LZ Granderson: The myth of the gay agenda | TED

Translator: Jenny Zurawell Reviewer: Morton Bast

Tłumaczenie: Marta Krzeminska Korekta: Capa Girl

When I was about 16 years old

Kiedy miałem około 16 lat,

I can remember flipping through channels at home during summer vacation,

podczas wakacji przełączałem kanały w telewizorze,

looking for a movie to watch on HBO --

szukając jakiegoś filmu na HBO.

and how many of you remember "Ferris Bueller's Day Off"?

Kto pamięta "Wolny dzień pana Ferrisa Buellera"?

Oh yeah, great movie, right? -- Well, I saw Matthew Broderick on the screen, and so I thought,

Dobry film, prawda? Zobaczyłem Matthew Brodericka i pomyślałem:

"Sweet! Ferris Bueller. I'll watch this!"

"Świetnie! Ferris Bueller! Obejrzę ten film!"

It wasn't Ferris Bueller. And forgive me Matthew Broderick,

To nie był Ferris Bueller. Broderick, wybacz mi.

I know you've done other movies besides Ferris Bueller, but that's how I remember you; you're Ferris.

Wiem, że grałeś w wielu filmach, ale dla mnie zawsze będziesz Ferrisem.

But you weren't doing Ferris-y things at the time; you were doing gay things at the time.

Nie robiłeś rzeczy typowych dla Ferrisa, robiłeś typowo gejowskie rzeczy.

He was in a movie called "Torch Song Trilogy."

To był film "Trylogia miłosna."

And "Torch Song Trilogy" was based on a play about this drag queen who essentially was looking for love.

Bazował na sztuce o drag queen szukającej miłości.

Love and respect -- that's what the whole film was about.

Miłość i respekt - to tematy przewodnie tego filmu.

And as I'm watching it, I'm realizing that they're talking about me.

Oglądając zacząłem rozumieć, że mówił o mnie.

Not the drag queen part -- I am not shaving my hair for anyone -- but the gay part.

Nie chodzi mi o drag queen, nie golę się dla nikogo - chodzi o wątek gejowski.

The finding love and respect, the part about trying to find your place in the world.

O poszukiwanie miłości i szacunku, poszukiwanie swojego miejsce w świecie.

So as I'm watching this, I see this powerful scene that brought me to tears,

Jedna ze scen poruszyła mnie do łez.

and it stuck with me for the past 25 years.

Po 25 latach nadal ją pamiętam.

And there's this quote that the main character, Arnold, tells his mother

To fragment, kiedy podczas kłótni o to kim jest

as they're fighting about who he is and the life that he lives.

i jakie prowadzi życie, Arnold mówi do matki:

"There's one thing more -- there's just one more thing you better understand.

"Jest jeszcze jedna sprawa, którą powinnaś zrozumieć.

I've taught myself to sew, cook, fix plumbing, build furniture,

Sam nauczyłem się szyć, gotować, majsterkować, budować,

I can even pat myself on the back when necessary,

mogę się też, w razie potrzeby, poklepać po plecach.

all so I don't have to ask anyone for anything.

Wszystko by nikogo nie prosić o pomoc.

There's nothing I need from anyone except for love and respect,

Nic od nikogo nie potrzebuję, poza miłością i szacunkiem,

and anyone who can't give me those two things has no place in my life."

kto nie potrafi mi tego dać, nie ma w moim życiu miejsca."

I remember that scene like it was yesterday; I was 16, I was in tears, I was in the closet,

Pamiętam to jak dziś. 16 lat, łzy w oczach, ukrywam swój homoseksualizm,

and I'm looking at these two people, Ferris Bueller and some guy I'd never seen before,

i patrzę na tę dwójkę, Ferrisa Buellera i jego faceta, jak walczą o miłość.

fighting for love.

i patrzę na tę dwójkę, Ferrisa Buellera i jego faceta, jak walczą o miłość.

When I finally got to a place in my life

Kiedy doszedłem w życiu do momentu,

where I came out and accepted who I was, and was really quite happy, to tell you the truth,

kiedy zaakceptowałem siebie i swój homoseksualizm, byłem szczęśliwy.

I was happily gay and I guess that's supposed to be right because gay means happy too.

Byłem szczęśliwym gejem, tak być powinno, bo "gay" oznacza też "wesoły".

I realized there were a lot of people who weren't as gay as I was --

Zdałem sobie sprawę, że wiele osób nie było gejami w taki właśnie sposób.

gay being happy, not gay being attracted to the same sex.

Zdałem sobie sprawę, że wiele osób nie było gejami w taki właśnie sposób.

In fact, I heard that there was a lot of hate and a lot of anger

Wiele słyszałem o nienawiści, gniewie, frustracji i strachu,

and a lot of frustration and a lot of fear

Wiele słyszałem o nienawiści, gniewie, frustracji i strachu,

about who I was and the gay lifestyle.

związanych z byciem gejem i gejowskim stylem życia.

Now, I'm sitting here trying to figure out "the gay lifestyle," "the gay lifestyle,"

I tak sobie siedzę, próbując zrozumieć "gejowski styl życia"...

and I keep hearing this word over and over and over again: lifestyle, lifestyle, lifestyle.

W kółko to samo: styl życia, styl życia.

I've even heard politicians say that the gay lifestyle is a greater threat

Słyszałem nawet polityków twierdzących, że gejowski styl życia,

to civilization than terrorism.

jest większym zagrożeniem dla cywilizacji niż terroryzm.

That's when I got scared.

Wtedy ogarnął mnie strach. Myślę sobie, jestem gejem,

Because I'm thinking, if I'm gay and I'm doing something that's going to destroy civilization,

robię coś, co w końcu zniszczy cywilizację,

I need to figure out what this stuff is, and I need to stop doing it right now.

Muszę ustalić, co to dokładnie jest i z tym skończyć.

(Laughter)

(Śmiech)

So, I took a look at my life, a hard look at my life,

Przyjrzałem się bliżej swojemu życiu

and I saw some things very disturbing.

i zauważyłem parę niepokojących rzeczy.

(Laughter)

(Śmiech)

And I want to begin sharing these evil things that I've been doing with you,

Opowiem wam o tych niegodziwych rzeczach.

starting with my mornings.

Zaczynając od samego rana.

I drink coffee.

Piję kawę.

Not only do I drink coffee, I know other gay people who drink coffee.

Nie tylko ja. Znam też innych gejów, którzy piją kawę.

I get stuck in traffic --

Stoję w korkach, paskudnych, paskudnych korkach.

evil, evil traffic.

Stoję w korkach, paskudnych, paskudnych korkach.

Sometimes I get stuck in lines at airports.

Zdarza mi się też utknąć w kolejkach na lotnisku.

I look around, and I go, "My God, look at all these gay people!

Rozglądam się i myślę: "Boże drogi, spójrz ilu gejów!

We're all trapped in these lines! These long lines trying to get on an airplane!

Wszyscy uwięzieni w tych kolejkach! Tych długich kolejkach do samolotu.

My God, this lifestyle that I'm living is so freaking evil!"

Mój Boże, ten styl życia jest tak diabelnie zły!"

I clean up. This is not an actual photograph of my son's room; his is messier.

Sprzątam. To nie jest zdjęcie pokoju mojego syna - tam jest gorzej.

And because I have a 15-year-old, all I do is cook and cook and cook.

A ponieważ mój syn ma 15 lat, jedyne co robię to gotuję i gotuję.

Any parents out there of teenagers? All we do is cook for these people --

Są tu jacyś rodzice nastolatków? Jedyne co robimy to gotujemy...

they eat two, three, four dinners a night -- it's ridiculous!

Jedzą dwa, trzy, cztery obiady dziennie - to niedorzeczne!

This is the gay lifestyle.

Oto gejowski styl życia.

And after I'm done cooking and cleaning and standing in line and getting stuck in traffic,

Jak już uporam się z gotowaniem, sprzątaniem, kolejkami i korkami,

my partner and I, we get together

mój partner i ja spotykamy się

and we decide that we're gonna go and have some wild and crazy fun.

i decydujemy na dziką i szaloną zabawę.

(Laughter)

(Śmiech)

We're usually in bed before we find out who's eliminated on "American Idol."

Kiedy ogłaszają kto odpada w Idolu, zwykle już śpimy.

We have to wake up and find out the next day who's still on

Dopiero rano dowiadujemy się kto został,

because we're too freaking tired to hear who stays on.

bo jesteśmy zbyt zmęczeni, żeby doczekać do werdyktu.

This is the super duper evil gay lifestyle.

To jest właśnie ten wyjątkowo nikczemny, gejowski styl życia.

Run for your heterosexual lives, people.

Ludzie! Strzeżcie swych hetero-żyć.

(Applause)

(Brawa)

When my partner, Steve, and I first started dating,

Kiedy ja i mój partner, Steve, zaczęliśmy się spotykać

he told me this story about penguins.

opowiedział mi historyjkę o pingwinach.

And I didn't know where he was going with it at first.

Na początku nie wiedziałem do czego zmierza.

He was kind of a little bit nervous when he was sharing it with me, but he told me that

Trochę zdenerwowany powiedział,

when a penguin finds a mate that they want to spend the rest of their life with,

że kiedy pingwin spotyka partnera, z którym chce spędzić resztę życia

they present them with a pebble -- the perfect pebble.

daje mu kamyk - idealny kamyczek.

And then he reaches into his pocket, and he brings this out to me.

Wtedy sięgnął do kieszeni i dał mi to.

And I looked at it, and I was like, this is really cool.

Popatrzyłem na to i myślę, to jest świetne.

And he says, "I want to spend the rest of my life with you."

A on do mnie: "Chcę z tobą spędzić resztę życia."

So I wear this whenever I have to do something that makes me a little nervous,

Noszę go ze sobą zawsze, kiedy mam do zrobienia coś stresującego,

like, I don't know, a TEDx talk.

na przykład, wystąpienie na TEDx.

I wear this when I am apart from him for a long period of time.

Noszę go, gdy przez dłuższy czas, nie jesteśmy razem.

And sometimes I just wear it just because.

A czasem noszę ot, tak sobie.

How many people out there are in love? Anyone in love out there?

Kto z was jest zakochany?

You might be gay.

Możecie być gejami...

(Laughter)

(Śmiech)

Because I, too, am in love, and apparently that's part of the gay lifestyle that I warned you about.

Bo ja też jestem, a to najwyraźniej część gejowskiego stylu życia.

(Applause)

(Brawa)

You may want to tell your spouse. Who, if they're in love, might be gay as well.

Powiedzcie partnerowi. Jeśli druga strona też jest zakochana, może być gejem.

How many of you are single? Any single people out there?

Ilu mamy tu singli? Jacyś single?

You too might be gay! Because I know some gay people who are also single.

Wy też możecie być gejami! Znam kilku gejów bez par.

It's really scary, this gay lifestyle thing; it's super duper evil and there's no end to it!

Ten gejowski styl życia jest przerażajcy. Jest tak potwornie zły a jest wszędzie!

It goes and goes and engulfs!

Rozciąga się, rozpełza i pochłania!

It's really quite silly, isn't it?

Tak naprawdę, to trochę głupie, nie?

That's why I'm so happy to finally hear President Obama come out and say

Dlatego cieszy mnie, że prezydent Obama powiedział,

(Brawa)

that he supports --

że wspiera...

(Applause)

(Brawa)

that he supports marriage equality.

że wspiera równość małżeńską.

It's a wonderful day in our country's history; it's a wonderful day in the globe's history

To wielki dzień w historii naszego kraju i świata,

to be able to have an actual sitting president say, enough of this --

kiedy sprawujący urząd prezydent przyznaje: "Dość tego."

first to himself, and then to the rest of the world.

Najpierw przed samym sobą, a potem przed światem.

It's wonderful.

To cudowne.

But there's something that's been disturbing me since he

Jedyne co mnie niepokoi od czasu, kiedy to powiedział.

made that remark just a short time ago.

Jedyne co mnie niepokoi od czasu, kiedy to powiedział.

And that is, apparently, this is just another move by the gay activists

To to, że to zapewne kolejna zagrywka gejowskich aktywistów,

that's on the gay agenda.

kolejny punkt gejowskiej agendy.

And I'm disturbed by this because I've been openly gay now for quite some time.

Niepokoi mnie to, bo już od dawna jestem otwarcie gejem.

I've been to all of the functions, I've been to fundraisers,

Byłem na wszystkich ceremoniach i spotkaniach.

I've written about the topic, and I have yet to receive my copy of this gay agenda.

Pisałem na ten temat. A jeszcze nie otrzymałem kopii rzeczonej agendy.

(Laughter)

(śmiech)

I've paid my dues on time,

Zapłaciłem wszystkie składki,

(Laughter)

(Śmiech)

I've marched in gay pride flags parades and the whole nine,

Brałem udział w paradach równości. Pełen zestaw.

and I've yet to see a copy of the gay agenda.

A jeszcze nie dostałem kopii gejowskiej agendy. To strasznie frustrujące.

It's very, very frustrating, and I was feeling left out, like I wasn't quite gay enough.

Czuję się pominięty, jakbym nie był wystarczająco gejem.

But then something wonderful happened: I was out shopping, as I tend to do,

Lecz nagle stał się coś cudownego. Byłem na zakupach, jak to mam w zwyczaju,

and I came across a bootleg copy of the official gay agenda.

i znalazełm nielegalną kopię oficjalnej gejowskiej agendy.

And I said to myself, "LZ, for so long, you have been denied this.

Pomyślałem: "LZ, tak długo ci tego odmawiano.

When you get in front of this crowd, you're gonna share the news.

Kiedy staniesz przed publicznością, podzielisz się tym.

You're gonna spread the gay agenda so no one else has to wonder,

Rozgłosisz nowinę tak, by nikt inny nie musiał się zastanawiać

what exactly is in the gay agenda?

czym dokładnie jest gejowska agenda.

What are these gays up to?

Co ci geje wyrabiają?

What do they want?"

Czego chcą?"

So, without further ado, I will present to you, ladies and gentlemen --

Bez dalszej zwłoki, panie i panowie...

now be careful, 'cause it's evil -- a copy,

Uwaga, bo to bardzo złe... Oto oficjalna kopia, gejowskiej agendy.

the official copy, of the gay agenda.

Uwaga, bo to bardzo złe... Oto oficjalna kopia, gejowskiej agendy.

(Music)

(Muzyka)

The gay agenda, people!

Ludzie! Oto gejowska agenda!

(Applause)

(Brawa)

There it is!

Oto ona!

Did you soak it all in? The gay agenda.

Załapaliście? Gejowska agenda.

Some of you may be calling it, what,

Niektórzy nazwaliby to, konstytucją Stanów Zjednoczonych,

the Constitution of the United States, is that what you call it too?

tak też się na to mówi.

The U.S. Constitution is the gay agenda.

Konstytucja USA to gejowska agenda.

These gays, people like me, want to be treated like full citizens

Ci wszyscy geje, chcą być traktowani jak pełnoprawni obywatele.

and it's all written down in plain sight.

Napisane czarno na białym.

I was blown away when I saw it. I was like, wait, this is the gay agenda?

Byłem zaskoczony. Pomyślałem: "Chwila, więc to jest ta agenda?

Why didn't you just call it the Constitution so I knew what you were talking about?

Czemu nikt mi nie powiedział, że chodzi o konstytucję?"

I wouldn't have been so confused; I wouldn't have been so upset.

Nie byłbym taki zdezorientowany ani zaniepokojony.

But there it is. The gay agenda.

Ale oto ona. Gejowska agenda.

Run for your heterosexual lives.

Strzeżcie swych hetero-żyć.

Did you know that in all the states where there is no shading that

Wiece, że we wszystkich niezakolorowanych stanach,

people who are gay, lesbian, bisexual or transgendered

można eksmitować kogoś,

can be kicked out of their apartments

kto jest gejem, lesbijką, bi- lub transseksualnym, Właśnie, za to kim jest?

for being gay, lesbian, bisexual or transgendered?

kto jest gejem, lesbijką, bi- lub transseksualnym, Właśnie, za to kim jest?

That's the only reason that a landlord needs to have them removed,

To wystarczający powód, by ich eksmitować,

because there's no protection from discrimination of GLBT people.

bo nie ma żadnej ochrony przed dyskryminacją LGBT.

Did you know in the states where there's no shading that

Wiecie, że w tych niezakolorowanych stanach można zostać zwolnionym

you can be fired for being gay, lesbian, bisexual or transgendered?

za bycie gejem, lesbijką, osobą bi- lub transseksualną?

Not based upon the quality of your work,

Nie na podstawie jakości pracy,

how long you've been there, if you stink,

długości stażu, czy na to, że śmierdzisz,

just if you're gay, lesbian, bisexual or transgendered.

tylko za to czy jesteś gejem, lesbiką, kimś bi- czy transseksualnym.

All of which flies in the face of the gay agenda,

Wszystko to jest sprzeczne z gejowską agendą,

also known as the U.S. Constitution.

znaną też jako konstytucja USA.

Specifically, this little amendment right here:

W szczególności, z tą nowelizacją:

"No state shall make or enforce any law which shall abridge the privileges or immunities

"Żaden stan nie może wydawać ani stosować ustaw, które by ograniczały

of citizens of the United States."

prawa i wolności obywateli Stanów Zjednoczonych."

I'm looking at you, North Carolina.

Myślę o tobie, Karolino Północna.

But you're not looking at the U.S. Constitution.

Ale ty nie zważasz na konstytucję.

This is the gay agenda: equality. Not special rights,

To jest gejowska agenda: równość.

but the rights that were already written by these people --

Nie specjalne względy, ale prawa, napisane przez tych ludzi,

these elitists, if you will.

tę, jeśli można, elitę.

Educated, well-dressed,

Wykształceni, dobrze ubrani...

(Laughter)

(Śmiech)

some would dare say questionably dressed.

można powiedzieć, że to kwestia dyskusyjna.

(Laughter)

(Śmiech)

Nonetheless, our forefathers, right?

Tak czy siak, nasi przodkowie, prawda?

The people that, we say, knew what they were doing when they wrote the Constitution --

Ludzie, którzy wiedzieli co robią pisząc konstytucję,

the gay agenda, if you will.

czy, inaczej, gejowską agendę.

All of that flies in the face of what they did.

Wszystko to żart z tego, co zrobili.

That is the reason why I felt it was imperative that

Dlatego stwierdziłem, że koniecznym było pokazać wam tę gejowską agendę.

I presented you with this copy of the gay agenda.

Dlatego stwierdziłem, że koniecznym było pokazać wam tę gejowską agendę.

Because I figured if I made it funny, you wouldn't be as threatened.

Pomyślałem, że jeśli zrobię to zabawnie i lekceważąco, nie poczujecie się zagrożeni.

I figured if I was a bit irreverent, you wouldn't find it serious.

Pomyślałem, że jeśli zrobię to zabawnie i lekceważąco, nie poczujecie się zagrożeni.

But when you see the map, and you see our state of Michigan --

Ale kiedy spojrzycie na mapę, na stan Michigan,

it's legal to fire someone

gdzie można legalnie zwolnić kogoś

for being gay, lesbian, bisexual or transgendered,

za bycie gejem, lesbijką, kimś bi- lub transseksualnym,

that it's legal to remove someone from their home

gdzie można eksmitować kogoś za to,

because they're gay, lesbian, bisexual or transgendered,

że jest z kręgów LGBT.

then you realize that this whole conversation about marriage equality

Zrozumiecie, że cała dyskusja o różności małżeńskiej,

is not about stripping someone's rights away,

nie jest o pozbawianiu,

it's about granting them the rights that [have] already been stated.

ale o zapewnianiu przyznanych już praw.

And we're just trying to walk in those rights that have already been stated,

My tylko próbujemy wyegzekwować prawa, które zostały już przyznane,

that we've already agreed upon.

te na które wszyscy już się zgodzili.

There are people living in fear

Są ludzie żyjący w strachu przed utratą pracy,

of losing their jobs

Są ludzie żyjący w strachu przed utratą pracy,

so they don't show anyone who they really are

stąd nie ujawniają kim naprawdę są, i to nawet w naszym stanie.

right here at home. This isn't just about North Carolina;

Nie chodzi tylko o Karolinę Północną,

all those states that were clear, it's legal.

czy stany, które jasno stwierdziły, że to legalne.

If I could brag for a second,

Pochwalę się, że mam 15-letniego syna z małżeństwa,

I have a 15-year-old son from my marriage.

Pochwalę się, że mam 15-letniego syna z małżeństwa,

He has a 4.0.

który ma średnią 4.0.

He is starting a new club at school, Policy Debate.

Założył w szkole nowe koło - Debata Polityczna.

He's a budding track star;

Jest rosnącym talentem,

he has almost every single record in middle school for every event that he competed in.

zdobył uznanie w każdym szkolnym konkursie, w którym wziął udział.

He volunteers.

Jest wolontariuszem.

He prays before he eats.

Modli się przed jedzeniem.

I would like to think, as his father -- and he lives with me primarily --

Ponieważ mieszka głównie ze mną,

that I had a little something to do with all of that.

lubię myśleć, że jako ojciec miałem w tym spory udział.

I would like to think that he's a good boy,

Lubię myśleć, że jest dobrym chłopcem,

a respectful young man. I would like to think that

młodym człowiekiem pełnym szacunku.

I've proven to be a capable father.

Lubię myśleć, że okazałem się dobrym ojcem.

But if I were to go to the state of Michigan today,

Ale gdybym pojechał do Michigan i chciał adoptować dziecko z sierocińca,

and try to adopt a young person who is in an orphanage,

Ale gdybym pojechał do Michigan i chciał adoptować dziecko z sierocińca,

I would be disqualified for only one reason:

zostałbym odrzucony tylko dlatego,

because I'm gay.

że jestem gejem.

It doesn't matter what I've already proven, what I can do with my heart.

Nie ważne co udowodniłem, nie ważne jak działa moje serce.

It's because of what the state of Michigan says that I am

Tylko dlatego, że stan Michigan twierdzi,

that I am disqualified for any sort of adoption.

że nie mam prawa do adopcji.

And that's not just about me,

Nie chodzi tylko o mnie,

that's about so many other Michiganders, U.S. citizens,

chodzi o innych obywateli Michigan - obywateli USA,

who don't understand why what they are

którzy nie rozumieją, dlaczego to kim są,

is so much more significant than who they are.

jest ważniejsze od tego jacy są.

This story just keeps playing over and over

Ta sytuacja powtarza się ciągle w historii tego kraju.

and over again in our country's history.

Ta sytuacja powtarza się ciągle w historii tego kraju.

There was a time in which, I don't know,

Były też czasy, kiedy ludzie czarni nie mieli takich samych praw.

people who were black couldn't have the same rights.

Były też czasy, kiedy ludzie czarni nie mieli takich samych praw.

People who happened to be women didn't have the same rights, couldn't vote.

Kobiety nie miały równych praw, nie mogły głosować.

There was a point in our history in which, if you were considered disabled,

Były czasy, kiedy jeśli ktoś był niepełnosprawny prawodawca mógł go zwolnić.

that an employer could just fire you, before the Americans with Disabilities Act.

To było przed uchwaleniem Prawem dla Amerykanów Niepełnosprawnych.

We keep doing this over and over again.

Historia się ciągle powtarza.

And so here we are, 2012,

No i mamy 2012 rok - gejowska agenda, gejowski styl życia...

gay agenda,

No i mamy 2012 rok - gejowska agenda, gejowski styl życia...

gay lifestyle, and I'm not a good dad

Ja nie jestem dobrym ojcem, a ludzie nie zasługują na to by chronić swoje rodziny,

and people don't deserve to be able to protect their families

Ja nie jestem dobrym ojcem, a ludzie nie zasługują na to by chronić swoje rodziny,

because of what they are, not who they are.

ze wzgldu na to kim są, a nie jacy są.

So when you hear the words "gay lifestyle" and "gay agenda" in the future,

Kiedy usłyszycie o "gejowskim stylu życia" czy "gejowskiej agendzie",

I encourage you to do two things:

zachęcam byście zrobili dwie rzeczy.

One, remember the U.S. Constitution, and then two,

Po pierwsze, pomyśleli o konstytucji USA,

if you wouldn't mind looking to your left, please.

a po drugie, jeśli możecie odwrócić się w swoje lewo, proszę...

Look to your right.

Spójrzcie też w prawo.

That person next to you is a brother, is a sister.

Osoba, która siedzi obok ciebie to brat, siostra.

And they should be treated with love and respect.

Powinni być traktowani z miłością i szacunkiem.

Thank you.

Dziękuję.