Our lonely society makes it hard to come home from war | Sebastian Junger

Çeviri: Rüya ŞİPKALI Gözden geçirme: Ramazan Şen

Gerçekten bir problemim olduğunu fark etmeden önce,

I worked as a war reporter for 15 years

before I realized that I really had a problem.

savaş muhabiri olarak 15 sene çalıştım.

There was something really wrong with me.

Yanlış giden bir şeyler vardı bende.

This was about a year before 9/11, and America wasn't at war yet.

9/11'den bir yıl önceydi ve Amerika henüz savaşta değildi.

We weren't talking about PTSD.

TSSB (travma sonrası stres bozukluğu) henüz gündemde değildi.

We were not yet talking about the effect of trauma and war

Travmanın ve savaşın insan psikolojisine olan etkisinden

on the human psyche.

hiç söz etmemiştik bile.

I'd been in Afghanistan for a couple of months

Birkaç ay Afganistan'da bulundum.

with the Northern Alliance as they were fighting the Taliban.

Kuzey İttifakı'nın yanında Taliban'a karşı mücadele veriyorduk.

And at that point the Taliban had an air force,

O sırada Taliban'ın hava kuvvetleri vardı.

they had fighter planes, they had tanks, they had artillery,

Savaş uçakları, tankları, ağır silahları vardı

and we really got hammered pretty badly a couple of times.

ve bazı zamanlar gerçekten ağır darbeler yedik.

We saw some very ugly things.

Çok tatsız olaylara şahit olduk.

But I didn't really think it affected me.

Ama bundan etkilendiğimi hiç düşünmezdim.

I didn't think much about it.

Buna hiç kafama takmadım.

I came home to New York, where I live.

Yaşadığım yere, evime, New York'a geldim.

Then one day I went down into the subway,

Sonra bir gün metro alt geçidine inerken,

and for the first time in my life,

o gün hayatımda ilk defa

I knew real fear.

gerçek korkuyu tatmıştım.

I had a massive panic attack.

Şiddetli bir panik atak geçiriyordum.

I was way more scared than I had ever been in Afghanistan.

Afganistan'da bulunduğumdan daha da çok korkunçtu.

Everything I was looking at seemed like it was going to kill me,

Gördüğüm her şey sanki beni öldürecekmişcesine geliyordu,

but I couldn't explain why.

ama bunun nedenini açıklayamıyordum.

The trains were going too fast.

Trenler büyük bir hızla geçip gidiyordu.

There were too many people.

Çok fazla insan vardı.

The lights were too bright.

Işıklar aşırı parlaktı.

Everything was too loud, everything was moving too quickly.

Çok gürültülüydü, her şey çok hızlı hareket ediyordu.

I backed up against a support column and just waited for it.

Sütuna tutunarak öylece bekledim.

When I couldn't take it any longer, I ran out of the subway station

Daha fazla kaldıramayınca da, kendimi istasyondan dışarı attım

and walked wherever I was going.

ve öylece yürüdüm.

Later, I found out that what I had was short-term PTSD:

Sonrasında anladım ki geçirdiğim şey kısa dönemli TSSB imiş.

post-traumatic stress disorder.

Travma Sonrası Stres Bozukluğu.

We evolved as animals, as primates, to survive periods of danger,

Badire süreçlerini atlatmak için hayvanlar, insanlar olarak

and if your life has been in danger,

değişim geçiriyoruz ve hayatınız tehlikedeyse,

you want to react to unfamiliar noises.

alışılmadık seslere tepki vermek istiyorsunuz.

You want to sleep lightly, wake up easily.

Az uyuyup erkenden kalkmak istiyorsunuz.

You want to have nightmares and flashbacks

Sizi öldürebilecek kâbuslar ve geriye dönüşler

of the thing that could kill you.

yaşamak istiyorsunuz.

You want to be angry because it makes you predisposed to fight,

Kızgın olmak istiyorsunuz, çünkü sizi kavgaya meyilli yapıyor

or depressed, because it keeps you out of circulation a little bit.

ya da depresyona girerek, kısır döngünün içinden çıkmak istiyorsunuz.

Keeps you safe.

Sizi güvende tutuyor.

It's not very pleasant, but it's better than getting eaten.

Her ne kadar hoş olmasa da, yenilmekten daha iyidir.

Most people recover from that pretty quickly.

Çoğu insan bunu kolayca atlatmakta.

It takes a few weeks, a few months.

Birkaç hafta, birkaç ay sürüyor.

I kept having panic attacks, but they eventually went away.

Panik atak geçirmeye devam ettim ama zaman içerisinde kayboldular.

I had no idea it was connected to the war that I'd seen.

Gördüğüm savaşla ilgili olduğuna dair hiç fikrim yoktu.

I just thought I was going crazy,

Tek düşündüğüm kafayı yediğimdi

and then I thought, well, now I'm not going crazy anymore.

ama sonra artık delirmediğimi düşündüm.

About 20 percent of people, however,

İnsanların %20'sinin sonu

wind up with chronic, long-term PTSD.

uzun dönemli TSSB ile sonuçlanıyor.

They are not adapted to temporary danger.

Geçici bir tehlikeye alışmış değiller.

They are maladapted for everyday life,

Yardım almadıkları sürece, hayatla

unless they get help.

uyumsuzluk içindeler.

We know that the people who are vulnerable to long-term PTSD

Biliyoruz ki uzun dönemli TSSB'ye yatkın olan insanlar,

are people who were abused as children,

çocukken tacize uğramış,

who suffered trauma as children,

çocukken travma geçirmiş,

people who have low education levels,

eğitim düzeyi düşük,

people who have psychiatric disorders in their family.

ailesinde psikolojik rahatsızlıklar bulunan kimseler.

If you served in Vietnam

Vietnam'da görev yapmışsanız

and your brother is schizophrenic,

ve kardeşiniz şizofrense,

you're way more likely to get long-term PTSD from Vietnam.

uzun dönemli TSSB'ye yakalanmanız oldukça yüksektir.

So I started to study this as a journalist,

Böylece gazeteci olarak bunun üstünde çalışmaya başladım

and I realized that there was something really strange going on.

ve tuhaf bir şeylerin döndüğünü sezdim.

The numbers seemed to be going in the wrong direction.

Rakamlar ters istikamete gidiyor gibiydi.

Every war that we have fought as a country,

Ülke olarak savaşmaya başladığımız

starting with the Civil War,

iç savaşlardan beri,

the intensity of the combat has gone down.

savaşın şiddeti giderek düşüş göstermişti.

As a result, the casualty rates have gone down.

Sonucunda, can kayıplarında azalmalar yaşanmış,

But disability rates have gone up.

ama sakatlıklar tavan yapmıştı.

They should be going in the same direction,

Değerlerin aynı istikamette gitmesi gerekirken,

but they're going in different directions.

farklı yönlere gidiyordu.

The recent wars in Iraq and Afghanistan have produced, thank God,

Tanrıya şükür, Irak ve Afganistan'da yapılan son savaşlarda

a casualty rate about one third of what it was in Vietnam.

Vietnam'ın üçte biri kadar can kayıpları yaşandı.

But they've also created --

Ama bunun yanında --

they've also produced three times the disability rates.

3 kat daha fazla sakatlıklara neden oldu.

Around 10 percent of the US military is actively engaged in combat,

ABD ordusunun %10'a yakını savaşta etkin olarak savaştı.

10 percent or under.

%10 veya daha az.

They're shooting at people, killing people,

İnsanlara kurşun sıkıyor, onları öldürüyor,

getting shot at, seeing their friends get killed.

vuruluyor, arkadaşlarının öldürüldüğünü görüyorlar.

It's incredibly traumatic.

Çok sarsıcı bir şey bu.

But it's only about 10 percent of our military.

Ama bu ordumuzun %10'u için geçerli bir durum.

But about half of our military has filed

Halbuki, ordumuzun neredeyse yarısı

for some kind of PTSD compensation from the government.

hükûmetten TSSB için tazminat istediler.

And suicide doesn't even fit into this in a very logical way.

Ve mantıklı olarak intihar bununla çelişmiyor.

We've all heard the tragic statistic of 22 vets a day, on average,

Hepimiz bu ülkede günde ortalama 22 eski askerin

in this country, killing themselves.

kendilerini öldürdüğünün trajik istatistiğini duymuşuzdur.

Most people don't realize

Pek çok insan,

that the majority of those suicides are veterans of the Vietnam War,

intiharların çoğunun Vietnam Savaşı'ndaki

that generation,

gazilerin neslinden olduğunun

and their decision to take their own lives actually might not be related

ve hayatlarına son vermelerinin ise 50 yıl önceki savaşla alakası

to the war they fought 50 years earlier.

olmadığının farkında değil.

In fact, there's no statistical connection between combat and suicide.

Gerçek şu ki, savaşla intihar arasında hiçbir istatiksel ilişki yok.

If you're in the military and you're in a lot of combat,

Eğer ki orduda ve çok sayıda savaşta yer almışsanız,

you're no more likely to kill yourself than if you weren't.

kendinizi öldürmeye meyliniz katılmamış hâlinizden fazla değil.

In fact, one study found

Aslında, bir çalışmaya göre

that if you deploy to Iraq or Afghanistan,

Irak veya Afganistan'da görev almışsanız,

you're actually slightly less likely to commit suicide later.

sonraki zamanlarda intihar etmeniz oldukça düşük ihtimaldir.

I studied anthropology in college.

Üniversitede antropoloji üstünde çalışmıştım.

I did my fieldwork on the Navajo reservation.

Alan çalışmamı Navajo bölgesinde yaptım.

I wrote a thesis on Navajo long-distance runners.

Navajo'nun uzun mesafeli koşucuları hakkında tez hazırladım.

And recently, while I was researching PTSD,

Ve şu sıralarda, TSSB üzerinde araştırmamı yaparken,

I had this thought.

aklıma bu geldi.

I thought back to the work I did when I was young,

Gençken yaptığım araştırmayı hatırladım

and I thought, I bet the Navajo, the Apache, the Comanche --

ve dedim ki eminim Navajo, Apaçiler, Komançiler,

I mean, these are very warlike nations --

-demek istediğim, bunlar savaşçı milletler-

I bet they weren't getting PTSD like we do.

eminim ki onlar bizler gibi TSSB olayını yaşamamışlardır.

When their warriors came back from fighting the US military

Askerleri ABD ordusuyla savaştıktan sonra geri geldiklerinde

or fighting each other,

veya birbirleriyle didiştiklerinde

I bet they pretty much just slipped right back into tribal life.

eminim ki kabile hayatına kolayca geri dönmüşlerdir.

And maybe what determines

Belki, uzun dönemli TSSB'nin

the rate of long-term PTSD

oranlarını belirleyen şey,

isn't what happened out there,

orada ne yaşadığımız değil,

but the kind of society you come back to.

geri döndüğümüz toplum yapısıdır.

And maybe if you come back to a close, cohesive, tribal society,

Belki de, birbirine bağlı bir topluma geri dönmüşseniz,

you can get over trauma pretty quickly.

travmadan paçayı kolayca sıyırabilirsiniz.

And if you come back to an alienating, modern society,

Eğer ki, birbirine yabancı, modern bir topluma geri dönerseniz,

you might remain traumatized your entire life.

tüm hayatınıza sarsıntıya uğramış bir biçimde devam edebilirsiniz.

In other words, maybe the problem isn't them, the vets;

Bir diğer deyişle, belki de sorun gaziler değil,

maybe the problem is us.

belki de sorun bizizdir.

Certainly, modern society is hard on the human psyche

Kesinlikle sahip olduğumuz her ölçüyle

by every metric that we have.

modern toplum insan ruhu konusunda zor.

As wealth goes up in a society,

Bir toplumda zenginlik giderek arttıkça,

the suicide rate goes up instead of down.

intihar oranları düşeceği yerde, giderek artış gösterir.

If you live in modern society,

Modern bir toplumda yaşıyorsanız,

you're up to eight times more likely

ömrünüz boyunca depresyondan kıvranmanız,

to suffer from depression in your lifetime

kırsal, yoksul bir kesimdeki yaşamanızdan,

than if you live in a poor, agrarian society.

8 kat daha kuvvetlidir.

Modern society has probably produced the highest rates of suicide

Modern toplum insanlık tarihinin en yüksek

intihar, depresyon, endişe, yalnızlık ve çocuk istismarı

and depression and anxiety and loneliness and child abuse

ever in human history.

oranlarını üretti.

I saw one study

Gördüğüm bir çalışma,

that compared women in Nigeria,

Afrika'nın en yoksul ülkesi olan,

one of the most chaotic and violent and corrupt

çarpıklaşmanın, şiddetin ve yozlaşmanın eksilmediği

and poorest countries in Africa,

Nijerya'daki kadınları, Kuzey ABD'deki

to women in North America.

kadınlarla karşılaştırıyordu.

And the highest rates of depression were urban women in North America.

En yüksek depresyon oranı Kuzey ABD'de yaşayan şehirli kadınlara aitti.

That was also the wealthiest group.

Ayrıca bunlar en zengin gruptu.

So let's go back to the US military.

Şimdi ABD ordusuna geri dönelim.

Ten percent are in combat.

Savaşan %10'luk kısma.

Around 50 percent have filed for PTSD compensation.

%50'sine yakını TSSB tazminatı için başvuru yaptılar.

So about 40 percent of veterans really were not traumatized overseas

Gazilerin %40 kadarı dışarıdayken travma geçirmedi

but have come home to discover they are dangerously alienated

ama evlerine döndüklerinde dışlanmış olduklarını keşfettiler

and depressed.

ve depresyona girdiler.

So what is happening with them?

Öyleyse onların nesi var?

What's going on with those people,

Bu insanlara neler oluyor?

the phantom 40 percent that are troubled but don't understand why?

Sıkıntı içinde olan ama nedenini anlayamayan %40'a...

Maybe it's this:

Belki de nedeni şudur:

maybe they had an experience of sort of tribal closeness

Ülke dışındayken birliklerinde kabilemsi bir iç içelik

in their unit when they were overseas.

tecrübe etmişlerdir.

They were eating together, sleeping together,

Birlikte yiyip içmişler, birlikte uyumuşlar

doing tasks and missions together.

ve birlikte göreve gitmişlerdir.

They were trusting each other with their lives.

Birbirlerine canlarını emanet etmişlerdir.

And then they come home

Sonrasında eve gelmişler

and they have to give all that up

ve bunları bırakmak zorunda kalmışlar

and they're coming back to a society, a modern society,

ve askerde bulunmamış bir kişi için bile zor olan

which is hard on people who weren't even in the military.

modern bir topluma geri dönmüşlerdir.

It's just hard on everybody.

Bu herkes için zor bir şey.

And we keep focusing on trauma, PTSD.

Ve biz hâlâ travmaya, TSSB'ye odaklanıyoruz.

But for a lot of these people,

Ama bu insanların çoğu için,

maybe it's not trauma.

travma değildir belki.

I mean, certainly, soldiers are traumatized

Demek istediğim, kesinlikle askerler sarsıntıya uğramıştır

and the ones who are have to be treated for that.

ve böyle olanların bunun için tedavi edilmeleri gerekir.

But a lot of them --

Ama çoğu için,

maybe what's bothering them is actually a kind of alienation.

onların canını sıkan şey belki de ötekileşmedir.

I mean, maybe we just have the wrong word for some of it,

Yani, belki bunun için yanlış kelimeyi kullanıyoruzdur

and just changing our language, our understanding,

ve dilimizi, anlayışımızı değiştirmek

would help a little bit.

biraz yardımcı olabilir.

"Post-deployment alienation disorder."

''Savaş sonrası ötekileştirme bozukluğu.''

Maybe even just calling it that for some of these people

Belki sadece bunu belirtmek bile o insanların bazılarının

would allow them to stop imagining

yaşanan duyguyu açıklamak için

trying to imagine a trauma that didn't really happen

aslında olmamış bir travmayı

in order to explain a feeling that really is happening.

hayal etmeyi bırakmasına sebep olabilir.

And in fact, it's an extremely dangerous feeling.

Ve aslında bu çok tehlikeli bir his.

That alienation and depression can lead to suicide.

Yabancılaşma ve depresyonun intihara kadar yolu var.

These people are in danger.

Bu insanlar tehlike altında.

It's very important to understand why.

Nedenini anlamak çok önemli.

The Israeli military has a PTSD rate of around one percent.

İsrail ordusunda TSSB oranı %1 civarlarında.

The theory is that everyone in Israel is supposed to serve in the military.

Teoride, İsrail'deki herkes orduya hizmet etmekle yükümlü.

When soldiers come back from the front line,

Askerler cepheden geri döndüklerinde,

they're not going from a military environment to a civilian environment.

askeriyeden çıkıp sivil bir ortama doğru açılmıyorlar.

They're coming back to a community where everyone understands

Herkesin askeriyeden anladığı bir çevreye

about the military.

geri dönüyorlar.

Everyone's been in it or is going to be in it.

Herkes içinde bulunmuş veya bulunacaktır.

Herkes onların bulundukları durumu anlamakta.

Everyone understands the situation they're all in.

It's as if they're all in one big tribe.

Büyük bir ailenin parçası gibiler.

We know that if you take a lab rat

Biliyoruz ki bir deney faresini alıp

and traumatize it and put it in a cage by itself,

sarsıntıya uğratarak onu bir kafese tıkarsak,

you can maintain its trauma symptoms almost indefinitely.

travma semptomlarını süresiz devam ettirebilirsiniz.

And if you take that same lab rat and put it in a cage with other rats,

Eğer aynı deney faresini alıp onu diğer farelerle bir kafese koyarsak,

after a couple of weeks, it's pretty much OK.

birkaç hafta sonra durum iyileşir.

After 9/11,

9/11'den sonra,

the murder rate in New York City went down by 40 percent.

New York'taki cinayet oranları %40 azaldı.

The suicide rate went down.

İntihar oranları düştü.

The violent crime rate in New York went down after 9/11.

9/11'den sonra New York'taki şiddet suçu oranları düştü.

Even combat veterans of previous wars who suffered from PTSD

TSSB geçiren eski savaş gazileri bile

said that their symptoms went down after 9/11 happened.

9/11 olayı yaşandıktan sonra semptomların azaldığını söylediler.

The reason is that if you traumatize an entire society,

Bunun sebebiyse, tüm topluluk sarsıldığında

we don't fall apart and turn on one another.

ayrı düşmeyiz ve birbirimize döneriz.

We come together. We unify.

Tutunuruz. Birleşiriz.

Basically, we tribalize,

Kısacası, birbirimize yapışırız

and that process of unifying feels so good and is so good for us,

ve birleşme süreci bizi iyi hissettirir, bu bizim için iyidir de.

that it even helps people

Akıl sağlığı problemleriyle

who are struggling with mental health issues.

boğuşan insanlara bile yardımı dokunur.

During the blitz in London,

Londra'daki hava saldırısı sırasında

admissions to psychiatric wards went down during the bombings.

psikiyatri hastaneleri kabulleri düşüşe geçti.

For a while, that was the kind of country

Bir süreliğine de olsa, Amerika

that American soldiers came back to -- a unified country.

ABD askerlerinin birleşmiş bir ülkeye döndüğü bir yer hâline gelmişti.

We were sticking together.

Birbirimize kenetlenmiştik.

We were trying to understand the threat against us.

Karşımızda duran tehditi anlamaya çalışmıştık.

We were trying to help ourselves and the world.

Kendimize ve dünyaya yardım etmek için çabalamıştık.

But that's changed.

Ama bu artık değişti.

Now, American soldiers,

Şu an, Amerikalı askerlerin, Amerikalı gazilerin döndükleri ülke

American veterans are coming back to a country that is so bitterly divided

feci şekilde bölünmüş,

that the two political parties are literally accusing each other

iki politik partinin birbirlerini ihanetle,

of treason, of being an enemy of the state,

vatan haini olmakla suçladığı,

of trying to undermine the security and the welfare of their own country.

kendi ülkelerinin güvenliğini ve refahını indirgemeye çalışmakla suçladığı bir ülke.

The gap between rich and poor is the biggest it's ever been.

Zenginle fakir arasındaki uçurum her zamankinden daha da açık.

It's just getting worse.

Giderek de açılmakta.

Race relations are terrible.

Irklar arasındaki ilişkiler bozuk.

There are demonstrations and even riots in the streets

Sokaklarda ırklar arasındaki adaletsizlik yüzünden

because of racial injustice.

protestolar, hatta kargalaşalar çıkıyor.

And veterans know that any tribe that treated itself that way -- in fact,

Ve gaziler biliyor ki kendine bu şekilde davranan her toplum

any platoon that treated itself that way -- would never survive.

-aslında, kendine bu şekilde davranan her müfreze- hayatta kalamaz.

We've gotten used to it.

Bunlara alıştık artık.

Veterans have gone away and are coming back

Gaziler uzaklara gidip geldiler

and seeing their own country with fresh eyes.

ve kendi ülkelerini çıplak gözlerle görüyorlar.

And they see what's going on.

Neler olduğunun farkındalar.

This is the country they fought for.

Uğruna savaştıkları ülke bu işte.

No wonder they're depressed.

Boşuna depresyonda değiller.

No wonder they're scared.

Boşuna korkmuyorlar.

Sometimes, we ask ourselves if we can save the vets.

Bazen kendimize gazileri kurtarıp kurtaramayacağımızı soruyoruz.

I think the real question is if we can save ourselves.

Bana kalırsa asıl soru: Acaba kendimizi kurtarabilir miyiz?

If we can,

Kurtarırsak eğer,

I think the vets are going to be fine.

gaziler daha hoşnut olacaktır kanımca.

It's time for this country to unite,

Bu ülkenin birleşmesinin tam zamanı,

if only to help the men and women who fought to protect us.

sırf bizi korumak için savaşan erkek ve kadınların hatırı için.

Thank you very much.

Çok teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)