What we're missing in the debate about immigration | Duarte Geraldino

Translator: Lê Linh Reviewer: Giang Nguyen

Mẹ đã cố gắng giải thích với tôi một số thứ về

bà ngoại và thời điểm khi họ lớn lên,

nhưng tôi không thể tập trung

bởi khi đó tôi mới có năm tuổi, và tôi đã thực sự sợ hãi

So, Ma was trying to explain something to me

Tôi vừa mới nhìn thấy Quý Bà Xanh Lá.

about Grandma and when they grew up,

Vào khoảng một tuần trước, tôi vừa mới xem “Godzilla”,

but I couldn't pay attention to her

because I was five years old, and I was petrified.

bộ phim về một con quái thú thằn lằn tấn công một thành phố lớn,

I had just seen The Green Lady.

và ý nghĩ về một con quái vật xanh lè tấn công mình ngập tràn trong tâm trí tôi.

Now, about a week earlier, I'd watched that movie "Godzilla,"

the one about that huge lizard-like beast storming a major city,

Và khi đó, tôi ở Lower Manhattan cùng với mẹ,

chỉ nhìn chằm chằm vào bà:

and the thought of a green monster coming for me was stuck in my mind.

những chiếc sừng của bà,

và cả cơ bắp của bà nữa,

Chúng thực sự khiến tôi sợ

And yet there I was, at the tip of Lower Manhattan with my mom,

Và tôi cũng chẳng chắc rằng bà là một con quái thú hay một nữ anh hùng nữa.

just staring at her:

her horns,

Do vậy, tôi quyết định tham khảo Google thời đó--

her muscles --

all of it just frightened me.

“Mẹ! Mẹ!”

And I didn't know whether she was a monster or a hero.

(Tiếng cười)

Mẹ tôi giải thích rằng Quý Bà Xanh Lá thực ra chính là pho tượng Nữ thần Tự do

So I decided to consult the Google of the day --

và cô ấy đang chào đón những người nhập cư.

"Ma! Ma!"

(Laughter)

Bấy giờ, một phần trong lời giải thích đã khiến bộ óc ngây ngô của tôi bối rối

My mother explained that The Green Lady is actually the Statue of Liberty

Đó chính là sự thật mà theo Mẹ,

and that she was waving immigrants in.

trước đây rất lâu,

Now, the part of her explanation that really messed with my young head

Quý Bà Xanh Lá thực ra có màu nâu,

was the fact that, according to Ma,

màu nâu như tôi,

và cô đã thay đổi màu sắc của mình theo năm tháng,

long before us,

The Green Lady was actually brown,

trở nên thật giống một người Mỹ.

Bây giờ, điều thực sự hấp dẫn chính là

brown like me,

and that she changed colors over the years,

khi mà bà ấy thay đổi màu sắc,

much like America.

bà đã khiến tôi nghĩ về chính mình.

Now, the part that really is intriguing about this

Điều đó thật dễ hiểu với tôi,

Do là thế hệ người Mỹ đầu tiên,

Quanh tôi đều là người nhập cư.

is that when she changed colors,

Thực ra thì, trong số những người mà luôn giúp đỡ, làm giàu cuộc sống tôi,

she made me think about myself.

It all made sense to me,

because as a first-generation American,

có ít nhất hai người sinh ra ở nước ngoài.

I was surrounded by immigrants.

Cuộc sống của tôi với tư cách một người Mỹ được thay đổi bởi những người mới,

In fact, within my immediate social circle of the people who support me,

và những có hội,

who enrich my life,

và các bạn cũng vậy.

at least two are foreign-born.

Hiện nay có hơn bốn mươi triệu người nhập cư tại Mỹ.

My life as a US citizen is in many ways shaped by newcomers,

Theo dữ liệu điều tra dân số,

and chances are,

một phần bốn số trẻ tại Mỹ có ít nhất một người bố hoặc mẹ là người ngoại quốc.

so is yours.

There are more than 40 million immigrants in the USA.

Tôi biết tất cả các số liệu này vì tôi đã điều tra các mô hình di cư toàn cầu.

According to census data,

a quarter of the nation's children have at least one foreign-born parent.

Tôi là một nhà báo, và trong nhiều năm nay

Tôi đã ghi lại cuộc sống của những người Mỹ

I know all these statistics because I study global migration patterns.

những người đã mất người thân vì trục xuất.

Và con số này rất lớn.

I'm a journalist, and for the last few years,

Từ năm 2008 đến năm 2016,

I've been documenting the lives of US citizens

đã có hơn ba triệu người bị “yêu cầu rời đi”

who've lost people to deportation.

And the numbers are enormous.

đó chính là thuật ngữ của việc trục xuất.

From 2008 to 2016,

Có một cái giá phải trả về mặt kinh tế, chính trị, tâm lí và cả cảm xúc

more than three million people were "ordered removed" --

that's the technical term for being deported.

cho những lệnh trục xuất này,

vào lúc mà những vòng tròn này bị vỡ vụn.

There is an economic, a political, a psychological and an emotional cost

Một lần, tôi đã hỏi một người lính Mỹ rằng

“Tại sao cô lại chống lại cuộc chiến này?” Và cô ấy bảo rằng,

to those deportations --

“Bởi vì cô tự hào khi bảo vệ tổ quốc mình”

the moments when these circles are broken.

Nhưng tôi muốn biết

I once asked a US soldier,

“Thực sự khi cô đang ở căn cứ,

"Why did you volunteer to fight this war?"

Và cô nghe thấy tiếng bom nổ phía xa,

And she told me,

và cô bắt gặp những người lính bị thương nặng đang trở về,

"Because I'm proud to defend my country."

But I pressed to know --

vào thời khắc đó, khi cô biết mình có thể là người tiếp theo

"Really, when you're on base,

and you hear bombs exploding in the distance,

‘Tổ quốc’ là gì trong cô?”

and you see soldiers coming back who are gravely injured,

Cô ấy nhìn tôi.

“Tổ quốc chính là vợ tôi

in that moment, when you know you could be next,

gia đình tôi,

bạn bè, và cả những người đồng đội.”

what does 'my country' mean?"

Điều mà cô ấy muốn nói với tôi

She looked at me.

chính là “đất nước” là một tập thể gồm những mối quan hệ khăng khít

"My country is my wife,

những vòng tròn xã hội này.

my family,

my friends, my soldiers."

Khi những vòng tròn xã hội yếu đi,

What she was telling me

một đất nước sẽ tự nó mất đi sức mạnh

is that "my country" is a collection of these strong relationships;

Ta đang bỏ sót một khía cạnh quan trọng khi tranh luận về chính sách nhập cư

these social circles.

When the social circles are weakened,

Thay vì tập trung vào cá nhân,

a country itself is weaker.

chúng ta nên tập trung vào những vòng tròn quanh họ

We're missing a crucial aspect in the debate about immigration policy.

bởi vì đó chính là những người bị bỏ lại phía sau:

Rather than focusing on individuals,

những cử tri, những người nộp thuế,

we should focus on the circles around them,

những người đang gánh chịu sự mất mát đó.

Và không chỉ những đứa trẻ bị trục xuất

because these are the people who are left behind:

bị ảnh hưởng.

the voters, the taxpayers,

Bạn có anh chị em bị chia cắt bởi đường biên giới.

the ones who are suffering that loss.

Bạn có bạn học, giáo viên, cán bộ thi hành luật,

And it's not just the children of the deported

nhà công nghệ, nhà khoa học, bác sĩ,

who are impacted.

You have brothers and sisters who are separated by borders.

những người mà đang tranh đấu để làm rõ thực tế mới

You have classmates, teachers, law enforcement officers,

khi vòng tròn xã hội của họ bị vỡ vụn.

technologists, scientists, doctors,

Đây chính là những cuộc sống thật sự đằng sau những số liệu

who are all scrambling to make sense of new realities

tràn ngập trong những cuộc thảo luận về chính sách di cư.

when their social circles are broken.

Nhưng ta thường không nghĩ đến chúng.

These are the real lives behind all these statistics

Và tôi đang cố gắng thay đổi điều đó.

Đây chỉ là một trong những câu chuyện có thật mà tôi đã thu thập được.

that dominate discussions about immigration policy.

Và nó vẫn còn ám ảnh tôi.

But we don't often think about them.

Tôi gặp Ramon và con trai anh ấy vào 2016,

And I'm trying to change that.

Here's just one of the real-life stories that I've collected.

đó là cũng là năm mà hai người họ bị yêu cầu rời khỏi đất nước.

And it still haunts me.

Ramon bị trục xuất đến Mỹ Latinh,

I met Ramon and his son in 2016,

trong khi con trai anh ấy, một trung sĩ trong quân đội Hoa Kỳ,

the same year both of them were being ordered out of the country.

rất được trọng dụng.

Ramon was being deported to Latin America,

Trục xuất ...

Trọng dụng.

while his son, who was a sergeant in the US military,

Nếu bạn chỉ nhìn vào trường hợp của Ramon,

was being deployed.

nó sẽ không phản ánh rõ ràng sự kết nối sâu sắc giữa anh ấy và đất nước

Deported ...

deployed.

Nhưng khi xem xét con trai anh ấy:

If you just look at Ramon's case,

một công dân Mỹ đang bảo vệ một đất nước mà đã trục xuất bố của mình.

it wouldn't be clear how deeply connected to the country he is.

Vòng tròn xã hội chính là điều quan trọng ở đây.

But consider his son:

Đây chính là một ví dụ khác miêu tả những sợi dây liên kết quan trọng này.

a US citizen defending a country that's banished his father.

Một nhóm người ở Philadelphia đang lo lắng về công việc của mình,

The social circle is what's key here.

bởi vì chủ sở hữu hợp pháp nhà hàng nơi họ làm việc

Here's another example that illustrates those critical bonds.

là một người nhập cư không có giấy tờ,

và các cơ quan nhập cư đã bắt giữ anh ấy.

A group of citizens in Philadelphia were concerned about their jobs,

Mọi người ủng hộ anh ấy

because the legal owner of the restaurant where they worked

Một luật sư nhập cư tranh luận rằng

anh ấy vô cùng quan trọng đối với cộng đồng

was an undocumented immigrant,

và không đáng bị trục xuất.

and immigration officials had picked him up.

Tại phiên điều trần, họ thậm chí đã nộp đánh giá của nhà hàng

They rallied behind him.

An immigration lawyer argued

Đánh giá nhà hàng!

he was too important to the local community

Cuối cùng, thẩm phán đã thực hiện cái mà được gọi là “Quyền tư pháp”

to be deported.

At the hearing, they even submitted restaurant reviews --

và cho phép anh ấy ở lại đất nước,

restaurant reviews!

nhưng chỉ vì họ đã xem xét đến vòng tròn xã hội.

In the end, a judge exercised what's called "judicial discretion"

Có 23 triệu người ngoại quốc ở Hoa Kỳ,

and allowed him to stay in the country,

but only because they considered the social circle.

theo như dữ liệu liên bang đã kiểm chứng.

Và con số đó chưa bao gồm loại không giấy tờ,

There are 23 million noncitizens in the USA,

do dân số rất phức tạp để có thể ước lượng chính xác.

Hãy chỉ xem xét những gì chúng ta có

according to verifiable federal data.

Có khoảng 23 triệu vòng tròn xã hội

And that doesn't include the undocumented,

because numbers for that population are at best complex estimates.

gần 100 triệu cá nhân

mà cuộc sống của họ bị ảnh hưởng bởi việc trục xuất.

Let's just work with what we have.

That's 23 million social circles --

Và sức ép của nó đang từ từ lan rộng ra với mọi cư dân.

about 100 million individuals

Một cuộc thăm dò ý kiến vào năm 2017 của UCLA với cư dân L.A

whose lives could be impacted by deportation.

tiết lộ rằng 30 phần trăm cư dân ở L.A

And the stress of it all is trickling down through the population.

bị căng thẳng về việc trục xuất,

A 2017 poll by UCLA of LA County residents

không phải bởi vì họ có thể bị rời đi,

found that 30 percent of citizens in LA County

mà là bởi vì những người họ quen biết đã phải đối mặt với nguy hiểm.

are stressed about deportation,

not because they themselves could be removed,

Tôi không đề nghị rằng không ai nên bị trục xuất;

Đừng nhầm lẫn về điều này

but rather, because members of their social circle were at risk.

Nhưng điều mà tôi muốn nói chính là ta cần phải có một cái nhìn rộng hơn.

I am not suggesting that no one should ever be deported;

Nếu bạn có thể nghe thấy tôi,

don't confuse me with that.

tôi muốn bạn nhắm mắt lại trong giây lát

But what I am saying is that we need to look at the bigger picture.

và xem xét vòng tròn xã hội của chính mình

If you are within the sound of my voice,

Ai trong số họ là người ngoại quốc?

Sẽ thế nào nếu vòng tròn ấy vỡ vụn?

I want you to close your eyes for a moment

and examine your own social circle.

Hãy chia sẻ câu chuyện của bạn.

Who are your foreign-born?

Tôi đang xây dựng kho lưu trữ toàn cầu tài khoản người-thứ-nhất.

What would it feel like if the circle were broken?

và liên kết nó với công nghệ lập bản đồ,

từ đó chúng ta cố thể nhìn được chính xác nơi mà những vòng tròn này bị gãy,

Share your story.

I'm building a global archive of first-person accounts

bởi vì đây không chỉ là vấn đề của nước Mỹ.

and linking them with mapping technology,

Có 1/4 tỉ người di cư trên khắp thế giới;

so that we can see exactly where these circles break,

những người sinh sống, yêu thương và học tập tại nước ngoài.

because this is not just an American issue.

Trong sự nghiệp và cuộc sống, tôi đã từng là một trong số họ:

There are a quarter-billion migrants around the world;

ở Trung Quốc, ở châu Phi, ở châu Âu

people living, loving and learning in countries where they were not born.

Và mỗi lần tôi trở thành một trong những người nước ngoài ấy,

And in my career, in my life, I've been one of them:

một trong những người mang vẻ ngoài lạ lẫm trên một vùng đất mới,

in China, in Africa, in Europe.

tôi không thể kìm được mà nhớ lại ngày ấy

And each time I become one of these foreigners --

khi mà tôi đang ở Lower Manhattan với mẹ.

Những thập niên trước đây,

one of these strange-looking guys in a new land --

khi mà tôi vẫn còn sợ hãi,

và tôi chợt nhìn thấy Quý Bà Xanh Lá.

I can't help but think back to that day

when I was in Lower Manhattan with my mom

Và tôi đoán rằng câu hỏi mà tôi luôn nghĩ tới

all those decades ago,

when I was scared,

khi tôi nhìn thấy bà

and I had just spotted that green lady.

và tất cả những phiên bản trước đây của bà đều là màu nâu,

And I guess the question that I keep on thinking about

và ngay cả những bức tranh phác họa cô ấy ban đầu

when I see her

đều không có màu xanh lá như vậy

and all the younger replicas of her that are so obviously brown,

khi tôi nhìn vào tất cả các điều đó

and even the paintings that showcase her in the beginning

câu hỏi mà cuộc điều tra của tôi cố gắng tìm kiếm câu trả lời

as not quite green --

đã đến, với tôi, nó cũng khiến tôi bối rối trong suốt nhiều năm trước:

when I look at all of that,

Bà ấy là một con quái vật

the question that my research seeks to answer

hay chính là một vị anh hùng?

becomes, to me, the same one that confounded me all those years ago:

Cảm ơn

(Tiếng vỗ tay)

Is she a monster

or a hero?

Thank you.

(Applause)