Stefan Wolff: The path to ending ethnic conflicts

Stefan Wolff: Etnik çatışmaları bitirmeye giden yol

Çeviri: Beril Devlet Gözden geçirme: Sancak Gülgen

Today I want to talk to you

Bugün sizlere

about ethnic conflict

etnik çatışma ve

and civil war.

iç savaştan söz edeceğim.

These are not normally the most cheerful of topics,

Aslında bu sevimsiz ve genellikle

nor do they generally generate

iyi haberler içermeyen başlığın,

the kind of good news

konferansın konusuna

that this conference is about.

pek de uygun düşmeyen bir yanı var.

Yet, not only is there at least some good news

Geçtiğimiz yirmi yıla oranla

to be told about fewer such conflicts now

daha az bu nevi çatışma yaşanmasının

than two decades ago,

verdiği mutluluğun yanı sıra,

but what is perhaps more important

artık iç savaş ve

is that we also have come

etnik çatışmaların

to a much better understanding of what can be done

nasıl daha etkin olarak

to further reduce the number

azaltılabileceği hususunda

of ethnic conflicts and civil wars

belli bir anlayışa ulaşmış olmamızın da

and the suffering that they inflict.

önemini vurgulamak isterim.

Three things stand out:

Üç şey öne çıkıyor:

leadership, diplomacy

Liderlik, diplomasi

and institutional design.

ve kurumsal yapı.

What I will focus on in my talk

Konuşmamda bunların

is why they matter, how they matter,

neden ve nasıl önem taşıdığını vurgulayacak,

and what we can all do

bunların her birimiz için

to make sure that they continue to matter

nasıl doğru nedenlerle

in the right ways,

önem taşımaya devam etmesi gerektiği ve

that is, how all of us can contribute

bölgesel ve küresel liderlerin

to developing and honing the skills

barışın tesisi ve sürdürülmesi

of local and global leaders

konusundaki becerilerini geliştirmesine

to make peace

sağlayabileceğimiz katkılar

and to make it last.

üzerinde duracağım.

But let's start at the beginning.

En baştan başlayalım.

Civil wars have made news headlines

İç savaşlar on yıllardır

for many decades now,

manşetlerdeki yerini koruyor ve

and ethnic conflicts in particular

özellikle etnik çatışmalar

have been a near constant presence

büyük bir uluslararası tehdit olarak

as a major international security threat.

varlığını sürdürüyor.

For nearly two decades now,

Aşağı yukarı son yirmi yıldır

the news has been bad

hep kötü haberler işitiyor, zihnimizden silinmeyen

and the images have been haunting.

dehşet verici görüntülere şahit oluyoruz.

In Georgia, after years of stalemate,

Gürcistan'da şiddet,

we saw a full-scale resurgence of violence

uzun yıllar süren sessizliğin ardından

in August, 2008.

Ağustos 2008'de tekrar alevlendi.

This quickly escalated into a five-day war

Rusya ile Gürcistan arasında

between Russia and Georgia,

birden patlak veren bu beş günlük savaş, Gürcistan'ı

leaving Georgia ever more divided.

hiç olmadığı kadar bölünmüş bir hale düşürdü.

In Kenya, contested presidential elections in 2007 --

Kenya'da 2007'de yapılan şaibeli başkanlık seçimi,

we just heard about them --

(bu haberlere daha yeni ulaştık)

quickly led to high levels

kısa zamanda ülkedeki etnik grupların

of inter-ethnic violence

büyük bir şiddetle birbirine girmesine

and the killing and displacement

ve binlerce insanın öldürülmesine ya da

of thousands of people.

sürgün edilmesine yol açtı.

In Sri Lanka,

Sri Lanka'da,

a decades-long civil war

Tamil azınlık ile

between the Tamil minority

Sinhala çoğunluk arasında

and the Sinhala majority

yıllardır süren ve 1983'ten bu yana

led to a bloody climax in 2009,

100.000 kişinin ölümüne

after perhaps as many as 100,000

yol açan iç savaş,

people had been killed

2009'da yeniden

since 1983.

kanlı bir yükselişe geçti.

In Kyrgyzstan, just over the last few weeks,

Kırgızistan'da daha birkaç hafta önce

unprecedented levels of violence occurred

ülkenin Kırgız nüfusu ile

between ethnic Kyrgyz

Özbek azınlık arasında

and ethnic Uzbeks.

görülmemiş düzeyde bir şiddet patlak verdi.

Hundreds have been killed,

Yüzlerce insan öldürüldü,

and more than 100,000 displaced,

çoğu Özbek azınlıktan oluşan

including many ethnic Uzbeks

100.000 kişilik bir kitle sürüldü ve

who fled to neighboring Uzbekistan.

komşu Özbekistan'a sığınmak zorunda kaldı.

In the Middle East,

Ortadoğuda

conflict between Israelis and Palestinians

İsrail ile Filistin arasındaki

continues unabated,

dinmek bilmeyen çatışmalar,

and it becomes ever more difficult

sürdürülebilir bir çözüme

to see how, just how

nasıl, ne şekilde ulaşılacağını

a possible, sustainable solution

daha da belirsiz hale

can be achieved.

getirmiş bulunuyor.

Darfur may have slipped from the news headlines,

Darfur, haber bültenlerinden düşmüş olabilir

but the killing and displacement there

ama hala devam eden

continues as well,

katliam ve sürgünler,

and the sheer human misery that it creates

insanları, haddi hududu olmayan bir sefaletin,

is very hard to fathom.

perişanlığın içine sürüklemiş bulunuyor.

And in Iraq, finally,

Ve son olarak Irak'ta

violence is on the rise again,

şiddet yeniden artmaya başlarken,

and the country has yet to form a government

parlamento seçimlerinin üzerinden

four months after

ancak dört ay geçtikten sonra

its last parliamentary elections.

bir hükümet kurulabildi.

But hang on, this talk is to be about the good news.

Yalnız, hani bu konuşma iyi haberler üzerine olacaktı?

So are these now the images of the past?

Bu görüntüler geçmişte kaldı mı?

Well, notwithstanding the gloomy pictures

Ortadoğu, Darfur, Irak

from the Middle East, Darfur,

ve başka yerlerdeki

Iraq, elsewhere,

bu iç karartıcı tabloya rağmen,

there is a longer-term trend

uzun soluklu güzel gelişmeler olacağına

that does represent some good news.

dönük bir eğilim var.

Over the past two decades, since the end of the Cold War,

Soğuk Savaşın bitiminden bu yana,

there has been an overall decline

son yirmi yıl içerisinde

in the number of civil wars.

iç savaş sayısında genel bir düşüş görülüyor.

Since the high in the early 1990s,

1990'ların başında

with about 50 such civil wars ongoing,

dünyada bahsettiğim nitelikte

we now have 30 percent fewer

yaklaşık 50 iç savaş sürerken, şimdi bu rakam

such conflicts today.

%30 oranında azalmış bulunuyor.

The number of people killed in civil wars

İç savaşlarda katledilen insan sayısı da,

also is much lower today

geçtiğimiz on - yirmi yıl

than it was a decade ago or two.

önceye kıyasla azaldı.

But this trend is less unambiguous.

Ancak bu eğilim çok da net değil.

The highest level of deaths on the battlefield

Savaş meydanında en yüksek can kaybı

was recorded between 1998 and 2001,

1998 - 2001 yılları arasında,

with about 80,000 soldiers, policemen and rebels

güvenlik güçleri ve isyancılardan her yıl yaklaşık 80.000 kişi

killed every year.

olarak kaydedildi.

The lowest number of combatant casualties

Çarpışmada meydana gelen

occurred in 2003,

yıllık en düşük can kaybı ise, 20.000 kişi ile

with just 20,000 killed.

2003 yılında gerçekleşti.

Despite the up and down since then,

İniş çıkışlara rağmen

the overall trend --

bugüne kadarki genel eğilim,

and this is the important bit --

(ki asıl önemli kısmı bu)

clearly points downward

geçen yirmi yılda bu rakamların

for the past two decades.

mutlak düşüşü yönünde.

The news about civilian casualties

Sivil can kaybı oranları da

is also less bad than it used to be.

eskiye göre daha iyice.

From over 12,000 civilians

1997 - 1998 aralığında

deliberately killed in civil wars

iç savaşlarda kasten öldürülen

in 1997 and 1998,

sivillerin toplam sayısı 12.000 iken,

a decade later,

on yıl sonra bu rakam

this figure stands at 4,000.

4.000'e inmiş bulunuyor.

This is a decrease by two-thirds.

Bu, üçte iki azalma demek.

This decline would be even more obvious

Ruanda'da 1994'te yapılan

if we factored in the genocide in Rwanda

soykırımı hesaba katmazsak,

in 1994.

düşüş daha belirgin hale gelecektir.

But then 800,000 civilians were slaughtered

O dönemde birkaç ay içinde

in a matter of just a few months.

800.000 kişi katledildi.

This certainly is an accomplishment

Şüphesiz ki bu "rekor"un

that must never be surpassed.

asla kırılmaması gerekiyor.

What is also important is to note

Bu rakamların, hikayenin sadece bir kısmını

that these figures only tell part of the story.

yansıttığı da unutulmayalım.

They exclude people

Örneğin iç savaşın yol açtığı

that died as a consequence of civil war,

açlık ve salgın hastalıklar nedeniyle yaşamını yitirenler

from hunger or disease, for example.

bu hesaba dahil değil.

And they also do not properly account

Üstelik sivil hakın maruz kaldığı

for civilian suffering more generally.

yaygın ızdırabı da yansıtmıyorlar.

Torture, rape and ethnic cleansing

İşkence, tecavüz ve etnik temizlik,

have become highly effective,

iç savaşın doğrudan öldürmeyen

if often non-lethal, weapons in civil war.

diğer etkili silahları.

To put it differently,

Bir başka dille ifade edecek olursak,

for the civilians that suffer the consequences

iç savaşın ve etnik çatışmanın sonuçlarından etkilenen

of ethnic conflict and civil war,

siviller açısından,

there is no good war

iyi savaş da yoktur,

and there is no bad peace.

kötü barış da.

Thus, even though every civilian killed,

Dolayısıyla her ne kadar

maimed, raped, or tortured is one too many,

bir tek sivilin bile öldürülmesi,

the fact that the number

işkence görmesi, sakat bırakılması,

of civilian casualties

tecavüze uğraması

is clearly lower today

yüksek bir rakam olsa da,

than it was a decade ago,

sivil kayıplara ilişikin rakamların bugün on yıl öncesinden

is good news.

daha düşük bir düzeye inmesi sevindiricidir.

So, we have fewer conflicts today

Özetle artık daha az çatışma oluyor

in which fewer people get killed.

ve daha az can kaybı yaşanıyor.

And the big question, of course,

Elbette asıl soru,

is why?

neden azaldığı.

In some cases,

Kimi durumlarda sayıyı düşüren

there is a military victory of one side.

taraflarıdan birinin askeri başarısı.

This is a solution of sorts,

Ancak pek tabii ki,

but rarely is it one

bu tip bir çözüm

that comes without human costs

beraberinde genellikle can kaybını

or humanitarian consequences.

ve insani yıkımı getirir.

The defeat of the Tamil Tigers in Sri Lanka

Sri Lanka'daki Tamil Kaplanları'nın yenilgisi,

is perhaps the most recent example of this,

buna en yakın tarihli örnektir ki,

but we have seen similar

benzeri sözümona askeri çözümlere

so-called military solutions

Balkanlarda,

in the Balkans, in the South Caucasus

Güney Kafkasya'da ve Afrika'da

and across most of Africa.

tanık olduk.

At times, they are complimented

Bazen mutabakat veya

by negotiated settlements,

ateşkes anlaşmaları

or at least cease-fire agreements,

ya da arabulucular

and peacekeepers are deployed.

bu süreçte rol oynar.

But hardly ever do they represent

Ancak pek azı dört başı mamur bir başarıyı

a resounding success --

temsil eder;

Bosnia and Herzegovina

örneğin Bosna-Hersek'te muhtemelen

perhaps more so than Georgia.

Gürcistan'dakinden biraz daha fazla bir başarıyı.

But for many parts of Africa,

Ancak Afrika'nın birçok yerindeki durum hakkında

a colleague of mine once put it this way,

bir meslektaşım bir zamalar şöyle söylemişti:

"The cease-fire on Tuesday night

"Salı gecesi imzalanan ateşkes anlaşması

was reached just in time

Çarşamba sabahı başlayan soykırıma

for the genocide to start on Wednesday morning."

tam zamanında yetişti."

But let's look at the good news again.

Tekrar iyi tarafından bakalım.

If there's no solution on the battlefield,

Savaş meydanında bir netice elde edilemiyorsa,

three factors can account

etnik çatışma ve iç savaşı önlemek veya

for the prevention of ethnic conflict and civil war,

ardından kalıcı bir barış tesis edebilmek için

or for sustainable peace afterwards:

üç etkeni hesaba katmak gerek:

leadership, diplomacy

Liderlik, diplomasi

and institutional design.

ve kurumsal yapı.

Take the example of Northern Ireland.

Kuzey İrlanda örneğini ele alalım.

Despite centuries of animosity,

Yüzyıllara dayanan düşmanlık,

decades of violence

on yıllarca süren şiddet

and thousands of people killed,

ve binlerce can kaybına rağmen,

1998 saw the conclusion

1998'de tarihi bir anlaşamayla

of an historic agreement.

neticeye ulaştırıldı.

Its initial version was skillfully mediated

Anlaşmanın ilk versiyonu Senatör George Mitchell'in

by Senator George Mitchell.

maharetli ellerinden çıktı.

Crucially, for the long-term success

Kuzey İrlanda barış sürecinin

of the peace process in Northern Ireland,

uzun vadede başarılı olması için

he imposed very clear conditions

görüşme ve arabuluculuk hakkında

for the participation and negotiations.

hayati öneme sahip şartlar öne sürmüştü.

Central among them,

Bu koşulların merkezinde

a commitment

barışçı amaçlara

to exclusively peaceful means.

katiyetle bağlı olmak yer alıyordu.

Subsequent revisions of the agreement

Anlaşmanın daha sonraki versiyonları,

were facilitated by the British and Irish governments,

Kuzey İrlanda'ya barış ve istikrar getirmek konusundaki kararlılığı

who never wavered in their determination

bir an olsun sarsılmayan İngiliz

to bring peace and stability to Northern Ireland.

ve İrlanda hükümetleri tarafından kaleme alındı.

The core institutions

1998'de

that were put in place in 1998

temel kurumlar şekillendirildi

and their modifications

ve 2006 ile 2008 tarihlerindeki

in 2006 and 2008

son derece yenilikçi

were highly innovative

değişiklikler sayesinde,

and allowed all conflict parties

çatışan tarafların tüm temel talep ve

to see their core concerns and demands addressed.

endişelerinin metne yansıtılması sağlandı.

The agreement combines a power-sharing arrangement

Anlaşma beraberinde,

in Northern Ireland

meselenin sözümona İrlanda boyutunu tanıyan,

with cross-border institutions

her iki ülkede de,

that link Belfast and Dublin

hem Belfast'ta hem Dublin'de bulunacak,

and thus recognizes

sınır ötesi kurumların tesisini sağlayan

the so-called Irish dimension of the conflict.

bir güç paylaşım sözleşmesini de getirdi.

And significantly,

Anlaşmanın

there's also a clear focus

dikkate değer bir yanı da

on both the rights of individuals

hem toplumun hem de bireyin

and the rights of communities.

hakları üzerinde önemle durulması.

The provisions in the agreement may be complex,

Anlaşama maddeleri karmaşık olabilir,

but so is the underlying conflict.

çünkü sorunun kendisi de bir o kadar karmaşık.

Perhaps most importantly,

Muhtemelen en önemli özelliği,

local leaders repeatedly rose to the challenge of compromise,

yerel liderlerin

not always fast

her defasında aynı istekle ve hızla olmasa da,

and not always enthusiastically,

sonunda bir çok kez kimi konularda

but rise in the end they did.

fedakarlık yapmaya razı olması.

Who ever could have imagined

Kim derdi ki, gün gelecek

Ian Paisley and Martin McGuinness

Ian Paisley ile Martin McGuinness

jointly governing Northern Ireland

Kuzey İrlanda'nın ilk bakan eş-yardımcıları olacak ve

as First and Deputy First Minister?

ülkeyi birlikte yönetecek?

But then, is Northern Ireland a unique example,

Bu bağlamda sormak gerek:

or does this kind of explanation

Acaba Kuzey İrlanda özgün bir örnek midir

only hold more generally

yoksa sadece demokratik ve gelişmiş ülkelerde

in democratic and developed countries?

uygulanabilecek türden bir çözüm mü?

By no means.

Kesinlikle değil.

The ending of Liberia's long-lasting civil war

Liderlik, diplomasi ve kurumsal yapının önemi,

in 2003

Liberya'daki iç savaşın

illustrates the importance

2003'teki

of leadership, diplomacy

bitişinde olduğu kadar

and institutional design

2001'de Makedonya'da

as much as the successful prevention

olası yaygın bir iç savaşın önlenmesinde

of a full-scale civil war

ve hatta 2005'te

in Macedonia in 2001,

Endonezya'nın Ace bölgesindeki

or the successful ending

çatışmaların sona erdirilmesinde de

of the conflict in Aceh in Indonesia in 2005.

kendini göstermiştir.

In all three cases,

Her üç örnekte de

local leaders were willing and able

bölgesel liderler barışı sağlayacak

to make peace,

iyi niyete ve kabiliyete sahipti

the international community stood ready

ve tümünde uluslararası toplum

to help them negotiate and implement an agreement,

onlara arabuluculuk etmeye,

and the institutions have lived up

bir uzlaşmaya varmada onları destekelemeye hazırdı ki,

to the promise that they held

böylelikle başta verdikleri söze sadık kalarak

on the day they were agreed.

barışa ve ona denk bir kurumsal yapı inşasına muvaffak olabildiler.

Focusing on leadership, diplomacy

Liderlik, diplomasi ve

and institutional design

kurumsal yapı üzerinde yoğunlaşmak,

also helps explain failures to achieve peace,

barışın tesisinde veya sürdürülmesinde yaşanan

or to make it last.

başarısızlıkları da açıklamaya yarar.

The hopes that were vested in the Oslo Accords

Oslo mutabakatı ile elde edilen umutlar

did not lead to an end

İsrail Filistin çatışmasını

of the Israeli/Palestinian conflict.

sona erdirmeye yetmedi.

Not all the issues that needed to be resolved

Anlaşmada çözüm bekleyen sorunların tümüne

were actually covered in the agreements.

gerçek anlamda yer verilmedi.

Rather, local leaders committed

Bölge liderleri, bu sorunları

to revisiting them later on.

daha sonra ele almayı yeğledi.

Yet instead of grasping this opportunity,

Tam böyle bir fırsat yakalanmışken

local and international leaders

meydana gelen 11 Eylül saldırısı,

soon disengaged

ikinci intifada, Afganistan savaşı

and became distracted

ve Irak savaşı,

by the second Intifada, the events of 9/11

bölgesel ve uluslararası liderlerin

and the wars in Afghanistan and Iraq.

dikkatini dağıttı.

The comprehensive peace agreement for Sudan

Sudan için 2005'te imzalanan

signed in 2005

kapsamlı barış anlaşmasının

turned out to be less comprehensive than envisaged,

tahmin edildiği kadar kapsamlı olmadığı,

and its provisions may yet bear the seeds

üstelik kuzeyle güney arasında

of a full-scale return to war

yeniden başlayacak yaygın bir savaşın tohumlarını attığı,

between north and south.

sonradan anlaşıldı.

Changes and shortcomings in leadership,

Liderliğin değişken ve yetersiz olmasının

more off than on international diplomacy

uluslararası diplomasiye etkisi daha ziyade olumsuzdur

and institutional failures

ve kurumsal hatalar

account for this

neredeyse aynı ölçüde

in almost equal measure.

etkilidir.

Unresolved boundary issues, squabbles over oil revenues,

Çözülmemiş sınır sorunları, petrol kaynakları için mücadele

the ongoing conflict in Darfur,

Darfur'da süregelen çatışmalar,

escalating tribal violence in the south

güneydeki kabileler arasında yükselen şiddet

and generally weak state capacity

ve Sudan genelinde

across all of Sudan

devletin güçsüzleşmesi,

complete a very depressing picture

Afrika'nın bu en büyük ülkesinin işleyişine dair

of the state of affairs

iç karartıcı tabloyu

in Africa's largest country.

tamamlayan unsurlar.

A final example: Kosovo.

Son bir örnek: Kosova.

The failure to achieve

Kosova'da çözüm üzerinde

a negotiated solution for Kosovo

uzlaşı sağlananamaması ve

and the violence, tension

şiddet, gerilim

and de facto partition that resulted from it

ve ülkenin bu yüzden fiilen bölünmüş olması,

have their reasons

birden fazla

in many, many different factors.

etkenin sonucudur.

Central among them are three.

Başlıca üç sorun meselenin merkezinde bulunuyor:

First, the intransigence of local leaders

İlki, bölge liderlerinin taleplerinden

to settle for nothing less

bir miktar feragat ederek uzlaşmak yerine

than their maximum demands.

en yüksek talepleri dayatmaktaki inadı.

Second, an international diplomatic effort

İkincisi, Batılıların

that was hampered from the beginning

Kosova'nın bağımsızlığını desteklemesinin

by Western support for Kosovo's independence.

uluslararası diplomasi çabalarına daha baştan ket vurması.

And third, a lack of imagination

Üçüncüsü, Sırplarla Arnavutların

when it came to designing institutions

benzer endişelerine

that could have addressed the concerns

cevap verebilecek kurumları tasarlamadaki

of Serbs and Albanians alike.

hayal gücü eksikliği.

By the same token --

Aynı sebep,

and here we have some good news again --

bu defa olumlu etki ediyor ve

the very fact that there is a high-level,

bölge liderlerinin

well-resourced international presence

görece direncine rağmen,

in Kosovo

Kosova'da

and the Balkans region more generally

ve genel olarak Balkanlarda

and the fact that local leaders on both sides

iyi donatılmış,

have showed relative restraint,

yüksek seviyeli bir uluslararası varlığın etkisiyle,

explains why things have not been worse

işler 2008'den bu yana

over the past two years since 2008.

daha da kötüye gitmiyor.

So even in situations

Demek ki,

where outcomes are less than optimal,

şartların pek de elverişli olmadığı durumlarda bile

local leaders

bölge liderlerinin

and international leaders have a choice,

ve uluslararası liderliğin önünde bir fark yaratma

and they can make a difference for the better.

ve iyileştirme seçeneği bulunuyor.

A cold war

Soğuk savaş

is not as good

soğuk barış kadar

as a cold peace,

iyi değildir ama

but a cold peace

soğuk barış her durumda

is still better than a hot war.

sıcak savaştan iyidir.

Good news is also about learning the right lesson.

Olaylardan doğru dersi çıkarmak da önemli.

So what then distinguishes

Yoksa İsrail - Filistin çatışmasını

the Israeli/Palestinian conflict

Kuzey İrlanda'dan ayıran,

from that in Northern Ireland,

ya da Sudan'daki iç savaşı

or the civil war in Sudan

Liberya'dan

from that in Liberia?

farklı kılan ne?

Both successes and failures

Daha güzel haberler duymak istiyorsak,

teach us several critically important things

hem başarılardan hem başarısızlıklardan

that we need to bear in mind

çıkardığımız dersleri

if we want the good news to continue.

aklımıza iyice sokmalıyız.

First, leadership.

Önce liderlik.

In the same way in which ethnic conflict and civil war

İç savaş ya da etnik çatışma

are not natural

bir doğa felaketi olmadığına, insanın marifeti olduğuna göre,

but man-made disasters,

kendiliğinden, birdenbire çözülecek

their prevention and settlement

ya da olması önlenebilecek

does not happen automatically either.

sorunlar da değildir.

Leadership needs to be capable,

Liderlerin, barışı sağlama ve korumada

determined and visionary

becerikli, kararlı

in its commitment to peace.

ve ileri görüşlü olmsına ihtiyaç var.

Leaders need to connect to each other

Liderlerin barış dolu bir geleceğe

and to their followers,

giden bu çetin ve uzun yolculukta

and they need to bring them along

birbirleriyle ve kendi davalarını destekleyen herkesle

on what is an often arduous journey

teması sürdürmesi,

into a peaceful future.

onları bu sürece katması şarttır.

Second, diplomacy.

İkinci sırada diplomasi.

Diplomacy needs to be well resourced,

Diplomasinin beceriyle, sürdürülebilir bir şekilde,

sustained,

liderlere ve onların peşinden gidenlere

and apply the right mix of incentives and pressures

baskı ve teşviki doğru dozda içerecek

on leaders and followers.

şekilde yapılması gerekir.

It needs to help them reach an equitable compromise,

Diplomasi, uzlaşı için tüm tarafların

and it needs to ensure

dengeli bir fedakarlıkta bulunduğunu,

that a broad coalition

yerel, bölgesel

of local, regional

ve uluslararsı ölçekte bir desteğin,

and international supporters

antlaşmanın uygulanması safhasında yanlarında bulunacağını

help them implement their agreement.

garanti etmesi sağlanmalıdır.

Third, institutional design.

Üçüncüsü, kurumsal yapı.

Institutional design requires

Kurumsal yapının meseleler üzerine

a keen focus on issues,

dikkatle yoğunlaşması,

innovative thinking

yenilikçi bir düşünüş tarzına sahip olması

and flexible and well-funded implementation.

ve esnek ve iyi temellendirilmiş bir yaklaşıma sahip olması gerekir.

Conflict parties need to move away

Çatışan tarafların

from maximum demands

aşırı taleplerden uzaklaştırılması,

and towards a compromise

karşı tarafın ihtiyaçlarına saygı duyarak,

that recognizes each other's needs.

kimi isteklerinden feragat etmeye yaklaştırılması lazımdır.

And they need to think

Taraflar ayrıca,

about the substance of their agreement

sağlanan uzlaşmaya iliştirilen

much more than about

etiketlerden ziyade onun özü

the labels they want to attach to them.

üzerinde düşünmelidir.

Conflict parties also need to be prepared

Antlaşmanın uygulanamaz hale gelmesi durumunda

to return to the negotiation table

pazarlık masasına tekrar oturmaya da

if the agreement implementation stalls.

hazırlıklı olmaları gerekir.

For me personally,

Kişisel görüşüm, tüm bunlardan çıkarılacak

the most critical lesson of all is this:

en önemli dersin şu olduğu yönünde:

Local commitment to peace

Barışa yönelik bölgesel bağlılık

is all-important,

büyük önem taşımakla birlikte

but it is often not enough

çoğu zaman şiddeti önlemek ya da durdurmak için

to prevent or end violence.

yeterli değildir.

Yet, no amount of diplomacy

Bunun yanısıra,

or institutional design

her ne çapta ve evsafta olursa olsun,

can make up for local failures

hiçbir diplomasi ya da kurumsal yapılanma,

and the consequences that they have.

bölgesel hataların yol açacağı sonuçları telafi edemez.

Therefore, we must invest

Bu nedenle yatırımımızı

in developing leaders,

gelişmekte olan ülkelerin,

leaders that have the skills,

barışa içtenlikle bağlı,

vision and determination

ileri görüşlü, becerikli

to make peace.

ve azimli liderlerine yapmalıyız.

Leaders, in other words,

Liderler, bir başka deyişle

that people will trust

zor seçimler pahasına da olsa

and that they will want to follow

insanların güveneceği,

even if that means

peşinden gideceği

making hard choices.

kimselerdir.

A final thought:

Son bir düşünce:

Ending civil wars

Bir içi savaşı bitirmek,

is a process that is fraught with dangers,

tehlikelerle,

frustrations and setbacks.

hüsranlarla, aksiliklerle dolu bir süreçtir.

It often takes a generation to accomplish,

Genellikle başarılması bir nesil süren

but it also requires us, today's generation,

bu mücadele aynı zamanda bizim,

to take responsibility

bugünkü kuşağın sorumluluğunda.

and to learn the right lessons

Bizler liderlik,

about leadership, diplomacy

diplomasi ve kurumsal yapı deneyimlerinden

and institutional design,

doğru dersleri çıkarabilirsek,

so that the child soldiers of today

bugünün küçük askerleri,

can become the children of tomorrow.

geleceğin çocukları haline gelecektir.

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)