How to make faster decisions | The Way We Work, a TED series

537,326 views ・ 2020-02-10

TED


Видеог тоглуулахын тулд доорх англи хадмал дээр давхар товшино уу.

00:00
Transcriber: TED Translators admin
0
0
7000
Translator: Jargalmaa Amarsanaa Reviewer: Munkhbaatar Lkhagvaa
Та бүхэн FOMO гэх нэршилтэй танил байх.
[Энэ залуу гаргаж ирсэн]
Орхигдохоос Айх Айдас-н товчлол юм.
Хүн бүр таны одоо
хийж байгаагаас илүү дээр зүйл хийх байсан гэж бодох
тэр мэдрэмжийг хэлдэг.
Гэхдээ үүнээс илүү аюултай айдсын талаар
00:12
You're probably familiar with FOMO.
1
12263
2031
та бүхэн мэдэх хэрэгтэй.
00:14
[This guy invented the term]
2
14318
1460
Энэ бол FOBO.
00:15
That's short for "Fear Of Missing Out."
3
15802
1876
Илүү дээр боломжийг алдах вий гэх айдас юм.
00:17
It's that feeling you get
4
17702
1264
00:18
when it seems everyone else is doing something better
5
18990
2547
[Бидний ажлын арга барил]
00:21
than what you're doing now.
6
21561
1307
00:22
But there's another FO you need to know about,
7
22892
2186
Бид асар их сонголттой хорвоод амьдарч байгаа.
00:25
and it's far more dangerous.
8
25102
1406
Амархан байсан шийдвэрүүд ч,
00:26
It's called FOBO,
9
26532
1367
00:27
and it's short for "Fear Of a Better Option."
10
27923
2515
ресторан сонгох эсвэл өдөр тутмын худалдан авалт хийх гэх мэт
00:30
[The Way We Work]
11
30462
2834
зүйлс ч одоо хэт их бодолд автуулдаг.
Технологи энэ асуудлыг илүү хүндрүүлсэн.
00:34
We live in a world of overwhelming choice.
12
34842
2466
Гутлын үдээс интернэтээс авъя гээд ортол
00:37
Even decisions that used to be simple,
13
37332
1810
мянган барааг ялгаж харах,
00:39
like choosing a restaurant or making everyday purchases,
14
39166
3032
зуун сэтгэгдэл унших хэрэгтэй болдог.
Таны өглөөний латтегаас ч хямд 2 олс авахын тулд
00:42
are now fraught with overanalysis.
15
42222
1926
маш их хэмжээний мэдээллийг боловсруулах хэрэгтэй болж байгаа юм.
00:44
Technology has only made the issue more pronounced.
16
44172
2606
00:46
If you want to buy a pair of white shoelaces online,
17
46802
2486
Хангалттай сайн үр дүн дундаас ганцыг сонгохын тулд
00:49
you have to sort through thousands of items
18
49312
2016
та FOBO-дсон байх магадлал тун өндөр.
00:51
and read through hundreds of reviews.
19
51352
1846
00:53
That's an astounding amount of information to process
20
53222
2546
Энэ нь аль болох ихийг цуглуулж хадгалах нь
00:55
to just buy two pieces of string that cost less than your morning latte.
21
55792
3486
үнэ цэнтэй гэдэг соёлоос үүдсэн шинж тэмдэг юм.
Энэ муу зүйл гэж үү хэмээн та гайхах байх.
00:59
Chances are you've experienced FOBO when you've struggled
22
59302
2756
Бодсоноос өөр байгаа байх.
Олон сайн хувилбараас сонгож чадах нь
01:02
to choose just one from a group of perfectly acceptable outcomes.
23
62082
3176
давуу эрх биш гэж үү?
01:05
It's a symptom of a culture which sees value
24
65282
2048
FOBO нь асуудалд хэтэрхий хүнд дүн шинжилгээ хийх гажиг үүсгэж
01:07
in collecting and preserving as many options as possible.
25
67354
2814
энэ нь ажил болон хувийн амьдралд сөргөөр нөлөөлж болзошгүй байдаг.
01:10
You might wonder why all of this is so bad.
26
70192
2076
01:12
It seems counterintuitive.
27
72292
1239
Итгэлтэйгээр шийдвэр гаргаж чадахгүй байх үед
01:13
Shouldn't it be a privilege to have so many good options
28
73555
2621
хайран цаг болон эрч хүчээ үрдэг.
01:16
to choose from?
29
76200
1151
Сайн мэдээ нь FOBO-г давж гарах арга бий.
01:17
The problem is, FOBO induces such severe analysis paralysis
30
77375
3303
Нууцыг дэлгэе.
Ямар ч шийдвэр гаргаж байхдаа эхлээд эрсдэлийг тооцоолох.
01:20
that it can negatively impact both your personal and professional life.
31
80702
3346
Энэ нь таны шийдвэр гаргах стратегийг тодорхойлно.
01:24
When you can't make decisions with conviction,
32
84072
2196
Амьдралд ерөнхийдөө
01:26
you waste precious time and energy.
33
86292
1706
3 төрлийн шийдвэр гаргалт хийгддэг:
01:28
Luckily, there is a way to overcome FOBO.
34
88022
2146
өндөр эсвэл бага эрсдэлтэй, ба огт эрсдэлгүй.
01:30
Here's a secret.
35
90192
1206
01:31
With any decision you make, you first have to determine the stakes,
36
91422
3176
Огт эрсдэлгүй шийдвэрээс эхэлье.
Хамгийн жижиг гэх зүйлс энд багтана.
01:34
as this will inform your decision-making strategy.
37
94622
2446
Буруу хариулт бараг байдаггүй ба
01:37
When it comes down to it,
38
97092
1271
хэдэн цагийн дараа та энэ шийдвэрийн талаар
01:38
you only really face three types of decisions in life:
39
98387
2552
санах ч үгүй байх.
01:40
high stakes, low stakes and no stakes.
40
100963
2545
Хамгийн тод жишээ нь зурагтаар юу үзэхээ сонгох.
01:43
Let's start with no-stakes decisions.
41
103532
1816
Мянга мянган сонголт дунд төөрөлдөх нь амархан байх.
01:45
These are the minor details of life,
42
105372
1736
Гэхдээ юу ч сонгосон байсан
01:47
where there is almost never an incorrect answer,
43
107132
2306
үр дагавар гэх зүйл байхгүйтэй адил.
01:49
and in a few hours, you won't even remember
44
109462
2034
Иймээс FOBO-дож өнгөрөөсөн хугацаа нь
01:51
making the decision.
45
111520
1158
01:52
A good example of this is choosing what to watch on TV.
46
112702
2666
маш их хүчний гарз юм.
Зүгээр л өнгөрөөх хэрэгтэй.
01:55
With thousands of shows, it's easy to get overwhelmed,
47
115392
2636
Эрсдэл огт байхгүй шийдвэр дээр
гол түлхүүр нь тэднийг зүгээр л орчлонд даатгаж үлдээх.
01:58
yet no matter what you pick,
48
118052
1334
01:59
the consequences are basically nonexistent.
49
119410
2688
Жишээ нь 2 сонголт болгож нарийсгаад зоос хаяж
02:02
So spending more than a few moments on FOBO
50
122122
2326
шийдэхэд болно.
02:04
is a massive waste of energy.
51
124472
2016
Эсвэл миний дуртай арга бол цагнаас асуух.
02:06
You just need to move on.
52
126512
1276
02:07
When it comes to no-stakes decisions,
53
127812
1762
Сонголт тус бүрээ цагны нэг талд хуваарилж,
02:09
the key is to outsource them to the universe.
54
129598
2670
нөгөө гараараа ямар шийдвэр хийхийг сонгох хэрэгтэй.
02:12
For example, you can whittle down your choices to just two
55
132292
2745
Би загас идэх болж байх шиг байна.
Одоо харин бага эрсдэл бүхий шийдвэр.
02:15
and then flip a coin.
56
135061
1307
02:16
Or try my personal favorite -- ask the watch.
57
136392
2736
Үр дагавар байх ч хорвоо дэлхийг донсолгох хэмжээний биш,
02:19
Assign each one of your choices to one half of your watch,
58
139152
2715
боломжийн үр дүн ч гарах боломжтой.
02:21
then let the second hand tell you what you're going to do.
59
141891
3237
Ажил дээр ихэнх тогтсон журамтай байдаг принтер худалдан авах,
02:25
Looks like I'll be having the fish.
60
145152
1667
зочид буудал захиалах, ажлын байрнаас гадуурх байршил сонгох зэрэг
02:26
That brings us to low-stakes decisions.
61
146843
1895
02:28
These have consequences, but none are earth-shattering,
62
148762
2956
угийн бага эрсдэл дагуулдаг зүйлс юм.
Энд багахан бодох хэрэгтэй.
02:31
and there are plenty of acceptable outcomes.
63
151742
2356
Гэхдээ амжилттай болно эсвэл үгүй гэсэн 2 туйлт биш,
02:34
Many routine things at work, like purchasing a printer,
64
154122
2976
хэдэн 7 хоногийн дараа гэхэд л мартчихна.
02:37
booking a hotel or choosing between possible venues for an off-site
65
157122
3590
Энд гаднаас туслалцаа авах боломжтой бөгөөд
эрсдэл багахан байгаа тул шүүмжит сэтгэхүй
02:40
are classically low-stakes in nature.
66
160736
2142
хэрэг болж магадгүй.
02:42
Some thinking is required,
67
162902
1316
Ийм үед өөр хүнээс туслалцаа асуух нь зөв.
02:44
but these aren't make-or-break deliberations,
68
164242
2456
Тодорхой шалгуур тавьж,
02:46
and you'll probably forget about them in a few weeks.
69
166722
2536
зөвлөгөө өгөх хүнийг сонгож,
тэдний зөвлөгөөг сонсох.
02:49
Here, you can also outsource decision-making,
70
169282
2136
Гэхдээ өөрийн санааг тулгахаас зайлсхийгээрэй.
02:51
but you want some critical thinking involved,
71
171442
2096
Таны зорилго асуудлыг шийдвэрлэх
02:53
as there are some stakes.
72
173562
1516
болохоос зөнд нь хаяж болохгүй.
02:55
This time, you'll outsource to a person.
73
175102
2046
Бага болон огт эрсдэлгүй шийдвэр гаргалтыг хийсэн тул
02:57
Set some basic criteria,
74
177172
1396
02:58
select someone to present a recommendation,
75
178592
2000
илүү өндөр эрсдэлтэй шийдвэр гаргах орон зай,
03:00
and then take their advice.
76
180616
1312
цаг хугацаа гарч ирж байна.
03:01
Make sure to avoid the temptation to canvass.
77
181952
2346
Энэ нь “ямар байшин худалдаж авах”
03:04
Your goal is to clear your plate,
78
184322
1572
“ямар ажилд орох” зэрэг юм.
03:05
not to kick the can down the road.
79
185918
1690
Эрсдэл өндөртэй, урт хугацааны үр дагавар байгаа учраас
03:07
Now that you tackled low-stakes and no-stakes decisions,
80
187632
2726
та маш зөв сонголт хийхийг хүснэ.
03:10
you've created the space and time you'll need
81
190382
2106
Эхлэхээсээ өмнө энэхүү үйл явцад таныг чиглүүлэх
03:12
to handle high-stakes decisions.
82
192512
1536
хэдэн үндсэн зарчмыг тогтооё.
03:14
These are things like "which house should I buy"
83
194072
2286
Нэгт, танд юу хамгийн чухал вэ гэдэгт
03:16
or "which job should I accept."
84
196382
1516
03:17
Since the stakes are high and there are long-term implications,
85
197922
3046
та өөрийнхөө шалгуурыг тавиарай.
Хоёрт, холбогдох баримтыг цуглуулах.
03:20
you absolutely want to get it right.
86
200992
1736
Бүх боломжийн талаар мэдээлэл цуглуулснаар
03:22
Before we get to work, let's establish a few basic principles
87
202752
2976
бүрэн мэдээлэлтэй
шийдвэр гаргахдаа итгэлтэй байх боломжтой.
03:25
to guide you through the process.
88
205752
1646
03:27
First, think about what really matters to you,
89
207422
2176
Гуравт, FOBO нь бүх боломжит сайн хувилбараас
03:29
and set your criteria accordingly.
90
209622
1746
нэгийг нь сонгоход үүсдэг
03:31
Second, gather the relevant facts.
91
211392
1836
гэдгийг битгий мартаарай.
03:33
Make sure you collect data about all of the options,
92
213252
2446
Алийг нь ч сонгосон бай
03:35
so you can be confident
93
215722
1184
муу тал нь маш бага байна гэдэгт итгээрэй.
03:36
that you're truly making an informed decision.
94
216930
2208
Үндсэн дүрмээ тодорхойлсон учраас
03:39
And third, remember that FOBO, by nature,
95
219162
1966
үйл явцаа эхэлье.
03:41
comes when you struggle to choose just one
96
221152
2076
Өөрийн зөн совингоор хамгийн сайн гэж бодож байгаа
03:43
from a group of perfectly acceptable options.
97
223252
2656
хувилбарыг гаргаж, бусдыг нь түүнтэй
03:45
So no matter what you choose,
98
225932
1966
нэг бүр зэрэгцүүлэн харьцуулна.
03:47
you can rest assured that the downside is limited.
99
227922
2436
2 хувилбарын аль дээр гэж бодож байгаагаа авч үлдэж,
03:50
Now that you've established some ground rules,
100
230382
2156
нөгөөг нь хасах.
03:52
the process can begin.
101
232562
1236
03:53
Start by identifying a front-runner based on your intuition,
102
233822
2886
FOB-дохгүй байх арга нь ийм.
Хассан хувилбар тэр чигээрээ хасагдана.
03:56
then compare each of your options head-to-head
103
236732
2206
Хасагдсан хувилбар руу буцаж очвол
03:58
with the front-runner, one-by-one.
104
238962
1636
гацах эрсдэл үүснэ.
04:00
Each time, choose the better of the two based on the criteria,
105
240622
3046
Эцсийн сонголт гарч иртэл энэ үйл явцыг давтаарай.
04:03
and discard the other one.
106
243692
1366
Энэ зураглалыг дагахад
04:05
Here's the trick to avoiding FOBO.
107
245082
2026
төгсгөлд нь өөрийн гэсэн шийдвэртэй болсон байна.
04:07
When you eliminate an option, it's gone forever.
108
247132
2636
Цөөн тохиолдолд гацаж магадгүй бөгөөд
04:09
If you keep returning to discarded options,
109
249792
2016
энэ үед бусдаас тусламж хүсэж,
04:11
you risk getting stuck.
110
251832
1176
өөрийн итгэдэг, танд энэ тал дээр сайн зөвлөгөө өгч чадах
04:13
Now repeat this process until you get down to one final choice.
111
253032
3526
цөөн хүмүүсээс сонгож,
04:16
If you follow this system,
112
256582
1486
асууж болох юм.
04:18
you will usually end up with a decision on your own.
113
258092
2429
5 ба түүнээс бага, болж өгвөл сондгой тооны хүн хамруулаарай.
04:20
On the rare occasion that you get stuck,
114
260545
2093
Ингэвэл санал тэнцэхгүй, шийдвэр гарах боломжтой.
04:22
you will outsource the final decision
115
262662
1762
04:24
to a small group of qualified people who you trust
116
264448
2740
Шийдвэр гаргасны дараа танд сүүлийн нэг сорилт үлдэж байна.
04:27
and who are equipped to provide you with guidance
117
267212
2376
Шийдвэртээ үнэнч байх.
Би таны гаргасан шийдвэр төгс шийдвэр байна гэж амлаж чадахгүй.
04:29
on this particular topic.
118
269612
1296
04:30
Engage a group of five or less, ideally an odd number of people
119
270932
2972
Гэхдээ үүнийг хэлж чадна:
04:33
so that you have a built-in tiebreaker if you need it.
120
273928
2554
Дэлхийн дийлэнх хүмүүс хэзээ ч FOBO-ийн талаар
04:36
Now that you've made your choice, one last challenge remains.
121
276506
2972
санаа зовохгүй шаардлагагүй.
Дайн, ядуурал, өвчлөлийн улмаас хязгаарлагдмал сонголттой
04:39
You have to commit.
122
279502
1156
04:40
I can't promise you that you'll ever truly know if you've made the perfect decision,
123
280682
3990
тулгардаг дэлхийн олон тэрбум хүмүүсийн дэргэд
танд шийдэмгий амьдрах боломж дүүрэн байна.
04:44
but I can tell you this:
124
284696
1202
04:45
a significant percentage of people in the world
125
285922
2191
Та хүссэн бүхнээ авах боломжгүй ч
04:48
will never have to worry about FOBO.
126
288137
2211
шийдэх боломжтой байна гэдэг өөрөө хүчирхэг юм.
04:50
Unlike the billions of people who have few options, if any,
127
290372
2826
Энэ бол бэлэг.
04:53
due to war, poverty or illness,
128
293222
2426
Ухаалаг хэрэглээрэй.
04:55
you have plentiful opportunities to live decisively.
129
295672
3266
04:58
You may not get everything you want,
130
298962
1715
05:00
but the mere fact you get to decide is powerful.
131
300701
2627
05:03
In fact, it's a gift.
132
303352
1786
05:05
Make the most of it.
133
305162
1150
Энэ вэбсайтын тухай

Энэ сайт нь танд англи хэл сурахад хэрэгтэй YouTube-ийн видеонуудыг танилцуулах болно. Та дэлхийн өнцөг булан бүрээс шилдэг багш нарын заадаг англи хэлний хичээлүүдийг үзэх болно. Видеоны хуудас бүр дээр гарч буй англи хадмал дээр давхар товшиж, тэндээс видеог тоглуул. Хадмал орчуулга нь видеог тоглуулахтай синхрон гүйлгэдэг. Хэрэв танд санал хүсэлт, санал хүсэлт байвал энэ холбоо барих маягтыг ашиглан бидэнтэй холбоо барина уу.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7