Art can heal PTSD's invisible wounds | Melissa Walker

Tłumaczenie: Anna Horczyczak Korekta: Rysia Wand

You are a high-ranking military service member

Jesteś wysokim rangą wojskowym

deployed to Afghanistan.

na misji w Afganistanie.

You are responsible for the lives

Jesteś odpowiedzialny za życie

of hundreds of men and women,

setek mężczyzn i kobiet,

and your base is under attack.

a twoja baza znajduje się pod ostrzałem.

Incoming mortar rounds are exploding all around you.

Pociski moździerzowe wybuchają dookoła.

Struggling to see through the dust and the smoke,

Mimo chmury piasku i dymu,

you do your best to assist the wounded

robisz, co możesz, by pomóc rannym,

a następnie czołgasz się do pobliskiego bunkra.

and then crawl to a nearby bunker.

Conscious but dazed by the blasts,

Leżysz, przytomny i oszołomiony przez eksplozje,

you lay on your side and attempt to process what has just happened.

próbując pojąć, co właśnie nastąpiło.

As you regain your vision,

Odzyskując wzrok,

you see a bloody face

dostrzegasz wpatrzoną w ciebie zakrwawioną twarz.

staring back at you.

The image is terrifying,

Jest przerażająca,

but you quickly come to understand

ale szybko pojmujesz, że nie jest prawdziwa.

it's not real.

This vision continues to visit you multiple times a day and in your sleep.

Ta wizja wraca za dnia i podczas snu.

You choose not to tell anyone for fear of losing your job

Postanawiasz nie mówić o niej nikomu,

bojąc się utraty pracy lub posądzenia o słabość.

or being seen as weak.

You give the vision a name,

Nadajesz wizji imię:

Zakrwawiona Twarz w Bunkrze,

Bloody Face in Bunker,

and call it BFIB for short.

w skrócie ZTwB.

You keep BFIB locked away in your mind,

Trzymasz ZTwB zamkniętą w umyśle,

secretly haunting you,

a ona dręczy cię w tajemnicy

for the next seven years.

przez następne siedem lat.

Now close your eyes.

Teraz zamknij oczy.

Can you see BFIB?

Czy widzisz ZTwB?

If you can, you're beginning to see the face

Jeśli tak, to zaczynasz dostrzegać oblicze

of the invisible wounds of war,

niewidzialnych ran pozostawianych przez wojnę,

commonly known as post-traumatic stress disorder

powszechnie znane jako zespół stresu pourazowego

and traumatic brain injury.

i urazowe uszkodzenie mózgu.

While I can't say I have post-traumatic stress disorder,

Chociaż nie mam zespołu stresu pourazowego,

I've never been a stranger to it.

nigdy nie był mi obcy.

When I was a little girl, I would visit my grandparents every summer.

Jako dziecko każdego lata odwiedzałam dziadków.

It was my grandfather

To dziadek zapoznał mnie

who introduced me to the effects of combat on the psyche.

z wpływem wojny na ludzki umysł.

While my grandfather was serving as a Marine in the Korean War,

Kiedy służył w piechocie morskiej podczas wojny koreańskiej,

a bullet pierced his neck and rendered him unable to cry out.

pocisk przebił mu szyję, odbierając głos.

He watched as a corpsman passed him over,

Dziadek widział, jak sanitariusz

declaring him a goner,

uznał, że już po nim i zostawił na śmierć.

and then leaving him to die.

Years later, after his physical wounds had healed

Lata później, gdy rany się zagoiły

and he'd returned home,

i wrócił do domu,

he rarely spoke of his experiences in waking life.

rzadko opowiadał o swoich doświadczeniach.

But at night I would hear him shouting obscenities

Ale w nocy słyszałam,

jak klął w pokoju obok.

from his room down the hall.

And during the day I would announce myself as I entered the room,

Nigdy nie wchodziłam do pokoju po cichu,

careful not to startle or agitate him.

żeby go nie przestraszyć ani nie wzburzyć.

He lived out the remainder of his days

Przeżył resztę swoich dni

isolated and tight-lipped,

osamotniony i milczący,

never finding a way to express himself,

nie znajdując sposobu, by wyrazić siebie,

and I didn't yet have the tools to guide him.

a ja jeszcze nie potrafiłam mu pomóc.

Nazwę przypadłości dziadka

I wouldn't have a name for my grandfather's condition

until I was in my 20s.

poznałam dopiero po dwudziestce.

Seeking a graduate degree in art therapy,

Studiując arteterapię,

I naturally gravitated towards the study of trauma.

naturalnie skłaniałam się w kierunku badań nad urazami psychicznymi.

And while sitting in class learning about post-traumatic stress disorder,

Na wykładach o zespole stresu pourazowego,

or PTSD for short,

w skrócie PTSD,

my mission to help service members who suffered like my grandfather

moja misja pomocy żołnierzom, którzy cierpieli tak jak mój dziadek,

began to take form.

zaczęła nabierać kształtów.

We've had various names for post-traumatic stress

W ciągu wieków mieliśmy różne nazwy

throughout the history of war:

na zespół stresu pourazowego:

homesickness,

tęsknota za domem,

soldier's heart,

żołnierskie serce,

shell shock,

nerwica frontowa

thousand-yard stare, for instance.

nieobecne spojrzenie.

And while I was pursuing my degree, a new war was raging,

Gdy studiowałam, szalała nowa wojna,

and thanks to modern body armor and military vehicles,

a współczesne pojazdy wojskowe i kamizelki kuloodporne

service members were surviving blast injuries they wouldn't have before.

pozwalały żołnierzom przeżyć obrażenia dawniej śmiertelne.

But the invisible wounds were reaching new levels,

Ale liczba niewidzialnych ran była większa niż kiedykolwiek,

and this pushed military doctors and researchers

co pchnęło wojskowych lekarzy i naukowców

to try and truly understand the effects that traumatic brain injury, or TBI,

do próby zrozumienia wpływu, jaki urazowe uszkodzenie mózgu, TBI,

and PTSD have on the brain.

i PTSD mają na mózg.

Due to advances in technology and neuroimaging,

Dzięki postępowi technologicznemu i neuroobrazowaniu wiemy

we now know there's an actual shutdown in the Broca's,

o spadku aktywności w ośrodku Broki odpowiedzialnym za generowanie mowy.

or the speech-language area of the brain, after an individual experiences trauma.

w wyniku traumy.

This physiological change,

Ta zmiana fizjologiczna,

or speechless terror as it's often called,

często nazywana niemym przestrachem,

coupled with mental health stigma,

połączona z piętnem choroby psychicznej,

the fear of being judged

lękiem przed osądzeniem

or misunderstood,

lub niezrozumieniem,

possibly even removed from their current duties,

a nawet odsunięciem od pełnionych obowiązków,

has led to the invisible struggles of our servicemen and women.

doprowadziła do niewidzialnych zmagań mężczyzn i kobiet służących w armii.

Generation after generation of veterans

Kolejne pokolenia weteranów

have chosen not to talk about their experiences,

wolały nie mówić o swoich przeżyciach

and suffer in solitude.

i cierpieć w samotności.

I had my work cut out for me when I got my first job

Miałam jasne zadanie, gdy podjęłam pracę

as an art therapist at the nation's largest military medical center,

jako arteterapeutka

w największym w kraju wojskowym centrum medycznym,

Walter Reed.

imienia Waltera Reeda.

After working for a few years on a locked-in patient psychiatric unit,

Po kilku latach pracy na zamkniętym oddziale psychiatrycznym

I eventually transferred to the National Intrepid Center of Excellence, NICoE,

przeniosłam się do National Intrepid Centre of Excellence, NICoE,

which leads TBI care for active duty service members.

zajmującego się leczeniem TBI u żołnierzy w czynnej służbie.

Now, I believed in art therapy,

Wierzyłam w arteterapię,

but I was going to have to convince service members,

ale musiałam przekonać żołnierzy,

big, tough, strong, manly military men,

dużych, twardych, silnych, męskich wojskowych

and some women too,

i niektóre wojskowe

to give art-making as a psychotherapeutic intervention a try.

do prób tworzenia sztuki w ramach psychoterapii.

The results have been nothing short of spectacular.

Wyniki były spektakularne.

Vivid, symbolic artwork

Żywe, pełne symboliki dzieła

is being created by our servicemen and women,

tworzone przez naszych żołnierzy,

and every work of art tells a story.

a każde z nich opowiada historię.

We've observed that the process of art therapy bypasses

Zaobserwowaliśmy, że arteterapia pozwala ominąć

the speech-language issue with the brain.

problem niezdolności do opisania traumy, spowodowany zmianami w mózgu.

Art-making accesses the same sensory areas of the brain that encode trauma.

Twórczość aktywuje obszary mózgu przechowujące informacje o traumie.

Service members can use the art-making to work through their experiences

Dzięki temu żołnierze mogą bezpiecznie

in a nonthreatening way.

zmierzyć się ze swoimi przeżyciami.

They can then apply words to their physical creations,

Potem mogą swoje dzieła opisać słowami,

reintegrating the left and the right hemispheres of the brain.

dokonując ponownej integracji lewej i prawej półkuli mózgu.

Now, we've seen this can work with all forms of art --

Arteterapia skutecznie wykorzystuje wiele sztuk plastycznych,

drawing, painting, collage --

rysunek, malarstwo, kolaż,

but what seems to have the most impact

ale największy wpływ ma chyba

is mask-making.

tworzenie masek.

[Daj człowiekowi maskę, a prawdę ci powie.]

Finally, these invisible wounds don't just have a name,

Te niewidzialne rany wreszcie mają nie tylko imię,

they have a face.

ale i twarz.

And when service members create these masks,

Kiedy żołnierze tworzą maski,

it allows them to come to grips, literally, with their trauma.

pozwala im to dosłownie zmierzyć się z traumą.

And it's amazing how often that enables them

Fascynujące, jak często pozwala to pokonać traumę

to break through the trauma and start to heal.

i otwiera drogę do wyzdrowienia.

Remember BFIB?

Pamiętacie KTwB?

That was a real experience for one of my patients,

To było prawdziwe przeżycie jednego z moich pacjentów

and when he created his mask,

i kiedy zrobił tę maskę,

he was able to let go of that haunting image.

mógł uwolnić się od dręczącej wizji.

Initially, it was a daunting process for the service member,

Z początku było mu trudno,

but eventually he began to think of BFIB as the mask,

jednak zaczął myśleć o KTwB jak o masce,

not his internal wound,

a nie wewnętrznej ranie.

and he would go to leave each session,

Wychodząc z każdej kolejnej sesji,

he would hand me the mask, and say, "Melissa, take care of him."

wręczał mi maskę ze słowami: "Melisso, opiekuj się nią".

Eventually, we placed BFIB in a box to further contain him,

Wreszcie umieściliśmy KTwB w pudełku, żeby tym skuteczniej nad nią zapanować.

and when the service member went to leave the NICoE,

Kiedy ten żołnierz opuszczał NICoE,

he chose to leave BFIB behind.

postanowił zostawić KTwB za sobą.

A year later, he had only seen BFIB twice,

Przez następny rok widział KTwB tylko dwa razy,

and both times BFIB was smiling

za każdym razem uśmiechała się,

and the service member didn't feel anxious.

a żołnierz nie czuł niepokoju.

Now, whenever that service member is haunted by some traumatic memory,

Dzisiaj, jeżeli dręczą go traumatyczne wspomnienia,

he continues to paint.

sięga po pędzel.

Every time he paints these disturbing images,

Gdy namaluje niepokojące go wizje,

he sees them less or not at all.

pojawiają się rzadziej lub znikają zupełnie.

Philosophers have told us for thousands of years

Przez tysiące lat filozofowie mówili nam,

that the power to create

że zdolność tworzenia

is very closely linked to the power to destroy.

ściśle wiąże się ze zdolnością niszczenia.

Now science is showing us that the part of the brain

Teraz zaś nauka pokazuje nam, że część mózgu,

that registers a traumatic wound

która rejestruje uraz,

can be the part of the brain where healing happens too.

może też być miejscem uzdrowienia.

And art therapy is showing us how to make that connection.

Arteterapia pokazuje nam, jak dostrzec ten związek.

We asked one of our service members

Poprosiliśmy jednego z żołnierzy,

to describe how mask-making impacted his treatment,

aby opisał, jak tworzenie maski wpłynęło na jego leczenie,

and this is what he had to say.

oto, co powiedział.

(Video) Service Member: You sort of just zone out into the mask.

(Wideo) Żołnierz: Jakbyś zupełnie skupiał się na masce.

You zone out into the drawing,

skupiasz się na rysunku,

and for me, it just released the block,

i to usunęło blokadę,

so I was able to do it.

więc mogłem zrobić maskę.

And then when I looked at it after two days, I was like,

Spojrzałem na nią po dwóch dniach i pomyślałem sobie,

"Holy crap, here's the picture, here's the key, here's the puzzle,"

"Cholera jasna, tu jest obraz, tu jest klucz, tu jest zagadka",

and then from there it just soared.

od tego momentu już poszło.

I mean, from there my treatment just when out of sight,

Chodzi o to, że od tego momentu leczenie poszło jak z płatka.

because they were like, Kurt, explain this, explain this.

Przedtem wciąż słyszałem: Kurt, wytłumacz to czy tamto.

And for the first time in 23 years,

Po raz pierwszy od 23 lat

I could actually talk about stuff openly to, like, anybody.

mogłem wprost rozmawiać o tych sprawach z kimkolwiek,

I could talk to you about it right now if I wanted to,

nawet teraz z tobą, gdybym chciał,

because it unlocked it.

ponieważ zostały odblokowane.

It's just amazing.

Po prostu niesamowite.

And it allowed me to put 23 years of PTSD

Pozwoliło mi to

zostawić za sobą 23 lata PTSD i TBI,

and TBI stuff together in one place

that has never happened before.

co nie miało miejsca wcześniej.

Sorry.

Przepraszam.

Melissa Walker: Over the past five years,

MW: Przez ostatnich pięć lat

we've had over 1,000 masks made.

wykonano ponad 1000 masek.

It's pretty amazing, isn't it?

Niesamowite, prawda?

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Brawa)

I wish I could have shared this process with my grandfather,

Żałuję, że nie mogę podzielić się tą wiedzą z moim dziadkiem,

but I know that he would be thrilled

ale byłby zachwycony,

that we are finding ways

że znajdujemy metody,

to help today's and tomorrow's service members heal,

by pomóc leczeniu obecnym i przyszłym żołnierzom,

and finding the resources within them

oraz że odnajdujemy w nich zasoby,

that they can call upon

dzięki którym mogą uleczyć się sami.

to heal themselves.

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Brawa)