Roger Ebert: Remaking my voice

Tłumaczenie: Joanna W. Korekta: Michał Scheffs

Roger Ebert: These are my words, but this is not my voice.

To są moje słowa, ale to nie mój głos.

This is Alex, the best computer voice

To Alex, najlepszy komputerowy głos,

I've been able to find,

jaki byłem w stanie znaleźć,

which comes as standard equipment on every Macintosh.

a w który standardowo wyposażone są wszystkie komputery Macintosh.

For most of my life,

Przez większą część mojego życia

I never gave a second thought to my ability to speak.

nigdy nie zastanawiałem się nad umiejętnością mówienia.

It was like breathing.

Była tak oczywista jak oddychanie.

In those days, I was living in a fool's paradise.

W tamtych czasach wiodłem żywot szczęśliwego ignoranta.

After surgeries for cancer

Po tym jak operacje raka

took away my ability to speak, eat or drink,

odebrały mi zdolność mowy, jedzenia i picia,

I was forced to enter this virtual world

byłem zmuszony się przenieść w świat wirtualny,

in which a computer does some of my living for me.

w którym komputer przejął kilka moich życiowych funkcji.

For several days now,

Już od kilku dni

we have enjoyed brilliant and articulate speakers here at TED.

podziwiamy podczas TED znakomitych, elokwentnych prelegentów.

I used to be able to talk like that.

Też tak kiedyś potrafiłem opowiadać.

Maybe I wasn't as smart,

Może nie byłem aż tak mądry,

but I was at least as talkative.

ale gadałem co najmniej tyle samo.

I want to devote my talk today

Chciałbym poświęcić moją dzisiejszą prezentację

to the act of speaking itself,

samej czynności mowy

and how the act of speaking or not speaking

oraz temu, jak mówienie lub nie

is tied so indelibly to one's identity

nierozerwalnie się wiąże z tożsamością danej osoby,

as to force the birth of a new person

tak że utrata tej umiejętności

when it is taken away.

wymusza narodziny nowego człowieka.

However, I've found that listening to a computer voice

Stwierdziłem jednak, że słuchanie komputerowego głosu

for any great length of time

przez dłuższy czas

can be monotonous.

może być monotonne.

So I've decided to recruit some of my TED friends

Więc postanowiłem zatrudnić kilkoro moich przyjaciół z TED,

to read my words aloud for me.

by czytali na głos moje słowa.

I will start with my wife, Chaz.

Rozpocznie moja żona, Chaz.

Chaz Ebert: It was Chaz who stood by my side

Chaz Ebert: "To Chaz była moim oparciem

through three attempts to reconstruct my jaw

gdy trzykrotnie podejmowano próbę rekonstrukcji mojej szczęki

and restore my ability to speak.

i przywrócenia mi umiejętności mowy.

Going into the first surgery

Gdy wybierałem się na pierwszą operację

for a recurrence of salivary cancer

nawrotu raka gruczołów ślinowych

in 2006,

w 2006 roku,

I expected to be out of the hospital

myślałem, że wyjdę ze szpitala

in time to return to my movie review show,

i wrócę do programu, w którym recenzowałem filmy,

'Ebert and Roeper at the Movies.'

'Ebert i Roper w kinie'.

I had pre-taped enough shows

Nagrałem z wyprzedzeniem tyle programów,

to get me through six weeks of surgery

żeby mieć zapas na sześć tygodni operacji

and recuperation.

i rekonwalescencji.

The doctors took a fibula bone from my leg

Lekarze pobrali materiał z kości strzałkowej z mojej nogi

and some tissue from my shoulder

i nieco tkanki z ramienia

to fashion into a new jaw.

aby wykonać z nich nową żuchwę.

My tongue, larynx and vocal cords

Język, krtań i struny głosowe

were still healthy and unaffected.

były nadal zdrowe i nienaruszone."

(Laughter)

(Śmiech)

(Laughter)

(Śmiech)

CE: I was optimistic,

"Byłem optymistą,

and all was right with the world.

a wszystko było w jak najlepszym porządku.

The first surgery was a great success.

Pierwsza operacja zakończyła się wielkim sukcesem.

I saw myself in the mirror

Gdy spojrzałem na siebie w lustrze,

and I looked pretty good.

wyglądałem całkiem dobrze.

Two weeks later, I was ready to return home.

Dwa tygodnie później mogłem już wracać do domu.

I was using my iPod

Ze swojego iPoda

to play the Leonard Cohen song

puściłem kawałek Leonarda Cohena

'I'm Your Man'

'I'm your man'

for my doctors and nurses.

moim lekarzom i pielęgniarkom.

Suddenly, I had an episode of catastrophic bleeding.

Nagle wystąpił u mnie ostry krwotok.

My carotid artery had ruptured.

Pękła tętnica szyjna.

Thank God I was still in my hospital room

Dzięki Bogu wciąż byłem w pokoju szpitalnym

and my doctors were right there.

i byli tam moi lekarze.

Chaz told me

Chaz powiedziała mi,

that if that song hadn't played for so long,

że gdyby ta piosenka nie trwała tak długo,

I might have already been in the car, on the way home,

pewnie byłbym już w samochodzie, w drodze do domu

and would have died right there and then.

i zmarłbym na miejscu.

So thank you, Leonard Cohen,

Dziękuję panu zatem, Leonardzie Cohenie,

for saving my life.

za uratowanie mi życia."

(Applause)

(Brawa)

There was a second surgery --

"Odbyła się druga operacja -

which held up for five or six days

wszystko było w porządku przez pięć czy sześć dni

and then it also fell apart.

i znowu się zepsuło.

And then a third attempt,

I trzecia próba;

which also patched me back together pretty well,

znów poskładano mnie zupełnie nieźle,

until it failed.

niestety, również do czasu.

A doctor from Brazil said

Pewien lekarz z Brazylii powiedział,

he had never seen anyone survive

że nigdy nie widział, żeby pacjent przeżył

a carotid artery rupture.

pęknięcie tętnicy szyjnej.

And before I left the hospital,

Zanim opuściłem szpital

after a year of being hospitalized,

po roku hospitalizacji,

I had seven ruptures

moja aorta szyjna

of my carotid artery.

pękała siedmiokrotnie.

There was no particular day

Nie było jakiegoś konkretnego dnia,

when anyone told me

żeby ktoś mi powiedział,

I would never speak again;

że już nigdy nie będę mógł mówić;

it just sort of became obvious.

to po prostu stało się oczywiste.

Human speech

Ludzka mowa

is an ingenious manipulation of our breath

to przemyślna manipulacja oddechem

within the sound chamber of our mouth

w komorze akustycznej, którą tworzą nasze usta

and respiratory system.

i układu oddechowego.

We need to be able to hold and manipulate that breath

Aby wydawać dźwięki, musimy być w stanie przytrzymać oddech

in order to form sounds.

i sterować nim.

Therefore, the system

A zatem cały system

must be essentially airtight

musi być, co do zasady, szczelny,

in order to capture air.

by pochwycić i zatrzymać powietrze.

Because I had lost my jaw,

Straciłem szczękę, przez co nie mogłem już

I could no longer form a seal,

zapewnić wymaganej szczelności

and therefore my tongue

i tak oto mój język

and all of my other vocal equipment

oraz wszystkie inne narządy mowy

was rendered powerless.

stały się bezsilne."

Dean Ornish: At first for a long time,

Dean Ornish: "Na początku, przez dłuższy czas,

I wrote messages in notebooks.

pisałem wiadomości w notatnikach.

Then I tried typing words on my laptop

Następnie spróbowałem pisać słowa na laptopie

and using its built in voice.

i wykorzystywać głos, będący częścią oprogramowania.

This was faster,

Tak było szybciej,

and nobody had to try to read my handwriting.

no i nikt nie musiał rozczytywać mojego pisma.

I tried out various computer voices that were available online,

Wypróbowałem przeróżne głosy komputerowe, dostępne on-line,

and for several months I had a British accent,

przez kilka miesięcy mówiłem z brytyjskim akcentem,

which Chaz called Sir Lawrence."

który Chaz nazywała Sir Lawrence."

(Laughter)

(Śmiech)

"It was the clearest I could find.

"Z tych, które znalazłem, był najbardziej zrozumiały.

Then Apple released the Alex voice,

Potem Apple wypuścił głos Alex,

which was the best I'd heard.

najlepszy, jaki do tamtej pory słyszałem.

It knew things like the difference

Rozróżniał na przykład

between an exclamation point and a question mark.

wykrzyknik od znaku zapytania.

When it saw a period, it knew how to make a sentence

Kiedy natykał się na kropkę, wiedział,

sound like it was ending instead of staying up in the air.

jak zakończyć zdanie, a nie pozostawić je zawieszone w powietrzu.

There are all sorts of html codes you can use

Istnieje wiele rodzajów kodów html, za pomocą których

to control the timing and inflection of computer voices,

można kontrolować takt i modulację syntetycznych głosów,

and I've experimented with them.

wypróbowałem te sposoby.

For me, they share a fundamental problem: they're too slow.

Moim zdaniem mają jeden wspólny problem: są zbyt wolne.

When I find myself in a conversational situation,

Jeśli chciałbym uczestniczyć w rozmowie,

I need to type fast and to jump right in.

muszę szybko pisać i wtrącać się do dyskusji.

People don't have the time or the patience

Ludzie nie mają czasu czy cierpliwości

to wait for me to fool around with the codes

żeby czekać, kiedy ja majstruję przy kodach

for every word or phrase.

przy każdym słowie czy zwrocie.

But what value do we place on the sound of our own voice?

Ale jaką wartość przykładamy do dźwięku własnego głosu?

How does that affect who you are as a person?

Jak on działa na to, kim jesteśmy?

When people hear Alex speaking my words,

Kiedy ludzie słyszą, jak Alex wypowiada moje słowa,

do they experience a disconnect?

czy czują się ode mnie odcięci?

Does that create a separation or a distance

Czy to buduje mur, czy tworzy dystans

from one person to the next?

między rozmówcami?

How did I feel not being able to speak?

Jak się czułem, nie mogąc mówić?

I felt, and I still feel,

Czułem się - i nadal się czuję -

a lot of distance from the human mainstream.

ogromnie odległy od ludzkiego mainstreamu.

I've become uncomfortable when I'm separated from my laptop.

Odczuwam dyskomfrot, kiedy nie mam przy sobie laptopa.

Even then, I'm aware that most people have little patience

A nawet gdy go mam, zdaję sobie sprawę, że większość ma mało cierpliwości

for my speaking difficulties.

dla moich problemów z mową.

So Chaz suggested finding a company that could make a customized voice

Chaz zasugerowała zatem, żeby znaleźć firmę, która stworzyłaby spersonalizowany głos,

using my TV show voice

wykorzystując mój głos

from a period of 30 years.

z 30 lat programów telewizyjnych.

At first I was against it.

Na początku byłem temu przeciwny.

I thought it would be creepy

Myślałem, że dziwacznie byłoby słyszeć

to hear my own voice coming from a computer.

własny głos dochodzący z komputera.

There was something comforting about a voice that was not my own.

Głos, który nie był mój, poniekąd dodawał mi otuchy.

But I decided then to just give it a try.

Ale zdecydowałem, że po porstu spróbuję.

So we contacted a company in Scotland

Nawiązaliśmy kontakt z firmą ze Szkocji,

that created personalized computer voices.

która tworzyła spersonalizowane syntetyczne głosy.

They'd never made one from previously-recorded materials.

Nigdy wcześniej nie korzystali z zarejestrowanego uprzednio materiału.

All of their voices had been made by a speaker

We wszystkich przypadkach dana osoba

recording original words in a control booth.

nagrywała oryginalne słowa w budce kontrolnej.

But they were willing to give it a try.

Byli jednak przychylnie nastawieni do pomysłu.

So I sent them many hours of recordings of my voice,

Wysłałem im zatem wiele godzin zapisu mojego głosu,

including several audio commentary tracks

w tym kilka nagrań komentarzy audio,

that I'd made for movies on DVDs.

które zarejestrowałem na potrzeby filmów na DVD.

And it sounded like me, it really did.

I rzeczywiście, to brzmiało jak ja.

There was a reason for that; it was me.

Głównie dlatego, że to byłem ja.

But it wasn't that simple.

Okazało się jednak, że to nie takie proste.

The tapes from my TV show weren't very useful

Nagrania z moich programów telwizyjnych nie były zbyt przydatne,

because there were too many other kinds of audio involved --

gdyż zawierały zbyt dużo innych dźwięków -

movie soundtracks, for example, or Gene Siskel arguing with me --

na przykład ścieżki dźwiękowe, czy Gene'a Siskela, który się ze mną kłóci."

(Laughter)

(Śmiech)

and my words often had a particular emphasis

"Często mój sposób akcentowania były tak specyficzny,

that didn't fit into a sentence well enough.

że pojedyncze słowa nie bardzo pasowały do całego zdania.

I'll let you hear a sample of that voice.

Usłyszycie teraz próbkę tego głosu.

These are a few of the comments I recorded for use

To kilka komentarzy, które nagrałem do wykorzystania

when Chaz and I appeared on the Oprah Winfrey program.

w programie Oprah Winfrey, w którym wystąpiliśmy z Chaz.

And here's the voice we call Roger Jr.

Oto głos, który nazwaliśmy Roger junior

or Roger 2.0.

lub Roger 2.0."

Roger 2.0: Oprah, I can't tell you how great it is

Roger 2.0: Oprah, nawet nie wiesz, jakie to wpaniałe

to be back on your show.

znowu być w twoim programie.

We have been talking for a long time,

Rozmawiamy już od dawna

and now here we are again.

i, proszę bardzo, znowu się tu widzimy.

This is the first version of my computer voice.

To pierwsza wersja mojego komputerowego głosu.

It still needs improvement,

Wymaga jeszcze kilku poprawek,

but at least it sounds like me

ale przynajmniej brzmi jak ja,

and not like HAL 9000.

a nie jak HAL 9000.

When I heard it the first time,

Kiedy usłyszałem ten głos po raz pierwszy,

it sent chills down my spine.

przeszedł mnie dreszcz.

When I type anything,

Cokolwiek napiszę,

this voice will speak whatever I type.

zostanie wypowiedziane tym głosem.

When I read something, it will read in my voice.

Kiedy będę coś czytał, zostanie to odczytane moim głosem.

I have typed these words in advance,

Zapisałem te słowa z wyprzedzeniem,

as I didn't think it would be thrilling

gdyż siedzenie tu i patrzenie na to, jak piszę,

to sit here watching me typing.

wydawało mi się mało porywające.

The voice was created by a company in Scotland

Głos został stworzony przez firmę ze Szkocji,

named CereProc.

która nazywa się CereProc.

It makes me feel good

Jest mi lepiej, gdy pomyślę,

that many of the words you are hearing were first spoken

że wiele spośród użytych tu słów po raz pierwszy wypowiedziałem

while I was commenting on "Casablanca"

komentując "Casablankę"

and "Citizen Kane."

i "Obywatela Kane'a".

This is the first voice they've created for an individual.

To pierwszy głos, który stworzyli dla konkretnej osoby.

There are several very good voices available for computers,

Dostępnych jest kilka naprawdę dobrych komputerowych głosów,

but they all sound like somebody else,

ale wszystkie brzmią jak ktoś obcy,

while this voice sounds like me.

podczas gdy ten głos brzmi jak ja.

I plan to use it on television, radio

Postanowiłem używać go w telewizji, w radio

and the Internet.

i w Internecie.

People who need a voice should know

Ludzie, którym potrzeba głosu, powinni wiedzieć,

that most computers already come with built-in speaking systems.

że systemy mowy są integralną częścią oprogramowania większości komputerów.

Many blind people use them

Używa ich wiele osób niewidomych,

to read pages on the Web to themselves.

odczytując sobie strony w Sieci.

But I've got to say, in first grade,

Muszę się przyznać, że kiedy byłem w pierwszej klasie,

they said I talked too much,

mówiono mi, że za dużo gadam,

and now I still can.

nic się nie zmieniło.

(Laughter)

(Śmiech)

Roger Ebert: As you can hear, it sounds like me,

Robert Ebert: Słyszeliście, brzmi jak ja,

but the words jump up and down.

ale intonacja słów jest nierówna.

The flow isn't natural.

Cała wypowiedź nie brzmi naturalnie.

The good people in Scotland are still improving my voice,

Ci dobrzy ludzie ze Szkocji nadal pracują nad moim głosem

and I'm optimistic about it.

przyglądam się temu z optymizmem.

But so far, the Apple Alex voice

Ale jak dotąd Apple'owski Alex

is the best one I've heard.

to najlepszy głos, jaki słyszałem.

I wrote a blog about it

Napisałem o tym blog

and actually got a comment from the actor who played Alex.

i otrzymałem komentarz aktora, który grał Alexa.

He said he recorded many long hours in various intonations

Napisał, że nagrywał godzinami w przeróżnych intonacjach,

to be used in the voice.

które miały być wykorzystane w głosie.

A very large sample is needed.

Potrzeba naprawdę dużej próbki.

John Hunter: All my life I was a motormouth.

John Hunter: "Przez całe życie gadałem jak najęty.

Now I have spoken my last words,

Wiem, że ostatnie słowa już padły z moich ust

and I don't even remember for sure

a nawet nie jestem do końca pewny,

what they were.

co to były za słowa.

I feel like the hero of that Harlan Ellison story

Czuję się jak bohater opowiadania Harlana Ellisona,

titled "I Have No Mouth and I Must Scream."

zatytułowanego 'Nie mam ust, a muszę krzyczeć'.

On Wednesday, David Christian explained to us

W środę David Christian wyjaśniał nam,

what a tiny instant the human race represents

jak krótką chwilę reprezentuje sobą rasa ludzka

in the time-span of the universe.

w okresie istnienia wszechświata.

For almost all of its millions and billions of years,

Przez niemal wszystkie miliony i miliardy lat istnienia Ziemi,

there was no life on Earth at all.

nie było na niej wcale życia.

For almost all the years of life on Earth,

Przez niemal wszystkie lata istnienia życia na Ziemi,

there was no intelligent life.

nie występowały tu inteligentne formy życia.

Only after we learned to pass knowledge

Dopiero gdy nauczyliśmy się przekazywać wiedzę

from one generation to the next,

z pokolenia na pokolenie,

did civilization become possible.

mogła powstać cywilizacja.

In cosmological terms,

W terminach kosmologicznych

that was about 10 minutes ago.

było to jakieś 10 minut temu.

Finally came mankind's most advanced and mysterious tool,

Ostatecznie pojawiło się najbardziej tajemnicze narzędzie ludzkości:

the computer.

komputer.

That has mostly happened in my lifetime.

To się wydarzyło w gruncie rzeczy za mojego życia.

Some of the famous early computers

Niektóre z tych sławnych wczesnych komputerów

were being built in my hometown of Urbana,

konstruowano w moim rodzinnym mieście, Urbanie,

the birthplace of HAL 9000.

miejscu narodzin HAL-a 9000.

When I heard the amazing talk

Gdy usłyszałem w środę

by Salman Khan on Wednesday,

niesamowitą prezentację Salmana Khana,

about the Khan Academy website

na temat strony internetowej Khan Academy,

that teaches hundreds of subjects to students all over the world,

która wykłada setki zagadnień uczniom i studentom na całym świecie,

I had a flashback.

stanęła mi przed oczami pewna scena.

It was about 1960.

Było to około roku 1960.

As a local newspaper reporter still in high school,

Jako reporter lokalnej gazety, ciągle jeszcze w liceum,

I was sent over to the computer lab of the University of Illinois

zostałem wysłany do laboratorium komputerowego Uniwerystetu Illinois,

to interview the creators

by przeprowadzić wywiad z twórcami

of something called PLATO.

czegoś, co nazywano PLATO.

The initials stood for Programmed Logic

Skrót pochodził od Programmed Logic for Automated Teaching Operations

for Automated Teaching Operations.

(Programowany system zautomatyzowanych operacji nauczania, przyp. tłum.)

This was a computer-assisted instruction system,

Był to system wspomaganego komputerowo nauczania,

which in those days ran on a computer named ILLIAC.

który wówczas działał na komputerze ILLIAC.

The programmers said it could assist students in their learning.

Programiści stwierdzili, że może wspierać studentów w przyswajaniu wiedzy.

I doubt, on that day 50 years ago,

Myślę, że te 50 lat temu,

they even dreamed of what Salman Khan has accomplished.

nawet nie śnili o tym, co Salman Khan dziś osiągnął.

But that's not the point.

Ale nie w tym rzecz.

The point is PLATO was only 50 years ago,

Rzecz w tym, że projekt PLATO ma zaledwie 50 lat,

an instant in time.

to ułamek chwili.

It continued to evolve and operated in one form or another

Ewoluował i działał pod różnymi formami,

on more and more sophisticated computers,

na coraz bardziej zaawansowanych komputerach,

until only five years ago.

zakończono go ledwie pięć lat temu.

I have learned from Wikipedia

Dowiedziałem się z Wikipedii,

that, starting with that humble beginning,

że, przy całych tych skromnych początkach,

PLATO established forums, message boards,

PLATO wprowadził listy dyskusyjne, fora,

online testing,

testy on-line,

email, chat rooms,

pocztę elektroniczną, czaty,

picture languages, instant messaging,

języki obrazkowe, komunikatory internetowe,

remote screen sharing

zdalne współdzielenie ekranu

and multiple-player games.

i gry typu multi-player.

Since the first Web browser was also developed in Urbana,

Ponieważ pierwsza przeglądarka internetowa też została stworzona w Urbanie,

it appears that my hometown

wygląda na to, że moje rodzinne miasto

in downstate Illinois

w stanie Illinois

was the birthplace

było miejscem narodzin

of much of the virtual, online universe we occupy today.

znacznej części tego wirtualnego uniwersum, które dziś zajmujemy.

But I'm not here from the Chamber of Commerce.

Ale nie występuję tu z ramienia Izby Handlowej."

(Laughter)

(Śmiech)

I'm here as a man who wants to communicate.

"Stoję przed wami jako człowiek, który pragnie się komunikować.

All of this has happened in my lifetime.

Wszystko to zdarzyło się za mojego życia.

I started writing on a computer back in the 1970s

Zacząłem pisać na komputerze jeszcze w latach 70-tych XX w.,

when one of the first Atech systems was installed

kiedy to w Chicago Sun Times zainstalowano

at the Chicago Sun-Times.

jeden z pierwszych systemów Atech.

I was in line at Radio Shack

Stałem w kolejce do Radio Shack,

to buy one of the first Model 100's.

żeby nabyć jeden z pierwszych Modeli 100.

And when I told the people in the press room at the Academy Awards

A kiedy powiedziałem ludziom w pokoju prasowym podczas ceremonii wręczenia Oskarów,

that they'd better install some phone lines for Internet connections,

że powinni zainstalować liniie telefoniczne do połączeń internetowych,

they didn't know what I was talking about.

nie wiedzieli o czym mówię.

When I bought my first desktop,

Kiedy kupiłem pierwszy komputer stacjonarny,

it was a DEC Rainbow.

był to DEC Rainbow.

Does anybody remember that?"

Ktoś z was to pamięta?"

(Applause)

(Brawa)

"The Sun Times sent me to the Cannes Film Festival

"The Sun Times wysłał mnie na Festiwal Filmowy w Cannes

with a portable computer the size of a suitcase

z komputerem przenośnym wielkości walizki,

named the Porteram Telebubble.

zwanym Porteram Telebubble.

I joined CompuServe

Dołączyłem do CompuServe,

when it had fewer numbers

kiedy serwis ten miał mniejszą liczbę użytkowników,

than I currently have followers on Twitter.

niż ja mam obecnie osób, które obserwują mnie na Twitterze."

(Laughter)

(Śmiech)

CE: All of this has happened

CE: "Wszystko to się wydarzyło

in the blink of an eye.

w mgnieniu oka.

It is unimaginable

Nie jesteśmy w stanie sobie wyobrazić,

what will happen next.

co nastąpi dalej.

It makes me incredibly fortunate

Mam niewiarygodne szczęście

to live at this moment in history.

żyć w tym akurat momencie historii.

Indeed, I am lucky to live in history at all,

Doprawdy, mam szczęście że w ogóle żyję w jakieś historii,

because without intelligence and memory

bo bez inteligencji i pamięci

there is no history.

nie ma historii.

For billions of years,

Przez miliardy lat

the universe evolved

wszechświat rozwijał się

completely without notice.

zupełnie nie zauważony.

Now we live in the age of the Internet,

Dziś żyjemy w epoce Internetu,

which seems to be creating a form of global consciousness.

który wydaje się tworzyć jakąś formę globalnej świadomości.

And because of it,

I dzięki temu

I can communicate

cały czas mogę

as well as I ever could.

tak samo efektywnie się porozumiewać.

We are born into a box

Rodzimy się w pudełku

of time and space.

czasu i przestrzeni.

We use words and communication

Używamy słów i sztuki komunikacji

to break out of it

aby przełamać te ograniczenia

and to reach out to others.

i dotrzeć do innych ludzi.

For me, the Internet began

Dla mnie Internet w swych początkach

as a useful tool

był użytecznym narzędziem,

and now has become something I rely on

a teraz pełni rolę czegoś, od czego jestem zależny

for my actual daily existence.

w moim codziennym życiu.

I cannot speak;

Nie mogę mówić,

I can only type so fast.

mogę tylko szybko pisać.

Computer voices

Głosy komputerowe

are sometimes not very sophisticated,

są może czasem niezbyt zaawansowane,

but with my computer,

ale dzięki komputerowi

I can communicate more widely

mogę się porozumiewać w szerszym stopniu

than ever before.

niż kiedykolwiek do tej pory.

I feel as if my blog,

Mam wrażenie, że mój blog,

my email, Twitter and Facebook

mój email, Twitter, Facebook,

have given me a substitute

stanowią dla mnie substytut

for everyday conversation.

codziennych rozmów.

They aren't an improvement,

Nie są wielkim krokiem naprzód,

but they're the best I can do.

to jednak najlepsza dostępna opcja.

They give me a way to speak.

To mój sposób mówienia.

Not everybody has the patience

Nie wszyscy mają tyle cierpliwości,

of my wife, Chaz.

co moja żona, Chaz.

But online,

W sieci natomiast

everybody speaks at the same speed.

każdy wypowiada się tak samo szybko.

This whole adventure

Cała ta przygoda

has been a learning experience.

to pouczające doświadczenie.

Every time there was a surgery that failed,

Za każdym razem, kiedy operacja się nie powiodła,

I was left with a little less flesh and bone.

traciłem trochę ciała i kości.

Now I have no jaw left at all.

Dziś nie mam już wcale żuchwy.

While harvesting tissue from both my shoulders,

Po operacjach i pobieraniu tkanek z moich ramion,

the surgeries left me with back pain

pozostał mi ból w plecach,

and reduced my ability to walk easily.

a chodzenie sprawia mi trudność.

Ironic that my legs are fine,

Co za ironia, z moimi nogami wszystko w porządku,

and it's my shoulders that slow up my walk.

a ramiona spowalniają mój chód.

When you see me today,

Widzicie mnie dziś,

I look like the Phantom of the Opera.

wyglądam jak Upiór w Operze".

But no you don't.

Wcale nie wyglądasz.

(Laughter)

(Śmiech)

(Applause)

(Brawa)

It is human nature to look at someone like me

"To zupełnie naturalne, że kiedy ktoś na mnie patrzy,

and assume I have lost some of my marbles.

przyjmuje za pewnik, że trochę ześwirowałem.

People --

Ludzie - "

(Applause)

(Brawa)

People talk loudly --

"Ludzie mówią do mnie głośno - "

I'm so sorry.

Przepraszam.

Excuse me.

Wybaczcie.

(Applause)

(Brawa)

People talk loudly and slowly to me.

"Ludzie mówią do mnie głośno i powoli.

Sometimes they assume I am deaf.

Czasem zakładają, że jestem głuchy.

There are people who don't want to make eye contact.

Są tacy, którzy unikają kontaktu wzrokowego."

Believe me, he didn't mean this as --

Uwierzcie mi, on wcale nie miał na myśli -

anyway, let me just read it.

dobrze, po prostu to przeczytam.

(Laughter)

(Śmiech)

You should never let your wife read something like this.

Nie powinno się dawać żonie takich rzeczy do przeczytania.

(Laughter)

(Śmiech)

It is human nature

"W ludzkiej naturze leży,

to look away from illness.

by odwracać się od choroby.

We don't enjoy a reminder

Nie lubimy, gdy nam się przypomina

of our own fragile mortality.

o naszej własnej, kruchej śmiertelności.

That's why writing on the Internet

To dlatego pisanie w Internecie

has become a lifesaver for me.

uratowało mi życie.

My ability to think and write

Nie utraciłem przecież

have not been affected.

zdolności myślenia i pisania.

And on the Web, my real voice finds expression.

W Sieci mogę mówić moim własnym głosem.

I have also met many other disabled people

Spotkałem też innych niepełnosprawnych,

who communicate this way.

którzy porozumiewają się w ten sposób.

One of my Twitter friends

Jeden z moich przyjaciół z Twittera

can type only with his toes.

może pisać wyłącznie palcami u nóg.

One of the funniest blogs on the Web

Jeden z najzabawniejszych blogów w Sieci

is written by a friend of mine

pisze mój przyjaciel,

named Smartass Cripple.

zwany Smartass Cripple." ('smartass' - cwaniak, 'cripple' - kaleka, przyp. tłum.)

(Laughter)

(Śmiech)

Google him and he will make you laugh.

Wyguglajcie go, a ubawi was do łez.

All of these people are saying, in one way or another,

Wszyscy ci ludzie mówią, w taki czy inny sposób,

that what you see

że to, co widać,

is not all you get.

to jeszcze nie wszystko.

So I have not come here to complain.

Nie przyszedłem tu się uskarżać.

I have much to make me happy and relieved.

Jest wiele rzeczy, które sprawiają, że czuję ulgę i jestem szczęśliwy.

I seem, for the time being,

Na dzień dzisiejszy wydaje się,

to be cancer-free.

że nie mam już raka.

I am writing as well as ever.

Piszę tak sprawnie jak zwykle.

I am productive.

Jestem wydajny.

If I were in this condition at any point

W tych samych warunkach,

before a few cosmological instants ago,

jeszcze kilka sekund temu w skali kosmologicznej,

I would be as isolated as a hermit.

byłbym wyobcowany jak pustelnik.

I would be trapped inside my head.

Uwięziony we własnej głowie.

Because of the rush of human knowledge,

Dzięki szalonemu postępowi ludzkiej wiedzy,

because of the digital revolution,

dzięki rewolucji cyfrowej,

I have a voice,

mam głos

and I do not need to scream.

i wcale nie muszę krzyczeć."

RE: Wait. I have one more thing to add.

RE: Moment. Chciałbym coś dodać.

A guy goes into a psychiatrist.

Przychodzi pacjent do psychiatry.

The psychiatrist says, "You're crazy."

Psychiatra oświadcza: "Jest pan wariatem".

The guy says, "I want a second opinion."

Pacjent odpowiada: "Żądam drugiej opinii".

The psychiatrist says, "All right, you're ugly."

"Proszę bardzo", mówi psychiatra, "jest pan brzydki".

(Laughter)

(Śmiech)

You all know the test for artificial intelligence -- the Turing test.

Wszyscy na pewno znacie test na sztuczną inteligencję, test Turinga.

A human judge has a conversation

Sędzia-człowiek prowadzi rozmowę

with a human and a computer.

z człowiekiem i z komputerem.

If the judge can't tell the machine apart from the human,

Jeśli nie jest w stanie rozróżnić maszyny od człowieka,

the machine has passed the test.

maszyna przeszła pomyślnie test.

I now propose a test for computer voices -- the Ebert test.

Proponuję nowy test dla syntetyczych głosów, test Eberta.

If a computer voice can successfully tell a joke

Jeśli komputerowo generowany głos umie opowiedzieć dowcip,

and do the timing and delivery as well as Henny Youngman,

z dykcją i wyczuciem chwili jak u Henny'ego Youngmana,

then that's the voice I want.

to właśnie takiego głosu szukam.

(Applause)

(Brawa)