How to make faster decisions | The Way We Work, a TED series

Transcriber: TED Translators admin

Translator: Jargalmaa Amarsanaa Reviewer: Munkhbaatar Lkhagvaa

Та бүхэн FOMO гэх нэршилтэй танил байх.

[Энэ залуу гаргаж ирсэн]

Орхигдохоос Айх Айдас-н товчлол юм.

Хүн бүр таны одоо

хийж байгаагаас илүү дээр зүйл хийх байсан гэж бодох

тэр мэдрэмжийг хэлдэг.

Гэхдээ үүнээс илүү аюултай айдсын талаар

You're probably familiar with FOMO.

та бүхэн мэдэх хэрэгтэй.

[This guy invented the term]

Энэ бол FOBO.

That's short for "Fear Of Missing Out."

Илүү дээр боломжийг алдах вий гэх айдас юм.

It's that feeling you get

when it seems everyone else is doing something better

[Бидний ажлын арга барил]

than what you're doing now.

But there's another FO you need to know about,

Бид асар их сонголттой хорвоод амьдарч байгаа.

and it's far more dangerous.

Амархан байсан шийдвэрүүд ч,

It's called FOBO,

and it's short for "Fear Of a Better Option."

ресторан сонгох эсвэл өдөр тутмын худалдан авалт хийх гэх мэт

[The Way We Work]

зүйлс ч одоо хэт их бодолд автуулдаг.

Технологи энэ асуудлыг илүү хүндрүүлсэн.

We live in a world of overwhelming choice.

Гутлын үдээс интернэтээс авъя гээд ортол

Even decisions that used to be simple,

мянган барааг ялгаж харах,

like choosing a restaurant or making everyday purchases,

зуун сэтгэгдэл унших хэрэгтэй болдог.

Таны өглөөний латтегаас ч хямд 2 олс авахын тулд

are now fraught with overanalysis.

маш их хэмжээний мэдээллийг боловсруулах хэрэгтэй болж байгаа юм.

Technology has only made the issue more pronounced.

If you want to buy a pair of white shoelaces online,

Хангалттай сайн үр дүн дундаас ганцыг сонгохын тулд

you have to sort through thousands of items

та FOBO-дсон байх магадлал тун өндөр.

and read through hundreds of reviews.

That's an astounding amount of information to process

Энэ нь аль болох ихийг цуглуулж хадгалах нь

to just buy two pieces of string that cost less than your morning latte.

үнэ цэнтэй гэдэг соёлоос үүдсэн шинж тэмдэг юм.

Энэ муу зүйл гэж үү хэмээн та гайхах байх.

Chances are you've experienced FOBO when you've struggled

Бодсоноос өөр байгаа байх.

Олон сайн хувилбараас сонгож чадах нь

to choose just one from a group of perfectly acceptable outcomes.

давуу эрх биш гэж үү?

It's a symptom of a culture which sees value

FOBO нь асуудалд хэтэрхий хүнд дүн шинжилгээ хийх гажиг үүсгэж

in collecting and preserving as many options as possible.

энэ нь ажил болон хувийн амьдралд сөргөөр нөлөөлж болзошгүй байдаг.

You might wonder why all of this is so bad.

It seems counterintuitive.

Итгэлтэйгээр шийдвэр гаргаж чадахгүй байх үед

Shouldn't it be a privilege to have so many good options

хайран цаг болон эрч хүчээ үрдэг.

to choose from?

Сайн мэдээ нь FOBO-г давж гарах арга бий.

The problem is, FOBO induces such severe analysis paralysis

Нууцыг дэлгэе.

Ямар ч шийдвэр гаргаж байхдаа эхлээд эрсдэлийг тооцоолох.

that it can negatively impact both your personal and professional life.

Энэ нь таны шийдвэр гаргах стратегийг тодорхойлно.

When you can't make decisions with conviction,

Амьдралд ерөнхийдөө

you waste precious time and energy.

3 төрлийн шийдвэр гаргалт хийгддэг:

Luckily, there is a way to overcome FOBO.

өндөр эсвэл бага эрсдэлтэй, ба огт эрсдэлгүй.

Here's a secret.

With any decision you make, you first have to determine the stakes,

Огт эрсдэлгүй шийдвэрээс эхэлье.

Хамгийн жижиг гэх зүйлс энд багтана.

as this will inform your decision-making strategy.

Буруу хариулт бараг байдаггүй ба

When it comes down to it,

хэдэн цагийн дараа та энэ шийдвэрийн талаар

you only really face three types of decisions in life:

санах ч үгүй байх.

high stakes, low stakes and no stakes.

Хамгийн тод жишээ нь зурагтаар юу үзэхээ сонгох.

Let's start with no-stakes decisions.

Мянга мянган сонголт дунд төөрөлдөх нь амархан байх.

These are the minor details of life,

Гэхдээ юу ч сонгосон байсан

where there is almost never an incorrect answer,

үр дагавар гэх зүйл байхгүйтэй адил.

and in a few hours, you won't even remember

Иймээс FOBO-дож өнгөрөөсөн хугацаа нь

making the decision.

A good example of this is choosing what to watch on TV.

маш их хүчний гарз юм.

Зүгээр л өнгөрөөх хэрэгтэй.

With thousands of shows, it's easy to get overwhelmed,

Эрсдэл огт байхгүй шийдвэр дээр

гол түлхүүр нь тэднийг зүгээр л орчлонд даатгаж үлдээх.

yet no matter what you pick,

the consequences are basically nonexistent.

Жишээ нь 2 сонголт болгож нарийсгаад зоос хаяж

So spending more than a few moments on FOBO

шийдэхэд болно.

is a massive waste of energy.

Эсвэл миний дуртай арга бол цагнаас асуух.

You just need to move on.

When it comes to no-stakes decisions,

Сонголт тус бүрээ цагны нэг талд хуваарилж,

the key is to outsource them to the universe.

нөгөө гараараа ямар шийдвэр хийхийг сонгох хэрэгтэй.

For example, you can whittle down your choices to just two

Би загас идэх болж байх шиг байна.

Одоо харин бага эрсдэл бүхий шийдвэр.

and then flip a coin.

Or try my personal favorite -- ask the watch.

Үр дагавар байх ч хорвоо дэлхийг донсолгох хэмжээний биш,

Assign each one of your choices to one half of your watch,

боломжийн үр дүн ч гарах боломжтой.

then let the second hand tell you what you're going to do.

Ажил дээр ихэнх тогтсон журамтай байдаг принтер худалдан авах,

Looks like I'll be having the fish.

зочид буудал захиалах, ажлын байрнаас гадуурх байршил сонгох зэрэг

That brings us to low-stakes decisions.

These have consequences, but none are earth-shattering,

угийн бага эрсдэл дагуулдаг зүйлс юм.

Энд багахан бодох хэрэгтэй.

and there are plenty of acceptable outcomes.

Гэхдээ амжилттай болно эсвэл үгүй гэсэн 2 туйлт биш,

Many routine things at work, like purchasing a printer,

хэдэн 7 хоногийн дараа гэхэд л мартчихна.

booking a hotel or choosing between possible venues for an off-site

Энд гаднаас туслалцаа авах боломжтой бөгөөд

эрсдэл багахан байгаа тул шүүмжит сэтгэхүй

are classically low-stakes in nature.

хэрэг болж магадгүй.

Some thinking is required,

Ийм үед өөр хүнээс туслалцаа асуух нь зөв.

but these aren't make-or-break deliberations,

Тодорхой шалгуур тавьж,

and you'll probably forget about them in a few weeks.

зөвлөгөө өгөх хүнийг сонгож,

тэдний зөвлөгөөг сонсох.

Here, you can also outsource decision-making,

Гэхдээ өөрийн санааг тулгахаас зайлсхийгээрэй.

but you want some critical thinking involved,

Таны зорилго асуудлыг шийдвэрлэх

as there are some stakes.

болохоос зөнд нь хаяж болохгүй.

This time, you'll outsource to a person.

Бага болон огт эрсдэлгүй шийдвэр гаргалтыг хийсэн тул

Set some basic criteria,

select someone to present a recommendation,

илүү өндөр эрсдэлтэй шийдвэр гаргах орон зай,

and then take their advice.

цаг хугацаа гарч ирж байна.

Make sure to avoid the temptation to canvass.

Энэ нь “ямар байшин худалдаж авах”

Your goal is to clear your plate,

“ямар ажилд орох” зэрэг юм.

not to kick the can down the road.

Эрсдэл өндөртэй, урт хугацааны үр дагавар байгаа учраас

Now that you tackled low-stakes and no-stakes decisions,

та маш зөв сонголт хийхийг хүснэ.

you've created the space and time you'll need

Эхлэхээсээ өмнө энэхүү үйл явцад таныг чиглүүлэх

to handle high-stakes decisions.

хэдэн үндсэн зарчмыг тогтооё.

These are things like "which house should I buy"

Нэгт, танд юу хамгийн чухал вэ гэдэгт

or "which job should I accept."

Since the stakes are high and there are long-term implications,

та өөрийнхөө шалгуурыг тавиарай.

Хоёрт, холбогдох баримтыг цуглуулах.

you absolutely want to get it right.

Бүх боломжийн талаар мэдээлэл цуглуулснаар

Before we get to work, let's establish a few basic principles

бүрэн мэдээлэлтэй

шийдвэр гаргахдаа итгэлтэй байх боломжтой.

to guide you through the process.

First, think about what really matters to you,

Гуравт, FOBO нь бүх боломжит сайн хувилбараас

and set your criteria accordingly.

нэгийг нь сонгоход үүсдэг

Second, gather the relevant facts.

гэдгийг битгий мартаарай.

Make sure you collect data about all of the options,

Алийг нь ч сонгосон бай

so you can be confident

муу тал нь маш бага байна гэдэгт итгээрэй.

that you're truly making an informed decision.

Үндсэн дүрмээ тодорхойлсон учраас

And third, remember that FOBO, by nature,

үйл явцаа эхэлье.

comes when you struggle to choose just one

Өөрийн зөн совингоор хамгийн сайн гэж бодож байгаа

from a group of perfectly acceptable options.

хувилбарыг гаргаж, бусдыг нь түүнтэй

So no matter what you choose,

нэг бүр зэрэгцүүлэн харьцуулна.

you can rest assured that the downside is limited.

2 хувилбарын аль дээр гэж бодож байгаагаа авч үлдэж,

Now that you've established some ground rules,

нөгөөг нь хасах.

the process can begin.

Start by identifying a front-runner based on your intuition,

FOB-дохгүй байх арга нь ийм.

Хассан хувилбар тэр чигээрээ хасагдана.

then compare each of your options head-to-head

Хасагдсан хувилбар руу буцаж очвол

with the front-runner, one-by-one.

гацах эрсдэл үүснэ.

Each time, choose the better of the two based on the criteria,

Эцсийн сонголт гарч иртэл энэ үйл явцыг давтаарай.

and discard the other one.

Энэ зураглалыг дагахад

Here's the trick to avoiding FOBO.

төгсгөлд нь өөрийн гэсэн шийдвэртэй болсон байна.

When you eliminate an option, it's gone forever.

Цөөн тохиолдолд гацаж магадгүй бөгөөд

If you keep returning to discarded options,

энэ үед бусдаас тусламж хүсэж,

you risk getting stuck.

өөрийн итгэдэг, танд энэ тал дээр сайн зөвлөгөө өгч чадах

Now repeat this process until you get down to one final choice.

цөөн хүмүүсээс сонгож,

If you follow this system,

асууж болох юм.

you will usually end up with a decision on your own.

5 ба түүнээс бага, болж өгвөл сондгой тооны хүн хамруулаарай.

On the rare occasion that you get stuck,

Ингэвэл санал тэнцэхгүй, шийдвэр гарах боломжтой.

you will outsource the final decision

to a small group of qualified people who you trust

Шийдвэр гаргасны дараа танд сүүлийн нэг сорилт үлдэж байна.

and who are equipped to provide you with guidance

Шийдвэртээ үнэнч байх.

Би таны гаргасан шийдвэр төгс шийдвэр байна гэж амлаж чадахгүй.

on this particular topic.

Engage a group of five or less, ideally an odd number of people

Гэхдээ үүнийг хэлж чадна:

so that you have a built-in tiebreaker if you need it.

Дэлхийн дийлэнх хүмүүс хэзээ ч FOBO-ийн талаар

Now that you've made your choice, one last challenge remains.

санаа зовохгүй шаардлагагүй.

Дайн, ядуурал, өвчлөлийн улмаас хязгаарлагдмал сонголттой

You have to commit.

I can't promise you that you'll ever truly know if you've made the perfect decision,

тулгардаг дэлхийн олон тэрбум хүмүүсийн дэргэд

танд шийдэмгий амьдрах боломж дүүрэн байна.

but I can tell you this:

a significant percentage of people in the world

Та хүссэн бүхнээ авах боломжгүй ч

will never have to worry about FOBO.

шийдэх боломжтой байна гэдэг өөрөө хүчирхэг юм.

Unlike the billions of people who have few options, if any,

Энэ бол бэлэг.

due to war, poverty or illness,

Ухаалаг хэрэглээрэй.

you have plentiful opportunities to live decisively.

You may not get everything you want,

but the mere fact you get to decide is powerful.

In fact, it's a gift.

Make the most of it.