Lee Cronin: Making matter come alive

Lee Cronin: Maddeye hayat vermek

Çeviri: Uğur Çakır Gözden geçirme: banu yobas

What I'm going to try and do in the next 15 minutes or so

Önümüzdeki 15 dakikalık sürede yapmaya çalışacağım şey

is tell you about an idea

size maddeyi nasıl canlandıracağımız

of how we're going to make matter come alive.

hakkındaki bir fikirden bahsetmek olacak.

Now this may seem a bit ambitious,

Bu şimdi biraz hırslı görünebilir,

but when you look at yourself, you look at your hands,

ama kendinize baktığınızda, ellerinize baktığınızda,

you realize that you're alive.

yaşıyor olduğunuzu fark edersiniz.

So this is a start.

İşte bu bir başlangıç.

Now this quest started four billion years ago on planet Earth.

Bu macera dünya gezegeninde dört milyar yıl önce başladı.

There's been four billion years

Organik, biyolojik yaşamda

of organic, biological life.

dört milyar yıl geçmiş durumda.

And as an inorganic chemist,

Ve bir inorganik(cansız) kimyager olarak ben,

my friends and colleagues make this distinction

arkadaşlarım ve meslektaşlarım,

between the organic, living world

organik, canlı varlıklar ile

and the inorganic, dead world.

inorganik, cansız dünya arasında bu ayrımı yapıyoruz.

And what I'm going to try and do is plant some ideas

Yapmayı deneyeceğim şey inorganik, cansız maddeyi

about how we can transform inorganic, dead matter

canlı varlıklara, inorganik biyolojiye nasıl dönüştürebileceğimiz

into living matter, into inorganic biology.

hakkında bazı fikirler oluşturmak.

Before we do that,

Öyleyse bunu yapmadan önce,

I want to kind of put biology in its place.

bir şekilde biyolojiyi yerli yerine koymak istiyorum.

And I'm absolutely enthralled by biology.

Ben biyoloji tarafından düpedüz büyüleniyorum.

I love to do synthetic biology.

Sentetik biyoloji ile uğraşmayı seviyorum.

I love things that are alive.

Canlı varlıkları seviyorum.

I love manipulating the infrastructure of biology.

Biyolojinin altyapısı üzerinde yönlendirme yapmayı seviyorum.

But within that infrastructure,

Ama bu altyapı içerisinde

we have to remember

biyolojinin itici gücünün

that the driving force of biology

gerçekten evrimden geldiğini

is really coming from evolution.

hatırlamak zorundayız.

And evolution,

Ve evrim,

although it was established well over 100 years ago by Charles Darwin

100 yılı aşkın süre önce Charles Darwin tarafından ortaya konmasına rağmen

and a vast number of other people,

ve çok sayıda insana rağmen,

evolution still is a little bit intangible.

hâlâ bir nebze dokunulmazdır.

And when I talk about Darwinian evolution,

Ve ben Darwinci evrimden bahsettiğimde,

I mean one thing and one thing only,

bir şeyden, tek bir şeyden söz ediyorum:

and that is survival of the fittest.

en iyi uyum sağlayanın hayatta kalmasından.

And so forget about evolution

Yani bir nevi metafizik açıdan

in a kind of metaphysical way.

bahsedilen evrimi unutun.

Think about evolution

Evrim hakkında düşünürken

in terms of offspring competing,

üreme rekabeti bakımından

and some winning.

ve kazanan bakımından düşünün.

So bearing that in mind,

Böylece bunu akılda tutarak,

as a chemist, I wanted to ask myself

bir kimyager olarak, kendime biyoloji tarafından

the question frustrated by biology:

engellenmiş şu soruyu sormak istedim:

What is the minimal unit of matter

Maddenin Darwinci evrimi geçirebilecek

that can undergo Darwinian evolution?

en küçük birimi nedir?

And this seems quite a profound question.

Bu oldukça derin bir soru gibi görünüyor.

And as a chemist,

Ve biz kimyagerler,

we're not used to profound questions every day.

derin soruları her gün sormaya alışkın değiliz.

So when I thought about it,

Böylece ben bunlar hakkında düşünürken,

then suddenly I realized

birdenbire farkettim ki

that biology gave us the answer.

biyoloji bize bu cevabı vermiş.

And in fact, the smallest unit of matter

Ve gerçekten de bağımsız bir şekilde

that can evolve independently

evrilebilen en küçük maddesel birim

is, in fact, a single cell --

aslında tek bir hücre --

a bacteria.

bir bakteri.

So this raises three really important questions:

Bu gerçekten önemli üç soru doğuruyor:

What is life?

Yaşam nedir?

Is biology special?

Biyoloji özel midir?

Biologists seem to think so.

-- Biyologlar öyle olduğunu düşünüyor gibi. --

Is matter evolvable?

Madde evrim geçirebilir mi?

Now if we answer those questions in reverse order,

Şimdi eğer bu sorulara ters sırayla cevap verecek olursak,

the third question -- is matter evolvable? --

üçüncü soruya -- madde evrim geçirebilir mi? --

if we can answer that,

şayet buna cevap verebilirsek,

then we're going to know how special biology is,

biyolojinin ne denli özel olduğunu bilebileceğiz,

and maybe, just maybe,

ve belki de, sadece belki,

we'll have some idea of what life really is.

yaşamın gerçekte ne olduğu hakkında bir fikrimiz olacak.

So here's some inorganic life.

İşte burada bazı inorganik yaşam örnekleri var.

This is a dead crystal,

Bu ölü bir kristal

and I'm going to do something to it,

ve ben buna bazı şeyler yapacağım

and it's going to become alive.

ve o da canlanacak.

And you can see,

Ve siz de onun,

it's kind of pollinating, germinating, growing.

bir nevi tozlaştığını, filiz verdiğini, büyüdüğünü göreceksiniz.

This is an inorganic tube.

Bu bir inorganik tüp.

And all these crystals here under the microscope

Ve buradaki tüm bu kristaller mikroskop altında

were dead a few minutes ago, and they look alive.

birkaç dakika önce öldüler, canlı gibi görünüyorlar.

Of course, they're not alive.

Tabii ki aslında canlı değiller.

It's a chemistry experiment where I've made a crystal garden.

Bu benim kristal bir bahçe yaptığım bir kimya deneyidir.

But when I saw this, I was really fascinated,

Ama bunu gördüğümde gerçekten hayran kaldım,

because it seemed lifelike.

çünkü canlı gibi görünüyordu.

And as I pause for a few seconds, have a look at the screen.

Ben birkaç saniyeliğine dondururken ekrana bir bakın.

You can see there's architecture growing, filling the void.

Büyüyen bir mimariyi,

And this is dead.

boşluğu doldurduğunu görebilirsiniz. Ve bu ölü.

So I was positive that,

Böylece hiç şüphem yoktu ki,

if somehow we can make things mimic life,

eğer bir şekilde hayatı taklit eden şeyler yapabilirsek,

let's go one step further.

haydi bir adım öteye gidelim.

Let's see if we can actually make life.

Gerçekten yaşam meydana getirebiliyor muyuz görelim.

But there's a problem,

Ama bir sorun var,

because up until maybe a decade ago,

belki bir on yıl önceye kadar,

we were told that life was impossible

bize hayatın imkansız olduğu söylendi

and that we were the most incredible miracle in the universe.

ve evrendeki en inanılmaz mucize olduğumuz.

In fact, we were the only people

Aslında evrende

in the universe.

bizden başka insan yok.

Now, that's a bit boring.

Şimdi, bu biraz sıkıcı.

So as a chemist,

Bu yüzden bir kimyager olarak

I wanted to say, "Hang on. What is going on here?

demek istiyorum ki, "Bir dakika. Ne oluyor burada ?

Is life that improbable?"

Hayat bu kadar olanak dışı mı?"

And this is really the question.

Ve işte asıl soru bu.

I think that perhaps the emergence of the first cells

İlk hücrenin ortaya çıkışının

was as probable as the emergence of the stars.

yıldızların ortaya çıkışları kadar olanaklı olduğunu düşünüyorum.

And in fact, let's take that one step further.

Ve aslında, hadi şu bir adım ötesine gidelim.

Let's say

Diyelim ki

that if the physics of fusion

eğer füzyon fiziği

is encoded into the universe,

evrene şifrelenmişse,

maybe the physics of life is as well.

yaşamın fiziği de aynı şekilde olabilir.

And so the problem with chemists --

ve bu yüzden kimyagerlerin sorunu --

and this is a massive advantage as well --

ve bu aynı zamanda da muhteşem bir avantajdır --

is we like to focus on our elements.

biz elementlerimize odaklanmayı seviyoruz.

In biology, carbon takes center stage.

Biyolojide, ana sahnede karbon yer alır.

And in a universe where carbon exists

Ve karbonun ve organik biyolojinin

and organic biology,

olduğu bir evrende,

then we have all this wonderful diversity of life.

biz bu muhteşem yaşam çeşitliliğine sahip oluruz.

In fact, we have such amazing lifeforms that we can manipulate.

Aslında idare edebileceğimiz hayret verici yaşam biçimlerine sahibiz.

We're awfully careful in the lab

Laboratuarda çeşitli biyolojik tehlikelerden korunmak için

to try and avoid various biohazards.

son derece dikkatliyiz.

Well what about matter?

Peki ya madde ?

If we can make matter alive, would we have a matterhazard?

Eğer maddeyi canlandırabilirsek, bize zarar verebilir mi?

So think, this is a serious question.

Düşünün, bu ciddi bir sorudur.

If your pen could replicate,

Eğer kaleminiz kopyalanabilseydi,

that would be a bit of a problem.

bu biraz sorun olabilirdi.

So we have to think differently

Bu yüzden eğer maddeyi canlandıracaksak

if we're going to make stuff come alive.

farklı şekilde düşünmeliyiz.

And we also have to be aware of the issues.

Doğabilecek sorunların da bilincinde olmalıyız.

But before we can make life,

Ama canlandırma işleminden önce,

let's think for a second

bir saniyeliğine

what life really is characterized by.

hayatın gerçekten nelerle tanımlandığını düşünelim.

And forgive the complicated diagram.

Diyagramın karmaşıklığını bağışlayın.

This is just a collection of pathways in the cell.

Bu hücre içindeki yolları gösteriyor.

And the cell is obviously for us

Hücre açıkça bizim için

a fascinating thing.

büyüleyici bir şey.

Synthetic biologists are manipulating it.

Sentetik biyologlar onu yönlendiriyorlar.

Chemists are trying to study the molecules to look at disease.

Kimyagerler hastalıkları incelerken moleküller üzerinde çalışıyorlar.

And you have all these pathways going on at the same time.

Bütün bu süreçler aynı zamanda oluyor.

You have regulation;

Yönetmeliğiniz var;

information is transcribed;

bilgileriniz kaydediliyor;

catalysts are made; stuff is happening.

katalizörler yapılmış; bir şey meydana geliyor.

But what does a cell do?

Peki ama bir hücre ne yapar?

Well it divides, it competes,

Bölünür, yarışır,

it survives.

ve hayatta kalır.

And I think that is where we have to start

Ve bence yaşama dair fikirlerimizi inşa etme hakkında

in terms of thinking about

düşünmeye başlamamız gereken

building from our ideas in life.

nokta burası.

But what else is life characterized by?

Peki hayatı niteleyen başka ne var?

Well, I like think of it

Şişedeki alev misali

as a flame in a bottle.

bunu düşünmeyi seviyorum.

And so what we have here

Şimdi bölünen,

is a description of single cells

üretip tüketen (metabolize olan),

replicating, metabolizing,

kimyasallar aracılığıyla yanan

burning through chemistries.

tek hücrelerin açıklaması elimizde.

And so we have to understand

Ve bu yüzden eğer yapay bir yaşam oluşturacak

that if we're going to make artificial life or understand the origin of life,

ya da hayatın başlangıcını anlayacaksak

we need to power it somehow.

ona bir şekilde enerji sağlamamız gerektiğini anlamak zorundayız.

So before we can really start to make life,

Bu yüzden yaşam oluşturmaya başlamadan önce,

we have to really think about where it came from.

nereden geldiğini iyice düşünmemiz gerekiyor.

And Darwin himself mused in a letter to a colleague

Darwin'in meslektaşına yazdığı bir mektupta

that he thought that life probably emerged

hayatın bir yerlerdeki küçük, ılık bir gölette

in some warm little pond somewhere --

ortaya çıkmış olabileceğini düşündüğünü görüyoruz --

maybe not in Scotland, maybe in Africa,

belki İskoçya'da değil, belki Afrika'da,

maybe somewhere else.

belki de başka bir yerde.

But the real honest answer is, we just don't know,

Ama en dürüst cevap, henüz bilmiyoruz,

because there is a problem with the origin.

çünkü başlangıçla ilgili bir sorun var.

Imagine way back, four and a half billion years ago,

Geçmişi hayal edin, 4.5 milyar yıl önce,

there is a vast chemical soup of stuff.

müthiş miktarda kimyasal madde çorbası mevcuttu.

And from this stuff we came.

Ve bu maddelerden biz meydana geldik.

So when you think about the improbable nature

Bu yüzden önümüzdeki bir kaç dakika içinde anlatacağım

of what I'm going to tell you in the next few minutes,

umulmadık doğayı düşlediğinizde,

just remember,

bizim dünya gezegenindeki

we came from stuff on planet Earth.

maddelerden meydana geldiğimizi hatırlayın.

And we went through a variety of worlds.

Ve çeşitli dünyalar arasında geçiş yaptık.

The RNA people would talk about the RNA world.

RNA insanları RNA dünyasını konuşuyorlar.

We somehow got to proteins and DNA.

Bir şekilde DNA ve proteinlere sahip olduk.

We then got to the last ancestor.

Sonrasında son atamıza ulaştık.

Evolution kicked in -- and that's the cool bit.

Evrim giriş yapıyor -- işte burası hoş kısmı.

And here we are.

Ve buradayız.

But there's a roadblock that you can't get past.

Fakat burada aşamadığınız bir engel var.

You can decode the genome, you can look back,

Genomu çözebiliyor, öncesine bakabiliyor,

you can link us all together by a mitochondrial DNA,

hepimizi mitokondriyal DNA ile birbirimize bağlayabiliyorsunuz,

but we can't get further than the last ancestor,

ama son atadan daha geriye gidemiyoruz,

the last visible cell

sıralayabildiğimiz ya da düşünebildiğimiz

that we could sequence or think back in history.

görünür son hücre.

So we don't know how we got here.

Bu yüzden buraya nasıl geldik bilmiyoruz.

So there are two options:

Bu yüzden iki seçeneğimiz var:

intelligent design, direct and indirect --

akıllı tasarım, doğrudan ya da dolaylı --

so God,

tanrı,

or my friend.

ya da arkadaşım.

Now talking about E.T. putting us there, or some other life,

Şimdi E.T. ya da başka bir yaşam hakkında konuşmak

just pushes the problem further on.

sadece problemi ötelemeye sebep oluyor.

I'm not a politician, I'm a scientist.

Ben politikacı değilim, bilim insanıyım.

The other thing we need to think about

Diğer düşünmemiz gereken şey de

is the emergence of chemical complexity.

kimyasal karmaşıklığın ortaya çıkışı.

This seems most likely.

En mantıklısı bu görünüyor.

So we have some kind of primordial soup.

Bir tür ilkel çorbamız var.

And this one happens to be

Ve bu tüm 20 amino aside

a good source of all 20 amino acids.

iyi bir kaynak oluyor.

And somehow

Ve bir şekilde

these amino acids are combined,

bu amino asitler birleşiyor

and life begins.

ve yaşam başlıyor.

But life begins, what does that mean?

Peki yaşam başlıyor ne demek?

What is life? What is this stuff of life?

Yaşam nedir? Yaşamın özü nedir?

So in the 1950s,

1950'lerde,

Miller-Urey did their fantastic chemical Frankenstein experiment,

Miller-Urey, Frankeştayn deneylerinin kimyasal dünyadaki eşdeğer olan,

where they did the equivalent in the chemical world.

inanılmaz kimyasal deneylerini yaptılar.

They took the basic ingredients, put them in a single jar

Basit bileşenleri alıp, tek bir kavanoza koydular

and ignited them

ve tutuşturdular

and put a lot of voltage through.

ve büyük miktarda elektrik verdiler.

And they had a look at what was in the soup,

Ve çorbada ne olduğunu baktılar

and they found amino acids,

ve amino asitler buldular,

but nothing came out, there was no cell.

ama hiç bir şey ortaya çıkmadı, hücre oluşmamıştı.

So the whole area's been stuck for a while,

Bütün alan bir süre takılıp kaldı

and it got reignited in the '80s

ve 80'lerde tekrar ateşlendi

when analytical technologies and computer technologies were coming on.

analitik ve bilgisayar teknolojilerinin gelmeye başladığı sıralarda.

In my own laboratory,

Kendi laboratuarımda,

the way we're trying to create inorganic life

inorganik yaşam yaratma çabamız

is by using many different reaction formats.

çok farklı tepkime biçimlerinde gerçekleşiyor.

So what we're trying to do is do reactions --

Burada yapmaya çalıştığımız şey tepkimelerin --

not in one flask, but in tens of flasks,

tek bir şişede değil, onlarca şişede

and connect them together,

ve hepsini birleştirip, gördüğünüz gibi

as you can see with this flow system, all these pipes.

bütün bu borularla bir akış sistemi oluşturmak.

We can do it microfluidically, we can do it lithographically,

Bunu mikroakış kullanarak, litografi kullanarak,

we can do it in a 3D printer,

üç boyutlu yazıcılarla,

we can do it in droplets for colleagues.

ya da meslektaşarımız için damlacıklar kullanarak yapabiliriz.

And the key thing is to have lots of complex chemistry

Ve bir sürü karmaşık kimya oluşturmakta kilit nokta

just bubbling away.

sadece köpürtmek.

But that's probably going to end in failure,

Fakat bu muhtemelen başarısızlıkla sonuçlanacak,

so we need to be a bit more focused.

bu yüzden biraz daha odaklanmamız gerek.

And the answer, of course, lies with mice.

Cevap tabii ki farelerde yatıyor.

This is how I remember what I need as a chemist.

Kimyager olarak neye ihtiyacım olduğunu işte böyle hatırlıyorum.

I say, "Well I want molecules."

"Moleküller istiyorum" diyorum.

But I need a metabolism, I need some energy.

Ama bir metabolizmaya ve biraz enerjiye ihtiyacım var.

I need some information, and I need a container.

Biraz bilgiye ve bir kaba ihtiyacım var.

Because if I want evolution,

Çünkü eğer evrim istiyorsam,

I need containers to compete.

kapları yarıştırmalıyım.

So if you have a container,

Eğer bir kabınız varsa,

it's like getting in your car.

bunu arabaya binmeye benzetebiliriz.

"This is my car,

"Bu benim arabam,

and I'm going to drive around and show off my car."

ve biraz dolaşıp arabamla gösteriş yapacağım."

And I imagine you have a similar thing

Sizde de, aynı şeyin olduğunu düşünüyorum

in cellular biology

hücresel biyolojide

with the emergence of life.

yaşamın doğuşuyla ilgili.

So these things together give us evolution, perhaps.

İşte bütün bunlar muhtemelen bize evrimi veriyor.

And the way to test it in the laboratory

Laboratuarda bunu test etmenin yolu

is to make it minimal.

alabildiğine küçük tutmaktan geçiyor.

So what we're going to try and do

Şimdi yapacağımız şey

is come up with an inorganic Lego kit of molecules.

cansız moleküllerden bir lego takımı kurmak.

And so forgive the molecules on the screen,

Ekrandaki molekülleri affedin,

but these are a very simple kit.

çünkü bu çok basit bir takım.

There's only maybe three or four different types of building blocks present.

Sadece üç ya da dört tip yapı taşı var.

And we can aggregate them together

Ve bunları birleştirebiliriz

and make literally thousands and thousands

ve kelimenin tam anlamıyla aynı büyüklükteki DNA ve proteinlerle

of really big nano-molecular molecules

aynı boyda binlerce ve binlerce devasa

the same size of DNA and proteins,

nano-moleküler moleküller yapabiliriz

but there's no carbon in sight.

ama görünürde karbon yok.

Carbon is banned.

Karbon yasak.

And so with this Lego kit,

Ve böylece bu lego takımıyla,

we have the diversity required

DNA olmadan,

for complex information storage

karmaşık bilgi deposu için gereken

without DNA.

çeşitliliğe sahip oluyoruz.

But we need to make some containers.

Ama birkaç kap üretmeliyiz.

And just a few months ago in my lab,

Ve sadece birkaç ay önce laboratuarımda,

we were able to take these very same molecules and make cells with them.

bu çok benzer molekülleri alıp onlarla hücre yapabilir hale geldik.

And you can see on the screen a cell being made.

Ekranda bir hücrenin meydana getirilişini izliyorsunuz.

And we're now going to put some chemistry inside and do some chemistry in this cell.

Şimdi de içine biraz kimya koyacağız ve hücrede biraz kimya yapacağız.

And all I wanted to show you

Ve size tüm göstermek istediğim

is we can set up molecules

gerçek hücrelerdeki membranların içine (hücre zarı)

in membranes, in real cells,

moleküller monte edebiliyoruz

and then it sets up a kind of molecular Darwinism,

ve sonra o, adeta moleküler Darwinizm şeklinde kendini ayarlıyor,

a molecular survival of the fittest.

moleküler anlamda en uygun olanın hayatta kalması.

And this movie here

Ve işte bu film

shows this competition between molecules.

moleküller arasındaki bu rekabeti gösteriyor.

Molecules are competing for stuff.

Moleküller madde için rekabet ediyorlar.

They're all made of the same stuff,

Hepsi aynı maddeden meydana geldi,

but they want their shape to win.

ama kendi formlarının kazanmasını istiyorlar.

They want their shape to persist.

Kendi formlarının kalıcı olmasını istiyorlar.

And that is the key.

Ve işte kilit nokta.

If we can somehow encourage these molecules

Eğer bir şekilde bu molekülleri, birbirleriyle konuşmaları

to talk to each other and make the right shapes and compete,

ve rekabet için doğru şekli almaları için cesaretlendirebilirsek

they will start to form cells

bölünecek ve rekabet edecek hücreleri

that will replicate and compete.

oluşturmaya başlayacaklar.

If we manage to do that,

Eğer bunu başarabilirsek,

forget the molecular detail.

moleküler detayları unutun.

Let's zoom out to what that could mean.

Bunun büyük resimde ne anlama geldiğine bakalım.

So we have this special theory of evolution

Elimizde sadece organik biyoloji ve bizim için geçerli olan

that applies only to organic biology, to us.

bu çok özel evrim teorisi var.

If we could get evolution into the material world,

Eğer evrimi maddesel dünyanın içine çekebilirsek,

then I propose we should have a general theory of evolution.

genel bir evrim teorisi elde edeceğimizi öngörüyorum.

And that's really worth thinking about.

Ve bu gerçekten düşünmeye değer.

Does evolution control

Evrende maddenin karmaşıklığını

the sophistication of matter in the universe?

evrim kontrol ediyor mu?

Is there some driving force through evolution

Evrim yoluyla maddenin rekabetine

that allows matter to compete?

izin veren itici bir güç var mı?

So that means we could then start

İşte bu bizim bu evrimi

to develop different platforms

keşfetmek için farklı platformlar

for exploring this evolution.

geliştirebileceğimiz anlamına geliyor.

So you imagine,

Hayal edin.

if we're able to create a self-sustaining artificial life form,

Eğer kendi kendine yetebilen yapay yaşam şekilleri yaratabilirsek,

not only will this tell us about the origin of life --

bu bize sadece yaşamın başlangıcı hakkında bilgi vermekle kalmayacak;

that it's possible that the universe doesn't need carbon to be alive;

evrende yaşamak için karbona ihtiyaç olmadığını ve

it can use anything --

her şeyi kullanabileceğini gösterecek --

we can then take [it] one step further and develop new technologies,

o zaman bir adım öteye gidip yeni teknolojiler geliştirebileceğiz,

because we can then use software control

çünkü o zaman evrimin şifrelemesinde

for evolution to code in.

yazılımsal kontrol kullanabileceğiz.

So imagine we make a little cell.

Küçük bir hücre yaptığımızı düşünün.

We want to put it out in the environment,

Onu dışarıda bir yere koymak istiyoruz

and we want it to be powered by the Sun.

ve enerjisini güneşten almasını istiyoruz.

What we do is we evolve it in a box with a light on.

Yaptığımız şey ışıklı bir kutuda onu evrimleştirmek.

And we don't use design anymore. We find what works.

Ve artık tasarım kullanmıyoruz. Neyin çalıştığını bulduk.

We should take our inspiration from biology.

İlhamımızı biyolojiden almalıyız.

Biology doesn't care about the design

Biyoloji, çalıştığı sürece

unless it works.

tasarımı dikkate almaz.

So this will reorganize

Böylece bu bizim tasarlama yöntemimizi

the way we design things.

yeniden düzenleyecek.

But not only just that,

Ama sadece bu da değil,

we will start to think about

biyolojiyle aramızda nasıl bir

how we can start to develop a symbiotic relationship with biology.

simbiyotik (karşılıklı fayda sağlayan) ilişki geliştirebileceğimizi düşünmeye başlayacağız.

Wouldn't it be great

Eğer bu yapay biyolojik hücreleri alıp

if you could take these artificial biological cells

biyolojik olanlarla kaynaştırıp

and fuse them with biological ones

karşılaştığımız ve başa çıkamadığımız sorunları

to correct problems that we couldn't really deal with?

çözmek için kullansak muhteşem olmaz mıydı?

The real issue in cellular biology

Hücresel biyolojide gerçek sorun

is we are never going to understand everything,

her şeyi asla anlayamayacak olmamız,

because it's a multidimensional problem put there by evolution.

çünkü bu evrim tarafından belirlenen çok boyutlu bir sorun.

Evolution cannot be cut apart.

Evrim parçalanamaz.

You need to somehow find the fitness function.

Bir şekilde uyum mekanizmasını bulmalısınız.

And the profound realization for me

Ve benim için engin bir farkındalık oluşturan şey,

is that, if this works,

eğer bu işe yararsa,

the concept of the selfish gene gets kicked up a level,

bencil gen kavramının seviye atlaması

and we really start talking about selfish matter.

ve bizim "bencil madde" hakkında konuşmaya başlamamız olacaktır.

And what does that mean in a universe

Peki bu, maddenin en gelişmiş formu olarak

where we are right now the highest form of stuff?

bulunduğumuz evrende neyi ifade eder?

You're sitting on chairs.

Sandalyelerde oturuyorsunuz.

They're inanimate, they're not alive.

Sandalyeler hareketsiz, canlı değiller.

But you are made of stuff, and you are using stuff,

Ama siz de maddeden meydana geldiniz

and you enslave stuff.

ve maddeyi kullanıyorsunuz ve köleleştiriyorsunuz.

So using evolution

Biyolojide ve inorganik biyolojide

in biology,

evrimi kullanmak,

and in inorganic biology,

benim için oldukça

for me is quite appealing, quite exciting.

heyecan verici ve cezbedici.

And we're really becoming very close

Ve cansız maddeyi canlandırmanın

to understanding the key steps

kilit noktalarını anlamaya

that makes dead stuff come alive.

çok yaklaştık.

And again, when you're thinking about how improbable this is,

Ve tekrar, bunun ne kadar beklenmedik olduğunu düşünürken

remember, five billion years ago,

hatırlayın, 5 milyar yıl önce,

we were not here, and there was no life.

biz burada değildik ve yaşam yoktu.

So what will that tell us

Peki bu bize yaşamın başlangıcı ve

about the origin of life and the meaning of life?

anlamı hakkında ne anlatacak?

But perhaps, for me as a chemist,

Ama belki, kimyager olarak

I want to keep away from general terms;

genel koşullardan bahsetmeyeceğim;

I want to think about specifics.

özgül noktaları değerlendirmek istiyorum.

So what does it mean about defining life?

Peki bu yaşamı tanımlama hakkında bize ne ifade ediyor?

We really struggle to do this.

Bu konunun üzerine gerçekten yoğunlaşmalıyız.

And I think, if we can make inorganic biology,

Ve bence, eğer inorganik biyoloji yapabilirsek

and we can make matter become evolvable,

ve maddeyi evrimleşebilir hale getirebilirsek,

that will in fact define life.

bu aslında yaşamı tanımlayacaktır.

I propose to you

Evrim geçiren maddenin

that matter that can evolve is alive,

canlı olduğunu iddia ediyorum

and this gives us the idea of making evolvable matter.

ve bu bize evrim geçirebilen madde oluşturma fikri veriyor.

Thank you very much.

Çok teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkış)

Chris Anderson: Just a quick question on timeline.

Chris Anderson: Zamanlamayla ilgili kısa bir soru.

You believe you're going to be successful in this project?

Bu projede başarılı olacağınıza inanıyorsunuz.

When?

Ne zaman?

Lee Cronin: So many people think

Lee Cronin: Birçok insan yaşamın başlaması için

that life took millions of years to kick in.

milyonlarca yıl gerektiğini düşünüyor.

We're proposing to do it in just a few hours,

Biz bunu doğru kimyasalları hazırladığımızda

once we've set up

birkaç saat içinde,

the right chemistry.

yapabileceğimizi öngörüyoruz.

CA: And when do you think that will happen?

CA: Peki bu sence ne zaman olacak?

LC: Hopefully within the next two years.

LC: Gelecek iki yıl içinde umarım.

CA: That would be a big story.

CA: Bu büyük bir hikaye olur.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

In your own mind, what do you believe the chances are

Karbon temelli olmayan yaşamın

that walking around on some other planet

başka bir gezegenin üzerinde geziniyor olmasının

is non-carbon-based life,

şansı sence nedir?

walking or oozing or something?

yürümesi ya da sürünmesi ya da neyse?

LC: I think it's 100 percent.

LC: Bence %100.

Because the thing is, we are so chauvinistic to biology,

Çünkü biyolojiye öyle şovenistik yaklaşıyoruz ki,

if you take away carbon, there's other things that can happen.

eğer karbonu alırsanız orada başka şeyler meydana gelebilir.

So the other thing

Bir başka şey de

that if we were able to create life that's not based on carbon,

eğer karbon temelli olmayan bir yaşam yaratabilirsek,

maybe we can tell NASA what really to look for.

belki NASA'ya neye bakılması gerektiğini söyleyebiliriz.

Don't go and look for carbon, go and look for evolvable stuff.

Gidip karbon aramayın, gidip evrimleşbilen madde arayın.

CA: Lee Cronin, good luck. (LC: Thank you very much.)

CA: Lee Cronin, iyi şanslar. (LC: Çok teşekkür ederim.)

(Applause)

(Alkış)