Chris Bangle: Great cars are Art

Translator: Jenny Zurawell

Vertaald door: Dries Demeulemeester Nagekeken door: Els De Keyser

What I want to talk about is, as background,

Waarover ik wil praten,

is the idea that cars are art.

is het idee dat auto's kunst zijn.

This is actually quite meaningful to me,

Dit is voor mij zeer belangrijk

because car designers tend to be a little bit low on the totem pole --

omdat auto-ontwerpers niet hoog staan aangeschreven.

we don't do coffee table books with just one lamp inside of it --

We doen geen koffietafelboeken met maar één lamp.

and cars are thought so much as a product

Auto's worden zo vaak louter als product gezien

that it's a little bit difficult to get into the aesthetic side

dat het een beetje moeilijk is om de esthetische kant

under the same sort of terminology that one would discuss art.

in dezelfde termen te bespreken als kunst.

And so cars, as art, brings it into an emotional plane -- if you accept that --

'Auto's als kunst' tilt het naar een emotioneel niveau als accepteert

that you have to deal with on the same level you would with art with a capital A.

dat je ze op hetzelfde niveau moet behandelen als kunst met een grote K.

Now at this point you're going to see a picture of Michelangelo.

Hier zie je een schilderij van Michelangelo.

This is completely different than automobiles.

Dat is volledig verschillend van auto's.

Automobiles are self-moving things, right? Elevators are automobiles.

Automobielen zijn zichzelf-voortbewegende voorwerpen. Liften zijn automobielen.

And they're not very emotional; they solve a purpose;

Ze zijn niet erg emotioneel. Ze dienen een doel.

and certainly automobiles have been around for 100 years

Automobielen bestaan nu honderd jaar.

and have made our lives functionally a lot better in many ways;

Ze hebben onze levens functioneel veel beter gemaakt, in vele opzichten.

they've also been a real pain in the ass,

Ze zijn ook een echte last geweest.

because automobiles are really the thing we have to solve.

Omdat de auto's zelf het probleem zijn dat we moeten oplossen.

We have to solve the pollution, we have to solve the congestion --

We moeten het probleem van vervuiling en files oplossen,

but that's not what interests me in this speech.

maar dat is nu niet aan de orde.

What interests me in this speech is cars. Automobiles may be what you use,

Wat me vandaag interesseert, zijn auto's. Automobielen mogen dan gebruiksvoorwerpen zijn,

but cars are what we are, in many ways.

maar auto's zijn wat wij zijn, in vele opzichten.

And as long as we can solve the problems of automobiles,

Als we de problemen van automobielen kunnen oplossen,

and I believe we can, with fuel cells or hydrogen, like BMW is really hip on,

- en ik geloof dat we dat kunnen, met brandstofcellen of waterstof, waar BMW kien op is -

and lots of other things, then I think we can look past that

en vele andere dingen, dan denk ik dat we verder kunnen kijken

and try and understand why this hook is in many of us --

en proberen te begrijpen waarom zovelen van ons

of this car-y-ness -- and what that means, what we can learn from it.

een auto-obsessie hebben, en wat dat betekent, wat we ervan kunnen leren.

That's what I want to get to. Cars are not a suit of clothes;

Dat is waar ik toe wil komen. Auto's zijn geen koffer vol kleren,

cars are an avatar. Cars are an expansion of yourself:

auto's zijn een avatar. Auto's zijn een verlengstuk van jezelf:

they take your thoughts, your ideas, your emotions, and they multiply it --

ze nemen je gedachten, je ideeën, je gevoelens,

your anger, whatever. It's an avatar.

je woede, en vermenigvuldigen die.

It's a super-waldo that you happen to be inside of, and if you feel sexy,

Het is een super-Wally waarin je je toevallig bevindt. Als jij je sexy voelt,

the car is sexy. And if you're full of road rage,

dan is de auto sexy. Zit je vol agressie,

you've got a "Chevy: Like a Rock," right?

dan heb je een "Chevy: hard als steen".

Cars are a sculpture -- did you know this?

Auto's zijn beeldhouwwerken. Wist je dat

That every car you see out there is sculpted by hand.

elke auto die je ziet met de hand gevormd werd?

Many people think, "Well, it's computers,

Vele mensen denken: "Het zijn computers,

and it's done by machines and stuff like that."

en het wordt gedaan door machines."

Well, they reproduce it, but the originals are all done by hand.

Ze maken ze na, maar de originelen worden allemaal met de hand gemaakt.

It's done by men and women who believe a lot in their craft.

Door mannen en vrouwen die geloven in hun ambacht.

And they put that same kind of tension into the sculpting of a car

Ze leggen dezelfde spanning in het vormen van een auto

that you do in a great sculpture that you would go and look at in a museum.

die je in een museum in een geweldig beeldhouwwerk terugvindt.

That tension between the need to express, the need to discover,

Die spanning tussen de nood zich uit te drukken, de nood om te ontdekken,

then you put something new into it,

je legt er iets nieuws in,

and at the same time you have bounds of craftsmanship.

en tegelijk heb je de grenzen van het ambacht.

Rules that say, this is how you handle surfaces;

Regels die zeggen: dit is hoe je met oppervlakken omgaat,

this is what control is all about; this is how you show you're a master of your craft.

dat is waar controle om draait, dit is hoe je toont dat je een meester bent in je ambacht.

And that tension, that discovery, that push for something new --

Die spanning, die ontdekking, het zoeken naar iets nieuws --

and at the same time, that sense of obligation

en op hetzelfde moment dat gevoel van verplichting

to the regards of craftsmanship --

met betrekking tot het vak --

that's as strong in cars as it is in anything.

is net zo sterk aanwezig bij auto's als bij alle andere zaken.

We work in clay, which hasn't changed much

We werken met klei, wat niet veel veranderd is

since Michelangelo started screwing around with it,

sinds Michelangelo ermee begon te prutsen.

and there's a very interesting analogy to that too.

Dat is een zeer interessante analogie.

Real quickly -- Michelangelo once said he's there to "discover the figure within," OK?

Michelangelo zei ooit dat hij er is om "de figuur binnenin te ontdekken".

There we go, the automobile.

Daar gaan we, de automobiel.

That was 100 years right there -- did you catch that?

Dat was 100 jaar geschiedenis.

Between that one there, and that one there, it changed a lot didn't it?

Tussen de ene en de andere is er veel veranderd.

OK, it's not marketing; there's a very interesting car concept here,

Het is geen marketing. Dit is een zeer interessante conceptwagen,

but the marketing part is not what I want to talk about here.

maar marketing is niet waar ik over wil praten.

I want to talk about this.

Ik wil over het volgende praten.

Why it means you have to wash a car, what is it, that sensuality

Waarom moet je een auto wassen? Wat is die sensualiteit

you have to touch about it? That's the sculpture that goes into it. That sensuality.

die je moet aanraken? Die sensualiteit is het beeldhouwwerk dat erin zit.

And it's done by men and women working just like this, making cars.

Het is het werk van mannen en vrouwen die auto's maken op deze manier.

Now this little quote about sculpture from Henry Moore,

Een klein citaat over beeldhouwkunst van Henry Moore.

I believe that that "pressure within" that Moore's talking about --

Ik geloof dat die "spanning binnenin" waar Moore over spreekt --

at least when it comes to cars --

ten minste wanneer het over auto's gaat --

comes right back to this idea of the mean.

terugkomt op het idee van het doel.

It's that will to live, that need to survive, to express itself,

Het is die levensdrang, die drang om te overleven, om zich te uiten,

that comes in a car, and takes over people like me.

die zich manifesteert in een auto, waarin mensen zoals ik zich verliezen.

And we tell other people, "Do this, do this, do this," until this thing comes alive.

We zeggen anderen "Doe dit, doe dat", totdat dit ding tot leven komt.

We are completely infected. And beauty can be the result

We zijn volledig besmet. En schoonheid kan het resultaat zijn

of this infectiousness; it's quite wonderful.

van deze besmettelijkheid. Het is wonderbaar.

This sculpture is, of course, at the heart of all of it,

Dit beeldhouwwerk is het hart van dit alles,

and it's really what puts the craftsmanship into our cars.

en dat is wat het vakmanschap in onze auto's brengt.

And it's not a whole lot different, really, when they're working like this,

Er is niet veel verschil wanneer ze zo werken,

or when somebody works like this.

of wanneer iemand zo werkt.

It's that same kind of commitment, that same kind of beauty.

Het is dezelfde soort toewijding, dezelfde soort schoonheid.

Now, now I get to the point. I want to talk about cars as art.

Ik kom tot de kern. Ik wil praten over auto's als kunst.

Art, in the Platonic sense, is truth; it's beauty, and love.

Kunst in de platonische betekenis is waarheid, het is schoonheid en liefde.

Now this is really where designers in car business diverge from the engineers.

Dat is waar ontwerpers in de auto-industrie echt afwijken van de ingenieurs.

We don't really have a problem talking about love.

We hebben niet echt een probleem met spreken over liefde.

We don't have a problem talking about truth or beauty in that sense.

We hebben geen probleem om te spreken over waarheid of schoonheid in die zin.

That's what we're searching for --

Dat is wat we zoeken --

when we're working our craft, we are really trying to find that truth out there.

wanneer we ons ambacht beoefenen, proberen we echt die waarheid te vinden.

We're not trying to find vanity and beauty.

We proberen niet om ijdelheid en schoonheid te vinden.

We're trying to find the beauty in the truth.

We proberen de schoonheid te vinden in de waarheid.

However, engineers tend to look at things a little bit more Newtonian,

Ingenieurs daarentegen kijken vaak een beetje meer newtoniaans naar de dingen,

instead of this quantum approach.

in plaats van deze quantumaanpak.

We're dealing with irrationalisms,

We gaan om met irrationaliteiten,

and we're dealing with paradoxes that we admit exist,

en we gaan om met paradoxen, waarvan we het bestaan toegeven,

and the engineers tend to look things a little bit more like

en de ingenieurs kijken een beetje meer naar de dingen als

two and two is four, and if you get 4.0 it's better, and 4.000 is even better.

"Twee en twee is vier, en als je 4.0 krijgt, is dat beter en 4.0000 is nog beter."

And that sometimes leads to bit of a divergence

Dat leidt soms tot een beetje divergentie

in why we're doing what we're doing.

in waarom we doen wat we doen.

We've pretty much accepted the fact, though,

We hebben zowat het feit geaccepteerd

that we are the women in the organization at BMW --

dat we de vrouwen zijn in de organisatie bij BMW --

BMW is a very manly type business, -- men, men, men; it's engineers.

BMW is een zeer mannelijk type organisatie, -- mannen, mannen, mannen, het zijn ingenieurs.

And we're kind of the female side to that. That's OK,

Wij zetten daar een soort van vrouwelijke kant tegenover.

that's cool. You go off and be manly. We're going to be a little bit more female.

Dat is cool, jullie doen daar maar mannelijk, wij gaan hier een beetje vrouwelijk zijn.

Because what we're interested in is finding form that's more than just a function.

Want wij zijn op zoek naar vorm die meer is dan functie.

We're interested in finding beauty that's more than just an aesthetic;

We zijn op zoek naar schoonheid die meer is dan enkel esthetiek.

it's really a truth.

Het is echt een waarheid.

And I think this idea of soul, as being at the heart of great cars,

Het idee dat er zich een ziel in geweldige auto's bevindt, is volgens mij

is very applicable. You all know it. You know a car when you've seen it,

zeer toepasselijk. Een auto met een ziel herken je

with soul. You know how strong this is.

op zicht. Je weet hoe sterk dit is.

Well, this experience of love, and the experience of design, to me,

Voor mij zijn deze ervaring van liefde en de ervaring van ontwerp

are interchangeable. And now I'm coming to my story.

uitwisselbaar. Nu kom ik tot mijn verhaal.

I discovered something about love and design through a project called Deep Blue.

Ik ontdekte iets over liefde en ontwerp door een project met de naam Deep Blue.

And first of all, you have to go with me for a second, and say,

Eerst moet je me even volgen.

you know, you could take the word "love" out of a lot of things in our society,

Je kan het woord 'liefde' uit heel wat dingen in onze maatschappij weghalen

put the word "design" in, and it still works,

en vervangen door 'design', en het werkt nog steeds,

like this quote here, you know. It kind of works, you know?

zoals dit citaat hier, het werkt.

You can understand that. It works in truisms.

Je kan dat begrijpen. Het werkt in gemeenplaatsen.

"All is fair in design and war."

"Alles is eerlijk in ontwerp en oorlog."

Certainly we live in a competitive society.

We leven zeker in een competitieve samenleving.

I think this one here, there's a pop song

Er is een popliedje

that really describes Philippe Starck for me, you know, this is like

dat echt Philippe Starck voor me beschrijft.

you know, this is like puppy love, you know, this is cool right?

Dit is zoals puppyliefde.

Toothbrush, cool.

Tandenborstel, cool.

It really only gets serious when you look at something like this. OK?

Het wordt pas serieus wanneer je kijkt naar iets als dit.

(Laughter)

(Gelach)

This is one substitution that I believe

Dit is een vervanging waaraan volgens mij

all of us, in design management, are guilty of.

elk van ons in design management schuldig is.

And this idea that there is more to love,

Het idee dat er is meer is om van te houden,

more to design, when it gets down to your neighbor, your other,

meer te ontwerpen, wanneer het op je buurman aankomt,

it can be physical like this, and maybe in the future it will be.

het kan fysiek zijn zoals dit, en misschien zal het in de toekomst zo zijn.

But right now it's in dealing with our own people,

Maar nu gaat het om onze eigen mensen,

our own teams who are doing the creating. So, to my story.

onze eigen teams die creëren.Terug naar mijn verhaal.

The idea of people-work is what we work with here,

Dit idee van mensen-werk is waarmee we hier werken.

and I have to make a bond with my designers when we're creating BMWs.

Ik moet een band creëren met mijn ontwerpers wanneer we BMW's creëren.

We have to have a shared intimacy, a shared vision --

We moeten intimiteit en visie delen.

that means we have to work as one family;

Dat betekent dat we moeten werken als één familie.

we have to understand ourselves that way.

We moeten onszelf begrijpen op die manier.

There's good times; there's interesting times;

Er zijn goede momenten, er zijn interessante momenten,

and there's some stress times too.

en er zijn ook enkele momenten van stress.

You want to do cars, you've got to go outside.

Wie auto's wil doen, moet buiten komen.

You've got to do cars in the rain; you've got to do cars in the snow.

Je moet auto's doen in de regen, je moet ze doen in de sneeuw.

That's, by the way, is a presentation we made to our board of directors.

Dat is een presentatie die we gemaakt hebben voor onze raad van bestuur.

We haul their butts out in the snow, too. You want to know cars outside?

We sleuren hen ook tot buiten in de sneeuw. Wil je weten hoe auto's buiten zijn?

Well, you've got to stand outside to do this.

Dan moet je buiten staan.

And because these are artists, they have very artistic temperaments.

Omdat het artiesten zijn, hebben ze zeer artistieke temperamenten.

All right? Now one thing about art is, art is discovery,

Kunst is ontdekking,

and art is discovering yourself through your art. Right?

en kunst is jezelf ontdekken door je kunst.

And one thing about cars is we're all a little bit like Pygmalion,

Wat auto's betreft, zijn we allemaal een beetje zoals Pygmalion,

we are completely in love with our own creations.

we zijn diep verliefd op onze creaties.

This is one of my favorite paintings, it really describes our relationship with cars.

Dat is een van mijn favoriete schilderijen, het beschrijft echt onze relatie met auto's.

This is sick beyond belief.

Dat is zieker dan je kan geloven.

(Laughter)

(Gelach)

But because of this, the intimacy with which we work together as a team

Maar daardoor krijgt de intimiteit waarmee we als team samenwerken,

takes on a new dimension, a new meaning.

een nieuwe dimensie, een nieuwe betekenis.

We have a shared center; we have a shared focus --

We hebben een gedeeld centrum, we hebben een gedeelde focus.

that car stays at the middle of all our relationships.

Die auto blijft het centrum van al onze relaties.

And it's my job, in the competitive process, to narrow this down.

Het is mijn job, in het competitieve proces, om dit te vernauwen.

I heard today about Joseph's death genes

Ik heb vandaag gehoord over Josephs doodsgenen

that have to go in and kill cell reproduction.

die celvermenigvuldiging van binnenuit moeten stoppen.

You know, that's what I have to do sometimes.

Dat is wat ik soms moet doen.

We start out with 10 cars; we narrow it down to five cars,

We beginnen met 10 auto's, we slanken het af naar vijf auto's,

down to three cars, down to two cars, down to one car,

naar drie auto's, naar twee auto's, naar een auto.

and I'm in the middle of that killing, basically.

Ik sta in het midden van al dat doden.

Someone's love, someone's baby.

Iemands liefde, iemands baby.

This is very difficult, and you have to have a bond with your team

Dat is zeer moeilijk, en je moet een band hebben met je team

that permits you to do this, because their life is wrapped up in that too.

die toelaat dat je dit doet, omdat hun leven er zo mee verweven is.

They've got that gene infected in them as well,

Ze hebben ook die genetische afwijking in zich,

and they want that to live, more than anything else.

en ze willen die laten leven, meer dan al de rest.

Well, this project, Deep Blue, put me in contact with my team

Dit project, Deep Blue, heeft me in contact gebracht met mijn team

in a way that I never expected, and I want to pass it on to you,

op een manier die ik nooit verwachtte. Ik wil dit delen met jullie,

because I want you to reflect on this, perhaps in your own relationships.

omdat ik wil dat je erover nadenkt, misschien in jullie eigen relaties.

We wanted to a do a car which was a complete leap of faith for BMW.

We wilden een auto maken die een volledige stap in het duister was voor BMW.

We wanted to do a team which was so removed from the way we'd done it,

We wilden een team maken dat zo ver verwijderd was van de oude manier van werken,

that I only had a phone number that connected me to them.

dat ik alleen een telefoonnummer had dat me met hen in verbinding bracht.

So, what we did was: instead of having a staff of artists that are just your wrist,

In plaats van een hele groep artiesten te hebben die enkel je pols zijn

we decided to free up a team of creative designers and engineers

besloten we een team vrij te maken van creatieve ontwerpers en ingenieurs

to find out what's the successor to the SUV phenomenon in America.

om de opvolger van het SUV-fenomeen in Amerika te ontdekken.

This is 1996 we did this project. And so we sent them off with this team name,

In 1996 deden we dit project. We stuurden hen op weg met de teamnaam,

Deep Blue. Now many people know Deep Blue from IBM --

Deep Blue. Meeste mensen kennen Deep Blue van IBM.

we actually stole it from them because we figured

We hebben het van hen gejat omdat we dachten:

if anybody read our faxes they'd think we're talking about computers.

als iemand onze faxen leest, zullen ze denken dat het over computers gaat.

It turned out it was quite clever because Deep Blue,

Het bleek ook erg slim omdat Deep Blue,

in a company like BMW, has a hook -- "Deep Blue," wow, cool name.

voor een bedrijf zoals BMW, iets heeft -- Deep Blue, gave naam

So people get wrapped up in it. And we took a team of designers,

Dus mensen raakten in de ban. We stuurden een team ontwerpers.

and we sent them off to America. And we gave them a budget,

naar Amerika. We gaven ze een budget,

what we thought was a set of deliverables,

iets waarvan wij dachten dat het specificaties waren,

a timetable, and nothing else.

een tijdschema en verder niks.

Like I said, I just had a phone number that connected me to them.

Mijn enige verbinding met hen was een telefoonnummer.

And a group of engineers worked in Germany,

Een groep ingenieurs werkte in Duitsland,

and the idea was they would work separately

en het idee was dat ze gescheiden zouden werken

on this problem of what's the successor to the SUV.

aan het vraagstuk van de opvolger van SUV's.

They would come together, compare notes. Then they would work apart,

Ze zouden samenkomen, notities vergelijken. Dan zouden ze gescheiden werken,

come together, and they would produce together

samenkomen, en samen zouden ze

a monumental set of diverse opinions that didn't pollute each other's ideas --

een monumentale set van diverse opinies ontwerpen die elkaars idee niet vervuilen--

but at the same time came together and resolved the problems.

maar op hetzelfde moment samenkomen en de problemen oplossen.

Hopefully, really understand the customer at its heart,

De consument hopelijk echt begrijpen in zijn hart,

where the customer is, live with them in America. So -- sent the team off,

terwijl je woont waar de klant is, in Amerika. Team werd weggestuurd,

and actually something different happened. They went other places.

en er gebeurde iets anders. Ze gingen naar andere plaatsen.

(Laughter)

(Gelach)

They disappeared, quite honestly, and all I got was postcards.

Ze verdwenen en al wat ik kreeg, was postkaartjes.

Now, I got some postcards of these guys in Las Vegas,

Ik kreeg enkele postkaartjes van deze jongens in Las Vegas,

and I got some postcards of these guys in the Grand Canyon,

en ik kreeg enkele kaartjes uit de Grand Canyon,

and I got these postcards of Niagara Falls,

ik kreeg deze kaartjes van de Niagara-waterval,

and pretty soon they're in New York, and I don't know where else.

en al snel zijn ze in New York, en ik weet niet waar nog.

And I'm telling myself, "This is going to be a great car,

Ik zeg tegen mezelf: "Dit zal een zalige auto worden,

they're doing research that I've never even thought about before."

ze doen onderzoek waar ik eerder zelfs nooit heb aan gedacht."

Right? And they decided that instead of, like, having a studio,

Ze beslisten dat het, in de plaats van een studio te hebben

and six or seven apartments,

en zes of zeven appartementen,

it was cheaper to rent Elizabeth Taylor's ex-house in Malibu.

goedkoper was om het voormalige huis van Elizabeth Taylor te huren in Malibu.

And -- at least they told me it was her house,

En -- ze zeiden me toch dat het haar huis was,

I guess it was at one time, she had a party there or something.

Volgens mij hield ze daar op een bepaald moment een feestje of zo.

But anyway, this was the house, and they all lived there.

In elk geval, dit was het huis, en ze woonden daar allemaal samen.

Now this is 24/7 living, half-a-dozen people who'd left their --

Dit is 24/7 samenwonen, een half dozijn mensen.

some had left their wives behind and families behind,

Sommigen hadden hun vrouw en familie achtergelaten.

and they literally lived in this house

Ze woonden letterlijk in dit huis

for the entire six months the project was in America,

gedurende de volle zes maanden dat het project in Amerika liep.

but the first three months were the most intensive.

De eerste drie maanden waren de meest intensieve.

And one of the young women in the project,

Eén van de jonge vrouwen in het project,

she was a fantastic lady, she actually built her room in the bathroom.

een fantastische dame, had haar kamer in de badkamer.

The bathroom was so big, she built the bed over the bathtub --

De badkamer was zo groot dat ze een bed bouwde over het bad --

it's quite fascinating.

het is fascinerend.

On the other hand, I didn't know anything about this. OK?

Aan de andere kant wist ik hier helemaal niets van.

Nothing. This is all going on, and all I'm getting is postcards

Niets. Dit gaat maar door en al wat ik krijg zijn postkaarten.

of these guys in Las Vegas, or whatever,

van deze jongens in Las Vegas, of waar dan ook:

saying, "Don't worry Chris, this is really going to be good." OK?

"Maak je geen zorgen Chris, dit zal erg goed zijn."

So my concept of what a design studio was probably --

Dus mijn concept van wat een designstudio was, was waarschijnlijk --

I wasn't up to speed on where these guys were.

ik zat niet op dezelfde golflengte als deze jongens.

However, the engineers back in Munich

In elk geval, de ingenieurs in Munchen

had taken on this kind of Newtonian solution,

hadden een Newtoniaanse oplossing gevonden,

and they were trying to find how many cup holders

en probeerden uit te vissen hoeveel bekerhouders

can dance on the head of a pin, and, you know,

op de kop van een spijker kunnen dansen --

these really serious questions that are confronting the modern consumer.

het soort serieuze vragen waar de moderne consument mee wordt geconfronteerd.

And one was hoping that these two teams would get together,

Je hoopte dat deze twee teams samen zouden komen,

and this collusion of incredible creativity,

en dat de collusie van ongelooflijke creativiteit,

under these incredible surroundings,

in deze ongelooflijke omgeving,

and these incredibly stressed-out engineers,

met ongelooflijk uitgeruste ingenieurs,

would create some incredible solutions.

enkele ongelooflijke oplossingen zouden opleveren.

Well, what I didn't know was, and what we found out was --

Wat ik niet wist, en wat we ontdekten, was --,

these guys, they can't even like talk to each other under those conditions.

deze jongens kunnen zelfs niet met elkaar praten onder deze omstandigheden.

You get a divergence of Newtonian and quantum thinking at that point,

Je krijgt op dat ogenblik een opsplitsing van Newtoniaans en quantumdenken.

you have a split in your dialog that is so deep, and so far,

Je hebt een splitsing in je dialoog die zo diep reikt, en zo ver,

that they cannot bring this together at all.

dat ze dit op geen enkele manier kunnen samenbrengen.

And so we had our first meeting, after three months, in Tiburon,

Dus hadden we onze eerste samenkomst, na drie maanden, in Tiburon,

which is just up the road from here -- you know Tiburon?

dat is maar een straat ver -- ken je Tiburon?

And the idea was after the first three months of this independent research

Het idee was dat ze na drie maanden onafhankelijk onderzoek

they would present it all to Dr. Goschel --

alles zouden voorstellen aan Dr. Goschel --

who is now my boss, and at that time he was co-mentor on the project --

die nu mijn baas is, en op dat moment co-mentor van het project was --

and they would present their results.

en dat ze hun resultaten zouden moeten meedelen.

We would see where we were going,

We zouden zien waar we naartoe gingen,

we would see the first indication of what could be

we zouden de eerste indicaties zien van de mogelijke

the successive phenomenon to the SUV in America.

opvolger van het fenomeen van de SUV in Amerika.

And so I had these ideas in my head, that this is going to be great.

Dus ik had me in het hoofd gestoken dat dit geweldig zou worden.

I mean, I'm going to see so much work, it's so intense --

Ik zou zoveel werk zien, zo intens --

I know probably Las Vegas meant a lot about it,

Ik weet dat Las Vegas waarschijnlijk veel heeft betekend,

and I'm not really sure where the Grand Canyon came in either --

en ik weet niet zeker wat de Grand Canyon heeft bijgedragen --

but somehow all this is going to come together,

maar op de één of andere manier zal alles samenkomen,

and I'm going to see some really great product.

en ik zal een echt ongelooflijk product gaan zien.

So we went to Tiburon, after three months,

Dus gingen we naar Tiburon, na drie maanden.

and the team had gotten together the week before,

Het team was een week eerder samengekomen,

many days ahead of time.

vele dagen voor op schema.

The engineers flew over, and designers got together with them,

De ingenieurs vlogen er naartoe. Ze ontmoetten de designers

and they put their presentation together.

en stelden een presentatie samen.

Well, it turns out that the engineers hadn't done anything.

Het bleek dat de ingenieurs niets hadden gedaan.

And they hadn't done anything because --

Ze hadden niets gedaan omdat --

kind of, like in car business, engineers are there to solve problems,

In de autoindustrie zijn ingenieurs er om problemen op te lossen.

and we were asking them to create a problem.

Wij vroegen hen om een probleem te creëren.

And the engineers were waiting for the designers to say,

De ingenieurs wachtten tot de designers zeiden:

"This is the problem that we've created, now help us solve it."

"Dit is het probleem dat we hebben bedacht, help ons nu met het op te lossen."

And they couldn't talk about it. So what happened was,

Ze konden er niet over spreken. Dus wat er was gebeurd,

the engineers showed up with nothing.

was dat de ingenieurs met lege handen kwamen.

And the engineers told the designers,

De ingenieurs zeiden tegen de designers:

"If you go in with all your stuff, we'll walk out,

"Als je durft binnen te gaan met al je dingen, zijn we weg,

we'll walk right out of the project."

we stappen gewoon uit het project."

So I didn't know any of this,

Ik wist daar niets van.

and we got a presentation that had an agenda, looked like this.

We kregen een presentatie met een agenda die er zo uit zag.

There was a whole lot of dialog.

Er was veel dialoog.

We spent four hours being told all about vocabulary

We brachten vier uur door met praten over de woordenschat

that needs to be built between engineers and designers.

die moet afgesproken worden tussen ingenieurs en designers.

And here I'm expecting at any moment, "OK, they're going to turn the page,

Hier verwacht ik op elk moment: "Nu slaan ze de bladzijde om,

and I'm going to see the cars, I'm going to see the sketches,

ik zal de auto's zien, de schetsen,

I'm going to see maybe some idea of where it's going."

ik zal een idee krijgen van waar het heengaat."

Dialog kept on going, with mental maps of words, and pretty soon

De dialoog bleef maar duren, met mentale woordenmappen, en al snel

it was becoming obvious that instead of being dazzled with brilliance,

werd het duidelijk dat ik niet omver geblazen werd door briljante ideeën,

I was seriously being baffled with bullshit.

maar gepaaid werd met lulkoek.

And if you can imagine what this is like,

Stel je even voor hoe het voelt

to have these months of postcard indication of how great this team is working,

om maanden postkaarten te ontvangen met indicaties hoe fantastisch dit team werkt.

and they're out there spending all this money, and they're learning,

Ze geven al dat geld uit, ze leren,

and they're doing all this stuff.

en ze doen al die dingen.

I went fucking ballistic, right? I went nuts.

Ik werd gewoon gek.

You can probably remember Tiburon, it used to look like this.

Je herinnert je waarschijnlijk dat Tiburon er zo uitzag.

After four hours of this, I stood up, and I took this team apart.

Na vier uur van dattum stond ik op. Ik nam het team terzijde.

I screamed at them, I yelled at them, "What the hell are you doing?

Ik riep tegen hen, schreeuwde: "Wat zijn jullie aan het doen?

You're letting me down, you're my designers,

Je stelt me teleur. Jullie zijn mijn ontwerpers.

you're supposed to be the creative ones,

Jullie zouden de creatievelingen moeten zijn.

what the hell is going on around here?"

Wat is hier allemaal aan de hand?"

It was probably one of my better tirades, I have some good ones,

Het was wellicht één van mijn betere tirades. Ik heb er soms goede,

but this was probably one of my better ones. And I went into these people;

maar dit was één van mijn betere. Ik ging voluit in de aanval.

how could they take BMW's money,

Hoe durfden ze het geld van BMW nemen,

how could they have a holiday for three months and produce nothing, nothing?

hoe durfden ze drie maanden op vakantie gaan en niets produceren, niets?

Because of course they didn't tell us that they had three station wagons

Natuurlijk vertelden ze ons niet dat ze drie auto's

full of drawings, model concepts, pictures -- everything I wanted,

volgeladen hadden met tekeningen, modelontwerpen, foto's -- alles wat ik wou.

they'd locked up in the cars, because they had shown solidarity with the engineers --

Het zat achter slot en grendel in de auto omdat ze solidair waren met de ingenieurs.

and they'd decided not to show me anything,

Ze hadden beslist me niets te laten zien,

in order to give the chance for problem solving a chance to start,

om het probleem-oplossend denken een kans te geven om te ontluiken.

because they hadn't realized, of course,

Ze hadden natuurlijk niet beseft

that they couldn't do problem creating.

dat de ingenieurs geen problemen konden creëren.

So we went to lunch --

Dus gingen we uit eten --

(Laughter)

(Gelach)

And I've got to tell you, this was one seriously quiet lunch.

Ik moet het toegeven, het was een serieus stille maaltijd.

The engineers all sat at one end of the table,

De ingenieurs aan de ene kant van de tafel,

the designers and I sat at the other end of the table, really quiet.

de designers en ikzelf aan de andere kant van de tafel, stilletjes.

And I was just fucking furious, furious. OK?

Ik was echt furieus, furieus.

Probably because they had all the fun and I didn't, you know.

Waarschijnlijk omdat zij alle plezier hadden gehad en ik niet.

That's what you get furious about right?

Daar word je woest van.

And somebody asked me about Catherine, my wife, you know,

Iemand vroeg me naar Catherine, mijn vrouw,

did she fly out with me or something?

of ze met me was meegekomen.

I said, "No," and it triggered a set of thoughts about my wife.

Ik zei "Neen" en ik begon aan mijn vrouw te denken.

And I recalled that when Catherine and I were married,

Ik herinnerde mij dat toen Catherine en ik trouwden,

the priest gave a very nice sermon, and he said something very important.

de priester een mooie preek gaf. Hij zei iets heel belangrijks.

He said, "Love is not selfish," he said,

Hij zei: "Liefde is niet egoïstisch.

"Love does not mean counting how many times I say, 'I love you.'

Liefde betekent niet tellen hoeveel keer ik zeg 'Ik hou van je'.

It doesn't mean you had sex this many times this month,

Het betekent niet: hoeveel keer had je sex deze maand --

and it's two times less than last month,

twee keer minder dan vorige maand,

so that means you don't love me as much.

dus dat betekent dat je me niet meer zo graag ziet.

Love is not selfish." And I thought about this, and I thought,

Liefde is niet egoïstisch." Daar dacht ik aan, en ik bedacht:

"You know, I'm not showing love here. I'm seriously not showing love.

"Ik toon hier geen liefde. Ik toon hier allesbehalve liefde.

I'm in the air, I'm in the air without trust.

Ik hang in de lucht zonder vertrouwen.

This cannot be. This cannot be that I'm expecting a certain number of sketches,

Dit kan niet zijn. Het kan niet zijn dat ik een bepaald aantal schetsen verwacht,

and to me that's my quantification method for qualifying a team.

en dat dit mijn maatstaf is om een team te beoordelen.

This cannot be."

Dit kan niet zijn."

So I told them this story. I said, "Guys, I'm thinking about something here,

Dus ik vertelde hen dit verhaal. Ik zei: "Jongens, ik denk aan iets,

this isn't right. I can't have a relationship with you guys

dit is niet juist. Ik kan geen relatie met jullie hebben

based on a premise that is a quantifiable one.

gebaseerd op een voorwaarde die je moet kunnen tellen.

Based on a dictate premise that says, 'I'm a boss, you do what I say, without trust.'"

Een dictaat dat zegt: "Ik ben je baas, je doet wat ik zeg, zonder vertrouwen.

I said "This can't be."

Dit kan niet zijn."

Actually, we all broke down into tears, to be quite honest about it,

We barstten allemaal in tranen uit, om eerlijk te zijn,

because they still could not tell me how much frustration they had built up

omdat ze me nog steeds niet konden vertellen hoeveel frustratie zich had opgestapeld

inside of them, not being able to show me what I wanted,

in hun binnenste. Ze konden niet tonen wat ik wou,

and merely having to ask me to trust them that it would come.

en moesten me gewoon vragen om hen te vertrouwen dat het er zou komen.

And I think we felt much closer that day,

We kwamen die dag veel dichter bij elkaar.

we cut a lot of strings that didn't need to be there,

We sneden touwen door die daar niet hoefden te zijn,

and we forged the concept for what real team and creativity is all about.

en we smeedden het concept van een hecht team en creativiteit.

We put the car back at the center of our thoughts, and we put love,

We zetten de auto opnieuw in het midden van onze gedachten. We stelden liefde

I think, truly back into the center of the process.

opnieuw centraal in het proces.

By the way, that team went on to create six different concepts

Trouwens, dat team ging door en ontwierp zes verschillende concepten

for the next model of what would be the proposal

voor het volgend model van voorstel

for the next generation after SUVs in America.

voor de volgende generatie na de SUV's in Amerika.

One of those was the idea of a crossover coupes --

Eén van deze ideeën was een crossover coupé --

you see it downstairs, the X Coupe -- they had a lot of fun with that.

je ziet het beneden, de X Coupé -- ze hadden daar veel plezier mee.

It was the rendition of our motorcycle,

Dit was de weergave van onze motorfiets,

the GS, as Carl Magnusson says, "brute-iful,"

de GS, met de woorden van Carl Magnusson, "Brute-iful",

as the idea of what could be a motorcycle, if you add two more wheels.

wat een motorfiets kan zijn als je twee wielen er aan toevoegt.

And so, in conclusion, my lesson that I wanted to pass on to you,

Tot slot, de les die ik aan jullie wou doorgeven,

was this one here. I'm also going to steal a little quote out of "Little Prince."

was deze hier. Ik steel een citaatje uit "De Kleine Prins".

There's a lot to be said about trust and love,

Er kan veel gezegd worden over vertrouwen en liefde,

if you know that those two words are synonymous for design.

als je weet dat deze twee woorden synoniem staan voor ontwerp.

I had a very, very meaningful relationship with my team that day,

Ik had een echt betekenisvolle relatie met mijn team die dag,

and it's stayed that way ever since.

en het is sindsdien zo gebleven.

And I hope that you too find that there's more to design,

Hopelijk ben je het met me eens dat ontwerpen méér is,

and more towards the art of the design, than doing it yourself.

dat de kunst van het ontwerpen méér is dan het zelf doen.

It's true that the trust and the love, that makes it worthwhile.

Het vertrouwen en de liefde maken het de moeite.

Thanks so much.

Hartelijk bedankt.

(Applause)

(Applaus)