?

And isn't it a little strange

Và không lạ lùng sao

that he required no payment for this?

khi mà ông này không đòi tiền lương gì cả?

That he asked for only one thing --

Ông ta chỉ yêu cầu mỗi một thứ

a gift of two healthy sperm whales?

đó là hai con cá nhà táng mà thôi?

That's -- that's not true.

Điều này, điều này không đúng.

But it is strange.

Nhưng vẫn thật kì lạ.

(Laughter)

(Tiếng cười)

And if Enrico Fermi were indeed a space alien,

Và nếu Enrico Fermi thật sự là người ngoài hành tinh,

wouldn't he be the first to have tried to convince

thì có phải ông là người ngoài hành tinh đầu tiên đã cố thuyết phục

his fellow scientists

đồng nghiệp của mình rằng

that the space aliens are not already here?

người ngoài hành tinh không còn ở đây nữa?

For it is given in certain UFO-ology

Thuyết người ngoài hành tinh

or UFOlogy circles,

hay những vòng tròn mùa vụ đã được chấp nhận,

that the aliens are already here and have been for millennia;

rằng người ngoài hành tinh đang và đã ở đây cả nghìn năm rồi;

that they have walked among us in disguise,

họ sinh hoạt cùng ta dưới lớp cải trang,

observing us, guiding our evolution

quan sát chúng ta, dẫn lối sự tiến hóa của ta,

from ape to man --

từ con vượn thành con người

if you believe in that sort of thing --

Nếu bạn tin vào mấy thứ đó

and, occasionally, kidnapping us in their flying saucers

rồi thì, thỉnh thoảng, họ bắt cóc ta bỏ vào đĩa bay

and taking us away to have sex with us in pyramids.

rồi dẫn ta vào các kim tự tháp để giao phối.

(Laughter)

(Tiếng cười)

It's a difficult theory to discount,

Đó là một học thuyết rất khó bác bỏ,

I think you'll agree.

tôi nghĩ bạn cũng đồng ý như thế.

(Laughter)

(Tiếng cười)

For even in my own life,

Trong đời mình,

there are memories I have

tôi cũng có những kí ức

that are difficult to explain --

rất kì lạ và quái đản

happenings that are so odd and unaccountably weird,

diễn ra mà không thể nào giải thích nổi,

that it is difficult to imagine

thật không thể tưởng tượng nổi

they were not the result

rằng chúng không phải là kết quả

of prolonged and frequent contact with aliens throughout my life.

của mối liên kết lâu dài và thường trực giữa người ngoài hành tinh và cuộc sống của tôi.

For how else will you explain

Dù sao đi nữa, bạn có thể lý giải

the amazing and absolutely true

những lần đụng độ đáng kinh ngạc

close encounters that I had

mà tôi đã kể

and will describe to you now?

và sẽ kể với bạn ngay bây giờ không?

Encounter one: Ocean City, New Jersey, 1980.

Lần chạm mặt thứ nhất: Ở Ocean City, New Jersey, năm 1980.

This was the summer when the special edition of

Vào một ngày hè khi bản đặc biệt của phim

"Close Encounters of the Third Kind" was released.

"Kiểu tiếp xúc thứ ba" được phát hành.

And I went on vacation with my parents to the Jersey shore.

Tôi đi nghỉ với bố mẹ ở bờ biển Jersey.

Within 12 hours, I was horribly sunburned,

Trong 12 tiếng, tôi bị cháy nắng thậm tệ,

just like Richard Dreyfuss in the movie.

giống y như Richard Dreyfuss trong phim vậy.

(Laughter)

(Tiếng cười)

And so I spent the rest of the vacation

Tôi dành phần lớn thời gian còn lại của kì nghỉ

largely sitting outside our little rental house at night,

bên ngoài căn nhà thuê nhỏ xinh vào ban đêm,

the sidewalk still warm from the sun,

ngồi trên vỉa hè còn nóng vì nắng,

watching the skies for UFOs.

tôi tìm đĩa bay trên trời.

What did I see? Stars, satellites,

Tôi đã thấy gì ư? Những vì sao, vệ tinh,

blinking airplanes -- typical sky junk.

máy bay chớp nháy, đám rác điển hình của trời xanh.

Occasionally, kids would come and

Đôi khi, nhiều đứa trẻ khác đến

join me and watch,

cùng tôi tìm kiếm,

but their necks soon got sore, and they would go off to the boardwalk

nhưng vì cổ bị đau nên chúng liền bỏ đi ra dọc bờ biển

to play video games and mingle with humans.

để chơi điện tử và gia nhập với loài người.

I was pretty good at the video games. I was not very good at the other part,

Tôi chơi điện tử rất giỏi. Nhưng lại không siêu những thứ khác,

so I stayed alone with the cosmos.

thế nên tôi chỉ ngồi một mình với vũ trụ mà thôi.

And that's when it happened.

Và đó là lúc chuyện này xảy đến.

An elderly couple came walking down the street.

Có hai cụ già dắt nhau đi trên đường.

I would say they were in their late seventies,

Tôi nghĩ họ khoảng hơn bảy mươi tuổi,

and I would say that they were on a date,

và tôi cũng đoán là họ đang hẹn hò,

because he was wearing a very neat little suit

vì cụ ông mặc một bộ đồ rất chỉnh tề

with a yellow tie -- a brown suit.

với nơ vàng trên bộ vest nâu.

And she was wearing a cardigan, because it was now fully night

Còn cụ bà mặc áo khoác nhẹ, vì đêm ấy trăng sáng

and a chill was coming in off the ocean.

và có hơi lạnh từ biển thổi vào.

I remember, for some reason,

Cũng vì vậy mà tôi nhớ

that they were exactly the same height.

họ cao vừa bằng nhau.

And then they stopped, and the man turned to me

Sau đó họ dừng lại, cụ ông quay sang tôi

and said,

và nói,

"What are you looking for,

"Cháu đang tìm gì thế,

flying saucers?"

lại mấy cái đĩa bay hả?"

(Laughter)

(Tiếng cười)

You have to admit, that's a pretty boss piece of detective work

Tôi phải thừa nhận, đó thật là một thành quả trinh thám cừ khôi

for an old man on a date.

đối với một ông cụ đang hẹn hò.

But what was stranger still --

Nhưng hành động của hai người lạ lúc ấy

and even I realized it at the time,

tôi nhận ra

as a nine-year-old child --

khi tôi mới chín tuổi

was that they stopped at all.

rằng, họ đã dừng lại bên tôi

That this old man would interrupt his moonlight stroll

Ông cụ đó đã tạm dừng cuộc tản bộ ngắm trăng

with his sweetheart with the precise reason

với người tình của mình chỉ với mỗi mục đích

of making fun of a child.

chế nhạo một đứa bé.

"Oh," he said,

"Ôi", ông ta nói,

"little green men."

"chàng trai màu xanh bé nhỏ".

And then his girlfriend joined in, too.

Và cụ bà cũng nói vào.

"There's no such thing as space men," she said.

"There's no such thing."

"Họ không tồn tại đâu".

And then they both laughed. "Ha, ha, ha."

Xong xuôi họ cười ồ lên. "Ha ha ha".

I looked around.

Tôi nhìn quanh.

The street was entirely empty.

Đường phố không một bóng người.

I had stopped hearing the sound of the ocean.

Tôi không còn nghe tiếng biển nữa.

It was as though time had stopped.

Cứ như thời gian đã ngừng lại vậy.

I did not know why they were teasing me.

Tôi không hiểu tại sao họ lại giễu cợt mình như thế.

I looked into their strangely angry faces,

Tôi nhìn sâu vào khuôn mặt nhăn nhóm xa lạ của họ,

and I remember wondering,

và tôi tự hỏi rằng,

are they wearing rubber masks?

liệu họ có đang đeo mặt nạ không?

(Laughter)

(Tiếng cười)

And what would be behind those rubber masks, if they were?

Hay có gì bên dưới những lớp mặt nạ ấy, nếu họ có đeo chúng?

Giant, almond-shaped, unblinking eyes?

Những con mắt to bự, hình quả hạnh, không bao giờ chớp ư?

Slits for mouths?

Những cái miệng toét ư?

The old man crooked his finger as though he were firing a gun,

Ông cụ ấy cong ngón tay lại như thế đang bắn súng,

and then he made laser sounds.

rồi ông ta phát ra tiếng laser

"Kew, kew, kew --

"Kew, kew, kew

watch out."

cảnh giác nè"

And they turned at once and walked away.

Sau đó bọn họ liền quay đầu bước tiếp.

The old man reached out

Cụ ông rờ rẫm

his knobbly claw

cái tay gân guốc của mình

for the woman's hand,

để nắm lấy tay bà lão,

and found it, and left me alone.

xong xuôi họ bỏ tôi một mình.

Now, you could describe this as a simple misunderstanding --

Bây giờ, tôi đã có thể nói về việc này như một cuộc chạm mặt

a strange encounter among humans.

nhầm nhọt giữa con người với nhau.

Maybe it was swamp gas, but --

Có lẽ, đó là do khí độc, nhưng mà

(Laughter) --

(Tiếng cười)

I know what I saw.

tôi biết những gì mình nhìn thấy chứ.

Close encounter two: Brookline, Massachusetts, 1984.

Cuộc chạm mặt thứ hai là ở Brookline, Massachusetts, năm 1984.

I went to see the movie "Dune,"

Tôi đi xem phim "Xứ cát",

and a girl talked to me. Now, on its face --

và một cô gái bắt chuyện với tôi.

(Laughter) --

(Tiếng cười)

this is impossible on its face, I realize --

rõ là không thể tin nổi, nhưng tôi nhận ra

but it is absolutely true.

việc này là sự thật.

It was opening night, naturally.

Đó là đêm mở màn, tất nhiên rồi.

I went with my friend Tim McGonigal, who sat on my left.

Tôi đã đến cùng với anh bạn Tim McGonial, anh ngồi bên trái tôi.

On my right was the girl in question.

Còn bên phải là cô gái đang nói đến.

She had long, curly black hair, a blue jean jacket.

Cô có mái tóc dài đen óng và mặc áo jacket jean màu xanh.

I remember, she had some sort of injury to her ankle,

Tôi nhớ cô có một vài vết thương nơi mắt cá chân,

an Ace bandage, and she had crutches.

phải dán băng cá nhân và đi đôi nạng.

She was very tall, I would say.

Có thể nói là cô gái ấy rất cao lớn.

I was starting high school at the time. I would say she was a junior,

Lúc ấy tôi đang bắt đầu học cấp ba. Cô nàng là học sinh năm cuối,

but I had never seen her before. She didn't go to my school.

nhưng tôi chưa thấy cô bao giờ. Cô ấy đã không đi học.

I didn't know her name, and I never will.

Tôi đã không biết và sẽ chẳng bao giờ biết được tên cô.

She was sitting with someone who I presume was her mother,

Cô nàng đang ngồi với ai đó mà tôi đoán là mẹ của cô ấy,

and they were talking about the novel, "Dune."

họ đang nói chuyện về cuốn "Xứ cát"".

They were both big fans, mother and daughter --

Hai người đều là những người hâm mộ, mẹ và con gái

very unusual.

rất bất bình thường.

They were talking about how their favorite characters

Họ đang nói về việc những nhân vật họ yêu thích

were the giant sandworms.

hóa thân thành rươi như thế nào.

And then it got stranger.

Và chuyện còn kì lạ hơn.

That's when she turned to me and said,

Khi cô gái ấy quay sang tôi và nói,

"Are you looking forward to seeing the movie?"

"Cậu có mong đợi bộ phim này không?"

(Laughter)

(Tiếng cười)

First of all, I was embarrassed

Mới đầu, tôi rất lúng túng

because I had not read the novel "Dune" at that time.

vì tôi khi ấy tôi chưa đọc cuốn "Dune" đó.

I was merely a connoisseur of movies

Tôi vẫn chỉ là một đứa mê những bộ phim

featuring desert planets, as I still am.

có những hành tinh hoang sơ thôi mà.

(Laughter)

(Tiếng cười)

But it was also the tone of how she asked the question:

Nhưng vấn đề là thái độ của cô nàng khi hỏi câu đó:

apropos of nothing, like she didn't even care about the answer,

chẳng bận tâm gì, cứ như nàng ta không cần biết đến câu trả lời vậy,

as though she just wanted to talk to me.

như là chỉ muốn xã giao thôi vậy.

I did not know what to say. I said, "Yes."

Tuy không biết phải nói sao. Tôi cũng trả lời, "Đúng thế".

I did not even turn my head.

Tôi thậm chí chẳng quay mặt sang cô ta.

The movie began.

Bộ phim bắt đầu.

I need not remind you that this was David Lynch's version of "Dune,"

Hẳn tôi không cần nhắc bạn rằng đó là bản phim của David Lynch

in which all of the characters

mà mọi nhân vật trong ấy

were sexy and deformed at the same time.

đều rất gợi tình và bị biến thái cùng một lúc.

(Laughter)

(Tiếng cười)

There was a character called the Third-Stage Guild Navigator,

Có một nhân vật tên là Third-Stage Guild Navigator,

which was a kind of giant, floating fetus-creature

một bào thai khổng lồ lơ lửng

that lived in a giant tank with this orange mist

sống trong một cái thùng lớn đầy sương màu cam

of psychedelic spice

của chất gây phê

swirling around him,

uốn lượn quanh hắn,

allowing him to bend space and time.

giúp hắn bẻ cong không gian và thời gian.

He could never leave the tank

Hắn không thể rời khỏi cái thùng đó

or interact with the outside world.

hay tương tác với thế giới bên ngoài được.

He had become, in his isolation,

Trong sự cô độc ấy, hắn đã trở nên

so deformed and so sexy,

rất lệch lạc và cũng quyến rũ nữa,

that he had to talk through a kind of old-timey radio

hắn phải nói chuyện với bên ngoài qua một cái radio cũ kĩ,

to the outside world, and could never touch them.

và không thể chạm vào mọi người được.

I mean, I liked him a lot better than the sandworms.

Theo tôi, tôi thích hắn ta hơn lũ rươi nhiều.

The sandworms were fine, but your favorite character?

Lũ đó cũng được thôi, Nhưng nhân vật bạn thích là gì?

Please.

Thôi bỏ đi.

When the movie ended,

Khi bộ phim kết thúc,

everyone seemed very happy

mọi người đều rất vui vẻ

to get up and get out of the theatre as soon as possible.

đứng dậy và ra khỏi rạp càng nhanh càng tốt.

Except for the girl.

Trừ cô gái ấy.

As I walked out, her pace slowed.

Khi tôi bước ra ngoài, cô ta đi chậm lại.

Perhaps it was the crutches,

Có lẽ là vì cái nạng,

but it seemed --

nhưng dường như,

(Laughter) --

(Tiếng cười)

it seemed as though she might want to talk to me again.

hình như cô lại muốn bắt chuyện tôi lần nữa.

When I say it out loud, it sounds so ridiculous,

Khi nói về chuyện này, nghe có vẻ rất kì cục,

but I can only come to the conclusion

nhưng tôi chỉ có thể đúc kết rằng

that it was what, in the alien abductee community,

những chuyện ở trong cộng đồng bị người ngoài hành tinh bắt cóc như này

they call a "screen memory":

có tên là "bộ nhớ màn hình":

a ridiculous false recollection designed by their brain

hồi ức nhầm lẫn kì cục được tạo ra bởi não bộ

to cover up some trauma -- say, of being kidnapped

để che đậy sự tổn thương do bị bắt cóc

and flown off to a sex pyramid.

và bị kéo đến kim tự tháp giao phối.

(Laughter)

(Tiếng cười)

And so I sure am glad

Tôi rất mừng vì

I did not slow down to talk to her.

mình đã không đi chậm lại để nói chuyện với cô ta.

I sure am glad I never saw her again.

Tôi cũng rất mừng vì không bao giờ gặp lại cô ta nữa.

Close encounter three: Philadelphia, Pennsylvania,

Cuộc chạm mặt thứ ba: Ở Philadelphia, Pennsylvania,

1989.

năm 1989.

In the mid-to-late '80s,

Vào nửa cuối thập niên 80,

the novelist Whitley Strieber wrote a book called "Communion,"

tiểu thuyết gia Whitley Srrieber viết cuốn "Mối quan hệ",

in which he described his own lifelong experiences

trong ấy ông kể lại trải nghiệm của đời mình

being abducted by aliens.

lúc bị người ngoài hành tinh bắt cóc.

And he also described the phenomenon known in this community

Ông cũng kể lại một hiện tượng được nói đến trong xã hội này

as "lost time,"

với cái tên "thời gian đánh mất",

where Whitley Strieber would suddenly become aware

nơi Whitley Srtieber bỗng nhiên nhận ra rằng

that he could not remember the previous ten minutes,

ông không thể nhớ được những gì xảy ra mười phút trước,

or the previous ten hours, or the previous ten days.

hay mười giờ trước, hay mười ngày trước.

And would come to the conclusion that that was when the aliens

Và ông kết luận rằng đó là vì người ngoài hành tinh

were taking him and giving him rectal probes.

đã dẫn ông đi xét nghiệm trực tràng.

(Laughter)

(Tiếng cười)

This book became, naturally, an enormous best-seller.

Cuốn sách đó, dĩ nhiên, vô cùng ăn khách.

This image by Ted Joseph was from that book,

Bức hành này do Ted Joseph vẽ, được lấy ra từ cuốn sách,

and was his, sort of, police sketch

và dường như là chân dung tội phạm

of what the creatures looked like

của những sinh vật giống với

that Whitley Strieber had described to him.

những gì mà Whiley Strieber đã miêu tả với Joseph.

And it was so successful that they made it into a movie.

Và cuốn sách đã được chuyển thể thành phim rất thành công.

And in 1989, the way I remember it,

Vào năm 1989, tôi nhớ thế,

I was in Philadelphia

lúc ấy tôi ở Philadelphia

visiting my girlfriend, and we decided,

để thăm bạn gái tôi, và chúng tôi quyết định

apropos of nothing, to go see this movie.

không vì lý do gì, sẽ đi xem bộ phim này.

And the way I remember it, the movie featured these details.

Tôi nhớ bộ phim có những chi tiết này.

One: Whitley Strieber

Một: Vai Whitley Striber

was played by Christopher Walken.

được Christopher Walken đóng.

Two: the alien was played by a rubber puppet.

Hai: Người ngoài hành tinh do hai con rối cao su đảm nhận.

(Laughter)

(Tiếng cười)

Three: there was a surprisingly long

Ba: Có những cảnh phim dài đáng kinh ngạc

sequence of the film in which the rubber puppet

về chuyện con rối cao su

gives Christopher Walken a rectal probe.

kiểm tra trực tràng cho Christopher Walken.

Four: this was being shown

Bốn: Bộ phim được chiếu

in a regular movie theater in Center City, Philadelphia.

trong một rạp chiếu chính quy ở Center City, Philadelphia.

Five: all of which is to say,

Năm: Bộ phim ý nói rằng,

they made a movie out of the book, "Communion,"

họ đã làm bộ phim từ cuốn "Mối quan hệ" đó,

and it starred Christopher Walken.

và có Christopher Walken tham gia.

Does something seem strange about this to you?

Có điều gì đó lạ lùng trong chuyện này không?

Something odd? Something off? Something wrong with this picture?

Thứ gì đó kì quặc? Hay đã bị xóa đi? Điều gì đó không đúng trong tấm hình ấy?

Think about it. Yes. The answer is:

Nghĩ về chuyện đó đi bạn. Vâng. Đáp án là:

I had a girlfriend. What?

Tôi đã có bạn gái. Gì cơ?

(Laughter)

(Tiếng cười)

How did this happen? When did this happen?

Chuyện xảy đến thế nào? Chuyện xảy đến khi nào?

I remember walking out of the theater

Tôi nhớ là mình đã bước ra khỏi rạp chiếu

and becoming suddenly aware of this fact,

và bỗng nhiên nhận ra rằng

as we walked hand in hand,

chúng tôi tay trong tay dạo bộ

and pondering these very same questions.

và suy nghĩ những câu hỏi giống nhau.

And to this day, I have no answer for you.

Chuyện là thế, giờ thì tôi vẫn chưa có câu trả lời.

Close encounter four: the Algarve,

Lần chạm mặt thứ tư: Ở Algarve,

Portugal, 1991.

Bồ Đào Nha, 1991.

Some years later, I and this woman --

Vài năm sau, tôi và người phụ nữ này

we'll call her "Catherine Fletcher" --

chúng ta sẽ gọi cô là "Catherine Fletcher"

(Laughter) --

(Tiếng cười)

went traveling through the south of Portugal together.

cùng nhau đi qua miền bắc Bồ Đào Nha.

We stayed in old, crumbling, walled cities,

Chúng tôi đã ở những phố cổ xập xệ và bao vây bởi những bức tường

in tiny little hotels,

trong những khách sạn nhỏ bé,

and we would climb up to the roof and drink Vinho Verde

chúng tôi trèo lên mái nhà, uống Vinho Verde

and watch the sun set and play checkers.

ngắm mặt trời lặn và chơi cờ đam.

What? Did we do this? Really? Does anyone do this?

Gì cơ? Chúng tôi đã làm vậy ư? Thật chứ? Có ai từng làm chuyện ấy chưa?

We went to some topless beaches.

Chúng tôi đã đến những bãi biển bất tận ư.

Excuse me? No, not in my life.

Không, xin thứ lỗi. Đời tôi chưa từng đến đó luôn.

For what it's worth, we went to Sagres,

Trong lưỡng lự, chúng tôi đã đến Sagres,

which was considered, at the time, to be the end of the world.

nơi được xem như chốn tận cùng thế giới vào lúc ấy.

And there I was chased by a pack of feral dogs on the dock,

Và ở đó, tôi bị một đám chó rừng rượt đuổi trên bến phà,

and the lead dog bit me on the ass,

con đầu đàn đã cắn vào mông tôi,

requiring me to go to a strange Portuguese clinic

thành ra tôi phải đến một phòng khám của một người Bồ Đào Nha xa lạ

and receive an ass shot.

để tiêm mấy mũi vào mông.

Make of that what you will.

Bạn muốn nghĩ sao về chuyện này cũng được.

(Laughter)

(Tiếng cười)

Our last day in Portugal,

Vào ngày cuối cùng ở Bồ Đào Nha,

we were in the district capital of Faro,

chúng tôi đến thủ đô của Faro,

and Catherine decided that she wanted to go to the beach

và Catherine muốn đến thăm biển

one last time.

một lần cuối.

Now, Faro is a bustling little city,

Lúc ấy, Faro là một thành phố nhỏ bé tấp nập

and to get to the beach, she explained, you would have to take

và cô chỉ rằng muốn đến biển, chúng tôi phải đón

a bus and then a boat.

xe buýt rồi sau đó đi tàu.

And did I want to come with?

Và hỏi tôi liệu có muốn đi cùng không?

But I was exhausted and dog-bitten, and so I said, "No."

Nhưng tôi đã quá mệt và vì bị chó cắn nữa, nên tôi nói "Không".

I remember what she looked like before she left.

Tôi còn nhớ gương mặt cô trước khi cô rời đi.

The freckles had grown

Những vết tàn nhang lớn dần

and multiplied on her face and shoulders,

và nhân lên trên khuôn mặt, bờ vai của cô,

clustering into a kind of a tan.

chúng tập trung trên ấy như vết cháy nắng/

A tan, we were both tan --

Cháy nắng ấy, ai cũng bị thế cả

is this true?

đúng không nhỉ?

Her eyes were extra bright and extra blue, as a result.

Với đôi mắt cô ấy sáng rỡ và xanh biếc hơn cả,

She was smiling.

Catherine mỉm cười.

She was a single woman about to go alone into a country,

Cô là một bà mẹ đơn thân đang định đến sống một mình ở một đất nước

not even speaking the language,

không nói cùng thứ tiếng với cô.

to travel alone by bus and boat

định đi phượt một mình bằng xe buýt và tàu

to go to a beach she did not know

và đến một bờ biển, nơi cô không biết đến

or had never seen.

hay thậm chí chưa từng nhìn thấy.

I loved her, and then she went out

Tôi yêu cô gái ấy, và khi cô bỏ đi

into that strange, alien land.

đến miền đất xa lạ, ngoài hành tinh kia.

It took me some time to come to my senses.

Tôi phải mất một khoảng thời gian để suy nghĩ.

I had my own "lost time" moment,

Tôi đã có cho mình "thời gian bị đánh mất",

where I woke up and suddenly realized

ở nơi ấy, tôi thức dậy và giật mình nhận ra

it was very late in the day, almost dinnertime,

trời đã tối, sắp đến bữa tối rồi,

and she had not come back.

mà cô ấy vẫn không trở về.

Nervous, I went down to the street to look for her.

Đầy lo âu, tôi ra ngoài tìm Catherine.

Now, I did not speak Portuguese.

Khi ấy tôi không biết tiếng Bồ Đào Nha.

I did not know where the beach was.

Tôi không biết biển ở đâu cả.

I could not call her on a cell phone because this was 1991,

Tôi cũng không thể gọi di động cho cô vì đó là năm 1991,

and the aliens had not given us that technology yet.

người ngoài hành tinh vẫn chưa đưa cho ta thứ công nghệ ấy.

(Laughter)

(Tiếng cười)

I realized that the day would only have

Tôi nhận ra hôm ấy chỉ có hai

two possible outcomes:

khả năng có thể xảy ra:

either Catherine would come back to the hotel,

Có thể Catherine sẽ trở về khách sạn,

or she would never come back to the hotel.

hay cô không bao giờ về nữa.

And so I sat down to wait.

Và thế là tôi ngồi đợi.

I did not watch the skies, but the very end of the street

Tôi không ngắm bầu trời nữa, ngoài việc nhìn ra cuối con đường

where the buses and cars and pedestrians

nơi những chiếc xa buýt, xe hơi, người đi bộ

and little scooters were moving along.

và những chiếc scooter đi qua.

And I watched those constellations shift,

Tôi quan sát những chòm sao chuyển dời,

hoping that they would part and I would see her face.

hi vọng rằng chúng sẽ tản mạn ra và tôi lại thấy gương mặt cô.

It was at that moment,

Vào giờ khắc ấy,

in that very small town of 30,000 or so,

nơi thị trấn bé nhỏ độ 30000 dân hay hơn,

that I truly appreciated the vastness of the universe

tôi đã đánh giá được sự mênh mông của thế giới này

and the searching we might do in it.

và cuộc kiếm tìm của ta ở nơi đây.

And that's when the Liberians came along.

Khi ấy những người Liberia đi qua.

Five young men -- all laughing, happy, traveling together,

Năm cậu trai trẻ, họ cười, vui vẻ đi bên nhau

coming back to this hotel where they were staying.

trở về khách sạn nơi họ đang ở.

One of them was named Joseph, and he asked me

Một trong số ấy là Joseph, cậu ta hỏi

what was I doing, and I explained.

tôi đang làm gì, tôi kể chuyện.

And he said, "Don't worry." He was sure that Catherine would be safe.

Rồi cậu nói, "Đừng lo anh ạ". Cậu ấy chắc rằng Catherine sẽ an toàn.

But he did not seem so very sure,

Nhưng trông cũng chẳng chắc chắn lắm,

for he sat down to wait with me.

vì vậy cậu ngồi xuống đợi với tôi.

And for the next two hours, they all waited with me:

Hai giờ sau đó, mọi người đều chờ đợi cùng tôi:

taking turns, going up to their room, coming back,

thay phiên nhau, trở về phòng rồi quay lại,

telling me jokes, distracting me.

chọc cười tôi, làm tôi phân tâm.

Two hours, they gave me a message.

Hai giờ đó, họ đã gửi tôi thông điệp rằng.

We are not alone.

Chúng tôi không cô đơn.

And then, in the middle of a sentence, at the very birth of twilight,

Rồi sau đó,

I turned and looked down the street.

tôi quay đi và nhìn xuống đường.

The stars aligned, and she came back.

Khi những ngôi sao đã thẳng hàng, Catherine trở về.

She was smiling. She did not understand why I was so worried.

Cô ấy tươi cười, không hiểu tại sao tôi lo lắng như thế.

Neither did the Liberians,

Ngay cả những người Liberia cũng vậy,

although there was a huge amount of relief in their laughter

mặc dù họ cười trong sự nhẹ nhõm tột cùng

as they clapped us on the back, and went back up to their room

khi vỗ tay sau lưng chúng tôi, rồi trở về phòng,

and left us alone in the street, holding hands.

để lại chúng tôi trên đường, đang nắm tay nhau.

An event like this leaves a scar on the memory,

Một sự việc như thế để lại một vết sẹo trong bộ nhớ,

much like a piece of alien technology

cứ như một phần của công nghệ ngoài trái đất

that has been inserted into your buttocks

đã được đẩy vào mông bạn

by a "Portuguese doctor."

bởi một ông bác sĩ người Bồ Đào Nha vậy.

(Laughter)

(Tiếng cười)

And even now, a decade and a half later,

Dù cho vào lúc ấy, một thập kỉ sau hay hơn thế nữa,

even now that we are married,

dù cho chúng tôi đã kết hôn,

I look for her still, whenever she is not in the room.

tôi vẫn luôn tìm kiếm cô, bất cứ khi nào không có cô trong phòng.

And even though, I think you'll agree, it is probable

Và dù cho, tôi nghĩ bạn đồng ý, cũng rất hợp lý

that during the time she was away,

khi cho rằng lúc đi ra ngoài

she was kidnapped and replaced by an alien clone,

cô ấy bị bắt cóc và thế chỗ bởi một bản sao người ngoài hành tinh,

I love her and wait for her still.

nhưng tôi vẫn luôn yêu và chờ đợi cô.

Thank you for your kind attention.

Cảm ơn vì đã lắng nghe.

(Applause)

(Tiếng vỗ tay)