Why I still have hope for coral reefs | Kristen Marhaver

Çeviri: Figen Ergürbüz Gözden geçirme: Ramazan Şen

The first time I cried underwater

Suyun altında ilk defa ağlayışım

was in 2008,

2008'de

the island of Curaçao,

Kurasao adasındaydı,

way down in the southern Caribbean.

Karayipler'in güneyinde.

It's beautiful there.

Çok güzel bir yerdir.

I was studying these corals for my PhD,

Doktoram için oradaki mercanlar üzerinde çalışıyordum,

and after days and days of diving on the same reef,

günlerce aynı mercanda dalış yaptıktan sonra

I had gotten to know them as individuals.

her birini birey olarak tanımaya başladım.

I had made friends with coral colonies --

Mercan kolonileriyle arkadaşlık kurdum,

totally a normal thing to do.

kesinlikle normal olan da buydu.

Then, Hurricane Omar smashed them apart and ripped off their skin,

Sonra, Omar Kasırgası onları parçalara ayırdı ve derilerini yüzdü,

leaving little bits of wounded tissue that would have a hard time healing,

iyileşmesi zor olacak yaralı doku parçaları bıraktı

and big patches of dead skeleton that would get overgrown by algae.

ve yosun kaplanacak olan ölü iskeletin büyük parçalarını.

When I saw this damage for the first time,

Kayalıkların her tarafına uzanan

stretching all the way down the reef,

bu hasarı ilk gördüğüm zaman,

I sunk onto the sand in my scuba gear

dalış takımımla dipteki kuma çöktüm

and I cried.

ve ağladım.

If a coral could die that fast,

Eğer bir mercan bu kadar hızlı ölebiliyorsa,

how could a reef ever survive?

bir resif nasıl hayatta kalabilirdi ki?

And why was I making it my job to try to fight for them?

Ve neden onlar için savaşmaya çalışmayı kendime vazife ediniyordum?

I never heard another scientist tell that kind of story

Başka bir bilim insanının böyle bir hikaye anlattığını duymadım

until last year.

geçen yıla kadar.

A scientist in Guam wrote,

Guam'da bir bilim insanı şunu yazdı,

"I cried right into my mask,"

"Maskemin içinde ağlıyordum,"

seeing the damage on the reefs.

resifin üzerindeki hasarı gördüğü zaman.

Then a scientist in Australia wrote,

Ve Avustralya'da bir bilim insanı şöyle yazdı:

"I showed my students the results of our coral surveys,

"Mercan araştırmalarımızın sonucunu öğrencilerime gösterdim,

and we wept."

ve ağladık."

Crying about corals is having a moment, guys.

Arkadaşlar, mercanlar için ağlamak popülerdir.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

And that's because reefs in the Pacific

Çünkü Pasifikteki resiflerde mercanlar

are losing corals faster than we've ever seen before.

daha önce hiç görmediğimiz bir hızla kayboluyor.

Because of climate change,

İklim değişikliği yüzünden

the water is so hot for so long in the summers,

yazları sular, o kadar uzun süre boyunca, o kadar sıcak ki,

that these animals can't function normally.

bu hayvanlar normal fonksiyon gösteremiyorlar.

They're spitting out the colored algae that lives in their skin,

Derilerinde yaşayan renkli algleri atıyorlar,

and the clear bleached tissue that's left usually starves to death

ve geride kalan temiz, ağarmış doku sıklıkla açlıktan ölüyor

and then rots away.

sonra da çürüyüp gidiyor.

Then the skeletons are overgrown by algae.

Daha sonra iskeletleri yosun kaplıyor.

This is happening over an unbelievable scale.

Bu inanılmaz boyutlarda gerçekleşiyor.

The Northern Great Barrier Reef lost two-thirds of its corals last year

Büyük Kuzey Bariyer Resifi, mercanlarının 3'te 2'sini, yüzlerce mil boyunca,

over a distance of hundreds of miles,

geçtiğimiz yıl kaybetti,

then bleached again this year,

sonra bu yıl tekrar ağarmaya başladı

and the bleaching stretched further south.

ve bu ağarma güneye doğru uzandı.

Reefs in the Pacific are in a nosedive right now,

Pasifikteki resifler şuan hızla kötüye gidiyor,

and no one knows how bad it's going to get,

ve daha ne kadar kötüye gideceğini kimse bilmiyor,

except ...

ancak ...

over in the Caribbean where I work,

Karayipler'de benim çalıştığım yerde,

we've already been through the nosedive.

biz bu kötü durumu zaten yaşayarak gördük.

Reefs there have suffered through centuries of intense human abuse.

Oradaki resifler asırlardır yoğun bir şekilde insanların istismarına uğradılar.

We kind of already know how the story goes.

Hikayeyi aslında zaten biliyoruz.

And we might be able to help predict what happens next.

Ve devamında ne olacağını da tahmin etme şansımız olabilir.

Let's consult a graph.

Grafiğe bakalım.

Since the invention of scuba,

Scubanın icadından bu yana,

scientists have measured the amount of coral on the seafloor,

bilim insanları deniz tabanındaki mercan miktarını ve zamanla

and how it's changed through time.

bu miktardaki değişimi ölçtüler.

And after centuries of ratcheting human pressure,

Ve yüzyıllardır devam eden insan baskısından sonra,

Caribbean reefs met one of three fates.

Karayip resifleri şu üç sondan biriyle karşılaşmıştır.

Some reefs lost their corals very quickly.

Bazı resifler mercanlarını çok hızlı kaybetmiş,

Some reefs lost their corals more slowly,

bazılarıysa daha yavaş kaybetmiştir,

but kind of ended up in the same place.

ama bir şekilde aynı noktaya gelmişlerdir.

OK, so far this is not going very well.

Tamam, buraya kadar çok da iyi sayılmaz.

But some reefs in the Caribbean --

Ama Karayiplerdeki bazı resifler,

the ones best protected

en iyi korunmuş olanlar

and the ones a little further from humans --

ve insanlardan biraz uzak olanlar

they managed to hold onto their corals.

mercanlarına tutunmayı bir şekilde başarabilmişlerdir.

Give us a challenge.

Bize meydan okudular.

And, we almost never saw a reef hit zero.

Ve neredeyse hiç bir resifin sıfıra indiğini görmedik.

The second time I cried underwater

Su altında ikinci defa ağlayışım

was on the north shore of Curaçao, 2011.

2011 yılında Kurasao'nun kuzey kıyısındaydı.

It was the calmest day of the year,

Yılın en sakin günüydü,

but it's always pretty sketchy diving there.

ama orda dalış her zaman oldukça risklidir.

My boyfriend and I swam against the waves.

Erkek arkadaşımla dalgalara karşı yüzdük.

I watched my compass so we could find our way back out,

Kaybolmayalım diye pusulama bakarken, o da köpek balığı

and he watched for sharks,

var mı diye etrafı kolluyordu

and after 20 minutes of swimming that felt like an hour,

ve bize 1 saat gibi gelen 20 dakikalık bir yüzüşten sonra

we finally dropped down to the reef,

sonunda resifin dibine daldık

and I was so shocked,

ve o kadar şaşırmıştım

and I was so happy

ve mutluydum ki

that my eyes filled with tears.

gözlerim yaşlarla doldu.

There were corals 1,000 years old lined up one after another.

1000 yaşındaki mercanlar orada art arda sıralanmıştı.

They had survived the entire history of European colonialism in the Caribbean,

Karayiplerdeki Avrupa sömürgeciliği tarihi boyunca hayatta kalmışlardı

and for centuries before that.

ve bunun öncesindeki asırlar boyunca.

I never knew what a coral could do when it was given a chance to thrive.

Bir mercanın şans verilirse ne kadar gelişip büyüyebileceğini hiç bilmiyordum.

The truth is that even as we lose so many corals,

Gerçek şu ki bu kadar çok mercanı kaybediyor olmamıza rağmen,

even as we go through this massive coral die-off,

mercanların bu kitlesel yok oluşunu yaşıyor olmamıza rağmen,

some reefs will survive.

bazı resifler hayatta kalacak.

Some will be ragged on the edge,

Bazılarının kenarları yıpranmış,

some will be beautiful.

bazıları güzel olacak.

And by protecting shorelines and giving us food to eat

Ve kıyı şeridini koruyarak ve bize yiyecek vererek

and supporting tourism,

ve turizmi destekleyerek,

they will still be worth billions and billions of dollars a year.

hâlâ yılda milyarlarca dolar değerinde olacaklar.

The best time to protect a reef was 50 years ago,

Bir resifi korumak için en iyi zaman 50 yıl önceydi,

but the second-best time is right now.

ama ikinci en iyi zaman tam da şimdi.

Even as we go through bleaching events,

Ağarma olaylarını çok daha sık

more frequent and in more places,

ve yaygın olarak yaşıyor olsak da,

some corals will be able to recover.

bazı mercanlar iyileşebilecekler.

We had a bleaching event in 2010 in the Caribbean

2010'da Karayiplerde bir mercan ağarması olayı yaşandı,

that took off big patches of skin on boulder corals like these.

bunlar gibi kaya mercanlarının yüzeyinden büyük parçalar götürdü.

This coral lost half of its skin.

Bu mercan kabuğunun yarısını kaybetmiş.

But if you look at the side of this coral a few years later,

Ama bu mercana birkaç yol sonra bakarsanız,

this coral is actually healthy again.

tekrar sağlıklı olduğunu görürsünüz.

It's doing what a healthy coral does.

Sağlıklı bir mercan gibi işlev gösteriyor.

It's making copies of its polyps,

Poliplerini çoğaltıyor,

it's fighting back the algae

alglerle savaşıyor,

and it's reclaiming its territory.

ve alanını geri kazanıyor.

If a few polyps survive,

Birkaç polip dahi kalsa,

a coral can regrow;

mercan yenilenebilir,

it just needs time and protection and a reasonable temperature.

tek ihtiyacı olan zaman ve korunma ve bir de uygun sıcaklıktır.

Some corals can regrow in 10 years --

Bazı mercanlar 10 yılda yenilenir,

others take a lot longer.

bazıları çok daha uzun sürer.

But the more stresses we take off them locally --

Ama onların stresini lokal olarak ne kadar azaltırsak

things like overfishing, sewage pollution, fertilizer pollution,

- aşırı avlanma, kanalizasyon ya da gübrelerden kaynaklanan kirlilik

dredging, coastal construction --

su altı taraması, kıyı yapılanması gibi şeyleri -

the better they can hang on as we stabilize the climate,

onlar hayata daha iyi tutunurlar, iklimi stabilize edersek

and the faster they can regrow.

daha hızlı kendilerini yenilerler.

And as we go through the long, tough and necessary process

Uzun, zor ve gerekli bir süreç olan iklim değişikliğini engelleme

of stabilizing the climate of planet Earth,

sürecini aşarsak, bunu başarırsak,

some new corals will still be born.

yeni mercanlar da oluşabilir.

This is what I study in my research.

Araştırmamda çalıştığım konu bu.

We try to understand how corals make babies,

Mercanların nasıl bebek yaptıklarını ve bu bebeklerin

and how those babies find their way to the reef,

resife nasıl ulaştıklarını anlamaya çalışıyoruz

and we invent new methods to help them survive

ve bu kırılgan dönemde hayatta kalmalarına yardımcı

those early, fragile life stages.

olabilecek metotlar geliştiriyoruz.

One of my favorite coral babies of all time

En sevdiğim mercan bebeklerinden biri

showed up right after Hurricane Omar.

Omar kasırgasından hemen sonra ortaya çıktı.

It's the same species I was studying before the storm,

Kasırga öncesinde çalıştığım türün aynısıydı,

but you almost never see babies of this species --

ama bu türde bebek mercan neredeyse hiç görülmez,

it's really rare.

cidden çok nadirdir.

This is actually an endangered species.

Aslında nesli tehlikede bir türdür.

In this photo, this little baby coral, this little circle of polyps,

Bu fotoğrafta minik mercan bebek, bu minik polip halkaları,

is a few years old.

birkaç yaşındalar.

Like its cousins that bleach,

Ağaran kuzenleri gibi,

it's fighting back the algae.

yosunlarla mücadele ediyorlar.

And like its cousins on the north shore,

Ve kuzey kıyısındaki kuzenleri gibi

it's aiming to live for 1,000 years.

1000 yıl yaşamayı amaçlıyorlar.

What's happening in the world and in the ocean

Dünyada ve okyanuslarda olanlar

has changed our time horizon.

zaman ufkumuzu değiştirdi.

We can be incredibly pessimistic on the short term,

Kısa vadede aşırı derecede karamsar olabilir

and mourn what we lost

ve kayıplarımız ve kıymetini bilemediklerimiz için

and what we really took for granted.

yas tutabiliriz.

But we can still be optimistic on the long term,

Ama uzun vadede hâlâ iyimser olabiliriz

and we can still be ambitious about what we fight for

ve uğruna savaştığımız şeyler, devletlerimizden ve

and what we expect from our governments,

gezegenimizden beklediğimiz şeyler konusunda hırslı ve

from our planet.

tutkulu olabiliriz.

Corals have been living on planet Earth for hundreds of millions of years.

Mercanlar yüz milyonlarca yıldır bu gezegende yaşıyorlar.

Dinozorların yok oluşunda bile hayatta kaldılar.

They survived the extinction of the dinosaurs.

They're badasses.

Sert çocuklar değil mi?

(Laughter)

(Gülüşmeler)

An individual coral can go through tremendous trauma and fully recover

Bir mercan çok büyük bir travma geçirse de tamamen iyileşebilir,

if it's given a chance and it's given protection.

tabi eğer ona bir şans verilirse ve korunursa.

Corals have always been playing the long game,

Mercanlar uzun zamandır mücadele ediyorlar

and now so are we.

ki şimdi biz de öyle.

Thanks very much.

Çok teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)