Why I still have hope for coral reefs | Kristen Marhaver

Translator: Hai Tran Reviewer: Khang Tran

The first time I cried underwater

Lần đầu tiên tôi khóc dưới nước

was in 2008,

là vào năm 2008,

the island of Curaçao,

tại hòn đảo Curaçao

way down in the southern Caribbean.

ở phía nam của vùng biển Caribe.

It's beautiful there.

Ở đó thật đẹp.

I was studying these corals for my PhD,

Tôi đang nghiên cứu san hô ở đây cho luận án tiến sĩ của mình,

and after days and days of diving on the same reef,

và ngày qua ngày lặn trên một rạn san hô,

I had gotten to know them as individuals.

tôi đã biết từng cá thể trong chúng.

I had made friends with coral colonies --

Tôi đã trở thành bạn với các thuộc địa san hô--

totally a normal thing to do.

là một việc hoàn toàn bình thường.

Then, Hurricane Omar smashed them apart and ripped off their skin,

Sau đó, cơn bão Omar đập tan chúng ra và xé toạc lớp vỏ của chúng,

leaving little bits of wounded tissue that would have a hard time healing,

Để lại đó lớp mô bị tổn thương mà phải tốn thời gian dài để lành lại,

and big patches of dead skeleton that would get overgrown by algae.

và những mảnh lớn san hô chết mà có thể bị chiếm để sinh trưởng bởi tảo.

When I saw this damage for the first time,

Khi tôi thấy thiệt hại này lần đầu tiên,

stretching all the way down the reef,

trải dài dọc theo rạn san hô,

I sunk onto the sand in my scuba gear

tôi lặng người trong bộ đồ lặn

and I cried.

và tôi đã khóc.

If a coral could die that fast,

Nếu như san hô có thể chết nhanh đến như vậy,

how could a reef ever survive?

Bằng cách nào một rạn san hô có thể tồn tại?

And why was I making it my job to try to fight for them?

Và tại sao tôi lại chọn việc đấu tranh cho chúng?

I never heard another scientist tell that kind of story

Tôi chưa bao giờ nghe một nhà khoa học nào kể câu những chuyện như thế

until last year.

cho đến năm ngoái.

A scientist in Guam wrote,

Một nhà khoa học ở Guam đã viết,

"I cried right into my mask,"

"Tôi đã khóc khi đang đeo mặt nạ,"

seeing the damage on the reefs.

khi nhìn thấy thiệt hại trên các rạn san hô.

Then a scientist in Australia wrote,

Sau đó một nhà khoa học tại Úc đã viết,

"I showed my students the results of our coral surveys,

"Tôi cho học sinh xem những nghiên cứu về san hô của chúng tôi

and we wept."

và tất cả đều khóc."

Crying about corals is having a moment, guys.

Khóc vì san hô đang là một trào lưu, các bạn à.

(Laughter)

(Cười)

And that's because reefs in the Pacific

Bởi vì các rạn san hô ở Thái Bình Dương

are losing corals faster than we've ever seen before.

đang bị phá hủy nhanh hơn chúng ta từng thấy trước đây.

Because of climate change,

Vì sự biến đổi khí hậu,

the water is so hot for so long in the summers,

nước thì quá nóng trong suốt mùa hè dài,

that these animals can't function normally.

làm cho những động vật này không thể sinh hoạt bình thường.

They're spitting out the colored algae that lives in their skin,

Chúng nhổ ra những loài tảo màu sắc sống trong vỏ của chúng,

and the clear bleached tissue that's left usually starves to death

và những mô đã bị tẩy trắng còn lại thường bị bỏ đói đến chết

and then rots away.

và rồi chết dần chết mòn.

Then the skeletons are overgrown by algae.

Sau đó các bộ xương bị sinh trưởng bởi tảo.

This is happening over an unbelievable scale.

Chuyện này xảy ra với quy mô không thể tin được.

Rạn san hô ở Northern Great Barrier mất hai phần ba lượng san hô vào năm ngoái

The Northern Great Barrier Reef lost two-thirds of its corals last year

over a distance of hundreds of miles,

trải dài hàng trăm dặm,

then bleached again this year,

rồi lại bị tẩy trắng trong năm nay,

and the bleaching stretched further south.

và sự tẩy trắng này kéo dài xa hơn về phía nam.

Reefs in the Pacific are in a nosedive right now,

Các rạn san hô ở Thái Bình Dương hiện giờ đang biến mất dần,

and no one knows how bad it's going to get,

và không ai biết chuyện đó sẽ tệ đến mức nào,

except ...

ngoại trừ...

over in the Caribbean where I work,

ở Caribe nơi tôi làm việc,

we've already been through the nosedive.

chúng tôi đã trải qua sự biến mất dần.

Reefs there have suffered through centuries of intense human abuse.

Các rạn san hô đã chịu đựng sự lạm dụng dữ dội của con người qua hàng thế kỷ.

We kind of already know how the story goes.

Có vẻ ta sẵn sàng để biết câu chuyện diễn biến thế nào.

And we might be able to help predict what happens next.

Và chúng ta có thể giúp dự đoán chuyện gì sẽ xảy ra tiếp theo.

Let's consult a graph.

Hãy tham khảo một biểu đồ

Since the invention of scuba,

Kể từ khi phát minh ra bình khí nén,

scientists have measured the amount of coral on the seafloor,

các nhà khoa học đã đo đạc số lượng san hô ở đáy biển,

and how it's changed through time.

và nó thay đổi thế nào qua thời gian.

And after centuries of ratcheting human pressure,

Và sau hàng thế kỉ dưới sức ép của con người,

Caribbean reefs met one of three fates.

các rạn san hô ở Caribe đã gặp một trong ba vận mệnh.

Some reefs lost their corals very quickly.

Một số rạn san hô mất san hô của chúng rất nhanh.

Some reefs lost their corals more slowly,

Một số rạn san hô thì mất san hô chậm hơn,

but kind of ended up in the same place.

nhưng tất cả đều kết thúc giống nhau.

OK, so far this is not going very well.

Vâng, đến nay chuyện này không được tốt lắm.

But some reefs in the Caribbean --

Nhưng một số rạn san hô ở Caribe --

the ones best protected

những rạn được được bảo vệ tốt nhất

and the ones a little further from humans --

và những rạn ở hơi xa loài người --

they managed to hold onto their corals.

chúng đã xoay xở để giữ được san hô của chúng.

Give us a challenge.

Cho chúng tôi một thách thức.

And, we almost never saw a reef hit zero.

Và, chúng tôi gần như không thấy rạn nào mất hoàn toàn.

The second time I cried underwater

Lần thứ hai tôi khóc dưới nước

was on the north shore of Curaçao, 2011.

là ở bờ phía bắc của Curaçao, năm 2011.

It was the calmest day of the year,

Đó là ngày lặng gió nhất trong năm,

but it's always pretty sketchy diving there.

nhưng luôn có chút nguy hiểm khi lặn ở đó.

My boyfriend and I swam against the waves.

Tôi và bạn trại bơi ngược những con sóng.

I watched my compass so we could find our way back out,

Tôi theo dõi la bàn để có thể tìm đường về,

and he watched for sharks,

còn anh ấy thì đề phòng cá mập,

and after 20 minutes of swimming that felt like an hour,

và sau 20 phút bơi mà tưởng như cả tiếng đồng hồ,

we finally dropped down to the reef,

cuối cùng chúng tôi đã tới được rạn san hô,

and I was so shocked,

và tôi đã rất sốc,

and I was so happy

và rất hạnh phúc

that my eyes filled with tears.

tôi đã rưng rưng nước mắt.

There were corals 1,000 years old lined up one after another.

Có những san hô cả ngàn năm tuổi nối đuôi nhau.

They had survived the entire history of European colonialism in the Caribbean,

Chúng đã sống sót qua suốt cuộc thực dân hóa của người châu Âu ở Caribe,

and for centuries before that.

và nhiều thế kỉ trước đó.

I never knew what a coral could do when it was given a chance to thrive.

Tôi không bao giờ biết san hô có thể làm gì khi được cho cơ hội để phát triển.

The truth is that even as we lose so many corals,

Sự thật là ngay cả khi chúng ta mất rất nhiều san hô,

even as we go through this massive coral die-off,

ngay cả khi chúng ta trải qua thời kỳ chết chóc ồ ạt của san hô,

some reefs will survive.

một số rạn san hô vẫn sẽ sống sót.

Some will be ragged on the edge,

Một số sẽ có viền lởm chởm,

some will be beautiful.

một số sẽ xinh đẹp.

And by protecting shorelines and giving us food to eat

Bằng cách bảo vệ bờ biển, cho chúng ta thức ăn,

and supporting tourism,

và hỗ trợ du lịch,

they will still be worth billions and billions of dollars a year.

chúng vẫn đáng giá hàng tỷ tỷ đô la một năm.

The best time to protect a reef was 50 years ago,

Thời điểm tốt nhất để bảo vệ san hô là 50 năm trước,

but the second-best time is right now.

nhưng thời điểm tốt thứ nhì là ngay bây giờ.

Even as we go through bleaching events,

Ngay cả khi chúng trải qua các đợt tẩy trắng,

more frequent and in more places,

thường xuyên hơn và ở nhiều nơi hơn,

some corals will be able to recover.

một số san hô vẫn có thể phục hồi được.

We had a bleaching event in 2010 in the Caribbean

Chúng ta đã có một đợt tẩy trắng năm 2010 ở Caribe

that took off big patches of skin on boulder corals like these.

đã lấy đi các mảng vỏ lớn trên các tảng san hô như thế này.

This coral lost half of its skin.

Rạn san hô này đã mất đi một nửa lớp vỏ.

But if you look at the side of this coral a few years later,

Nhưng nếu bạn nhìn phía bên cạnh của tảng san hô này vài năm sau đó,

this coral is actually healthy again.

Tảng san hô này thực sự khỏe mạnh trở lại.

It's doing what a healthy coral does.

Nó đang làm những gì mà một san hô khỏe mạnh làm.

It's making copies of its polyps,

Nó đang nhân bản các giống san hô của mình,

it's fighting back the algae

nó đang chiến đấu với tảo

and it's reclaiming its territory.

và nó đang giành lại lãnh thổ của nó.

Chỉ cần một vài polyp san hô tồn tại,

If a few polyps survive,

a coral can regrow;

san hô sẽ tái sinh,

it just needs time and protection and a reasonable temperature.

nó chỉ cần thời gian, sự bảo vệ và nhiệt độ hợp lý.

Some corals can regrow in 10 years --

Vài loài có thể tái sinh trong 10 năm

others take a lot longer.

số khác thì lâu hơn nhiều.

But the more stresses we take off them locally --

Nếu chúng ta có thể giảm bớt áp lực lên chúng càng nhiều

things like overfishing, sewage pollution, fertilizer pollution,

những thứ như đánh bắt quá mức, ô nhiễm nước thải, ô nhiễm phân bón,

dredging, coastal construction --

nạo vét, xây dựng ven biển --

the better they can hang on as we stabilize the climate,

chúng sẽ có thể tồn tại tốt hơn đợi chúng ta ổn định khí hậu,

and the faster they can regrow.

và chúng có thể tái sinh nhanh hơn.

And as we go through the long, tough and necessary process

Và khi chúng ta trải qua thời gian dài, khó khăn và quy trình cần thiết

of stabilizing the climate of planet Earth,

của việc ổn định khí hậu Trái Đất,

some new corals will still be born.

vài loài san hô mới vẫn sẽ được sinh ra.

This is what I study in my research.

Đó là những gì tôi nghiên cứu.

We try to understand how corals make babies,

Chúng tôi cố gắng để hiểu cách san hô sinh sản,

và cách những san hô con đó đến được rạn san hô,

and how those babies find their way to the reef,

and we invent new methods to help them survive

và chúng tôi nghĩ ra bài toán mới để giúp chúng tồn tại

those early, fragile life stages.

qua những giai đoạn đầu và giai đoạn sống mong manh.

One of my favorite coral babies of all time

Một trong những san hô con tôi thích nhất

showed up right after Hurricane Omar.

xuất hiện ngay sau cơn bão Omar.

It's the same species I was studying before the storm,

Nó thuộc cùng một loài tôi đang nghiên cứu trước cơn bão,

but you almost never see babies of this species --

nhưng bạn gần như không thể thấy con của loài này --

it's really rare.

nó rất hiếm.

This is actually an endangered species.

Đây là một loài có nguy cơ bị tuyệt chủng.

In this photo, this little baby coral, this little circle of polyps,

Trong ảnh này, san hô con bé nhỏ này, vòng tròn nhỏ cùa giống san hô này,

is a few years old.

chỉ vài năm tuổi.

Like its cousins that bleach,

Như đồng loại bị tẩy trắng

it's fighting back the algae.

nó chiến đấu với tảo.

And like its cousins on the north shore,

Giống đồng loại của nó ở bờ phía bắc.

it's aiming to live for 1,000 years.

Nó nhắm mục tiêu sống được 1000 năm.

What's happening in the world and in the ocean

Những chuyện đang xảy ra trên thế giới và dưới đại dương

has changed our time horizon.

đã thay đổi cách nhìn của chúng ta.

We can be incredibly pessimistic on the short term,

Chúng ta có thể cực kỳ bi quan trong thời gian ngắn,

and mourn what we lost

và tiếc cho những gì đã mất

and what we really took for granted.

và những gì mà chúng ta thật sự coi nhẹ.

Nhưng chúng ta vẫn có thể lạc quan về lâu dài,

But we can still be optimistic on the long term,

and we can still be ambitious about what we fight for

và chúng ta có thể vẫn tham vọng về những gì chúng ta đấu tranh cho

and what we expect from our governments,

và những gì chúng ta trông đợi từ chính phủ

from our planet.

từ hành tinh của chúng ta.

Corals have been living on planet Earth for hundreds of millions of years.

Những san hô đang sống trên Trái Đất từ hàng trăm triệu năm qua.

They survived the extinction of the dinosaurs.

Chúng tồn tại trước sự tiệt chủng của khủng long.

They're badasses.

Chúng kiên cường.

(Laughter)

(Cười)

An individual coral can go through tremendous trauma and fully recover

Các cá thể san hô có thể vượt qua tổn thương và phục hồi hoàn toàn

if it's given a chance and it's given protection.

nếu chúng được cho cơ hội và được sự bảo vệ.

Corals have always been playing the long game,

San hô luôn đấu cuộc chiến lâu dài,

and now so are we.

và bây giờ chúng ta cũng vậy.

Thanks very much.

Cảm ơn rất nhiều.

(Applause)

(Vỗ tay)