Robert Muggah: How to protect fast-growing cities from failing

Tłumaczenie: Marta Rytwinska Korekta: Rysia Wand

We can cut violent deaths around the world

Można zmniejszyć ilość zgonów z powodu przemocy na świecie

by 50 percent in the next three decades.

o 50% przez kolejne 30 lat.

Trzeba tylko zredukować morderstwa

All we have to do is drop killing by 2.3 percent a year,

o 2,3% każdego roku i cel zostanie osiągnięty.

and we'll hit that target.

You don't believe me?

Nie wierzycie mi?

Well, the leading epidemiologists and criminologists around the world

Czołowi epidemiolodzy oraz kryminolodzy na świecie

seem to think we can, and so do I,

uważają, że jest to możliwe i ja też tak sądzę.

but only if we focus on our cities, especially the most fragile ones.

Pod warunkiem, że skupimy się na miastach,

zwłaszcza tych najbardziej niestabilnych.

You see, I've been thinking about this a lot.

Dużo rozmyślałem na ten temat.

Przez ostatnie 20 lat pracowałem w państwach i miastach

For the last 20 years, I've been working

in countries and cities ripped apart by conflict,

zniszczonych przez konflikt, przemoc, terroryzm

violence, terrorism, or some insidious combination of all.

lub podstępną mieszankę tego wszystkiego.

I've tracked gun smugglers from Russia to Somalia,

Śledziłem handlarzy bronią od Rosji po Somalię.

I've worked with warlords in Afghanistan and the Congo,

Pracowałem z watażkami w Afganistanie i Kongo.

I've counted cadavers in Colombia, in Haiti, in Sri Lanka, in Papua New Guinea.

Liczyłem zwłoki w Kolumbii, Haiti, Sri Lance, Papui-Nowej Gwinei.

You don't need to be on the front line, though,

Nie trzeba być na pierwszej linii frontu,

to get a sense that our planet is spinning out of control, right?

żeby odczuć, że nasza planeta wymyka się spod kontroli.

There's this feeling that international instability is the new normal.

Mamy wrażenie, że międzynarodowa niestabilność to nowa norma.

But I want you to take a closer look,

Ale chcę przeanalizować ten problem bardziej szczegółowo.

and I think you'll see that the geography of violence is changing,

Zauważycie, że geografia przemocy się zmienia,

because it's not so much our nation states that are gripped by conflict and crime

bo to nie państwa są owładnięte przez konflikt i przestępstwa,

as our cities: Aleppo, Bamako, Caracas, Erbil, Mosul, Tripoli, Salvador.

ale miasta: Aleppo, Bamako, Caracas, Irbil, Mosul, Trypolis, Salvador.

Violence is migrating to the metropole.

Przemoc migruje do metropolii.

And maybe this is to be expected, right?

I może tego należy oczekiwać.

After all, most people today, they live in cities, not the countryside.

Ostatecznie większość ludzi dzisiaj mieszka w miastach, nie na prowincji.

Just 600 cities, including 30 megacities, account for two thirds of global GDP.

600 miast, włączając 30 megamiast, odpowiada za 2/3 światowego PKB.

But when it comes to cities,

Jednak gdy chodzi o miasta,

the conversation is dominated by the North,

temat zdominowany jest przez Północ,

that is, North America, Western Europe, Australia and Japan,

Amerykę Północną, Zachodnią Europę, Australię oraz Japonię.

where violence is actually at historic lows.

Przemoc jest tam na historycznie niskim poziomie.

As a result, city enthusiasts, they talk about the triumph of the city,

W rezultacie entuzjaści miast mówią o sukcesie miasta, klas twórczych

of the creative classes, and the mayors that will rule the world.

i o burmistrzach, którzy będą rządzić światem.

Now, I hope that mayors do one day rule the world,

Mam nadzieję, że burmistrzowie będą kiedyś rządzić światem,

but, you know, the fact is,

lecz problem w tym, że nie słyszymy nic o tym,

we don't hear any conversation, really, about what is happening in the South.

co dzieje się na Południu;

And by South, I mean Latin America, Africa, Asia,

w Ameryce Łacińskiej, Afryce, Azji,

where violence in some cases is accelerating,

gdzie przemoc czasem rośnie,

where infrastructure is overstretched,

gdzie infrastruktura jest przeciążona

and where governance is sometimes an aspiration and not a reality.

i gdzie o normalnym rządzie w mieście można tylko pomarzyć.

Now, some diplomats and development experts and specialists,

Niektórzy dyplomaci, eksperci rozwoju, specjaliści

they talk about 40 to 50 fragile states

mówią o 40 do 50 niestabilnych państwach,

that will shape security in the 21st century.

które ukształtują bezpieczeństwo w XXI wieku.

I think it's fragile cities which will define the future of order and disorder.

[Miasta niestabilne]

Myślę, że to niestabilne miasta zdefiniują

przyszły porządek i nieporządek.

That's because warfare and humanitarian action

To dlatego, iż działania wojenne oraz humanitarne

are going to be concentrated in our cities,

będą skoncentrowane w miastach.

and the fight for development,

Walka o rozwój określana jako

whether you define that as eradicating poverty,

likwidacja ubóstwa, powszechna opieka zdrowotna,

universal healthcare, beating back climate change,

walka ze zmianami klimatu,

will be won or lost in the shantytowns, slums and favelas of our cities.

rozegra się w ubogich dzielnicach,

slumsach i fawelach naszych miast.

I want to talk to you about four megarisks

Porozmawiajmy o czterech największych ryzykach,

that I think will define fragility in our time,

które prawdopodobnie zdefiniują niestabilność naszych czasów.

and if we can get to grips with these,

Jeśli uda nam się z nimi uporać,

uda nam się też uporać z zabójstwami spowodowanymi przemocą.

I think we can do something with that lethal violence problem.

So let me start with some good news.

[Przemoc maleje i rusza na Południe]

Zacznę od dobrych wiadomości.

Fact is, we're living in the most peaceful moment in human history.

Żyjemy w najbardziej spokojnych czasach w historii ludzkości.

Steven Pinker and others have shown how the intensity and frequency of conflict

Steven Pinker i inni wykazali, że intensywność i częstotliwość konfliktów

is actually at an all-time low.

jest w zasadzie na rekordowo niskim poziomie.

Now, Gaza, Syria, Sudan, Ukraine,

Gaza, Syria, Sudan, Ukraina,

as ghastly as these conflicts are, and they are horrific,

choć są to miejsca makabrycznych i przerażających konfliktów,

they represent a relatively small blip upwards

to jednak są przykładem stosunkowo niewielkiego skoku

in a 50-year-long secular decline.

w trwającym 50 lat okresie spadku.

What's more, we're seeing a dramatic reduction in homicide.

Co więcej widać radykalny spadek zabójstw.

Manuel Eisner and others have shown

Manuel Eisner i inni pokazali,

that for centuries, we've seen this incredible drop in murder,

że od wieków widać niesamowity spadek morderstw,

especially in the West.

zwłaszcza na Zachodzie.

Most Northern cities today are 100 times safer than they were just 100 years ago.

Większość północnych miast jest dzisiaj 100 razy bezpieczniejsza

niż 100 lat temu.

These two facts -- the decline in armed conflict and the decline in murder --

Te dwa fakty,

spadek konfliktów zbrojnych i spadek liczby morderstw,

are amongst the most extraordinary,

należą do najbardziej niezwykłych,

if unheralded, accomplishments of human history,

choć przemilczanych osiągnięć w historii ludzkości.

and we should be really excited, right?

Powinniśmy się bardzo cieszyć!

Well, yeah, we should.

Powinniśmy.

There's just one problem: These two scourges are still with us.

Jest tylko jeden problem.

Te dwie zmory nadal są z nami.

You see, 525,000 people -- men, women, boys and girls --

525 tysięcy ludzi,

mężczyźni, kobiety, chłopcy i dziewczęta,

die violently every single year.

giną gwałtowną śmiercią każdego roku.

Research I've been doing with Keith Krause and others

Badania, które prowadziłem wraz z Keithem Krause i innymi wykazały,

has shown that between 50,000 and 60,000 people are dying in war zones violently.

że od 50 tys. do 60 tys. osób

umiera brutalną śmiercią w strefach wojny.

The rest, almost 500,000 people, are dying outside of conflict zones.

Reszta, prawie 500 tys. osób, umiera poza obszarami konfliktu.

In other words, 10 times more people are dying outside of war than inside war.

10 razy więcej osób

umiera poza strefami wojny niż wewnątrz strefy.

What's more, violence is moving south,

Co więcej, przemoc przemieszcza się na Południe,

to Latin America and the Caribbean,

do Ameryki Łacińskiej i Karaibów,

to parts of Central and Southern Africa,

miejsc w Centralnej oraz Południowej Afryce

and to bits of the Middle East and Central Asia.

oraz do regionów na Bliskim Wschodzie i w Azji Środkowej.

Forty of the 50 most dangerous cities in the world

40 z 50 najniebezpieczniejszych miast na świecie znajduje się

are right here in Latin America,

w Ameryce Łacińskiej, 13 w Brazylii.

13 in Brazil,

and the most dangerous of all, it's San Pedro Sula, Honduras' second city,

Najbardziej niebezpiecznym z nich jest San Pedro Sula,

drugie co do wielkości miasto w Hondurasie,

with a staggering homicide rate of 187 murders per 100,000 people.

z szokującą liczbą 187 zabójstw na 100 tys. mieszkańców.

That's 23 times the global average.

Jest to 23 razy więcej powyżej średniej światowej.

Now, if violence is re-concentrating geographically,

Jeśli przemoc przemieści się ponownie na mapie świata

it's also being reconfigured to the world's new topography,

to przystosuje się do nowej topografii świata,

because when it comes to cities, the world ain't flat,

bo w przypadku miast "świat nie jest płaski",

like Thomas Friedman likes to say.

choć Thomas Friedman lubi go tak nazywać.

It's spiky.

Jest spiczasty.

The dominance of the city as the primary mode of urban living

Miejski styl życia to jedna z najbardziej niezwykłych

is one of the most extraordinary demographic reversals in history,

przemian demograficznych w historii,

and it all happened so fast.

która wydarzyła się bardzo szybko.

You all know the figures, right?

Znacie statystyki.

There's 7.3 billion people in the world today;

Obecnie jest na świecie 7,3 miliarda ludzi,

there will be 9.6 billion by 2050.

a do roku 2050 będzie 9,6 miliarda.

But consider this one fact:

Jednak weźcie pod uwagę to,

In the 1800s, one in 30 people lived in cities,

że w XIX wieku jedna na 30 osób mieszkała w mieście,

today it's one in two,

dzisiaj jedna na dwie,

and tomorrow virtually everyone is going to be there.

a w przyszłości praktycznie każdy będzie mieszkał w mieście.

And this expansion in urbanization is going to be neither even nor equitable.

Rozwój urbanizacji nie będzie ani równomierny ani sprawiedliwy.

The vast majority, 90 percent,

Zdecydowana większość, 90%, odbędzie się na w miastach Południa.

will be happening in the South, in cities of the South.

So urban geographers and demographers,

Miejscy geografowie i demografowie twierdzą,

they tell us that it's not necessarily the size or even the density of cities

że wielkość czy gęstość zaludnienia w miastach

that predicts violence, no.

niekoniecznie prorokuje przemoc.

Tokyo, with 35 million people,

35-milionowe Tokio to jedna z największych

is one of the largest, and some might say safest, urban metropolises in the world.

i podobno najbezpieczniejszych

metropolii na świecie.

No, it's the speed of urbanization that matters.

To prędkość rozwoju urbanizacji się liczy.

I call this turbo-urbanization, and it's one of the key drivers of fragility.

Nazwę to "turbo-urbanizacją".

Jest to główny czynnik niestabilności.

[Zagrożenia "turbo-urbanizacji"]

When you think about the incredible expansion of these cities,

Myśląc o niesamowitym rozwoju miast

and you think about turbo-urbanization, think about Karachi.

oraz "turbo-urbanizacji", weźmy pod uwagę Karaczi.

Karachi was about 500,000 people in 1947, a hustling, bustling city.

W 1947 roku Karaczi było tętniącym życiem, 500-tysięcznym miastem.

Today, it's 21 million people,

Dzisiaj jest to 21-milionowe miasto.

and apart from accounting for three quarters of Pakistan's GDP,

Stanowi 3/4 pakistańskiego PKB

it's also one of the most violent cities in South Asia.

a jest jednym z najbardziej niebezpiecznych miast w Azji Południowej.

Dhaka, Lagos, Kinshasa,

Dhaka, Lagos, Kinszasa miasta te są obecnie 40 razy większe

these cities are now 40 times larger than they were in the 1950s.

niż były w latach 50.

Now take a look at New York.

A teraz przyjrzyjmy się Nowemu Jorkowi.

The Big Apple, it took 150 years to get to eight million people.

150 lat zajęło "Wielkiemu Jabłku",

aby osiągnąć 8 milionów mieszkańców.

São Paulo, Mexico City, took 15 to reach that same interval.

San Paulo oraz Meksykowi taki sam wzrost zajął 15 lat.

[Nagły przyrost młodzieży zwiększa ryzyko miast]

Now, what do these medium, large, mega-, and hypercities look like?

Jak wyglądają średniej wielkości, duże, mega i super miasta?

What is their profile?

Jaka jest ich charakterystyka?

Well, for one thing, they're young.

Po pierwsze to młode miasta.

What we're seeing in many of them is the rise of the youth bulge.

Widzimy nagły przyrost młodzieży.

Now, this is actually a good news story.

Jest to akurat dobra wiadomość.

It's a function of reductions in child mortality rates.

Jest to funkcja spadku umieralności dzieci.

But the youth bulge is something we've got to watch.

Jednak nad przyrostem młodzieży trzeba czuwać.

What it basically means

Odsetek młodzieży w niestabilnych miastach

is the proportion of young people living in our fragile cities

is much larger than those living in our healthier and wealthier ones.

jest większy niż w miastach zdrowych i zamożnych.

In some fragile cities,

W niektórych niestabilnych miastach

75 percent of the population is under the age of 30.

75% populacji stanowią osoby poniżej 30 roku życia.

Think about that: Three in four people are under 30.

3/4 osób ma mniej niż 30 lat.

It's like Palo Alto on steroids.

To jak Palo Alto na sterydach.

Now, if you look at Mogadishu for example,

Weźmy dla przykładu miasto Mogadiszu.

in Mogadishu the mean age is 16 years old.

Średnia wieku wynosi tam 16 lat.

Ditto for Dhaka, Dili and Kabul.

To samo w mieście Dhaka, Dili i Kabulu.

And Tokyo? It's 46.

A w Tokio? Średnia wynosi 46 lat.

Same for most Western European cities.

Ta sama średnia w większości miast Europy Zachodniej.

Now, it's not just youth that necessarily predicts violence.

Nie chodzi o to, że młodzież sama w sobie zapowiada przemoc.

That's one factor among many,

To tylko jeden z wielu czynników.

but youthfulness combined with unemployment, lack of education,

Gdy młodość połączymy z bezrobociem, brakiem edukacji,

and -- this is the kicker -- being male, is a deadly proposition.

i, co interesujące, męskością, robi się źle,

They're statistically correlated, all those risk factors, with youth,

Te wszystkie czynniki ryzyka

są statystycznie współzależne i przyczyniają się do wzrostu przemocy.

and they tend to relate to increases in violence.

Now, for those of you who are parents of teenage sons,

Jeśli słuchają mnie rodzice nastoletnich synów,

you know what I'm talking about, right?

wiedzą, o czym mówię.

Wyobraźcie sobie syna bez żadnej moralnej podstawy,

Just imagine your boy without any structure

z kolegami-awanturnikami, włóczącego się po okolicy.

with those unruly friends of his, out there cavorting about.

Now, take away the parents,

Odbierzmy mu rodziców i edukację.

take away the education, limit the education possibilities,

Ograniczmy mu możliwość kształcenia się,

sprinkle in a little bit of drugs, alcohol and guns,

dorzućmy narkotyki, alkohol i broń.

and sit back and watch the fireworks.

Potem usiądźmy wygodnie i zobaczmy, co się stanie.

The implications are disconcerting.

Wnioski są niepokojące.

Right here in Brazil, the life expectancy is 73.6 years.

W Brazylii średnia długość życia wynosi 73,6 lat.

If you live in Rio, I'm sorry, shave off two right there.

Dla mieszkańców Rio - dwa lata krócej.

But if you're young, you're uneducated,

Młody, niewykształcony,

you lack employment, you're black, and you're male,

bezrobotny, czarny mężczyzna,

your life expectancy drops to less than 60 years old.

może liczyć na średnią długość życia poniżej 60 lat.

There's a reason why youthfulness and violence are the number one killers

Nie bez powodu młody wiek i przemoc

są tu zabójcą numerem jeden.

in this country.

[Dobre i złe strony nowych technologii]

Okay, so it's not all doom and gloom in our cities.

Jednak nasze miasta nie są całkowicie stracone.

After all, cities are hubs of innovation,

Ostatecznie miasta to centrum innowacji,

dynamism, prosperity, excitement, connectivity.

dynamizmu, dostatku, emocji, spójności.

They're where the smart people gather.

Tu gromadzą się mądrzy ludzie.

And those young people I just mentioned,

Młodzież, o której wspomniałem,

they're more digitally savvy and tech-aware than ever before.

ma teraz największą wiedzę cyfrową i techniczną w historii.

And this explosion, the Internet, and mobile technology,

Eksplozja internetu oraz mobilnej technologii

means that the digital divide separating the North and the South

powoduje, że cyfrowy podział między Północą a Południem maleje.

between countries and within them, is shrinking.

But as we've heard so many times,

Jak już słyszeliśmy wiele razy

these new technologies are dual-edged, right?

nowe technologie mają swoje dobre i złe strony.

Take the case of law enforcement.

Weźmy pod uwagę egzekwowanie prawa.

Police around the world are starting to use remote sensing and big data

Policja na całym świecie zaczyna używać teledetekcji oraz danych osobowych,

to anticipate crime.

żeby zapobiegać przestępstwom.

Some cops are able to predict criminal violence before it even happens.

Niektórzy policjanci potrafią przewidzieć przestępstwo zanim się wydarzy.

The future crime scenario, it's here today,

Futurystyczne scenariusze są już rzeczywistością,

and we've got to be careful.

ale trzeba uważać.

We have to manage the issues of the public safety

Musimy radzić sobie z problemami bezpieczeństwa publicznego

against rights to individual privacy.

równolegle z prawami do indywidualnej prywatności.

But it's not just the cops who are innovating.

Jednak nie tylko policja wprowadza zmiany.

We've heard extraordinary activities of civil society groups

Słyszeliśmy o niezwykłych akcjach grup społeczeństwa obywatelskiego,

who are engaging in local and global collective action,

które działają lokalnie i globalnie,

and this is leading to digital protest and real revolution.

co prowadzi do cyfrowego protestu i prawdziwej rewolucji.

But most worrying of all are criminal gangs

Jednak najbardziej niepokoją gangi przestępców,

które też zaczynają zasiedlać cyberprzestrzeń.

who are going online and starting to colonize cyberspace.

In Ciudad Juárez in Mexico, where I've been working,

Tam, gdzie pracowałem, w Ciudad Juarez w Meksyku,

grupy takie jak "Zetas" oraz "Sinaloa" przejęły media społeczne.

groups like the Zetas and the Sinaloa cartel

are hijacking social media.

They're using it to recruit, to sell their products,

Używają ich do rekrutacji, sprzedaży, wymuszania,

to coerce, to intimidate and to kill.

zastraszania oraz zabijania.

Violence is going virtual.

Przemoc staje się wirtualna.

So this is just a partial sketch

Jest to tylko zarys zmiennych,

of a fast-moving and dynamic and complex situation.

dynamicznych i złożonych sytuacji.

I mean, there are many other megarisks

Istnieje wiele innych mega zagrożeń,

that are going to define fragility in our time,

które zdefiniują niestabilność naszych czasów.

not least income inequality,

W szczególności nierówność dochodów,

poverty, climate change, impunity.

bieda, zmiana klimatu, bezkarność.

But we're facing a stark dilemma

Jednak musimy stawić czoło ogromnemu dylematowi.

where some cities are going to thrive and drive global growth

Niektóre miasta będą się rozwijać i napędzać ogólnoświatowy rozwój.

and others are going to stumble and pull it backwards.

Niektóre zaś będą się potykać i cofać.

If we're going to change course, we need to start a conversation.

Jeśli zamierzamy zmienić bieg,

musimy zacząć rozmawiać.

[Zacznijmy o tym rozmawiać]

We can't only focus on those cities that work,

Nie można ograniczać się do sprawnych miast,

the Singapores, the Kuala Lumpurs,

Singapurów, Kuala Lumpur, Dubajów czy Szanghajów.

the Dubais, the Shanghais.

We've got to bring those fragile cities into the conversation.

Musimy zacząć mówić o miastach niestabilnych.

One way to do this might be to start twinning

Jedna z metod to partnerstwo

our fragile cities with our healthier and wealthier ones,

miast niestabilnych z prosperującymi.

kickstarting a process of learning and collaboration

Rozpoczęcie procesu poznania i współpracy

and sharing of practices, of what works and what doesn't.

i dzielenia się doświadczeniem, co skutkuje, a co nie.

[Współpraca miast]

A wonderful example of this is coming from El Salvador and Los Angeles,

Wspaniałym tego przykładem jest El Salvador oraz Los Angeles,

where the mayors in San Salvador and Los Angeles are collaborating

których burmistrzowie współpracują,

on getting ex-gang members to work with current gang members,

żeby zaangażować byłych gangsterów do pracy z obecnymi,

offering tutoring, education,

oferując szkolenia, edukację.

czym wspomagają zawieszenie broni i rozejm.

and in the process are helping incubate cease-fires and truces,

and we've seen homicide rates go down in San Salvador,

W San Salvador, niegdyś jednym z najbardziej

once the world's most violent city,

niebezpiecznych miast na świecie, morderstw jest mniej o 50%.

by 50 percent.

We can also focus on hot cities, but also hot spots.

[Skupmy się na zagrożonych terenach]

Skupmy się na trudnych miejscach.

Place and location matter fundamentally in shaping violence in our cities.

Miejsce oraz położenie mają fundamentalne znaczenie

w występowaniu przemocy w miastach.

Did you know that between one and two percent

Czy wiecie, że w niestabilnym mieście,

of street addresses in any fragile city

na podstawie od 1 do 2% adresów,

can predict up to 99 percent of violent crime?

można przewidzieć do 99% przestępstw z użyciem przemocy?

Take the case of São Paulo, where I've been working.

Weźmy San Paulo, miejsce mojej pracy.

It's gone from being Brazil's most dangerous city to one of its safest,

Z najbardziej niebezpiecznego stało się najbezpieczniejsze.

and it did this by doubling down

Zdwojono wysiłki w zbieraniu informacji,

on information collection, hot spot mapping, and police reform,

stworzono mapy problematycznych rejonów, zreformowano policję,

and in the process, it dropped homicide by 70 percent in just over 10 years.

w rezultacie zabójstwa spadły o 70% w ciągu 10 lat.

We also got to focus on those hot people.

Trzeba też skupić się na potencjalnych przestępcach.

It's tragic, but being young, unemployed, uneducated, male,

[Potencjalni przestępcy]

To straszne, lecz młodzi bezrobotni, niewykształceni mężczyźni

increases the risks of being killed and killing.

zwiększają ilość morderców i ofiar.

We have to break this cycle of violence

Musimy przerwać ten krąg przemocy i edukować dzieci od małego,

and get in there early with our children, our youngest children,

podnosić ich wartość, a nie piętnować.

and valorize them, not stigmatize them.

There's wonderful work that's happening that I've been involved with

Biorę udział we wspaniałych projektach w Kingston, na Jamajce

in Kingston, Jamaica and right here in Rio,

oraz tutaj w Rio,

which is putting education, employment, recreation

gdzie edukacja, zatrudnienie oraz rekreacja staje się dostępna

up front for these high-risk groups,

dla grup wysokiego ryzyka.

and as a result, we're seeing violence going down in their communities.

W rezultacie miejscowa przemoc spada.

Nasze miasta muszą też być bezpieczniejsze,

We've also got to make our cities safer, more inclusive, and livable for all.

zintegrowane i przyjazne dla wszystkich.

The fact is, social cohesion matters.

Liczy się spójność społeczna.

Mobility matters in our cities.

Liczy się możliwość przemieszczania.

We've got to get away from this model of segregation, exclusion,

Musimy odejść od modelu segregacji, wykluczania oraz miast otoczonych murem.

and cities with walls.

Mój ulubiony przykład pochodzi z miasta Medellin.

My favorite example of how to do this comes from Medellín.

When I lived in Colombia in the late 1990s,

W późnych latach 90., gdy mieszkałem w Kolumbii,

Medellín was the murder capital of the world, but it changed course,

miasto to było światową stolicą morderstw lecz zmieniło kierunek.

and it did this by deliberately investing in its low-income and most violent areas

Dokonano tego przez umyślne inwestycje

w dzielnicach najbiedniejszych i najbardziej niebezpiecznych.

and integrating them with the middle-class ones

Zintegrowano je z bogatszymi dzielnicami przez sieć kolejek linowych,

through a network of cable cars,

of public transport, and first-class infrastructure,

transport publiczny i pierwszorzędną infrastrukturę.

and in the process, it dropped homicide by 79 percent in just under two decades.

Zabójstwa spadły o 79%

w mniej niż dwadzieścia lat.

And finally, there's technology.

I wreszcie jest technika.

Technika jest obiecująca, ale i niebezpieczna.

Technology has enormous promise but also peril.

We've seen examples here of extraordinary innovation,

Widzieliśmy przykłady nadzwyczajnej innowacji

and much of it coming from this room,

i wiele pochodzi od was tutaj.

The police are engaging in predictive analytics.

Policja angażuje się w prognozujące analizy.

Citizens are engaging in new crowdsourcing solutions.

Mieszkańcy angażują się w szukanie nowych rozwiązań.

Even my own group is involved in developing applications

Nawet moja własna grupa tworzy aplikacje

to provide more accountability over police and increase safety among citizens.

mające zwiększyć odpowiedzialność policji

i podnieść bezpieczeństwo obywateli.

But we need to be careful.

Jednak musimy być ostrożni.

If I have one single message for you, it's this:

Mam jedną, ważną wiadomość:

There is nothing inevitable about lethal violence,

zabójcza przemoc nie jest tak nieunikniona, jak się wydaje

and we can make our cities safer.

i możemy zwiększyć bezpieczeństwo miast.

Folks, we have the opportunity of a lifetime to drop homicidal violence

mamy możliwość zredukowania morderczej przemocy o połowę.

in half within our lifetime.

So I have just one question:

Więc mam tylko jedno pytanie:

What are we waiting for?

na co czekamy?

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Brawa)