Who belongs in a city? | OluTimehin Adegbeye

Çeviri: Ceren Demir Gözden geçirme: Ramazan Şen

Cities are like siblings in a large polygamous family.

Şehirler çok eşli büyük ailelerdeki kardeşler gibidir.

Each one has a unique personality and is headed in a distinct direction.

Her birinin kendine özgü kişilikleri olup farklı yönlerde ilerler.

But they all have somewhat shared origins.

Ama hepsinin bir parça ortak kökeni var.

Sometimes I think postcolonial cities are like the children

Bazen sömürge sonrası şehirlerin, iki eşten az sevileninden doğma

of the two least-favorite wives,

çocuklar olduğunu düşünüyorum.

who are constantly being asked,

Hani hep,

"Ah, why can't you be more like your sister?"

''Neden biraz kız kardeşine çekmedin?'' diye sorulanlar.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

The "why" of cities is largely the same, no matter where they are:

Şehirlerin "neden"i çoğunlukla aynı, nerede olduklarının bir önemi yok:

an advantageous location that makes trade and administration possible;

ticaret ve idareyi kolaylaştıran avantajlı bir konum;

the potential for scalable opportunities

vasıflı ve vasıfsız için

for the skilled and unskilled alike;

aynı şekilde ulaşılabilir fırsatlar;

a popular willingness to be in constant flux

sürekli bir akış halinde olmak için popüler bir istek

and, of course, resilience.

ve tabii ki direnç.

The "how" of cities, however, is a whole other story.

Şehirlerin "nasıl"ı halbuki tamamen farklı bir hikaye.

How are they run?

Nasıl işlerler?

How do they grow?

Nasıl büyürler?

How do they decide who belongs and who doesn't?

Kimin ait olup kimin olmadığına nasıl karar verirler?

Lagos is my home.

Lagos benim evim.

You can always find the Nigerians

Nijeryalıları her zaman sesi ve

by following the noise and the dancing, right?

dansı takip ederek bulabilirsiniz, değil mi?

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Like any major city, that place is a lot of things,

Her büyük şehir gibi, o yer de

many of which are highly contradictory.

birbiriyle hayli çelişkili bir sürü şey.

Our public transportation doesn't quite work,

Toplu taşımamız tam olarak çalışmaz,

so we have these privately owned bright yellow buses

o yüzden özel işletilen, sürekli kazaya sebep olan

that regularly cause accidents.

parlak sarı otobüslerimiz vardır.

Luxury car showrooms line badly maintained and often flooded roads.

Lüks araba galerileri bakımsız ve sık sık sel altında kalan yollarda sergilenir.

Street evangelism is only slightly less ubiquitous

Sokak evangelizmi, sokak tacizinden

than street harassment.

sadece biraz daha az yaygındır.

Sex workers sometimes have two degrees, a bank job

Seks işçileri bazen iki mezuniyete, bankada bir işe

and a prominent role in church.

ve kilisede önemli bir role sahiptir.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

On any given day,

Herhangi bir gün,

there can be either a party or a burned body

sokağın ortasında bir parti veya

yanmış bir beden yer alabilir.

in the middle of a street.

There is so much that is possible in Lagos

Lagos'ta mümkün olan

ve olmayan çok şey vardır

and so much that isn't,

and very often the difference between possibility and impossibility

ve genellikle aradaki fark

is simply who you are,

sizin kim olduğunuzda ve

and if you're lucky enough, who you're connected to.

şanslıysanız kime yakın olduğunuzda yatar.

Belonging in Lagos is a fluid concept

Lagos'a ait olmak

determined by ethnic origin, sexual orientation, gender,

etnik kökene, cinsel eğilime, toplumsal cinsiyete

but most visibly and often most violently,

ama en görünür ve şiddetli olarak da sınıfa bağlı

class.

akışkan bir konseptir.

Before Nigeria became a country,

Nijerya bir ülke olmadan önce

fisherpeople from the inland creeks started to come down the Lagos lagoon

içlerdeki derelerin balıkçıları Lagos lagununa gelmeye başladı

and establish villages along the coast.

ve kıyı boyunca köyler kurdular.

About 60 years later, my grandfather, Oludotun Adekunle Kukoyi,

Yaklaşık 60 sene sonra, büyükbabam Oludotun Adekunle Kukoyi de

also arrived in Lagos.

Lagos'a vardı.

Like me, he was an alumnus of the University of Ibadan,

Benim gibi o da Ibadan Üniversitesi mezunuydu ve

a young member of the educated elite in the independence era.

bağımsızlık döneminde eğitimli elit kesimin genç bir üyesiydi.

Over time, he built an illustrious career as a land surveyor,

Zamanla, bir topoğraf olarak şimdi dolup taşan mahalleleri,

mapping out now-bustling neighborhoods

bele gelen yaban otlarıyla doluyken

when they were just waist-high wild grass.

haritalayarak iyi bir kariyer geliştirdi.

He died when I was nine.

Ben dokuz yaşındayken öldü.

And by that time, my family, like the families of those fisherpeople,

Ve o zamana kadar ailem, o balıkçılar gibi

knew Lagos as home.

Lagos'u evleri bellemişlerdi.

Among the Yoruba, we have a saying,

Yoruba arasında bir deyiş vardır:

"Èkó gb’olè, ó gb’ọ̀lẹ,"

"Èkó gb’olè, ó gb’ọ̀lẹ,"

which can be translated to mean that Lagos will welcome anyone.

Lagos herkesi hoş karşılar olarak çevrilebilir.

But that saying is becoming less and less true.

Fakat bu deyim gitgide doğruluğunu yitiriyor.

Many Lagosians, including the descendants of those fisherpeople

Birçok Lagoslu, büyükbabamdan nesiller önce gelen

who arrived generations before my grandfather,

balıkçıların torunları dahil olmak üzere,

are now being pushed out

"yeni Dubai" olarak tarif edilen

to make room for an emergent city

gelişmekte olan şehirden

that has been described as "the new Dubai."

dışarı itiliyorlar.

You see, Lagos inspires big dreams, even in its leaders,

Lagos büyük hayallere ilham vermekte, liderlerinde bile

and successive governments have declared aspirations

ve birbirini takip eden hükümetler, yoksulluğun olmadığı

towards a megacity where poverty does not exist.

bir megakente ulaşma isteğini ilan etti.

Unfortunately, instead of focusing on the eradication of poverty

Maalesef, bekleneceği üzere

yoksulluğun azaltılmasına odaklanmak yerine

as you would expect,

the strategy of choice focuses on eliminating the poor.

stratejiler fakirleri ortadan kaldırmaya odaklanmakta.

Last October, the Governor announced plans

Geçen Ekim ayında Vali, su kenarındaki

to demolish every single waterfront settlement in Lagos.

her yerleşkeyi yıkma kararını açıkladı.

There are more than 40 of these indigenous communities

Şehrin her yerinde bu yerli topluluklardan

all over the city,

300 bin kişinin yaşadığı

with over 300,000 people living in them.

40 tane var.

Otodo Gbame,

Otodo Gbame,

a hundred-year-old fishing village

Monaco'nun nüfusunun dörtte üçü

with a population about three-quarters that of Monaco

ve benzer sahil kenarı lüks potansiyeliyle

and similar potential for beachfront luxury --

100 yıllık bir balıkçı köyü

(Laughter)

was one of the first to be targeted.

(Gülüşmeler)

ilk hedef alınanlardandı.

I first heard of Otodo Gbame after the demolition started.

Otodo Gbame'den ilk yıkım başladıktan sonra haberdar oldum.

When I visited in November 2016, I met Magdalene Aiyefoju.

Kasım 2016'da ziyaret ettiğimde Magdalene Aiyefoju ile tanıştım.

She is a now-homeless woman

Kendisi şimdi evsiz bir kadın

whose surname means, "the world is blind."

ve soyadının anlamı "dünya kör" demek.

Magdalene's son Basil was one of over 20 people

Magdalene'nin oğlu Basil, vurulan, boğulan veya

who were shot, drowned

o arazi işgalinde ölü kabul edilen

or presumed dead in that land grab.

20 üzeri kişiden biriydi.

Standing outside her shelter, I saw the two white-sand football fields

Evinin dışında dururken Basil'in oynadığı iki beyaz-kum

where Basil used to play.

futbol sahası gördüm.

Spread all around us were the ruins of schools, churches,

Etrafımızda, okulların, kiliselerin,

a primary health center, shops,

ana sağlık merkezinin, dükkanların

thousands of homes.

ve binlerce evin harabesi vardı.

Young children enthusiastically helped to put up shelters,

Çocuklar büyük bir hevesle sığınak yapılmasına yardım etti

and about 5,000 of the residents, with nowhere else to go,

ve gidecek başka yeri olmayan 5.000 kişi

simply stayed put.

olduğu yerde kaldı.

And then in April,

Ve sonra Nisan'da

state security personnel came back.

devlet güvenlik personeli geri geldi.

This time, they cleared the community out completely,

Bu sefer topluluğun tamamını

with beatings, bullets and fire.

dayak, kurşun ve ateşle kovdular.

As I speak, there are construction crews preparing Otodo Gbame's beaches

Bu konuşma esnasında inşaat çalışanları Otodo Gbame'nin plajlarını

for anyone who can afford a multi-million-dollar view.

milyon dolarlık manzaraya parası yeten birileri için hazırlıyor.

The new development is called "Periwinkle Estate."

Yeni yapının adı "Pervane Çiçeği Konakları."

Forced evictions are incredibly violent and, of course, unconstitutional.

Zorla evden çıkarmalar inanılmaz şiddetli geçiyor ve tabii ki anayasaya aykırılar.

And yet, they happen so often in so many of our cities,

Buna rağmen, kentlerimizde çok sık meydana gelmekte

because the first thing we are taught to forget about poor people

çünkü fakir insanlarla ilgili unutmayı öğrendiğimiz ilk şey

is that they are people.

insan olduklarıdır.

We believe that a home is a thing a person absolutely has a right to,

Bir ev, insanların kesinkes hakkı olduğuna inandığımız bir şeydir,

unless the person is poor and the home is built a certain way

tabii kişi fakir değilse ve ev belli bir mahallede,

in a certain neighborhood.

belli bir şekilde inşa edilmemişse.

But there is no single definition of the word "home."

Fakat "ev kelimesinin tek bir tanımı yoktur.

After all, what is a slum besides an organic response

Neticede, gecekondu mahallesi ciddi bir konut yetersizliği

to acute housing deficits and income inequality?

ve gelir adaletsizliğine organik bir tepkiden başka nedir ki?

And what is a shanty if not a person making a home for themselves

Ve bir gecekondu, tüm zorluklara rağmen birinin kendine

against all odds?

ev yapması değil de nedir?

Slums are an imperfect housing solution,

Gecekondular kusurlu konut çözümleridir

but they are also prime examples of the innovation, adaptability

fakat aynı zamanda yenilik, uyum

and resilience at the foundation --

ve dayanıklılığın, işlevsel bir şehrin temelindeki

and the heart --

ve kalbindeki

of every functional city.

baş örnekleridir.

You don't need to be the new Dubai

Lagos'tayken

yeni Dubai olmaya gerek yok.

when you're already Lagos.

(Applause)

(Alkışlar)

We have our own identity,

Bizim kendi kimliğimiz var,

our own rhythm,

kendi ritmimiz ve

and as anyone who knows Lagos can tell you,

Lagos'u bilen herkesin söyleyebileceği gibi

poor Lagosians are very often the source of the city's character.

fakir Lagoslular genelde şehrin karakterinin kaynağıdır.

Without its poor, Lagos would not be known for its music

Fakirleri olmadan Lagos müziğiyle veya enerjisiyle ve

or its endless energy

hatta arabanızın camından

or even the fact that you can buy an ice cold drink or a puppy

buz gibi soğuk bir içecek veya köpek yavrusu alabileceğiniz bir yer

through your car window.

olarak bilinmezdi.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

The conditions that cause us to define certain neighborhoods as slums

Belli mahalleleri gecekondu olarak bellememize sebep olan koşullar

can be effectively improved,

etkin bir biçimde geliştirilebilir;

but not without recognizing the humanity and the agency

ama orada yaşayan kişilerin insanlığını görmeden

of the people living in them.

ve aracılığı olmadan olmaz.

In Lagos, where public goods are rarely publicly available,

Kamusal emtianın kamuya nadiren açık olduğu Lagos'ta

slum dwellers are often at the forefront of innovating solutions.

gecekondu sakinleri yenilikçi çözümler bulanların başındadır genelde.

After being disconnected from the grid for months

Elektrik şirketi faturaları nasıl tahsil edeceğini

because the power company couldn't figure out how to collect bills,

çözemediği için şebekeden bağlantısı kesilen bir konut

one settlement designed a system that collectivized remittances

para havalesini kolleklifleştirdi ve

and got everyone cheaper rates into the bargain.

herkes sonunda daha ucuz tarife aldı.

Another settlement created a reform program

Başka bir mesken projesi bölgenin kötü çocuklarını güvenlik olarak işe alan

that hires local bad boys as security.

bir reform programı oluşturdu.

They know every trick and every hideout,

Her numarayı ve saklanacak yeri biliyorlar,

so now troublemakers are more likely to get caught and reported to police

yani sorun çıkaranların yakalanma ve polise bildirilme olasılığı daha yüksek

and fewer of the youth end up engaging in criminal activity.

ve daha az sayıda genç suç teşkil eden aktivitelere karışıyor.

Yet another settlement recently completed

Ve bir başka yerleşim, sele korunaklı,

a flood-safe, eco-friendly communal toilet system.

çevreye duyarlı bir umumi tuvalet sistemini tamamladı.

Models like these are being adopted across Lagos.

Bunlar gibi modeller Lagos'un her yerinde benimseniyor.

Informal settlements are incorrectly named as the problem.

Gayri resmi yerleşkeler haksız olarak asıl sorun olarak gösteriliyor.

In fact, the real problems are the factors that create them,

Aslında, gerçek sorun bunları yaratan faktörler,

like the entrenchment of poverty,

yoksulluğun yerleşmesi,

social exclusion

sosyal dışlama

and state failures.

ve devlet başarısızlığı.

When our governments frame slums as threats

Hükümetlerimiz gecekonduları, arazilere el koymayı ve

in order to justify violent land grabs or forced evictions,

zorla tahliyeleri meşrulaştırmak için tehdit olarak gösterdiğinde

they're counting on those of us who live in formal housing

usule uygun evlerde yaşayan insanlara güveniyorlar

to tacitly and ignorantly agree with them.

zimnen ve cahilce onlarla hemfikir olmamız için.

Rather, we must remind them

Halbuki, onlara devletin

that governments exist to serve not only those who build

sadece lüks evlerde yaşayanlara hizmet etmek için değil

and live in luxury homes,

onları temizleyen ve koruyanlar için de

but also those who clean and guard them.

var olduğunu hatırlatmamız lazım.

Our --

Bizlerin --

(Applause)

(Alkışlar)

our realities may differ,

Gerçeklerimiz farklı olabilir

but our rights don't.

ama haklarımız değil.

The Lagos state government,

Lagos eyalet devleti,

like far too many on our continent,

kıtamızda fazlasıyla örneği olduğu gibi

pays lip service to ideas of inclusion,

kaynaşmaya ilişkin fikirleri görünürde destekleyip

while acting as though progress can only be achieved

harcanabilir gördüğü bazı grupların

by the erasure, exploitation and even elimination of groups

silinmesi, sömürülmesi ve hatta elenmesi yoluyla

it considers expendable.

gelişme sağlanırmış gibi davranmakta.

People living with disabilities who hawk or beg on Lagos streets

Lagos sokaklarında işportacılık yapan veya dilenen engelli insanlar

are rounded up, extorted

gaspedilip

and detained.

alıkonulmuştur.

Women in low-income neighborhoods are picked up

Düşük gelirli mahallelerdeki kadınlar

and charged with prostitution,

ne iş yaptıklarına bakılmaksızın

regardless of what they actually do for a living.

toplanıp fuhuşla suçlanmıştır.

Gay citizens are scapegoated to distract from real political problems.

Eşcinsel vatandaşlar gerçek siyasi gündemi dağıtmak için günah keçisi yapıldı.

But people, like cities, are resilient,

Fakat insanlar, tıpkı şehirler gibi dirençlidir ve

and no amount of legislation or intimidation or violence

hiçbir sayıda mevzuat, göz korkutma veya şiddet

can fully eliminate any of us.

bizleri tamamen yok edemez.

Prostitutes, women and women who work as prostitutes

Hayat kadınları, kadınlar ve fuhuş yapan kadınlar

still haven't gone extinct,

yüzyıllar süren baskıya rağmen

despite centuries of active suppression.

hâlâ yok olmadı.

Queer Africans continue to exist,

Eşcinsel Afrikalılar,

eşcinselliğin kıtanın neredeyse tümünde suç olmasına karşın hâlâ var.

even though queerness is now criminalized in most parts of the continent.

And I'm fairly certain that poor people don't generally tend to just disappear

Ve oldukça eminim ki, fakir insanlar sırf sahip oldukları her şey alındı diye

because they've been stripped of everything they have.

yok olma eğiliminde değiller.

We are all already here,

Biz halihazırda buradayız

and that answers the question

ve bu da ait olup olmadığımız sorusuna

of whether or not we belong.

cevap veriyor.

When those fisherpeople started to sail down the lagoon

O balıkçılar lagunda

in search of new homes,

yeni ev arayışıyla açılırken

it could not have occurred to them

etraflarında onları kabul etmeyen

that the city that would rise up around them

bir şehrin büyüyeceğini

would one day insist that they do not belong in it.

düşünemezlerdi.

I like to believe that my grandfather,

Büyükbabamın,

in mapping new frontiers for Lagos,

Lagos için yeni hudutlar haritalarken

was trying to open it up

kendisini kabul eden şehri,

to make room for other people to be welcomed by the city

başka insanlar için açmaya çalıştığını

in the same way that he was.

düşünmek istiyorum.

On my way here, my grandma called me

Buraya gelirken, ninem,

to remind me how proud she was,

benimle ne kadar gurur duyduğunu

how proud [my grandfather] and my mother would have been.

büyükbabamın ne kadar gururlu olacağını hatırlatmak için aradı.

I am their dreams come true.

Ben, onların rüyalarının gerçekleşmiş haliyim.

But there is no reason why their dreams -- or mine, for that matter --

Fakat, onların ve hatta benim hayallerimiz gerçeğe dönerken

are allowed to come true

başkalarının hayallerinin

while those of others are turned to nightmares.

kabusa dönmesi için bir sebep yok.

And lest we forget:

Ve unutmayalım ki:

the minimum requirement for a dream

bir hayal için minimum şart

is a safe place to lay your head.

başınızı koyacak güvenli bir yerin olmasıdır.

It is too late now for Basil,

Artık Basil için çok geç,

but not for Magdalene,

fakat Magdala için değil,

not for the hundreds of thousands,

yüzbinler için ve

the millions still under threat in Lagos

Lagos'ta veya herhangi bir şehrimizde

or any of our cities.

tehdit altında olan milyonlar için değil.

The world does not have to remain blind

Dünya, başkalarının insanlığını görmezden geldiğimizde

to the suffering that is created when we deny people's humanity,

meydana gelen acılara ve hatta

or even to the incredible potential for growth that exists

tüm katkıları fark ettiğimiz ve değer verdiğimiz zaman

when we recognize and value all contributions.

var olan inanılmaz büyüme potansiyeline kör kalmak zorunda değil.

We must hold our governments

Hükümetlerimizi ve kendimizi,

and ourselves

şehirlerimizi herkes için güvenli tutmak konusunda

accountable

sorumlu tutmak

for keeping our shared cities safe for everyone in them,

zorundayız çünkü

because the only cities worth building --

oluşturmaya değer şehirler -

indeed, the only futures worth dreaming of --

hatta, kurmaya değer tek gelecek -

are those that include all of us,

kim olursak olalım veya

no matter who we are

evimizi nasıl inşa edersek edelim,

or how we make homes for ourselves.

hepimizi dahil edendir.

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)