Gail Reed: Where to train the world's doctors? Cuba.

Translator: Thư Nguyễn Bá Lê Reviewer: Khanh Do-Bao

I want to tell you

Tôi muốn kể cho các bạn

how 20,000 remarkable young people

về cách mà 20,000 người trẻ nổi bật

from over 100 countries

từ hơn 100 quốc gia

ended up in Cuba

đã dừng lại ở Cuba

and are transforming health in their communities.

và đang biến đổi việc chăm sóc sức khỏe tại cộng đồng của họ.

Ninety percent of them would never

90% trong số họ sẽ không bao giờ

have left home at all

rời khỏi quê nhà

if it weren't for a scholarship to study medicine in Cuba

nếu như đó không phải là vì học bổng cho khóa học y khoa tại Cuba

and a commitment to go back

và một cam kết trở lại

to places like the ones they'd come from —

những nơi giống như quê hương của họ,

remote farmlands, mountains, ghettos —

những nông trại hẻo lánh, vùng đồi núi, khu ổ chuột

to become doctors for people like themselves,

để trở thành bác sĩ cho người thiếu điều kiện,

to walk the walk.

và cống hiến hết mình.

Havana's Latin American Medical School:

Trường Y khoa Mỹ La-tinh tại Havana:

It's the largest medical school in the world,

trường y khoa lớn nhất trên thế giới,

graduating 23,000 young doctors

đã có 23,000 bác sĩ trẻ tốt nghiệp

since its first class of 2005,

kể từ khóa học đầu tiên vào năm 2005,

with nearly 10,000 more in the pipeline.

với khoảng hơn 10,000 người trong hệ thống.

Its mission, to train physicians for the people

Nhiệm vụ của trường là đào tạo bác sĩ cho những người

who need them the most:

cần họ nhất:

the over one billion

hơn một tỉ người

who have never seen a doctor,

chưa từng được khám bệnh,

the people who live and die

những người sống và chết

under every poverty line ever invented.

dưới vô số hoàn cảnh nghèo đói.

Its students defy all norms.

Sinh viên trường đã phá vỡ mọi quy tắc thông thường.

They're the school's biggest risk

Họ là mối nguy lớn nhất của trường

and also its best bet.

và đồng thời cũng là món cược lớn nhất.

They're recruited from the poorest,

Họ được tuyển từ những nơi nghèo đói nhất,

most broken places on our planet

những nơi khốn cùng nhất trên hành tinh của chúng ta

by a school that believes they can become

bởi một trường học tin tưởng họ có thể trở thành

not just the good

không chỉ giỏi

but the excellent physicians

mà còn là những bác sĩ tuyệt vời nhất

their communities desperately need,

mà cộng đồng của họ hết sức cần,

that they will practice where most doctors don't,

rằng họ sẽ làm việc ở nơi hầu hết các bác sĩ đều không thể,

in places not only poor

những nơi không chỉ nghèo đói

but oftentimes dangerous,

mà còn thường xuyên nguy hiểm.

carrying venom antidotes in their backpacks

Họ thường phải mang thuốc giải độc trong ba lô

or navigating neighborhoods

hoặc dò đường tới những khu dân cư

riddled by drugs, gangs and bullets,

bị giày xé bởi thuốc phiện, giang hồ và súng đạn,

their home ground.

thậm chí quê nhà của họ.

The hope is that they will help

Niềm mong mỏi là họ có thể

transform access to care,

thay đổi cục diện chăm sóc sức khỏe,

the health picture in impoverished areas,

tại các khu vực kém phát triển,

and even the way medicine itself

và thậm chí cách học và chữa chạy

is learned and practiced,

trong ngành y dược,

and that they will become pioneers in our global reach

và rằng họ sẽ trở thành những nhà tiên phong

for universal health coverage,

trong sứ mệnh vì sức khỏe toàn cầu,

surely a tall order.

chắc chắn đó là một trọng trách lớn lao.

Two big storms and this notion of "walk the walk"

Hai cơn bão lớn và khái niệm "cống hiến hết mình" đó

prompted creation of ELAM back in 1998.

đã tạo tiền đề cho ELAM (trường Y Havana) năm 1998.

The Hurricanes Georges and Mitch

Ngọn núi lửa Georges và Mitch

had ripped through the Caribbean

đã xé toạc khu vực Ca-ri-bê

and Central America,

và Trung Mỹ,

leaving 30,000 dead

khiến 30.000 người chết

and two and a half million homeless.

và hai triệu rưỡi người mất nhà cửa.

Hundreds of Cuban doctors volunteered for disaster response,

Hàng trăm bác sĩ Cuba đã tình nguyện tới các khu vực thảm họa,

but when they got there,

nhưng khi đến nơi,

they found a bigger disaster:

họ phát hiện thảm họa còn khủng khiếp hơn:

whole communities with no healthcare,

cả cộng đồng không được chăm sóc sức khỏe,

doors bolted shut on rural hospitals

các bệnh viện nông thôn cửa đóng then cài

for lack of staff,

do thiếu nhân viên,

and just too many babies dying

và có quá nhiều trẻ sơ sinh đã ra đi

before their first birthday.

trước khi đón sinh nhật đầu tiên.

What would happen when these Cuban doctors left?

Điều gì sẽ xảy ra khi các bác sĩ Cuba rời khỏi nơi đó?

New doctors were needed to make care sustainable,

Cần có lớp bác sĩ mới để bảo đảm dịch vụ y tế lâu dài,

but where would they come from?

nhưng tìm đâu ra bác sĩ mới đây?

Where would they train?

Họ có thể được đào tạo ở đâu?

In Havana, the campus of a former naval academy

Tại Havana, ngôi trường vốn là một học viện hải quân cũ

was turned over to the Cuban Health Ministry

được chuyển giao lại cho Bộ Y tế Cuba

to become the Latin American Medical School,

để trở thành trường Y tế Mỹ La-tinh,

ELAM.

gọi tắt là ELAM.

Tuition, room and board, and a small stipend

Học phí, ăn ở và một khoản trợ cấp nhỏ

were offered to hundreds of students

được cung cấp cho hàng trăm sinh viên

from the countries hardest hit by the storms.

đến từ các nước bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi các cơn bão.

As a journalist in Havana,

Là một phóng viên tại Havana,

I watched the first 97 Nicaraguans arrive

tôi đã quan sát 97 người Nicaragua đầu tiên đến

in March 1999,

vào tháng 3 năm 1999,

settling into dorms barely refurbished

họ vào ở trong những ký túc xá vừa mới được tân trang lại

and helping their professors not only sweep out the classrooms

và giúp đỡ các giáo sư không chỉ việc quét dọn lớp học

but move in the desks and the chairs and the microscopes.

mà còn di chuyển bàn ghế và kính hiển vi.

Over the next few years,

Trong suốt những năm vừa qua,

governments throughout the Americas

các chính phủ tại khu vực Châu Mỹ

requested scholarships for their own students,

yêu cầu cấp học bổng cho các sinh viên của họ,

and the Congressional Black Caucus

và cuộc họp của Hội Nghị sĩ da đen

asked for and received hundreds of scholarships

đã yêu cầu và nhận được hàng trăm học bổng

for young people from the USA.

đến từ Mỹ cho các thanh niên.

Today, among the 23,000

Ngày nay, trong số 23.000 sinh viên tốt nghiệp,

are graduates from 83 countries

đến từ 83 quốc gia

in the Americas, Africa and Asia,

tại Châu Mỹ, Châu Phi và Châu Á,

and enrollment has grown to 123 nations.

và danh sách tuyển sinh đã lên tới 123 quốc gia.

More than half the students are young women.

Hơn nửa số sinh viên là các phụ nữ trẻ.

They come from 100 ethnic groups,

Họ đến từ 100 nhóm dân tộc,

speak 50 different languages.

nói 50 thứ tiếng khác nhau.

WHO Director Margaret Chan said,

Giám đốc WHO Margaret Chan đã nói rằng,

"For once, if you are poor, female,

"Dẫu chỉ một lần, nếu bạn nghèo đói, là phụ nữ,

or from an indigenous population,

hoặc đến từ một dân tộc bản địa,

you have a distinct advantage,

bạn có một lợi thế khác biêt,

an ethic that makes this medical school unique."

một nền dân tộc học khiến cho trường y này độc nhất."

Luther Castillo comes from San Pedro de Tocamacho

Luther Castillo đến từ San Pedro de Tocamacho

on the Atlantic coast of Honduras.

ở vùng duyên hải Đại Tây Dương của Honduras.

There's no running water,

Nơi không có nước sạch,

no electricity there,

không có điện sinh hoạt,

and to reach the village, you have to walk for hours

và để đến ngôi làng, bạn phải đi bộ hàng tiếng đồng hồ

or take your chances in a pickup truck like I did

hoặc may mắn bắt được một chiếc xe tải như tôi lúc trước

skirting the waves of the Atlantic.

khi men theo bờ biển Đại Tây Dương.

Luther was one of 40 Tocamacho children

Luther là một trong 40 đứa trẻ Tocamacho

who started grammar school,

bắt đầu vào học cấp 2,

the sons and daughters of a black indigenous people

những đứa con của người da đen bản địa

known as the Garífuna,

được biết đến là người Garifuna,

20 percent of the Honduran population.

chiếm 20% dân số Honduras.

The nearest healthcare was fatal miles away.

Nghiệt ngã rằng trung tâm y tế lại cách xa đó hàng dặm.

Luther had to walk three hours every day

Luther đã phải đi bộ ba tiếng hàng ngày

to middle school.

để tới trường trung học cơ sở.

Only 17 made that trip.

Chỉ có 17 học sinh đi học như vậy.

Only five went on to high school,

Chỉ năm em học tiếp lên cấp ba,

and only one to university:

và chỉ một em duy nhất đi học đại học:

Luther, to ELAM,

Luther, đã đến ELAM,

among the first crop of Garífuna graduates.

nằm trong số những sinh viên Garifuna tốt nghiệp mùa đầu tiên.

Just two Garífuna doctors had preceded them

Chỉ có hai bác sĩ người Garifuna trước họ

in all of Honduran history.

trong chiều dài lịch sử của Honduras.

Now there are 69, thanks to ELAM.

Hiện nay đã có 69 người, nhờ có ELAM.

Big problems need big solutions,

Những vấn đề lớn cần những giải pháp vĩ đại,

sparked by big ideas, imagination and audacity,

tỏa sáng bởi những ý tưởng, khả năng sáng tạo và sự táo bạo,

but also solutions that work.

và bởi các biện pháp hiệu quả.

ELAM's faculty had no handy evidence base

Giảng viên của ELAM không có sẵn nền giáo án nào

to guide them, so they learned the hard way,

để hướng dẫn sinh viên, vì vậy họ phải học một cách khó khăn,

by doing and correcting course as they went.

bằng việc vừa thực nghiệm vừa điều chỉnh khóa học.

Even the brightest students

Thậm chí những sinh viên sáng dạ nhất

from these poor communities

từ những cộng đồng nghèo khó này

weren't academically prepared

cũng không có sẵn phương pháp học

for six years of medical training,

cho sáu năm đào tạo y khoa,

so a bridging course was set up in sciences.

vì vậy một khóa học chuyển tiếp đã được thiết lập cho các môn khoa học.

Then came language:

Sau đó là ngôn ngữ:

these were Mapuche, Quechuas, Guaraní, Garífuna,

có người Mapuche, Quechuas, Guarani, Garifuna,

indigenous peoples

những người bản địa

who learned Spanish as a second language,

đã học tiếng Tây Ban Nha như ngoại ngữ,

or Haitians who spoke Creole.

hoặc những người Haiti nói thổ ngữ Pháp Creole.

So Spanish became part

Vì vậy tiếng Tây Ban Nha trở thành một phần

of the pre-pre-med curriculum.

trong giáo án sơ - sơ - trung cấp.

Even so, in Cuba,

Thậm chí, tại Cuba,

the music, the food, the smells,

âm nhạc, thực phẩm, hương vị,

just about everything was different,

tất cả mọi thứ đều khác biệt,

so faculty became family, ELAM home.

vì vậy đội ngũ giáo viên trở thành gia đình, tại ngôi nhà ELAM.

Religions ranged from indigenous beliefs

Các tôn giáo có từ các tín ngưỡng bản địa

to Yoruba, Muslim and Christian evangelical.

cho tới tôn giáo bộ tộc Yoruba, Hồi giáo, Đạo Tin lành,

Embracing diversity became a way of life.

Chấp nhận sự đa dạng đã trở thành một cách sống.

Why have so many countries

Tại sao nhiều nước trên thế giới

asked for these scholarships?

yêu cầu những học bổng này?

First, they just don't have enough doctors,

Đầu tiên, vì họ không có đủ bác sĩ,

and where they do, their distribution

và nơi làm việc, sự phân bổ bác sĩ

is skewed against the poor,

thiên về hướng bất lợi cho người nghèo,

because our global health crisis

bởi cuộc khủng hoảng sức khỏe toàn cầu

is fed by a crisis in human resources.

được nuôi lớn bởi khủng hoảng nguồn nhân lực.

We are short four to seven million health workers

Chúng ta đang thiếu 4 đến 7 triệu nhân viên y tế

just to meet basic needs,

chỉ đủ đáp ứng các nhu cầu cơ bản,

and the problem is everywhere.

và vấn đề thì hiện diện khắp nơi.

Doctors are concentrated in the cities,

Các bác sĩ tập trung ở các thành phố,

where only half the world's people live,

nơi mà chỉ một nửa dân số thế giới sống ở đó,

and within cities,

và trong các thành phố,

not in the shantytowns or South L.A.

chứ không phải là trong các khu ổ chuột hoặc Nam Los Angeles.

Here in the United States,

Ngay tại nước Mỹ này,

where we have healthcare reform,

nơi chúng ta đã và đang cải cách lĩnh vực y tế,

we don't have the professionals we need.

chúng ta lại thiếu các chuyên gia mà chúng ta cần.

By 2020, we will be short

Đến năm 2020, chúng ta sẽ thiếu

45,000 primary care physicians.

45,000 bác sĩ gia đình.

And we're also part of the problem.

Và chúng ta cũng là một phần của vấn đề.

The United States is the number one importer

Mỹ là miền điểm đến hàng đầu

of doctors from developing countries.

của các bác sĩ từ nước đang phát triển.

The second reasons students flock to Cuba

Lý do thứ hai mà các sinh viên đổ về Cuba

is the island's own health report card,

là tình hình y tế của đảo quốc này

relying on strong primary care.

dựa trên nền chăm sóc chính yếu tốt.

A commission from The Lancet

Một ban của tờ The Lancet

rates Cuba among the best performing

đã đánh giá Cuba là một trong những nước

middle-income countries in health.

có thu nhập trung bình trong ngành y tế tốt nhất.

Save the Children ranks Cuba

Tổ chức Save the Children xếp hạng Cuba

the best country in Latin America to become a mother.

là đất nước Mỹ Latinh tốt nhất để làm mẹ.

Cuba has similar life expectancy

Cuba có tuổi thọ trung bình tương đương

and lower infant mortality than the United States,

và tỷ lệ trẻ sơ sinh tử vong thấp hơn Mỹ,

with fewer disparities,

ít bất bình đẳng hơn,

while spending per person

trong khi chi tiêu trên mỗi người

one 20th of what we do on health

bằng 1/20 của những gì chúng ta bỏ ra cho ngàhnh Y

here in the USA.

tại nước Mỹ này.

Academically, ELAM is tough,

Về mặt học thuật, ELAM rất khắc nghiệt,

but 80 percent of its students graduate.

nhưng 80% sinh viên của họ tốt nghiệp.

The subjects are familiar —

Các môn học tương tự nhau...

basic and clinical sciences —

là các môn khoa học y tế khám nghiệm cơ bản...

but there are major differences.

nhưng có những sự khác biệt lớn.

First, training has moved out of the ivory tower

Thứ nhất, việc đào tạo đã thoát khỏi tháp ngà

and into clinic classrooms and neighborhoods,

và lan đến các phòng học và khu vực lân cận,

the kinds of places most of these grads will practice.

nơi mà hầu hết các sinh viên tốt nghiệp sẽ thực tập.

Sure, they have lectures and hospital rotations too,

Đúng, họ cũng có các giờ giảng và thực tập ở bệnh viện,

but community-based learning starts on day one.

nhưng bài học dựa trên thực tế cộng đồng ngay từ ngày đầu tiên.

Second, students treat the whole patient,

Thứ hai, các sinh viên chữa trị cho bệnh nhân một cách toàn diện,

mind and body,

cả tinh thần và thể xác,

in the context of their families, their communities

dựa trên bối cảnh gia đình, của cộng đồng

and their culture.

và văn hóa của họ.

Third, they learn public health:

Thứ ba, họ học về y tế công:

to assess their patients' drinking water, housing,

để đánh giá các nước uống, nhà ở,

social and economic conditions.

điều kiện xã hội và kinh tế của cha mẹ họ.

Fourth, they are taught

Thứ tư, họ được dạy

that a good patient interview

rằng một cuộc thăm hỏi bệnh nhân tốt

and a thorough clinical exam

và một cuộc kiểm tra sức khỏe tổng quát

provide most of the clues for diagnosis,

cung cấp hầu hết các bằng chứng để chẩn đoán,

saving costly technology for confirmation.

tiết kiệm chi phí công nghệ chẩn bệnh.

And finally, they're taught over and over again

Và cuối cùng, họ được dạy đi dạy lại rằng

the importance of prevention,

điều quan trọng trong phòng ngừa,

especially as chronic diseases

đặc biệt là các bệnh mãn tính

cripple health systems worldwide.

làm tê liệt hệ thống y tế toàn thế giới

Such an in-service learning

Một bài học tại chức như thế

also comes with a team approach,

cũng có thể là cách tiếp cận theo nhóm,

as much how to work in teams

rằng làm thế nào để làm việc theo nhóm

as how to lead them,

như là: làm thế nào để dẫn dắt họ,

with a dose of humility.

với một sự khiêm nhường.

Upon graduation, these doctors share

Sau khi tốt nghiệp, các bác sĩ chia sẻ

their knowledge with nurse's aids, midwives,

kiến thức của họ với các trợ lý y tá, nữ hộ sinh,

community health workers,

các nhân viên y tế cộng đồng,

to help them become better at what they do,

để giúp họ làm việc tốt hơn,

not to replace them,

chứ không phải để thế chỗ họ,

to work with shamans and traditional healers.

để làm việc với các pháp sư và các thầy lang.

ELAM's graduates:

Các sinh viên tốt nghiệp của ELAM:

Are they proving this audacious experiment right?

Liệu họ có đang chứng minh rằng thử nghiệm táo bạo này là đúng đắn?

Dozens of projects give us an inkling

Hàng tá các dự án cho ta ý niệm mơ hồ

of what they're capable of doing.

về những gì họ có thể làm được.

Take the Garífuna grads.

Ví dụ như sinh viên Garífuna đã ra trường.

They not only went to work back home,

Họ không chỉ quay về quê nhà để làm việc,

but they organized their communities to build

mà còn tổ chức cộng đồng của họ để xây dựng

Honduras' first indigenous hospital.

bệnh viện địa phương đầu tiên của Honduras.

With an architect's help,

Với sự giúp sức của một kiến trúc sư,

residents literally raised it from the ground up.

cư dân địa phương đã xây từ con số không theo đúng nghĩa đen.

The first patients walked through the doors

Các bệnh nhân đầu tiên đã đến

in December 2007,

vào tháng 12 năm 2007,

and since then, the hospital has received

và kể từ đó, bệnh viện đã tiếp nhận

nearly one million patient visits.

gần một triệu lượt bệnh nhân.

And government is paying attention,

Và chính phủ cũng đã bắt đầu quan tâm,

upholding the hospital as a model

tuyên dương bệnh viện như một hình mẫu

of rural public health for Honduras.

dịch vụ y tế công cộng nông thôn ở Honduras

ELAM's graduates are smart,

Các sinh viên tốt nghiệp từ ELAM rất thông minh,

strong and also dedicated.

mạnh mẽ và tận tâm.

Haiti, January 2010.

Thảm hoạ Haiti, tháng Một năm 2010.

The pain.

Nỗi đau.

People buried under 30 million tons of rubble.

Nhiều người bị chôn sâu dưới 30 tấn gạch vụn.

Overwhelming.

Quá sức hãi hùng.

Three hundred forty Cuban doctors

340 bác sĩ Cuba

were already on the ground long term.

đã ở đó một thời gian dài.

More were on their way. Many more were needed.

Hơn 340 người đang đến. Và còn cần nhiều hơn nữa.

At ELAM, students worked round the clock

Tại ELAM, các sinh viên làm việc suốt ngày đêm

to contact 2,000 graduates.

để liên lạc với 2000 sinh viên đã tốt nghiệp.

As a result, hundreds arrived in Haiti,

Kết quả là, hàng trăm người từ 27 nước

27 countries' worth, from Mali in the Sahara

đã đến Haiti, từ Mali ở Sahara

to St. Lucia, Bolivia, Chile and the USA.

tới St.Lucia, Bolivia, Chile và Mỹ.

They spoke easily to each other in Spanish

Họ giao tiếp với nhau dễ dàng bằng tiếng Tây Ban Nha

and listened to their patients in Creole

và lắng nghe các bệnh nhân của họ bằng thổ ngữ Pháp

thanks to Haitian medical students

nhờ công các sinh viên y khoa Haiti

flown in from ELAM in Cuba.

bay tới từ ELAM ở Cuba.

Many stayed for months,

Nhiều người đã ở lại hàng tháng,

even through the cholera epidemic.

thậm chí trải qua bệnh dịch tả.

Hundreds of Haitian graduates

Hàng trăm sinh viên tốt nghiệp Haiti

had to pick up the pieces,

đã phải cố gắng đẩy lùi đau đớn

overcome their own heartbreak,

vượt qua nỗi thống khổ của chính mình,

and then pick up the burden

lại còn gánh vác trọng trách

of building a new public health system for Haiti.

xây dựng một hệ thống y tế mới cho Haiti.

Today, with aid of organizations and governments

Ngày nay, với hỗ trợ của các tổ chức và chính phủ

from Norway to Cuba to Brazil,

từ Na Uy tới Cuba tới Brazil

dozens of new health centers have been built,

hàng chục trung tâm y tế đã được xây dựng,

staffed, and in 35 cases, headed

hoạt động, và 35 trường hợp, được dẫn dắt

by ELAM graduates.

bởi các cựu sinh viên ELAM.

Yet the Haitian story

Tuy nhiên, câu chuyện của Haiti

also illustrates some of the bigger problems

cũng khắc họa một trong những vấn đề lớn hơn

faced in many countries.

mà nhiều nước đang đối mặt.

Take a look:

Ta hãy xem xét số liệu:

748 Haitian graduates by 2012, when cholera struck,

Khi dịch tả xảy ra năm 2012, đã có 748 sinh viên Haiti tốt nghiệp

nearly half working in the public health sector

gần một nửa đang làm việc trong ngành y tế công

but one quarter unemployed,

nhưng 1/4 lại thất nghiệp,

and 110 had left Haiti altogether.

và 110 người đã rời khỏi Haiti.

So in the best case scenarios,

Vì vậy, tình hình khả quan nhất là,

these graduates are staffing

các cựu sinh viên đang được biên chế

and thus strengthening public health systems,

nhằm gia tăng sức mạnh hệ thống y tế công cộng,

where often they're the only doctors around.

nơi mà họ thường là các bác sĩ duy nhất có mặt.

In the worst cases, there are simply not enough jobs

Trong các trường hợp tồi tệ nhất, đơn giản là không có đủ việc làm

in the public health sector,

trong ngành y tế công cộng,

where most poor people are treated,

nơi chữa bệnh cho hầu hết người nghèo,

not enough political will, not enough resources,

không có đủ tác động chính trị, không có đủ nguồn lực,

not enough anything —

không có gì đủ cả...

just too many patients with no care.

có quá nhiều bệnh nhân không được chăm sóc.

The grads face pressure from their families too,

Các cựu sinh viên cũng đối mặt với áp lực từ gia đình họ,

desperate to make ends meet,

kiếm sống một cách tuyệt vọng,

so when there are no public sector jobs,

vì vậy khi không có đủ công việc trong ngành công cộng,

these new MDs decamp into private practice,

các bác sĩ y khoa ấy đầu quân vào khu vực tư nhân

or go abroad to send money home.

hoặc xuất ngoại để gửi tiền về cho gia đình.

Worst of all, in some countries,

Tồi tệ nhất là, ở vài nước,

medical societies influence accreditation bodies

các cộng đồng y khoa ảnh hưởng đến các cơ quan kiểm định chất lượng y tế

not to honor the ELAM degree,

chứ không phải để tôn vinh bằng cấp của ELAM,

fearful these grads will take their jobs

mà lo sợ rằng các sinh viên ấy sẽ giành mất công việc của họ

or reduce their patient loads and income.

hay giảm tải bệnh nhân và thu nhập của họ.

It's not a question of competencies.

Vấn đề ở đây không phải là năng lực.

Here in the USA, the California Medical Board

Ngay tại nước Mỹ này, Ủy ban Y tế California

accredited the school after rigorous inspection,

công nhận các trường học sau khi kiểm tra nghiêm ngặt,

and the new physicians are making good

và các bác sĩ mới đã nhận phần lời

on Cuba's big bet,

từ ván cược của Cuba,

passing their boards and accepted

chứng minh với hội đồng và được chấp thuận

into highly respected residencies

vào những hiệp hội cao quý

from New York to Chicago to New Mexico.

từ New York tới Chicago tới Mexico.

Two hundred strong, they're coming

Hai trăm người mạnh mẽ, họ đang

back to the United States energized,

trở về Mỹ cùng bầu nhiệt huyết

and also dissatisfied.

và cả sự không hài lòng.

As one grad put it,

Một cựu sinh viên đã phát biểu,

in Cuba, "We are trained to provide quality care

tại Cuba, "Chúng tôi được đào tạo để cung cấp dịch vụ y tế chất lượng

with minimal resources,

với những nguồn lực hạn chế nhất,

so when I see all the resources we have here,

vì vậy khi tôi ý thức về nguồn lực thừa thãi nơi đây,

and you tell me that's not possible,

và bạn nói với tôi rằng điều đó không thể,

I know it's not true.

tôi biết rằng điều đó không đúng.

Not only have I seen it work, I've done the work."

Không chỉ chứng kiến điều đó là khả thi, tôi đã thực sự bắt tay vào thực thi.

ELAM's graduates,

Các cựu sinh viên ELAM,

some from right here in D.C. and Baltimore,

một vài người đến từ D.C và Baltimore

have come from the poorest of the poor

có người đến từ những nơi nghèo hơn cả sự nghèo nàn

to offer health, education

để cung cấp y tế, giáo dục

and a voice to their communities.

và góp tiếng nói đến cộng đồng của họ.

They've done the heavy lifting.

Họ đã làm nên bước chuyển dịch lớn.

Now we need to do our part

Giờ đây chúng ta cần làm phần việc của mình.

to support the 23,000 and counting,

để giúp đỡ 23,000 người và hơn thế nữa,

All of us —

Tất cả chúng ta...

foundations, residency directors, press,

các tổ chức, các quản lý dân cư, báo chí truyền thông,

entrepreneurs, policymakers, people —

các doanh nhân, nhà hoạch định chính sách, mọi người -

need to step up.

cần phải đứng dậy.

We need to do much more globally

Chúng ta cần lan tỏa đến toàn cầu

to give these new doctors the opportunity

để trao cho các bác sĩ mới cơ hội

to prove their mettle.

chứng minh dũng khí của họ.

They need to be able

Họ cần có thể

to take their countries' licensing exams.

tham gia kỳ thi cấp phép của quốc gia họ.

They need jobs in the public health sector

Họ cần các công việc trong ngành y tế công cộng

or in nonprofit health centers

hoặc các trung tâm y tế phi lợi nhuận

to put their training and commitment to work.

để áp dụng những gì được dạy và cam kết với công việc

They need the chance to be

Họ cần cơ hội trở thành

the doctors their patients need.

các bác sĩ mà bệnh nhân của họ cần.

To move forward,

Để tiến lên,

we may have to find our way back

chúng ta có thể phải tìm đường trở về

to that pediatrician who would

với các bác sĩ nhi khoa,

knock on my family's door

người đã gõ cửa gia đình tôi

on the South Side of Chicago when I was a kid,

ở mạn Nam Chicago khi tôi còn là một đứa trẻ,

who made house calls,

người đã gọi tới nhà tôi,

who was a public servant.

người mà là viên chức nhà nước.

These aren't such new ideas

Những điều này không phải là ý tưởng mới

of what medicine should be.

về cục diện ngành Y.

What's new is the scaling up

Điều mới mẻ là việc nhân rộng

and the faces of the doctors themselves:

và vẻ ngoài của các bác sĩ:

an ELAM graduate is more likely to be a she

một cựu sinh viên ELAM giống như một người phụ nữ

than a he;

hơn là một người đàn ông;

In the Amazon, Peru or Guatemala,

Ở Amazon, Peru hay Guatemala,

an indigenous doctor;

đó là một bác sĩ địa phương;

in the USA, a doctor of color

ở Mỹ, đó là một bác sĩ da màu

who speaks fluent Spanish.

nói trôi chảy tiếng Tây Ban Nha.

She is well trained, can be counted on,

Cô ấy được đào tạo tốt, đáng tin cậy,

and shares the face and culture of her patients,

có tương đồng với văn hóa của các bệnh nhân,

and she deserves our support surely,

và người ấy chắc chắn xứng đáng có sự hỗ trợ từ chúng ta,

because whether by subway, mule, or canoe,

bởi lẽ dù là bằng tàu điện ngầm, la hay xuồng,

she is teaching us to walk the walk.

cô đã dạy chúng ta cống hiến hết mình.

Thank you. (Applause)

Cảm ơn. (Vỗ tay)