Danny Hillis: The Internet could crash. We need a Plan B

Danny Hillis: İnternet çökebilir. Bir B planına ihtiyacımız var.

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Çeviri: Sercan Arpacı Gözden geçirme: Edanur Hardal

So, this book that I have in my hand

Elimde bulunan bu kitap

is a directory of everybody who had an email address

1982 yılında e-posta adresi olan herkesin isminin

in 1982. (Laughter)

bulunduğu bir rehber. (Kahkahalar)

Actually, it's deceptively large.

Aslında, aldatıcı bir büyüklüğü var.

There's actually only about 20 people on each page,

Her sayfada sadece aşağı yukarı 20 kişi mevcut,

because we have the name, address

çünkü her bir kişinin adı, soyadı

and telephone number of every single person.

ve telefon numarası burada yazıyor.

And, in fact, everybody's listed twice,

Hatta doğrusu, isim ve e-posta adresine göre

because it's sorted once by name and once by email address.

ayrı ayrı sıralandığı için herkesin ismi iki kere geçiyor

Obviously a very small community.

Besbelli çok ufak bir topluluk.

There were only two other Dannys on the Internet then.

O zamanlar internette yalnızca iki tane Danny vardı.

I knew them both.

İkisini de tanıyordum.

We didn't all know each other,

Hepimiz birbirimizi tanımıyorduk

but we all kind of trusted each other,

ama birbirimize bir nevi güveniyorduk

and that basic feeling of trust

ve o güven duygusu

permeated the whole network,

bütün ağa yayılmıştı.

and there was a real sense that

Ve bir şeyler yapmak için

we could depend on each other to do things.

gerçekten birbirimize güvenebileceğimiz hissi vardı.

So just to give you an idea of the level of trust in this community,

Şimdi, bu topluluğun içindeki güvenin düzeyini anlamanız için

let me tell you what it was like

ilk zamanlarda bir alan adı için

to register a domain name in the early days.

kayıt yaptırmanın nasıl olduğunu size anlatayım.

Now, it just so happened that I got to register

Bir şekilde İnternet'teki üçüncü alan ismi kaydını

the third domain name on the Internet.

ben yaptırmıştım.

So I could have anything I wanted

Yani, bbn.com ve

other than bbn.com and symbolics.com.

symbolics.com hariç istediğim herhangi bir şeyi alabilirdim.

So I picked think.com, but then I thought,

Ve ben think.com'u seçtim, ama sonradan düşündüm ki,

you know, there's a lot of really interesting names out there.

yani biliyorsunuz, seçilebilecek çok enteresan isimler var.

Maybe I should register a few extras just in case.

Belki ne olur ne olmaz diye bir kaç tane ilaveten kaydettirmeliyim.

And then I thought, "Nah, that wouldn't be very nice."

Sonradan "Eh, o kadar da güzel olmaz." diye düşündüm.

(Laughter)

(Kahkahalar)

That attitude of only taking what you need

Yalnız ihtiyacın olanı almak davranışı

was really what everybody had on the network in those days,

o günlerde herkesin yaptığı bir şeydi,

and in fact, it wasn't just the people on the network,

Ve doğrusu, sadece internetteki insanlar öyle değildi,

but it was actually kind of built into the protocols

bir nevi internetin protokollerinin

of the Internet itself.

içinde olan bir şeydi.

So the basic idea of I.P., or Internet protocol,

Yani internet protokolünün, kısaca IP'nin ve

and the way that the -- the routing algorithm that used it,

onu oluşturup yönlendiren algoritmanın temel amacı aslında

were fundamentally "from each according to their ability,

yeteneği olandan alıp

to each according to their need."

ihtiyacı olana vermekti.

And so, if you had some extra bandwidth,

Ve siz biraz fazla bant genişliğine sahip olduğunuzda

you'd deliver a message for someone.

başka birine bir mesaj iletirdiniz.

If they had some extra bandwidth, they would deliver a message for you.

Onlar fazla bant genişliğine sahip olduğunda da size mesaj iletirdi.

You'd kind of depend on people to do that,

Bunu yapmak için bir nevi insanlara

and that was the building block.

bağımlıydınız, ve bu temel ilke sayılırdı.

It was actually interesting that such a communist principle

Aslında böyle bir komünist prensibinin Soğuk Savaş esnasında

was the basis of a system developed during the Cold War

Amerikan Savunma Bakanlığı tarafından geliştirilen

by the Defense Department,

bir sistemin temeli olması bir hayli enteresan.

but it obviously worked really well,

Fakat açıkça görülüyor ki bu gerçekten çok iyi

and we all saw what happened with the Internet.

yürüdü ve internetin nerelere geldiğini gördük.

It was incredibly successful.

İnanılmaz başarılıydı.

In fact, it was so successful that there's no way

Hatta o kadar başarılıydı ki, bugün

that these days you could make a book like this.

böyle bir kitabı tekrar yapmak mümkün değil.

My rough calculation is it would be about 25 miles thick.

Tahminime göre aşağı yukarı 40 km kalınlığında olurdu.

But, of course, you couldn't do it,

Ama elbette böyle bir şey yapılamaz,

because we don't know the names of all the people

çünkü internet kullanan her insanın ismini

with Internet or email addresses,

veya da e-posta adresini bilmiyoruz.

and even if we did know their names,

İsimlerini bilseydik bile, eminim ki

I'm pretty sure that they would not want their name,

isimlerinin, telefon numaralarının ve adreslerinin

address and telephone number published to everyone.

herkese duyurulmasını istemezlerdi.

So the fact is that there's a lot of bad guys on the Internet these days,

Gerçek şu ki günümüzde internette kötü adamlar çok.

and so we dealt with that by making

Bu sorunla da güvenilir alt ağlar, duvarla çevrili topluluklar,

walled communities,

VPN'ler gibi

secure subnetworks, VPNs,

aslında internetin kendisi olmayan, fakat aynı küçük yapıtaşlarından oluşan

little things that aren't really the Internet

şeylerle başa çıktık.

but are made out of the same building blocks,

Fakat yaptığımız aslında

but we're still basically building it out of those

halen aynı güven duygusuyla, aynı yapıtaşlarıyla

same building blocks with those same assumptions of trust.

bunu geliştirmek.

And that means that it's vulnerable

Bu da, meydana gelebilecek hatalara karşı

to certain kinds of mistakes that can happen,

veya bir takım kasıtlı saldırılara karşı savunmasız

or certain kinds of deliberate attacks,

olduğu anlamına geliyor.

but even the mistakes can be bad.

Fakat hatalar bile kötü olabilir.

So, for instance,

Örneğin yakın zamanda Asya'nın tamamında

in all of Asia recently,

YouTube'a erişmek bir süreliğine imkansızdı.

it was impossible to get YouTube for a little while

Sebebi de Pakistan'ın ülke içindeki

because Pakistan made some mistakes

ağında uyguladığı YouTube

in how it was censoring YouTube in its internal network.

sansürlemesindeki hatalardan kaynaklanmıştı.

They didn't intend to screw up Asia, but they did

Bütün Asya'yı altüst etmeyi hedeflemediler

because of the way that the protocols work.

fakat protokoller o şekilde çalıştığı için ettiler.

Another example that may have affected many of you in this audience is,

Başka bir örnek - bu salondakilerin bir çoğunu etkilemiş olabilir

you may remember a couple of years ago,

ve belki hatırlarsınız: bir kaç sene önce

all the planes west of the Mississippi were grounded

Mississippi'nin batısında kalan hiç bir uçak kalkamamıştı.

because a single routing card in Salt Lake City

Sebebi de Salt Lake City'de router kartındaki

had a bug in it.

bir yazılım hatasıydı.

Now, you don't really think

Şimdi havayolları sistemlerimizin

that our airplane system depends on the Internet,

internet'e gerçekten bağlı olmadığını düşünüyorsunuz,

and in some sense it doesn't.

ve bir bakımdan değil de.

I'll come back to that later.

Buna daha sonra döneceğim.

But the fact is that people couldn't take off

Fakat gerçek şu ki, insanlar internette bir şeylerin

because something was going wrong on the Internet,

aksamasından, ve router kartının

and the router card was down.

çalışmamasından dolayi uçamadı.

And so, there are many of those things that start to happen.

Ve buna benzer olaylar da gittikçe artıyor.

Now, there was an interesting thing that happened last April.

Mesela geçen nisanda enteresan bir olay oldu.

All of a sudden,

Birdenbire,

a very large percentage of the traffic on the whole Internet,

Amerikan Askeri Üsleri'nin arasındaki akış dahil,

including a lot of the traffic between U.S. military installations,

dünyadaki bütün internet akışının çok büyük bir kısmı

started getting re-routed through China.

Çin üzerinden dolaştırılmaya başladı.

So for a few hours, it all passed through China.

Ve bir kaç saat boyunca her şey Çin'den geçti.

Now, China Telecom says it was just an honest mistake,

Çin Telekomu bunun sadece küçük bir hatadan kaynaklandığını söyledi,

and it is actually possible that it was, the way things work,

ve böyle olması da gayet mümkün.

but certainly somebody could make

Fakat kesinlikle bir başka kimse

a dishonest mistake of that sort if they wanted to,

isteseydi bile bile de bu "küçük hata"yı yapabilirdi.

and it shows you how vulnerable the system is even to mistakes.

Bu da sistemin küçük hatalara karşı bile ne kadar korunmasız olduğunu gösteriyor.

Imagine how vulnerable the system is to deliberate attacks.

Bir de kasıtlı saldırılara karşı ne kadar korunmasız olduğunu düşünün.

So if somebody really wanted to attack the United States

Yani bugünlerde biri gerçekten A.B.D'ye veya

or Western civilization these days,

batı medeniyetine saldırmak istese,

they're not going to do it with tanks.

bunu tanklarla yapmayacaklar.

That will not succeed.

Bu başarılamaz.

What they'll probably do is something

Yapacakları şey büyük ihtimalle

very much like the attack that happened

İran'daki nükleer tesise yapılan

on the Iranian nuclear facility.

saldırıya çok benzeyecektir.

Nobody has claimed credit for that.

O saldırıyı kimse üstlenmedi.

There was basically a factory of industrial machines.

Orada bir endüstriyel makina fabrikası vardı.

It didn't think of itself as being on the Internet.

Kendisinin internette olduğunu bilmiyordu.

It thought of itself as being disconnected from the Internet,

Kendisinin internet bağlantısının kesildiğini sanıyordu

but it was possible for somebody to smuggle

fakat birinin oraya gizlice

a USB drive in there, or something like that,

bir flaş disk falan sokması mümkündü

and software got in there that causes the centrifuges,

ve oraya oraya giren yazılım santrifüjleri

in that case, to actually destroy themselves.

kendi kendilerine imha ettirdi.

Now that same kind of software could destroy an oil refinery

Buna benzer bir yazılım bir petrol rafinerisini

or a pharmaceutical factory or a semiconductor plant.

veya bir farmasötik fabrikayı ya da bir çip fabrikasını imha edebilir.

And so there's a lot of -- I'm sure you've read a lot in papers,

Ve şu an siber saldırılar ve bunların savunması konusunda

about worries about cyberattacks

çok fazla endişe var... Eminim gazetelerde

and defenses against those.

bununla alakalı çok şey okumuşsunuzdur.

But the fact is, people are mostly focused on

Fakat şu bir gerçek ki insanlar genellikle

defending the computers on the Internet,

internette olan bilgisayarları koruma üzerine odaklanmışlar,

and there's been surprisingly little attention

fakat internetin kendisini bir iletişim aracı olarak

to defending the Internet itself as a communications medium.

savunmaya şaşırtıcı derecede az özen vermişler.

And I think we probably do need to pay

Ve ben buna daha çok dikkat etmemiz gerektiğine inaniyorum

some more attention to that, because it's actually kind of fragile.

çünkü aslında biraz hassas bir yapıya sahip.

So actually, in the early days,

Fakat ilk çıktığı günlerde,

back when it was the ARPANET,

isminin ARPANET olduğu zaman,

there were actually times -- there was a particular time it failed completely

daha doğrusu bazı zamanlar -hatta bir zaman tek bir

because one single message processor

mesaj işlemcisinin arızasından dolayı tamamen

actually got a bug in it.

başarısız olmuştu.

And the way the Internet works is

Ve internetin çalışma sistemi kısacası:

the routers are basically exchanging information

yönlendiriciler mesajları bir yerden diğer bir yere nasıl aktarabilecekleri

about how they can get messages to places,

konusunda aralarında bilgi paylaşıyorlar.

and this one processor, because of a broken card,

Ve bu işlemci, bir arızalı kart yüzünden

decided it could actually get a message

bir mesajı bir yere negatif bir

to some place in negative time.

süreçte aktarabileceğine karar vermiş.

So, in other words, it claimed it could deliver a message before you sent it.

Yani başka bir ifadeyle, siz daha mesaj yollamadan iletebileceğini iddia ediyordu.

So of course, the fastest way to get a message anywhere

Ve elbette bir mesajı herhangi bir yere yollamanın en hızlı yolu

was to send it to this guy,

çabucak geri yollayacak ve

who would send it back in time and get it there super early,

çok hızlı ulaştıracak bu elemana yollamaktı.

so every message in the Internet

Böylelikle internetteki her mesaj

started getting switched through this one node,

bu ağ üzerinden iletilmeye başlandı ve bu da

and of course that clogged everything up.

tabiki her şeyi tıkadı.

Everything started breaking.

Her şey bozulmaya başladı.

The interesting thing was, though,

Ama enteresan olan şey ise

that the sysadmins were able to fix it,

sistem administratörleri bunu düzeltebiliyordu

but they had to basically turn every single thing on the Internet off.

fakat bunun için internetteki her kapatmaları gerekiyordu.

Now, of course you couldn't do that today.

Böyle bir şeyi elbette bugün yapamazsınız.

I mean, everything off, it's like

Yani, her şeyi kapatmak.

the service call you get from the cable company,

Bu tüm dünyanın kablolu ağ şirketinden

except for the whole world.

gelen bir servis mesajı alması gibi bir şey olurdu.

Now, in fact, they couldn't do it for a lot of reasons today.

Tabi ki böyle bir şeyi bugün birçok nedenden dolayı yapamazlar.

One of the reasons is a lot of their telephones

Bunun bir nedeni, telefonlarının çoğu şu an IP protokolü

use IP protocol and use things like Skype and so on

kullanıyor ve Skype ve internetten geçen benzeri

that go through the Internet right now,

şeyler kullanıyorlar.

and so in fact we're becoming dependent on it

Yani aslında gittikçe çeşitli şeylerde ona

for more and more different things,

bağımlı hale geliyoruz. Mesela LAX'i

like when you take off from LAX,

internetten çıkardığınızda interneti gerçekten

you're really not thinking you're using the Internet.

kullandığınızı düşünmeyeceğiniz gibi.

When you pump gas, you really don't think you're using the Internet.

Benzin aldığınızda interneti gerçekten kullandığınızı düşünmüyorsunuz.

What's happening increasingly, though, is these systems

Gittikçe artan bir şey ise bu tür sistemlerin

are beginning to use the Internet.

interneti kullanmaya başlıyor olması.

Most of them aren't based on the Internet yet,

Çoğu henüz internete dayalı değil

but they're starting to use the Internet for service functions,

fakat interneti servis işlevleri için, idari işlevler için

for administrative functions,

kullanmaya başlıyorlar ve cep telefonu

and so if you take something like the cell phone system,

sistemi gibi - henüz hala nispeten internetten bağımsız

which is still relatively independent of the Internet for the most part,

olan bir şeye baktığınızda, internet buna da

Internet pieces are beginning to sneak into it

bazı kontrol ve idari işlevlerde gizlice girmeye

in terms of some of the control and administrative functions,

başlıyor ve aynı yapı taşlarını çok iyi çalıştıkları için,

and it's so tempting to use these same building blocks

ucuz oldukları için, tekrarlandıkları için...

because they work so well, they're cheap,

ve benzeri sebeplerden dolayı

they're repeated, and so on.

kullanmak çok cezbedici geliyor.

So all of our systems, more and more,

Böylelikle bütün sistemlerimiz gittikçe

are starting to use the same technology

aynı teknolojiyi kullanıyorlar

and starting to depend on this technology.

ve bu teknolojiye bağımlı hale geliyorlar.

And so even a modern rocket ship these days

Böylelikle modern bir uzay aracı dahi

actually uses Internet protocol to talk

günümüzde aracın bir ucundan diğer ucuyla konuşmak için

from one end of the rocket ship to the other.

dahi internet protokolünü kullanıyor.

That's crazy. It was never designed to do things like that.

Bu çılgınlık. Bu tarz şeyler için asla tasarlanmamıştı.

So we've built this system

Yani biz bu sistemi kurduk, her bir parçasını da anlıyoruz

where we understand all the parts of it,

fakat bunu umduğumuzdan çok

but we're using it in a very, very different way than we expected to use it,

farklı şekilde kullanıyoruz, ve artık

and it's gotten a very, very different scale

tasarlanma amacından çok çok

than it was designed for.

farklı ölçeklere ulaştı.

And in fact, nobody really exactly understands

Ve gerçekten şu anda hiç kime tam olarak

all the things it's being used for right now.

neler için kullanıldığını anlamıyor.

It's turning into one of these big emergent systems

Bütün parçalarını bizim tasarladığımız fakat gerçekten

like the financial system, where we've designed all the parts

tam olarak kimsenin nasıl işlediğini anlamadığı

but nobody really exactly understands

ve küçük ayrıntılarını bilmediği ve ne tür

how it operates and all the little details of it

sonuçlar doğuracağı bilinmeyen finans sistemi gibi

and what kinds of emergent behaviors it can have.

gelişen bir sisteme dönüşüyor.

And so if you hear an expert talking about the Internet

Ve böylece internet hakkında şunu yapar bunu yapar, gelecekte de şunları

and saying it can do this, or it does do this, or it will do that,

şunları yapacak diyen bir uzmanın konuşmasını duyarsanız,

you should treat it with the same skepticism

bu ifadeleri ekonomi hakkında yorum yapan bir ekonomiste

that you might treat the comments of an economist about the economy

veya havadurumu hakkında yorum yapan bir sunucuya

or a weatherman about the weather, or something like that.

yaklaştığınız şüphenin aynısıyla yaklaşmalısınız.

They have an informed opinion,

Bilgiye dayanan bir düşünceleri var,

but it's changing so quickly that even the experts

fakat bu o kadar hızlı değişiyor ki

don't know exactly what's going on.

uzmanlar dahi ne olacağını öngöremiyor

So if you see one of these maps of the Internet,

Yani internette şu saptamalardan birini görürseniz

it's just somebody's guess.

bilin ki bu yalnız birinin düşüncesi.

Nobody really knows what the Internet is right now

Kimse şu an internetin gerçekten ne olduğunu

because it's different than it was an hour ago.

bilmiyor, çünkü daha bir saat öncesiyle aynı değil.

It's constantly changing. It's constantly reconfiguring.

Sürekli değişiyor. Sürekli yeniden şekilleniyor.

And the problem with it is,

Ve bununla olan asıl sorun,

I think we are setting ourselves up for a kind of disaster

bence bizim kendimizi finansal felakette olduğu gibi

like the disaster we had in the financial system,

yeni bir felakete hazırlıyor olmamız.

where we take a system that's basically built on trust,

Finansal sistem de aynı şekilde başta güven üzerine kurulmuştu

was basically built for a smaller-scale system,

ve daha küçük ölçekli bir sistem olarak yapılmıştı

and we've kind of expanded it way beyond the limits

ve biz onu tasarlanma amacının

of how it was meant to operate.

sınırlarının ötesinde genişlettik.

And so right now, I think it's literally true

Ve sanırım şu an internette verimli bir

that we don't know what the consequences

DOS saldırısının ne tür sonuçlar

of an effective denial-of-service attack

doğurabileceğini bilmediğimiz apaçık ortada. Ve bu sene

on the Internet would be,

ne sonuç doğuracaksa, seneye bu

and whatever it would be is going to be worse next year,

daha da kötü olacak ve sonra daha da

and worse next year, and so on.

kötüleşerek devam edecek.

But so what we need is a plan B.

O yüzden bir plan B'ye ihtiyacımız var.

There is no plan B right now.

Şu an bir plan B yok.

There's no clear backup system that we've very carefully kept

İnternetten bağımsız olmamızı sağlayacak apayrı yapıtaşlarından oluşan

to be independent of the Internet,

özenle tuttuğumuz temiz bir

made out of completely different sets of building blocks.

yedekleme sistemimiz yok.

So what we need is something that doesn't necessarily

Dolayısıyla ihtiyacımız olan şeyin illa internetin performansına

have to have the performance of the Internet,

sahip olması şart değil.

but the police department has to be able

Fakat bir polis şubesi itfaiye

to call up the fire department even without the Internet,

şubesine internet olmadan da ulaşabilmeli

or the hospitals have to order fuel oil.

veya hastaneler de akaryakıt ısmarlayabilmeli.

This doesn't need to be a multi-billion-dollar government project.

Bunun bir multi milyar dolarlık hükümet projesi olması gerekmiyor.

It's actually relatively simple to do, technically,

Bu aslında teknik olarak oldukça basit bir şey

because it can use existing fibers that are in the ground,

çünkü hazır fiber altyapıdan ve

existing wireless infrastructure.

hazır kablosuz altyapıdan yararlanabilir.

It's basically a matter of deciding to do it.

Mesele sadece böyle bir şeyi yapmaya karar vermekte.

But people won't decide to do it

Lakin insanlar buna olan ihtiyacı hissetmeden

until they recognize the need for it,

karar da vermeyecekler ve şu an

and that's the problem that we have right now.

yaşadığımız sorun da tam olarak bu.

So there's been plenty of people,

Ve birçok insan, hatta bir çoğumuz

plenty of us have been quietly arguing

böyle bağımsız bir sistemimiz olsun

that we should have this independent system for years,

diye sessizce tartıştık yıllarca.

but it's very hard to get people focused on plan B

Fakat plan A bu kadar iyi çalışırken insanların dikkatini

when plan A seems to be working so well.

plan B ye çekmek çok zor.

So I think that, if people understand

Yani benim düşüncem, herkes

how much we're starting to depend on the Internet,

internete ne kadar bağımlı hale geldiğimizi anlarsa,

and how vulnerable it is,

ne kadar savunmasız olduğunu anlarsa,

we could get focused on

o zaman şu diğer sistemin var olmasına

just wanting this other system to exist,

odaklanabiliriz. Ve sanıyorum yeterli sayıda insan

and I think if enough people say, "Yeah, I would like to use it,

"Evet, böyle bir sistemimiz olsun isterim,

I'd like to have such a system," then it will get built.

bu tarz bir sistem yapılsın" derse, o zaman yapılır.

It's not that hard a problem.

O kadar da zor bir sorun değil.

It could definitely be done by people in this room.

Bu kesinlikle bu odadaki insanlar tarafından yapılabilir.

And so I think that this is actually,

Ve zannediyorum bu sorun,

of all the problems you're going to hear about at the conference,

bu konferansta duyacağınız sorunlar içinde

this is probably one of the very easiest to fix.

düzeltilmesi en kolay sorunlardan biridir.

So I'm happy to get a chance to tell you about it.

Bunun hakkında sizi bilgilendirme şansı bulduğum için çok mutluyum.

Thank you very much.

Çok teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)