Nature is everywhere -- we just need to learn to see it | Emma Marris

Çeviri: Alkim Kara Gözden geçirme: Eren Gokce

We are stealing nature from our children.

Doğayı çocuklarımızdan çalıyoruz.

Now, when I say this, I don't mean that we are destroying nature

Bu, onların korumamızı isteyecekleri

that they will have wanted us to preserve,

doğayı yok ediyoruz anlamına gelmemeli,

although that is unfortunately also the case.

ancak durum ne yazık ki öyle duruyor.

What I mean here is that we've started to define nature in a way

Söylemeye çalıştığım, doğayı o kadar

that's so purist and so strict

tasfiyeci ve kuralcı bir şekilde

that under the definition we're creating for ourselves,

tanımlamaya başladık ki, bu tanım altında çocuklarımıza

there won't be any nature left for our children

yetişkin olduklarında doğa

when they're adults.

kalmayacak.

But there's a fix for this.

Ama bunu düzeltmenin bir yolu var.

So let me explain.

Anlatayım.

Right now, humans use half of the world

Şu anda, insanlar dünyanın yarısını

to live, to grow their crops and their timber,

yaşamak, kereste ve tarım ürünlerini yetiştirmek

to pasture their animals.

ve hayvanlarını otlatmak için kullanıyor.

If you added up all the human beings,

Tüm insanların ağırlığını toplarsak,

we would weigh 10 times as much as all the wild mammals put together.

vahşi hayvanların ağırlıklarının toplamının on katı ederiz.

We cut roads through the forest.

Ormanların ortasından yollar yapıyoruz.

We have added little plastic particles to the sand on ocean beaches.

Deniz kenarındaki kuma plastik parçaları kattık.

We've changed the chemistry of the soil with our artificial fertilizers.

Toprağın kimyasını yapay gübreyle değiştirdik.

And of course, we've changed the chemistry of the air.

Ve tabii ki havanın içeriğini de değiştirdik.

So when you take your next breath,

Bir sonraki nefes alışınızda,

you'll be breathing in 42 percent more carbon dioxide

1750'de nefes almaya oranla

than if you were breathing in 1750.

%42 daha çok karbondioksit soluyacaksınız.

So all of these changes, and many others,

Tüm bu değişiklikler ve diğerleri

have come to be kind of lumped together under this rubric of the "Anthropocene."

''Antroposin'' başlığı altında toplanıyor.

And this is a term that some geologists are suggesting

Bazı jeolojistlere göre bu terimi, şu an

we should give to our current epoch,

içinde bulunduğumuz, insanın etkisinin

given how pervasive human influence has been over it.

her tarafa yayıldığı günümüz çağına vermeliyiz.

Now, it's still just a proposed epoch, but I think it's a helpful way

Henüz, sadece bir öneri olsa da, insan etkisinin gezegenimiz üzerindeki

to think about the magnitude of human influence on the planet.

etkisi hakkında düşünebilmemiz için yararlı bir yol.

So where does this put nature?

Peki bu doğayı nereye koyuyor?

What counts as nature in a world where everything is influenced by humans?

Her şeyin insanlar tarafından şekillendiği bir dünyada neler doğa sayılıyor?

So 25 years ago, environmental writer Bill McKibben said

Çevreci yazar Bill McKibben 25 yıl önce

that because nature was a thing apart from man

doğa insandan ayrı bir şey olduğu için ve iklim değişikliği dünyanın her

and because climate change meant

santimetresinin insanlar

that every centimeter of the Earth was altered by man,

tarafından değiştirildiğini ifade etmesinden ötürü, doğanın

then nature was over.

bittiğini belirtmiştir.

In fact, he called his book "The End of Nature."

Kitabının ismini de ''Doğanın Sonu'' koymuştur.

I disagree with this. I just disagree with this.

Ben buna katılmıyorum. Hem de hiç.

I disagree with this definition of nature, because, fundamentally, we are animals.

Doğanın bu tanımına katılmıyorum, çünkü biz de özde hayvanız.

Right? Like, we evolved on this planet

Değil mi? Biz de gezegeni paylaştığımız tüm diğer

in the context of all the other animals with which we share a planet,

hayvanlar, bitkiler

and all the other plants, and all the other microbes.

ve mikroplar gibi evrimleştik.

And so I think that nature

Bu sebepten ötürü doğanın kadın, erkek ya da

is not that which is untouched by humanity, man or woman.

insanlık tarafından dokunulmamış olan olduğunu düşünmüyorum.

I think that nature is anywhere where life thrives,

Bence doğa yaşamın serpildiği,

anywhere where there are multiple species together,

birçok canlının bir arada olduğu,

anywhere that's green and blue and thriving and filled with life

yeşil ve mavinin bulunduğu, yaşamla dolu ve

and growing.

gelişmekte olan yerdir.

And under that definition,

Bu tanımla,

things look a little bit different.

işler biraz daha farklı görünüyor.

Now, I understand that there are certain parts of this nature

Anlıyorum ki, bu şekilde doğanın bize özel bir şekilde ifade

that speak to us in a special way.

ettiği bazı noktalar var.

Places like Yellowstone,

Yellowstone ya da

or the Mongolian steppe,

Moğol Bozkırı veya

or the Great Barrier Reef

Büyük Set Resifi ya da

or the Serengeti.

Serengeti gibi yerler.

Places that we think of as kind of Edenic representations

Bizler her şeyi batırmadan önce

of a nature before we screwed everything up.

doğal cennet olarak düşündüğümüz yerler.

And in a way, they are less impacted by our day to day activities.

Bir yandan, buralar günlük aktivitelerimizden daha az etkileniyor.

Many of these places have no roads or few roads,

Bu yerlerin birçoğunda ya hiç yol yok ya da

so on, like such.

çok az yol var.

But ultimately, even these Edens are deeply influenced by humans.

Ancak sonuçta, bu cennetimsi yerler bile, insanlardan etkilenmekte.

Now, let's just take North America, for example,

Şimdi, orada buluştuğumuz için

since that's where we're meeting.

Kuzey Amerika'yı örnek alalım.

So between about 15,000 years ago when people first came here,

Kabaca 15.000 yıl önce, insanlar buraya ilk adım attıklarında,

they started a process of interacting with the nature

doğayla iletişime girmeye,

that led to the extinction of a big slew of large-bodied animals,

bununla birlikte de birçok iri hayvanın yok olmasına sebebiyet verdiler.

from the mastodon to the giant ground sloth,

Mastodon, iri yer tembel hayvanı ve

saber-toothed cats,

kılıç dişli kaplan gibi

all of these cool animals that unfortunately are no longer with us.

tüm bu havalı hayvanlar, ne yazık ki artık bizlerle değiller.

And when those animals went extinct,

Ve o hayvanların nesli tükendiğinde,

you know, the ecosystems didn't stand still.

bildiğiniz gibi, ekosistemler de sabit kalmadı.

Massive ripple effects changed grasslands into forests,

Büyük dalgalanma etkileri çayırları ormanlara, ormanlardaki

changed the composition of forest from one tree to another.

ağaç türlerini de birinden bir diğerine çevirdi.

So even in these Edens,

Yani bu cennetlerde bile,

even in these perfect-looking places

bu kusursuz görünen yerlerde bile

that seem to remind us of a past before humans,

bize insanlardan önceki yaşamı anlatıyormuş gibi düşünsek de,

we're essentially looking at a humanized landscape.

özünde medenileştirilmiş bir manzaraya bakmaktayız.

Not just these prehistoric humans, but historical humans, indigenous people

Sadece bu tarih öncesi insanlar değil, tarih insanları ve yerel halklar da,

all the way up until the moment when the first colonizers showed up.

ta ki kolonileştirme süreci başlayana kadar.

Durum diğer kıtalar için de aynı.

And the case is the same for the other continents as well.

Humans have just been involved in nature

İnsanlar çok uzun seneler boyunca doğayla iç içe,

in a very influential way for a very long time.

etkileşim içinde yaşamışlardır.

Now, just recently, someone told me,

Şimdi, daha yakın zamanda, biri bana,

"Oh, but there are still wild places."

''Ama hâlâ vahşi yerler var.'' dedi.

And I said, "Where? Where? I want to go."

Ben de, ''Nerede? Nerede? Gitmek istiyorum.'' dedim.

And he said, "The Amazon."

Karşımdaki, ''Amazonlar.'' dedi.

And I was like, "Oh, the Amazon. I was just there.

''Amazonlar. Daha geçenlerde oradaydım.

It's awesome. National Geographic sent me to Manú National Park,

Süper bir yer. National Geographic beni Amazonların Peru kısmındaki

which is in the Peruvian Amazon,

Manú Milli Parkı'na göndermişti.

but it's a big chunk of rainforest, uncleared, no roads,

Çok büyük bir yağmur ormanı, açılmamış, hiç yol yok,

protected as a national park,

millî bir park olarak korunuyor.

one of the most, in fact, biodiverse parks in the world.

Dünyada en fazla biyolojik çeşitliliğe sahip parklardan.

And when I got in there with my canoe, what did I find, but people.

Ben oraya kanomla gittiğimde ne buldum? İnsan.

People have been living there for hundreds and thousands of years.

İnsanlar orada yüzyıllardır, bin yıllardır yaşamakta.

People live there, and they don't just float over the jungle.

İnsanlar orada yaşıyor ve sadece ormanın üstünde gezinmiyorlar.

They have a meaningful relationship with the landscape.

Çevreyle manalı bir ilişkileri var.

They hunt. They grow crops.

Avlanıyorlar. Tarım yapıyorlar.

They domesticate crops.

Ürünleri ehlileştiriyorlar.

They use the natural resources to build their houses,

Doğal kaynaklarla evlerini yapıyor,

to thatch their houses.

evlerini örtüyorlar.

They even make pets out of animals that we consider to be wild animals.

Üstüne üstlük, bizim vahşi bulduğumuz hayvanları evcil hayvan yapıyorlar.

These people are there

Bu insanlar orada doğayla,

and they're interacting with the environment

çevrede görebileceğiniz çok anlamlı bir

in a way that's really meaningful and that you can see in the environment.

etkileşim içindeler.

Now, I was with an anthropologist on this trip,

Ben bu gezide bir insanbilimciyle birlikteydim.

and he told me, as we were floating down the river,

Kendisi, nehirde süzülürken,

he said, "There are no demographic voids in the Amazon."

''Amazonlarda hiç demografik boşluk yok.'' dedi.

This statement has really stuck with me,

Bu söz beni çok etkiledi,

because what it means is that the whole Amazon is like this.

çünkü bu tüm Amazon'un böyle olduğu anlamına geliyor.

There's people everywhere.

Her yerde insanlar var.

And many other tropical forests are the same,

Birçok diğer tropikal ormanda da durum aynı ve

and not just tropical forests.

sadece tropikal ormanlarda da değil.

People have influenced ecosystems in the past,

İnsanlar geçmişte de ekosistemi etkilemişlerdir,

and they continue to influence them in the present,

şu anda da etkilemeye devam etmektedirler.

even in places where they're harder to notice.

Fark edilmesi zor olan yerlerde bile.

So, if all of the definitions of nature that we might want to use

Demek ki, doğayı içinde insan içermeyen,

that involve it being untouched by humanity

hiç insan dokunuşu olmayan

or not having people in it,

bir şekilde tanımladığımızda,

if all of those actually give us a result where we don't have any nature,

bunların hepsi doğanın olmadığı kanısına getiriyorsa

then maybe they're the wrong definitions.

belki de bu şekilde tanımlamak yanlış.

Maybe we should define it by the presence of multiple species,

Belki birçok çeşidin varlığını sürdürdüğü,

by the presence of a thriving life.

yaşamın serpildiği şekilde tanımlamalıyız.

Now, if we do it that way,

Şimdi, o şekilde yaparsak

what do we get?

karşımıza ne çıkıyor?

Well, it's this kind of miracle.

Resmen bir tür mucize.

All of a sudden, there's nature all around us.

Bir anda, doğa tüm çevremizde beliriyor.

All of a sudden, we see this Monarch caterpillar

Bir anda, kral tırtılının

munching on this plant,

bitkiyi çiğneyişini görüyoruz

and we realize that there it is,

ve Chattanooga'daki boş bir alanda

and it's in this empty lot in Chattanooga.

farkına varıyoruz.

And look at this empty lot.

Bu boş alana bakın.

I mean, there's, like, probably,

Burada muhtemelen

a dozen, minimum, plant species growing there,

en az bir düzine bitki türü yetişiyor,

supporting all kinds of insect life,

her tür böcek türü yaşamını destekliyor

and this is a completely unmanaged space, a completely wild space.

ve burası tamamıyla bakımsız, tamamıyla vahşi bir yer.

This is a kind of wild nature right under our nose,

Bu burnumuzun dibinde olmasına rağmen fark etmediğimiz

that we don't even notice.

vahşi doğaya bir örnek.

And there's an interesting little paradox, too.

Ortaya ilginç, küçük bir tezat da çıkıyor.

So this nature,

Bu tür vahşi sayılan, bakımsız

this kind of wild, untended part

kentsel ve kentlerin çevresindeki, banliyölerdeki

of our urban, peri-urban, suburban agricultural existence

tarım arazilerindeki doğa

that flies under the radar,

dikkatimizi çekmese de,

it's arguably more wild than a national park,

bir millî parktan daha vahşi sayılabilir,

because national parks are very carefully managed

çünkü 21. yüzyılda millî parklara

in the 21st century.

büyük özenle bakılmakta.

Crater Lake in southern Oregon, which is my closest national park,

Bana en yakın millî park olan güney Oregon'daki Krater Gölü

is a beautiful example of a landscape that seems to be coming out of the past.

geçmişten geliyor gibi görünen çok güzel bir manzara örneği.

But they're managing it carefully.

Ama orayı özenle idare ediyorlar.

One of the issues they have now is white bark pine die-off.

Karşılaştıkları sorunlardan biri beyaz kabuklu çam ağaçlarının ölmesi.

White bark pine is a beautiful, charismatic --

Beyaz kabuklu çam güzel, karizmatik --

I'll say it's a charismatic megaflora

Yüksek seviyelerde yetişen

that grows up at high altitude --

karizmatik büyük bitki türlerinden.

and it's got all these problems right now with disease.

Şu an hastalıkla alakalı birçok problemi var.

There's a blister rust that was introduced,

Yeni ortaya çıkan paslı kabarcık

bark beetle.

ve kabuk böceği gibi problemler.

So to deal with this, the park service has been planting

Bununla başa çıkmak için park hizmetleri

rust-resistant white bark pine seedlings in the park,

vahşi olarak saydıkları alanlara bile

even in areas that they are otherwise managing as wilderness.

paslı kabarcığa dayanıklı beyaz kabuklu çam tohumları ekmekte.

And they're also putting out beetle repellent in key areas

Kilit bölgelerde kın kanatlıları kovacak önlemler alındığını

as I saw last time I went hiking there.

geçen yürüyüşe gittiğimde gördüm.

And this kind of thing is really much more common than you would think.

Ve bu tür yaptırımlar düşündüğünüzden çok daha sık uygulanmakta.

Millî parklara fazlasıyla bakılıyor.

National parks are heavily managed.

The wildlife is kept to a certain population size and structure.

Vahşi yaşam belli bir sayıda ve yapıda tutuluyor.

Fires are suppressed.

Yangınlar bastırılıyor.

Fires are started.

Yangınlar başlatılıyor.

Non-native species are removed.

Yerel olmayan türler kaldırılıyor.

Native species are reintroduced.

Yerel türler yeniden tanıtılıyor.

And in fact, I took a look,

Aslına bakılırsa,

and Banff National Park is doing all of the things I just listed:

Banff Millî Parkı listelediklerimin tamamını yapmakta:

suppressing fire, having fire,

Yangınları bastırmak, çıkarmak,

radio-collaring wolves, reintroducing bison.

kurtları tasmalamak, bizonu geri getirmek.

It takes a lot of work to make these places look untouched.

Bu yerleri dokunulmamış gibi sunmak çok fazla emek istiyor.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

(Applause)

(Alkış)

And in a further irony, these places that we love the most

Daha da ironik olarak, bu en çok sevdiğimiz yerler

are the places that we love a little too hard, sometimes.

bazen fazlasıyla sevdiğimiz yerler oluyor.

A lot of us like to go there,

Birçoğumuz gitmeyi seviyoruz

and because we're managing them to be stable

ve stabil kalmaları için gezegenimizdeki değişiklere

in the face of a changing planet,

rağmen parkları kontrol ettiğimiz için

they often are becoming more fragile over time.

zaman içerisinde daha hassas alanlar oluyorlar.

Which means that they're the absolute worst places

Bu da, tatilde çocuklarınızı götürmek için çok kötü

to take your children on vacation,

yerler olduğunu belirtiyor,

because you can't do anything there.

çünkü orada hiçbir şey yapamıyorsunuz.

You can't climb the trees.

Ağaçlara tırmanamıyorsunuz.

You can't fish the fish.

Balık avlayamıyorsunuz.

You can't make a campfire out in the middle of nowhere.

Hiçliğin ortasında bile kamp ateşi yakamıyorsunuz.

You can't take home the pinecones.

Kozalakları eve götüremiyorsunuz.

There are so many rules and restrictions

O kadar çok kural ve kısıtlama var ki

that from a child's point of view,

bir çocuğun bakışıyla,

this is, like, the worst nature ever.

bu, olabilecek en kötü doğa.

Because children don't want to hike

Çünkü çocuklar

through a beautiful landscape for five hours

güzel bir manzara eşliğinde beş saat yürüyüp

and then look at a beautiful view.

güzel bir manzaraya bakmak istemiyorlar.

That's maybe what we want to do as adults,

Belki biz yetişkinlerin yapmak istediği bu

but what kids want to do is hunker down in one spot

ancak çocuklar bir yere çömelerek ve

and just tinker with it, just work with it,

orayı kurcalayarak, inceleyerek, orada bir şey

just pick it up, build a house, build a fort, do something like that.

bulup kaldırarak, ev yaparak, bir kale yaparak vakit geçirmek istiyorlar.

Additionally, these sort of Edenic places

Buna ek olarak, bu tür cennetimsi yerler genellikle

are often distant from where people live.

insanların yaşadıkları alanlara uzak yerlerde bulunuyorlar.

And they're expensive to get to. They're hard to visit.

Ve gitmesi pahalı yerler oluyorlar. Gitmesi zor.

So this means that they're only available to the elites,

Bu da, sadece seçkin bir sınıf için ulaşılabilir anlamına geliyor

and that's a real problem.

ve bu ciddi bir problem.

The Nature Conservancy did a survey of young people,

The Nature Conservancy (Doğa Koruma), gençlerle bir anket çalışması yaparak

and they asked them, how often do you spend time outdoors?

ne kadar zamanı açık alanlarda geçirdiklerini sormuş.

And only two out of five spent time outdoors

Ve beş kişiden sadece ikisi en az haftada bir kere

at least once a week.

açık alanlara çıkmakta.

The other three out of five were just staying inside.

Beş kişiden diğer üçü kapalı alanlarda olduklarını belirtmişler.

And when they asked them why, what are the barriers to going outside,

Ve dışarı çıkmalarını nelerin engellediği sorulduğunda

the response of 61 percent was,

%61'inin cevabı

"There are no natural areas near my home."

''Evimin yakınında doğal alanlar yok.'' olmuş.

And this is crazy. This is just patently false.

Ve bu çılgınca. Bu açıkça yanlış.

I mean, 71 percent of people in the US

ABD'de yaşayanların %71'i bir şehir parkına 10 dakikalık

live within a 10-minute walk of a city park.

yürüme mesafesinde yaşamakta.

And I'm sure the figures are similar in other countries.

Eminim bu veriler başka ülkelerde de benzerdir.

And that doesn't even count your back garden,

Ve bu arka bahçenizi, şehirden akan dereyi ve

the urban creek, the empty lot.

boş park alanını içermiyor bile.

Everybody lives near nature.

Herkes doğaya yakın yaşıyor.

Every kid lives near nature.

Her çocuk doğaya yakın yaşıyor.

We've just somehow forgotten how to see it.

Sadece bir şekilde görmeyi unutuyoruz.

We've spent too much time watching David Attenborough documentaries

Çok fazla zamanımızı David Attenborough'un doğanın

where the nature is really sexy --

çok seksi bir biçimde gösterildiği belgesellerine adıyoruz.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

and we've forgotten how to see the nature that is literally right outside our door,

Kapımızın hemen dışındaki doğayı, caddedeki ağacı görmeyi

the nature of the street tree.

unutur hâle geldik.

So here's an example: Philadelphia.

Bir örnek: Philadelphia.

There's this cool elevated railway

Yerden görebileceğiniz yükseltilmiş

that you can see from the ground, that's been abandoned.

havalı bir demiryolu var, terk edilmiş.

Now, this may sound like the beginning of the High Line story in Manhattan,

Şimdi, bunu Manhattan'daki High Line hikâyesine benzetebilirsiniz.

and it's very similar, except they haven't developed this into a park yet,

Çok benziyor da. Tek farkı burası henüz bir parka çevrilmedi

although they're working on it.

fakat üstünde çalışılıyor.

So for now, it's still this little sort of secret wilderness

Şimdilik, Philadelphia'nın kalbinde el değmemiş bir tür

in the heart of Philadelphia,

vahşi doğa,

and if you know where the hole is in the chain-link fence,

eğer çitlerdeki kesik yeri biliyorsanız

you can scramble up to the top

yukarıya doğru çıkarak

and you can find this completely wild meadow

tamamıyla vahşi çayırı Philadelphia şehrinin

just floating above the city of Philadelphia.

üzerinde uçuşuyor bulabilirsiniz.

Every single one of these plants grew from a seed

Tüm bu bitkiler kendini oraya ekmiş

that planted itself there.

tohumlardan büyüdüler.

This is completely autonomous, self-willed nature.

Bu tamamıyla özerk, kendi iradesiyle yetişmiş doğa.

And it's right in the middle of the city.

Ve şehrin tam ortasında.

And they've sent people up there to do sort of biosurveys,

Ve oraya biyolojik araştırmalar yapmaları için birçok insan yollandı

and there are over 50 plant species up there.

ve orada 50'den fazla bitki çeşidi var.

And it's not just plants.

Ve sadece bitkiler değil.

This is an ecosystem, a functioning ecosystem.

Bu bir ekosistem, işlevsel bir ekosistem.

It's creating soil. It's sequestering carbon.

Toprak oluşturuyor. Karbon ayrışımı yapıyor.

There's pollination going on.

Polen yayma gerçekleşiyor.

I mean, this is really an ecosystem.

Demeye çalıştığım, burası tam bir ekosistem.

So scientists have started calling ecosystems like these "novel ecosystems,"

Bilim insanları böyle ekosistemlere ''özgün ekosistemler,'' demeye başladı,

because they're often dominated by non-native species,

çünkü çoğunlukla yerel olmayan türlerin hâkimiyeti görülüyor

and because they're just super weird.

ve bu çok garip.

They're just unlike anything we've ever seen before.

Daha önceden gördüğümüz hiçbir şeye benzemiyorlar.

For so long, we dismissed all these novel ecosystems as trash.

Uzun süredir bu tür ekosistemlerin kıymetini bilemedik.

We're talking about regrown agricultural fields,

Yeniden faaliyete açılan tarım alanları,

timber plantations that are not being managed on a day-to-day basis,

her gün kontrol edilmeyen endüstriyel ormanlar, yok olan ormanların

second-growth forests generally, the entire East Coast,

yeniden kazanımından bahsediyoruz.

where after agriculture moved west, the forest sprung up.

Tarımın batıya kaymasıyla tüm Doğu Yakası'nda ormanlar oluştu.

And of course, pretty much all of Hawaii,

Ve tabii ki de Hawaii, 'özgün ekosistemin' genel algı

where novel ecosystems are the norm,

hâline geldiği,

where exotic species totally dominate.

egzotik türlerin tamamıyla hâkimiyet kurduğu yerlerden.

This forest here has Queensland maple,

Buradaki ormanda Queensland isfendanı,

it has sword ferns from Southeast Asia.

Güneydoğu Asya'dan eğrelti otu yetişiyor.

You can make your own novel ecosystem, too.

Kendi özgün ekosisteminizi de yaratabilirsiniz.

It's really simple.

Çok basit.

You just stop mowing your lawn.

Bahçenizi biçmeyi bırakarak.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Ilkka Hanski was an ecologist in Finland, and he did this experiment himself.

Ilkka Hanski Finlandiya'da bir ekolojist ve bu deneyi kendisi gerçekleştirdi.

He just stopped mowing his lawn,

Arka bahçesini biçmeyi bıraktı

and after a few years, he had some grad students come,

ve birkaç yıl sonra, bazı yüksek lisans öğrencileri

and they did sort of a bio-blitz of his backyard,

bahçedeki çeşitliliği anlamak için kapsamlı bir

and they found 375 plant species,

çalışma ile ikisi tükenme riskinde olan

including two endangered species.

375 bitki türüne rastladılar.

So when you're up there on that future High Line of Philadelphia,

Philadelphia'daki vahşi doğayla

çevrili geleceğin High Line'ına çıktığınızda,

surrounded by this wildness,

surrounded by this diversity, this abundance, this vibrance,

çok çeşitlilikle çevrili, bu berekete, bu dinamizme

you can look over the side

kenardan baktığınızda

and you can see a local playground for a local school,

yerel bir okulun oyun alanını görebiliyorsunuz

and that's what it looks like.

ve bu şekilde görünüyor.

These children have, that --

Bu çocuklar ona sahip --

You know, under my definition,

Benim tanımım altında

there's a lot of the planet that counts as nature,

gezegenin doğa sayılan birçok yeri var.

Ama burası doğa sayılmayacak ender yerlerden.

but this would be one of the few places that wouldn't count as nature.

Burada insanlar dışında hiçbir şey yok. Ne bir bitki, ne bir hayvan.

There's nothing there except humans, no other plants, no other animals.

And what I really wanted to do

Ve asıl yapmak istediğim

was just, like, throw a ladder over the side

yandan bir merdiven atmak

and get all these kids to come up with me into this cool meadow.

ve tüm çocukları alıp bu güzel çayıra gelmek.

In a way, I feel like this is the choice that faces us.

Bir yandan, bunun karşımızda duran bir seçim olduğunu düşünüyorum.

If we dismiss these new natures as not acceptable or trashy or no good,

Bu yeni doğaları kabul edilemez veya değersiz veya kötü buluyorsak,

we might as well just pave them over.

buralara da beton döşeyebiliriz.

And in a world where everything is changing,

Bu kadar değişken bir dünyada

we need to be very careful about how we define nature.

doğayı da nasıl tanımladığımıza çok dikkat etmeliyiz.

In order not to steal it from our children,

Doğayı çocuklarımızdan çalmamak için

we have to do two things.

iki şey yapmalıyız.

First, we cannot define nature as that which is untouched.

Öncelikle, doğayı dokunulmamış bir şey olarak tanımlayamayız.

This never made any sense anyway.

Bu hiçbir zaman anlamlı olmadı.

Nature has not been untouched for thousands of years.

Doğa bin yıllardır dokunulmamış değildi.

And it excludes most of the nature that most people can visit

Bu çoğu insanın ziyaret edebileceği,

and have a relationship with,

bağ kurabileceği doğayı dâhil etmiyor.

including only nature that children cannot touch.

Sadece çocukların dokunamayacağı doğayı kapsıyor.

Which brings me to the second thing that we have to do,

Bu da beni ikinci yapmamız gereken şeye getiriyor.

which is that we have to let children touch nature,

O da çocuklarımızın doğaya dokunmasına izin vermek,

because that which is untouched is unloved.

çünkü dokunulmayan şey sevilmeyen şeydir.

(Applause)

(Alkış)

We face some pretty grim environmental challenges on this planet.

Bu gezegende birçok zalim çevresel sorunla karşı karşıyayız.

Climate change is among them.

Küresel ısınma bunların arasında.

There's others too: habitat loss is my favorite thing

Başkaları da var: Doğal yaşam alanlarının kaybı

to freak out about in the middle of the night.

gece yarısı çıldırmam için en sevdiğim nedenlerden.

But in order to solve them,

Ama bu sorunları çözmek için,

we need people -- smart, dedicated people --

insanlara ihtiyacımız var -- zeki, doğaya değer veren,

who care about nature.

ona kendini adayacak insanlara.

And the only way we're going to raise up a generation of people

Ve doğaya değer veren bir jenerasyon

who care about nature

yetiştirmenin tek yolu

is by letting them touch nature.

onların doğaya dokunmasına izin vermek.

I have a Fort Theory of Ecology,

Ekoloji için bir kale teorim,

Fort Theory of Conservation.

çevreyi koruma için bir kale teorim var.

Every ecologist I know, every conservation biologist I know,

Bildiğim her ekolojist, çevre koruma biyoloğu,

every conservation professional I know,

çevre koruma profesyoneli

built forts when they were kids.

küçükken kale yapardı.

If we have a generation that doesn't know how to build a fort,

Kale yapmayı bilmeyen bir jenerasyonumuz olursa,

we'll have a generation that doesn't know how to care about nature.

doğaya önem vermeyen bir jenerasyonumuz olur.

And I don't want to be the one to tell this kid,

Ve özel bir programla Philadelphia'daki

who is on a special program

fakir mahalle çocuklarını

that takes Philadelphia kids from poor neighborhoods

şehir parklarına götüren

and takes them to city parks,

olarak ona,

I don't want to be the one to tell him that the flower he's holding

elinde tuttuğu çiçeğin yabani, istilacı bir ot olduğunu ve

is a non-native invasive weed that he should throw away as trash.

onu çöpe atması gerektiğini söyleyen olmak istemiyorum.

I think I would much rather learn from this boy

Çocuktan, bu bitkinin nereden gelirse gelsin çok güzel olduğunu

that no matter where this plant comes from,

ve dokunulmayı ve takdir edilmeyi hak ettiğini öğrenmeyi

it is beautiful, and it deserves to be touched and appreciated.

fazlasıyla tercih ediyorum.

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkış)