Paul Collier's new rules for rebuilding a broken nation

Tłumaczenie: A. Konstancja Wiszniewska Korekta: Monika Sulima

I'm going to talk about post-conflict recovery

Będę mówił o odrabianiu strat powstałych na skutek konfliktu

and how we might do post-conflict recovery better.

i o tym, jak moglibyśmy lepiej sobie radzić z odbudową państw po konflikcie.

The record on post-conflict recovery is not very impressive.

Historia powojennej rekonstrukcji nie jest zbyt imponująca.

40 percent of all post-conflict situations,

W 40 procentach wszystkich przypadków,

historically, have reverted back to conflict within a decade.

historycznie patrząc, konflikt powraca przed upływem dekady.

In fact, they've accounted for half of all civil wars.

W gruncie rzeczy stąd bierze się połowa wszystkich wojen domowych.

Why has the record been so poor?

Dlaczego tak słabo to wygląda?

Well, the conventional approach

No cóż, konwencjonalne podejście

to post-conflict situations

do sytuacji po konflikcie

has rested on, on kind of, three principles.

opiera się tak jakby na trzech zasadach.

The first principle is: it's the politics that matters.

Pierwsza zasada jest taka, że najważniejsza jest polityka.

So, the first thing that is prioritized is politics.

Zatem pierwszą rzeczą traktowaną priorytetowo jest polityka.

Try and build a political settlement first.

Najpierw jest próba zbudowania ośrodka politycznego.

And then the second step is to say,

Potem drugi krok to stwierdzenie:

"The situation is admittedly dangerous, but only for a short time."

„Trzeba przyznać, że sytuacja jest groźna, ale to chwilowe.”

So get peacekeepers there, but get them home as soon as possible.

Zatem sprowadza się tam siły pokojowe tylko po to, żeby je szybko odesłać do domu.

So, short-term peacekeepers.

Więc mamy tymczasowe siły pokojowe.

And thirdly, what is the exit strategy for the peacekeepers?

I trzecia rzecz, jak wygląda strategia wyjścia sił pokojowych?

It's an election.

Organizuje się wybory.

That will produce a legitimate and accountable government.

One mają wyłonić legalny i rozliczalny rząd.

So that's the conventional approach.

Tak wygląda podejście tradycyjne.

I think that approach denies reality.

Uważam, że takie podejście zaprzecza rzeczywistości.

We see that there is no quick fix.

Widzimy, że nie ma żadnego cudownego sposobu.

There's certainly no quick security fix.

Z pewnością nie ma cudownego sposobu na bezpieczeństwo kraju.

I've tried to look at the risks of reversion to conflict,

Starałem się przyjrzeć ryzyku powrotu do konfliktu

during our post-conflict decade.

w trakcie naszej dekady po konflikcie.

And the risks stay high throughout the decade.

Ryzyko utrzymuje się na wysokim poziomie przez całą dekadę.

And they stay high regardless of the political innovations.

I pozostaje wysokie bez względu na innowacje polityczne.

Does an election produce an accountable and legitimate government?

Czy wybory wyłaniają prawowity i rozliczalny rząd?

What an election produces is a winner and a loser.

Rezultatem wyborów jest zwycięzca i przegrany.

And the loser is unreconciled.

A przegrany jest niepogodzony ze swą przegraną.

The reality is that we need to reverse the sequence.

Prawda jest taka, że musimy odwrócić kolejność.

It's not the politics first;

Polityka nie może być na pierwszym miejscu;

it's actually the politics last.

polityka jest tak naprawdę ostatnią rzeczą.

The politics become easier as the decade progresses

Z upływem dekady polityka staje się łatwiejsza,

if you're building on a foundation

jeśli buduje się na fundamentach

of security and economic development --

bezpieczeństwa i rozwoju gospodarczego.

the rebuilding of prosperity.

Odbudowania dobrej koniunktury.

Why does the politics get easier?

Dlaczego polityka staje się łatwiejsza?

And why is it so difficult initially?

Dlaczego na początku jest taka trudna?

Because after years of stagnation and decline,

Ponieważ po latach stagnacji i upadku

the mentality of politics is that it's a zero-sum game.

mentalność polityki jest taka, że to jest gra o sumie zerowej.

If the reality is stagnation,

Jeśli rzeczywistość to stagnacja,

I can only go up if you go down.

ja mogę iść do góry tylko wtedy, jeśli ty pójdziesz w dół.

And that doesn't produce a productive politics.

A to nie tworzy owocnej polityki.

And so the mentality has to shift from

Zatem mentalność musi przesunąć się

zero-sum to positive-sum

z sumy zerowej na sumę dodatnią,

before you can get a productive politics.

aby powstała szansa na owocną politykę.

You can only get positive, that mental shift,

Takie pozytywne przestawienie mentalne da się uzyskać,

if the reality is that prosperity is being built.

jeśli realia ekonomiczne to budowanie dobrej koniunktury.

And in order to build prosperity, we need security in place.

Żeby zbudować dobrą koniunkturę, potrzebujemy sprawnie działającego systemu bezpieczeństwa.

So that is what you get when you face reality.

Tak to wygląda, jeśli przyjrzeć się faktom.

But the objective of facing reality

Lecz celem przyjrzenia się rzeczywistości

is to change reality.

jest zmiana rzeczywistości.

And so now let me suggest

Pozwólcie zatem, że zaproponuję

two complimentary approaches

dwa uzupełniające się podejścia

to changing the reality of the situations.

prowadzące do zmiany istniejących realiów.

The first is to recognize the interdependence

Pierwsze to rozpoznać współzależność

of three key actors, who are different actors,

trzech kluczowych uczestników, którzy się bardzo różnią

and at the moment are uncoordinated.

i obecnie ich działania są nieskoordynowane.

The first actor is the Security Council.

Pierwszy uczestnik procesu odbudowy to rada bezpieczeństwa.

The Security Council typically has the responsibility

Rada bezpieczeństwa jest zwykle odpowiedzialna

for providing the peacekeepers

za sprowadzenie sił pokojowych,

who build the security.

które budują bezpieczeństwo.

And that needs to be recognized,

Należy uznać za fakt,

first of all, that peacekeeping works.

i to bezsporny, że utrzymanie pokoju przy pomocy oddziałów sił pokojowych działa.

It is a cost-effective approach.

Jest to metoda opłacalna.

It does increase security.

Rzeczywiście zwiększa bezpieczeństwo.

But it needs to be done long-term.

Ale takie działania trzeba prowadzić długoterminowo.

It needs to be a decade-long approach,

Muszą one trwać całą dekadę

rather than just a couple of years.

a nie zaledwie kilka lat.

That's one actor, the Security Council.

To jeden uczestnik, rada bezpieczeństwa.

The second actor, different cast of guys,

Drugi uczestnik, inna obsada,

is the donors.

to donatorzy.

The donors provide post-conflict aid.

Donatorzy zapewniają pomoc po konflikcie.

Typically in the past,

Zazwyczaj do tej pory

the donors have been interested in the first couple of years,

donatorzy interesowali się przez pierwsze kilka lat

and then they got bored.

a potem zaczynało im się nudzić.

They moved on to some other situation.

Przechodzili do jakiejś następnej sytuacji.

Post-conflict economic recovery

Odbudowa gospodarki po konflikcie

is a slow process.

jest procesem powolnym.

There are no quick processes in economics

W ekonomii nie ma szybkich procesów

except decline.

za wyjątkiem spadku.

You can do that quite fast.

To da się zrobić całkiem szybko.

(Laughter)

(Śmiech)

So the donors have to stick with this situation

Czyli donatorzy muszą wytrwać w konkretnej sytuacji

for at least a decade.

przez co najmniej dekadę.

And then the third key actor

I jeszcze trzeci kluczowy uczestnik,

is the post-conflict government.

czyli rząd w warunkach po konflikcie.

And there are two key things it's got to do.

Musi on zrobić dwie bardzo ważne rzeczy.

One is it's got to do economic reform,

Jedna to przeprowadzenie reformy gospodarczej,

not fuss about the political constitution.

a nie robienie zamieszania wokół konstytucji politycznej.

It's got to reform economic policy.

Rząd musi zreformować politykę gospodarczą.

Why? Because during conflict

Dlaczego? Ponieważ podczas konfliktu

economic policy typically deteriorates.

zwykle pogarsza się polityka gospodarcza.

Governments snatch short-term opportunities

Rządy łapią krótkoterminowe okazje.

and, by the end of the conflict, the chickens have come home to roost.

A kiedy konflikt się kończy, muszą wypić piwo, którego sobie nawarzyły.

So this legacy of conflict is really bad economic policy.

Zatem spuścizną po konflikcie jest fatalna polityka ekonomiczna.

So there is a reform agenda, and there is an inclusion agenda.

Czyli mamy program reform i program inkluzji.

The inclusion agenda doesn't come from elections.

Program inkluzji nie jest wynikiem wyborów.

Elections produce a loser, who is then excluded.

Wybory wyłaniają przegranego, którego w efekcie spotyka wykluczenie.

So the inclusion agenda means genuinely

Program inkluzji oznacza autentyczne

bringing people inside the tent.

włączanie ludzi w działania na rzecz osiągnięcia wspólnego celu.

So those three actors.

Więc tych troje uczestników.

And they are interdependent

Są oni wzajemnie od siebie zależni

over a long term.

w perspektywie długofalowej.

If the Security Council doesn't commit to security

Jeśli rada bezpieczeństwa nie zrobi czegoś w kwestii bezpieczeństwa

over the course of a decade,

w przeciągu dekady,

you don't get the reassurance which produces private investment.

nie stworzy się gwarancji, które sprowadzą prywatnych inwestorów.

If you don't get the policy reform and the aid,

Jeśli nie stworzy się polityki reform i pomocy,

you don't get the economic recovery,

nie ma odnowy gospodarczej,

which is the true exit strategy for the peacekeepers.

która jest prawdziwą strategią wyjścia dla sił pokojowych.

So we should recognize that interdependence,

Powinniśmy rozpoznać tę współzależność

by formal, mutual commitments.

stwarzając wzajemne formalne zobowiązania.

The United Nations actually has a language

Prawdę mówiąc Organizacja Narodów Zjednoczonych ma już język, który może

for these mutual commitments, the recognition of mutual commitments;

wyrazić wzajemne zobowiązania, uznać te wzajemne zobowiązania.

it's called the language of compact.

Jest to język porozumienia.

And so we need a post-conflict compact.

Tak więc potrzebujemy porozumienia po konflikcie.

The United Nations even has an agency which could broker these compacts;

Organizacja Narodów Zjednoczonych ma nawet agencję, która mogłaby te porozumienia negocjować.

it's called the Peace Building Commission.

Jest to Komisja Budowania Pokoju.

It would be ideal to have a standard set of norms

Idealnie byłoby mieć standardowy zestaw norm,

where, when we got to a post-conflict situation,

które w sytuacji po konflikcie,

there was an expectation of these mutual commitments

byłyby oczywistym rozwiązaniem wzajemnych zobowiązań

from the three parties.

tych trzech powiązanych ze sobą partnerów.

So that's idea one:

To jest jeden pomysł.

recognize interdependence.

Rozpoznać współzależność.

And now let me turn to the second approach, which is complimentary.

Teraz pozwólcie, że zajmę się drugim sposobem, który uzupełnia ten poprzedni.

And that is to focus on a few critical objectives.

Chodzi o skupienie się na kilku najważniejszych celach.

Typical post-conflict situation is a zoo

Typowa sytuacja po konflikcie to zoo

of different actors with different priorities.

z różnymi uczestnikami o różnych priorytetach.

And indeed, unfortunately, if you navigate by needs

I niestety faktycznie, jeśli kierować się potrzebami,

you get a very unfocused agenda,

wychodzi z tego bardzo rozregulowany program.

because in these situations, needs are everywhere,

Ponieważ w takich sytuacjach potrzeby są wszędzie.

but the capacity to implement change is very limited.

Lecz możliwości wprowadzania zmian są bardzo ograniczone.

So we have to be disciplined and focus on things that are critical.

Dlatego musimy być zdyscyplinowani i skoncentrować się na rzeczach, które są ważne.

And I want to suggest that in the typical post-conflict situation

Chcę zasugerować, że w typowej sytuacji po konflikcie

three things are critical.

trzy rzeczy są ważne.

One is jobs.

Jedna to miejsca pracy.

One is improvements in basic services --

Kolejna to polepszenie działania podstawowych instytucji użyteczności publicznej.

especially health, which is a disaster during conflict.

Zwłaszcza opieki zdrowotnej, która podczas konfliktu jest katastrofalna.

So jobs, health, and clean government.

Tak więc praca, zdrowie i nieposzlakowany rząd.

Those are the three critical priorities.

To są trzy decydujące priorytety.

So I'm going to talk a little about each of them.

Opowiem trochę o każdym z nich.

Jobs.

Miejsca pracy.

What is a distinctive approach

Jakie jest indywidualne podejście

to generating jobs in post-conflict situations?

do tworzenia miejsc pracy w sytuacjach po konflikcie?

And why are jobs so important?

Dlaczego miejsca pracy są takie ważne?

Jobs for whom? Especially jobs for young men.

Dla kogo te miejsca pracy? Zwłaszcza dla młodych mężczyzn.

In post-conflict situations,

W sytuacjach po konflikcie

the reason that they so often revert to conflict,

powodem, dla którego konflikt tak często wraca,

is not because elderly women get upset.

nie jest to, że starsze panie zaczynają się wkurzać.

It's because young men get upset.

To młodzi mężczyźni się denerwują.

And why are they upset? Because they have nothing to do.

Dlaczego się denerwują? Ponieważ nie mają nic do roboty.

And so we need a process of generating jobs,

Zatem potrzebny jest proces tworzenia miejsc pracy,

for ordinary young men, fast.

dla przeciętnego młodego mężczyzny, i to szybko.

Now, that is difficult.

Owszem, jest to trudne.

Governments in post-conflict situation

Rządy w sytuacjach po konflikcie

often respond by puffing up the civil service.

często reagują rozdymając służbę cywilną.

That is not a good idea.

To nie jest dobry pomysł.

It's not sustainable.

Nie da się tego utrzymać.

In fact, you're building a long-term liability

W gruncie rzeczy na długie lata buduje się ciężar finansowy

by inflating civil service.

rozdymując służbę cywilną.

But getting the private sector to expand is also difficult,

Ale rozwinięcie sektora prywatnego jest również trudne.

because any activity which is open to international trade

Ponieważ żadne działanie otwarte na handel międzynarodowy

is basically going to be uncompetitive

tak naprawdę nie będzie konkurencyjne

in a post-conflict situation.

w kraju po konflikcie.

These are not environments where you can build export manufacturing.

To nie są warunki, w jakich można budować produkcję na eksport.

There's one sector which isn't exposed to international trade,

Istnieje jeden sektor, który nie jest powiązany z międzynarodowym handlem,

and which can generate a lot of jobs,

a który może stworzyć wiele miejsc pracy.

and which is, in any case, a sensible sector

I który zresztą jest praktycznym sektorem,

to expand, post-conflict,

który warto po konflikcie rozwinąć.

and that is the construction sector.

Jest to sektor budowlany.

The construction sector has a vital role,

Sektor budownictwa pełni ważną rolę,

obviously, in reconstruction.

rzecz jasna, w odbudowie.

But typically that sector has withered away during conflict.

Ale zwykle ten sektor obumiera podczas konfliktu.

During conflict people are doing destruction.

Podczas konfliktu ludzie zajmują się niszczeniem.

There isn't any construction going on. And so the sector shrivels away.

Niczego się nie buduje. I tak ten sektor zanika.

And then when you try and expand it,

A potem kiedy próbuje się go rozbudować,

because it's shriveled away,

ponieważ zmarniał,

you encounter a lot of bottlenecks.

wszędzie natykasz się na przeszkody.

Basically, prices soar

Zasadniczo ceny gwałtownie rosną

and crooked politicians then milk the rents from the sector,

a szemrani politycy doją wtedy zyski z sektora.

but it doesn't generate any jobs.

Ale to nie tworzy miejsc pracy.

And so the policy priority is to break the bottlenecks

Tak więc priorytetem polityki jest przełamać blokady

in expanding the construction sector.

na drodze rozwoju sektora budowlanego.

What might the bottlenecks be?

Z jakimi blokadami możemy mieć do czynienia?

Just think what you have to do

Wystarczy pomyśleć co trzeba zrobić,

successfully to build a structure, using a lot of labor.

żeby z powodzeniem zbudować obiekt, wykorzystując dużo siły roboczej.

First you need access to land.

Po pierwsze potrzebujesz dostępu do ziemi.

Often the legal system is broken down

Często system prawny jest zniszczony,

so you can't even get access to land.

więc nawet nie możesz uzyskać dostępu do ziemi.

Secondly you need skills,

Po drugie potrzebujesz kwalifikacji,

the mundane skills of the construction sector.

przyziemnych umiejętności sektora budowlanego.

In post-conflict situations we don't just need Doctors Without Borders,

W sytuacjach po konflikcie nie potrzebujemy jedynie lekarzy bez granic,

we need Bricklayers Without Borders,

potrzebujemy murarzy bez granic,

to rebuild the skill set.

żeby odbudować posiadane kwalifikacje.

We need firms. The firms have gone away.

Potrzebujemy firm. Firmy się wyniosły.

So we need to encourage the growth of local firms.

Musimy zachęcić lokalne firmy do rozwoju.

If we do that, we not only get the jobs,

Jeśli to zrobimy, nie tylko zdobędziemy miejsca pracy

we get the improvements in public infrastructure,

ale uzyskamy poprawę publicznej infrastruktury,

the restoration of public infrastructure.

odbudowę publicznej infrastruktury.

Let me turn from jobs to the second objective,

Pozwólcie, że przejdę od miejsc pracy do drugiego celu,

which is improving basic social services.

którym jest poprawa podstawowych usług socjalnych.

And to date, there has been a sort of a schizophrenia

Do dziś panuje coś w rodzaju schizofrenii

in the donor community,

w społeczności donatorów,

as to how to build basic services

odnośnie tego jak budować podstawowe usługi socjalne

in post-conflict sectors.

na obszarach po konflikcie.

On the one hand it pays lip service

Z jednej strony opłaca się udzielać nieszczerego poparcia

to the idea of rebuild an effective state

idei odbudowy efektywnego państwa,

in the image of Scandinavia in the 1950s.

na wzór Skandynawii w latach 1950.

Lets develop line ministries of this, that, and the other,

Rozbudujmy ministerstwa tego, tamtego i owego,

that deliver these services.

które te usługi zapewniają.

And it's schizophrenic because in their hearts

Jest to schizofreniczne, ponieważ w głębi duszy

donors know that's not a realistic agenda,

donatorzy wiedzą, że to nie jest realistyczny program.

and so what they also do is the total bypass:

Tak więc to co robią to jest również totalny unik.

just fund NGOs.

Po prostu sponsorują organizacje pozarządowe.

Neither of those approaches is sensible.

Żadne takie podejście nie jest rozsądne.

And so what I'd suggest

To co ja bym zasugerował

is what I call Independent Service Authorities.

to coś, co nazywam Niezależnymi Służbami Rządzącymi.

It's to split the functions of a monopoly line ministry up into three.

Po to, żeby rozbić funkcje odpowiedniego ministerstwa monopolisty na trzy.

The planning function and policy function stays with the ministry;

Funkcja planowania i funkcja polityki zostaje w ministerstwie.

the delivery of services on the ground,

Żeby zapewnić usługi socjalne na miejscu

you should use whatever works --

powinno zastosować się to, co się sprawdza,

churches, NGOs, local communities,

kościoły, organizacje pozarządowe, społeczności lokalne.

whatever works.

Cokolwiek działa.

And in between, there should be a public agency,

A jednocześnie powinna istnieć agencja publiczna,

the Independent Service Authority,

Niezależne Służby Rządzące,

which channels public money,

które zajmą się dystrybucją pieniędzy publicznych,

and especially donor money,

a zwłaszcza pieniędzy od donatorów,

to the retail providers.

do podmiotów detalicznych.

So the NGOs become part of a public government system,

Organizacje pozarządowe stają się w ten sposób częścią publicznego systemu rządów,

rather than independent of it.

a nie czymś zupełnie oddzielnym.

One advantage of that is that you can allocate money coherently.

Zaletą tego jest to, że można logicznie przydzielać pieniądze.

Another is, you can make NGOs accountable.

Kolejna to, że NGO są wtedy obowiązane do rozliczania się.

You can use yardstick competition,

Można zastosować uczciwą konkurencję.

so they have to compete against each other

Żeby musiały rywalizować ze sobą

for the resources.

o środki.

The good NGOs, like Oxfam, are very keen on this idea.

Dobre organizacje pozarządowe, takie jak Oxfam, popierają ten pomysł.

They want to have the discipline and accountability.

Chcą mieć dyscyplinę i przejrzystość finansową.

So that's a way to get basic services scaled up.

To sposób, żeby rozszerzyć podstawowe usługi socjalne.

And because the government would be funding it,

A ponieważ finansowałby to rząd,

it would be co-branding these services.

rząd również firmowałby tę pomoc.

So they wouldn't be provided thanks to

Tak, że nie byłaby ona dostępna dzięki

the United States government and some NGO.

rządowi Stanów Zjednoczonych i jakiejś organizacji pozarządowej.

They would be co-branded

Byłaby ona współ-firmowana

as being done by the post-conflict government, in the country.

jako działanie prowadzone przez rząd po konflikcie, w danym kraju.

So, jobs, basic services, finally, clean government.

Czyli miejsca pracy, podstawowe usługi socjalne, i na koniec czysty rząd.

Clean means follow their money.

Czysty oznacza przejrzystość finansową.

The typical post-conflict government is so short of money

Typowy rząd po-konfliktowy ma tak mało pieniędzy,

that it needs our money

że potrzebuje naszych pieniędzy,

just to be on a life-support system.

po to żeby w ogóle utrzymać się przy życiu.

You can't get the basic functions of the state done

Nie da się spełnić podstawowych funkcji państwa

unless we put money into the core budget of these countries.

jeśli nie włożymy pieniędzy do podstawowego budżetu tych krajów.

But, if we put money into the core budget,

Ale jeśli włożymy pieniądze do podstawowego budżetu

we know that there aren't the budget systems with integrity

wiemy, że nie istnieją uczciwe systemy budżetowe,

that mean that money will be well spent.

gwarantujące, że pieniądze zostaną dobrze wydane.

And if all we do is put money in and close our eyes

Jeśli tylko włożymy pieniądze i zamkniemy oczy,

it's not just that the money is wasted --

to nie tylko są to zmarnowane pieniądze,

that's the least of the problems --

to jeszcze najmniejszy problem,

it's that the money is captured.

to pieniądze przechwycone.

It's captured by the crooks who are at the heart of the political problem.

Przechwycone przez oszustów, którzy są źródłem problemów politycznych.

And so inadvertently we empower the people who are the problem.

I tym samym niechcący dajemy władzę ludziom, którzy są głównym problemem.

So building clean government means, yes, provide money

Budowanie czystego rządu oznacza, tak, zapewnić pieniądze

to the budget,

na budżet.

but also provide a lot of scrutiny,

Ale również zapewnić duży nadzór.

which means a lot of technical assistance that follows the money.

Co oznacza mnóstwo pomocy technicznej, która idzie za pieniędzmi.

Paddy Ashdown, who was the grand high nabob of Bosnia

Paddy Ashdown, który był Wysokim Przedstawicielem dla Bośni i Hercegowiny

to the United Nations,

z ramienia Organizacji Narodów Zjednoczonych,

in his book about his experience, he said,

w książce o swoich doświadczeniach powiedział:

"I realize what I needed

„Zdałem sobie sprawę, że tym czego potrzebowałem

was accountants without borders,

byli księgowi bez granic,

to follow that money."

którzy by śledzili te pieniądze.”

So that's the -- let me wrap up,

Więc to -- pozwólcie, że podsumuję,

this is the package.

to jest cały pakiet.

What's the goal?

Co jest celem?

If we follow this, what would we hope to achieve?

Na jakie osiągnięcia możemy liczyć, jeśli tak zrobimy?

That after 10 years,

Otóż po 10 latach

the focus on the construction sector

skoncentrowanie się na sektorze budowlanym

would have produced both jobs

przyniosłoby zarówno miejsca pracy,

and, hence, security --

jak i, w związku z tym, bezpieczeństwo.

because young people would have jobs --

Ponieważ młodzi ludzie mieliby pracę.

and it would have reconstructed the infrastructure.

A to odbudowałoby infrastrukturę.

So that's the focus on the construction sector.

Więc jest nacisk na sektor budowlany.

The focus on the basic service delivery

Nacisk na dostarczenie podstawowych usług socjalnych i komunalnych

through these independent service authorities

poprzez te niezależne służby rządzące

would have rescued basic services

uratowałby podstawowe usługi

from their catastrophic levels,

od katastrofy.

and it would have given ordinary people

I dałby zwykłym ludziom

the sense that the government was doing something useful.

poczucie, że rząd robi coś pożytecznego.

The emphasis on clean government

Nacisk na czysty rząd

would have gradually squeezed out the political crooks,

stopniowo wyparłby politycznych oszustów.

because there wouldn't be any money

Ponieważ nie byłoby pieniędzy

in taking part in the politics.

za udzielanie się w polityce.

And so gradually the selection,

I stopniowo selekcja,

the composition of politicians,

skład osobowy rządzących sił politycznych

would shift from the crooked to the honest.

zmieniłby się z nieuczciwego na uczciwy.

Where would that leave us?

Co by nam to dało?

Gradually it would shift

Stopniowo nastąpiłoby przejście

from a politics of plunder

od polityki rabunkowej

to a politics of hope. Thank you.

do polityki nadziei. Dziękuję.

(Applause)

(Brawa)