How to make faster decisions | The Way We Work, a TED series

Transcriber: TED Translators admin

Tłumaczenie: TED Translators Admin Korekta: Agnieszka Fijałkowska

Pewnie słyszeliście o FOMO.

[Ten facet to wymyślił.]

FOMO to strach, że coś nas omija.

Czujesz go, gdy wydaje ci się,

że wszyscy robią coś lepszego niż ty.

Ale istnieje też inny, bardziej niebezpieczny rodzaj strachu.

You're probably familiar with FOMO.

[This guy invented the term]

Ten strach to FOBO,

That's short for "Fear Of Missing Out."

co w skrócie oznacza “strach przed lepszymi opcjami”.

It's that feeling you get

when it seems everyone else is doing something better

[Jak działamy]

than what you're doing now.

But there's another FO you need to know about,

Żyjemy w świecie pełnym wyborów.

and it's far more dangerous.

Nawet decyzje, które kiedyś były proste,

It's called FOBO,

and it's short for "Fear Of a Better Option."

jak wybór restauracji, czy codzienne zakupy,

[The Way We Work]

są polem analizy ponad miarę.

Technologia tylko pogorszyła sprawę.

We live in a world of overwhelming choice.

Gdy chcesz kupić w internecie białe sznurówki,

Even decisions that used to be simple,

musisz przejrzeć tysiące artykułów

like choosing a restaurant or making everyday purchases,

i przeczytać setki opinii.

To mnóstwo informacji do przetworzenia,

are now fraught with overanalysis.

jak na zakup dwóch sznurków, które kosztują mniej niż poranna kawa.

Technology has only made the issue more pronounced.

If you want to buy a pair of white shoelaces online,

Zapewne doświadczyłeś FOBO,

kiedy starałeś się wybrać jedną z wielu świetnych opcji.

you have to sort through thousands of items

and read through hundreds of reviews.

That's an astounding amount of information to process

To efekt kultury, w której cenimy sobie

to just buy two pieces of string that cost less than your morning latte.

zbieranie i utrzymywanie możliwie wielu opcji na raz.

Może zastanawiasz się, dlaczego to jest złe.

Chances are you've experienced FOBO when you've struggled

To trochę nieintuicyjne.

Czy posiadanie wielu opcji wyboru to nie przywilej?

to choose just one from a group of perfectly acceptable outcomes.

Problem polega na tym, że FOBO do tego stopnia nas paraliżuje,

It's a symptom of a culture which sees value

in collecting and preserving as many options as possible.

że może negatywnie wpływać na życie prywatne i zawodowe.

You might wonder why all of this is so bad.

It seems counterintuitive.

Gdy nie potrafisz z przekonaniem podjąć decyzji,

Shouldn't it be a privilege to have so many good options

tracisz cenny czas i energię.

to choose from?

Na szczęście FOBO da się pokonać.

The problem is, FOBO induces such severe analysis paralysis

Zdradzę sekret.

Przy każdej decyzji, najpierw stwierdź, jak ważna jest to decyzja.

that it can negatively impact both your personal and professional life.

To pomoże ci wybrać odpowiednią strategię.

When you can't make decisions with conviction,

Tak naprawdę w życiu mamy do czynienia z trzema typami decyzji:

you waste precious time and energy.

Luckily, there is a way to overcome FOBO.

bardzo ważne, mało ważne i nieważne.

Here's a secret.

With any decision you make, you first have to determine the stakes,

Zacznijmy od nieważnych decyzji.

Tu chodzi o detale,

as this will inform your decision-making strategy.

w których prawie nigdy nie ma złych odpowiedzi,

When it comes down to it,

a za kilka godzin nie będziesz już pamiętać,

you only really face three types of decisions in life:

że podejmowałeś tę decyzję.

high stakes, low stakes and no stakes.

Dobrym przykładem jest oglądanie telewizji.

Let's start with no-stakes decisions.

Wybór spośród tysięcy programów może przytłaczać,

These are the minor details of life,

ale cokolwiek wybierzesz,

where there is almost never an incorrect answer,

nie będzie to miało w zasadzie żadnych konsekwencji.

and in a few hours, you won't even remember

Więc spędzanie czasu na FOBO

making the decision.

A good example of this is choosing what to watch on TV.

to ogromna strata energii.

Po prostu coś wybierz.

With thousands of shows, it's easy to get overwhelmed,

W przypadku nieważnych decyzji,

kluczem jest zdanie się na ślepy los.

yet no matter what you pick,

the consequences are basically nonexistent.

Po prostu ogranicz liczbę opcji do dwóch

So spending more than a few moments on FOBO

i rzuć monetą.

is a massive waste of energy.

Albo, mój faworyt, zdaj się na zegarek.

You just need to move on.

When it comes to no-stakes decisions,

Każdej opcji przyporządkuj stronę tarczy zegarka

the key is to outsource them to the universe.

i niech wskazówka sekundowa za ciebie zadecyduje.

For example, you can whittle down your choices to just two

Wygląda na to, że zjem rybę.

Przejdźmy do mało ważnych decyzji.

and then flip a coin.

Or try my personal favorite -- ask the watch.

Tutaj istnieją konsekwencje, ale świat się nie zawali,

Assign each one of your choices to one half of your watch,

a dobrych opcji jest wiele.

then let the second hand tell you what you're going to do.

Rutynowe decyzje w pracy, jak zakup drukarki,

Looks like I'll be having the fish.

rezerwacja hotelu czy wybór miejsca na konferencję,

That brings us to low-stakes decisions.

These have consequences, but none are earth-shattering,

to klasyczne przykłady mało ważnych decyzji.

Trzeba trochę pomyśleć,

and there are plenty of acceptable outcomes.

ale nie decydujemy o życiu i śmierci.

Many routine things at work, like purchasing a printer,

W ciągu kilku tygodni pewnie o nich zapomnisz.

booking a hotel or choosing between possible venues for an off-site

Możesz też oddelegować podjęcie decyzji,

ale chcesz dokonać mądrego wyboru,

are classically low-stakes in nature.

bo decyzja jest trochę ważna.

Some thinking is required,

Tym razem zdaj się na inną osobę.

but these aren't make-or-break deliberations,

Ustal podstawowe kryteria,

and you'll probably forget about them in a few weeks.

wybierz kogoś, kto ci doradzi,

i skorzystaj z otrzymanej rady.

Here, you can also outsource decision-making,

Ale nie wpadnij w pułapkę prowadzenia sondaży.

but you want some critical thinking involved,

Chcesz mieć to z głowy,

as there are some stakes.

nie bez przerwy na głowie.

This time, you'll outsource to a person.

Nieważne i mało ważne decyzje masz już za sobą.

Set some basic criteria,

select someone to present a recommendation,

Masz więc miejsce i czas potrzebne na ważne decyzje.

and then take their advice.

Make sure to avoid the temptation to canvass.

To decyzje takie jak kupno domu,

Your goal is to clear your plate,

czy wybór miejsca pracy.

not to kick the can down the road.

Te decyzje są ważne i niosą za sobą dalekosiężne skutki,

Now that you tackled low-stakes and no-stakes decisions,

więc podjęcie dobrej decyzji jest naprawdę ważne.

you've created the space and time you'll need

Zanim zabierzemy się do pracy, ustalmy kilka reguł,

to handle high-stakes decisions.

które pomogą nam podjąć decyzję.

These are things like "which house should I buy"

Po pierwsze zastanów się, na czym naprawdę ci zależy,

or "which job should I accept."

Since the stakes are high and there are long-term implications,

i ustal swoje kryteria.

Po drugie, zbierz potrzebne informacje.

you absolutely want to get it right.

Upewnij się, że masz informacje o wszystkich opcjach,

Before we get to work, let's establish a few basic principles

żeby mieć pewność,

że podejmujesz przemyślaną decyzję.

to guide you through the process.

I po trzecie - pamiętaj, że FOBO pojawia się wtedy,

First, think about what really matters to you,

and set your criteria accordingly.

gdy próbujesz wybrać jedną z wielu równie dobrych opcji.

Second, gather the relevant facts.

Make sure you collect data about all of the options,

Bez względu na to, co wybierzesz,

so you can be confident

możesz mieć pewność, że twoja decyzja ma mało wad.

that you're truly making an informed decision.

Ustaliliśmy już podstawowe zasady, więc możemy zacząć.

And third, remember that FOBO, by nature,

comes when you struggle to choose just one

Na początek wybierz swojego faworyta, kierując się intuicją.

from a group of perfectly acceptable options.

Następnie porównaj wszystkie inne opcje z twoim faworytem, pojedynczo.

So no matter what you choose,

you can rest assured that the downside is limited.

Za każdym razem wybierz jedną opcję, w oparciu o swoje kryteria,

Now that you've established some ground rules,

a drugą odrzuć.

the process can begin.

Start by identifying a front-runner based on your intuition,

A oto trik, który pomoże ci uniknąć FOBO:

Gdy wyeliminujesz jakąś opcję, nie możesz do niej wrócić.

then compare each of your options head-to-head

Jeśli zaczniesz wracać do odrzuconych opcji,

with the front-runner, one-by-one.

zapewne utkniesz.

Each time, choose the better of the two based on the criteria,

Powtarzaj tę czynność aż do ostatniego wyboru.

and discard the other one.

Jeśli będziesz tak postępować,

Here's the trick to avoiding FOBO.

zazwyczaj uda ci się samodzielnie podjąć decyzję.

When you eliminate an option, it's gone forever.

Gdy jednak utkniesz, co czasami się zdarza,

If you keep returning to discarded options,

oddeleguj ostatni wybór

you risk getting stuck.

małej grupie kompetentnych osób, którym ufasz,

Now repeat this process until you get down to one final choice.

które potrafią ci doradzić na konkretny temat.

If you follow this system,

you will usually end up with a decision on your own.

Niech to będzie grupa pięciu osób lub mniej,

On the rare occasion that you get stuck,

ale niech ich liczba będzie nieparzysta, żeby uniknąć remisu.

you will outsource the final decision

to a small group of qualified people who you trust

Decyzja podjęta, czas na ostatnie wyzwanie.

and who are equipped to provide you with guidance

Nie zmieniaj zdania.

Nie mogę obiecać, że będziesz przekonany, że podejmujesz idealną decyzję,

on this particular topic.

Engage a group of five or less, ideally an odd number of people

ale uwierz mi:

so that you have a built-in tiebreaker if you need it.

znaczna część ludzi na świecie

Now that you've made your choice, one last challenge remains.

nigdy nie będzie martwić się o FOBO.

W przeciwieństwie do miliardów ludzi, którzy mają mały lub żaden wybór

You have to commit.

I can't promise you that you'll ever truly know if you've made the perfect decision,

przez wojny, ubóstwo czy choroby,

ty masz wiele okazji, aby decydować.

but I can tell you this:

a significant percentage of people in the world

Może nie masz wszystkiego, czego sobie zażyczysz,

will never have to worry about FOBO.

ale sam fakt, że możesz decydować, dużo znaczy. To dar.

Unlike the billions of people who have few options, if any,

Zrób z niego dobry użytek.

due to war, poverty or illness,

you have plentiful opportunities to live decisively.

You may not get everything you want,

but the mere fact you get to decide is powerful.

In fact, it's a gift.

Make the most of it.