Laws that choke creativity | Larry Lessig

Translator: Ngoc Truong Reviewer: Huong Nguyen

(Vỗ tay)

Tôi muốn nói 1 chút với các bạn về nội dung tạo bởi người dùng

Tôi sẽ kể 3 câu chuyện để đưa đến một nhận định

sẽ giúp bạn hiểu đôi chút

về cách chúng ta dùng nội dung tạo bởi người dùng trong kinh doanh.

(Applause)

I want to talk to you a little bit about user-generated content.

Đây là câu chuyện thứ nhất.

Năm 1906, người đàn ông này, John Philip Sousa, đã đến nơi này,

I'm going to tell you three stories on the way to one argument

Toà nhà quốc hội Mỹ, để nói về công nghệ này,

that's going to tell you a little bit

about how we open user-generated content up for business.

cái ông gọi là "những cái máy biết nói."

So, here's the first story.

1906. This man, John Philip Sousa, traveled to this place,

Sousa không yêu thích những chiếc máy này lắm.

Đây là điều ông đã nói

"Những cái máy biết nói này sẽ tiêu diệt

the United States Capitol, to talk about this technology,

sự phát triển nghệ thuật âm nhạc ở đất nước này.

what he called the, quote, "talking machines."

Khi tôi còn nhỏ, trước cửa mỗi nhà vào những đêm hè,

Sousa was not a fan of the talking machines.

bạn sẽ thấy nhiều người trẻ túm tụm

hát những bài hát thịnh hành, hoặc những bài hát cũ,

This is what he had to say.

"These talking machines are going to ruin artistic development

Ngày nay, bạn nghe những chiếc máy quỷ quái này ngày đêm

of music in this country.

When I was a boy, in front of every house in the summer evenings,

Ta sẽ chẳng còn thanh quản nữa", Sousa nói

you would find young people together

Những dây thanh quản sẽ bị xóa sổ bởi quá trình tiến hóa

singing the songs of the day, or the old songs.

như chiếc đuôi rụng đi khi vượn tiến hóa thành người.

Today, you hear these infernal machines going night and day.

Tôi muốn quý vị tập trung vào bức tranh này.

We will not have a vocal chord left," Sousa said.

Đây là một bức tranh về văn hóa.

"The vocal chords will be eliminated by a process of evolution

Chúng ta có thể dùng ngôn ngữ máy tính hiện đại để mô tả nó

as was the tail of man when he came from the ape."

như một dạng văn hóa đọc - viết

Now, this is the picture I want you to focus on.

Là văn hóa là khi con người tham gia vào sự sáng tạo ra nó

và sự sáng tạo lại nó. Như vậy, nó là đọc - viết

This is a picture of culture.

We could describe it using modern computer terminology

Nỗi sợ của Sousa là ta sẽ mất đi năng lực đó

as a kind of read-write culture.

do những "chiếc máy quỷ quái". Chúng sẽ cướp đi năng lực này

It's a culture where people participate in the creation

and the re-creation of their culture. In that sense, it's read-write.

Thay vào đó, ta sẽ có cái đối lập với văn hóa đọc-viết

Sousa's fear was that we would lose that capacity

cái gọi là 'văn hóa chỉ đọc"

Văn hóa mà sự sáng tạo được thụ hưởng

because of these, quote, "infernal machines." They would take it away.

nhưng người thụ hưởng lại không là người sáng tạo

Văn hóa bị chỉ đạo từ trên xuống dưới, bị phụ thuộc,

And in its place, we'd have the opposite of read-write culture,

ở nơi mà tiếng nói của hàng triệu người bị mất đi.

what we could call read-only culture.

Bây giờ, khi bạn nhìn lại thế kỉ 20,

Culture where creativity was consumed

but the consumer is not a creator.

it nhất trong điều chúng ta suy nghĩ, như câu trích, "thế giới phát triển"

A culture which is top-down, owned,

thật khó để không kết luận rằng Sousa đã đúng

where the vocal chords of the millions have been lost.

Chưa bao giờ trong lịch sử văn hóa của loài người

Now, as you look back at the twentieth century,

mà nó được chuyên môn hóa, được tập trung như thế

at least in what we think of as the, quote, "developed world" --

Chưa bao giờ mà sức sáng tạo của hàng triệu người

bị dịch chuyển 1 cách ghê gớm như vậy

hard not to conclude that Sousa was right.

và bị dịch chuyển bởi vì những "chiếc máy quỷ quái" này

Never before in the history of human culture

Thế kỉ 20 là thế kỉ mà

had it been as professionalized, never before as concentrated.

it nhất đối với những nơi chúng ta biết rõ nhất

Never before has creativity of the millions

văn hóa chuyển từ trạng thái đọc-viết sang chỉ-đọc

been as effectively displaced,

and displaced because of these, quote, "infernal machines."

Vậy, điều thứ 2. Đất đai là một loại tài sản

The twentieth century was that century

where, at least for those places we know the best,

nó là của cải, được bảo vệ bởi luật pháp

culture moved from this read-write to read-only existence.

Như Vua Blackstone định ra, đất đai được bảo vệ bởi luật xâm lấn

trong hầu hết lịch sử của luật xâm lấn

So, second. Land is a kind of property --

bằng cách cho là nó bảo vệ đất đai và tất cả phần phía dưới

it is property. It's protected by law.

và mở lên trên vô hạn

As Lord Blackstone described it, land is protected by trespass law,

Bây giờ, đó là 1 hệ thống khá tốt

for most of the history of trespass law,

trong hầu hết lịch sử của quy tắc về đất đai

cho đến khi công nghệ này được tạo ra, và mọi người bắt đầu tự hỏi

by presuming it protects the land all the way down below

and to an indefinite extent upward.

có phải những công cụ này là những kẻ xâm phạm

khi chúng bay qua đất đai mà không loại bỏ những quyền

Now, that was a pretty good system

for most of the history of the regulation of land,

của những trang trại lúc chúng đi qua?

until this technology came along, and people began to wonder,

Năm 1945, Tòa án Tối Cao có cơ hội giải quyết vấn đề đó

were these instruments trespassers

2 nông dân nuôi gà, Thomas Lee và Tinie Causby

as they flew over land without clearing the rights

of the farms below as they traveled across the country?

đã có 1 lời than phiền đáng kể vì những công nghệ này

Well, in 1945, Supreme Court got a chance to address that question.

Lời phàn nàn là

gà của họ đi theo đường bay của máy bay

Two farmers, Thomas Lee and Tinie Causby, who raised chickens,

và tự bay vào tường của chuồng gà

lúc nó bay qua vùng đất của họ

had a significant complaint because of these technologies.

Và họ yêu cầu Chúa tể Blackstone

nói rằng những chiếc máy bay này đang xâm lấn

The complaint was that their

chickens followed the pattern of the airplanes

Từ xa xưa, luật pháp đã nói

and flew themselves into the walls of the barn

bạn không thể bay qua đất nếu không có sự cho phép của chủ đất

when the airplanes flew over the land.

nên chuyến bay này phải dừng lại

And so they appealed to Lord Blackstone

to say these airplanes were trespassing.

Ừm, Tòa án Tối cao cân nhắc truyền thống 100 năm này

Since time immemorial, the law had said,

và nói, trong 1 quan điểm viết bởi Justice Douglas,

you can't fly over the land without permission of the landowner,

rằng nhà Causby phải thua

so this flight must stop.

Tòa án Tối cao nói rằng chủ nghĩa bảo vệ đất đai

Well, the Supreme Court considered this 100-years tradition

lên tận trên trời không có chỗ trong thế giới hiện đại,

nếu không bất cứ chuyến bay xuyên lục địa nào cũng

and said, in an opinion written by Justice Douglas,

sẽ đưa người điều khiển vào vô số đơn kiện về sự xâm lấn

that the Causbys must lose.

The Supreme Court said the doctrine protecting land

Lẽ thường, một thứ ít thấy trong luật pháp , nhưng nó đó.

all the way to the sky has no place in the modern world,

(Cười)

Sự nổi dậy chống lại ý niệm đó. Lẽ thường.

otherwise every transcontinental flight would

Cuối cùng. Trước Internet, nỗi khiếp sợ to lớn cuối cùng

subject the operator to countless trespass suits.

Common sense, a rare idea in the law, but here it was. Common sense --

phủ xuống công nghiệp nội dung

(Laughter) --

Revolts at the idea. Common sense.

là nỗi khiếp sợ tạo bởi công nghệ này. Phát thanh.

Finally. Before the Internet, the last great terror

1 cách thức mới để phổ biến nội dung

và từ đó có 1 cuộc chiến giành sự kiểm soát

to rain down on the content industry

của những công nghiệp sẽ quảng bá nội dung

was a terror created by this technology. Broadcasting:

Lúc đó, cái thực thể,

cái liên hiệp kiểm soát quyền biểu diễn

a new way to spread content,

and therefore a new battle over the control

của hầu hết nhạc được phát sử dụng những công nghệ này

of the businesses that would spread content.

là ASCAP

Họ có giấy phép độc quyền cho hầu hết nội dung phổ biến,

Now, at that time, the entity,

the legal cartel, that controlled the performance rights

và họ sử dụng nó sao cho

những người phát thanh thấy ai thật sự làm chủ

for most of the music that would be broadcast

Giữa 1931 và 1939, họ tăng giá khoảng 448 phần trăm gì đó,

using these technologies was ASCAP.

They had an exclusive license on the most popular content,

and they exercised it in a way that tried to demonstrate

đến khi những người phát thanh họp lại

và nói: "Ừm, đủ rồi đấy."

to the broadcasters who really was in charge.

Năm 1939, 1 luật sư, Sydney Kaye, mở ra

So, between 1931 and 1939, they raised rates by some 448 percent,

cái gọi là Broadcast Music Inc. Ta biết nó với tên BMI

Và BMI dân chủ hơn trong nghệ thuật

until the broadcasters finally got together

bao gồm trong vốn tiết mục của nó

and said, okay, enough of this.

biểu diễn nhạc Mỹ gốc Phi lần đầu từ trước đến giờ

And in 1939, a lawyer, Sydney Kaye, started something

called Broadcast Music Inc. We know it as BMI.

Nhưng quan trọng nhất là BMI lấy những tác phẩm công cộng

And BMI was much more democratic in the art

rồi biên soạn và tặng miễn phí

that it would include within its repertoire,

cho người theo nó. Do đó, vào năm 1940,

including African American music for the first time in the repertoire.

khi ASCAP đe dọa sẽ nhân đôi giá tiền,

But most important was that BMI took public domain works

hầu hết những nhà phát thanh chuyển sang BMI

and made arrangements of them, which they gave away for free

ASCAP nói là họ không quan tâm

Họ dự đoán là người dân sẽ nổi loạn, vì loại nhạc hay nhất

to their subscribers. So that in 1940,

không còn nữa, vì chúng đã chuyển sang

when ASCAP threatened to double their rates,

tài sản công chỉ tốt thứ 2 do BMI cung cấp

the majority of broadcasters switched to BMI.

Now, ASCAP said they didn't care.

Ừm, họ không nổi dậy, và năm 1941, ASCAP rạn nứt

The people will revolt, they predicted, because the very best music

was no longer available, because they had shifted

Và điểm quan trọng cần nhận biết

to the second best public domain provided by BMI.

là dù những hà phát thanh này

Well, they didn't revolt, and in 1941, ASCAP cracked.

phát thứ mà bạn gọi là loại 2

sự cạnh tranh đó cũng đủ phá vỡ, vào lúc đó,

And the important point to recognize

cái liên hiệp pháp lí cho sự truy cập âm nhạc này

is that even though these broadcasters

3 câu chuyện. Đây là thảo luận.

were broadcasting something you would call second best,

Trong quan điểm của tôi, điều quan trọng nhất cần nhận ra

that competition was enough to break, at that time,

về cái mà Internet đang làm

là cơ hội mà nó có thể hồi sinh văn hóa đọc - viết

this legal cartel over access to music.

mà Sousa đã lãng mạn hóa

Okay. Three stories. Here's the argument.

Công nghệ số là cơ hội

In my view, the most significant thing to recognize

cho sự hồi sinh của "những cái dây thanh quản"

about what this Internet is doing

mà ông nói đến một cách đầy nhiệt huyết ở Quốc hội

is its opportunity to revive the read-write culture

Nội dung tạo bởi người dùng phát tán trong những doanh nghiệp

that Sousa romanticized.

bằng những phương tiện cực kì quý giá như thế này,

Digital technology is the opportunity

tôn vinh văn hóa nghiệp dư

for the revival of these vocal chords

Tôi không có ý nói văn hóa không chuyên nghiệp

that he spoke so passionately to Congress about.

Ý tôi là văn hóa mà người ta sản xuất

User-generated content, spreading in businesses

dựa trên tình yêu với cái họ đang làm và không vì tiền bạc

in extraordinarily valuable ways like these,

Tôi nói cái văn hóa mà con cái bạn đang sản sinh ra mọi lúc

celebrating amateur culture.

By which I don't mean amateurish culture,

Vì khi bạn nghĩ đến cái mà Sousa lãng mạn hóa,

I mean culture where people produce

trong những người trẻ, hát những bài hát thời thượng,

for the love of what they're doing and not for the money.

của những bài hát cổ, bạn sẽ nhận ra

những điều con bạn đang làm

I mean the culture that your kids are producing all the time.

Lấy những bài thời thượng và những bài cũ

và hòa âm lại với nhau để tạo ra 1 thứ mới

For when you think of what Sousa romanticized

in the young people together, singing the songs of the day,

Đó là cách chúng đến gần văn hóa này

of the old songs, you should recognize

Hãy lấy 1 số ví dụ

what your kids are doing right now.

để nắm bắt được những gì tôi đang nói ở đây

Ví dụ thứ nhất, đây là cái gọi là băng âm nhạc hoạt hình

Taking the songs of the day and the old songs

and remixing them to make them something different.

lấy hoạt hình từ truyền hình

It's how they understand access to this culture.

biên tập lại thành những đoạn nhạc

(Nhạc)

So, let's have some very few examples

to get a sense of what I'm talking about here.

Here's something called Anime Music Video, first example,

taking anime captured from television

re-edited to music tracks.

(Music)

Cái này thì -- Hãy có niềm tin nào. Chúa vẫn sống. Không sao cả.

(Nhạc)

This one you should be -- confidence. Jesus survives. Don't worry.

(Music)

(Cười)

Và cái này là tuyệt nhất

(Nhạc)

(Laughter)

Tình yêu của tôi

And this is the best.

Chỉ có em trong đời tôi

(Music)

Điều duy nhất tỏa sáng

My love ...

Tình đầu của tôi

There's only you in my life ...

Em là hơi thở,

The only thing that's bright ...

là từng bước chân

My first love ...

Và tôi

You're every breath that I take ...

tôi muốn chia sẻ hết tình yêu của tôi cho em

You're every step I make ...

And I ....

Không ai làm được hết

I want to share all my love with you ...

Và đôi mắt em

Chúng cho tôi biết em quan tâm nhiều như thế nào

No one else will do ...

(Nhạc)

And your eyes ...

Đây là bản hòa âm, phải không?

(Vỗ tay)

They tell me how much you care ...

Và nó quan trọng để nhấn mạnh là cái này

(Music)

không phải việc sao chép bất hợp pháp

Tôi không nói về hay thanh minh cho

So, this is remix, right?

(Applause)

việc người ta lấy nội dung 1 cách hàng loạt

và phân phối mà không có cho phép của người giữ bản quyền

And it's important to emphasize that what this is not

Tôi đang nói về việc người ta lấy và tái tạo

is not what we call, quote, "piracy."

nội dung của người khác, sử dụng những công nghệ số

I'm not talking about nor justifying

để nói khác đi

people taking other people's content in wholesale

Tầm quan trọng của việc này

không phải là kĩ thuật mà bạn thấy

and distributing it without the permission of the copyright owner.

Vì, tất nhiên, từng kĩ thuật bạn thấy

I'm talking about people taking and recreating

là cái mà những nhà sản xuất phim

using other people's content, using digital technologies

đã thực hiện được 50 năm qua

Điều quan trọng là cái kĩ thuật đó đã được dân chủ hóa

to say things differently.

Now, the importance of this

is not the technique that you've seen here.

Nó bây giờ là của bất cứ ai sở hữu 1 chiếc máy tính $1500

Because, of course, every technique that you've seen here

người có thể lấy âm thanh hình ảnh từ văn hóa quanh ta

is something that television and film producers

have been able to do for the last 50 years.

và dùng nó để nói khác đi

The importance is that that technique has been democratized.

Những công cụ sáng tạo này đã trở thành những công cụ của lời nói

It is now anybody with access to a $1,500 computer

Nó là kỹ năng trong thế hệ này. Đây là cách con cháu ta nói,

who can take sounds and images from the culture around us

Đây là cách con cháu ta nghĩ, là cái con cháu ta trở thành

and use it to say things differently.

These tools of creativity have become tools of speech.

khi chúng càng ngày càng hiểu công nghệ số

It is a literacy for this generation. This is how our kids speak.

và mối quan hệ của chúng với nó

Do cách dùng mới của những công nghệ số này,

It is how our kids think. It is what your kids are

as they increasingly understand digital technologies

luật pháp đã không chào đón sự hồi sinh tư tưởng Sousa

and their relationship to themselves.

như lẽ thường cho lắm

Thay vào đó, cấu trúc của luật bản quyền

Now, in response to this new use of culture using digital technologies,

và cấu trúc những công nghệ số,

khi chúng tiếp xúc, đã tạo ra cảm giác

the law has not greeted this Sousa revival

rằng những hoạt động này là phạm pháp

Bởi nếu luật bản quyền về cơ bản kiểm soát những bản sao,

with very much common sense.

Instead, the architecture of copyright law

thì trong thế giới số, 1 sự thật mà ta không tránh được

and the architecture of digital technologies,

là mỗi sự sử dụng văn hóa đều sản xuất ra 1 bản sao

as they interact, have produced the presumption

Mỗi lần sử dụng do đó cần sự cho phép

that these activities are illegal.

Không được phép, bạn là kẻ phạm tội

Because if copyright law at its core regulates something called copies,

Bạn là kẻ phạm tội theo ý nghĩa

then in the digital world the one fact we can't escape

như tất cả những người này đều là kẻ phạm tội

is that every single use of culture produces a copy.

Lẽ thường ở đây đã không nổi dậy

Every single use therefore requires permission;

without permission, you are a trespasser.

với câu trả lời luật pháp đã đưa ra

You're a trespasser with about as much sense

cho những loại hình sáng tạo này

as these people were trespassers.

Thay vào đó, những thứ ta thấy

là cái còn tệ hơn 1 cuộc nổi dậy

Common sense here, though, has not yet revolted

Có 1 cái chủ nghĩa cực đoan đang lớn dần từ 2 phía

in response to this response that the law has offered

trong cuộc tranh luận này, như đáp lại cái mâu thuẫn này

to these forms of creativity.

giữa luật pháp và sự sử dụng của những công nghệ này

Instead, what we've seen

is something much worse than a revolt.

1 bên xây dựng những công nghệ mới, như cái vừa mới được thông báo

There's a growing extremism that comes from both sides

có thể giúp tự động

lấy nội dung từ những trang web như Youtube

in this debate, in response to this conflict

bất kì nội dung nào có bản quyền

between the law and the use of these technologies.

bất kể là nó có sự phán xét

là chúng được sử dụng 1 cách đúng luật hay không

One side builds new technologies, such as one recently announced

Mặt khác, giữa con trẻ chúng ta,

that will enable them

có 1 chủ nghĩa bãi nô đang lớn dần lên,

to automatically take down from sites like YouTube

any content that has any copyrighted content in it,

1 thế hệ bãi bỏ cái ý niệm

whether or not there's a judgment of fair use

những thứ mà bản quyền phải làm, từ chối bản quyền

that might be applied to the use of that content.

và tin rằng luật pháp chỉ là thứ bỏ đi,

And on the other side, among our kids,

đáng bị lờ đi, và bị đấu tranh vào bất cứ dịp nào có thể

there's a growing copyright abolitionism,

a generation that rejects the very notion

Sự cưc đoan từ phía này sinh ra sự cực đoan từ phía kia,

of what copyright is supposed to do, rejects copyright

and believes that the law is nothing more than an ass

1 điều mà ta đáng ra đã phải học nhiều lần,

to be ignored and to be fought at every opportunity possible.

và cả 2 thái cực của cuộc tranh luận này đều sai

Sự cân bằng mà tôi cố gắng đấu tranh,

The extremism on one side begets extremism on the other,

tôi, như bất kì người đảng Tự do nào, cố chiến đấu bằng cách

a fact we should have learned many, many times over,

nhìn vào chính phủ đầu tiên. Sai lầm hoàn toàn, nhỉ?

(Cười)

and both extremes in this debate are just wrong.

Nhìn trước tiên vào tòa án và cơ quan lập pháp, cố nói họ

làm điều gì đó để cho hệ thống này có lí hơn

Now, the balance that I try to fight for,

Nó thất bại 1 phần vì tòa án quá bị động,

I, as any good liberal, try to fight for first

1 phần vì cơ quan lập pháp thối nát,

by looking to the government. Total mistake, right?

ý tôi nói không phải chỉ là hối lộ,

(Laughter)

Looked first to the courts and the legislatures to try to get them

làm ngừng lại thay đổi thực sự,

mà về cái cộng đồng ảnh hưởng cách Quốc hội hoạt động,

to do something to make the system make more sense.

It failed partly because the courts are too passive,

nghĩa là những người vạch ra chính sách sẽ không hiểu điều này

partly because the legislatures are corrupted,

by which I don't mean that there's bribery

đến khi đã quá muộn để sửa đổi

Ta cần gì đó khác biệt, 1 loại giải pháp mới

operating to stop real change,

Và giải pháp ở đây, theo tôi, là 1 giải pháp riêng tư,

but more the economy of influence that governs how Congress functions

1 giải pháp hợp pháp hóa cảm giác được trẻ lại

means that policymakers here will not understand this

until it's too late to fix it.

và nhận thấy tiềm năng kinh tế của nó

So, we need something different, we need a different kind of solution.

và đó là chỗ câu chuyện của BMI liên quan

And the solution here, in my view, is a private solution,

Vì, như BMI cho thấy, sự cạnh tranh ở đây

có thể đạt 1 hình thức cân bằng nào đó. Điều như vậy có thể xảy ra ngay

a solution that looks to legalize what it is to be young again,

and to realize the economic potential of that,

Ta không có 1 miền công cộng để sử dụng ngay,

and that's where the story of BMI becomes relevant.

nên thay vì vậy ta cần 2 loại thay đổi

Because, as BMI demonstrated, competition here

Đầu tiên, những họa sĩ và người sáng tạo ủng hộ ý tưởng,

can achieve some form of balance. The same thing can happen now.

quyết định là tác phẩm của họ có thể được truy cập dế hơn

We don't have a public domain to draw upon now,

Ví dụ, họ có thể nói tác phẩm của họ là miễn phí

so instead what we need is two types of changes.

cho mục đích không thương mại, loại hình nghiệp dư này

nhưng không miễn phí cho mục đich thương mại

First, that artists and creators embrace the idea,

Và thứ 2, ta cần những doanh nghiệp

choose that their work be made available more freely.

đang xây dựng nền văn hóa đọc-viết này

nắm lấy cơ hội 1 cách dứt khoát,

So, for example, they can say their work is available freely

for non-commercial, this amateur-type of use,

để cho cái môi trường nội dung mở, hay mở hơn, này

but not freely for any commercial use.

And second, we need the businesses

có thể lớn mạnh trên 1 diễn đàn trung lập,

that are building out this read-write culture

nơi mà chúng có thể tồn tại cùng lúc,

to embrace this opportunity expressly, to enable it,

để cho những cái miễn-phí-nhiều có thể cạnh tranh với những cái miễn-phí-ít

so that this ecology of free content, or freer content,

và cơ hội để phát triển sự sáng tạo trong cuộc cạnh tranh đó

can grow on a neutral platform

có thể dạy người này những bài học về những người khác

where they both exist simultaneously,

Tôi sẽ nói với các bạn về 1 kế hoạch như vậy,

so that more-free can compete with less-free,

cái mà tôi biết chút it,

nhưng tôi không muốn vi phạm quy định đầu tiên của TED,

and the opportunity to develop the creativity in that competition

nên tôi sẽ không nói về nó.

Thay vào đó tôi sẽ chỉ nhắc nhở các bạn điểm mà BMI dạy ta.

can teach one the lessons of the other.

Now, I would talk about one particular such plan

Cái sự lựa chon của những nghệ sĩ đó là chìa khóa cho công nghệ mới

that I know something about,

but I don't want to violate TED's first commandment of selling,

so I'm not going to talk about this at all.

mở mang cho kinh doanh,

I'm instead just going to remind you of the point that BMI teaches us.

và ta cần xây dựng sự lựa chọn dành cho nghệ sỹ từ đây

nếu những công nghệ mới này có cơ hôi đó

That artist choice is the key for new technology

Nhưng để kết với cái tôi coi là quan trọng hơn cả,

hơn cả việc kinh doanh

having an opportunity to be open for business,

Nó về cách mà cái này liên quan tới con cái ta

and we need to build artist choice here

Ta phải nhận ra rằng chúng khác ta. Đây là ta, phải chứ?

if these new technologies are to have that opportunity.

(Cười)

Ta làm băng ghi âm cho nhạc phối, còn chúng phối nhạc

But let me end with something I think much more important --

Ta xem TV, chúng sáng chế TV

much more important than business.

It's the point about how this connects to our kids.

Là công nghệ đã làm chúng khác đi,

We have to recognize they're different from us. This is us, right?

và khi ta thấy công nghệ có thể làm gì,

ta phải nhận ra là ta không thể tiêu diệt

(Laughter)

We made mixed tapes; they remix music.

bản năng mà công nghệ tạo ra. Ta chỉ có thể tội phạm hoá nó

We watched TV; they make TV.

Ta không thể cấm con cái ta sử dụng nó

It is technology that has made them different,

Ta chỉ có thể chôn chúng xuống đất thôi

Ta không thể làm con cái ta bị động được nữa

and as we see what this technology can do,

we need to recognize you can't kill

Ta chỉ có thể làm chúng thành "cướp biển". Và vậy có tốt không?

the instinct the technology produces. We can only criminalize it.

Ta sống trong thời điểm kì lạ này. Nó như là thời kì của sự ngăn cấm

We can't stop our kids from using it.

We can only drive it underground.

mà trong nhiều khía cạnh cuộc sống,

We can't make our kids passive again.

ta luôn sống trái pháp luật

We can only make them, quote, "pirates." And is that good?

Người thường sống ngược lại pháp luật,

và đó là điều mà tôi, ta đang làm với con cái mình

We live in this weird time. It's kind of age of prohibitions,

Chúng sống biết rằng chúng đang đi ngược lại luật pháp

where in many areas of our life,

Cái nhận thức đó cực kì phá hoại,

we live life constantly against the law.

Ordinary people live life against the law,

cực kì đồi bại

and that's what I -- we are doing to our kids.

Và trong 1 nền dân chủ, ta phải làm tốt hơn

They live life knowing they live it against the law.

Làm tốt hơn, it nhất là cho chúng, nếu không phải vì kinh doanh

That realization is extraordinarily corrosive,

Cảm ơn rất nhiều

extraordinarily corrupting.

(Vỗ tay)

And in a democracy, we ought to be able to do better.

Do better, at least for them, if not for opening for business.

Thank you very much.

(Applause)