Rose George: Inside the secret shipping industry

Rose George: Gizli denizcilik endüstrisi içinde

Çeviri: Mine Tatli Gözden geçirme: Ramazan Şen

A couple of years ago,

Birkaç yıl önce,

Harvard Business School chose

Harvard İş Okulu

the best business model of that year.

o yılın en iyi iş modelini seçti.

It chose Somali piracy.

Somali korsanlığını seçti.

Pretty much around the same time,

Hemen hemen aynı zamanlarda,

I discovered that there were 544 seafarers

orada 544 gemicinin,

being held hostage on ships,

birçoğu hemen Somali açıklarında,

often anchored just off the Somali coast

herkesin gözü önünde demirlemiş olan gemilerde

in plain sight.

rehin tutulduğunu keşfettim.

And I learned these two facts, and I thought,

Ve bu iki gerçeği öğrendim ve

what's going on in shipping?

gemi taşımacılığında neler oluyor diye düşündüm?

And I thought, would that happen in any other industry?

Ve bu başka bir sektörde olabilir miydi diye düşündüm.

Would we see 544 airline pilots

544 Havayolu pilotunu

held captive in their jumbo jets

pistteki jumbo jetlerinde

on a runway for months, or a year?

aylarca veya yıllarca tutsak tutulduğunu görebilir miyiz?

Would we see 544 Greyhound bus drivers?

544 Greyhound otobüs sürücüsünü görebilir miyiz?

It wouldn't happen.

Böyle bir şey olmaz.

So I started to get intrigued.

Bu yüzden merakımı uyandırmaya başladı.

And I discovered another fact,

Ve bana daha şaşırtıcı gelen

which to me was more astonishing

bir başka gerçeği öğrendim.

almost for the fact that I hadn't known it before

Neredeyse 42, 43 yaşından önce

at the age of 42, 43.

hiç öğrenmemiş olduğum bir şey.

That is how fundamentally we still depend on shipping.

O da nasıl temel olarak hala gemi taşımacılığına bağlı olduğumuz.

Because perhaps the general public

Çünkü muhtemelen halk,

thinks of shipping as an old-fashioned industry,

gemi taşımacılığının, Moby Dicks ve Jack Sparrows

something brought by sailboat

nedeniyle yelkenli teknelerle yapılan

with Moby Dicks and Jack Sparrows.

eski moda bir endüstri olduğunu sanıyor.

But shipping isn't that.

Ama gemi taşımacılığı bu değildir.

Shipping is as crucial to us as it has ever been.

Gemi taşımacılığı bizim için eskiden olduğu gibi önemli.

Shipping brings us 90 percent of world trade.

Gemi taşımacılığı dünya ticaretinin yüzde 90'ını bize getiriyor.

Shipping has quadrupled in size since 1970.

Gemi taşımacılığı 1970'den beri dört kat artmıştır.

We are more dependent on it now than ever.

Biz şimdi ona her zamankinden daha bağımlıyız.

And yet, for such an enormous industry --

Hal böyle iken, böyle büyük bir endüstri --

there are a 100,000 working vessels on the sea —

deniz üzerinde 100.000 gemi çalışmaktadır --

it's become pretty much invisible.

hemen hemen görünmez halde.

Now that sounds absurd in Singapore to say that,

Şimdi Singapurda bunu söylemek saçma geliyor,

because here shipping is so present

çünkü gemi taşımacılığı burada hâlâ mevcut

that you stuck a ship on top of a hotel.

ki şu anda da bir otelin üzerindeki bir gemide sıkışmış durumdasınız.

(Laughter)

(Kahkaha)

But elsewhere in the world,

Ama dünyanın herhangi bir yerinde

if you ask the general public what they know

eğer halka Gemi taşımacılığı ile ilgili ne bildiklerini

about shipping and how much trade is carried by sea,

ve denizdeki ticaret hacmini sorarsanız,

you will get essentially a blank face.

boş bir yüz ifadesi ile karşılaşırsınız.

You will ask someone on the street

Sokakta birisine sorun

if they've heard of Microsoft.

Microsoft'u duymuş mu?

I should think they'll say yes,

Evet dediklerini duyar gibiyim,

because they'll know that they make software

çünkü bilgisayarlarda kullanılan

that goes on computers,

ve ara sıra çalışan yazılımlar

and occasionally works.

ürettiklerini bileceklerdir.

But if you ask them if they've heard of Maersk,

Ama Maersk'i duydular mı diye sorarsanız,

I doubt you'd get the same response,

aynı yanıtı alacağınızdan şüpheliyim.

even though Maersk,

Üstelik Maersk,

which is just one shipping company amongst many,

birçok nakliye şirketinden yalnızca biri

has revenues pretty much on a par with Microsoft.

ve aşağı yukarı Microsoft'a eşit gelire sahip.

[$60.2 billion]

[60.2 milyar dolar]

Now why is this?

Peki, niçin bu böyle?

A few years ago,

Birkaç yıl önce,

the first sea lord of the British admiralty --

İngiliz Bahriyesinin ilk deniz lordu --

he is called the first sea lord,

Ordu şefi kara lordu olarak çağrılmasa da,

although the chief of the army is not called a land lord —

ilk deniz lordu olarak adlandırılıyor —

he said that we, and he meant

Dedi ki, biz,

in the industrialized nations in the West,

yani Batıdaki sanayileşmiş ülkeleri kastetti,

that we suffer from sea blindness.

deniz körlüğü yaşıyoruz.

We are blind to the sea

Biz denizi,

as a place of industry or of work.

sanayi veya iş yeri olarak görmeyiz.

It's just something we fly over,

Üzerinden geçip gittiğimiz bir şey,

a patch of blue on an airline map.

bir havayolu haritası üzerindeki mavi bir yama.

Nothing to see, move along.

Görecek birşey yok, devam et.

So I wanted to open my own eyes

Bu yüzden kendi deniz körlüğüme

to my own sea blindness,

gözlerimi açmak için

so I ran away to sea.

denize kaçtım.

A couple of years ago, I took a passage

Birkaç yıl önce, orta boy bir

on the Maersk Kendal,

konteyner gemisi olan ve

a mid-sized container ship

yaklaşık 7.000 kutu taşıma kapasiteli,

carrying nearly 7,000 boxes,

Maersk Kendal gemisinde seyahat ettim

and I departed from Felixstowe,

ve Felixstowe'dan hareket ederek

on the south coast of England,

İngilterenin güney kıyısından

and I ended up right here in Singapore

beş hafta sonra buraya,

five weeks later,

şu ankine göre

considerably less jet-lagged than I am right now.

daha az bir jetlag ile Singapur'a geldim.

And it was a revelation.

Ve bu bir aydınlanma oldu.

We traveled through five seas,

Beş deniz, iki okyanus,

two oceans, nine ports,

dokuz liman boyunca seyahat ettik

and I learned a lot about shipping.

ve gemi taşımacılığı hakkında çok şey öğrendim.

And one of the first things that surprised me

Ve beni şaşırttan ilk şeylerden biri de

when I got on board Kendal

Kendal'e bindiğim zaman

was, where are all the people?

herkes nerede dedim?

I have friends in the Navy who tell me

Deniz kuvvetlerindeki arkadaşlarım tek seferde

they sail with 1,000 sailors at a time,

1000 denizci ile denize açıldıklarını söylediler,

but on Kendal there were only 21 crew.

ama Kendal üzerinde sadece 21 mürettebat vardı.

Now that's because shipping is very efficient.

İşte bunun nedeni gemiciliğin çok verimli olması.

Containerization has made it very efficient.

Konteyner taşımacılığı, bunun çok verimli olmasını sağlamıştır.

Ships have automation now.

Şimdi gemilerde otomasyon var.

They can operate with small crews.

Küçük bir ekip ile işletilebilirler.

But it also means that, in the words

Ama bu aynı zamanda, bir zamanlar

of a port chaplain I once met,

tanıştığım iskele papazı şöyle demişti,

the average seafarer you're going to find

bir konteyner gemisinde bulacağınız denizciler

on a container ship is either tired or exhausted,

genellikle ya yorgun ya da bitik bir haldedir,

because the pace of modern shipping

çünkü modern gemiciliğin temposu

is quite punishing for what the shipping calls

gemicilikteki "insan unsuru" için

its human element,

oldukça cezalandırıcıdır ve

a strange phrase which they don't seem to realize

bu ifadenin kulağa biraz insanlık dışı gibi geldiğinin

sounds a little bit inhuman.

farkında değiller gibi görünüyorlar.

So most seafarers now working on container ships

O nedenle, konteyner gemileri üzerinde çalışan çoğu denizcinin

often have less than two hours in port at a time.

limanda genellikle iki saatten az bir zamanı olur.

They don't have time to relax.

Dinlenmek için zamanları yok.

They're at sea for months at a time,

Tek seferde aylarca denizde kalıyorlar

and even when they're on board,

ve gemide olsalar bile,

they don't have access to what

beş yaşındaki bir çocuğun bile

a five-year-old would take for granted, the Internet.

rahatlıkla erişebildiği internete erişimleri yok.

And another thing that surprised me when I got on board Kendal

Kendal'da yolculuk ederken beni şaşırtan bir başka şey ise,

was who I was sitting next to --

yanında oturduğum kişiydi--

Not the queen; I can't imagine why they put me underneath her portrait --

Kraliçe değil; Neden onun portresinin altına beni koyduklarını hayal bile edemiyorum --

But around that dining table in the officer's saloon,

Fakat görevlilerin salonundaki o yemek masasının etrafında,

I was sitting next to a Burmese guy,

Birmanyalı bir adamın yanında oturuyordum,

I was opposite a Romanian, a Moldavian, an Indian.

karşımda ise bir Romen, bir Moldovyalı, bir Hintli vardı.

On the next table was a Chinese guy,

Yandaki masada Çinli bir adam vardı,

and in the crew room, it was entirely Filipinos.

ve mürettebat odasının tamamı Filipinliydi.

So that was a normal working ship.

Yani bu normal çalışan bir gemiydi.

Now how is that possible?

Şimdi bu nasıl mümkün olabilir?

Because the biggest dramatic change

Çünkü 60 yıl içinde gemi taşımacılığındaki

in shipping over the last 60 years,

en çarpıcı değişiklik,

when most of the general public stopped noticing it,

genel çoğunluğun açık tescil

was something called an open registry,

ya da kolay bayrak denen şeyi

or a flag of convenience.

fark etmeyi bıraktığı zaman meydana geldi.

Ships can now fly the flag of any nation

Gemiler artık bayrak kayıtı sağlayan

that provides a flag registry.

herhangi bir ulusun bayrağını dalgalandırabilir.

You can get a flag from the landlocked nation

Bolivya veya Moğolistan gibi ya da

of Bolivia, or Mongolia,

Kuzey Kore gibi denize kıyısı olmayan

or North Korea, though that's not very popular.

bir ülkenin bile bayrağını alabilirsiniz, ki pek popüler değildir.

(Laughter)

(Kahkaha)

So we have these very multinational,

Bu yüzden gemi mürettebatında

global, mobile crews on ships.

bu çok ulusluluk ve globallik ve değişkenlik söz konusu.

And that was a surprise to me.

Ve bu benim için sürpriz oldu.

And when we got to pirate waters,

Ve korsan sularına vardığımızda,

down the Bab-el-Mandeb strait and into the Indian Ocean,

Bab-el-Mandeb Boğazından aşağı ve Hint Okyanusunun içine doğru

the ship changed.

gemi değişti.

And that was also shocking, because suddenly,

Ve bu da şok ediciydi, çünkü aniden,

I realized, as the captain said to me,

kaptan bana söylediğinde farkettim ki,

that I had been crazy to choose to go

konteyner gemisi ile korsan sularına girmeyi

through pirate waters on a container ship.

tercih etmek için deli olmak gerekirdi.

We were no longer allowed on deck.

Artık güverteye izin yoktu.

There were double pirate watches.

Çift korsan gemi nöbeti vardı.

And at that time, there were those 544 seafarers being held hostage,

Ve o zamanlar, 544 gemici rehin olarak tutuluyordu

and some of them were held hostage for years

ve onların bazıları gemi taşımacılığının

because of the nature of shipping and the flag of convenience.

doğası gereği ve kolay bayrak yüzünden yıllardır rehin tutuluyorlardı.

Not all of them, but some of them were,

Hepsi değil, ama bazıları öyle idi,

because for the minority of unscrupulous ship owners,

çünkü vicdansız gemi sahiplerinin azınlığı için

it can be easy to hide behind

kolay bayrak uygulamasının

the anonymity offered by some flags of convenience.

anonimliği ardına saklanmak kolay olabilir.

What else does our sea blindness mask?

Deniz körlüğüm maskemiz daha başka nelere sebep oluyor?

Well, if you go out to sea on a ship

Eğer bir gemiyle veya bir yolcu gemisi ile denize açılıp

or on a cruise ship, and look up to the funnel,

gemisi bacasına bakarsanız,

you'll see very black smoke.

çok siyah duman görürsünüz.

And that's because shipping

Çünkü gemi taşımacılığı

has very tight margins, and they want cheap fuel,

çok dar bir paya sahip ve ucuz yakıt istiyorlar,

so they use something called bunker fuel,

bu yüzden de ambar yakıtı diye bir şey kullanıyorlar,

which was described to me by someone in the tanker industry

ki o da, tanker sanayindeki birinin bana söylediğine göre,

as the dregs of the refinery,

rafinerinin tortusu,

or just one step up from asphalt.

ya da asfalttan bir önceki ürünmüş.

And shipping is the greenest method of transport.

Ve gemi taşımacılığı nakliyenin en yeşil yöntemidir.

In terms of carbon emissions per ton per mile,

Mil başına düşen karbon emisyonu tonu açısından

it emits about a thousandth of aviation

havacılık sektörünün yaklaşık binde birini

and about a tenth of trucking.

ve kamyon taşımacılığının ise yaklaşık onda birini yayar.

But it's not benign, because there's so much of it.

Ama o kadar da tehlikesiz sayılmaz çünkü çok fazlalar.

So shipping emissions are about three to four percent,

Yani gemi taşımacılığı emisyonların yaklaşık yüzde 3-4'ü kadardır,

almost the same as aviation's.

hemen hemen havacılıkla aynı.

And if you put shipping emissions

Ve ülkelerin karbon emisyonları listesine

on a list of the countries' carbon emissions,

gemi taşımacılığı emisyonlarını koyarsanız,

it would come in about sixth,

yaklaşık altıncı sırada gelir,

somewhere near Germany.

Almanya'ya yakın bir yerde.

It was calculated in 2009 that the 15 largest ships

2009 yılındaki hesaplamalara göre,

pollute in terms of particles and soot

en büyük 15 gemi

and noxious gases

parçacıklar, is ve zehirli gazlar açısından

as much as all the cars in the world.

dünyadaki tüm arabaların toplamı kadar kirletmektedir

And the good news is that

Ve iyi haber ise,

people are now talking about sustainable shipping.

insanlar artık sürdürülebilir gemi taşımacılığı hakkında konuşuyorlar.

There are interesting initiatives going on.

İlginç girişimler oluyor.

But why has it taken so long?

Ama neden bu kadar uzun sürdü?

When are we going to start talking and thinking

hava milleri kadar gemicilik milleri hakkında da

about shipping miles as well as air miles?

konuşmaya ve düşünmeye ne zaman başlayacağız?

I also traveled to Cape Cod to look

Ayrıca Kuzey Atlantik buzul balinasının

at the plight of the North Atlantic right whale,

ne durumda olduğuna bakmak için Cape Cod'a da seyahat ettim.

because this to me was one of the most surprising things

Çünkü bu denizde geçirdiğim süre boyunca

about my time at sea,

beni en çok şaşırtan,

and what it made me think about.

ve düşündüren şey oldu.

We know about man's impact on the ocean

İnsanın okyanus üzerinde balık tutma

in terms of fishing and overfishing,

ve aşırı avlanma konusunda yaptığı etkiyi biliyoruz.

but we don't really know much about

Ama gerçekten suyun altında ne olduğu hakkında

what's happening underneath the water.

çok fazla birşey bilmiyoruz.

And in fact, shipping has a role to play here,

Ve aslında, bunda gemi taşımacılığının da bir payı var,

because shipping noise has contributed

çünkü deniz yaratıklarının akustik ortamlarının zarar görmesine

to damaging the acoustic habitats of ocean creatures.

gemi taşımacılığı gürültüsü de neden olmuştur.

Light doesn't penetrate beneath the surface of the water,

Işık, su yüzeyinin altına nüfuz etmez,

so ocean creatures like whales and dolphins

bu yüzden balinalar ve yunuslar gibi okyanus yaratıkları,

and even 800 species of fish

ve hatta 800 balık türü

communicate by sound.

ses ile iletişim kurarlar.

And a North Atlantic right whale

Ve Kuzey Atlantik buzul balinası

can transmit across hundreds of miles.

yüzlerce mil boyunca ses iletebilir.

A humpback can transmit a sound

Bir kambur balina

across a whole ocean.

bir okyanus boyunca ses iletebilir.

But a supertanker can also be heard

Ama bir supertanker de

coming across a whole ocean,

bir okyanus boyunca duyulabilir.

and because the noise that propellers make underwater

ve bazen su altındaki pervanelerin gürültüsü ile

is sometimes at the same frequency that whales use,

balinaların kullandıkları seslerin aynı frekansta olması,

then it can damage their acoustic habitat,

akustik yaşama zarar verebilir,

and they need this for breeding,

ve üremek için, besleme alanı bulmak,

for finding feeding grounds,

eş bulmak için,

for finding mates.

buna ihtiyaçları vardır.

And the acoustic habitat of the North Atlantic right whale

Ve Kuzey Atlantik buzul balinasının akustik ortamı

has been reduced by up to 90 percent.

yüzde 90 oranında azaltılmıştır.

But there are no laws governing acoustic pollution yet.

Fakat henüz akustik kirlilik hakkında hiçbir yasa yok.

And when I arrived in Singapore,

Ve Singapur'a vardığımda,

and I apologize for this, but I didn't want to get off my ship.

bunun için özür dilerim ama gemimden ayrılmak istemedim.

I'd really loved being on board Kendal.

Kendal'da olmayı gerçekten sevmiştim.

I'd been well treated by the crew,

Mürettebat tarafından çok iyi ağırlandım,

I'd had a garrulous and entertaining captain,

konuşkan ve eğlenceli bir kaptanımız vardı,

and I would happily have signed up for another five weeks,

ve ben bir beş hafta için daha memnuniyetle imza atardım.

something that the captain also said

Kaptan da bunu düşünmemin

I was crazy to think about.

çılgınlık olduğunu söyledi.

But I wasn't there for nine months at a time

Ama bana işlerini tarif etmelerini istediğimde

like the Filipino seafarers,

"vatan hasreti için dolar" diyen

who, when I asked them to describe their job to me,

Filipinli denizciler gibi

called it "dollar for homesickness."

tek seferde dokuz ay kalmamıştım.

They had good salaries,

Maaşları iyiydi,

but theirs is still an isolating and difficult life

ama onlarınki zor ve çoğunlukla tehlikeli bir yerde

in a dangerous and often difficult element.

hâlâ izole edilmiş ve zor bir hayat.

But when I get to this part, I'm in two minds,

Ama bu söz konusu olunca ne yapsam bilemiyorum.

because I want to salute those seafarers

çünkü her şeyin yüzde 90'ını bize getiren

who bring us 90 percent of everything

ve çok az teşekküre veya farkındalığa

and get very little thanks or recognition for it.

sahip olan o denizcileri selamlamak istiyorum

I want to salute the 100,000 ships

Her gün, bize istediğimizi getiren,

that are at sea

denizde olan,

that are doing that work, coming in and out

gelip bu işi yapan, kâh içeride kâh dışarıda olan,

every day, bringing us what we need.

100,000 gemiyi selamlamak istiyorum.

But I also want to see shipping,

Ama aynı zamanda gemi taşımacılığının

and us, the general public, who know so little about it,

ve bizim, onun hakkında çok az şey bilen halkın,

to have a bit more scrutiny,

bu konuyu biraz daha falza incelediğini,

to be a bit more transparent,

daha şeffaf olduğunu,

to have 90 percent transparency.

yüzde 90 şeffaflığa sahip olduğunu görmek istiyorum.

Because I think we could all benefit

Çünkü bence, çok basit bir şey olan

from doing something very simple,

denizi görmeyi öğrenmek

which is learning to see the sea.

hepimizin yararına olabilir.

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkış)