The neuroscience of restorative justice | Dan Reisel

Tłumaczenie: Małgorzata Kuś Korekta: Maciej Mackiewicz

I'd like to talk today

Chcę dziś opowiedzieć

about how we can change our brains

o tym, jak możemy zmieniać nasze mózgi

and our society.

i społeczeństwo.

Meet Joe.

Poznajcie Joego.

Joe's 32 years old and a murderer.

Ma 32 lata i jest mordercą.

I met Joe 13 years ago on the lifer wing

Poznałem go 13 lat temu wśród skazanych na dożywocie

at Wormwood Scrubs high-security prison in London.

w więzieniu o zaostrzonym rygorze Wormwood Scrubs w Londynie.

I'd like you to imagine this place.

Wyobraźcie sobie to miejsce,

It looks and feels like it sounds:

wygląda tak jak brzmi.

Wormwood Scrubs.

[dosłownie: robaczywe krzaki]

Built at the end of the Victorian Era

Zbudowane pod koniec epoki wiktoriańskiej,

by the inmates themselves,

przez samych osadzonych,

it is where England's most dangerous prisoners are kept.

mieści najgroźniejszych więźniów w Anglii.

These individuals have committed acts

Tych, którzy dopuścili się

of unspeakable evil.

niewyobrażalnych przestępstw.

And I was there to study their brains.

A ja byłem tam, żeby zbadać ich mózgi,

I was part of a team of researchers

jako członek zespołu badawczego

from University College London,

z University College London

on a grant from the U.K. department of health.

finansowanego przez Ministerstwo Zdrowia.

My task was to study a group of inmates

Miałem zbadać grupę więźniów

who had been clinically diagnosed as psychopaths.

zdiagnozowanych jako psychopaci.

That meant they were the most

Znaczy to, że byli najbardziej bezduszni i agresywni

callous and the most aggressive

of the entire prison population.

spośród wszystkich więźniów.

What lay at the root of their behavior?

Co leżało u źródła ich zachowań?

Was there a neurological cause for their condition?

Czy istniały neurologiczne przyczyny ich stanu?

And if there was a neurological cause,

A jeśli tak,

could we find a cure?

czy można to wyleczyć?

So I'd like to speak about change, and especially about emotional change.

Chciałbym opowiedzieć o zmianie,

szczególnie o zmianie emocjonalnej.

Growing up, I was always intrigued

Kiedy dorastałem, ciekawiło mnie jak zmieniają się ludzie.

by how people change.

My mother, a clinical psychotherapist,

Moja matka, psychoterapeutka kliniczna,

would occasionally see patients at home

czasem przyjmowała wieczorami pacjentów w domu.

in the evening.

She would shut the door to the living room,

Zamykała drzwi do salonu,

and I imagined

a ja wyobrażałem sobie

magical things happened in that room.

magiczne rzeczy dziejące się w środku.

At the age of five or six

Mając pięć czy sześć lat

I would creep up in my pajamas

skradałem się w piżamce

and sit outside with my ear glued to the door.

i siedziałem z uchem przyklejonym do drzwi.

On more than one occasion, I fell asleep

Czasem zasypiałem

and they had to push me out of the way

i musieli usuwać mnie spod nóg po skończonej sesji.

at the end of the session.

And I suppose that's how I found myself

Pewnie dlatego znalazłem się

walking into the secure interview room

w strzeżonym pokoju przesłuchań

on my first day at Wormwood Scrubs.

pierwszego dnia w Wormwood Scrubs.

Joe sat across a steel table

Joe siedział po drugiej stronie stalowego stołu

and greeted me with this blank expression.

i przywitał mnie z kamienną twarzą.

The prison warden, looking equally indifferent,

Strażnik więzienny, wyglądający na równie obojętnego,

said, "Any trouble, just press the red buzzer,

powiedział: "W razie problemów wciśnij czerwony guzik,

and we'll be around as soon as we can."

przyjdziemy najszybciej jak się da".

(Laughter)

(Śmiech)

I sat down.

Usiadłem,

The heavy metal door slammed shut behind me.

ciężkie metalowe drzwi zatrzasnęły się za mną.

I looked up at the red buzzer

Spojrzałem na przycisk

far behind Joe on the opposite wall.

na ścianie za plecami Joego.

(Laughter)

(Śmiech)

I looked at Joe.

Spojrzałem na Joego.

Perhaps detecting my concern,

Może wyczuwając moje obawy, pochylił się

he leaned forward, and said,

as reassuringly as he could,

i powiedział tak uspokajająco jak tylko potrafił.

"Ah, don't worry about the buzzer,

"Nie przejmuj się przyciskiem. I tak nie działa".

it doesn't work anyway."

(Śmiech)

(Laughter)

Over the subsequent months,

W ciągu następnych miesięcy

we tested Joe and his fellow inmates,

zbadaliśmy Joego i jego współwięźniów

looking specifically at their ability

skupiając się głównie na ich zdolnościach

to categorize different images of emotion.

kategoryzowania różnych obrazów emocji.

And we looked at their physical response

Przyjrzeliśmy się fizycznym reakcjom na te emocje.

to those emotions.

So, for example, when most of us look

Większość z nas patrząc na zdjęcie kogoś smutnego

at a picture like this of somebody looking sad,

we instantly have a slight,

natychmiast wykazuje drobną,

mierzalną reakcję fizjologiczną,

measurable physical response:

increased heart rate, sweating of the skin.

przyspieszone tętno, zwiększoną potliwość.

Whilst the psychopaths in our study were able

Mimo, że badani psychopaci

to describe the pictures accurately,

potrafili poprawnie opisać obrazki,

they failed to show the emotions required.

nie wykazywali odpowiednich emocji.

They failed to show a physical response.

Brak było reakcji fizjologicznej.

It was as though they knew the words

Jakby znali słowa,

but not the music of empathy.

ale nie melodię empatii.

So we wanted to look closer at this

Chcieliśmy lepiej to zbadać,

to use MRI to image their brains.

obrazując ich mózgi metodą rezonansu magnetycznego.

That turned out to be not such an easy task.

Okazało się to kłopotliwym zadaniem.

Imagine transporting a collection

Wyobraźcie sobie transportowanie

of clinical psychopaths across central London

zdiagnozowanych psychopatów, skutych w kajdany,

in shackles and handcuffs

przez centrum Londynu

in rush hour,

w godzinach szczytu.

and in order to place each of them in an MRI scanner,

Żeby umieścić każdego z nich w komorze skanera

you have to remove all metal objects,

trzeba usunąć wszystkie metalowe obiekty, w tym kajdany

including shackles and handcuffs,

and, as I learned, all body piercings.

i, jak się okazało, także kolczyki.

Po pewnym czasie uzyskaliśmy wstępne wyniki.

After some time, however, we had a tentative answer.

These individuals were not just the victims

Nie byli oni wyłącznie ofiarami trudnego dzieciństwa.

of a troubled childhood.

There was something else.

Jest coś jeszcze.

People like Joe have a deficit in a brain area

Joe i jemu podobni wykazują deficyty

w części mózgu zwanej ciałem migdałowatym.

called the amygdala.

The amygdala is an almond-shaped organ

Jest to jądro o migdałowatym kształcie

deep within each of the hemispheres of the brain.

osadzone głęboko w obu półkulach mózgu.

It is thought to be key to the experience of empathy.

Jest uważane za kluczowe dla odczuwania empatii.

Normally, the more empathic a person is,

Im bardziej empatyczna jest osoba,

the larger and more active their amygdala is.

tym ciało migdałowate jest większe i bardziej aktywne.

Our population of inmates

U naszych więźniów ten obszar był niesprawny,

had a deficient amygdala,

which likely led to their lack of empathy

co mogło prowadzić do braku empatii

and to their immoral behavior.

i niemoralnych zachowań.

So let's take a step back.

Zróbmy krok wstecz.

Normally, acquiring moral behavior

Nabywanie moralnego postępowania

is simply part of growing up,

jest częścią dorastania,

like learning to speak.

tak jak rozwój mowy.

At the age of six months, virtually every one of us

W wieku sześciu miesięcy

is able to differentiate between animate and inanimate objects.

prawie każdy potrafi rozróżnić

obiekty ożywione od nieożywionych.

At the age of 12 months,

Mając 12 miesięcy,

most children are able to imitate

większość dzieci potrafi naśladować

the purposeful actions of others.

celowe czynności innych.

So for example, your mother raises her hands

Kiedy matka podnosi ręce i się przeciąga,

to stretch, and you imitate her behavior.

dziecko ją naśladuje.

At first, this isn't perfect.

Na początku jest to niedoskonałe.

I remember my cousin Sasha,

Pamiętam mojego kuzyna Sashę.

two years old at the time,

Gdy miał dwa lata

looking through a picture book

przeglądał książeczkę obrazkową,

and licking one finger and flicking the page with the other hand,

zwilżając palec jednej ręki przewracał strony drugą ręką.

licking one finger and flicking the page with the other hand.

(Laughter)

(Śmiech)

Bit by bit, we build the foundations of the social brain

Krok po kroku tworzymy bazę dla "mózgu społecznego",

so that by the time we're three, four years old,

osiągając trzeci lub czwarty rok życia,

most children, not all,

większość dzieci

have acquired the ability to understand

osiąga zdolność rozumienia intencji innych osób,

the intentions of others,

another prerequisite for empathy.

kolejny warunek empatycznego zachowania.

The fact that this developmental progression

Rozwój tych zdolności wraz z wiekiem

is universal,

jest uniwersalny,

irrespective of where you live in the world

niezależny od miejsca zamieszkania

or which culture you inhabit,

czy kultury, w której się wychowuje,

strongly suggests that the foundations

co wskazuje, że predyspozycje

of moral behavior are inborn.

do moralnego działania są wrodzone.

If you doubt this,

Jeśli macie wątpliwości,

try, as I've done, to renege on a promise you've made

spróbujcie, jak ja, nie dotrzymać obietnicy

to a four-year-old.

danej czterolatkowi.

You will find that the mind of a four-year old

Zrozumiecie, że jego umysłowi

is not naïve in the slightest.

daleko do naiwności,

It is more akin to a Swiss army knife

a bliżej do szwajcarskiego scyzoryka

with fixed mental modules

z wbudowanymi modułami

finely honed during development

wyostrzonymi w procesie rozwoju

and a sharp sense of fairness.

i silnym poczuciem sprawiedliwości.

The early years are crucial.

Pierwsze lata są kluczowe.

There seems to be a window of opportunity,

Okazuje się, że jest to moment,

after which mastering moral questions

po którym opanowanie zagadnień moralnych

becomes more difficult,

staje się utrudnione,

like adults learning a foreign language.

jak nauka obcego języka dla dorosłych.

That's not to say it's impossible.

Nie jest to jednak niemożliwe.

A recent, wonderful study from Stanford University

Niedawne, wspaniałe badanie na Uniwersytecie Stanforda

showed that people who have played

pokazało, że osoby, które grały w wirtualną grę,

a virtual reality game in which they took on

gdzie wcielali się w rolę dobrego i pomocnego superbohatera,

the role of a good and helpful superhero

actually became more caring and helpful

byli później bardziej troskliwi i pomocni dla innych.

towards others afterwards.

Now I'm not suggesting

Nie sugeruję,

we endow criminals with superpowers,

że przestępcy powinni otrzymać nadludzkie moce,

but I am suggesting that we need to find ways

ale proponuję znalezienie sposobów,

to get Joe and people like him

żeby u ludzi takich jak Joe

to change their brains and their behavior,

wywołać zmiany w mózgu i w zachowaniu.

for their benefit

Dla dobra ich samych,

and for the benefit of the rest of us.

a także dla dobra nas wszystkich.

So can brains change?

Czy mózg może się zmienić?

For over 100 years,

Przez ponad sto lat

neuroanatomists and later neuroscientists

neuroanatomowie, a potem inni badacze mózgu,

held the view that after initial development in childhood,

utrzymywali, że po okresie dziecięcego rozwoju

no new brain cells could grow

powstanie nowych komórek w mózgach dorosłych jest niemożliwe.

in the adult human brain.

The brain could only change

Mózg może się zmieniać wyłącznie w pewnych granicach.

within certain set limits.

That was the dogma.

Taki był dogmat.

But then, in the 1990s,

Później, w latach 90.,

studies starting showing,

pojawiły się wyniki badań,

following the lead of Elizabeth Gould at Princeton and others,

począwszy od zespołu Elizabeth Gould z Princeton,

studies started showing the evidence of neurogenesis,

które dostarczały dowodów na istnienie neurogenezy,

the birth of new brain cells

narodzin nowych komórek nerwowych

in the adult mammalian brain,

w mózgach dorosłych ssaków.

first in the olfactory bulb,

Najpierw w opuszce węchowej

which is responsible for our sense of smell,

odpowiedzialnej za zmysł węchu.

then in the hippocampus

Potem w hipokampie

involving short-term memory,

związanym z pamięcią krótkotrwałą,

and finally in the amygdala itself.

wreszcie w samym ciele migdałowatym.

In order to understand

Żeby zrozumieć jak działa ten proces,

how this process works,

I left the psychopaths and joined a lab in Oxford

zostawiłem psychopatów na rzecz laboratorium w Oxfordzie

specializing in learning and development.

specjalizującego się w uczeniu się i rozwoju.

Instead of psychopaths, I studied mice,

Zamiast psychopatów badałem myszy,

because the same pattern of brain responses

ponieważ te same wzory aktywności mózgu

appears across many different species of social animals.

występują u różnych gatunków zwierząt społecznych.

So if you rear a mouse in a standard cage,

Kiedy hoduje się mysz w zwyczajnej klatce,

a shoebox, essentially, with cotton wool,

pudełku po butach wyłożonym watą,

alone and without much stimulation,

samotnie i bez wielu bodźców,

not only does it not thrive,

nie będzie czuła się dobrze i często może rozwinąć

but it will often develop strange,

dziwne, powtarzające się zachowania.

repetitive behaviors.

This naturally sociable animal

To z natury towarzyskie zwierzę

will lose its ability to bond with other mice,

straci zdolność do budowania więzi z innymi,

even becoming aggressive when introduced to them.

a nawet będzie na nie reagowało agresją.

However, mice reared in what we called

Z kolei myszy hodowane we wzbogaconym środowisku,

an enriched environment,

a large habitation with other mice

na dużej przestrzeni dzielonej z innymi,

with wheels and ladders and areas to explore,

z kołowrotkami, drabinami i obszarami do eksploracji,

demonstrate neurogenesis,

wykazywały neurogenezę,

the birth of new brain cells,

powstawanie nowych komórek nerwowych.

and as we showed, they also perform better

Jak ustaliliśmy, lepiej sobie radzą

on a range of learning and memory tasks.

w zadaniach związanych z uczeniem się i pamięcią.

Now, they don't develop morality to the point of

Ich moralność nie rozwija się na tyle,

carrying the shopping bags of little old mice

że zaczynają pomagać myszom-staruszkom przenieść zakupy przez jezdnię,

across the street,

but their improved environment results in healthy,

ale wzbogacone środowisko

wywołuje zdrowe, towarzyskie zachowania.

sociable behavior.

Mice reared in a standard cage, by contrast,

Dla porównania, myszy hodowane w zwykłej klatce,

not dissimilar, you might say, from a prison cell,

nie tak różnej od więziennej celi,

have dramatically lower levels of new neurons

wykazują znacznie mniejszy poziom

in the brain.

nowych neuronów w mózgu.

It is now clear that the amygdala of mammals,

Wiemy już, że w ciele migdałowatym ssaków,

including primates like us,

w tym nas, naczelnych, może zachodzić neurogeneza.

can show neurogenesis.

In some areas of the brain,

W niektórych częściach mózgu

more than 20 percent of cells are newly formed.

ponad 20 procent komórek jest nowo powstałych.

We're just beginning to understand

Dopiero zaczynamy rozumieć

what exact function these cells have,

jaką dokładnie funkcję one pełnią,

but what it implies is that the brain is capable

ale pokazuje to, że mózgi są zdolne do niezwykłych zmian,

of extraordinary change way into adulthood.

także w wieku dorosłym.

However, our brains are also

Mimo wszystko nasze mózgi

exquisitely sensitive to stress in our environment.

są niezwykle wrażliwe na stres w naszym otoczeniu.

Stress hormones, glucocorticoids,

Hormony stresu, glikokortykoidy,

released by the brain,

wydzielane przez mózg, hamują wzrost nowych komórek.

suppress the growth of these new cells.

The more stress, the less brain development,

Im więcej stresu, tym słabszy rozwój mózgu,

which in turn causes less adaptability

co obniża zdolność adaptacji

and causes higher stress levels.

i prowadzi do dalszego wzrostu poziom stresu.

This is the interplay between nature and nurture

Jest to wzajemne oddziaływanie natury i kultury,

in real time in front of our eyes.

dziejące się na naszych oczach.

Gdyby się zastanowić,

When you think about it,

jest to ironia, że naszym rozwiązaniem

it is ironic that our current solution

for people with stressed amygdalae

dla ludzi z ciałem migdałowatym w stresie,

is to place them in an environment

jest umieszczenie ich w środowisku,

that actually inhibits any chance of further growth.

które likwiduje szanse dalszego rozwoju.

Of course, imprisonment is a necessary part

Jasne, uwięzienie to niezbędny element

of the criminal justice system

wymiaru sprawiedliwości i bezpieczeństwa publicznego.

and of protecting society.

Our research does not suggest

Nasze badania nie sugerują,

that criminals should submit their MRI scans

że przestępcy powinni składać wyniki rezonansu magnetycznego

as evidence in court

and get off the hook because they've got a faulty amygdala.

jako dowody w sądzie,

żeby wykręcić się wadliwym ciałem migdałowatym.

The evidence is actually the other way.

Wręcz przeciwnie.

Because our brains are capable of change,

Skoro nasze mózgi mają zdolność do zmiany,

we need to take responsibility for our actions,

musimy wziąć odpowiedzialność za nasze czyny,

and they need to take responsibility

a oni za swoją resocjalizację.

for their rehabilitation.

One way such rehabilitation might work

Jeden ze sposobów jej przeprowadzenia

is through restorative justice programs.

to programy sprawiedliwości naprawczej.

Here victims, if they choose to participate,

Ofiary, jeśli decydują się na udział,

and perpetrators meet face to face

spotykają się twarzą w twarz ze sprawcą

in safe, structured encounters,

w bezpiecznych, kontrolowanych warunkach.

and the perpetrator is encouraged

Zachęca się sprawcę do przyjęcia odpowiedzialności,

to take responsibility for their actions,

and the victim plays an active role in the process.

a ofiara aktywnie uczestniczy w tym procesie.

In such a setting, the perpetrator can see,

W takim środowisku sprawca widzi,

perhaps for the first time,

czasem po raz pierwszy,

the victim as a real person

ofiarę jako rzeczywistą osobę,

with thoughts and feelings and a genuine

z myślami, uczuciami

emotional response.

i szczerymi reakcjami emocjonalnymi.

This stimulates the amygdala

Pobudza to ciało migdałowate

and may be a more effective rehabilitative practice

i może mieć silniejszy wpływ resocjalizujący

than simple incarceration.

niż samo pozbawienie wolności.

Such programs won't work for everyone,

Takie programy nie pomogą wszystkim,

but for many, it could be a way

ale dla wielu mogą być sposobem

to break the frozen sea within.

stopienia wewnętrznego lodu.

So what can we do now?

Co możemy teraz zrobić?

How can we apply this knowledge?

Jak możemy wykorzystać tę wiedzę?

I'd like to leave you with

Chcę was przedstawić

trzy lekcje, których się nauczyłem.

three lessons that I learned.

The first thing that I learned was that

Pierwsza lekcja mówi,

we need to change our mindset.

że musimy zmienić podejście.

Since Wormwood Scrubs was built 130 years ago,

Odkąd 130 lat temu zbudowano Wormwood Scrubs,

society has advanced in virtually every aspect,

postęp dokonał się niemal we wszystkich aspektach życia,

in the way we run our schools, our hospitals.

w sposobach działania szkół i szpitali.

Yet the moment we speak about prisons,

Ale w przypadku więzień

it's as though we're back in Dickensian times,

jest tak, jakbyśmy się cofnęli do czasów Dickensa,

if not medieval times.

jeśli nie do średniowiecza.

For too long, I believe,

Uważam, że zbyt długo

we've allowed ourselves to be persuaded

dawaliśmy się przekonać

of the false notion that human nature cannot change,

do fałszywego poglądu, że natura ludzka jest niezmienna.

and as a society, it's costing us dearly.

I jako społeczeństwo płacimy za to wysoką cenę.

We know that the brain is capable of extraordinary change,

Wiemy, że mózg jest zdolny do niezwykłych zmian,

and the best way to achieve that,

a najlepszą drogą, by to osiągnąć,

even in adults, is to change and modulate

także u dorosłych,

jest celowa modyfikacja środowiska.

our environment.

The second thing I have learned

Druga rzecz, której się nauczyłem,

is that we need to create an alliance

to potrzeba stworzenia współpracy

of people who believe that science is integral

pomiędzy ludźmi, którzy wierzą,

że nauka jest niezbędna do wprowadzania zmian w społeczeństwie.

to bringing about social change.

It's easy enough for a neuroscientist to place

Łatwo jest badaczowi umieścić

a high-security inmate in an MRI scanner.

niebezpiecznego więźnia w skanerze MRI.

Well actually, that turns out not to be so easy,

No, w sumie nie aż tak łatwo,

but ultimately what we want to show

ale to co chcemy pokazać,

is whether we're able to reduce the reoffending rates.

to ocena szans obniżenia wskaźników recydywy.

In order to answer complex questions like that,

Żeby odpowiedzieć na tak skomplikowane pytania

we need people of different backgrounds --

potrzebujemy ludzi z różnych środowisk,

lab-based scientists and clinicians,

laborantów, klinicystów,

social workers and policy makers,

pracowników socjalnych, ustawodawców,

philanthropists and human rights activists —

filantropów i obrońców praw człowieka,

to work together.

żeby pracowali razem.

Finally, I believe we need

Ostatecznie powinniśmy zmieniać nasze własne ciała migdałowate,

to change our own amygdalae,

because this issue goes to the heart

bo ta sprawa dotyka sedna egzystencji,

not just of who Joe is,

nie tylko Joego, także naszej.

but who we are.

We need to change our view of Joe

Musimy przestać postrzegać Joego

as someone wholly irredeemable,

jako kogoś, dla kogo nie ma ratunku.

because if we see Joe as wholly irredeemable,

Bo jeśli my go tak widzimy,

how is he going to see himself as any different?

w jaki sposób on może postrzegać siebie inaczej?

In another decade, Joe will be released

Na przestrzeni dziesięciu lat Joe opuści mury Wormwood Scrubs.

from Wormwood Scrubs.

Will he be among the 70 percent of inmates

Czy dołączy do 70% więźniów,

who end up reoffending

którzy dokonują recydywy

and returning to the prison system?

i wracają za kratki?

Wouldn't it be better if, while serving his sentence,

Czy nie byłoby lepiej, gdyby, odsiadując wyrok,

Joe was able to train his amygdala,

Joe mógł ćwiczyć swoje ciało migdałowate,

which would stimulate the growth of new brain cells

co pobudziłoby rozwój nowych komórek i połączeń mózgowych,

and connections,

so that he will be able to face the world

żeby mógł odnaleźć się w świecie

once he gets released?

po wyjściu z więzienia?

Surely, that would be in the interest of all of us.

Jestem pewny, że leży to w naszym wspólnym interesie.

(Applause)

(Brawa)

Thank you. (Applause)

Dziękuję. (Brawa)