Jamil Abu-Wardeh: The Axis of Evil Middle East Comedy Tour

Jamil Abu-Wardeh: The Axis of Evil Komedi Turu

Çeviri: Abdülkadir İnel Gözden geçirme: osman oguz ahsen

This talk is about righting writing wrongs.

Bu konuşma yazım yanlışlarını düzeltme hakkında olacak.

No, the sound's not faulty -- righting writing wrongs.

Hayır, seste hata yok -- yazım yanlışlarını düzeltme.

The Middle East is huge,

Orta Doğu çok büyüktür,

and with all our problems, one thing's for sure: we love to laugh.

ve o problemlerimizin arasında kesin olan bir şey var: gülmeyi seviyoruz.

I think humor is a great way to celebrate our differences.

Bence, mizah farklılıklarımızı kutlamak için harika bir yol.

We need to take our responsibilities seriously,

Sorumluluklarımızı ciddiye almamız gerekiyor,

but not ourselves.

kendimizi değil.

Don't get me wrong: it's not like we don't have comedy in the Middle East.

Yanlış anlamayın: Orta Doğu'da da komedi var.

I grew up at a time when iconic actors

Kuveyt'teki, Suriye'deki, Mısır'daki ikonik aktörlerin

from Kuwait, Syria, Egypt

bölgeyi birleştirmek için kahkahayı

used laughter to unite the region,

kullandığı bir dönemde büyüdüm.

just as football can.

Futbolun birleştirdiği gibi.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Now is the time for us to laugh at ourselves,

Başkalarının bizimle gülebilmesi için,

before others can laugh with us.

şu an kendimize gülme zamanı.

This is the story of the rise and rise of stand-up comedy in the Middle East --

Bu Orta Doğu'da stand-up komedisinin yükselişinin hikayesi --

a stand-up uprising, if you will.

stand-up ayaklanması diyebilirsiniz.

Working in London as TV maker and writer,

Londra'da TV yapımcısı ve yazar olarak çalışırken,

I quickly realized

farkettim ki

that comedy connects audiences.

komedi izleyiciyi birbirine bağlıyor.

Now, the best breeding ground for good comic writing

Şimdi, iyi bir mizah yazısı için en iyi eğitim yeri

is the stand-up comedy circuit,

insanların dediği gibi iyi olduğunda

where they just happen to say that you kill when you do well

öldürdüğün, kötü olduğunda bombaladığın yer olan

and you bomb when you do badly.

stand-up komedi turlarıdır.

An unfortunate connection for us maybe,

Talihsiz bir bağ bizim için belki,

but it reminds me

ama bu bana

that we'd like to thank one man for, over the past decade,

özellikle Orta Doğu kökenli komedyenler olmak üzere

working tirelessly

dünyadaki bütün

to support comedians all around the world,

komedyenleri desteklemek için son on yıl boyunca

specifically comedians

yorulmadan çalışan bir kişiye

with a Middle Eastern background.

teşekkür etmek isteyeceğimizi hatırlattı.

(Applause)

(Alkış)

Like my good friends, Dean and Maysoon, at the bottom of the screen,

Ekranın altındaki güzel arkadaşlarım Dean ve Maysoon gibi...

who, two years after 9/11,

Kendileri, 9/11 den iki yıl sonra

started a festival to change the way

Orta Doğululara olan bakış açısını

Middle Easterners are perceived in the world.

değiştirmek için bir festival başlattılar

It's still going strong, with positive press to die for.

Hala güçleniyor. With positive press to die for.

Also, three guys working for years in Los Angeles,

Ayrıca, Los Angeles'te yıllarca çalışmış olan

an Iranian, a Palestinian and an Egyptian,

İranlı, Filistinli ve Mısırlı üç adam,

created the aptly named Axis of Evil comedy act.

Axis of Evil adlı komedi hareketini yarattılar.

And wherever they went,

Ve gittikleri her yerde

they killed.

öldürdüler.

Now, I didn't start this fire, but I did pour petrol on it.

Ben bu ateşi yakmadım ama üzerine petrol döktüm.

I moved to Dubai as the head of original content

Batılı bir TV yayınının özgün içerik şefi olarak

for a Western TV network.

Dubai'ye taşındım.

My job was to connect the brand with a Middle Eastern audience.

Görevim markayı Orta Doğu seyircisi ile buluşturmaktı.

Now, the American head of programming

Programın Amerikan şefi yeni bir

wanted new local Arabic comedy.

yerel Arap komedisi istedi.

In a thick Arabic accent, my brain went,

Beynim kalın bir Arap aksanı ile

"Berfect."

"Süber" dedi.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Now, I had friends in the U.S.

Şimdi, başarılı bir takım kurmuş

who had started a successful new tribe.

olan Amerikalı bir arkadaşım var.

And I had every intention of taking this tribe

Ve onu Orta Doğu'da yabancı

from being outliers in the Middle East

olmaktan çıkarıp başarının

and pushing them over the tipping point

en üst noktasına doğru itmek

towards success.

gibi bir niyetim vardı.

Now, as with any new idea, it wasn't easy.

Diğer yeni fikirler gibi bu da kolay değildi.

I had four phases to this plan.

Bu planın dört aşaması vardı.

First, we'd need to buy content from the West and air it.

İlk olarak, Batı'dan yeni bir içerik alıp yayınlamak gerekiyordu.

Then I'd bring my friends, and we'd show local amateurs how it's done.

Sonra arkadaşlarımı getirip, yerel amatörlere işlerin nasıl yapıldığını gösterecektik.

We would film that and air it,

Sonra filmi çekip yayınlacaktık,

and then I could work with the local amateurs and write new comedy.

ve artık yerel amatörlerle çalışıp yeni komediler yazabilecektik.

I excitedly presented this to the big boss,

Bunu heyecan içerisinde büyük patrona sundum,

and his reaction was, "Um, I don't get it."

ve tepkisi şu oldu, "Hım, anlamadım."

So I retreated back to my cave

Ben de mağrama geri çekildim

and continued to support and produce comedy

ve komediyi desteklemeye ve üretmeye devam ettim

and let my friends use my couch

ve arkadaşlarımın koltuğumu

as a regional operations hub.

bölgesel operasyon merkezi olarak kullanmalarına izin verdim.

Now, fast forward two years, to early 2007.

Şimdi, iki yıl ileriye, 2007'nin başlarına gidelim.

The earth rotated, as did our management,

Dünya dönüyordu, tıpkı bizim idareciliğimiz gibi.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

and as if by divine intervention,

Ve sanki gökten yardım inmiş gibi,

things came together

işler yoluna girdi

to help this revolution take shape.

ve devrim şeklini almaya başladı.

Here's how the dots connected.

Noktalar şu şekilde birleşti:

First, the Axis guys recorded a Comedy Central special

Önce, the Axis elemanları Amerika'da yayınlanacak olan

that aired in the States,

Comedy Central Özel'i kaydettiler,

and it was getting great hits on YouTube.

ve bu YouTube'da büyük rağbet gördü.

Our new French CEO

Yeni Fransız CEO'muz

believed in the power of positive PR ...

halka ilişkilerin gücüne inanıyordu ...

(Laughter)

(Gülüşmeler)

and ideas du bon marche.

ve fikirler 'du bon marche.'

Let's just say "value for money."

'Paraya değerdi' diyelim.

I produced in Dubai a show for Ahmed Ahmed

Ahmet Ahmet'in Axis Özel'ini dolu bir salona

to showcase his new Axis special to a packed room.

sunmak için Dubai'de bir show düzenledim.

I invited our new CEO,

Yeni CEO'muzu davet ettim,

and as soon as he realized we had a room packed full of laughing infidels,

ve bir salon dolusu gülen kafirleri görür görmez

his reaction was very simple:

tepkisi şu oldu:

"Let's make this happen.

"Hadi bunu gerçekleştirelim.

And one more thing: No, don't F it up."

Ve bir şey daha: Hayır, bunu berbat etmeyin."

So I quickly went to work

Ben de harika bir takımla

with a great team around me.

birlikte hemen işe koyuldum.

I happened to find

The Axis of Evil için

a funny guy to present it in Arabic,

biçilmiş kaftan olan ve onu Arapça olarak

who is originally Korean,

temsil edecek Kore kökenli

a perfect fit for the Axis of Evil.

komik bir adam rastladım.

This is all true.

Hepsi doğru.

Now, while preparing for the tour,

Turneye hazırlanırken

I had to remind the guys to be culturally sensitive.

çocuklara kültürel konularda hassas olmalarını hatırlatmam gerekti.

I used the three Bs of stand-up don'ts

Ben stand-up'ta uzak durulması gereken üç B'yi kullandım,

as I call them in the Middle East:

ve onları Orta Doğu'da şu şekilde belirledim --

blue content, keep it clean; beliefs, not religion;

Mavi içerik, onu temiz tut -- inançlar, din değil,

and the third B, bolitics.

ve üçüncüsü bolitika.

Stay away from bolitics in the Middle East.

Orta Doğu'da bolitikten uzak duracaksın.

Oh course, you might think, what's left

Bolitiksiz, sex ve dinsiz, bir içerikle

without bolitics, sex and religion, how can you make people laugh?

insanları nasıl güldürceksiniz diye düşünebilirsiniz.

I'd say, watch any successful well-written,

Derim ki, cevap için Batı'daki herhangi bir

family-friendly sitcom in the West

başarılı, iyi yazılmış aile dostu

for your answers.

komedi programı izleyin.

Now, were the Axis successful?

Peki, the Axis başarılı oldu mu?

In five countries, in just under a month,

Beş ülkede, bir aydan kısa bir sürede

we had thousands of fanatical fans come and see them live.

binlerece hayran onları canlı olarak izlemeye geldi.

We had millions see them on TV and on TV news.

Milyonlar onları televizyonlarda ve haberlerde gördü.

In Jordan, we had His Majesty the King come and see them.

Ürdün'de, kral hazretleri onları görmeye geldi.

In fact, they were so successful

O kadar başarılıydılar ki

that you could buy a pirated copy of their DVD,

daha Orta Doğu'da piyasaya girmemiş olan

even before it was released in the Middle East.

DVD'lerinin korsanlarını bulabilirlerdi.

Anywhere you go.

Nereye giderseniz gidin.

So everywhere we went,

Ve her gittiğimiz yerde,

we auditioned amateurs.

amatörleri sınadık.

We filmed that process and aired a documentary.

Bu süreci kaydedip bir belgesel ile yayınladık.

I called it "Three Guys and Wonho."

Ona "Üç Adam ve Wonho" ismini verdim.

It really is his name.

Bu gerçekten onun ismi.

And all this TV and Internet exposure

İnternette ve televizyonda boy göstermeleri

has led to a great many

davamıza bir çok yeni üyenin

recruits to our cause.

katılmasına vesile oldu.

In Dubai this year, we've just had

Dubai'de bu yıl, ilk olarak

the first all-women's, homegrown stand-up show.

kadınlardan oluşan stand-up gösterileri oluşturuldu.

And notice two of them are wearing headscarves,

Dikkat edin, ikisi baş örtüsü kullanıyor,

and yes, even they can laugh.

ve evet, onlar bile gülebiliyorlar.

Dubai, to me, is like a hand

Benim için Dubai, bir şeyleri

that supports anyone who wants to make things happen.

başarmak isteyenleri destekleyen bir el gibi.

20 years ago,

20 yıl önce

no one had heard of it.

kimse duymamıştı.

Look at it now.

Bir de şimdi bakın.

With an inspirational leader, I think this year,

İlham lideri birlikte, galiba bu yıl,

the opening of the tallest tower in the world

dünyadaki en uzun kulenin açılışı o ele, bizim hakkımızda

is like adding a finger to that hand,

safsata hikayeler anlatanlara doğru

that points at all those

uzatılmış bir parmağın

who spread fallacious stories about us.

eklenmesi gibi birşey.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

(Applause)

(Alkış)

Now, in three short years, we've come a long way

Üç kısa yıl içerisinde, Suudi Arabistan'da dahi

with stand-up comedy shows happening even in Saudi Arabia.

gösterimde olan stand-up gösterileri adına uzun bir yol katettik.

These comics are now going to the New York festival.

Bu komediler şimdi New York festivaline gidiyor.

And the Lebanese, brilliant Lebanese,

Ve ilk turnemizde kendisine yer verdiğimiz

Nemr Abou Nassar, we featured in our first tour,

bu parlak Lübnanlı, Nemr Abou Nassar,

has just been performing in L.A.'s legendary comedy clubs.

L.A'.nın efsanevi komedi kulüplerinde sahne alıyor.

So clearly, from the inside, we are doing our best to change our image,

Kesinlikle, biz içeride imajımızı değiştirmek için elimizden geleni yapıyoruz,

and it's exploding.

ve o patlıyor.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

So, as for the outsiders looking in,

Dışarıdan bakanlar,

watch the CNN report on the second Amman Comedy Festival.

CNN'in ikinci Anman Comedy Festival raporunu izleyin.

The reporter did a great job, and I thank her,

muhabir iyi iş çıkardı, ona teşekkür ediyorum,

but somebody forgot to send the positive PR email

fakat birisi pozitif PR mailini, altta geçen yazıları

to the person operating the automatic news ticker that appears at the bottom.

düzenleyen kişiye göndermeyi unutmuş.

For example, when Dean talks,

Misal, Dean konuşurken,

the ticker says, "U.S.: Suspect gave 'actionable intel."

altta,"U.S.: Şüpheli dava edilebilir bilgi verdi."

Well, if you're used to listening to comedians,

Yani, komedyenleri dinleyen biriyseniz,

then I'm not surprised.

o zaman buna şaşırmam.

Sadly, this leads me to another three Bs

Maalesef, bu beni Batı'daki medyanın

that represents how the media in the West

bizi nasıl tanıdğını temsil eden

talks about us as bombers, billionaires

üç B'ye götürüyor: bombamcılar,

and belly dancers.

milyarderler ve dansözler.

Enough.

Yeter.

We're not all angry fanatics

Hepimiz kafiri öldürmek

who want to kill the infidel.

isteyen kızgın fanatikler değiliz.

We have a positive story to tell

Bizim anlatacak pozitif bir hikayemiz

and image to sell.

ve satacak imajımız var.

In fact, one thing's for sure, in my experience,

Hatta, şurası kesin ki, tecrübelerime göre,

we love to laugh like hell.

gülmeyi ölesiye seviyoruz.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Here are three questions that I like to use

Herhangi bir medyada doğru tanıtılıp tanıtılmadığımızı

to test the truthiness of our representation

test etmek için kullandığım

in any media story.

üç tane sorum var.

One: Is the Middle East

Bir: Orta Doğu şu an ki

being shown in a current time

haliyle ve doğru içerikle mi

and correct context?

gösteriliyor?

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Two: Do the Middle Eastern characters

İki: Orta Doğulu karakterler gözlerinin beyazlarını

laugh or smile

göstermeden

without showing the whites of their eyes?

gülüyorlar veye gülümsüyorlar mı?

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Three: Is the Middle Eastern character

Üç: Orta Doğulu karakter tek kişi

being played by one?

tarafından mı oynanıyor?

Clearly, there are wrongs that need to be righted.

Yani, ortada düzeltilmesi gereken yanlışlar var.

We've started in our region.

Biz kendi bölgemizde başladık.

My challenge to the rest of the world

Dünyanın geri kalan kısmından isteğim

is please, start using

hikayelerinde

positive Middle Eastern images in your stories.

pozitif Orta Doğulu karakterlerini kullanmalarıdır.

For inspiration, go to one of our festivals,

İlham için, festivallerimizinden birini gidin,

go online, drop us a line.

internete girin ve bize de bir satır ayırın.

Let's change the narrative together

Hadi hikayeyi beraber değiştirelim

and let's start righting writing wrongs.

ve yazım yanlışlarını beraber düzletelim.

I'd like to end, before going back to the Middle East,

Orta Doğu'ya gitmeden önce, parşömen için

with a quote from one of the greatest Sheikhs

tüy koymak için şeyhlerin en büyüklerinden

to put quill to parchment.

bir sözle bitirmek istiyorum.

As my father likes to call him, "Asheikh Azubare;"

Babam onu "Asheikh Azubare" diye çağırır,

as my mother would say, "Shakespeare."

annem ise "Shakespeare" der.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

"And now we go in content

"Ve şimdi içeriğe özgürlük için başvuruyoruz,

to liberty and not to banishment."

uzaklaştırma için değil."

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkış)