Laws that choke creativity | Larry Lessig

Translator: Arpiné Grigoryan Reviewer: Gohar Khachatryan

(Applause)

(Ծափահարություններ)

I want to talk to you a little bit about user-generated content.

Ես ցանկանում եմ մի քիչ խոսել օգտագործողների կողմից ստեղծված պարունակության մասին:

I'm going to tell you three stories on the way to one argument

Ես կպատմեմ երեք պատմություն, որոնք կհանգեցնեն մեկ փաստարկի

that's going to tell you a little bit

որը մի փոքր կպատմի այն մասին,

about how we open user-generated content up for business.

թե ինչպես ենք մենք հասանելի դարձնում օգտագործողների կողմից ստեղծված պարունակությունը բիզնեսի համար:

So, here's the first story.

Ահա առաջին պատմությունը:

1906. This man, John Philip Sousa, traveled to this place,

1906 թ.: Այս մարդը` Ջոն Ֆիլիպ Սուսան ճամփորդել է այս վայր`

the United States Capitol, to talk about this technology,

Միացյալ Նահանգների Կապիտոլիում, որպեսզի խոսի մի տեխնոլոգիայի մասին,

what he called the, quote, "talking machines."

որը նա անվանել էր, մեջբերում` «խոսող մեքենաներ»:

Sousa was not a fan of the talking machines.

Սուսան խոսող մեքենաների երկրպագու չէր:

This is what he had to say.

Ահա թե ինչ էր նա ասել.

"These talking machines are going to ruin artistic development

«Այս խոսող մեքենաները փչացնելու են այս երկրում

of music in this country.

երաժշտության գեղարվեստական զարգացումը:

When I was a boy, in front of every house in the summer evenings,

Երբ ես երեխա էի, ամռան երեկոներին յուրաքանչյուր տան առաջ

you would find young people together

հավաքվում էին երիտասարդներ

singing the songs of the day, or the old songs.

և երգում այդ ժամանակվա կամ հին երգերը:

Today, you hear these infernal machines going night and day.

Այսօր կարելի է լսել այս դժոխային մեքենաները օր ու գիշեր աշխատելիս:

We will not have a vocal chord left," Sousa said.

Մեզ այլևս ոչ մի ձայնային ակորդ չի մնա», ասել էի Սուսան:

"The vocal chords will be eliminated by a process of evolution

Ձայնային ակորդները կվերանան զարգացման գործընթացի արդյունքում,

as was the tail of man when he came from the ape."

ինչպես և մարդու պոչը, երբ նա կապիկից փոխակերպվեց բանական մարդու:

Now, this is the picture I want you to focus on.

Այժմ ես ցանկանում եմ կենտրոնանալ այս նկարի վրա:

This is a picture of culture.

Սա մշակույթի պատկեր է:

We could describe it using modern computer terminology

Օգտագործելով ժամանակակից համակարգչային տերմինալոգիան, մենք կարող ենք այն նկարագրել

as a kind of read-write culture.

որպես կարդալ-գրելու մշակույթի մի տեսակ:

It's a culture where people participate in the creation

Սա մի մշակույթ է, որտեղ մարդիկ մասնակցում են իրենց մշակույթի

and the re-creation of their culture. In that sense, it's read-write.

ստեղծման և վերաստեղծման պրոցեսին: Այդ առումով է այն կարդալ-գրելու մշակույթ:

Sousa's fear was that we would lose that capacity

Սուսան վախենում էր, որ մենք կարող ենք կորցնել այդ ունակությունը

because of these, quote, "infernal machines." They would take it away.

այդ, մեջբերում «դժոխային մեքենաների» պատճառով: Դրանք կխլեին այն:

And in its place, we'd have the opposite of read-write culture,

Եւ իր տեղում մենք կունենայինք կարդալ-գրելու մշակույթի հակառակը,

what we could call read-only culture.

կարելի է այն կոչել «միայն կարդալու» մշակույթ:

Culture where creativity was consumed

Մշակույթ, որտեղ ստեղծարարությունը օգտագործվում էր,

but the consumer is not a creator.

սակայն օգտագործողը ստեղծող չէ:

A culture which is top-down, owned,

Մշակույթ, որը վերից վար հիերարխիա ունի

where the vocal chords of the millions have been lost.

որտեղ միլիոնների ձայնային ակորդները կորել են:

Now, as you look back at the twentieth century,

Այժմ, եթե հետ նայեք դեպի 20-րդ դար,

at least in what we think of as the, quote, "developed world" --

առնվազն այն, ինչը մենք կոչում ենք, մեջբերում. «զարգացած աշխարհ»,

hard not to conclude that Sousa was right.

դժվար է չհանգել այն եզրակացության, որ Սուսան ճշմարտացի էր:

Never before in the history of human culture

Մարդկության մշակույթի պատմության մեջ անցյալում երբեք

had it been as professionalized, never before as concentrated.

այն այդքան մասնագիտացված և այդքան կենտրոնացված չէր եղել:

Never before has creativity of the millions

Անցյալում երբեք միլիոնների ստեղծարարությունը

been as effectively displaced,

այդքան արդյունավետորեն չէր տեղահանվել

and displaced because of these, quote, "infernal machines."

և տեղահանվել այդ, մեջբերում, «դժոխային մեքենաների» պատճառով:

The twentieth century was that century

20-րդ դարն այն դարն էր,

where, at least for those places we know the best,

երբ, մեր լավագույն իմացած տեղերում,

culture moved from this read-write to read-only existence.

մշակույթը տեղափոխվել էր կարդալ-գրելու տեսակից դեպի «միայն կարդալու» տիպի գոյությունը:

So, second. Land is a kind of property --

Եւ երկրորդ: Հողը սեփականության տեսակ է

it is property. It's protected by law.

այն սեփականություն է, որ պաշտպանված է օրենքով:

As Lord Blackstone described it, land is protected by trespass law,

Ինչպես Լորդ Բլեքսթոնը նկարագրել է` հողատարածքը պաշտպանված է ոտնձգության օրենքով,

for most of the history of trespass law,

ոտնձգության օրենքի պատմության մեծ մասի ընթացքում,

by presuming it protects the land all the way down below

ենթադրաբար այն պաշտպանում է հողը ամբողջ իր գետնատակի մասով

and to an indefinite extent upward.

և մինչև վեր դեպի երկինք` անսահման չափով:

Now, that was a pretty good system

Դա բավականին լավ համակարգ էր

for most of the history of the regulation of land,

հողերի կարգավորման պատմության դեպքերի մեծամասնությունում

until this technology came along, and people began to wonder,

մինչ առաջ եկավ տեխնոլոգիան և մարդիկ սկսեցին մտածել,

were these instruments trespassers

թե արդյո՞ք այս գործիքները տարածքի սահմանախախտ են

as they flew over land without clearing the rights

քանի որ թռչում են հողատարածքի վրայով, առանց պարզաբանելու

of the farms below as they traveled across the country?

ներքևում գտնվող ագարակների իրավունքները, երբ դրանք ճանապարհորդում են երկրով:

Well, in 1945, Supreme Court got a chance to address that question.

Այսպես, 1945-ին Գերագույն դատարանը հնարավորություն ստացավ այս հարցը հասցեագրելու:

Two farmers, Thomas Lee and Tinie Causby, who raised chickens,

Երկու ագարակատերեր` Թոմաս Լին և Թինի Քոսբին, ովքեր հավի ճտեր էին աճեցնում

had a significant complaint because of these technologies.

բավականին բողոքներ ունեին այս տեխնոլոգիաների պատճառով:

The complaint was that their

Բողոքը նրանում էր, որ նրանց

chickens followed the pattern of the airplanes

ճտերը հետևում էին օդանավերի ուղղությանը

and flew themselves into the walls of the barn

և թռչելով բախվում էին իրենց ամբարի պատերին

when the airplanes flew over the land.

երբ օդանավերն անցնում էին տարածքով:

And so they appealed to Lord Blackstone

Այսպես, նրանք բողոքարկեցին Լորդ Բլեքսթոնին

to say these airplanes were trespassing.

ասելով, որ այս օդանավերը խախտում էին սահմանը:

Since time immemorial, the law had said,

Անհիշելի ժամանակներից օրենքն ասում էր,

you can't fly over the land without permission of the landowner,

որ չի կարելի թռչել երկրի վրայով առանց հողի սեփականատիրոջ թույլտվության,

so this flight must stop.

և թռիչքները պետք է դադարեցվեն:

Well, the Supreme Court considered this 100-years tradition

Այսպես, Գերագույն դատարանը հաշվի առնելով այս 100-ամյա ավանդությունը,

and said, in an opinion written by Justice Douglas,

ասաց, որ դատավոր Դուգլասի գրած կարծիքով,

that the Causbys must lose.

Քոսբիները պետք է պարտվեն:

The Supreme Court said the doctrine protecting land

Գերագույն դատարանը ասաց, որ հողի մինչև երկինքն ամբողջ տարածքը պաշտպանող ուսմունքը

all the way to the sky has no place in the modern world,

տեղ չունի ժամանակակից աշխարհում,

otherwise every transcontinental flight would

հակառակ դեպքում ամեն մի միջմայրցամաքային թռիչք առիթ կհանդիսանար

subject the operator to countless trespass suits.

անհամար թվով տարածքի ոտնձգության դատավարությունների:

Common sense, a rare idea in the law, but here it was. Common sense --

Առողջ դատողությունն օրենքում հազվադեպ երևույթ է, սակայն այս պարագայում այն ներկա էր:

(Laughter) --

(Ծիծաղ)

Revolts at the idea. Common sense.

Խռովություններ սրա շուրջ` առողջ դատողություն:

Finally. Before the Internet, the last great terror

Վերջապես, մինչև ինտերնետը, վերջին մեծ տեռորը,

to rain down on the content industry

որն ընկավ պարունակության ինդուստրայի գլխին

was a terror created by this technology. Broadcasting:

հեռառձակում կոչվող տեխնոլոգիայի կողմից ստեղծված սարսափն էր:

a new way to spread content,

Պարունակության տարածման նոր ուղի,

and therefore a new battle over the control

և հետևաբար նաև նոր պայքար այնպիսի բիզնեսների վերահսկման համար,

of the businesses that would spread content.

որոնք կարող էին տարածել պարունակություն:

Now, at that time, the entity,

Հիմա, այդ ժամանակ մարմինը,

the legal cartel, that controlled the performance rights

իրավական կարտելը, որը վերահսկում էր հեռարձակվող երաժշտության

for most of the music that would be broadcast

հիմնական մասի կատարման իրավունքները

using these technologies was ASCAP.

օգտագործելով այս տեխնոլոգիաները ASCAP-ն էր:

They had an exclusive license on the most popular content,

Նրանք բացառիկ արտոնագիր ունեին ամենատարածված պարունակության համար

and they exercised it in a way that tried to demonstrate

և նրանք այն կիրառում էին այնպես, որպեսզի ցուցադրեն

to the broadcasters who really was in charge.

հեռարձակողներին, թե ով էր նրանցից գլխավորը:

So, between 1931 and 1939, they raised rates by some 448 percent,

Այսպես, 1931-ից 1939-ի ընթացքում նրանք դրույքաչափերը ավելացրեցին 448%-ով

until the broadcasters finally got together

մինչև հեռարձակողները վերջապես միավորվեցին

and said, okay, enough of this.

և ասացին, լավ, արդեն հերիք է:

And in 1939, a lawyer, Sydney Kaye, started something

1939 թվականին Սիդնի Քեյ անունով իրավաբանը սկսեց մի բան,

called Broadcast Music Inc. We know it as BMI.

որ կոչվեց Broadcast Music Incorporated. Մենք գիտենք այն որպես BMI.

And BMI was much more democratic in the art

Իսկ BMI-ը շատ ավելի դեմոկրատական էր

that it would include within its repertoire,

իր ռեպերտուարում ընդգրկվող արվեստի ընտրության մեջ,

including African American music for the first time in the repertoire.

առաջին անգամ ներառելով աֆրիկյան ամերիկյան երաժշտություն:

But most important was that BMI took public domain works

Սակայն ամենակարևորն այն էր, որ BMI-ն վերցրեց հանրային տիրույթի գործերը

and made arrangements of them, which they gave away for free

և դրանց վերամշակումներ կատարեց բաժանելով դրանք անվճար

to their subscribers. So that in 1940,

իրենց բաժանորդներին: Այսպես, 1940-ին

when ASCAP threatened to double their rates,

երբ ASCAP-ը սպառնաց կրկնապատկել իրենց դրույքաչափերը

the majority of broadcasters switched to BMI.

հեռարձակողների մեծամասնությունը անցավ BMI-ին:

Now, ASCAP said they didn't care.

Այսպես, ASCAP-ն ասաց, որ իրենց միևնույն է:

The people will revolt, they predicted, because the very best music

Նրանք կանխատեսում էին, որ մարդիկ կապստամբեն, քանի որ լավագույն երաժշտությունը

was no longer available, because they had shifted

այլևս հասանելի չէր, քանի որ նրանք տեղափոխվել են

to the second best public domain provided by BMI.

BMI-ի տրամադրած երկրորդ լավագույն հանրային տիրույթին:

Well, they didn't revolt, and in 1941, ASCAP cracked.

Դե, նրանք չապստամբեցին և 1941-ին ASCAP-ը ճեղք տվեց:

And the important point to recognize

Եւ կարևոր է գիտակցել, որ

is that even though these broadcasters

նույնիսկ երբ այս հեռարձակողները անցան

were broadcasting something you would call second best,

մի բանի, որը կարելի էր անվանել երկրորդ լավագույնը,

that competition was enough to break, at that time,

այդ ժամանակ մրցակցությունը բավարար էր, որպեսզի

this legal cartel over access to music.

սկսվի երաժշտության համար այս իրավական կարտելը:

Okay. Three stories. Here's the argument.

Լավ: Երեք պատմություն: Ահա փաստարկը:

In my view, the most significant thing to recognize

Իմ կարծիքով, որպեսզի հասկանալ այն ամենանշանակալից բանը,

about what this Internet is doing

որ ինտերնետն այժմ անում է

is its opportunity to revive the read-write culture

դա այն հնարավորությունն է, որ թույլ է տալիս վերականգնել այս «կարդալ-գրելու» մշակույթը

that Sousa romanticized.

որը Սուսան ռոմանտիզացրել էր:

Digital technology is the opportunity

Թվային տեխնոլոգիան տալիս է հնարավորություն,

for the revival of these vocal chords

որպեսզի վերածնունդ ապրեն այն ձայնային ակորդները,

that he spoke so passionately to Congress about.

որոնց մասին նա այդքան մեծ կրքով պատմում էր Կոնգրեսին:

User-generated content, spreading in businesses

Օգտագործողների կողմից ստեղծված պարունակությունը, որը տարածվում է բիզնեսներում

in extraordinarily valuable ways like these,

բացառիկ արժեքավոր այսպիսի եղանակներով,

celebrating amateur culture.

փառաբանելով սիրողական մշակույթը:

By which I don't mean amateurish culture,

Սրանով ես նկատի չունեմ սիրողական մակարդակի մշակույթ,

I mean culture where people produce

ես նկատի ունեմ մշակույթ, որտեղ մարդիկ ստեղծում են

for the love of what they're doing and not for the money.

քանի որ սիրում են այն ինչ անում են և ոչ փողի համար:

I mean the culture that your kids are producing all the time.

Նկատի ունեմ այն մշակույթը, որը ձեր երեխաներն են ստեղծում ողջ ժամանակ:

For when you think of what Sousa romanticized

Եւ մտածելով այն մասին, թե ինչպես էր Սուսան ռոմանտիզացնում

in the young people together, singing the songs of the day,

երիտասարդների՝ ժամանակակից կամ հին երգերը միասին երգելը,

of the old songs, you should recognize

կարելի է ճանաչել այն նույն բանը,

what your kids are doing right now.

որը ձեր երեխաները հիմա անում են:

Taking the songs of the day and the old songs

Վերցնելով ժամանակակից և հին երգերը

and remixing them to make them something different.

և միքսելով դրանք մի նոր բան ստանալով:

It's how they understand access to this culture.

Ահա թե ինչպես են նրանք հասկանում այդ մշակույթին պատկանելը:

So, let's have some very few examples

Եկեք մի քանի օրինակ դիտենք,

to get a sense of what I'm talking about here.

որպեսզի պատկերացնեք թե ինչի մասին եմ ես այստեղ խոսում:

Here's something called Anime Music Video, first example,

Ահա Անիմե Երաժշտական Տեսահոլովակ կոչվող մի բան, որը ստացվում է

taking anime captured from television

օրինակ, վերցնելով հեռուստացույցից ձայնագրված անիմեն

re-edited to music tracks.

և վերախմբագրելով երաժշտությունը:

(Music)

(Երաժշտություն)

This one you should be -- confidence. Jesus survives. Don't worry.

Այս մեկը պետք է որ լինի... վստահություն. Հիսուսը փրկվում է: Մի անհանգստացեք:

(Music)

(Երաժշտությունը` Gloria Gaynor-ի "I Will Survive")

(Laughter)

(Ծիծաղ)

And this is the best.

Այս մեկը լավագույնն է:

(Music)

(Երաժշտություն` "Endless Love" Lionel Ritchie and Diana Ross)

My love ...

♪ Իմ սեր... ♪

There's only you in my life ...

♪ Իմ կյանքում միայն դու ես... ♪

The only thing that's bright ...

♪ Միակ պայծառ բանը... ♪

My first love ...

♪ Իմ առաջին սերը... ♪

You're every breath that I take ...

♪ Դու իմ յուրաքանչյուր շունչն ես... ♪

You're every step I make ...

♪ Իմ կատարած յուրաքանչյուր քայլն ես... ♪

And I ....

♪ Եւ ես... ♪

I want to share all my love with you ...

♪ Ես ցանկանում եմ իմ ողջ սերը կիսել քեզ հետ... ♪

No one else will do ...

♪ Ուրիշ ոչ ոք չի անի դա... ♪

And your eyes ...

♪ Եւ քո աչքերը... ♪

They tell me how much you care ...

♪ Նրանք ինձ ասում են, թե որքան ես դու հոգում... ♪

(Music)

(Երաժշտություն)

So, this is remix, right?

Այսպիսով, սա ռեմիքս է:

(Applause)

(Ծափահարություններ)

And it's important to emphasize that what this is not

Եւ կարևոր է շեշտել, որ սա չի հանդիսանում

is not what we call, quote, "piracy."

սա մեր ասած, մեջբերում, «ծովահենությունը» չէ:

I'm not talking about nor justifying

Ես չեմ խոսում և չեմ արդարացնում

people taking other people's content in wholesale

մարդկանց, որ ուրիշների պարունակությունը մեծամասնորեն

and distributing it without the permission of the copyright owner.

վերցնում և տարածում են առանց հեղինակային իրավունքի սեփականատիրոջ թույլտվության:

I'm talking about people taking and recreating

Ես խոսում եմ այն մասին, որ մարդիկ խոսում և ստեղծագործում են

using other people's content, using digital technologies

օգտագործելով այլ մարդկանց պարունակությունը, օգտագործելով թվային տեխնոլոգիաներ,

to say things differently.

որպեսզի այլ կերպ արտահայտվեն:

Now, the importance of this

Այժմ, սրա կարևորությունը այն

is not the technique that you've seen here.

տեխնիկան չէ, որը դուք այստեղ տեսաք:

Because, of course, every technique that you've seen here

Քանի որ անշուշտ, այստեղ ցուցադրված ցանկացած հնարք

is something that television and film producers

օգտագործվում է հեռուստատեսությունում և ֆիլմերի արտադրողների կողմից

have been able to do for the last 50 years.

վերջին 50 տարիների ընթացքում:

The importance is that that technique has been democratized.

Կարևորությունը կայանում է նրանում, որ այս հնարքը դեմոկրատացվել է:

It is now anybody with access to a $1,500 computer

Հիմա յուրաքանչյուրը, ում հասանելի է 1,500 դոլարանոց համակարգիչ,

who can take sounds and images from the culture around us

ով կարող է մեզ շրջապատող մշակույթից ձայներ և պատկերներ վերցնել

and use it to say things differently.

և օգտագործել դրանք, որպեսզի այլ կերպ ինքնարտահայտվի:

These tools of creativity have become tools of speech.

Ստեղծարարության գործիքները վերածվել են խոսքի գործիքների:

It is a literacy for this generation. This is how our kids speak.

Սա այս սերնդի գրագիտությունն է: Այսպես են մեր երեխաները խոսում:

It is how our kids think. It is what your kids are

Այսպես են մեր երեխաները մտածում: Սա այն է, ինչ մեր երեխաները դարձել են

as they increasingly understand digital technologies

ավելի ու ավելի խորը հասկանալով թվային տեխնոլոգիաները

and their relationship to themselves.

և դրանց կապը իրենց հետ:

Now, in response to this new use of culture using digital technologies,

Այժմ, ի պատախան թվային տեխնոլոգիաների միջոցով այս նոր մշակույթի կիրառման

the law has not greeted this Sousa revival

օրենքը չի ողջունել Սուսայի այս վերածնունդը

with very much common sense.

բավականաչափ առողջ դատողությամբ:

Instead, the architecture of copyright law

Փոխարենը, հեղինակային իրավունքի օրենքի ճարտարապետությունը

and the architecture of digital technologies,

և թվային տեխնոլոգիաների ճարտարապետությունները,

as they interact, have produced the presumption

իրենց փոխազդեցության ժամանակ մի կանխավարկած են ստեղծել,

that these activities are illegal.

թե այս գործողություններն ապօրինի են:

Because if copyright law at its core regulates something called copies,

Քանզի եթե հեղինակային իրավունքի օրենքի հիմքում ընկած է կրկնօրինակում կոչվածի կարգավորումը,

then in the digital world the one fact we can't escape

ապա թվային աշխարհում այն փաստը, որից չենք կարող խուսափել

is that every single use of culture produces a copy.

այն է, որ մշակույթի ցանկացած կիրառություն ստեղծում է կրկնօրինակ:

Every single use therefore requires permission;

Հետևաբար յուրաքանչյուր օգտագործում պահանջում է թույլտվություն,

without permission, you are a trespasser.

առանց որի դուք օրինախախտ եք:

You're a trespasser with about as much sense

Դուք նույնքան օրինախախտ եք, որքան

as these people were trespassers.

այս մարդիկ են օրինախախտ:

Common sense here, though, has not yet revolted

Առողջ դատողությունն այստեղ թերևս դեռ չի ապստմբել ի պատասխան

in response to this response that the law has offered

այն արձագանքի, որ այս օրենքն առաջարկել է

to these forms of creativity.

ստեղծարարության այս տեսակների համար:

Instead, what we've seen

Փոխարենը մենք տեսանք մի բան,

is something much worse than a revolt.

որը շատ ավելի վատ է քան ապստամբությունը:

There's a growing extremism that comes from both sides

Երկու կողմերից էլ ավելանում է ծայրահեղականությունը

in this debate, in response to this conflict

այս դեբատում, այս կոնֆլիկտին ի պատասխան

between the law and the use of these technologies.

օրենքի և այս տեխնոլոգիաների կիրառման միջև:

One side builds new technologies, such as one recently announced

Մի կողմը ստեղծում է այսպիսի նոր տեխնոլոգիաներ ինչպես այս մեկը, որ վերջերս հայտարարվեց,

that will enable them

որը թույլ կտա նրանց

to automatically take down from sites like YouTube

ավտոմատ կերպով կասեցնել YouTube-ի նման կայքերից

any content that has any copyrighted content in it,

ցանկացած տեսահոլովակ, որը ներառում է հեղինակային իրավունքով պաշտպանված պարունակություն:

whether or not there's a judgment of fair use

անկախ նրանից թե արդյոք այնտեղ կա արդար օգտագործման դատողություն,

that might be applied to the use of that content.

որը կարելի է կիրառել այդ պարունակության օգտագործման վրա:

And on the other side, among our kids,

Մյուս կողմից, մեր երեխաների մեջ

there's a growing copyright abolitionism,

հեղինակային իրավունքի աճող աբոլիցիոնիզմ է,

a generation that rejects the very notion

մի սերունդ, որը մերժում է հեղինակային իրավունքին վերաբերող

of what copyright is supposed to do, rejects copyright

ցանկացած գաղափար, մերժում է հեղինակային իրավունքը

and believes that the law is nothing more than an ass

և հավատում է, որ այս օրենքը ընդամենը մի վատ բան է,

to be ignored and to be fought at every opportunity possible.

որը պետք է անտեսվի և որի դեմ պետք է պայքարել ցանկացած կերպ:

The extremism on one side begets extremism on the other,

Մի կողմի ծայրահեղությունը ծնում է մյուս կողմի ծայրահեղությունը,

a fact we should have learned many, many times over,

մի փաստ, որը պետք է սովորած լինեինք արդեն շատ վաղուց,

and both extremes in this debate are just wrong.

և այս դեբատի երկու ծայրահեղություններն ուղղակի սխալ են:

Now, the balance that I try to fight for,

Այժմ, այն հավասարակշռությունը, որի համար ես փորձում եմ պայքարել...

I, as any good liberal, try to fight for first

ես, որպես ցանկացած լիբերալ առաջին հերթին փորձում եմ պայքարել

by looking to the government. Total mistake, right?

կառավարության դեմ: Բացարձակ սխալ, այնպես չէ՞:

(Laughter)

(Ծիծաղ)

Looked first to the courts and the legislatures to try to get them

Առաջին հերթին տեսեք այն դատարանները և օրենսդրականները, որ փորձում են

to do something to make the system make more sense.

ստիպել նրանց մի բան անել, որ համակարգն ավելի խելամիտ լինի:

It failed partly because the courts are too passive,

Դա ձախողվեց, մասամբ քանի որ դատարանները շատ պասիվ են,

partly because the legislatures are corrupted,

մասամբ, քանի որ օրենսդրականները կոռումպացված են

by which I don't mean that there's bribery

դրանով ես նկատի չունեմ որ կաշառքներ կան,

operating to stop real change,

որոնք գործում են իրական փոփոխությունները կանխելու համար,

but more the economy of influence that governs how Congress functions

սակայն որքանով ավելանում է ազդեցության տնտեսությունը, որը ղեկավարում է Կոնգրեսի գործունեությունը,

means that policymakers here will not understand this

նշանակում է, որ քաղաքական այրերը սա չեն հասկանա,

until it's too late to fix it.

մինչև այն ուղղելու համար արդեն շատ ուշ չի լինի:

So, we need something different, we need a different kind of solution.

Այսպիսով մեզ պետք է մեկ այլ բան, այլ տեսակի լուծում,

And the solution here, in my view, is a private solution,

և լուծումն այստեղ, իմ կարծիքով, մասնավոր լուծում է,

a solution that looks to legalize what it is to be young again,

մի լուծում, որը փորձում է օրինական դարձնել կրկին երիտասարդ լինելը

and to realize the economic potential of that,

և իրագործել դրա տնտեսական պոտենցիալը,

and that's where the story of BMI becomes relevant.

և ահա թե որտեղ է BMI-ի պատմությունը արդիական դառնում:

Because, as BMI demonstrated, competition here

Քանի որ, ինչպես BMI-ն ցույց տվեց, մրցակցությունն այստեղ

can achieve some form of balance. The same thing can happen now.

կարող է հավասարակշռության որոշակի տեսակ նվաճել: Նույն բանը կարող է հիմա տեղի ունենալ:

We don't have a public domain to draw upon now,

Մենք հիմա հանրային տիրույթ չունենք, որի վրա կարող ենք հիմնվել․

so instead what we need is two types of changes.

փոխարենը, մեզ պետք է փոփոխությունների երկու տեսակ:

First, that artists and creators embrace the idea,

Առաջինը, որ արվեստագետները և ստեղծողները ընդունեն գաղափարը,

choose that their work be made available more freely.

որոշեն, որ իրենց աշխատանքը ավելի ազատ կերպով հասանելի լինի:

So, for example, they can say their work is available freely

Այսպես, օրինակ, նրանք կարող են ասել, որ իրենց աշխատանքը կարելի է անվճար

for non-commercial, this amateur-type of use,

օգտագործել ոչ առևտրային, այսպիսի սիրողական տիպի բաների համար

but not freely for any commercial use.

բայց ոչ անվճար` ցանկացած առևտրային օգտագործման համար:

And second, we need the businesses

Երկրորդ, մեզ պետք են ընկերություններ

that are building out this read-write culture

որ ստեղծում են այս կարդալ-գրելու մշակույթը

to embrace this opportunity expressly, to enable it,

այս հնարավորությունը բացահայտ կերպով ընդունելու համար, կիրառելու այն

so that this ecology of free content, or freer content,

այնպես, որ ազատ կամ ավելի ազատ պարունակության այս էկոլոգիան

can grow on a neutral platform

կարող է աճել մի չեզոք հարթակի վրա

where they both exist simultaneously,

որտեղ նրանք երկուսն էլ կկարողանան համատեղ գոյություն ունենալ,

so that more-free can compete with less-free,

այնպես, որ ավելի ազատը կարողանա մրցել պակաս ազատի հետ,

and the opportunity to develop the creativity in that competition

և այդ մրցակցության մեջ ստեղծարարությունը զարգացնելու հնարավորությունը

can teach one the lessons of the other.

կարող է մեկին մյուսի դասերը սովորեցնել:

Now, I would talk about one particular such plan

Այժմ, ես կխոսեի մեկ այդպիսի նախագծի մասին,

that I know something about,

որի մասին տեղյակ եմ

but I don't want to violate TED's first commandment of selling,

սակայն չեմ ցանկանում վաճառքի մասին TED-ի առաջին պատվիրանը խախտել,

so I'm not going to talk about this at all.

և չեմ պատրաստվում սրա մասին ընդհանրապես խոսել:

I'm instead just going to remind you of the point that BMI teaches us.

Փոխարենը ես պատրաստվում եմ հիշեցնել այն, ինչը BMI-ը մեզ սովորեցնում է:

That artist choice is the key for new technology

Որ ստեղծողների ընտրությունը բանալի է հանդիսանում նոր տեխնոլոգիայի համար,

having an opportunity to be open for business,

հնարավորություն ունենալով բաց լինել բիզնեսի համար,

and we need to build artist choice here

և մենք այստեղ պետք է արվեստագետներին ընտրություն տանք․

if these new technologies are to have that opportunity.

եթե դա այս նոր տեխնոլոգիաներն են որ պետք է ունենան այդ հնարավորությունը:

But let me end with something I think much more important --

Սակայն թույլ տվեք ավարտել մեկ այլ շատ կարևոր բանով...

much more important than business.

ավելի կարևոր քան մեր բիզնեսն է:

It's the point about how this connects to our kids.

Սա վերաբերում է նրան, թե ինչպես է այն կապված մեր երեխաներին:

We have to recognize they're different from us. This is us, right?

Մենք պետք է ընդունենք, որ նրանք մեզանից տարբերվում են: Մենք սա ենք, ճի՞շտ է:

(Laughter)

(Ծիծաղ)

We made mixed tapes; they remix music.

Մենք ձայներիզներ էինք ձայնագրում, նրանք երաժշտությունը ռեմիքս են անում:

We watched TV; they make TV.

Մենք հեռուստացույցը դիտում էինք, նրանք այժմ ստեղծում են այն:

It is technology that has made them different,

Տեխնոլոգիան է, որ նրանց տարբեր է դարձրել,

and as we see what this technology can do,

և տեսնելով, թե ինչ է կարող այս տեխնոլոգիան անել,

we need to recognize you can't kill

մենք պետք է գիտակցենք, որ չենք կարող սպանել

the instinct the technology produces. We can only criminalize it.

այն բնազդը, որը տեխնոլոգիան ստեղծում է: Մենք այն կարող ենք քրեականացնել:

We can't stop our kids from using it.

Մենք չենք կարող ստիպել մեր երեխաներին չօգտագործել այն,

We can only drive it underground.

մենք այն միայն կարող ենք անդերգրաունդ դարձնել:

We can't make our kids passive again.

Մենք չենք կարող մեր երեխաներին կրկին պասիվ դարձնել,

We can only make them, quote, "pirates." And is that good?

մենք միայն կարող ենք նրանց «ծովահեն» դարձնել: Արդյո՞ք դա լավ է:

We live in this weird time. It's kind of age of prohibitions,

Մենք ապրում ենք այս տարօրինակ ժամանակներում, կարծես արգելքների դար լինի,

where in many areas of our life,

որտեղ մեր կյանքի շատ ոլորտներում

we live life constantly against the law.

մենք մշտապես օրենքի դեմ ենք ապրում:

Ordinary people live life against the law,

Հասարակ մարդիկ ապրում են օրենքի դեմ,

and that's what I -- we are doing to our kids.

և ահա թե ես.. մենք ինչ ենք անում մեր երեխաների հանդեպ:

They live life knowing they live it against the law.

Նրանք ապրում են իմանալով որ ապրում են օրենքի դեմ:

That realization is extraordinarily corrosive,

Այս գիտակցումը չափազանց քայքայիչ է

extraordinarily corrupting.

շատ վնասակար:

And in a democracy, we ought to be able to do better.

Եւ դեմոկրատիայի պայմաններում մենք պիտի որ կարողանաինք ավելի ճիշտ վարվել:

Do better, at least for them, if not for opening for business.

Ավելի լավ գործել, գոնե հանուն նրանց, եթե ոչ մեր բիզնեսների:

Thank you very much.

Շատ շնորհակալություն:

(Applause)

(Ծափահարություններ)