Xavier Vilalta: Architecture at home in its community

Tłumaczenie: Martyna Rusznica Korekta: Rysia Wand

My work focuses on the connection of

Moja praca skupia się

both thinking about our community life

na myśleniu o życiu społecznym

being part of the environment

jako części środowiska,

where architecture grows from the natural

gdzie architektura wyrasta

local conditions and traditions.

z naturalnych warunków i tradycji.

Today I brought two recent projects

Dla przykładu

as an example of this.

przyniosłem dwa ostatnie projekty.

Both projects are in emerging countries,

Obydwa powstają w krajach rozwijających się,

one in Ethiopia and another one in Tunisia.

jeden w Etiopii, drugi w Tunezji.

And also they have in common

Ich cechą wspólną jest fakt,

that the different analyses from different perspectives

że analiza z różnych perspektyw

becomes an essential part of the final piece of architecture.

jest kluczową częścią gotowego budynku.

The first example started with an invitation

Pierwszy projekt rozpoczęło zaproszenie

to design a multistory shopping mall

do zaprojektowania wielopiętrowego centrum handlowego

in Ethiopia's capital city Addis Ababa.

w Addis Abebie, stolicy Etiopii.

And this is the type of building

Pokazano nam ten budynek

we were shown as an example, to my team and myself,

jako przykład tego,

of what we had to design.

co mamy projektować.

At first, the first thing I thought was,

W pierwszym momencie

I want to run away.

chciałem uciec.

(Laughter)

(Śmiech)

After seeing a few of these buildings --

Po obejrzeniu kilku takich budynków,

there are many in the city --

a w mieście jest ich wiele,

we realized that they have three very big points.

zrozumieliśmy, że istnieją 3 ważne kwestie.

First, these buildings, they are almost empty

Po pierwsze, budynki te są niemal puste,

because they have very large shops

bo są w nich bardzo duże sklepy,

where people cannot afford to buy things.

na które ludzi nie stać.

Second, they need tons of energy to perform

Po drugie, zużywają mnóstwo energii,

because of the skin treatment with glass

bo są pokryte szkłem,

that creates heat in the inside,

co nagrzewa wnętrza,

and then you need a lot of cooling.

które potem trzeba wychłodzić.

In a city where this shouldn't happen

Nie powinno być takiej potrzeby,

because they have really mild weather

bo Addis Abeba ma łagodny klimat,

that ranges from 20 to 25 degrees the whole year.

od 20 do 25 stopni przez cały rok.

And third is that their image has nothing to do

Po trzecie, ich wygląd

with Africa and with Ethiopia.

nijak ma się do Afryki i Etiopii,

It is a pity in a place that has such rich culture and traditions.

a szkoda, bo to miejsce bogate w kulturę i tradycję.

Also during our first visit to Ethiopia,

Podczas pierwszej wizyty w Etiopii

I was really captivated by the old merkato

byłem oczarowany starym merkato,

that is this open-air structure

który jest otwartą strukturą,

where thousands of people, they go and buy things

gdzie tysiące ludzi codziennie spaceruje

every day from small vendors.

i robi zakupy w małych sklepikach.

And also it has this idea of the public space

To również idea publicznej przestrzeni,

that uses the outdoors to create activity.

która wykorzystuje otwarty teren.

So I thought, this is what I really want to design,

Właśnie coś takiego postanowiłem zaprojektować,

not a shopping mall.

a nie centrum handlowe.

But the question was how we could do a multistory,

Pytanie, jak stworzyć wielopiętrowy,

contemporary building with these principles.

współczesny budynek na tych zasadach.

The next challenge was when we looked at the site,

Kolejne wyzwanie stanowił teren

that is, in a really growing area of the city,

w rozwijającej się części miasta,

where most of these buildings that you see in the image,

gdzie większość budynków na zdjęciu

they were not there.

jeszcze nie istniała.

And it's also between two parallel streets

To teren między dwiema równoległymi ulicami,

that don't have any connection for hundreds of meters.

bez żadnych połączeń przez kilkaset metrów.

So the first thing we did was to create a connection

Po pierwsze stworzyliśmy połączenia

between these two streets,

między tymi dwiema ulicami,

putting all the entrances of the building.

tworząc wejścia do budynku.

And this extends with an inclined atrium

Nachylony przedsionek

that creates an open-air space in the building

tworzy otwartą przestrzeń w budynku

that self-protects itself with its own shape

i dzięki swojemu kształtowi

from the sun and the rain.

chroni przed słońcem i deszczem.

And around this void

Wokół tej przestrzeni

we placed this idea of the market with small shops,

umieściliśmy rynek z małymi sklepami,

that change in each floor because of the shape of the void.

inny na każdym piętrze ze względu na kształt przestrzeni.

I also thought, how to close the building?

Zastanawiałem się też, jak zamknąć budynek.

And I really wanted to find a solution

Chciałem, żeby rozwiązanie

that would respond to the local climate conditions.

odpowiadało warunkom klimatycznym.

And I started thinking about the textile

Myślałem też o strukturze

like a shell made of concrete

jako betonowej muszli z perforacjami,

with perforations that would let the air in,

pozwalającymi na przepływ powietrza

and also the light, but in a filtered way.

oraz dostęp przefiltrowanego światła.

And then the inspiration came from these beautiful patterns of the Ethiopian women's dresses.

Zainspirowały mnie piękne wzory etiopskich sukienek.

That they have fractal geometry properties

Geometryczne kształty ozdób

and this helped me to shape the whole facade.

pomogły mi ukształtować całą fasadę.

And we are building that

W budowie posługujemy się

with these small prefabricated pieces

małymi prefabrykatami okien,

that are the windows that let the air and the light

które wpuszczają powietrze i światło

in a controlled way inside the building.

do środka w sposób kontrolowany.

And this is complemented by these small colored glasses

Uzupełniają to małe, kolorowe szkiełka,

that use the light from the inside of the building

które używają światła od wewnątrz

to light up the building at night.

do podświetlania budynku w nocy.

With these ideas it was not easy first to convince the developers

Nie było łatwo przekonać do tego deweloperów,

because they were like,

bo panowało przekonanie,

"This is not a shopping mall. We didn't ask for that."

że to nie jest centrum handlowe i nie o to chodziło.

But then we all realized that this idea of the market

Potem wszyscy zrozumieliśmy, że idea rynku

happened to be a lot more profitable than the idea of the shopping mall

okazała się bardziej dochodowa niż idea centrum handlowego,

because basically they had more shops to sell.

bo mieli więcej sklepów.

And also that the idea of the facade was much, much cheaper,

Fasada okazała się też o wiele tańsza,

not only because of the material compared with the glass,

nie nie posłużyliśmy się szkłem

but also because we didn't need to have air conditioning anymore.

i mogliśmy zrezygnować z klimatyzacji.

So we created some budget savings

Zaoszczędzony budżet

that we used to implement the project.

wykorzystaliśmy na inne usprawnienia.

And the first implementation was to think

Po pierwsze pomyśleliśmy o tym,

about how we could make the building self-sufficient in terms of energy

jak stworzyć budynek energetycznie samowystarczalny

in a city that has electricity cuts almost every day.

w mieście, w którym elektryczność wysiadała niemal codziennie.

So we created a huge asset by placing photovoltaics there on the roof.

Umieściliśmy na dachu panele fotowoltaiczne.

And then under those panels

Na dachu pod panelami zaplanowaliśmy

we thought about the roof like a new public space with gathering areas and bars

przestrzeń publiczną z miejscami spotkań i barami,

that would create this urban oasis.

która stanowiłaby miejską oazę.

And these porches on the roof,

Wszystkie portyki na dachu

all together they collect the water to reuse for sanitation on the inside.

gromadzą wodę do użycia w urządzeniach sanitarnych.

Hopefully by the beginning of next year, because we are already on the fifth floor of the construction.

Może już w przyszłym roku, bo właśnie budujemy 5 piętro.

The second example is a master plan

Drugim przykładem jest ogólny plan

of 2,000 apartments and facilities in the city of Tunis.

2000 mieszkań i obiektów w Tunisie.

And for doing such a big project, the biggest project I've ever designed,

Żeby zrealizować tak duży projekt,

I really needed to understand the city of Tunis,

musiałem zrozumieć Tunis,

but also its surroundings and the tradition and culture.

ale również jego otoczenie, tradycję i kulturę.

During that analysis I paid special attention to the medina

Zwróciłem szczególną uwagę na medynę,

that is this 1,000-year-old structure that used to be closed by a wall,

1000-letnią dzielnicę, dawniej otoczoną murem

opened by twelve different gates, connected by almost straight lines.

z 12 bramami połączonymi niemal prostymi liniami.

When I went to the site, the first design operation we did

Zaczęliśmy od przedłużenia istniejących ulic,

was to extend the existing streets, creating 12 initial blocks

zbudowania 12 bloków,

similar in size and characteristics to the ones we have in Barcelona

podobnych kształtem do tych w Barcelonie

and other cities in Europe with these courtyards.

i innych miastach Europy, w których są dziedzińce.

On top of that, we selected some strategic points

Wybraliśmy też kilka strategicznych punktów,

reminded of this idea of the gates and connecting them by straight lines,

żeby nawiązać do prostych linii między bramami,

and this modified this initial pattern.

co zmodyfikowało pierwotny schemat.

And the last operation was to think about the cell,

Przemyśleliśmy też mały element projektu,

the small cell of the project, like the apartment,

jak na przykład mieszkanie,

as an essential part of the master plan.

jako znaczącą część ogólnego planu.

And for that I thought, what would be the best orientation

Jakie ukierunkowanie mieszkania

in the Mediterranean climate for an apartment?

jest najlepsze w klimacie śródziemnomorskim?

And it's north-south, because it creates a thermal difference between both sides of the house

Północ-południe, bo daje termiczną różnicę między dwiema stronami domu

and then a natural ventilation.

oraz naturalną wentylację.

So we overlap a pattern that makes sure that most of the apartments

Zastosowaliśmy wzór, który daje pewność,

are perfectly oriented in that direction.

że większość mieszkań ma właśnie taką orientację.

And this is the result

To jest rezultat.

that is almost like a combination of the European block and the Arab city.

To jak kombinacja europejskiego bloku z arabskim miastem.

It has these blocks with courtyards,

Są to bloki z dziedzińcami,

and then on the ground floor

a na parterach

you have all these connections for the pedestrians.

są wszystkie ciągi pieszych.

And also it responds to the local regulations that establish

Miejscowe przepisy wymagają większego zagęszczenia

a higher density on the upper levels and a lower density on the ground floor.

na wyższych piętrach, a mniejszego na parterze.

And it also reinforces this idea of the gates.

To również wzmacnia ideę bram.

The volume has this connecting shape

Kubatura zawiera to połączenie,

that shades itself with three different types of apartments

które rzuca własny cień dzięki 3 typom mieszkań

and also lets the light go on the ground floor in a very dense neighborhood

i dopuszcza światło do parteru, nawet w zwartej zabudowie.

And in the courtyards there are the different facilities,

Dziedzińce dają wiele różnych możliwości,

such as a gym and a kindergarten

takich jak siłownia czy przedszkole

and close by, a series of commercial [spaces] that bring activity to the ground floor.

i przestrzeń komercyjną, która ożywia parter.

The roof, which is my favorite space of the project

Dach, moja ulubiona przestrzeń projektu,

is almost like giving back to the community the space taken by the construction.

oddaje przestrzeń zabraną przez budowę.

And it's where all the neighbors, they can go up and socialize,

Sąsiedzi mogą prowadzić życie towarzyskie

and do activities such as having a two-kilometer run in the morning,

a nawet odbyć rano 2-kilometrowy bieg,

jumping from one building to another.

skacząc z budynku na budynek.

These two examples,

Oba przykłady jednoczy podejście

they have a common approach in the design process.

do procesu projektowania.

And also, they are in emerging countries where you can see

Powstały w krajach rozwijających się,

the cities literally growing.

gdzie miasta dosłownie rosną.

In these cities, the impact of architecture in people's lives of today and tomorrow

Wpływ architektury na życie ludzi zmienia społeczność

changes the local communities and economies at the same speed as the buildings grow.

i ekonomię równie szybko, jak powstają budynki.

For this reason, I see even more importance

Trzeba więc spojrzeć na architekturę tak,

to look at architecture finding simple but affordable solutions

by odkryć proste, lecz przystępne rozwiązania,

that enhance the relationship between the community and the environment

które uwydatnią związek między społeczeństwem a środowiskiem,

and that aim to connect nature and people.

dążąc do symbiozy natury i ludzi.

Thank you very much.

Dziękuję bardzo.

(Applause)

(Brawa)