Alejandro Aravena: My architectural philosophy? Bring the community into the process

Tłumaczenie: Sandra Swałdek Korekta: Rysia Wand

If there's any power in design,

Jeżeli jest jakaś siła w projektowaniu,

that's the power of synthesis.

to jest to siła syntezy.

The more complex the problem,

Im bardziej skomplikowany problem,

the more the need for simplicity.

tym większa potrzeba jego uproszczenia.

So allow me to share three cases

Podzielę się z wami trzema przypadkami,

where we tried to apply

w których postaraliśmy się zastosować

design's power of synthesis.

siłę syntezy w projektowaniu.

Let's start with the global challenge of urbanization.

Zacznę od globalnego wyzwania, jakim jest urbanizacja.

It's a fact that people are moving towards cities.

Ludzie coraz częściej wybierają miasta i jest to dobry znak,

and even if counterintuitive, it's good news.

choć takie działanie zdaje się przeczyć intuicji.

Evidence shows that people are better off in cities.

Dowody pokazują, że mieszczanom lepiej się wiedzie.

But there's a problem that I would call

Istnieje jednak problem, który nazywam zagrożeniem "3S".

the "3S" menace:

The scale, speed, and scarcity of means

Skala, szybkość i skromne środki,

with which we will have to respond to this phenomenon

z jakimi trzeba zareagować na to zjawisko

has no precedence in history.

jest bez precedensu.

For you to have an idea,

Nakreślę problem:

out of the three billion people living in cities today,

z trzech miliardów ludzi żyjących w miastach,

one billion are under the line of poverty.

miliard żyje poniżej granicy ubóstwa.

By 2030, out of the five billion people

Do 2030 roku z pięciu miliardów

that will be living in cities,

mieszkańców miast,

two billion are going to be under the line of poverty.

dwa miliardy znajdzie się poniżej tej granicy.

That means that we will have to build

To oznacza, że będziemy musieli budować

a one million-person city per week

jednomilionowe miasto tygodniowo

mając 10 000 dolarów na każdą rodzinę

with 10,000 dollars per family

during the next 15 years.

przez następne 15 lat.

A one million-person city per week

Jednomilionowe miasto na tydzień

mając 10 000 dolarów na rodzinę.

with 10,000 dollars per family.

If we don't solve this equation,

Musimy rozwiązać to równanie,

it is not that people will stop coming to cities.

bo ludzie nie przestaną

They will come anyhow,

zjeżdżać się do miast,

but they will live in slums, favelas

ale będą żyć w slamsach, fawelach

and informal settlements.

czy na nieformalnych osiedlach.

So what to do? Well, an answer may come

Co zrobić?

Fawele i slamsy mogą przynieść odpowiedź.

from favelas and slums themselves.

A clue could be in this question we were asked

Potrzebna wskazówka jest w zadaniu

zleconym nam 10 lat temu.

10 years ago.

We were asked to accommodate 100 families

Mieliśmy umieścić 100 rodzin,

that had been occupying illegally

które zajmowały nielegalnie

half a hectare in the center

pół hektara w centrum miasta Iquique

of the city of Iquique in the north of Chile

na północy Chile,

using a $10,000 subsidy

mając do dyspozycji 10 000 dolarów subsydiów,

with which we had to buy the land,

za które mieliśmy kupić ziemię,

provide the infrastructure,

zapewnić infrastrukturę

and build the houses that, in the best of the cases,

i zbudować domy

nie większe niż 40 metrów kwadratowych.

would be of around 40 square meters.

And by the way, they said,

Powiedziano nam też,

the cost of the land,

że z racji lokalizacji w centrum miasta,

because it's in the center of the city,

koszty będą trzy razy większe w porównaniu

is three times more

than what social housing can normally afford.

do wydatków na budownictwo socjalne.

Due to the difficulty of the question,

Ze względu na trudność wyzwania,

postanowiliśmy włączyć rodziny

we decided to include the families

in the process of understanding the constraints,

do procesu, by zrozumieć ograniczenia.

and we started a participatory design process,

Rozpoczęliśmy z uczestnikami proces projektowania

and testing what was available there in the market.

oraz sprawdzania, co jest dostępne na rynku.

Detached houses,

Domy wolnostojące

30 families could be accommodated.

pomieściłyby 30 rodzin.

Row houses, 60 families.

Domy szeregowe - 60 rodzin.

["100 families"] The only way to accommodate all of them

["100 rodzin"]. Jedynym sposobem

by pomieścić taką ilość było budowanie na wysokość,

was by building in height,

and they threatened us

lecz zagrożono nam strajkiem głodowym,

to go on a hunger strike

if we even dared to offer this

jeżeli w ogóle zaproponujemy takie rozwiązanie,

as a solution,

because they could not make the tiny apartments

gdyż tak małych mieszkań nie można by rozbudować.

expand.

So the conclusion with the families —

Wraz z rodzinami, nie sami,

and this is important, not our conclusion —

doszliśmy do wniosku,

with the families, was that we had a problem.

że mamy problem.

We had to innovate.

Musieliśmy wprowadzić innowacje.

So what did we do?

Co więc zrobiliśmy?

Well, a middle-class family

Rodzina z klasy średniej

lives reasonably well

żyje na wystarczająco dobrym poziomie

in around 80 square meters,

na jakichś 80 metrach kwadratowych,

but when there's no money,

tylko że przez brak pieniędzy

what the market does

rynek zmusił nas

is to reduce the size of the house

do zmniejszenia tej powierzchni

to 40 square meters.

do 40 metrów kwadratowych.

What we said was,

Odpowiedzieliśmy, że zamiast narzekać,

what if,

instead of thinking of 40 square meters

że 40 m2 to za mało na dom,

as a small house,

why don't we consider it

potraktujemy to jako pół przyzwoitego domu.

half of a good one?

When you rephrase the problem

Jeśli tak ujmiemy problem,

as half of a good house

instead of a small one,

the key question is, which half do we do?

powstaje pytanie,

którą połowę domu urządzamy?

And we thought we had to do with public money

Rozważaliśmy, jak spożytkować fundusze na tę połowę,

the half that families won't be able to do individually.

z którą rodziny nie poradzą sobie osobno.

We identified five design conditions

Określiliśmy pięć warunków projektowych

that belonged to the hard half of a house,

dla zabudowanej części budynku

and we went back to the families to do two things:

i wróciliśmy do rodzin,

join forces and split tasks.

żeby połączyć siły i rozdzielić zadania.

Our design was something in between

Nasz projekt zakładał coś pomiędzy

a building and a house.

budynkiem a domem.

As a building, it could pay

Jako budynek - opłacał kosztowną

for expensive, well-located land,

i dobrze zlokalizowaną działkę.

and as a house, it could expand.

Jako dom mógł zostać rozbudowany.

If, in the process of not being expelled

Nikt nie musiał przenosić się na peryferie podczas budowy,

to the periphery while getting a house,

families kept their network and their jobs,

więc rodziny zachowywały swoje kontakty i pracę.

we knew that the expansion would begin right away.

Rozbudowa mogła zacząć się od razu.

So we went from this initial social housing

Tak przeszliśmy z początkowych mieszkań komunalnych

to a middle-class unit achieved by families themselves

do mieszkań klasy średniej, a to dzięki osiągnięciom samych rodzin

within a couple of weeks.

w ciągu paru tygodni.

This was our first project

Był to nasz pierwszy projekt

in Iquique 10 years ago.

w Iquique 10 lat temu,

This is our last project in Chile.

a o to nasz ostatni z Chile.

Different designs, same principle:

Różne projekty, ta sama zasada.

You provide the frame,

Ty wprowadzasz zarys projektu,

and from then on, families take over.

a potem rodzina go przejmuje.

So the purpose of design,

Celem projektu,

trying to understand and trying to give an answer

zrozumienia i rozwiązania problemu trzech zagrożeń,

to the "3S" menace,

scale, speed, and scarcity,

skali, szybkości i środków

is to channel people's own building capacity.

jest ukierunkowanie zdolności budowlanych zainteresowanych osób.

We won't solve the one million people per week equation

Nie rozwiążemy tego równania,

unless we use people's own power for building.

póki nie włączymy ludzi w ten proces.

So, with the right design,

Z odpowiednim projektem

slums and favelas may not be the problem

slamsy i fawele nie są problemem,

but actually the only possible solution.

lecz jedynym rozwiązaniem.

The second case is how design can contribute

Drugi przykład pokazuje,

jak projekt może wspomóc zrównoważony rozwój.

to sustainability.

In 2012, we entered the competition

W 2012 roku wzięliśmy udział w konkursie organizowanym

for the Angelini Innovation Center,

przez Centrum Innowacji Angelini.

and the aim was to build

Celem było zbudowanie właściwego środowiska

the right environment for knowledge creation.

dla pomysłowego wykorzystywania wiedzy.

It is accepted that for such an aim,

Przyjmuje się, że w celu tworzenia wiedzy

knowledge creation,

interakcje międzyludzkie oraz bezpośredni kontakt

interaction among people, face-to-face contact,

it's important, and we agreed on that.

są istotne, z czym się zgadzamy.

But for us, the question of the right environment

Jednak potraktowaliśmy to zadanie dosłownie.

was a very literal question.

We wanted to have a working space

Chcieliśmy przestrzeni do pracy

with the right light, with the right temperature,

z dobrym oświetleniem, odpowiednią temperaturą

with the right air.

i czystym powietrzem.

So we asked ourselves:

Zadaliśmy sobie pytanie:

Does the typical office building

"Czy standardowy budynek biurowy

help us in that sense?

może nam w czymś pomóc?".

Well, how does that building look, typically?

Jak zazwyczaj wygląda taki budynek?

It's a collection of floors,

Ma zbiór pięter,

one on top of each other,

kolejno jeden na drugim,

with a core in the center

z "rdzeniem" w środku,

with elevators, stairs, pipes, wires, everything,

który stanowią windy, schody, rury, kable i cała reszta.

and then a glass skin on the outside

Zewnętrzna część to szklana "skóra",

that, due to direct sun radiation,

a przez promieniowanie słoneczne

creates a huge greenhouse effect inside.

w środku tworzy się efekt cieplarniany.

In addition to that, let's say a guy

Poza tym, powiedzmy, że facet z 7. piętra

working on the seventh floor

goes every single day through the third floor,

przechodzi codziennie przez trzecie,

but has no idea what the guy on that floor

ale nie wie, nad czym tam pracują.

is working on.

So we thought, well, maybe we have to turn this scheme

Pomyśleliśmy, że odwrócimy schemat budowli.

inside out.

And what we did was,

Zdecydowaliśmy się

let's have an open atrium,

na otwarty hall,

a hollowed core,

pusty środek,

the same collection of floors,

te same piętra,

but have the walls and the mass in the perimeter,

Zamiast szkła na zewnątrz,

wybraliśmy nieprzezroczyste ściany,

so that when the sun hits,

tak aby promienie słoneczne miały bezpośrednią styczność ze ścianami.

it's not impacting directly glass, but a wall.

When you have an open atrium inside,

Przy otwartym przedsionku

you are able to see what others are doing

można obserwować innych pracowników

from within the building, and you have

z innych części budynku

a better way to control light,

oraz mieć lepszą kontrolę światła.

and when you place the mass and the walls

Przy nieprzezroczystych ścianach

in the perimeter,

then you are preventing direct sun radiation.

zapobiegamy bezpośredniemu promieniowaniu słonecznemu.

You may also open those windows

Można również otwierać okna,

and get cross-ventilation.

dzięki czemu zyskuje się krzyżową wentylację.

We just made those openings

Otwory na taką skalę wyglądające jak uniesione kwadraty

of such a scale that they could work

na całej wysokości budynku

as elevated squares,

outdoor spaces throughout

mogą służyć jako przestrzenie zewnętrzne.

the entire height of the building.

None of this is rocket science.

To nic skomplikowanego, ani nie wymaga

You don't require sophisticated programming.

zaawansowanego oprogramowania.

It's not about technology.

Nie chodzi tu też o technologię.

This is just archaic, primitive common sense,

To zwykły, staroświecki zdrowy rozsądek,

and by using common sense,

i to dzięki niemu

we went from 120 kilowatts

udało nam przejść z zużycia 120 kilowatów

per square meter per year,

na metr kwadratowy w ciągu roku,

which is the typical energy consumption

co jest typowym zużyciem energii

for cooling a glass tower,

do ochłodzenia szklanej wieży,

to 40 kilowatts per square meter per year.

do 40 kilowatów na metr rocznie.

So with the right design,

Z odpowiednim projektem,

sustainability is nothing but the rigorous use

zrównoważenie wszystkich elementów

of common sense.

jest tylko skrupulatnym zastosowaniem zdrowego rozsądku.

Last case I would like to share is how design

Ostatni przykład przedstawia, jak za pomocą projektu

can provide more comprehensive answers

można znaleźć kompleksowe rozwiązania

against natural disasters.

klęsk żywiołowych.

You may know that Chile, in 2010,

W 2010 roku Chile zostało dotknięte trzęsieniem ziemi

was hit by an 8.8 Richter scale

o sile 8,8 w skali Richtera oraz falą tsunami.

earthquake and tsunami,

and we were called to work

Zostaliśmy wezwani do pracy

in the reconstruction of the Constitución,

przy rekonstrukcji miasta Constitución,

in the southern part of the country.

leżącego w południowej części kraju.

We were given 100 days, three months,

Dano nam 100 dni

to design almost everything,

by gruntownie zaplanować całe miasto,

from public buildings to public space,

począwszy od budynków użytku publicznego,

street grid, transportation, housing,

przestrzeni publicznej przez plany ulic,

and mainly how to protect the city

transport, po domy mieszkalne,

włączając kwestię ochrony przed tsunami.

against future tsunamis.

This was new in Chilean urban design,

Była to nowość w projektowaniu przestrzeni miejskiej,

and there were in the air a couple of alternatives.

a możliwości było kilka.

First one:

Pierwsza przewidywała

Forbid installation on ground zero.

zakaz zamontowywania urządzeń w miejscu katastrofy.

Thirty million dollars spent mainly

30 milionów wydano głównie na wywłaszczenie ziem.

in land expropriation.

This is exactly what's being discussed in Japan nowadays,

O tym dyskutuje się dziś w Japonii.

and if you have a disciplined population

Przy społeczeństwie tak zdyscyplinowanym

like the Japanese, this may work,

takie rozwiązanie mogłoby zadziałać,

but we know that in Chile,

ale nie w Chile,

this land is going to be occupied illegally anyhow,

gdzie ziemie i tak byłyby zajmowane nielegalnie.

so this alternative was unrealistic and undesirable.

Pomysł był więc nierealistyczny i niepotrzebny.

Second alternative: build a big wall,

Druga opcja to budowa wysokiego muru,

heavy infrastructure to resist

ciężkiej infrastruktury, które odparłyby siłę fal.

the energy of the waves.

This alternative was conveniently lobbied

Pomysł był silnie lobbowany

by big building companies,

przez duże firmy budowlane,

because it meant 42 million dollars in contracts,

gdyż jego realizacja przewidywała

kontrakty za 42 miliony dolarów

and was also politically preferred,

oraz nie wymagała przeprowadzania wywłaszczeń.

because it required no land expropriation.

But Japan proved that trying to resist

Ale przykład Japonii udowadnia,

the force of nature is useless.

że walka z żywiołami jest bezcelowa.

So this alternative was irresponsible.

Zatem koncepcja była nierozważna.

As in the housing process,

Podobnie jak w procesie projektowania domów,

we had to include the community

tutaj też społeczność pomogła nam

in the way of finding a solution for this,

w szukaniu rozwiązania

and we started a participatory design process.

i rozpoczęliśmy proces projektowania.

[Po hiszpańsku] Głośnik: Jakiego miasta chcecie?

(Video) [In Spanish] Loudspeaker: What kind of city do you want?

Vote for Constitución.

Zagłosujcie za Constitución.

Go to the Open House and express your options.

Idźcie na zebranie i wysuńcie propozycje.

Participate!

Weźcie udział!

Fisherman: I am a fisherman.

Rybak: Jestem rybakiem

Twenty-five fishermen work for me.

i zatrudniam 25 osób.

Where should I take them? To the forest?

Gdzie ja mam ich niby zabrać? Do lasu?

Man: So why can't we have a concrete defense?

Mężczyzna: Dlaczego nie zbudować betonowej zapory?

Done well, of course.

Oczywiście, taką porządnie wykończoną.

Man 2: I am the history of Constitución.

2. mężczyzna: Mieszkam tu od zawsze.

And you come here to tell me that I cannot keep on living here?

A wy, ot tak, każecie mi się wynieść?

My whole family has lived here,

Cała moja rodzina tutaj mieszka.

I raised my children here,

Wychowałem tutaj dzieci,

and my children will also raise their children here.

moje dzieci zrobią to samo

and my grandchildren and everyone else will.

i moje wnuki i wszyscy inni.

But why are you imposing this on me?

Dlaczego mi coś narzucacie?

You! You are imposing this on me!

To wy! Wy mówicie mi, co mam robić!

In danger zone I am not authorized to build.

Nie wolno budować w strefie zagrożenia.

He himself is saying that.

On, on mi tak mówi.

Man 3: No, no, no, Nieves...

3. mężczyzna: Nie, nie, Nieves...

Alejandro Aravena: I don't know if you were able

Alejandro Aravena: Nie wiem

to read the subtitles, but you can tell

czy zdołaliście nadążyć za napisami,

from the body language

ale z języka ciała da się wyczytać,

that participatory design

że cały proces nie przebiega

is not a hippie, romantic,

w hippisowskiej atmosferze:

let's-all-dream-together-about- the-future-of-the-city

"wymarzymy sobie razem przyszłość miasta".

kind of thing.

It is actually — (Applause)

Właściwie... (Brawa)

It is actually not even with the families

...nie chodzi tylko o angażowanie rodzin

trying to find the right answer.

w poszukiwaniu właściwej odpowiedzi.

It is mainly trying to identify with precision

Ale była to próba precyzyjnego

what is the right question.

dookreślenia odpowiedniego pytania.

There is nothing worse than answering well

Najgorzej jest udzielić poprawnej odpowiedzi

the wrong question.

na niewłaściwie zadane pytanie.

So it was pretty obvious after this process

Jest to dość oczywiste,

that, well, we chicken out here

że w tym przypadku stchórzyliśmy

and go away because it's too tense,

z racji ogromnego napięcia.

or we go even further in asking,

Ale posunęliśmy się dalej, pytając ludzi,

what else is bothering you?

co ich najbardziej niepokoi.

What other problems do you have

Jakie są jeszcze inne problemy

and you want us to take care of now that the city

i czy chcą by miasto

will have to be rethought from scratch?

było wymyślone od podstaw?

And what they said was,

Na co oni: "Doceniamy,

look, fine to protect the city against future tsunamis,

że miasto będzie chronione przed tsunami,

we really appreciate, but the next one is going to come in, what, 20 years?

ale następne będzie może za 20 lat.

But every single year, we have problems

Natomiast co roku mamy powodzie

of flooding due to rain.

spowodowane opadami.

In addition, we are in the middle

W dodatku, żyjemy w środku

of the forest region of the country,

regionu leśnego naszego kraju,

and our public space sucks.

a nasza przestrzeń publiczna jest do bani.

It's poor and it's scarce.

Jest żałosna i jest jej mało.

And the origin of the city, our identity,

Nasza tożsamość, nasze pochodzenie,

is not really connected to the buildings that fell,

nie łączą się ze zniszczonymi budynkami,

it is connected to the river,

lecz z rzeką,

but the river cannot be accessed publicly,

ale nie ma do niej dostępu,

because its shores are privately owned.

bo brzegi są prywatną własnością,

So we thought that we had to produce a third alternative,

Musieliśmy utworzyć trzecią opcję.

and our approach was against geographical threats,

Wybraliśmy podejście

geograficznych odpowiedzi na geograficzne zagrożenia.

have geographical answers.

What if, in between the city

Co będzie, jeśli między budynkami

and the sea

a morzem

we have a forest,

będzie las,

a forest that doesn't try to resist

który nie będzie stawiał oporu

the energy of nature,

siłom naturalnym,

but dissipates it by introducing friction?

tylko rozproszy je przez siłę tarcia?

A forest that may be able to laminate the water

Las, który wchłonie wodę

and prevent the flooding?

i zapobiegnie powodziom?

That may pay the historical debt of public space,

Takie rozwiązanie zagwarantuje

wprowadzenie przestrzeni publicznej

and that may provide, finally,

jak i w końcu równy dostęp do rzeki.

democratic access to the river.

So as a conclusion of the participatory design,

Ostatecznie opcja oraz sam koncept

the alternative was validated politically and socially,

zostały zatwierdzone przez społeczność.

but there was still the problem of the cost:

Nadal pozostawał problem kosztów

48 million dollars.

czyli 48 milionów dolarów.

So what we did was a survey

Zbadaliśmy system inwestycji publicznych,

in the public investment system,

and found out that there were three ministries

i okazało się, że trzy ministerstwa

with three projects in the exact same place,

miały trzy projekty w tym samym regionie,

not knowing of the existence of the other projects.

nie wiedząc o sobie nawzajem.

The sum of them: 52 million dollars.

Koszt: 52 miliony dolarów.

So design's power of synthesis

Siła płynąca z syntezy w projektowaniu

is trying to make a more efficient use

stara się skuteczniej wykorzystać

of the scarcest resource in cities,

ograniczone zasoby.

which is not money but coordination.

Nie chodzi o pieniądze, lecz o koordynację.

By doing so, we were able to save

W ten sposób mogliśmy zaoszczędzić

four million dollars, and that is why the forest

cztery miliony dolarów

i dzięki temu dziś budowany jest las.

is today under construction.

(Applause)

(Brawa)

So be it the force of self construction,

Czy to siła siła samokonstrukcji,

the force of common sense,

siła zdrowego rozsądku czy siła natury,

or the force of nature, all these forces

wszystkie te siły trzeba przełożyć na formę,

need to be translated into form,

and what that form is modeling and shaping

która modeluje i kształtuje nie beton, cegły czy drewno,

is not cement, bricks, or wood.

It is life itself.

lecz samo życie.

Design's power of synthesis

Siła syntezy w projektowaniu to próba pchnięcia

is just an attempt to put

at the innermost core of architecture

siły życia w samą istotę architektury.

the force of life.

Thank you so much.

Dziękuję bardzo.

(Brawa)

(Applause)