Gail Reed: Where to train the world's doctors? Cuba.

82,344 views ・ 2014-10-01

TED


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Sarper Hıra Gözden geçirme: Ramazan Şen
00:12
I want to tell you
0
12537
1622
Sizlere
100'ün üzerinde ülkeden 20.000 dikkate değer genç insanın
00:14
how 20,000 remarkable young people
1
14159
4691
00:18
from over 100 countries
2
18850
1856
yollarının
00:20
ended up in Cuba
3
20706
1812
nasıl Küba'ya düştüğünü ve kendi halklarının sağlığını
00:22
and are transforming health in their communities.
4
22518
3803
nasıl dönüştürmekte olduklarını anlatmak istiyorum.
00:26
Ninety percent of them would never
5
26321
2080
Bu gençlerin %90'ı evlerinden
00:28
have left home at all
6
28401
1572
hiç ayrılmamış olurlardı
00:29
if it weren't for a scholarship to study medicine in Cuba
7
29973
3344
eğer onlara Küba'da tıp eğitimi almak için burs verilmeseydi
00:33
and a commitment to go back
8
33317
1811
ve onlar da kendi geldiklerine benzer
yerlere gitme taahhütünde bulunmasalardı —
00:35
to places like the ones they'd come from —
9
35128
3628
00:38
remote farmlands, mountains, ghettos —
10
38756
3447
uzak çiftliklere, dağlara, gettolara —
00:42
to become doctors for people like themselves,
11
42203
3486
kendileri gibi insanlar için doktor olmak,
00:45
to walk the walk.
12
45689
2092
yolu yürümek için.
00:47
Havana's Latin American Medical School:
13
47781
2666
Havana'daki Latin Amerika Tıp Fakültesi (ELAM):
00:50
It's the largest medical school in the world,
14
50447
2925
2005'teki ilk sınıfından beri,
00:53
graduating 23,000 young doctors
15
53372
2902
23.000 genç doktor mezun eden,
00:56
since its first class of 2005,
16
56274
2728
yaklaşık 10.000 gelecek mezunuyla
dünyanın en büyük tıp fakültesi.
00:59
with nearly 10,000 more in the pipeline.
17
59002
3609
01:02
Its mission, to train physicians for the people
18
62611
3821
Misyonu, onlara en çok ihtiyacı olan insanlar için
01:06
who need them the most:
19
66432
2051
doktor yetiştirmek:
01:08
the over one billion
20
68483
1936
Bir milyardan fazla
01:10
who have never seen a doctor,
21
70419
2263
hayatında hiç doktor görmemiş,
01:12
the people who live and die
22
72682
3833
uydurulmuş her türlü açlık sınırının altında yaşayan
01:16
under every poverty line ever invented.
23
76515
3494
ve ölen insanlar için.
Fakültenin öğrencileri tüm kurallara kafa tutuyor.
01:20
Its students defy all norms.
24
80009
2250
01:22
They're the school's biggest risk
25
82259
2271
Onlar fakülte için en büyük risk
01:24
and also its best bet.
26
84530
2460
ve aynı zamanda en büyük kozlar.
01:26
They're recruited from the poorest,
27
86990
2515
Dünyanın en fakir,
01:29
most broken places on our planet
28
89505
2571
en çökmüş yerlerinden
sadece iyi değil,
01:32
by a school that believes they can become
29
92076
2274
kendi toplumlarının
01:34
not just the good
30
94350
1507
01:35
but the excellent physicians
31
95857
1935
çaresizce ihtiyaç duyduğu
01:37
their communities desperately need,
32
97792
2753
mükemmel birer doktor olacaklarına,
01:40
that they will practice where most doctors don't,
33
100545
3652
birçok doktorun çalışmayacağı,
01:44
in places not only poor
34
104197
2426
sadece fakir değil,
01:46
but oftentimes dangerous,
35
106623
2553
ama çoğu kez tehlikeli yerlerde,
sırt çantalarında panzehirler taşıyarak
01:49
carrying venom antidotes in their backpacks
36
109176
3026
01:52
or navigating neighborhoods
37
112202
2619
veya uyuşturucu, çeteler ve kurşunlarla
01:54
riddled by drugs, gangs and bullets,
38
114821
3321
delik deşik edilmiş mahalleleri, kendi evleri bildikleri yerleri gezerek
çalışacaklarına inanan bir okul tarafından seçiliyorlar.
01:58
their home ground.
39
118142
2700
02:00
The hope is that they will help
40
120842
1326
Onlardan beklenen,
sağlık hizmetlerine erişimin,
02:02
transform access to care,
41
122168
2600
02:04
the health picture in impoverished areas,
42
124768
2419
fakirleşmiş bölgelerde genel sağlık durumunun
02:07
and even the way medicine itself
43
127187
2159
ve hatta doktorluğun kendisinin
öğrenilme ve uygulanma şeklinin dönüşümüne yardım etmeleri
02:09
is learned and practiced,
44
129346
2543
02:11
and that they will become pioneers in our global reach
45
131889
4251
ve küresel ölçekte,
evrensel sağlık güvencesi için öncü olmaları,
02:16
for universal health coverage,
46
136140
2520
02:18
surely a tall order.
47
138660
2718
kuşkusuz zor bir iş.
02:21
Two big storms and this notion of "walk the walk"
48
141378
4126
İki büyük kasırga ve "yolu yürümek" kavramı
02:25
prompted creation of ELAM back in 1998.
49
145504
4084
ELAM'ın 1998'de kuruluşunun önünü açtı.
02:29
The Hurricanes Georges and Mitch
50
149588
3003
Georges ve Mitch kasırgaları
02:32
had ripped through the Caribbean
51
152591
1552
Karayipleri ve Orta Amerikayı
kasıp kavurmuş,
02:34
and Central America,
52
154143
2205
02:36
leaving 30,000 dead
53
156348
2379
30.000 insanın ölümüne
02:38
and two and a half million homeless.
54
158727
2883
ve iki buçuk milyon insanın evsiz kalmasına yol açmıştı.
02:41
Hundreds of Cuban doctors volunteered for disaster response,
55
161610
3693
Yüzlerce Kübalı doktor faciaya müdahele için gönüllü oldu,
02:45
but when they got there,
56
165303
1845
ancak vardıklarında
çok daha büyük bir facia ile karşılaştılar:
02:47
they found a bigger disaster:
57
167148
2083
02:49
whole communities with no healthcare,
58
169231
3196
sağlık hizmetinden yoksun halklar,
02:52
doors bolted shut on rural hospitals
59
172427
2324
kırsal kesimde personel eksikliğinden
02:54
for lack of staff,
60
174751
1879
kapısına kilit vurulmuş hastaneler
02:56
and just too many babies dying
61
176630
2671
ve daha bir yaşına basmadan
02:59
before their first birthday.
62
179301
2935
ölen çok sayıda bebek.
03:02
What would happen when these Cuban doctors left?
63
182236
3834
Eğer bu Kübalı doktorlar terk etseydi ne olurdu?
Sağlık hizmetini sürdürülebilir kılmak için yeni doktorlara ihtiyaç vardı
03:06
New doctors were needed to make care sustainable,
64
186070
2714
03:08
but where would they come from?
65
188784
1312
ama nereden geleceklerdi?
03:10
Where would they train?
66
190096
2805
Nerede yetişeceklerdi?
03:12
In Havana, the campus of a former naval academy
67
192901
4443
Havana'da, eski bir deniz harp akademisinin kampüsü
03:17
was turned over to the Cuban Health Ministry
68
197344
2925
Latin Amerika Tıp Okulu olmak üzere
03:20
to become the Latin American Medical School,
69
200269
3351
Küba Sağlık Bakanlığı'na
03:23
ELAM.
70
203620
2013
devredildi.
03:25
Tuition, room and board, and a small stipend
71
205633
2474
Kasırgaların en çok vurduğu ülkelerden
yüzlerce öğrenciye okul harcı, oda,
03:28
were offered to hundreds of students
72
208107
1911
yemek ve az miktarda cep harçlığını kapsayan bir burs verildi.
03:30
from the countries hardest hit by the storms.
73
210018
3033
Havana'da bir gazeteci olarak,
03:33
As a journalist in Havana,
74
213051
2279
03:35
I watched the first 97 Nicaraguans arrive
75
215330
2717
Mart 1999'da,
ilk gelen 97 Nikaragualıyı izledim;
03:38
in March 1999,
76
218047
2542
03:40
settling into dorms barely refurbished
77
220589
2716
zar zor döşenmiş odalara yerleşirken
03:43
and helping their professors not only sweep out the classrooms
78
223305
3679
ve öğretmenlerine sadece sınıfları temizlemek için değil,
03:46
but move in the desks and the chairs and the microscopes.
79
226984
4679
aynı zamanda sıralarını, sandalyelerini ve mikroskopları taşımaya yardım ederken.
03:51
Over the next few years,
80
231663
1879
Sonraki birkaç yıl boyunca,
03:53
governments throughout the Americas
81
233542
1912
Amerika kıtasının her tarafından hükümetler
03:55
requested scholarships for their own students,
82
235454
3173
kendi öğrencileri için burs talep ettiler
03:58
and the Congressional Black Caucus
83
238627
1878
ve ABD Kongresi Siyahiler Komitesi
04:00
asked for and received hundreds of scholarships
84
240505
3375
ABD'li gençler için yüzlerce burs talep etti
04:03
for young people from the USA.
85
243880
3240
ve aldı.
Bugün 23.000 mezun arasında,
04:07
Today, among the 23,000
86
247120
3712
04:10
are graduates from 83 countries
87
250832
3015
Amerika, Afrika ve Asya'da
04:13
in the Americas, Africa and Asia,
88
253847
3004
83 ülkeden mezunlar var
04:16
and enrollment has grown to 123 nations.
89
256851
5603
ve şu ana kadar 123 farklı milliyetten öğrenci alındı.
04:22
More than half the students are young women.
90
262454
2204
Öğrencilerin yarısından çoğu genç kadınlar.
04:24
They come from 100 ethnic groups,
91
264658
1392
100 farklı etnik gruptan geliyor,
04:26
speak 50 different languages.
92
266050
2025
50 farklı dil konuşuyorlar.
Dünya Sağlık Örgütü Genel Direktörü Margaret Chan'in dediği gibi:
04:28
WHO Director Margaret Chan said,
93
268075
3141
04:31
"For once, if you are poor, female,
94
271216
4038
"Bir defaya mahsus, fakirseniz, kadınsanız
04:35
or from an indigenous population,
95
275254
2262
veya bir yerli halktansanız,
04:37
you have a distinct advantage,
96
277516
1705
bariz bir avantajınız var,
04:39
an ethic that makes this medical school unique."
97
279221
4729
bu tıp okulunu benzersiz yapan bir ahlak sistemi."
04:43
Luther Castillo comes from San Pedro de Tocamacho
98
283950
4150
Luther Castillo Honduras'ın Atlantik kıyısındaki
San Pedro de Tocamacho'dan geliyor.
04:48
on the Atlantic coast of Honduras.
99
288100
2870
04:50
There's no running water,
100
290970
1912
Kullanma suyunun,
04:52
no electricity there,
101
292882
1800
elektriğin olmadığı
04:54
and to reach the village, you have to walk for hours
102
294682
3600
ve köye ulaşmak için iki saat yürümek
04:58
or take your chances in a pickup truck like I did
103
298282
2913
veya benim yaptığım gibi bir kamyonette, Atlantik'in dalgalarının dibinde
05:01
skirting the waves of the Atlantic.
104
301195
3295
kendinizi riske atmak zorunda olduğunuz bir yer.
05:04
Luther was one of 40 Tocamacho children
105
304490
4641
Luther ilköğretim okuluna başlayan,
Garifuna olarak bilinen
05:09
who started grammar school,
106
309131
2003
ve Honduras nüfusunun yüzde yirmisini oluşturan
05:11
the sons and daughters of a black indigenous people
107
311134
2744
05:13
known as the Garífuna,
108
313878
1856
siyah yerli halkın evlatları olan
05:15
20 percent of the Honduran population.
109
315734
3476
40 Tocamacho'lu çocuktan biriydi.
05:19
The nearest healthcare was fatal miles away.
110
319210
5153
En yakın sağlık hizmeti millerce uzaktaydı.
05:24
Luther had to walk three hours every day
111
324363
3487
Luther orta okuluna her gün üç saat
05:27
to middle school.
112
327850
1901
yürümek zorundaydı.
05:29
Only 17 made that trip.
113
329751
2081
Sadece on yedi tanesi o üç saatlik yolculuğu yaptı.
05:31
Only five went on to high school,
114
331832
2104
Sadece beş tanesi liseye
05:33
and only one to university:
115
333936
2164
ve sadece bir tanesi üniversiteye devam etti:
Luther, ELAM'da,
05:36
Luther, to ELAM,
116
336100
2021
ilk Garifuna'lı mezunlar grubunun içinde.
05:38
among the first crop of Garífuna graduates.
117
338121
4009
Honduras tarihinde ondan önce
05:42
Just two Garífuna doctors had preceded them
118
342130
2870
sadece iki tane Garifuna'lı doktor vardı.
05:45
in all of Honduran history.
119
345000
3044
ELAM sayesinde şimdi altmış dokuz tane var.
05:48
Now there are 69, thanks to ELAM.
120
348044
5901
05:53
Big problems need big solutions,
121
353945
3200
Büyük sorunlar büyük çözümler gerektirir,
büyük fikirlerin, hayal gücü ve cesaretin tetiklediği
05:57
sparked by big ideas, imagination and audacity,
122
357145
3792
06:00
but also solutions that work.
123
360937
3003
ama aynı zamanda işe de yarayan çözümler.
06:03
ELAM's faculty had no handy evidence base
124
363940
3330
ELAM fakültesinde onlara rehberlik edecek
06:07
to guide them, so they learned the hard way,
125
367270
3520
işe yarar bir kanıt temeli yoktu, dolayısıyla zor yoldan,
06:10
by doing and correcting course as they went.
126
370790
3689
deneme yanılma yöntemiyle öğrendiler.
06:14
Even the brightest students
127
374479
2262
Bu fakir halklardan gelen
06:16
from these poor communities
128
376741
1913
en parlak öğrenciler bile
06:18
weren't academically prepared
129
378654
1676
altı yıllık tıp eğitimi için
06:20
for six years of medical training,
130
380330
2693
akademik olarak hazırlıklı değillerdi,
bu yüzden destekleyici bir fen bilimleri dersi hazırlandı.
06:23
so a bridging course was set up in sciences.
131
383023
3657
06:26
Then came language:
132
386680
1575
Sonrasında dil geldi:
06:28
these were Mapuche, Quechuas, Guaraní, Garífuna,
133
388255
3161
bunlar İspanyolcayı ikinci dil olarak öğrenen
06:31
indigenous peoples
134
391416
1777
Mapuche, Quechuas, Guaraní, Garífuna
06:33
who learned Spanish as a second language,
135
393193
2200
yerli halkları
06:35
or Haitians who spoke Creole.
136
395393
2797
veya Kreole dili konuşan Haitililerdi.
06:38
So Spanish became part
137
398190
1937
Böylece İspanyolca
tıp eğitimi öncesi müfredatın parçası oldu.
06:40
of the pre-pre-med curriculum.
138
400127
4158
06:44
Even so, in Cuba,
139
404285
2942
Yine de Küba'da
06:47
the music, the food, the smells,
140
407227
3234
müzik, yemek, kokular,
06:50
just about everything was different,
141
410461
2689
hemen hemen her şey farklıydı
ki bu yüzden fakülte aile, ELAM ise ev oldu.
06:53
so faculty became family, ELAM home.
142
413150
5005
Dinler, yerel inançlardan
06:58
Religions ranged from indigenous beliefs
143
418155
2813
07:00
to Yoruba, Muslim and Christian evangelical.
144
420968
4032
Yoruba dinine, Müslümanlığa ve Evanjelik Hristiyanlığa çeşitlilik gösteriyordu.
Çeşitliliği kucaklamak bir yaşam biçimi oldu.
07:05
Embracing diversity became a way of life.
145
425000
4484
07:09
Why have so many countries
146
429484
1990
Peki neden birçok ülke
07:11
asked for these scholarships?
147
431474
2475
bu bursları talep etti?
07:13
First, they just don't have enough doctors,
148
433949
3252
Öncelikle, yeterince doktorları yok
07:17
and where they do, their distribution
149
437201
1766
ve olan yerlerde de,
07:18
is skewed against the poor,
150
438967
2442
fakirlerin aleyhine bir dağılım söz konusu
07:21
because our global health crisis
151
441409
2462
çünkü küresel sağlık krizimiz
07:23
is fed by a crisis in human resources.
152
443871
2965
insan kaynalarındaki krizden etkileniyor.
07:26
We are short four to seven million health workers
153
446836
3852
Sadece temel ihtiyaçları karşılamak için,
07:30
just to meet basic needs,
154
450688
2464
dört ile yedi milyon arasında doktor açığımız var
ve bu sorun her yerde geçerli.
07:33
and the problem is everywhere.
155
453152
1858
Doktorlar dünya nüfusunun yalnızca yarısının yaşadığı,
07:35
Doctors are concentrated in the cities,
156
455010
2552
07:37
where only half the world's people live,
157
457562
2610
şehirlerde yoğunlaşmış durumdalar
ve şehirlerde de,
07:40
and within cities,
158
460172
1788
07:41
not in the shantytowns or South L.A.
159
461960
4179
gecekondu bölgelerinde veya Güney Los Angeles'da değil.
Burada,
07:46
Here in the United States,
160
466139
1766
07:47
where we have healthcare reform,
161
467905
2501
sağlık hizmeti reformunun olduğu ABD'de
07:50
we don't have the professionals we need.
162
470406
2548
ihtiyacımız olan profesyonellere sahip değiliz.
07:52
By 2020, we will be short
163
472954
2515
2020 itibariyle, 45.000 birinci basamak hekim
07:55
45,000 primary care physicians.
164
475469
4139
eksiğimiz olacak.
07:59
And we're also part of the problem.
165
479608
2157
Biz de sorunun bir parçasıyız.
08:01
The United States is the number one importer
166
481765
2467
ABD gelişmekte olan ülkelerden
08:04
of doctors from developing countries.
167
484232
4364
doktor ithalatında birinci sırada.
08:08
The second reasons students flock to Cuba
168
488596
2869
Öğrencilerin kitleler halinde Küba'ya gelmesinin ikinci sebebi
08:11
is the island's own health report card,
169
491465
2227
adanın güçlü temel sağlık hizmetlerine dayanan
08:13
relying on strong primary care.
170
493692
2970
sağlık karnesi.
08:16
A commission from The Lancet
171
496662
1822
Haftalık tıp dergisi The Lancet'den bir komite
08:18
rates Cuba among the best performing
172
498484
2506
sağlık alanında Kübayı
08:20
middle-income countries in health.
173
500990
2849
en iyi orta gelirli ülkelerden biri olarak gösteriyor.
08:23
Save the Children ranks Cuba
174
503839
1946
Save the Children, Küba'yı
08:25
the best country in Latin America to become a mother.
175
505785
4636
Latin Amerika'da anne olmak için en iyi ülke olarak derecelendiriyor.
08:30
Cuba has similar life expectancy
176
510421
2989
Küba ABD ile kıyaslandığında, beklenen yaşam süresi benzer,
08:33
and lower infant mortality than the United States,
177
513410
3232
bebek ölüm oranı ise daha düşük
08:36
with fewer disparities,
178
516642
2181
ve bizim ABD'deki
08:38
while spending per person
179
518823
1800
kişi başı sağlık harcamamızın
08:40
one 20th of what we do on health
180
520623
3015
yirmide birini harcayarak
08:43
here in the USA.
181
523638
2149
çok daha az eşitsizliğe sahipler.
08:45
Academically, ELAM is tough,
182
525787
2992
ELAM akademik açıdan zor bir okul
08:48
but 80 percent of its students graduate.
183
528779
3631
ama öğrencilerin yüzde sekseni mezun oluyor.
08:52
The subjects are familiar —
184
532410
1346
Dersler tanıdık —
08:53
basic and clinical sciences —
185
533756
2474
temel ve klinik bilimler —
08:56
but there are major differences.
186
536230
2426
ama dört büyük fark var.
08:58
First, training has moved out of the ivory tower
187
538656
3611
Birincisi, eğitim fildişi kuleden
09:02
and into clinic classrooms and neighborhoods,
188
542267
2902
klinik derslere ve mahallelere,
mezunların çoğunun çalışacağı türden yerlere taşındı.
09:05
the kinds of places most of these grads will practice.
189
545169
3364
09:08
Sure, they have lectures and hospital rotations too,
190
548533
4094
Elbette dersleri ve hastane rotasyonları da var
09:12
but community-based learning starts on day one.
191
552627
5030
ama halk odaklı öğrenme birinci günden başlıyor.
09:17
Second, students treat the whole patient,
192
557657
3766
İkincisi, öğrenciler hastayı
09:21
mind and body,
193
561423
1914
kendi aileleri, halkları
09:23
in the context of their families, their communities
194
563337
2506
ve kültürleri bağlamında, bütün olarak tedavi ediyorlar,
09:25
and their culture.
195
565843
2147
zihinsel ve bedensel olarak.
09:27
Third, they learn public health:
196
567990
2900
Üçüncüsü, kamu sağlığını öğreniyorlar:
09:30
to assess their patients' drinking water, housing,
197
570890
3100
hastalarının içme suyunu, barınma,
09:33
social and economic conditions.
198
573990
3296
sosyal ve ekonomik şartlarını incelemeyi.
09:37
Fourth, they are taught
199
577286
2531
Dördüncüsü, onlara
09:39
that a good patient interview
200
579817
2767
iyi bir hasta görüşmesinin
09:42
and a thorough clinical exam
201
582584
2104
ve detaylı bir klinik muayenenin,
09:44
provide most of the clues for diagnosis,
202
584688
2835
maliyetli teknolojiyi teyit için muhafaza ederken,
09:47
saving costly technology for confirmation.
203
587523
3903
teşhis için de birçok ipucuyu sağlayacağı öğretiliyor.
09:51
And finally, they're taught over and over again
204
591426
3550
Son olarak da, özellikle kronik hastalıklar dünya genelinde
09:54
the importance of prevention,
205
594976
2044
sağlık sistemlerini felce uğrattığı için
önleme aşamasının önemi
09:57
especially as chronic diseases
206
597020
2400
09:59
cripple health systems worldwide.
207
599420
4160
tekrar tekrar öğretiliyor.
10:03
Such an in-service learning
208
603580
3190
Böyle bir hizmet içi öğrenme
10:06
also comes with a team approach,
209
606770
2600
aynı zamanda bir ekip anlayışını da içeriyor,
10:09
as much how to work in teams
210
609370
2867
nasıl bir ekip içinde çalışılacağından
10:12
as how to lead them,
211
612237
1946
bir ekibe nasıl liderlik edileceğine kadar,
10:14
with a dose of humility.
212
614183
2127
bir parça alçak gönüllülük ile birlikte.
10:16
Upon graduation, these doctors share
213
616310
2800
Mezuniyet sonrası, doktorlar bilgi birikimlerini
yardımcı hemşirelerle, ebelerle,
10:19
their knowledge with nurse's aids, midwives,
214
619110
2710
10:21
community health workers,
215
621820
1970
halk sağlığı çalışanlarıyla paylaşıyorlar,
10:23
to help them become better at what they do,
216
623790
2386
onların yerine geçmek için değil,
yaptıkları işi daha iyi yapmalarına yardımcı olmak,
10:26
not to replace them,
217
626176
1945
10:28
to work with shamans and traditional healers.
218
628121
3129
şamanlarla ve geleneksel şifacılar ile birlikte çalışmak için.
10:33
ELAM's graduates:
219
633311
2559
ELAM'ın mezunları,
10:35
Are they proving this audacious experiment right?
220
635870
4657
bu cesur tecrübeyi haklı çıkarıyorlar mı?
10:40
Dozens of projects give us an inkling
221
640527
2295
Düzinelerce proje bize onların ne yapabileceği
10:42
of what they're capable of doing.
222
642822
2568
hakkında ipucu veriyor.
10:45
Take the Garífuna grads.
223
645390
1763
Garifuna mezunlarını ele alın.
Onlar sadece çalışmak için eve dönmekle kalmadılar,
10:47
They not only went to work back home,
224
647153
2190
10:49
but they organized their communities to build
225
649343
2407
aynı zamanda Honduras'ın ilk yerli hastanesini
10:51
Honduras' first indigenous hospital.
226
651750
3401
inşa etmek için halklarını örgütlediler.
Bir mimarın yardımıyla,
10:55
With an architect's help,
227
655151
2149
10:57
residents literally raised it from the ground up.
228
657300
4477
yerliler hastaneyi tam anlamıyla sıfırdan yükselttiler.
11:01
The first patients walked through the doors
229
661777
2182
İlk hastalar kapıdan içeri girdiğinde
11:03
in December 2007,
230
663959
2340
Aralık 2007 idi
11:06
and since then, the hospital has received
231
666299
2509
ve o zamandan beri hastane yaklaşık
11:08
nearly one million patient visits.
232
668808
3150
bir milyon hasta kabul etti.
11:11
And government is paying attention,
233
671958
2161
Hükümet de hastaneyi Honduras'da
kırsal kamu sağlığı için bir model olarak
11:14
upholding the hospital as a model
234
674119
2521
11:16
of rural public health for Honduras.
235
676640
5179
destekliyor ve önemsiyor.
11:21
ELAM's graduates are smart,
236
681819
3648
ELAM mezunları akıllı,
11:25
strong and also dedicated.
237
685467
3453
güçlü ve aynı zamanda kendilerini işlerine adamış insanlar.
11:28
Haiti, January 2010.
238
688920
4354
Haiti, Ocak 2010.
11:33
The pain.
239
693274
1835
Acı.
30 milyon tonluk enkaz altında kalmış insanlar.
11:35
People buried under 30 million tons of rubble.
240
695109
4003
Kahredici.
11:39
Overwhelming.
241
699112
2149
11:41
Three hundred forty Cuban doctors
242
701261
1878
340 Kübalı doktor
halihazırda uzun süredir olay yerindeydi.
11:43
were already on the ground long term.
243
703139
2441
11:45
More were on their way. Many more were needed.
244
705580
2403
Daha fazlası yolda, daha da fazlasına ise ihtiyaç vardı.
11:47
At ELAM, students worked round the clock
245
707983
3244
ELAM'da öğrenciler 2.000 mezuna ulaşmak için
11:51
to contact 2,000 graduates.
246
711227
3218
gece gündüz uğraştı.
11:54
As a result, hundreds arrived in Haiti,
247
714445
3184
Sonuç olarak, Sahra'da Mali'den,
11:57
27 countries' worth, from Mali in the Sahara
248
717629
4297
St. Lucia, Bolivya, Şili ve ABD'ye kadar 27 ülkeden
12:01
to St. Lucia, Bolivia, Chile and the USA.
249
721926
4488
yüzlercesi Haiti'ye ulaştı.
12:06
They spoke easily to each other in Spanish
250
726414
3296
Birbirleriyle İspanyolca'da kolayca iletişim kurarken
12:09
and listened to their patients in Creole
251
729710
2689
hastalarını ise ELAM'dan gelen
12:12
thanks to Haitian medical students
252
732399
2126
Haiti'li tıp öğrencileri sayesinde
12:14
flown in from ELAM in Cuba.
253
734525
2227
Creole dilinde dinlediler.
12:16
Many stayed for months,
254
736752
1688
Birçoğu aylarca,
12:18
even through the cholera epidemic.
255
738440
2778
hatta kolera salgını süresince kaldılar.
12:21
Hundreds of Haitian graduates
256
741218
2340
Yüzlerce Haitili mezun
12:23
had to pick up the pieces,
257
743558
2722
kendilerine gelmek,
12:26
overcome their own heartbreak,
258
746280
2014
kendi kalp kırıklıklarını aşmak
12:28
and then pick up the burden
259
748294
1866
ve sonrasında Haiti için
yeni bir kamu sağlığı sisteminin inşa edilmesi yükünü üstlenmek zorundaydılar.
12:30
of building a new public health system for Haiti.
260
750160
3568
12:33
Today, with aid of organizations and governments
261
753728
2497
Bugün, Norveç'ten Küba ve Brezilya'ya,
12:36
from Norway to Cuba to Brazil,
262
756225
2553
birçok ülkeden örgüt ve hükümetlerin yardımıyla,
12:38
dozens of new health centers have been built,
263
758778
2226
kadrosunun ELAM mezunlarından oluştuğu
ve hatta 35 tanesinin bu mezunlar tarafından yönetildiği
12:41
staffed, and in 35 cases, headed
264
761004
3571
12:44
by ELAM graduates.
265
764575
3922
düzinelerce yeni sağlık merkezi inşa edildi.
12:48
Yet the Haitian story
266
768497
1868
Bununla birlikte Haiti'nin hikâyesi
12:50
also illustrates some of the bigger problems
267
770365
2059
birçok ülkede karşılaşılan daha büyük sorunları da
12:52
faced in many countries.
268
772424
2216
gözler önüne seriyor.
12:54
Take a look:
269
774640
1744
Şuna bir bakın:
12:56
748 Haitian graduates by 2012, when cholera struck,
270
776384
5782
2012'de kolera ülkeyi vurmadan önce, 748 Haitili mezundan
neredeyse yarısı kamu sağlık sektöründe çalışıyor,
13:02
nearly half working in the public health sector
271
782166
3746
13:05
but one quarter unemployed,
272
785912
2071
dörtte biri işsiz,
13:07
and 110 had left Haiti altogether.
273
787983
6110
110 tanesi de Haiti'den ayrılmıştı.
Yani en iyi durumda,
13:14
So in the best case scenarios,
274
794093
2768
13:16
these graduates are staffing
275
796861
1870
bu mezunlar
13:18
and thus strengthening public health systems,
276
798731
3249
kamu sağlığı sistemi içerisinde görev alıyor ve onu güçlendiriyorlar,
13:21
where often they're the only doctors around.
277
801980
3179
genellikle de etrafta onlardan başka doktorun olmadığı yerlerde.
En kötü durumda ise, çoğunlukla fakir halkın tedavi gördüğü
13:25
In the worst cases, there are simply not enough jobs
278
805159
2791
13:27
in the public health sector,
279
807950
1642
kamu sağlığı sektöründe,
13:29
where most poor people are treated,
280
809592
2566
yeterince iş imkânı,
yeterli siyasi irade, yeterli kaynak,
13:32
not enough political will, not enough resources,
281
812158
2799
13:34
not enough anything —
282
814957
2206
yeterli hiçbir şey olmuyor —
sadece hizmet alamayan bir sürü hasta.
13:37
just too many patients with no care.
283
817163
3453
13:40
The grads face pressure from their families too,
284
820616
2984
Mezunlar, iki yakasını bir araya getiremeyen ailelerinden de
13:43
desperate to make ends meet,
285
823600
2303
baskı görüyorlar,
13:45
so when there are no public sector jobs,
286
825903
2576
bu yüzden de kamu sektöründe iş bulamayınca,
13:48
these new MDs decamp into private practice,
287
828479
2621
bu yeni tıp doktorları özel hekimliğe yöneliyor
veya eve para gönderebilmek için yurtdışına gidiyorlar.
13:51
or go abroad to send money home.
288
831100
4015
En kötüsü ise, bazı ülkelerde
13:55
Worst of all, in some countries,
289
835115
3185
13:58
medical societies influence accreditation bodies
290
838300
2936
tıp cemiyetleri, ELAM mezunlarının
14:01
not to honor the ELAM degree,
291
841236
3015
kendi işlerini alacağı
veya hasta yüklerini ve gelirlerini azaltacağı korkusuyla
14:04
fearful these grads will take their jobs
292
844251
2317
14:06
or reduce their patient loads and income.
293
846568
3555
akreditasyon kuruluşlarını ELAM diplomasını tanımamaları hususunda etkiliyorlar.
14:10
It's not a question of competencies.
294
850123
2981
Bu bir yetki meselesi değil.
Burada ABD'de, Kaliforniya Sağlık Kurulu
14:13
Here in the USA, the California Medical Board
295
853104
2508
14:15
accredited the school after rigorous inspection,
296
855612
3600
okulu çok sıkı bir denetleme sonucu akredite etti
14:19
and the new physicians are making good
297
859212
2048
ve yeni doktorlar Küba'nın büyük iddiasını
14:21
on Cuba's big bet,
298
861260
2191
yerine getiriyorlar,
14:23
passing their boards and accepted
299
863451
1811
uzmanlık sınavlarını geçiyor
14:25
into highly respected residencies
300
865262
2385
ve New York'tan Chicago'ya ve New Mexico'ya
14:27
from New York to Chicago to New Mexico.
301
867647
4091
gayet itibarlı yerlerde ihtisas dönemine kabul ediliyorlar.
14:31
Two hundred strong, they're coming
302
871738
2625
200 güçlü insan, dinamik ama
14:34
back to the United States energized,
303
874363
2385
aynı zamanda da memnuniyetsiz bir şekilde
14:36
and also dissatisfied.
304
876748
2587
ABD'ye dönüyorlar.
14:39
As one grad put it,
305
879335
1631
Bir mezunun söylediği gibi,
14:40
in Cuba, "We are trained to provide quality care
306
880966
3454
"Biz Küba'da asgari kaynak ile kaliteli sağlık hizmeti
14:44
with minimal resources,
307
884420
2002
vermek için eğitiliyoruz,
14:46
so when I see all the resources we have here,
308
886422
2576
bu yüzden buradaki bu kadar kaynağı gördükten sonra,
14:48
and you tell me that's not possible,
309
888998
2162
bana bazı şeylerin mümkün olmadığı söylendiğinde
bunun doğru olmadığını biliyorum.
14:51
I know it's not true.
310
891160
2170
14:53
Not only have I seen it work, I've done the work."
311
893330
5619
Olduğunu gördüğümden değil, kendim yaptığımdan söylüyorum."
14:58
ELAM's graduates,
312
898949
1961
ELAM mezunları,
15:00
some from right here in D.C. and Baltimore,
313
900910
3517
bazıları Washington DC ve Baltimore'dan,
15:04
have come from the poorest of the poor
314
904427
3168
halklarına sağlık, eğitim ve
15:07
to offer health, education
315
907595
2333
bir ses sunabilmek için
15:09
and a voice to their communities.
316
909928
2916
en yoksullar arasından geliyorlar.
15:12
They've done the heavy lifting.
317
912844
2652
Ağır yükü onlar taşıdılar.
15:15
Now we need to do our part
318
915496
2014
Şimdi 23.000 ve takip edenleri desteklemek için
15:17
to support the 23,000 and counting,
319
917510
3617
kendi üzerimize düşeni yapmalıyız,
Hepimiz —
15:21
All of us —
320
921127
1354
15:22
foundations, residency directors, press,
321
922481
3634
vakıflar, ihtisas direktörleri, medya,
girişimciler, politika yapıcılar, halk —
15:26
entrepreneurs, policymakers, people —
322
926115
3184
15:29
need to step up.
323
929299
2153
öne çıkmamız lazım.
15:31
We need to do much more globally
324
931452
1991
Küresel olarak daha fazlasını yapmalı
15:33
to give these new doctors the opportunity
325
933443
2939
ve bu yeni doktorlara azimlerini kanıtlamaları için
15:36
to prove their mettle.
326
936382
2393
fırsat vermeliyiz.
15:38
They need to be able
327
938775
1003
Kendi ülkelerinin
15:39
to take their countries' licensing exams.
328
939778
3204
lisans verme sınavlarına girebilmeleri gerekiyor.
15:42
They need jobs in the public health sector
329
942982
2948
Eğitimlerini ve özverilerini uygulamak için
15:45
or in nonprofit health centers
330
945930
1755
kamu sağlığı sektöründe
15:47
to put their training and commitment to work.
331
947685
3847
veya kâr amacı gütmeyen sağlık merkezlerinde işe ihtiyaçları var.
15:51
They need the chance to be
332
951532
2283
Onlara, hastalarının ihtiyacı olan doktorlar olabilme
15:53
the doctors their patients need.
333
953815
4859
şansının verilmesine ihtiyaçları var.
15:58
To move forward,
334
958674
1857
İleriye doğru yol almak için,
16:00
we may have to find our way back
335
960531
2992
ben bir çocukken Chicago'nun güneyinde
16:03
to that pediatrician who would
336
963523
2183
evimizin kapısını çalan,
16:05
knock on my family's door
337
965706
1687
evimizi telefonla arayan
16:07
on the South Side of Chicago when I was a kid,
338
967393
3186
kamu görevlisini,
16:10
who made house calls,
339
970579
1910
o doktoru
16:12
who was a public servant.
340
972489
2891
hatırlamamız gerekebilir.
16:15
These aren't such new ideas
341
975380
1823
Bunlar hekimliğin nasıl olmasına dair
16:17
of what medicine should be.
342
977203
2362
çok yeni fikirler değil.
16:19
What's new is the scaling up
343
979565
2725
Yeni olan sayıca çoğalmak
16:22
and the faces of the doctors themselves:
344
982290
3383
ve doktorların yüzleri:
16:25
an ELAM graduate is more likely to be a she
345
985673
3457
bir ELAM mezununun kadın olması
daha olası;
16:29
than a he;
346
989130
1930
Amazon'da, Peru veya Guatemala'da
16:31
In the Amazon, Peru or Guatemala,
347
991060
2927
16:33
an indigenous doctor;
348
993987
2351
yerli bir doktor;
16:36
in the USA, a doctor of color
349
996338
3014
ABD'de, beyaz olmayan ve
16:39
who speaks fluent Spanish.
350
999352
2396
akıcı bir İspanyolca konuşan bir doktor.
16:41
She is well trained, can be counted on,
351
1001748
3679
İyi eğitim almış, güvenilir,
16:45
and shares the face and culture of her patients,
352
1005427
3644
hastaları ile aynı yüze ve kültüre sahip
ve herhalde bizim desteğimizi hak eden,
16:49
and she deserves our support surely,
353
1009071
3409
16:52
because whether by subway, mule, or canoe,
354
1012480
4466
çünkü ister metro, katır veya bir kano ile olsun,
16:56
she is teaching us to walk the walk.
355
1016946
2998
bize yolu yürümeyi öğretiyor.
16:59
Thank you. (Applause)
356
1019944
5570
Teşekkürler. (Alkışlar)
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7