Miguel Nicolelis: Brain-to-brain communication has arrived. How we did it

Miguel Nicolelis: Beyinden beyine iletişim gerçekleşti. Bunu nasıl yaptık

Çeviri: şeref bacak Gözden geçirme: Ramazan Şen

On June 12, 2014, precisely at 3:33

12 Haziran 2014, tam olarak 3:33’te

in a balmy winter afternoon in São Paulo, Brazil,

Brezilya’nın Sao Paulo şehrinde ılık bir kış öğleninde

a typical South American winter afternoon,

tipik bir Güney Amerika kış öğleni

this kid, this young man that you see celebrating here

gol atmışçasına kutlama yapan bu çocuk,

like he had scored a goal,

bu genç adam

Juliano Pinto, 29 years old, accomplished a magnificent deed.

29 yaşındaki Juliano Pinto harika bir iş başardı.

Despite being paralyzed

Felçli,

and not having any sensation from mid-chest to the tip of his toes

belinden ayak parmaklarına kadar herhangi bir şey hissetmiyor.

as the result of a car crash six years ago that killed his brother

Bu 6 yıl önce meydana gelen ve kardeşinin de öldüğü trafik kazasında oluşan omurilik

and produced a complete spinal cord lesion that left Juliano in a wheelchair,

lezyonu sonucu meydana geldi ve onu tekerlekli sandalyeye mahkum etti.

Juliano rose to the occasion, and on this day did something

Bütün bunlara rağmen, Juliano bu tarihte kendini gösterdi ve

that pretty much everybody that saw him in the six years deemed impossible.

onu altı yıldır bu halde görenlerin imkansız olduğunu düşündükleri şeyi yaptı.

Juliano Pinto delivered the opening kick

Juliano Pinto

Brezilya’daki 2014 Dünya Kupasının başlangıç vuruşunu

of the 2014 Brazilian World Soccer Cup here

sadece düşünerek yaptı.

just by thinking.

He could not move his body,

Vücüdunu hareket ettiremiyordu

but he could imagine the movements needed to kick a ball.

fakat topa vurmak için gereken hareketleri düşünebiliyordu.

He was an athlete before the lesion. He's a para-athlete right now.

Yaralanmadan önce bir atletti. Şimdi ise yarı bir atlet.

He's going to be in the Paralympic Games, I hope, in a couple years.

Bir iki yıl içerisinde Paralimpik Oyunlara katılacağını umuyorum.

But what the spinal cord lesion did not rob from Juliano

Omurilik zedelenmesi Juliano’dan

was his ability to dream.

hayallerini alamadı.

And dream he did that afternoon, for a stadium of about 75,000 people

Stadyumda bulunan yaklaşık 75.000 kişinin ve

and an audience of close to a billion watching on TV.

bir milyara yakın TV izleyicisinin önünde gerçekleştirdiği bir hayal.

And that kick crowned, basically, 30 years of basic research

Bu vuruş, 30 yıldır devam eden,

kulaklarımızın arasında bulunan bu harika evrenin,

studying how the brain,

how this amazing universe that we have between our ears

sadece üstümüzdeki evrenle kıyaslanabilecek,

that is only comparable to universe that we have above our head

birbirleri ile elektriksel beyin akımları vasıtasıyla iletişim kuran

because it has about 100 billion elements

100 milyara yakın öğeye sahip

talking to each other through electrical brainstorms,

beyinle ilgili araştırmaları taçlandırdı.

what Juliano accomplished took 30 years to imagine in laboratories

Juliano, laboratuarlarda tasarlanması 30 yılı ve

and about 15 years to plan.

planlanması 15 yılı alan bir şeyi başardı.

When John Chapin and I, 15 years ago, proposed in a paper

John Chapin ve ben 15 yıl önce, beyin-makine arayüzü

that we would build something that we called a brain-machine interface,

diye isimlendirdiğimiz, beyni cihazlara bağlayan bir şey yapmayı

meaning connecting a brain to devices

raporumuzda önermiştik.

so that animals and humans could just move these devices,

Böylece hayvanlar ve insanlar, kendi vücütlarından

ne kadar uzakta olursa olsun, sadece yapmak istedikleri şeyi düşünerek

no matter how far they are from their own bodies,

just by imagining what they want to do,

bu cihazları hareket ettirebilecekti.

our colleagues told us that we actually needed professional help,

Meslektaşlarımız psikiyatrik türden profesyonel yardıma

of the psychiatry variety.

ihtiyacımızın olduğunu söyledi.

And despite that, a Scot and a Brazilian persevered,

Buna rağmen bir İskoç ve bir Brezilyalı olarak azmettik.

because that's how we were raised in our respective countries,

Çünkü ülkelerimizde böyle yetiştirilmiştik.

and for 12, 15 years,

12, 15 yıl boyunca

we made demonstration after demonstration suggesting that this was possible.

bunun mümkün olduğunu göstermek için deneme üstüne deneme yaptık.

And a brain-machine interface is not rocket science,

Beyin-makine arayüzü roket bilimi değil

it's just brain research.

sadece beyin üstüne yapılan araştırmalardır.

It's nothing but using sensors

Omuriliğe aktarılacak

to read the electrical brainstorms that a brain is producing

motor komutları meydana getiren, beynin oluşturduğu

to generate the motor commands

elektriksel akımları okuyan sensörleri

that have to be downloaded to the spinal cord,

kullanmaktan başka bir şey değil.

so we projected sensors that can read

Bunun için yüzlerce, binlerce beyin hücresini

hundreds and now thousands of these brain cells simultaneously,

aynı anda okuyabilen sensorleri projeledik

and extract from these electrical signals

ve uzayda hareket etmemizi sağlayan

the motor planning that the brain is generating

beynin oluşturduğu motor planlamaları

to actually make us move into space.

bu elektriksel sinyallerden aldık.

And by doing that, we converted these signals into digital commands

Bunu yaparak, bu sinyalleri, mekanik, elektronik ve hatta sanal cihazların

that any mechanical, electronic, or even a virtual device can understand

anlayabileceği dijital komutlara dönüştürdük.

so that the subject can imagine what he, she or it wants to make move,

Böylece denek hareket ettirmek istediği şeyi düşündüğünde

and the device obeys that brain command.

cihaz beynin bu komutuna uymaktadır.

By sensorizing these devices with lots of different types of sensors,

Bu cihazları farklı tipte sensörlerle donatarak,

as you are going to see in a moment,

birazdan göreceğiniz üzere,

we actually sent messages back to the brain to confirm

aslında mesajları beyne geri göndererek iradi motor arzusunun

that that voluntary motor will was being enacted, no matter where --

harekete geçirildiğini nerede olursa olsun onaylar,

next to the subject, next door, or across the planet.

deneğin yanında, diğer odada ya da başka bir gezegende.

And as this message gave feedback back to the brain,

Bu mesaj beyine geri bildirim yapar,

the brain realized its goal: to make us move.

beyin amacı anlar: bizi hareket ettir.

So this is just one experiment that we published a few years ago,

Bu birkaç yıl önce yayımladığmız deneylerden biri.

where a monkey, without moving its body,

Bir maymun bedenini hareket ettirmeden

learned to control the movements of an avatar arm,

bir avatar kolu hareketlerini kontrol etmeyi öğrendi,

a virtual arm that doesn't exist.

gerçekte var olmayan sanal bir kol.

What you're listening to is the sound of the brain of this monkey

Dinlemekte olduğunuz şey, görsel olarak aynı,

as it explores three different visually identical spheres

üç farklı sanal küreyi keşfeden maymunun

in virtual space.

beyninin sesi.

And to get a reward, a drop of orange juice that monkeys love,

Ödülü almak için, - maymunların sevdiği meyve suyu -

this animal has to detect, select one of these objects

bu hayvanların nesneleri dokunarak, belirlemeleri ve

by touching,

seçmeleri gerekmektedir.

not by seeing it, by touching it,

Görmeden ama dokunarak

because every time this virtual hand touches one of the objects,

çünkü bu sanal el her seferinde bir nesneye dokunduğunda

an electrical pulse goes back to the brain of the animal

elektriksel bir sinyal hayvanın beynine geri dönerek

describing the fine texture of the surface of this object,

nesnenin yüzeyindeki açık dokuyu tanımlar.

so the animal can judge what is the correct object that he has to grab,

Böylece hayvan alması gereken doğru nesneyi değerlendirebilecek

and if he does that, he gets a reward without moving a muscle.

ve bunu yaparsa hiçbir kasını hareket ettirmeden ödülü alacak.

The perfect Brazilian lunch:

Harika Brezilya yemeği:

not moving a muscle and getting your orange juice.

Bir kasını oynatmadan meyve suyunu al.

So as we saw this happening,

Bunu gördüğümüzde

15 yıl önce önerdiğimiz ve yayımladığmız fikre geldik.

we actually came and proposed the idea that we had published 15 years ago.

We reenacted this paper.

Bu raporumuzu tekrar yürürlüğe koyduk.

We got it out of the drawers,

Onu çekmecelerimizden alıp

and we proposed that perhaps we could get a human being that is paralyzed

felçli bir insanın bu beyin-makine arayüzünü kullanması halinde

to actually use the brain-machine interface to regain mobility.

hareket kabiliyetini kazanacağını öngördük.

The idea was that if you suffered --

Fikir şuydu, eğer mağdursanız-

and that can happen to any one of us.

bu hepimizin başına gelebilir.

Let me tell you, it's very sudden.

Bunun aniden olduğunu size söyleyeyim.

It's a millisecond of a collision,

Milisaniyede meydana

a car accident that transforms your life completely.

gelen bir trafik kazası hayatınızı tamamen değiştiriyor.

If you have a complete lesion of the spinal cord,

Omuriliğiniz tamamen zedelendiyse

you cannot move because your brainstorms cannot reach your muscles.

hareket edemezsiniz, çünkü beyden gelen akımlar kaslarına ulaşamaz.

However, your brainstorms continue to be generated in your head.

Ancak beyin akımları kafanızda oluşmaya devam eder.

Paraplegic, quadriplegic patients dream about moving every night.

Belden aşağısı ya da el ve ayakları felçli olanlar her gece hareket etmeyi düşlerler.

They have that inside their head.

Bu onların kafalarının içinde var.

The problem is how to get that code out of it

Problem, bu kodu kafalarından alıp

and make the movement be created again.

hareketin tekrar oluşturulması.

So what we proposed was, let's create a new body.

Önerimiz, yeni bir beden yaratmak oldu.

Let's create a robotic vest.

Robotik bir yelek yapalım dedik.

And that's exactly why Juliano could kick that ball just by thinking,

Juliano’nun topa sadece düşünerek vurabilmesinin nedeni buydu.

because he was wearing the first brain-controlled robotic vest

Çünkü o beyin tarafından kontrol edilen belden aşağısı ya da kol ve bacakları

that can be used by paraplegic, quadriplegic patients to move

felçli olanların hareket etmek için kullanabileceği ve geri beslemeyi

sağlayacak ilk robotik yeleği giyiyordu.

and to regain feedback.

That was the original idea, 15 years ago.

Bu 15 yıl öncesinin orijinal fikriydi.

What I'm going to show you is how 156 people from 25 countries

Size göstereceğim şey, güzel dünyamızın

5 kıtası, 25 ülkesinden 156 kişi

all over the five continents of this beautiful Earth,

dropped their lives, dropped their patents,

hayatlarını, hastalarını,

dropped their dogs, wives, kids, school, jobs,

köpeklerini, eşlerini, çocuklarını, okullarını, işlerini bırakıp

and congregated to come to Brazil for 18 months to actually get this done.

bir araya toplanıp Brezilya’ya gelerek 18 aylık bir sürede bunu yaptılar.

Because a couple years after Brazil was awarded the World Cup,

Brezilya’nın dünya kupasına ev sahipliği yapacağına karar verildikten

we heard that the Brazilian government wanted to do something meaningful

birkaç yıl sonra, Brezilya hükümetinin açılış töreninde anlamlı bir şey

in the opening ceremony

yapmak istediğini duyduk.

in the country that reinvented and perfected soccer

Futbolun yeniden keşfedildiği ve mükemmelleştirildiği bu ülkede.

until we met the Germans, of course.

Almanlarla karşılaşana kadar tabii.

(Laughter)

(Kahkahalar)

But that's a different talk,

Bu başka bir konu

and a different neuroscientist needs to talk about that.

ve üzerinde başka sinir bilimcilerin konuşması gerekir.

But what Brazil wanted to do is to showcase

Brezilyanın yapmak istediği

vitrine, bilim ve teknolojiye değer veren

a completely different country,

a country that values science and technology,

çok farklı bir ülke çıkarmak ve

and can give a gift to millions, 25 million people around the world

omurilik zedelenmesi nedeniyle haraket edemeyen

that cannot move any longer because of a spinal cord injury.

Dünyanın her yerindeki 25 milyon insana bir hediye verebilmekti.

Well, we went to the Brazilian government and to FIFA and proposed,

Brezilya hükümeti ve FIFA’ya bir öneri götürerek

well, let's have the kickoff of the 2014 World Cup

2014 Dünya Kupası başlangıç vuruşunu

be given by a Brazilian paraplegic

felçli bir Brezilyalı'nın,

using a brain-controlled exoskeleton that allows him to kick the ball

beyin tarafından kontrol edilen, topa vurmasını ve topu hissetmesini sağlayan

and to feel the contact of the ball.

bir dış iskelet giymiş olarak yapmasını talep ettik.

They looked at us, thought that we were completely nuts,

Baktılar, tamamen çıldırmış olduğumuzu düşündüler.

and said, "Okay, let's try."

“Tamam, deneyelim.” dediler.

We had 18 months to do everything from zero, from scratch.

Bütün her şeyi sıfırdan yapmamız için önümüzde 18 ayımız vardı.

We had no exoskeleton, we had no patients,

Dış iskeletimiz, deneğimiz yoktu,

we had nothing done.

henüz hiçbir şey yapmamıştık.

These people came all together

Bu insanlar bir araya geldi

and in 18 months, we got eight patients in a routine of training

ve 18 ay içinde, düzenli olarak eğitilen 8 deneğimiz oldu.

and basically built from nothing this guy,

Biz bunu sıfırdan oluşturduk

ve ona Bra-Santos Dumont 1 ismini verdik.

that we call Bra-Santos Dumont 1.

The first brain-controlled exoskeleton to be built

Beyin tarafından kontrol edilen ilk dış iskelete

was named after the most famous Brazilian scientist ever,

Brezilya’nın en ünlü bilim adamının adını verdik.

Alberto Santos Dumont,

Alberto Santos Dumas.

who, on October 19, 1901, created and flew himself

19 Ekim 1901’de kendisinin yaptığı

ilk kontrol edilebilen uçakla Paris’te milyonlarca kişinin önünde uçtu.

the first controlled airship on air in Paris for a million people to see.

Sorry, my American friends,

Amerikalı arkadaşlarım kusura bakmasın.

I live in North Carolina,

North Carolina’da yaşıyorum.

but it was two years before the Wright Brothers flew

Ancak bu Wright kardeşlerin North Carolina kıyılarında

on the coast of North Carolina.

uçmalarından tam iki yıl önceydi.

(Applause)

(Alkışlar)

Flight control is Brazilian. (Laughter)

Uçuş kontrol Brezilya menşeilidir. (Gülüşmeler)

So we went together with these guys

Bu ekipmanları yanımıza alarak gittik

and we basically put this exoskeleton together,

ve dış iskeleti bir araya getirdik

15 degrees of freedom, hydraulic machine

15 derecelik özgürlük,

elektroensefalografi diye adlandırılan müdahalesiz teknoloji

that can be commanded by brain signals

recorded by a non-invasive technology called electroencephalography

tarafından kaydedilen beyin sinyalleri ile kontrol edilebilen hidrolik makine,

that can basically allow the patient to imagine the movements

bu hastanın haraketleri düşünmesini

and send his commands to the controls, the motors,

ve bu komutları kontrole, motora gönderip

and get it done.

hareketin yapılmasını sağlıyor.

This exoskeleton was covered with an artificial skin

Bu dış iskeleti, Münih’teki çok yakın arkadaşım

invented by Gordon Cheng, one of my greatest friends, in Munich,

Gordon Cheng tarafından icat edildi ve yapay bir deri ile kaplandı.

to allow sensation from the joints moving and the foot touching the ground

Hareketli eklemlerden ve ayağın yere temasından gelen hisleri

to be delivered back to the patient through a vest, a shirt.

bir yelek vasıtasıyla tekrar deneğe iletilmesini sağladık.

It is a smart shirt with micro-vibrating elements

Bu mikro titreşimlerle kaplı akıllı yelek

that basically delivers the feedback and fools the patient's brain

temel olarak geri bildirimler yapıp onu taşıyanın bir makine olmadığına,

by creating a sensation that it is not a machine that is carrying him,

yürüyenin kendisi olduğuna dair hisler yaratarak

but it is he who is walking again.

deneğin beynini kandırmaktadır.

So we got this going, and what you'll see here

Bunun devam etmesini sağladık.

Burada deneğimiz Bruno’nun ilk kez yürüdüğünü göreceksiniz.

is the first time one of our patients, Bruno, actually walked.

And he takes a few seconds because we are setting everything,

Birkaç saniye alacak çünkü her şeyi ayarlıyoruz,

and you are going to see a blue light cutting in front of the helmet

başlığın önünde kesilen mavi bir ışık göreceksiniz

because Bruno is going to imagine the movement that needs to be performed,

çünkü Bruno yapılması gereken hareketi düşünecek,

the computer is going to analyze it, Bruno is going to certify it,

bilgisayar bunu analiz edecek, Bruno onaylayacak.

and when it is certified,

Onaydan sonra cihaz

the device starts moving under the command of Bruno's brain.

Bruno’nun beyninden gelen komutlara göre hareket etmeye başlayacak.

And he just got it right, and now he starts walking.

O bunu başardı ve yürümeye başladı.

After nine years without being able to move,

9 yıl hareketsizlikten sonra

he is walking by himself.

kendi kendine yürüyebiliyor.

And more than that --

Dahası-

(Applause) --

(Alkışlar)

more than just walking,

yürümekten öte

he is feeling the ground,

zemini hissediyor.

and if the speed of the exo goes up,

Dış iskeletin hızı arttığında

he tells us that he is walking again on the sand of Santos,

bize Santos’un kumlarında, kazadan önce gittiği

the beach resort where he used to go before he had the accident.

sahilde yeniden yürüdüğünü söylüyor.

That's why the brain is creating a new sensation in Bruno's head.

Beynin, Bruno’nun kafasında yeni bir his yaratmasının nedeni budur.

So he walks, and at the end of the walk -- I am running out of time already --

O yürüyor, ve yürüşün sonunda - sürem azalıyor-

he says, "You know, guys,

“Bilyorsunuz millet

I need to borrow this thing from you when I get married,

evlendiğim zaman bunu sizden ödünç almam gerekecek.

because I wanted to walk to the priest

Çünkü papazın yanına kadar yürüyüp

and see my bride and actually be there by myself.

gelini orda görmek ve oraya kendi kendime varmak istiyorum.” dedi

Of course, he will have it whenever he wants.

Elbette, ne zaman isterse onu alabilir.

And this is what we wanted to show during the World Cup, and couldn't,

Bu, dünya kupasında göstermek istediğimiz şeydi, ancak olmadı.

because for some mysterious reason, FIFA cut its broadcast in half.

Çünkü, FIFA bazı gizemli nedenlerden ötürü canlı yayını yarıda kesti.

What you are going to see very quickly is Juliano Pinto in the exo doing the kick

Hızlıca, göreceğiniz şey, sahaya inmeden birkaç dakika önce

a few minutes before we went to the pitch

Juliano Pinto dış iskeletli olarak topa vurdu

and did the real thing in front of the entire crowd,

ve bunu bütün kalabalığın önünde tekrar yaptı.

and the lights you are going to see just describe the operation.

Göreceğiniz ışıklar operasyonu tarif etmektedir.

Basically, the blue lights pulsating indicate that the exo is ready to go.

Titreşen mavi ışıklar dış iskeletin gitmeye hazır olduğunu gösteriyor.

It can receive thoughts and it can deliver feedback,

Düşünceleri alıp geri besleme verebiliyor

and when Juliano makes the decision to kick the ball,

ve Juliano topa vurmak için karar verdiğinde

you are going to see two streams of green and yellow light

başlıktan gelip ayaklara giden yeşil ve sarı renkli

coming from the helmet and going to the legs,

iki ışık huzmesi göreceksiniz.

representing the mental commands that were taken by the exo

Bunlar dış iskeletçe alınan ve bu hareketleri yaptıran

to actually make that happen.

komutları göstermektedir.

And in basically 13 seconds,

13 saniye içerisinde

Juliano actually did.

Juliano bunu yaptı.

You can see the commands.

Konutları görebilirsiniz.

He gets ready, the ball is set, and he kicks.

Hazırlanıyor, top yerleştiriliyor ve vuruş.

And the most amazing thing is,

En ilginç olanı

10 seconds after he did that, and looked at us on the pitch,

bunu yaptıktan 10 saniye sonra, sahada bize baktı,

he told us, celebrating as you saw,

gördüğünüz gibi kutlama yapıyor,

"I felt the ball."

ve “Topu hissettim.” dedi.

And that's priceless.

Bu paha biçilemez bir şey.

(Applause)

(Alkışlar)

So where is this going to go?

Peki, bu nereye kadar gidecek?

I have two minutes to tell you

Size söylemem için iki dakikam kaldı.

that it's going to the limits of your imagination.

Hayal gücünüzün limitlerini zorlayacak.

Brain-actuating technology is here.

İşte, beyin tarafından çalıştırılan teknoloji.

This is the latest: We just published this a year ago,

Bu sonuncusu: Bunu sadece bir yıl önce yayımladık.

the first brain-to-brain interface

Beyinden beyine arayüz.

that allows two animals to exchange mental messages

İki hayvana zihinsel mesajları karşılıklı alıp verme imkanı tanıyor.

so that one animal that sees something coming from the environment

Böylece dışarıdan gelen bir şeyi gören bir hayvan

can send a mental SMS, a torpedo, a neurophysiological torpedo,

diğerine zihinsel bir SMS, bir torpido,

zihinsel bir torpido gönderiyor.

to the second animal,

and the second animal performs the act that he needed to perform

İkinci hayvan ise, dışarıdan mesaj geldiğini bilmeden

without ever knowing what the environment was sending as a message,

gerekli olan hareketi yapıyor.

because the message came from the first animal's brain.

Çünkü mesaj ilk hayvanın beyninden geliyor.

So this is the first demo.

Bu ilk demoydu.

I'm going to be very quick because I want to show you the latest.

Hızlı gideceğim çünkü size en sonuncusunu göstermek istiyorum.

But what you see here is the first rat getting informed

Burada gördüğünüz, ilk fare kafesin

solunda yanacak olan ışıkla bilgilendiriliyor.

by a light that is going to show up on the left of the cage

that he has to press the left cage to basically get a reward.

Ödül almak için kafesin soluna baskı yapması gerekiyor.

He goes there and does it.

Oraya gidip bunu yapıyor.

And the same time, he is sending a mental message

Aynı anda, hiçbir ışık görmemiş olan ikinci fareye

to the second rat that didn't see any light,

zihinsel bir mesaj gönderiyor,

and the second rat, in 70 percent of the times

ve ikinci fare denemelerin %70’inde

is going to press the left lever and get a reward

retinasına hiçbir ışık gelmeden

without ever experiencing the light in the retina.

soldaki manivelaya basıp ödülü alıyor.

Well, we took this to a little higher limit

Bunu biraz daha ileriye taşıyarak,

by getting monkeys to collaborate mentally in a brain net,

maymunları bir beyin ağında, zihinsel iş birliği, aslında

beyin aktivitelerini bağışlamalarını ve size daha önce gösterdiğim

basically to donate their brain activity

and combine them to move the virtual arm that I showed you before,

sanal kolu hareket ettirmek için birleştirmelerini sağladık.

and what you see here is the first time the two monkeys combine their brains,

Burada, ilk kez iki maymunun, sanal kolu hareket ettirmek için beyinlerini

synchronize their brains perfectly to get this virtual arm to move.

birleştirdiğini, beyinlerini mükemmel şekilde senkronize ettiğini görüyorsunuz.

One monkey is controlling the x dimension,

Maymunlardan biri x eksenini,

the other monkey is controlling the y dimension.

diğeri ise y eksenini kontrol ediyor.

But it gets a little more interesting when you get three monkeys in there

Fakat bunu üç maymunla denediğinizde iş biraz daha ilginç hale geliyor.

and you ask one monkey to control x and y,

Maymunlardan birinin x ve y eksenini,

the other monkey to control y and z,

diğer maymunun y ve z eksenini,

and the third one to control x and z,

üçüncü maymunun ise x ve z eksenini kontrol etmesini sağlayıp

and you make them all play the game together,

meşhur Brezilya meyve suyunu almak için

moving the arm in 3D into a target to get the famous Brazilian orange juice.

oyunu birlikte oynamalarını, 3 boyutlu sanal kolu hedefe getirmelerini istedik.

And they actually do.

Bunu yaptılar.

The black dot is the average of all these brains working

Siyah nokta, gerçek zamanlı bu paralel beyin

in parallel, in real time.

çalışmalarının ortalamasıdır.

That is the definition of a biological computer,

Bu canlı bilgisayarın tanımı,

interacting by brain activity and achieving a motor goal.

beyin aktivitelerinin etkileşimi ve motor bir amacın gerçekleştirilmesidir.

Where is this going?

Bu nereye gidiyor?

We have no idea.

Hiçbir fikrimiz yok.

We're just scientists.

Biz sadece bilim adamıyız.

(Laughter)

(Kahkahalar)

We are paid to be children,

Çocuk olmak

to basically go to the edge and discover what is out there.

ve en uca gidip orada neler olduğunu keşfetmek için bize ödeme yapılıyor.

But one thing I know:

Bildiğim tek şey:

One day, in a few decades,

Bir gün, 20 yıl içerisinde,

when our grandchildren surf the Net just by thinking,

torunlarımız nette sadece düşünerek sörf yapacak

or a mother donates her eyesight to an autistic kid who cannot see,

ya da bir anne görmeyen bir çocuğuna görme gücünü verecek,

or somebody speaks because of a brain-to-brain bypass,

ya da birileri beyinden beyine geçiş nedeniyle konuşacak.

some of you will remember that it all started on a winter afternoon

Bazılarınız bunun, bir kış öğleninde, Brezilya'da bir futbol sahasında

in a Brazilian soccer field with an impossible kick.

inanılmaz bir vuruşla başladığını hatırlayacak.

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkış)

Thank you.

Teşekkür ederim.

Bruno Giussani: Miguel, thank you for sticking to your time.

Bruno Giussani: Bruno süreye uyduğun için teşekkür ederim.

I actually would have given you a couple more minutes,

Sana birkaç dakika daha vermek istiyorum aslında.

because there are a couple of points we want to develop, and, of course,

Çünkü açmak istediğimiz bir iki nokta var. Doğal olarak,

clearly it seems that we need connected brains to figure out where this is going.

bunun nereye gittiğini anlamak için birleştirilmiş beyinlere ihtiyacımız var.

So let's connect all this together.

Bunların hepsini bir araya toplayalım.

So if I'm understanding correctly,

Eğer doğru anladıysam,

one of the monkeys is actually getting a signal

bir maymun sinyal alıyor

and the other monkey is reacting to that signal

ve diğer maymun bu sinyale tepki veriyor.

just because the first one is receiving it and transmitting the neurological impulse.

Çünkü birinci maymun sinyali alıyor ve sinirsel titreşim olarak iletiyor.

Miguel Nicolelis: No, it's a little different.

MN: Hayır, durum biraz daha farklı.

No monkey knows of the existence of the other two monkeys.

Maymunların hiç biri diğer maymunların varlığından haberdar değil.

They are getting a visual feedback in 2D,

Görsel geri bildirimi 2 boyutlu olarak alıyorlar,

but the task they have to accomplish is 3D.

fakat başarmaları gereken görev 3 boyutlu.

They have to move an arm in three dimensions.

Bir kolu 3 boyutlu alanda hareket ettirmek zorundalar.

But each monkey is only getting the two dimensions on the video screen

Fakat her bir maymun kontrol ettiği ekranda sadece

that the monkey controls.

iki boyutlu olarak yer alıyor.

And to get that thing done,

Görevin başarılabilmesi için

you need at least two monkeys to synchronize their brains,

en az iki maymunun beyinlerini senkronize etmesi gerekiyor

but the ideal is three.

ama ideal olanı üç.

So what we found out is that when one monkey starts slacking down,

Ne zaman bir maymun kaytarsa

the other two monkeys enhance their performance

diğer iki maymun onu geri getirmek için

to get the guy to come back,

performanslarını artırdığını ortaya çıkardık.

so this adjusts dynamically,

Bu, senkronizasyonu dinamik olarak ayarlıyor

but the global synchrony remains the same.

fakat genel senkronizasyon aynı kalıyor.

Now, if you flip without telling the monkey

Eğer, her bir beynin kontrol ettiği eksenleri,

the dimensions that each brain has to control,

maymunlara söylemeden değiştirirseniz,

like this guy is controlling x and y,

x ve y eksenini kontrol eden bu maymunun,

but he should be controlling now y and z,

şimdi y ve z eksenini kontrol etmesi gibi,

instantaneously, that animal's brain forgets about the old dimensions

hayvanın beyni eski eksenleri hemen unutacak

and it starts concentrating on the new dimensions.

ve yeni eksenlere konsantre olmaya başlayacak.

So what I need to say is that no Turing machine,

Söylemem gereken şey, ne Turing makinesi,

no computer can predict what a brain net will do.

ne de bilgisayar, beyin ağının ne yapacağını tahmin edemez.

So we will absorb technology as part of us.

Teknolojiyi bir parçamız olarak özümseyeceğiz.

Technology will never absorb us.

Teknoloji asla bizi özümsemeyecek.

It's simply impossible.

Bastiçe, bu imkânsız.

BG: How many times have you tested this?

BG: Bunu kaç kere denediniz,

And how many times have you succeeded versus failed?

ve kaçında başarılı, kaçında da başarısız oldunuz?

MN: Oh, tens of times.

MN: Onlarca kez.

With the three monkeys? Oh, several times.

Üç maymunlu olarak mı? Birçok kez.

I wouldn't be able to talk about this here unless I had done it a few times.

Bunu birkaç kez daha denemeden bir şey söyleyemem.

And I forgot to mention, because of time,

Süre nedeniyle bahsetmeyi unuttum.

that just three weeks ago, a European group

Sadece üç hafta önce, Avrupalı bir grup

just demonstrated the first man-to-man brain-to-brain connection.

ilk insandan-insana, beyinden-beyine bağlantıyı yaptı.

BG: And how does that play?

BG: Bu nasıl işledi?

MN: There was one bit of information -- big ideas start in a humble way --

MN: Fazla bir bilgi yok. Büyük fikirler mütevazı şekilde başlar

but basically the brain activity of one subject

ancak bir deneğin beyin faaliyeti

müdahalesiz teknoloji ile ikinci bir deneğe iletildi.

was transmitted to a second object, all non-invasive technology.

So the first subject got a message, like our rats, a visual message,

İlk denek bir mesaj alıyor, fareler örneğine benzer şekilde, görsel bir mesaj

and transmitted it to the second subject.

ve bunu ikinci deneğe iletiyor.

The second subject received a magnetic pulse in the visual cortex,

İkinci denek görsel korteksinde manyetik bir titreşim,

or a different pulse, two different pulses.

ya da farklı bir titreşim alıyor, iki farklı titreşim.

In one pulse, the subject saw something.

Titreşimlerin birinde denek bir şeyler görüyor.

On the other pulse, he saw something different.

Diğer titreşimdeyse denek daha farklı şeyler görüyor

And he was able to verbally indicate

ve ilk deneğin internetten

what was the message the first subject was sending

kıtalararası gönderdiği mesajın ne olduğunu

through the Internet across continents.

kelimelerle ifade edebiliyor.

Moderator: Wow. Okay, that's where we are going.

Moderatör: Vay. Gittiğimiz yer burası.

That's the next TED Talk at the next conference.

Bu gelecek konferanstaki TED konuşması.

Miguel Nicolelis, thank you. MN: Thank you, Bruno. Thank you.

Miguel Nicolelis, teşekkür ederim. MN: Teşekkürler Bruno.