Robert Muggah: How to protect fast-growing cities from failing

Çeviri: Ramazan Şen Gözden geçirme: Elif Yağmur Turan

We can cut violent deaths around the world

Gelecek 30 yıl içinde dünyadaki kasıtlı ölümleri

by 50 percent in the next three decades.

%50 oranında azaltabiliriz.

All we have to do is drop killing by 2.3 percent a year,

Yapmamız gereken tek şey, ölümlerin her yıl %2,3 oranında düşmesini sağlamak.

and we'll hit that target.

O zaman hedefi yakalarız.

You don't believe me?

İnandırıcı gelmedi mi?

Well, the leading epidemiologists and criminologists around the world

Dünyanın önde gelen epidemiyolog ve kriminologları

seem to think we can, and so do I,

yapabileceğimizi düşünüyor, ben de aynı fikirdeyim.

but only if we focus on our cities, especially the most fragile ones.

Ancak, şehirlerimize odaklanmamız gerekiyor, özellikle en kırılgan olanlara.

You see, I've been thinking about this a lot.

Aslında bu, uzun zamandır düşündüğüm bir konu.

For the last 20 years, I've been working

Son yirmi yıldan beri çatışma, şiddet,

in countries and cities ripped apart by conflict,

terörizm ya da bunların sinsice birleşip

violence, terrorism, or some insidious combination of all.

paramparça ettiği ülkelerde ve şehirlerde çalışıyorum.

I've tracked gun smugglers from Russia to Somalia,

Rusya’dan Somali’ye kadar silah kaçakçılarını takip ettim,

I've worked with warlords in Afghanistan and the Congo,

Afganistan ve Kongo’da savaş ağalarıyla çalıştım,

I've counted cadavers in Colombia, in Haiti, in Sri Lanka, in Papua New Guinea.

Kolombiya’da, Haiti’de, Sri Lanka’da, Papua Yeni Gine’de ceset saydım.

You don't need to be on the front line, though,

Dünyamızın kontrolden çıktığını anlamak için

to get a sense that our planet is spinning out of control, right?

cephe hattında olmak gerekmiyor, değil mi?

There's this feeling that international instability is the new normal.

Uluslararası istikrarsızlığın yeni normal olduğuna dair bir his var.

But I want you to take a closer look,

Sizler için meseleyi biraz daha açayım ki

and I think you'll see that the geography of violence is changing,

şiddetin zamanla nasıl eksen değiştirdiğini göresiniz.

because it's not so much our nation states that are gripped by conflict and crime

Bizler Halep, Bamako, Karakas, Erbil, Musul, Trablusşam, Salvador gibi

as our cities: Aleppo, Bamako, Caracas, Erbil, Mosul, Tripoli, Salvador.

şehirlerde olduğu kadar şiddet ve suçla iç içe olmadık.

Violence is migrating to the metropole.

Şiddet metropollere yöneliyor.

And maybe this is to be expected, right?

Aslında bu beklenen bir şeydi, değil mi?

After all, most people today, they live in cities, not the countryside.

Günümüzde insanların büyük bir kısmı kırsaldan ziyade kentlerde yaşıyor.

Just 600 cities, including 30 megacities, account for two thirds of global GDP.

30 mega şehri içine alan 600 büyük şehir, küresel GSMH’nın üçte ikisine sahip.

But when it comes to cities,

Fakat geçmişten bugüne şiddetin düşük

the conversation is dominated by the North,

seviyelerde olduğu şehirlere geldiğimizde

that is, North America, Western Europe, Australia and Japan,

Kuzey yarım kürenin üstünlüğü ile karşılaşırız.

where violence is actually at historic lows.

Yani; Kuzey Amerika, Batı Avrupa, Avustralya ve Japonya.

As a result, city enthusiasts, they talk about the triumph of the city,

Sonuç olarak; bir şehri sevenler, şehrin kazanımları, üretken sınıfları ve

of the creative classes, and the mayors that will rule the world.

dünyayı yönetecek belediye başkanları hakkında konuşmayı severler.

Now, I hope that mayors do one day rule the world,

Umarım bir gün dünyayı yöneten başkanları da görürürüz.

but, you know, the fact is,

Fakat, asıl mesele şu:

we don't hear any conversation, really, about what is happening in the South.

Güneyde neler döndüğüne dair kimse çıkıp bir çift söz söylemiyor.

And by South, I mean Latin America, Africa, Asia,

Güney derken; Latin Amerika, Afrika, Asya gibi

where violence in some cases is accelerating,

şiddetin tırmandığı,

where infrastructure is overstretched,

altyapının alarm verdiği

and where governance is sometimes an aspiration and not a reality.

ve idari erkin varlığının değil özleminin duyulduğu yerleri kastediyorum.

Now, some diplomats and development experts and specialists,

Bazı diplomatlar, şehir uzmanları ve konuyla ilgili diğer uzmanlar

they talk about 40 to 50 fragile states

21. yüzyılın güvenliğini şekillendirecek 40 ila 50 arası

that will shape security in the 21st century.

kırılgan şehir olduğunu söylüyorlar.

I think it's fragile cities which will define the future of order and disorder.

Şahsen, gelecekte düzeni de karmaşayı da bu şehirlerin belirleyeceğini düşünüyorum.

That's because warfare and humanitarian action

Çünkü savaş ve insanî yardım eylemleri

are going to be concentrated in our cities,

şehirlerimizde yoğunlaşacak,

and the fight for development,

gelişim için savaş,

whether you define that as eradicating poverty,

fakirliği ortadan kaldırma, genel sağlık hizmetleri,

universal healthcare, beating back climate change,

iklim değişiklikleriyle mücadele diyebilirsiniz,

will be won or lost in the shantytowns, slums and favelas of our cities.

şehirlerimizin gecekondu ve kenar mahalle- lerinde kazanılacak ya da kaybedilecek.

I want to talk to you about four megarisks

Size, günümüzdeki kırılganlığı tanımlayacak

that I think will define fragility in our time,

dört büyük riskten bahsetmek istiyorum.

and if we can get to grips with these,

Eğer biz bunların üstesinden gelebilirsek,

I think we can do something with that lethal violence problem.

ölümlere sebep olan şiddeti de halledebiliriz.

So let me start with some good news.

Bazı güzel haberlerle başlayalım.

Fact is, we're living in the most peaceful moment in human history.

Gerçek şu ki, insanlık tarihinin en barışçıl döneminde yaşıyoruz.

Steven Pinker and others have shown how the intensity and frequency of conflict

Steven Pinker ve diğerleri, çatışma ve şiddet yoğunluğunun

is actually at an all-time low.

tarihin en düşük seviyesinde olduğunu gösterdiler.

Now, Gaza, Syria, Sudan, Ukraine,

Gazze, Suriye, Sudan, Ukrayna’daki çatışmalar

as ghastly as these conflicts are, and they are horrific,

dehşet verici ve korkunçsa da,

they represent a relatively small blip upwards

50 yıldır süregelen seküler azalmadaki

in a 50-year-long secular decline.

küçük bir yükselişi temsil ediyorlar.

What's more, we're seeing a dramatic reduction in homicide.

Dahası, cinayetlerde çarpıcı bir azalış da görmekteyiz.

Manuel Eisner and others have shown

Manuel Eisner ve diğerleri

that for centuries, we've seen this incredible drop in murder,

yüzyıllar boyunca, özellikle Batı’da, cinayetlerde inanılmaz

especially in the West.

bir düşüşün olduğunu ortaya koydular.

Most Northern cities today are 100 times safer than they were just 100 years ago.

Bugün bir çok Kuzey şehri 100 yıl öncesine göre 100 kat daha güvenlidir.

These two facts -- the decline in armed conflict and the decline in murder --

Bu iki gerçek -– silahlı çatışmalardaki azalış ve cinayetlerdeki düşüş --

are amongst the most extraordinary,

insanlık tarihindeki en sıradışı

if unheralded, accomplishments of human history,

ya da beklenmedik başarılardandır,

and we should be really excited, right?

Bu aslında bize heyecan vermeli, değil mi?

Well, yeah, we should.

Tabii ki heyecan duymalıyız.

There's just one problem: These two scourges are still with us.

Fakat bir problem var: Şu iki bela hâlâ devam ediyor.

You see, 525,000 people -- men, women, boys and girls --

525.000 insan -- erkekler, kadınlar, çocuklar --

die violently every single year.

her yıl vahşice öldürülüyor.

Research I've been doing with Keith Krause and others

Keith Krause ve diğerleriyle yaptığım araştırmalar

has shown that between 50,000 and 60,000 people are dying in war zones violently.

50.000 ile 60.000 arasında insanın savaş bölgelerinde öldürüldüğünü ortaya koyuyor.

The rest, almost 500,000 people, are dying outside of conflict zones.

Kalan yaklaşık 500.000 insan ise savaş bölgesi dışındaki alanlarda öldürülüyor.

In other words, 10 times more people are dying outside of war than inside war.

Yani savaş haricinde öldürülen insanların sayısı savaşta ölenlerin 10 katı.

What's more, violence is moving south,

Dahası, şiddet güneye,

to Latin America and the Caribbean,

Latin Amerika, Karayipler,

to parts of Central and Southern Africa,

Orta ve Güney Afrika’nın bazı bölgelerine,

and to bits of the Middle East and Central Asia.

Orta Doğu’nun bir kısmına ve Orta Asya’ya doğru kayıyor.

Forty of the 50 most dangerous cities in the world

Dünyadaki en tehlikeli 50 şehrin 40’ı

are right here in Latin America,

burada, yani Latin Amerika’da.

13 in Brazil,

13'ü Brezilya’da.

and the most dangerous of all, it's San Pedro Sula, Honduras' second city,

En tehlikeli şehirse, her 100.000 kişiden 187'sinin öldürüldüğü, inanılmaz

with a staggering homicide rate of 187 murders per 100,000 people.

bir cinayet oranına sahip Honduras’ın ikinci kenti olan San Pedro Sula.

That's 23 times the global average.

Bu oran dünya ortalamasının tam 23 katı.

Now, if violence is re-concentrating geographically,

Eğer şiddet coğrafyalara göre yeni bir şekil alıyorsa,

it's also being reconfigured to the world's new topography,

dünyanın topoğrafyasını da yeniden şekillendiriyor demektir.

because when it comes to cities, the world ain't flat,

Çünkü, konu şehir olunca dünyaya yuvarlak bakmıyoruz.

like Thomas Friedman likes to say.

Thomas Freidman’ın hep söylediği gibi

It's spiky.

Dikenli.

The dominance of the city as the primary mode of urban living

Kentsel yaşamın ana unsurunun şehir olması

is one of the most extraordinary demographic reversals in history,

tarihteki en olağandışı demografik değişimlerdendir.

and it all happened so fast.

Çok hızlı gerçekleşmiştir.

You all know the figures, right?

Rakamları hepiniz biliyorsunuz.

There's 7.3 billion people in the world today;

Bugün dünyada 7,3 milyar insan yaşıyor.

there will be 9.6 billion by 2050.

2050 ye kadar bu sayı 9,6 milyar olacak.

But consider this one fact:

Fakat şu gerçeği bir düşünün:

In the 1800s, one in 30 people lived in cities,

1800'lerde 30 kişiden biri şehirde yaşıyordu,

today it's one in two,

bugün iki kişiden biri şehirde yaşıyor

and tomorrow virtually everyone is going to be there.

ve yarın neredeyse herkes şehirde yaşayacak.

And this expansion in urbanization is going to be neither even nor equitable.

Şehirleşmedeki büyüme ise ne eşit olacak ne de adaletli.

The vast majority, 90 percent,

Nüfusun büyük çoğunluğu, yani %90'ı

will be happening in the South, in cities of the South.

Güney yarımkürenin şehirlerinde olacak.

So urban geographers and demographers,

Şehir coğrafyacıları ve nüfus bilimcileri

they tell us that it's not necessarily the size or even the density of cities

şiddet oranını şehrin büyüklüğü

that predicts violence, no.

ya da yoğunluğunun belirlemediğini söylüyorlar.

Tokyo, with 35 million people,

Bazıları, 35 milyon nüfusuyla Tokyo’nun

is one of the largest, and some might say safest, urban metropolises in the world.

dünyanın en büyük ve en güvenli metropolü olduğunu söyleyebilirler.

No, it's the speed of urbanization that matters.

Esas önemli olan şehirleşme hızıdır.

I call this turbo-urbanization, and it's one of the key drivers of fragility.

Ben buna turbo-şehirleşme diyorum. Kırılganlığın bir ana sebebi de bu.

When you think about the incredible expansion of these cities,

Bir şehrin inanılmaz bir hızla büyüdüğünü düşündüğünüzde, turbo-şehirleşme

and you think about turbo-urbanization, think about Karachi.

dediğimde Karaçi'yi düşünün.

Karachi was about 500,000 people in 1947, a hustling, bustling city.

1947’de 500.000 nüfuslu canlı ve hareketli bir şehirdi.

Today, it's 21 million people,

Bugün nüfusu 21 milyon.

and apart from accounting for three quarters of Pakistan's GDP,

Pakistan’ın GSMH’nın dörtte üçünü elinde tutuyor fakat

it's also one of the most violent cities in South Asia.

Güney Asya’da en çok şiddetin görüldüğü şehirlerden biri.

Dhaka, Lagos, Kinshasa,

Dakka, Lagos, Kinşasa gibi şehirler

these cities are now 40 times larger than they were in the 1950s.

1950’lerde hallerinin 40 katı büyüklüğe ulaştılar.

Now take a look at New York.

Bir de New York’a bakalım:

The Big Apple, it took 150 years to get to eight million people.

New York’un nüfusunun sekiz milyona ulaşması 150 yıl sürdü.

São Paulo, Mexico City, took 15 to reach that same interval.

Sao Paulo, Meksiko'nun bu sayıya ulaşması ise sadece 15 yıl sürdü.

Now, what do these medium, large, mega-, and hypercities look like?

Bu orta, büyük, mega ve hiper şehirler neye benziyor?

What is their profile?

Profilleri ne?

Well, for one thing, they're young.

Her şeyden evvel bunlar genç.

What we're seeing in many of them is the rise of the youth bulge.

Bir çoğunda gördüğümüz şey genç nüfus fazlalığı.

Now, this is actually a good news story.

Kulağa da hoş geliyor.

It's a function of reductions in child mortality rates.

Çünkü çocuk ölümlerinde düşüş olduğunu gösterir. Lakin,

But the youth bulge is something we've got to watch.

bir yerde genç nüfus fazlaysa, takip etmelisiniz.

What it basically means

Bunun anlamı

is the proportion of young people living in our fragile cities

kırılgan şehirlerde yaşayan genç nüfus oranı

is much larger than those living in our healthier and wealthier ones.

daha zengin ve sağlıklı şehirlerde yaşayan nüfustan daha fazla.

In some fragile cities,

Bazı kırılgan şehirlerde

75 percent of the population is under the age of 30.

nüfusun %75'i 30 yaşın altında.

Think about that: Three in four people are under 30.

Bunu bir düşünün: dört kişiden üçü 30 yaşın altında.

It's like Palo Alto on steroids.

Hormonlanmış Palo Alto’ya benzer.

Now, if you look at Mogadishu for example,

Mogadişu’ya bakarsak mesela,

in Mogadishu the mean age is 16 years old.

burada yaş ortalaması 16.

Ditto for Dhaka, Dili and Kabul.

Keza, Dakka, Dili ve Kabil de aynı.

And Tokyo? It's 46.

Ya Tokyo? Yaş ortalaması 46.

Same for most Western European cities.

Birçok Batı Avrupa şehirlerinde de böyle.

Now, it's not just youth that necessarily predicts violence.

Şiddeti besleyen şey sadece genç nüfus değil.

That's one factor among many,

Bu birçok önemli faktörden biri sadece.

but youthfulness combined with unemployment, lack of education,

Eğer gençlik, işsizlik, eğitimsizlik ve erkek kimliği ile

and -- this is the kicker -- being male, is a deadly proposition.

birleşirse -- esas mevzu da bu -- ortaya ölümcül sorunlar çıkıyor.

They're statistically correlated, all those risk factors, with youth,

Bütün bu risk faktörleri istatistiksel olarak genç nüfus ile bağlantılı,

and they tend to relate to increases in violence.

ve şiddeti artırıyor.

Now, for those of you who are parents of teenage sons,

Aranızda ergenlik çağında bir oğlu olanlar, neden bahsettiğimi

you know what I'm talking about, right?

çok iyi anlıyor olsa gerek.

Just imagine your boy without any structure

Kendi çocuğunuzu, hiçbir yapının olmadığı

with those unruly friends of his, out there cavorting about.

asi arkadaşları ile birlikte dışarıda takılırken bir hayal edin.

Now, take away the parents,

Bir an aileleri geri çekin,

take away the education, limit the education possibilities,

eğitimi geri çekin, eğitim imkanlarını daraltın,

sprinkle in a little bit of drugs, alcohol and guns,

biraz uyuşturucu, alkol ve silah katın,

and sit back and watch the fireworks.

sonra arkanıza yaslanıp yangını seyredin.

The implications are disconcerting.

Sonuçları dehşet verici.

Right here in Brazil, the life expectancy is 73.6 years.

Burada, Brezilya’da ortalama yaşam süresi 73,6 yıl.

If you live in Rio, I'm sorry, shave off two right there.

Eğer Rio’da yaşıyorsanız, üzgünüm ama, bundan iki yıl daha düşeceksiniz.

But if you're young, you're uneducated,

Ama gençseniz, eğitimsizseniz,

you lack employment, you're black, and you're male,

işsizseniz, siyahi iseniz ve cinsiyetiniz erkek ise

your life expectancy drops to less than 60 years old.

ortalama yaşam süreniz 60'ın da altına düşer.

There's a reason why youthfulness and violence are the number one killers

Gençlik ve şiddetin bu ülkede bir numaralı katil olmasının

in this country.

elbette bir sebebi var.

Okay, so it's not all doom and gloom in our cities.

Bütün şehirlerimizde durum bu kadar vahim değil.

After all, cities are hubs of innovation,

Her şeye rağmen, şehirler yeniliğin,

dynamism, prosperity, excitement, connectivity.

dinamizmin, zenginliğin, eğlencenin ve birlikteliğin merkezleridir.

They're where the smart people gather.

Zeki insanların toplandığı yerlerdir.

And those young people I just mentioned,

Az evvel bahsettiğim gençler eskisinden daha fazla

they're more digitally savvy and tech-aware than ever before.

dijital dünyayı kavrayabilen ve teknolojiden haberdar insanlardır.

And this explosion, the Internet, and mobile technology,

İnternet ve mobil teknolojideki bu patlama,

means that the digital divide separating the North and the South

ülkeler arasında ve ülkeler içinde dünyayı Kuzey ve Güney olarak bölen

between countries and within them, is shrinking.

sayısal uçurumun daraldığı anlamına geliyor.

But as we've heard so many times,

Fakat birçok kez duyduğumuz üzere

these new technologies are dual-edged, right?

yeni teknolojiler iki yönlüdür.

Take the case of law enforcement.

Kanunî uygulamalara bakın. Polis, suçları

Police around the world are starting to use remote sensing and big data

erken teşhis etmek için dünyanın her yerinde, uzaktan algılamayı ve

to anticipate crime.

büyük verileri kullanıyor.

Some cops are able to predict criminal violence before it even happens.

Bazı polisler suç işlenmeden evvel olacakları öngörebiliyor.

The future crime scenario, it's here today,

Geleceğin suç senaryosu bugünden elimizde,

and we've got to be careful.

dolayısıyla dikkatli olmalıyız.

We have to manage the issues of the public safety

Kamu güvenliğiyle ilgili konuları, buna zıt kişisel bilgilerin

against rights to individual privacy.

gizliliği hakkı ile birlikte yönetmeliyiz.

But it's not just the cops who are innovating.

Fakat yenilik sunanlar sadece polisler değil.

We've heard extraordinary activities of civil society groups

Yerel ve küresel ortak eylemlere katılan sivil toplum

who are engaging in local and global collective action,

örgütlerinin, sıradışı faaliyetlerini duyuyoruz.

and this is leading to digital protest and real revolution.

Bunlar dijital protestolara, yani gerçek bir devrime öncülük ediyor.

But most worrying of all are criminal gangs

Fakat en endişe verici şey, suç gruplarının

who are going online and starting to colonize cyberspace.

çevrimiçi olması ve siber alanı kolonize etmeye başlaması.

In Ciudad Juárez in Mexico, where I've been working,

Geçmiş yıllarda Meksika’nın Ciudad Juárez şehrinde çalışıyordum.

groups like the Zetas and the Sinaloa cartel

Zetas ve Sinalo karteli gibi gruplar

are hijacking social media.

sosyal medyayı ele geçiriyor.

They're using it to recruit, to sell their products,

Sosyal medyayı, eleman devşirmek, ürünlerini satmak,

to coerce, to intimidate and to kill.

bastırmak, korkutmak ve öldürmek için kullanıyor.

Violence is going virtual.

Suç sanal aleme taşınıyor.

So this is just a partial sketch

Anlattıklarım hızlı ilerleyen, dinamik ve

of a fast-moving and dynamic and complex situation.

karmaşık bir durumun sadece bir parçası.

I mean, there are many other megarisks

Zamanımızda kırılganlığa sebep olacak

that are going to define fragility in our time,

başka birçok büyük riskler de var.

not least income inequality,

Sadece gelir dağılımı eşitsizliği,

poverty, climate change, impunity.

yoksulluk, iklim değişikliği, dokunulmazlık değil.

But we're facing a stark dilemma

Sert bir ikilemle karşı karşıyayız.

where some cities are going to thrive and drive global growth

Bazı şehirler çok iyi gelişir ve küresel büyümeyi sürüklerken,

and others are going to stumble and pull it backwards.

diğerleri tökezleyip gelişmeyi aşağı doğru çekmektedir.

If we're going to change course, we need to start a conversation.

Eğer bu gidişatı değiştirmek istiyorsak, oturup konuşmak zorundayız.

We can't only focus on those cities that work,

Sadece Singapur, Kuala Lumpur,

the Singapores, the Kuala Lumpurs,

Dubai, Şangay gibi başarılı olan

the Dubais, the Shanghais.

şehirlere odaklanarak olmaz.

We've got to bring those fragile cities into the conversation.

Kırılgan şehirleri bu tartışmalara dahil etmeliyiz.

One way to do this might be to start twinning

Kırılgan şehirler ile zengin ve sağlıklı şehirleri

our fragile cities with our healthier and wealthier ones,

kardeş şehir yaparak öğrenme ve işbirliği süreçlerini

kickstarting a process of learning and collaboration

başlatmak, olumlu ve olumsuz tecrübeleri paylaşmak,

and sharing of practices, of what works and what doesn't.

iyi bir başlangıç olabilir.

A wonderful example of this is coming from El Salvador and Los Angeles,

Bunun en güzel örneği El Salvador ve Los Angeles’dan geliyor.

where the mayors in San Salvador and Los Angeles are collaborating

Bu iki şehrin Belediye Başkanı, eski çete üyelerinin

on getting ex-gang members to work with current gang members,

şu an çete üyesi olanlara

offering tutoring, education,

özel ders, eğitim vermesi konusunda,

and in the process are helping incubate cease-fires and truces,

ateşkes, barış süreçlerinde işbirliği yapıyorlar.

and we've seen homicide rates go down in San Salvador,

Dünyanın en çok şiddet içeren şehri San Salvador'da

once the world's most violent city,

cinayet oranlarının

by 50 percent.

%50 azaldığını görüyoruz.

We can also focus on hot cities, but also hot spots.

Sorunlu şehirler olduğu gibi sorunlu bölgeler de var.

Place and location matter fundamentally in shaping violence in our cities.

Yer ve mevki, şehirlerimizde şiddetin şekillenmesinde çok önemlidir.

Did you know that between one and two percent

Kırılgan şehirlerin %1-2 oranındaki üç-beş sokağının,

of street addresses in any fragile city

suçların %99’una ev sahipliği

can predict up to 99 percent of violent crime?

yaptığını biliyor muydunuz?

Take the case of São Paulo, where I've been working.

Çalıştığım yer olan Sao Paulo’yu ele alalım:

It's gone from being Brazil's most dangerous city to one of its safest,

Brezilya’nın en tehlikeli şehriyken en güvenli şehrine dönüşüyor.

and it did this by doubling down

Bunu, istihbaratı iki katına çıkararak,

on information collection, hot spot mapping, and police reform,

sorunlu bölgeleri tespit ederek ve polis reformu ile sağladılar.

and in the process, it dropped homicide by 70 percent in just over 10 years.

Süreç, 10 yıllık zaman diliminde cinayetleri %70 oranında azalttı.

We also got to focus on those hot people.

Buna ek olarak sorunlu bireylere de odaklanmalıyız.

It's tragic, but being young, unemployed, uneducated, male,

Söylemesi trajik ama, genç, işsiz, eğitimsiz bir erkek,

increases the risks of being killed and killing.

ölme ve öldürme riskini arttırıyor.

We have to break this cycle of violence

Bu şiddet sarmalını kırmak zorundayız ve

and get in there early with our children, our youngest children,

bu noktaya bir an evvel çocuklarımızla birlikte ulaşmalıyız.

and valorize them, not stigmatize them.

Onlara değer vermeliyiz, küçük görmemeliyiz.

There's wonderful work that's happening that I've been involved with

Kingston, Jamaica ve burada Rio’da

in Kingston, Jamaica and right here in Rio,

yüksek risk grubu dediğimiz kısma yönelik

which is putting education, employment, recreation

eğitim, iş ve eğlence imkanı sunan

up front for these high-risk groups,

şahsen katkımın olduğu harika işler yapılıyor,

and as a result, we're seeing violence going down in their communities.

neticede, bu toplumlarda şiddetin azaldığını görüyoruz.

We've also got to make our cities safer, more inclusive, and livable for all.

Ayrıca şehirlerimizi daha güvenli, hoşgorülü ve yaşanabilir yapmalıyız.

The fact is, social cohesion matters.

Bu noktada, sosyal kaynaşma önem arz ediyor.

Mobility matters in our cities.

Şehirlerimizdeki hareketlilik de önemli.

We've got to get away from this model of segregation, exclusion,

Dışlayıcı, ayrımcı, şehirleri ayıran, duvar ören

and cities with walls.

modelden vazgeçmeliyiz.

My favorite example of how to do this comes from Medellín.

Bunu nasıl yapılacağına dair en seviğim örnek Medellin.

When I lived in Colombia in the late 1990s,

Kolombiya’da yaşadığım 1990'ların sonunda

Medellín was the murder capital of the world, but it changed course,

Medellin dünyada cinayetlerin başkentiydi, ancak rotasını değiştirdi.

and it did this by deliberately investing in its low-income and most violent areas

Bunu, özellikle gelir seviyesi düşük ve

and integrating them with the middle-class ones

şiddetin yoğun olduğu bölgeleri

through a network of cable cars,

teleferik ağıyla, toplu taşımayla ve

of public transport, and first-class infrastructure,

kaliteli altyapıyı orta sınıfla buluşturarak başardı.

and in the process, it dropped homicide by 79 percent in just under two decades.

Bu süreçte, 20 yıl daha bir sürede cinayet oranı %79 azaltıldı.

And finally, there's technology.

Son olarak ise, teknolojiden bahsedelim.

Technology has enormous promise but also peril.

Teknoloji umut veriyor ancak bazı tehlikeleri de var.

We've seen examples here of extraordinary innovation,

Yapılan olağanüstü yenilikleri birlikte gördük,

and much of it coming from this room,

ve çoğu bu odadan geliyor.

The police are engaging in predictive analytics.

Polis tahmin analizleri ile meşgul oluyor.

Citizens are engaging in new crowdsourcing solutions.

Vatandaşlar kitle-kaynak çözümlerine katılıyor.

Even my own group is involved in developing applications

Polis mesuliyetini ve güvenliği artırmaya

to provide more accountability over police and increase safety among citizens.

yönelik uygulamaların geliştirilmesine benim grubum da dahil oldu.

But we need to be careful.

Fakat dikkatli olmalıyız.

If I have one single message for you, it's this:

Size tek bir mesajım varsa, o da şu:

There is nothing inevitable about lethal violence,

Ölümlere sebep olan şiddet bir zorunluluk değil,

and we can make our cities safer.

şehirlerimizi daha güvenli hale getirebiliriz.

Folks, we have the opportunity of a lifetime to drop homicidal violence

Cinayet suçlarını, bir insan ömrü kadar sürede yarıya indirebilecek

in half within our lifetime.

önemli bir fırsata sahibiz.

So I have just one question:

Sadece bir sorum var.

What are we waiting for?

Neyi bekliyoruz?

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)