How to make faster decisions | The Way We Work, a TED series

Transcriber: TED Translators admin

Çeviri: Can Boysan Gözden geçirme: Gözde Zülal Solak

You're probably familiar with FOMO.

Muhtemelen FKK'ye aşinasınızdır.

[This guy invented the term]

[Terimi bu adam icat etti]

That's short for "Fear Of Missing Out."

Bu terim, "Fırsat kaçırma korkusu"nun kısaltılmışı.

It's that feeling you get

when it seems everyone else is doing something better

Bu, herkes sizden daha iyi bir şey

yapıyormuş gibi göründüğünde

than what you're doing now.

hissettiğiniz şey.

But there's another FO you need to know about,

Ama bilmeniz gereken başka bir şey daha var

and it's far more dangerous.

ve bu çok daha tehlikeli.

It's called FOBO,

Buna DİSK deniyor

and it's short for "Fear Of a Better Option."

ve "daha iyi seçenekler korkusu"nun kısaltılmışı.

[The Way We Work]

[Çalışma tarzımız]

We live in a world of overwhelming choice.

Çok kuvvetli seçenekler dünyasında yaşıyoruz.

Even decisions that used to be simple,

Restorana gitmek veya günlük alışveriş yapmak gibi

like choosing a restaurant or making everyday purchases,

eskiden basit olan kararlar bile

are now fraught with overanalysis.

çok fazla analizlerle karşı karşıya.

Technology has only made the issue more pronounced.

Teknoloji bu konuyu sadece daha fazla dillendiriyor.

If you want to buy a pair of white shoelaces online,

İnternetten bir çift beyaz ayakkabı bağcığı almak isterseniz

you have to sort through thousands of items

binlerce ürünü sıralamalı

and read through hundreds of reviews.

ve yüzlerce yorumu okumak zorundasınız.

That's an astounding amount of information to process

Bu durum, sersemletici miktardaki bilgiyi sabah kahvenizden daha ucuz olan

to just buy two pieces of string that cost less than your morning latte.

sadece iki parça bağcık almak için işlemek demek.

Chances are you've experienced FOBO when you've struggled

Kusursuz derecede makul sonuçların olduğu bir grup arasından

birini seçmek için uğraştığınızda DİSK’i deneyimleme şansınız vardır.

to choose just one from a group of perfectly acceptable outcomes.

It's a symptom of a culture which sees value

Bu, mümkün olduğunca fazla seçenek biriktirmeyi ve korumayı

in collecting and preserving as many options as possible.

değer olarak gören kültürün belirtisi.

Tüm bunlar niye bu kadar kötü diye şaşırabilirsiniz.

You might wonder why all of this is so bad.

It seems counterintuitive.

Bu mantık dışı görünüyor.

Shouldn't it be a privilege to have so many good options

Birçok iyi seçenek arasından

seçim yapmak ayrıcalık olmalı.

to choose from?

Sorun şu: DİSK, hem özel hayatınızı hem de iş hayatınızı olumsuz etkileyen

The problem is, FOBO induces such severe analysis paralysis

that it can negatively impact both your personal and professional life.

böyle ciddi analiz felçlerine neden olur.

When you can't make decisions with conviction,

İnançla karar veremediğinizde

değerli zamanınızı ve enerjinizi harcarsınız.

you waste precious time and energy.

Neyse ki, DİSK'i aşmanın bir yolu var.

Luckily, there is a way to overcome FOBO.

Here's a secret.

İşte sırrı:

With any decision you make, you first have to determine the stakes,

Verdiğiniz her kararla ilk olarak risklere karar vermek zorundasınız

as this will inform your decision-making strategy.

çünkü bu sizin karar verme stratejiniz hakkında bilgi verecek.

When it comes down to it,

Durum buna indirgendiğinde,

you only really face three types of decisions in life:

hayattaki sadece üç tür kararla yüzleşirsiniz:

high stakes, low stakes and no stakes.

Büyük riskler, küçük riskler veya hiçbiri.

Let's start with no-stakes decisions.

Sıfır riskli kararlarla başlayalım.

These are the minor details of life,

Bunlar yaşamın küçük detaylarıdır,

where there is almost never an incorrect answer,

burada neredeyse hiçbir zaman yanlış cevap yoktur

and in a few hours, you won't even remember

ve birkaç saat içinde

karar verdiğinizi bile unutursunuz.

making the decision.

A good example of this is choosing what to watch on TV.

Bunun en iyi örneği, televizyonda ne izleyeceğinizi seçmektir.

With thousands of shows, it's easy to get overwhelmed,

Binlerce program içinde şaşkına dönmek kolaydır

yet no matter what you pick,

fakat hangisini seçerseniz seçin,

the consequences are basically nonexistent.

sonuçlar ortada yoktur.

So spending more than a few moments on FOBO

Yani DİSK için biraz fazla zaman harcamak

is a massive waste of energy.

muazzam bir enerji kaybıdır.

You just need to move on.

Sadece yola devam etmeniz gerekir.

When it comes to no-stakes decisions,

Mesele sıfır riskli kararlar olunca

the key is to outsource them to the universe.

kilit nokta onları evrenden temin etmektir.

For example, you can whittle down your choices to just two

Örneğin, seçeneklerinizi ikiye kadar azaltabilirsiniz

and then flip a coin.

ve yazı tura atabilirsiniz.

Or try my personal favorite -- ask the watch.

Ya da benim favorimi deneyip saatinize danışabilirsiniz.

Assign each one of your choices to one half of your watch,

Her bir seçeneğinizi saatinizin bir yarısına ayırın,

then let the second hand tell you what you're going to do.

sonra saniye ibresinin size ne yapacağınızı söylemesini sağlayın.

Looks like I'll be having the fish.

Önemsiz bir şey yapıyor gibiyim.

That brings us to low-stakes decisions.

Bu durum bizi küçük riskli kararlara götürür.

These have consequences, but none are earth-shattering,

Bunların sonuçları vardır fakat hiçbiri çok önemli değildir

and there are plenty of acceptable outcomes.

ve kabul edilebilir pek çok sonucu vardır.

Many routine things at work, like purchasing a printer,

Yazıcı satın almak, otel rezervasyonu yapmak

booking a hotel or choosing between possible venues for an off-site

veya bölge dışı etkinlik için mekan seçmek gibi,

iş yerindeki birçok rutin şey tabiattaki klasik küçük risklerdir.

are classically low-stakes in nature.

Some thinking is required,

Biraz düşünmek gerekir

but these aren't make-or-break deliberations,

fakat bunlar ya hep ya hiç üzerine kafa yormak değildir

and you'll probably forget about them in a few weeks.

ve bunları muhtemelen birkaç hafta içinde unutursunuz.

Here, you can also outsource decision-making,

Burada da karar verme konusunda

but you want some critical thinking involved,

dışarıdan destek alabilirsiniz

fakat bazı riskler olduğu için

as there are some stakes.

biraz eleştirel düşünmek gerekir.

This time, you'll outsource to a person.

Bu kez başka bir kişiden destek alacaksınız.

Set some basic criteria,

Basit bir kriter oluşturun,

select someone to present a recommendation,

tavsiye sunacağınız birini seçin

and then take their advice.

ve onların tavsiyesini alın.

Make sure to avoid the temptation to canvass.

Oy toplamanın cazibesinden kaçındığınıza emin olun.

Your goal is to clear your plate,

Amacınız sorununuzu çözmek,

not to kick the can down the road.

onu ertelemek değil.

Now that you tackled low-stakes and no-stakes decisions,

Küçük ve sıfır riskli kararların üstesinden geldiğiniz için

you've created the space and time you'll need

büyük riskli kararlarla baş etmek için bir mekan ve zaman yarattınız.

to handle high-stakes decisions.

Bunlar, "hangi evi satın almalıyım"

These are things like "which house should I buy"

veya "hangi işi kabul etmeliyim" gibi şeylerdir.

or "which job should I accept."

Since the stakes are high and there are long-term implications,

Yüksek riskler ve uzun vadeli çıkarımlar olduğu için

you absolutely want to get it right.

kesinlikle hemen konuya girmek istersiniz.

Before we get to work, let's establish a few basic principles

İşe koyulmadan önce,

size süreçte rehberlik edecek birkaç prensip belirleyelim.

to guide you through the process.

İlk olarak, sizin için gerçekten önemli olan şeyi düşünün

First, think about what really matters to you,

and set your criteria accordingly.

ve buna göre bir kriter oluşturun.

Second, gather the relevant facts.

İkincisi, ilgili unsurları bir araya getirin.

Make sure you collect data about all of the options,

Tüm seçenekler için veri topladığınıza emin olun,

so you can be confident

böylece gerçek bilgiye dayalı karar verdiğinize emin olabilirsiniz.

that you're truly making an informed decision.

Üçüncüsü, kusursuz ve makul seçeneklerin olduğu

And third, remember that FOBO, by nature,

bir grup içinden birini seçmek için çabaladığınız sırada,

comes when you struggle to choose just one

from a group of perfectly acceptable options.

doğası gereği DİSK’in ortaya çıktığını hatırlayın.

So no matter what you choose,

Hangisini seçerseniz seçin,

you can rest assured that the downside is limited.

olumsuz tarafın sınırlı olduğuna dair içiniz rahat olsun.

Now that you've established some ground rules,

Temel kuralları oluşturduğunuza göre

the process can begin.

süreç başlayabilir.

Start by identifying a front-runner based on your intuition,

Sezginize dayanarak bir favori belirleyerek işe başlayın,

then compare each of your options head-to-head

sonra her seçeneğinizi tanımladığınız favoriyle

with the front-runner, one-by-one.

kafa kafaya gelecek şekilde teker teker kıyaslayın.

Each time, choose the better of the two based on the criteria,

Her seferinde, iki seçenekten daha iyisini kritere bağlı olarak seçin

and discard the other one.

ve diğerini dışarıda bırakın.

Here's the trick to avoiding FOBO.

İşte bu DİSK'ten kaçınmanın hilesi.

When you eliminate an option, it's gone forever.

Bir seçeneği elediğinizde, o artık kaybolur.

If you keep returning to discarded options,

Atılmış seçeneklere geri dönmeyi sürdürürseniz

you risk getting stuck.

çıkmaza girme riskini alırsınız.

Now repeat this process until you get down to one final choice.

Bu süreci, son tercihinize ulaşana dek tekrarlayın.

If you follow this system,

Bu sistemi sürdürürseniz

genellikle kendi kendinize karar vererek süreci bitirirsiniz.

you will usually end up with a decision on your own.

On the rare occasion that you get stuck,

Çıkmaza girdiğiniz nadir durumlarda,

you will outsource the final decision

son karar için, güvendiğiniz ve size bu belirli konuda

to a small group of qualified people who you trust

rehberlik sağlayabilecek donanımda olan

and who are equipped to provide you with guidance

ve nitelikli insanlardan oluşan

küçük bir gruptan destek alın.

on this particular topic.

Engage a group of five or less, ideally an odd number of people

Tercihen tek sayılı kişilerden oluşan beş veya daha az grubu birbirine bağlayın,

so that you have a built-in tiebreaker if you need it.

böylece ihtiyacınız olduğunda sabit uzatmanız olacaktır.

Now that you've made your choice, one last challenge remains.

Seçiminizi yaptıktan sonra, geriye son bir iş kalır:

You have to commit.

ona bağlı kalmak.

I can't promise you that you'll ever truly know if you've made the perfect decision,

Kusursuz bir karar verdiğinizi gerçekten bildiğinize dair size bir söz veremem

but I can tell you this:

ama size şunu söyleyebilirim:

a significant percentage of people in the world

dünyadaki insanların önemli bir yüzdesi

DİSK için hiçbir zaman endişelenmek zorunda kalmıyor.

will never have to worry about FOBO.

Unlike the billions of people who have few options, if any,

Savaş, yoksulluk veya hastalık gibi

daha az seçeneği olan milyarlarca insanın aksine,

due to war, poverty or illness,

you have plentiful opportunities to live decisively.

kararlı yaşamak adına sizin bolca fırsatınız var.

You may not get everything you want,

Her istediğinizi elde edemeyebilirsiniz

but the mere fact you get to decide is powerful.

ama sadece kararınız bile güçlüdür.

In fact, it's a gift.

Aslında bu bir kabiliyet.

Make the most of it.

Tadını çıkarın.