Katherine Fulton: You are the future of philanthropy

Tłumaczenie: A. Konstancja Wiszniewska Korekta: Sebastian Misiewicz

I want to help you re-perceive what philanthropy is,

Pomogę Wam odkryć na nowo czym jest filantropia,

what it could be,

czym mogłaby być

and what your relationship to it is.

i jakie są wasze wzajemne relacje.

And in doing that, I want to offer you a vision,

Jednocześnie chcę wam zaproponować wizję,

an imagined future, if you will,

taką jakby wyobrażoną przyszłość,

of how, as the poet Seamus Heaney has put it,

w której, jak ujął to poeta Seamus Heaney:

"Once in a lifetime

„Raz w życiu

the longed-for tidal wave of justice can rise up,

może być tak, że wzbierze upragniona fala sprawiedliwości

and hope and history rhyme."

a nadzieja i historia rymują się”.

I want to start with these word pairs here.

Rozpocznę od widocznych tutaj par słów.

We all know which side of these we'd like to be on.

Wszyscy wiemy, z której strony chcielibyśmy być.

When philanthropy was reinvented a century ago,

Kiedy sto lat temu ponownie odkryto filantropię,

when the foundation form was actually invented,

kiedy tak naprawdę stworzono jej podstawy,

they didn't think of themselves on the wrong side of these either.

tamci także nie sądzili, że są ze złej strony.

In fact they would never have thought of themselves

W gruncie rzeczy nigdy nie pomyśleliby o sobie,

as closed and set in their ways,

że są zamknięci i skostniali w swych przyzwyczajeniach,

as slow to respond to new challenges,

że wolno reagują na nowo wyzwania,

as small and risk-averse.

albo że są mali i boją się ryzyka.

And in fact they weren't. They were reinventing charity in those times,

Wcale tacy nie byli. Wtedy na nowo tworzyli filantropię,

what Rockefeller called "the business of benevolence."

to co Rockefeller nazywał „biznesem życzliwości”.

But by the end of the 20th century,

Pod koniec dwudziestego wieku

a new generation of critics and reformers

nowe pokolenie krytyków i reformatorów

had come to see philanthropy just this way.

właśnie tak postrzegało filantropię.

The thing to watch for

Coś czego możemy oczekiwać,

as a global philanthropy industry comes about --

wraz z tworzeniem się branży filantropii globalnej,

and that's exactly what is happening --

a właśnie dokładnie to dzieje się obecnie,

is how the aspiration is to flip

to dążenie do odrzucenia

these old assumptions,

tych starych założeń,

for philanthropy to become open and big

po to by filantropia mogła stać się otwarta i wielka,

and fast and connected, in service of the long term.

szybka, łącząca i długotrwała.

This entrepreneurial energy

Ten przedsiębiorczy zapał

is emerging from many quarters.

wyłania się z wielu stron.

And it's driven and propelled forward by new leaders, like many of the people here,

Jest napędzany przez nowych przywódców, takich jak wiele osób tutaj,

by new tools, like the ones we've seen here,

przez nowe narzędzia, takie jak te, które widzieliśmy tutaj,

and by new pressures.

przez nowe naciski.

I've been following this change for quite a while now, and participating in it.

Śledzę i uczestniczę w tej zmianie już od dłuższego czasu.

This report is our main public report.

Ten raport to nasz główny raport publiczny.

What it tells is the story of how today

Opowiada historię tego, jak dzień dzisiejszy

actually could be as historic

może być chwilą równie historyczną

as 100 years ago.

jak te sprzed 100 lat.

What I want to do is share some of the coolest things

Chcę podzielić się z wami najciekawszymi rzeczami,

that are going on with you.

które się obecnie dzieją.

And as I do that, I'm not going to dwell much

Robiąc to, nie będę się zbytnio rozwodzić

on the very large philanthropy that everybody already knows about --

na temat filantropii na dużą skalę, o której wszyscy już wszystko wiedzą,

the Gates or the Soros or the Google.

typu Gates, Soros czy Google.

Instead, what I want to do

Zamiast tego chcę

is talk about the philanthropy of all of us:

mówić o filantropii w nas wszystkich.

the democratization of philanthropy.

O demokratyzacji filantropii.

This is a moment in history when the average person

To jest moment w historii, kiedy przeciętna osoba

has more power than at any time.

ma więcej władzy niż kiedykolwiek indziej.

What I'm going to do is look at five categories of experiments,

Przyjrzę się teraz pięciu kategoriom eksperymentów,

each of which challenges an old assumption of philanthropy.

z których każdy kwestionuje dawne założenia filantropii.

The first is mass collaboration, represented here by Wikipedia.

Pierwsza to masowa współpraca, reprezentowana przez Wikipedię.

Now, this may surprise you.

Może to was zaskoczyć.

But remember, philanthropy is about giving of time and talent, not just money.

Pamiętajcie, że filantropia polega na dawaniu czasu oraz talentu, a nie tylko pieniędzy.

Clay Shirky, that great chronicler of everything networked,

Clay Shirky, wspaniały kronikarz wszystkiego co połączone w sieć,

has captured the assumption that this challenges

podsumował tę kwestionowaną tezę

in such a beautiful way.

w taki piękny sposób.

He said, "We have lived in this world

Powiedział: „Żyliśmy w świecie,

where little things are done for love

gdzie robi się małe rzeczy z miłości,

and big things for money.

a wielkie dla pieniędzy.

Now we have Wikipedia.

Teraz mamy Wikipedię.

Suddenly big things can be done for love."

Nagle z miłości można robić rzeczy wielkie”.

Watch, this spring, for Paul Hawken's new book --

Wypatrujcie wiosną nowej książki Paula Hawken'a,

Author and entrepreneur many of you may know about.

autora i przedsiębiorce, o którym może słyszeliście.

The book is called "Blessed Unrest."

Jego książka nazywa się „Błogosławiony Niepokój”.

And when it comes out, a series of wiki sites

Kiedy się ukaże, seria stron wiki

under the label WISER, are going to launch at the same time.

pod szyldem WISER wystartuje w tym samym czasie.

WISER stands for World Index

WISER (tłum. mądrzejszy) oznacza Światowy Indeks

for Social and Environmental Responsibility.

Odpowiedzialności Społecznej i Środowiskowej.

WISER sets out to document, link and empower

WISER zamierza udokumentować, połączyć i dać władzę

what Paul calls the largest movement,

czemuś, co Paul nazywa największym ruchem

and fastest-growing movement in human history:

i najszybciej rosnącym ruchem w historii człowieka.

humanity's collective immune response

Zbiorowa reakcja immunologiczna ludzkości

to today's threats.

na zagrożenia dnia dzisiejszego.

Now, all of these big things for love -- experiments --

Z tych wielkich rzeczy robionych z miłości, eksperymentów,

aren't going to take off.

nie wszystkie się powiodą.

But the ones that do

Te zrealizowane

are going to be the biggest, the most open,

będą największą, najbardziej otwartą,

the fastest, the most connected form of philanthropy in human history.

najszybszą, najlepiej powiązaną formą filantropii w historii człowieka.

Second category is online philanthropy marketplaces.

Drugą kategorię stanowi rynek filantropii w internecie.

This is, of course, to philanthropy

To jest oczywiście dla filantropii tym,

what eBay and Amazon are to commerce.

czym eBay i Amazon są dla handlu.

Think of it as peer-to-peer philanthropy.

Patrzcie na to jak na filantropię bezpośrednią.

And this challenges yet another assumption,

To kwestionuje jeszcze inne założenie,

which is that organized philanthropy is only for the very wealthy.

że filantropia zorganizowana jest tylko dla bardzo zamożnych.

Take a look, if you haven't, at DonorsChoose.

Spójrzcie, jeśli jeszcze tego nie zrobiliście, na DonorsChoose (OfiarodawcyWybierają).

Omidyar Network has made a big investment in DonorsChoose.

Fundacja Omidyar Network poczyniła wielkie inwestycje w DonorsChoose.

It's one of the best known of these new marketplaces

To jeden z najlepiej znanych rynków nowego typu,

where a donor can go straight into a classroom

gdzie ofiarodawca może podłączyć się prosto do sali lekcyjnej

and connect with what a teacher says they need.

i poznać potrzeby zgłaszane przez nauczyciela.

Take a look at Changing the Present,

Spójrzcie na organizację Changing the Present (Zmienianie Teraźniejszości)

started by a TEDster, next time you need a wedding present or a holiday present.

założoną przez TEDznajomego, kiedy będziecie potrzebować prezentu ślubnego, czy świątecznego.

GiveIndia is for a whole country.

Organizacja GiveIndia służy całemu krajowi.

And it goes on and on.

I tak to się ciągnie w nieskończoność.

The third category is represented by Warren Buffet,

Trzecią kategorię reprezentuje Warren Buffet.

which I call aggregated giving.

Ja nazywam ją dawaniem połączonym.

It's not just that Warren Buffet was so amazingly generous

To nie chodzi tylko o to, że Warren Buffet był tak niesamowicie hojny

in that historic act last summer.

w tym historycznym geście latem zeszłego roku.

It's that he challenged another assumption,

Chodzi o to, że sprzeciwił się kolejnej tezie,

that every giver should have his or her own

że każdy dawca musi mieć swój

fund or foundation.

fundusz lub fundację.

There are now, today, so many new funds

Obecnie jest wiele nowych funduszy,

that are aggregating giving and investing,

które łączą dawanie i inwestowanie,

bringing together people

skupiając ludzi

around a common goal, to think bigger.

wokół wspólnego celu, żeby myśleli na wielką skalę.

One of the best known is Acumen Fund, led by Jacqueline Novogratz,

Jeden z najlepiej znanych to Acumen Fund (Fundusz Przedsiębiorczości), prowadzony przez Jacqeline Novogratz,

a TEDster who got a big boost here at TED.

TEDznajomą, której TED dodał skrzydeł.

But there are many others: New Profit in Cambridge,

Ale jest wiele innych. New Profit w Cambridge,

New School's Venture Fund in Silicon Valley,

New Schools Venture Fund w Dolinie Krzemowej,

Venture Philanthropy Partners in Washington,

Venture Philanthropy Partners w Waszyngtonie,

Global Fund for Women in San Francisco.

Global Fund for Women w San Francisco.

Take a look at these.

Popatrzcie na nie.

These funds are to philanthropy

Te fundusze są dla filantropii tym

what venture capital, private equity, and eventually mutual funds

czym kapitał spekulacyjny, prywatne inwestycje kapitałowe i fundusze powiernicze

are to investing,

są dla inwestowania.

but with a twist --

Ale z zaskakującą różnicą,

because often a community forms around these funds,

ponieważ często wokół tych funduszy tworzy się społeczność,

as it has at Acumen and other places.

tak jak w przypadku Acumen i innych miejsc.

Now, imagine for a second

Teraz wyobraźcie sobie przez chwilę,

these first three types of experiments:

te trzy pierwsze typy eksperymentów,

mass collaboration, online marketplaces, aggregated giving.

masową współpracę, internetowy rynek filantropii, dawanie połączone,

And understand how they help us re-perceive

i zobaczcie jak pomagają nam one na nowo odkryć

what organized philanthropy is.

czym jest zorganizowana filantropia.

It's not about foundations necessarily; it's about the rest of us.

Niekoniecznie chodzi o fundacje - chodzi o nas.

And imagine the mash-up, if you will, of these things, in the future,

Wyobraźcie sobie mieszankę, że tak to nazwę, tego wszystkiego w przyszłości,

when these things come together in the experiments of the future --

kiedy wszystko razem zejdzie się w eksperymentach przyszłości --

imagine that somebody puts up, say,

wyobraźcie sobie, że ktoś wyłoży powiedzmy

100 million dollars

100 milionów dolarów

for an inspiring goal --

na inspirujący cel --

there were 21 gifts of 100 million dollars or more in the US last year,

w zeszłym roku w USA odnotowano 21 przypadków darowizn

not out of the question --

w wysokości 100 milionów dolarów i więcej, więc nie jest to nierealne,

but only puts it up if it's matched

ale wyłoży tylko wtedy, gdy zrównoważą to

by millions of small gifts from around the globe,

miliony małych darów z całego świata.

thereby engaging lots of people,

Tym samym angażując mnóstwo ludzi,

and building visibility and engaging people

robiąc reklamę i angażując ludzi

in the goal that's stated.

w określone działanie.

I'm going to look quickly at the fourth and fifth categories,

Szybko przyjrzę się teraz kategoriom czwartej i piątej,

which are innovation, competitions and social investing.

którymi są innowacja, rywalizacja i inwestowanie odpowiedzialne społecznie.

They're betting a visible competition, a prize,

Zakładają one jakiś konkurs, jakąś namacalną nagrodę,

can attract talent and money to some of the most difficult issues,

mogą przyciągnąć talent i pieniądze do najtrudniejszych spraw,

and thereby speed the solution.

i tym samym przyspieszyć ich rozwiązanie.

This tackles yet another assumption,

Te kategorie rozprawiają się z jeszcze jednym założeniem,

that the giver and the organization is at the center,

że dawca i organizacja są w centrum,

as opposed to putting the problem at the center.

w przeciwieństwie do stawiania problemu w centrum.

You can look to these innovators

Możecie zwrócić się do tych innowatorów,

to help us especially with things that require

żeby nam pomogli, zwłaszcza w kwestiach wymagających

technological or scientific solution.

rozwiązania technologicznego lub naukowego.

That leaves the final category, social investing,

To pozostawia ostatnią kategorię, inwestowanie odpowiedzialne społecznie,

which is really, anyway, the biggest of them all,

która faktycznie jest i tak największą z nich wszystkich.

represented here by Xigi.net.

Tu reprezentuje ją Xigi.net.

And this, of course, tackles the biggest assumption of all,

A to oczywiście rozprawia się z największym z tych założeń,

that business is business,

że biznes to biznes,

and philanthropy is the vehicle of people who want to create change in the world.

a filantropia to narzędzie ludzi, którzy chcą stworzyć zmiany w świecie

Xigi is a new community site

Xigi jest nową stroną społecznościową

that's built by the community,

zbudowaną przez społeczność,

linking and mapping this new social capital market.

łączącą i odwzorowującą ten nowy rynek kapitału społecznego.

It lists already 1,000 entities

Liczy ona już 1000 jednostek,

that are offering debt and equity for social enterprise.

które oferują przedsiębiorstwom społecznym finansowanie dłużne i kapitałowe.

So we can look to these innovators

Więc możemy liczyć na tych innowatorów,

to help us remember

że pomogą nam pamiętać,

that if we can leverage even a small amount of the capital

że jeśli potrafimy spożytkować nawet małą część kapitału

that seeks a return,

którą uda się zarobić,

the good that can be driven could be astonishing.

powstałe w rezultacie dobro może być zadziwiające.

Now, what's really interesting here

To co tu jest naprawdę interesujące

is that we're not thinking our way

to, że nie wymyślamy swojego sposobu

into a new way of acting;

na nowy sposób działania.

we're acting our way into a new way of thinking.

Działając w nowy sposób dochodzimy do nowego sposobu myślenia.

Philanthropy is reorganizing itself

Filantropia reorganizuje się

before our very eyes.

na naszych oczach.

And even though all of the experiments and all of the big givers

Chociaż wszystkie te eksperymenty i wszyscy ci wielcy ofiarodawcy

don't yet fulfill this aspiration,

nie wypełniają jeszcze tych aspiracji,

I think this is the new zeitgeist:

sądzę, że to nowy duch czasu:

open, big, fast, connected,

otwarty, na dużą skalę, szybki, połączony.

and, let us also hope, long.

Miejmy również nadzieję, długotrwały.

We have got to realize that it is going to take a long time to do these things.

Musimy zdać sobie sprawę, że zrobienie tego wszystkiego potrwa długo.

If we don't develop the stamina to stick with things --

Jeśli nie rozwiniemy wytrzymałości, żeby trzymać się tego co robimy -

whatever it is you pick, stick with it --

cokolwiek wybierzesz, trzymaj się tego -

all of this stuff is just going to be, you know, a fad.

wszystko to będzie tylko, wiecie, chwilową modą.

But I'm really hopeful.

Ale jestem dobrej myśli.

And I'm hopeful because it's not only philanthropy

Jestem dobrej myśli, ponieważ to nie tylko filantropia

that's reorganizing itself,

się reorganizuje.

it's also whole other portions of the social sector,

Także całe obszary sektora społecznego

and of business,

i biznesowego,

that are busy challenging "business as usual."

zajęte są kwestionowaniem zasady „dzień jak co dzień”.

And everywhere I go, including here at TED,

A gdziekolwiek nie pojadę, włączając w to TED,

I feel that there is a new moral hunger

czuję, że pojawił się nowy głód moralny,

that is growing.

który wciąż rośnie.

What we're seeing is people really wrestling

Widzimy, że ludzie naprawdę zmagają się,

to describe what is this new thing that's happening.

żeby opisać te nowe zjawiska, które mają miejsce.

Words like "philanthrocapitalism,"

Słowa takie jak „filantrokapitalizm”,

and "natural capitalism," and "philanthroentrepreneur,"

czy „kapitalizm naturalny”, czy „filantro-przedsiębiorca”,

and "venture philanthropy."

czy „filantropia powiązana z ryzykiem”.

We don't have a language for it yet.

Nie mamy jeszcze języka do nazwania tego.

Whatever we call it,

Jakkolwiek to nazwiemy,

it's new, it's beginning,

to coś jest nowe, to coś się dopiero zaczyna,

and I think it's gong to quite significant.

i sądzę, że będzie to dość znaczące.

And that's where my imagined future comes in,

Tu właśnie jest miejsce na mą wyobrażoną przyszłość,

which I am going to call the social singularity.

którą nazwę społeczną osobliwością.

Many of you will realize that I'm ripping a bit off of the science fiction writer

Wielu z was zorientuje się, że zrzynam trochę od pisarza science fiction

Vernor Vinge's notion of a technological singularity,

Vernora Vinge'a i jego pojęcia osobliwości technologicznej,

where a number of trends accelerate and converge

gdzie pewna liczba trendów przyspiesza, schodzi się

and come together to create, really, a shockingly new reality.

i skupia, żeby stworzyć naprawdę szokująco nową rzeczywistość.

It may be that the social singularity

Może tej społecznej osobliwości

ahead is the one that we fear the most:

przed nami boimy się najbardziej.

a convergence of catastrophes,

Zbieg katastrof,

of environmental degradation,

degradacji środowiska,

of weapons of mass destruction, of pandemics,

broni masowego rażenia, pandemii,

of poverty.

nędzy.

That's because

To wszystko, ponieważ

our ability to confront the problems that we face

nasza umiejętność stawiania czoła problemom

has not kept pace with our ability to create them.

nie nadąża za naszą zdolnością ich stwarzania.

And as we've heard here,

Jak słyszymy tutaj,

it is no exaggeration to say

nie jest przesadą powiedzenie,

that we hold the future of our civilization in our hands

że trzymamy przyszłość naszej cywilizacji w swoich rękach

as never before.

jak nigdy wcześniej.

The question is, is there a positive social singularity?

Pytanie, czy istnieje pozytywna społeczna osobliwość?

Is there a frontier for us

Czy istnieje dla nas granica

of how we live together?

tego jak żyjemy razem?

Our future doesn't have to be imagined.

Naszej przyszłości nie musimy sobie wyobrażać.

We can create a future where hope and history rhyme.

Możemy stworzyć przyszłość, w której nadzieja rymuje się z historią.

But we have a problem.

Ale mamy problem.

Our experience to date, both individually and collectively,

Nasze dotychczasowe doświadczenia, zarówno jednostkowe jak i zbiorowe,

hasn't prepared us for what we're going to need to do,

nie przygotowały nas do tego, co będziemy potrzebowali zrobić,

or who we're going to need to be.

czy do tego kim będziemy potrzebowali być.

We are going to need

Będziemy potrzebować

a new generation of citizen leaders

nowego pokolenia obywateli przywódców

willing to commit ourselves to growing and changing and learning

chętnych do poświęcenia się rozwojowi, zmianie i nauce

as rapidly as possible.

tak szybko jak się da.

That's why I have one last thing I want to show you.

Dlatego właśnie mam ostatnią rzecz, którą chcę wam pokazać.

This is a photograph taken about 100 years ago

To jest zdjęcie zrobione około 100 lat temu

of my grandfather and great-grandfather.

memu dziadkowi i pradziadkowi.

This is a newspaper publisher and a banker.

Oto wydawca gazety i bankier.

And they were great community leaders.

Byli wspaniałymi przywódcami społeczności

And, yes, they were great philanthropists.

i, tak, byli wspaniałymi filantropami.

I keep this photograph close by to me --

Trzymam tę fotografię pod ręką,

it's in my office --

w moim biurze, ponieważ

because I've always felt a mystical connection to these two men,

zawsze czułam jakiś mistyczny związek z nimi,

both of whom I never knew.

z których żadnego nie znałam.

And so, in their honor,

I tak, na ich cześć,

I want to offer you this blank slide.

chcę ofiarować wam ten czysty slajd.

And I want you to imagine

I chcę, żebyście sobie wyobrazili,

that this a photograph of you.

że jesteście na tym zdjęciu.

And I want you to think about the community

Chcę, żebyście pomyśleli o społeczności,

that you want to be part of creating.

którą w części chcecie współtworzyć.

Whatever that means to you.

Cokolwiek to dla was oznacza

And I want you to imagine

i chcę, żebyście sobie wyobrazili,

that it's 100 years from now,

dzień za 100 lat,

and your grandchild, or great-grandchild,

kiedy to wasz wnuk, prawnuk,

or niece or nephew or god-child,

siostrzenica, bratanek, czy chrześniak,

is looking at this photograph of you.

patrzy na to wasze zdjęcie.

What is the story you most want for them to tell?

Jaką opowieść chcielibyście wtedy o sobie usłyszeć?

Thank you very much.

Dziękuję bardzo.

(Applause)

(Brawa)