Miguel Nicolelis: A monkey that controls a robot with its thoughts. No, really.

Miguel Nicolelis: Bir robotu düşünceleriyle kontrol eden maymun. Gerçekten

Translator: Timothy Covell Reviewer: Morton Bast

Çeviri: ozgee acik Gözden geçirme: Ramazan Şen

The kind of neuroscience that I do and my colleagues do

Meslektaşlarımla yaptığımız sinir bilim türü

is almost like the weatherman.

neredeyse hava durumu sunucuları gibi.

We are always chasing storms.

Sürekli fırtınaları kovalıyoruz.

We want to see and measure storms -- brainstorms, that is.

Fırtınaları görüp ölçmek istiyoruz -- tabii, beyin fırtınalarını.

And we all talk about brainstorms in our daily lives,

Günlük hayatımızda beyin fırtınalarından bahsederiz

but we rarely see or listen to one.

ama çok nadir bir beyin fırtınası görürüz veya dinleriz.

So I always like to start these talks

Dolayısıyla ben bu konuşmalara

by actually introducing you to one of them.

size bir beyin fırtınası tanıtarak başlarım.

Actually, the first time we recorded more than one neuron --

Aslında, ilk kez birden fazla nöronu -- aynı anda yüz

a hundred brain cells simultaneously --

beyin hücresi-- ilk kaydettiğimizde

we could measure the electrical sparks

aynı hayvandaki yüz hücrenin

of a hundred cells in the same animal,

elektriksel kıvılcımlarını ölçebildik,

this is the first image we got,

ilk elde ettiğimiz görüntü bu,

the first 10 seconds of this recording.

bu kaydın ilk 10 saniyesi.

So we got a little snippet of a thought,

Yani ufacık bir düşünce kesitini alıp,

and we could see it in front of us.

önümüzde görebildik.

I always tell the students

Öğrencilere hep derim ki

that we could also call neuroscientists some sort of astronomer,

sinir bilimcilere bir çeşit astronot diyebiliriz çünkü

because we are dealing with a system

uğraştığımız sistemdeki

that is only comparable in terms of number of cells

hücre sayısı sadece evrendeki galaksilerin

to the number of galaxies that we have in the universe.

sayısıyla karşılaştırılabilir.

And here we are, out of billions of neurons,

Burada da biz, 10 yıl önce

just recording, 10 years ago, a hundred.

milyonlarca nörondan yüz tanesini kaydediyoruz.

We are doing a thousand now.

Şimdi bine çıkardık.

And we hope to understand something fundamental about our human nature.

Ve insan doğası hakkında temel bir şeyi anlamayı umuyoruz.

Because, if you don't know yet,

Çünkü, eğer bilmiyorsanız,

everything that we use to define what human nature is comes from these storms,

insan doğasını tanımlamak için kullandığımız her şey bu fırtınalardan gelir,

comes from these storms that roll over the hills and valleys of our brains

beyinlerimizin dağları ve vadilerinden yuvarlanan bu fırtınalardan gelir

and define our memories, our beliefs,

ve hatıralarımızı, inançlarımızı, hislerimizi

our feelings, our plans for the future.

ve gelecek için planlarımızı tanımlar.

Everything that we ever do,

Yapmış olduğumuz her şey,

everything that every human has ever done, do or will do,

tüm insanların yaptığı veya yapacağı her şey

requires the toil of populations of neurons producing these kinds of storms.

nöron nüfuslarının bu tarz fırtınalar yaratmak için çalışmasını gerektirir.

And the sound of a brainstorm, if you've never heard one,

Ve beyin fırtınasının sesi de, eğer daha önce duymadıysanız,

is somewhat like this.

böyle bir şeydir.

You can put it louder if you can.

Sesini daha da yükseltebilirsek yükseltelim.

My son calls this "making popcorn while listening to a badly-tuned A.M. station."

Oğlum buna "mısır patlatırken tam çekmeyen bir radyo istasyonunu dinlemek" diyor.

This is a brain.

Bu bir beyin.

This is what happens when you route these electrical storms to a loudspeaker

Bu elektrik fırtınaları bir hoparlöre yönlendirdiğinizde olan bu

and you listen to a hundred brain cells firing,

yüz beyin hücresinin çalışmasını dinliyorsunuz,

your brain will sound like this -- my brain, any brain.

sizin beyninizin sesi böyle -- benim beynimin de, herhangi bir beynin de.

And what we want to do as neuroscientists in this time

Sinir bilimciler olarak bizim şu anda yapmak istediğimiz şey,

is to actually listen to these symphonies, these brain symphonies,

bu senfonileri, beyin senfonilerini dinleyip

and try to extract from them the messages they carry.

taşıdıkları mesajları çıkarmaya çalışmaktır aslında.

In particular, about 12 years ago

Tam olarak 12 yıl önce

we created a preparation that we named brain-machine interfaces.

beyin-makine arayüzü adında bir hazırlık yarattık.

And you have a scheme here that describes how it works.

Burada nasıl çalıştığını gösteren bir şema var.

The idea is, let's have some sensors that listen to these storms, this electrical firing,

Fikir şu; bu fırtınaları, elektriksel atımları dinlemek için sensörler alalım

and see if you can, in the same time that it takes

ve bu sinyalleri, bu fırtınanın bir hayvanın beyninden çıkıp

for this storm to leave the brain and reach the legs or the arms of an animal --

bacaklarına veya kollarına ulaşması için geçen sürede --

about half a second --

yaklaşık yarım saniye --

let's see if we can read these signals,

okuyup, içindeki motor mesajları

extract the motor messages that are embedded in it,

çıkarıp dijital komutlara

translate it into digital commands

çevirdikten sonra, o beynin

and send it to an artificial device

gerçek zamanlı

that will reproduce the voluntary motor wheel of that brain in real time.

motor hareketini yaptıracak yapay bir cihaza gönderebiliyor muyuz bakalım.

And see if we can measure how well we can translate that message

Ve bu mesajı, bedenin hareketi nasıl yaptığı ile karşılaştırdığımızda

when we compare to the way the body does that.

ne kadar iyi ilettiğimizi ölçüp ölçemediğimizi görelim.

And if we can actually provide feedback,

Eğer gerçekten artık beynin kontrolünde olan

sensory signals that go back from this robotic, mechanical, computational actuator

bu robot, mekanik, bilgisayar düzenekten geri dönen duyusal sinyalleri

that is now under the control of the brain,

beyine geri besleme

back to the brain,

sağlayabilirsek

how the brain deals with that,

beyin, yapay bir makine

of receiving messages from an artificial piece of machinery.

parçasından gelen mesajları nasıl alıyor görürüz.

And that's exactly what we did 10 years ago.

10 sene önce tam olarak bunu yaptık.

We started with a superstar monkey called Aurora

Bu alanın süperstarlarından biri haline gelen

that became one of the superstars of this field.

Aurora adında süperstar bir maymunla başladık.

And Aurora liked to play video games.

Aurora bilgisayar oyunları oynamayı seviyordu.

As you can see here,

Burada görebileceğiniz gibi,

she likes to use a joystick, like any one of us, any of our kids, to play this game.

bizim gibi, çocuklarımız gibi, bu oyunu joystick kullanarak oynamayı seviyor.

And as a good primate, she even tries to cheat before she gets the right answer.

İyi bir primat olarak, doğru cevabı bulmadan önce hile yapmaya bile çalışıyor.

So even before a target appears that she's supposed to cross

Dolayısıyla bu joystick ile kontrol ettiği imlecin üzerinden

with the cursor that she's controlling with this joystick,

geçmesi gereken hedef görünmeden önce bile

Aurora is trying to find the target, no matter where it is.

Aurora nerede olursa olsun hedefi bulmaya çalışıyor.

And if she's doing that,

Bunu yapmasının sebebi de,

because every time she crosses that target with the little cursor,

imleci hedeften her geçirişinde bir damla

she gets a drop of Brazilian orange juice.

Brezilya portakalı suyu kazanması.

And I can tell you, any monkey will do anything for you

Size söyleyebilirim ki tüm maymunlara küçük bir damla

if you get a little drop of Brazilian orange juice.

Brezilya portakalı suyu için her şeyi yaptırabilirsiniz

Actually any primate will do that.

Aslında tüm primatlara yaptırabilirsiniz.

Think about that.

Bir düşünün.

Well, while Aurora was playing this game, as you saw,

Neyse, Aurora gördüğünüz gibi bu oyunu oynarken

and doing a thousand trials a day

ve günde bin deneme yapıp

and getting 97 percent correct and 350 milliliters of orange juice,

yüzde 97 doğru tutturup 350 mililitre portakal suyu kazanırken

we are recording the brainstorms that are produced in her head

biz kafasında oluşan beyin fırtınalarını kaydedip

and sending them to a robotic arm

Auroranın yaptığı hareketleri

that was learning to reproduce the movements that Aurora was making.

tekrarlamayı öğrenen bir robot kola gönderiyorduk.

Because the idea was to actually turn on this brain-machine interface

Çünkü asıl fikir, bu beyin-makine arayüzünü çalıştırıp,

and have Aurora play the game just by thinking,

Aurora'nın oyunu sadece düşünerek ve bedeninin

without interference of her body.

müdahalesi olmadan oynamasını sağlamaktı.

Her brainstorms would control an arm

Beyin fırtınaları, imleci hareket ettirip

that would move the cursor and cross the target.

hedefin üzerinden geçecek bir kolu oynatacaktı.

And to our shock, that's exactly what Aurora did.

Aurora da tam olarak bunu yaparak bizi şaşırttı.

She played the game without moving her body.

Oyunu bedenini hareket ettirmeden oynadı.

So every trajectory that you see of the cursor now,

Yani burada gördüğünüz imlecin her hareketi,

this is the exact first moment she got that.

işte bu anladığı ilk an.

That's the exact first moment

Bu bir beynin amacının,

a brain intention was liberated from the physical domains of a body of a primate

bir primat bedeninin fiziksel alanından kurtulup

and could act outside, in that outside world,

dışarıda, o dış dünyada, yapay bir cihazı kontrol

just by controlling an artificial device.

ederek hareket ettiği ilk an.

And Aurora kept playing the game, kept finding the little target

Ve Aurora oyun oynamaya, küçük hedefi bulmaya

and getting the orange juice that she wanted to get, that she craved for.

ve istediği, aşerdiği portakal suyunu almaya devam etti.

Well, she did that because she, at that time, had acquired a new arm.

Bunu, o sırada yeni bir kol elde ettiği için yaptı.

The robotic arm that you see moving here 30 days later,

Size gösterdiğim ilk videodan 30 gün sonra

after the first video that I showed to you,

burada hareket ettiğini gördüğünüz robot kol

is under the control of Aurora's brain

Aurora'nın beyninin kontrolü altında

and is moving the cursor to get to the target.

ve imleci hedefe ulaşmak için hareket ettiriyor.

And Aurora now knows that she can play the game with this robotic arm,

Aurora artık oyunu bu robot kolla oynayabileceğini biliyor,

but she has not lost the ability to use her biological arms to do what she pleases.

ancak biyolojik kollarıyla istediğini yapma becerisini de kaybetmiş değil.

She can scratch her back, she can scratch one of us, she can play another game.

Sırtını kaşıyabilir, bizi kaşıyabilir, başka bir oyun oynayabilir.

By all purposes and means,

Yani her yönden

Aurora's brain has incorporated that artificial device

Aurora'nın beyni yapay cihazı, bedeninin bir uzantısı

as an extension of her body.

olarak dahil etti.

The model of the self that Aurora had in her mind

Aurora'nın aklında kendisinin yansıması

has been expanded to get one more arm.

bir kol daha alacak şekilde genişletildi.

Well, we did that 10 years ago.

Bunu 10 yıl önce yaptık.

Just fast forward 10 years.

Şimdi 10 yıl ileriye gidelim.

Just last year we realized that you don't even need to have a robotic device.

Geçen sene, robot bir cihaza ihtiyaç olmadığını farkettik.

You can just build a computational body, an avatar, a monkey avatar.

Sadece sayısal bir beden, bir avatar, bir maymun avatarı oluşturulabilir.

And you can actually use it for our monkeys to either interact with them,

Ve onu maymunlar için bu avatarla iletişime geçmesi için kullanabilir,

or you can train them to assume in a virtual world

ya da onları sanal bir dünyada avatarın ilk insan perspektifi olduklarını

the first-person perspective of that avatar

sanmalarını sağlayacak şekilde eğitebilirsiniz

and use her brain activity to control the movements of the avatar's arms or legs.

ve onun beyinsel aktivitesini, avatarın kol ve bacak hareketlerini kontrol etmede kullanabilirsiniz.

And what we did basically was to train the animals

Bizim yaptığımız basitce hayvanlara avatarlarını nasıl kontrol

to learn how to control these avatars

edeceklerini ve sanal dünyadaki

and explore objects that appear in the virtual world.

görünen objeleri keşfetmeyi öğretmekti.

And these objects are visually identical,

Ve bu objeler görünüş olarak aynı,

but when the avatar crosses the surface of these objects,

fakat avatar bu objelerin yüzeyleriyle kesişince,

they send an electrical message that is proportional to the microtactile texture of the object

objenin dokusuna oransal olarak elektriksel bir mesaj yollar,

that goes back directly to the monkey's brain,

ki bu mesaj direkt olarak maymunun beynine gider,

informing the brain what it is the avatar is touching.

ve avatarın dokunduğu şeyin ne olduğu hakkında beyni bilgilendirir.

And in just four weeks, the brain learns to process this new sensation

Ve sadece 4 hafta içinde, beyin bu yeni hissi öğrenir

and acquires a new sensory pathway -- like a new sense.

ve yeni bir yol elde eder - yeni bir his gibi.

And you truly liberate the brain now

Ve böylelikle beyni tam anlamıyla özgürleştirmiş olursunuz

because you are allowing the brain to send motor commands to move this avatar.

çünkü bu avatarı hareket ettirmek için beynin motor emirler vermesini sağlıyorsunuz.

And the feedback that comes from the avatar is being processed directly by the brain

Ve avatardan gelen geri bildirimler tenin müdahalesi olmadan

without the interference of the skin.

direkt olarak beyin tarafından işletilir.

So what you see here is this is the design of the task.

Bu yüzden burada gördüğünüz şey, görevin tasarlanmasıdır.

You're going to see an animal basically touching these three targets.

Bu üç hedefe basitçe dokunan bir hayvanı göreceksiniz.

And he has to select one because only one carries the reward,

Ve o sadece birini secmek zorunda çünkü sadece biri

the orange juice that they want to get.

istedikleri portakal suyu ödülüne sahip.

And he has to select it by touch using a virtual arm, an arm that doesn't exist.

Ve onu sanal bir kol kullanarak dokunma yardımıyla seçmek zorunda,

And that's exactly what they do.

ve bu tamamen yaptıkları şey.

This is a complete liberation of the brain

Bu beynin tamamıyla vücudun fiziksel kısıtlamalarından

from the physical constraints of the body and the motor in a perceptual task.

özgürleştirilmesi ve algısal bir vazifeyle görevlendirilmesi.

The animal is controlling the avatar to touch the targets.

Hayvan, hedeflere dokunması icin avatarı kontrol ediyor

And he's sensing the texture by receiving an electrical message directly in the brain.

ve o direkt olarak beynin içinde elektriksel bir mesaj alarak dokuyu hissediyor,

And the brain is deciding what is the texture associated with the reward.

böylece beyin ödülle ilişkilenmiş dokunun ne olduğuna karar veriyor.

The legends that you see in the movie don't appear for the monkey.

Filmde gördüğünuz açıklamalar maymun için görünmüyor

And by the way, they don't read English anyway,

ve bu arada, onlar zaten İngilizce okuyamıyor,

so they are here just for you to know that the correct target is shifting position.

bu yüzden onlar sadece sizin doğru hedefin pozisyon değiştirmekte olduğunu bilmeniz için varlar,

And yet, they can find them by tactile discrimination,

ve onlar dokunsal bir ayrımla bulabilirler

and they can press it and select it.

basıp seçebilirler.

So when we look at the brains of these animals,

Bu yüzden bu hayvanların beyinlerine baktığımızda,

on the top panel you see the alignment of 125 cells

üst panelde beyinsel aktiviteyle elektriksel fırtınaların hayvan

showing what happens with the brain activity, the electrical storms,

bir kumanda kullanıyorken beyindeki

of this sample of neurons in the brain

nöron örneğiyle ne olduğunu

when the animal is using a joystick.

gösteren 125 hücrenin dizilimini görüyorsunuz

And that's a picture that every neurophysiologist knows.

Ve bu her nörofizyolojistin bileceği bir resim.

The basic alignment shows that these cells are coding for all possible directions.

Basit bir dizilim, bu hücrelerin mümkün olan her yönde kodlama yaptığını gösterir.

The bottom picture is what happens when the body stops moving

Aşağıdaki resim vücut hareket etmeyi durdurduğunda ve hayvan robotik bir araç ya da

and the animal starts controlling either a robotic device or a computational avatar.

sayısal bir avatarı kontrol ettiğinde ne olduğunu gösteriyor.

As fast as we can reset our computers,

Bilgisayarlarımızı en hızlı bir şekilde yeniden konumlar konumlamaz

the brain activity shifts to start representing this new tool,

beyinsel aktivite bu yeni aracı sanki bu da primat vücudunun

as if this too was a part of that primate's body.

bir parçasıymış gibi ifade etmeye başlar.

The brain is assimilating that too, as fast as we can measure.

Beyin onu da ölçebildiğimiz en hızlı bir şekilde özümsüyor.

So that suggests to us that our sense of self

Bu bize, benlik hissimizin vücutlarımızın

does not end at the last layer of the epithelium of our bodies,

son doku tabakasında bitmediğini, fakat beynimizin emirleriyle oluşan

but it ends at the last layer of electrons of the tools that we're commanding with our brains.

araçların elektronlarının son tabakasıyla bittiğini belirtiyor.

Our violins, our cars, our bicycles, our soccer balls, our clothing --

Kemanlarımız, arabalarımız, bisikletlerimiz, futbol toplarımız, giysilerimiz -

they all become assimilated by this voracious, amazing, dynamic system called the brain.

bunların hepsi beyin adı verilen bu tür doyumsuz, şaşırtıcı ve dinamik bir sistem tarafından özümseniyor.

How far can we take it?

Bunu ne kadar ileriye götürebiliriz?

Well, in an experiment that we ran a few years ago, we took this to the limit.

Birkaç yıl önce yaptığımız bir deneyde, bunu denedik.

We had an animal running on a treadmill

Amerika'nın Doğu kıyısında Duke Üniversitesi'nde

at Duke University on the East Coast of the United States,

bir bandın üzerinde koşan bir hayvanla,

producing the brainstorms necessary to move.

hareket etmek için gereken beyin fırtınalarını oluşturduk.

And we had a robotic device, a humanoid robot,

Kyoto, Tokyo'da ATR Laboratuarı'nda tüm yaşamı boyunca

in Kyoto, Japan at ATR Laboratories

bir beyin, bir insan beyni

that was dreaming its entire life to be controlled by a brain,

ya da bir primat beyni tarafından kontrol edilmeyi hayal eden

a human brain, or a primate brain.

robotik bir aracımız ve insansı bir robotumuz vardı.

What happens here is that the brain activity that generated the movements in the monkey

Burada olan şey şu ki, hareketleri meydana getiren beyin aktivitesi

was transmitted to Japan and made this robot walk

Japonya'ya transfer edildi ve bu robotu yürüttü

while footage of this walking was sent back to Duke,

bu sırada bu yürüyüşün ölçümü de Duke'e gönderildi,

so that the monkey could see the legs of this robot walking in front of her.

böylece önünde yürüyen bu robotun bacaklarını maymun görebiliyordu.

So she could be rewarded, not by what her body was doing

Böylece ödüllendirilmiş oluyordu, fakat bu ödül vücudunun yaptığından dolayı değil

but for every correct step of the robot on the other side of the planet

gezegenin öbür tarafında, beyin aktivitesi tarafından kontrol

controlled by her brain activity.

edilen robotun her bir doğru hareketi sebebiyleydi.

Funny thing, that round trip around the globe took 20 milliseconds less

Komik olan, bu dairesel hareket, maymunun kafasından ayrılan

than it takes for that brainstorm to leave its head, the head of the monkey,

ve kendi kasına ulaşan beyin fırtınalarından

and reach its own muscle.

20 milisaniye daha az sürmesi.

The monkey was moving a robot that was six times bigger, across the planet.

Maymun, gezegenin bir ucundan diğer ucuna 6 kat daha büyük olan bir robotu hareket ettiriyordu.

This is one of the experiments in which that robot was able to walk autonomously.

Bu, robotun tek başına yürüyebildiğini gösteren deneylerden biri.

This is CB1 fulfilling its dream in Japan

Bu Japonya'da bir primatin beyin aktivitesinin kontrolüyle

under the control of the brain activity of a primate.

gerçekleşen bir rüyadır.

So where are we taking all this?

Peki bunu nereye doğru götürüyoruz?

What are we going to do with all this research,

Kulaklarımızın arasında sahip olduğumuz

besides studying the properties of this dynamic universe that we have between our ears?

bu dinamik evrenin özelliklerini çalışmanın yanında, tüm bu araştırmayla ne yapacağız?

Well the idea is to take all this knowledge and technology

Aslında fikir şu ki, tüm bu teknoloji ve bilgiyi alıp

and try to restore one of the most severe neurological problems that we have in the world.

dünyada sahip olduğumuz nörolojik problemlerden birini tamir etmeyi denemek.

Millions of people have lost the ability to translate these brainstorms

Milyonlarca insan bu beyin fırtınalarını

into action, into movement.

gerçek hareketlere dönüştürme yetisini kaybetti.

Although their brains continue to produce those storms and code for movements,

Beyinleri bu fırtınaları ve hareketler için kodları yaratmaya devam etmesine karşın,

they cannot cross a barrier that was created by a lesion on the spinal cord.

omuriliklerindeki bir lezyon tarafından yaratılan bariyeri geçemiyorlar.

So our idea is to create a bypass,

Bu yüzden fikrimiz, bir kestirme yol yaratmak

is to use these brain-machine interfaces to read these signals,

ve bu sinyallari, sayısal mikromühendisliği kullanan lezyonu

larger-scale brainstorms that contain the desire to move again,

atlayan, yeniden hareket etme isteğini içeren geniş ölçekli beyin fırtınalarını okuyacak

bypass the lesion using computational microengineering

beyin-makina arayüzlerini kullanmak

and send it to a new body, a whole body called an exoskeleton,

ve bunu yeni bir vücuda, dış iskelet adı verilen bütün bir vücuda,

a whole robotic suit that will become the new body of these patients.

bu hastaların yeni bir vücudu olacak bütün bir robotik takıma göndermek.

And you can see an image produced by this consortium.

Ve bu birlik tarafından üretilen resmi görebilirsiniz.

This is a nonprofit consortium called the Walk Again Project

'Yeniden Yürü' adındaki bu proje kâr amacı gütmeyen,

that is putting together scientists from Europe,

Avrupa'dan, buradan Amerika'dan ve

from here in the United States, and in Brazil

Brezilya'dan inşa edilecek bu yeni vucut, ki bu Aurora

together to work to actually get this new body built --

ve diğer maymunlara beyin-makina arayüzü yoluyla bu araçları kullanmalarına izin veren

a body that we believe, through the same plastic mechanisms

ve günlük hayatımızda kullandığımız gereçleri kapsayan

that allow Aurora and other monkeys to use these tools through a brain-machine interface

aynı plastik mekanizmalara sahip olduğuna inandığımız bu vücut

and that allows us to incorporate the tools that we produce and use in our daily life.

üzerinde çalışacak bilim adamlarını bir araya getiren bir birliktir.

This same mechanism, we hope, will allow these patients,

Aynı mekanizma, umuyoruz ki, bu hastalara yapmak istedikleri hareketleri yeniden yapabileceklerini

not only to imagine again the movements that they want to make

hayal etmelerine izin vermekle ve bunları hareketlere

and translate them into movements of this new body,

dönüştürmekle kalmayıp,

but for this body to be assimilated as the new body that the brain controls.

kontrol eden beynin yeni vücudunu özümseyecek bu vücuda dönüştürecek.

So I was told about 10 years ago

10 yıl önce bana dendi ki,

that this would never happen, that this was close to impossible.

bunun olması imkansıza yakın ve hiçbir zaman böyle bir şey olmayacak.

And I can only tell you that as a scientist,

Bir bilim adamı olarak diyebilirim ki,

I grew up in southern Brazil in the mid-'60s

60'lı yılların ortalarında Güney Brezilya'da

watching a few crazy guys telling [us] that they would go to the Moon.

Ay'a gideceğini söyleyen birkaç çılgın adamı izleyerek büyüdüm.

And I was five years old,

Ve 5 yaşımda,

and I never understood why NASA didn't hire Captain Kirk and Spock to do the job;

NASA'nın niçin Kaptan Kirk ve Spock'u işe almadığını hiçbir zaman anlamadım,

after all, they were very proficient --

sonuçta bu çok kârlı olurdu,

but just seeing that as a kid

fakat bir çocuk olarak,

made me believe, as my grandmother used to tell me,

büyük annemin de söylediği gibi şuna inandım:

that "impossible is just the possible

İmkansız, birinin onun gerçekleşmesi için yeterli çabayı yeteri kadar

that someone has not put in enough effort to make it come true."

göstermemesinden kaynaklanan ama aslında mümkün olan bir şeydir.

So they told me that it's impossible to make someone walk.

Bu yüzden bana dediler ki, birini yürütmek imkansızdır.

I think I'm going to follow my grandmother's advice.

Sanırım büyük annemin tavsiyesini dinleyeceğim.

Thank you.

Teşekkürler.

(Applause)

(Alkışlar)