Chris Bangle: Great cars are Art

Translator: Jenny Zurawell

Tłumaczenie: Sebastian Misiewicz Korekta: Marek Kasiak

What I want to talk about is, as background,

To o czym chciałbym opowiedzieć, jako tło,

is the idea that cars are art.

jest ideą o samochodach jako sztuce.

This is actually quite meaningful to me,

Jest to właściwie całkiem znaczące dla mnie,

because car designers tend to be a little bit low on the totem pole --

ponieważ projektanci samochodów wydają się być dość nisko na totemowym słupie,

we don't do coffee table books with just one lamp inside of it --

Nie wykonujemy książek do stolika z tylko jedną lampą w środku,

and cars are thought so much as a product

samochody są postrzegane tak bardzo jako produkt,

that it's a little bit difficult to get into the aesthetic side

że jest trochę trudno przejść do estetycznej strony

under the same sort of terminology that one would discuss art.

posługując się tą samą terminologią używaną podczas dyskusji o sztuce.

And so cars, as art, brings it into an emotional plane -- if you accept that --

Zatem samochody, jako sztuka, doprowadzają na płaszczyznę emocjonalną - jeżeli się to zaakceptuje -

that you have to deal with on the same level you would with art with a capital A.

że trzeba potraktować na takim samym poziomie jak w sztuce z dużą literą A.

Now at this point you're going to see a picture of Michelangelo.

Teraz w tym momencie zobaczycie zdjęcie Michała Anioła.

This is completely different than automobiles.

To jest zupełnie inne niż automobile.

Automobiles are self-moving things, right? Elevators are automobiles.

Automobile są to samo-poruszające się rzeczy, racja? Windy są automobilami.

And they're not very emotional; they solve a purpose;

Nie budzą emocji, rozwiązują potrzebę,

and certainly automobiles have been around for 100 years

i oczywiście automobile są w około od 100 lat

and have made our lives functionally a lot better in many ways;

i zmieniły nasze życie funkcjonalnie na znacznie lepsze na wiele sposobów,

they've also been a real pain in the ass,

były również prawdziwym wrzodem na tyłku.

because automobiles are really the thing we have to solve.

Ponieważ automobile stanowią kwestię, którą musimy rozwiązać.

We have to solve the pollution, we have to solve the congestion --

Musimy poradzić sobie z zanieczyszczeniem, jaki i z zatłoczeniami -

but that's not what interests me in this speech.

jednak nie to mnie interesuje w tej wypowiedzi.

What interests me in this speech is cars. Automobiles may be what you use,

To co mnie interesuje w tej wypowiedzi to samochody. Automobile mogą być tym, co używacie,

but cars are what we are, in many ways.

ale samochody są tym, czym jesteśmy, na wiele sposobów.

And as long as we can solve the problems of automobiles,

Tak długo jak możemy rozwiązać problem automobili i

and I believe we can, with fuel cells or hydrogen, like BMW is really hip on,

wieżę, że potrafimy, za pomocą ogniw paliwowych lub wodoru, w co zaangażowane jest BMW

and lots of other things, then I think we can look past that

i wiele innych rzeczy, wtedy możemy patrzeć ponad to wszystko i

and try and understand why this hook is in many of us --

spróbować i zrozumieć dlaczego ten bakcyl jest w wielu z nas -

of this car-y-ness -- and what that means, what we can learn from it.

ten bzik samochodowy - i wszystko, co to oznacza, z czego możemy się uczyć.

That's what I want to get to. Cars are not a suit of clothes;

To jest to, do czego chciałem dojść. Samochody nie są ubraniem,

cars are an avatar. Cars are an expansion of yourself:

samochody są jak awatary, samochody są naszym rozszerzeniem

they take your thoughts, your ideas, your emotions, and they multiply it --

one biorą twoje przemyślenia, idee, twoje emocje i je pomnażają -

your anger, whatever. It's an avatar.

twoją złość, cokolwiek. To jest awatar.

It's a super-waldo that you happen to be inside of, and if you feel sexy,

To jest super-waldo, w którego środku akurat się znajdujesz i jeżeli czujesz się atrakcyjny,

the car is sexy. And if you're full of road rage,

samochód jest atrakcyjny. Jeżeli jesteś nabuzowany na uliczną wściekłość,

you've got a "Chevy: Like a Rock," right?

masz "Chevroleta jak skałę", racja?

Cars are a sculpture -- did you know this?

Samochody są rzeźbami - wiedzieliście o tym?

That every car you see out there is sculpted by hand.

Każdy samochód, który zauważacie tam gdzieś jest rzeźbiony ręcznie.

Many people think, "Well, it's computers,

Wiele ludzi myśli, "Jasne są komputery

and it's done by machines and stuff like that."

i to jest wszystko robione przez maszyny i tego typu twory."

Well, they reproduce it, but the originals are all done by hand.

Tak, one je odtwarzają, ale oryginały są wykonywane ręcznie.

It's done by men and women who believe a lot in their craft.

Jest to robione przez mężczyzn i kobiety, którzy bardzo wierzą w ich rzemiosło.

And they put that same kind of tension into the sculpting of a car

Przykładają tą samą uwagę do rzeźbienia samochodu

that you do in a great sculpture that you would go and look at in a museum.

jaką do wspaniałej rzeźby, którą można by zobaczyć w muzeum.

That tension between the need to express, the need to discover,

Ta czułość pomiędzy potrzebą wyrażenia się, potrzebą doświadczenia,

then you put something new into it,

potem dodajemy coś nowego do tego i

and at the same time you have bounds of craftsmanship.

w tym samym czasie mamy ograniczenie rzemiosła.

Rules that say, this is how you handle surfaces;

Reguły, które mówią: to jest sposób obchodzenia się z powierzchniami,

this is what control is all about; this is how you show you're a master of your craft.

to jest to, na czym polega kontrola, to jest metoda pokazania, że jest się mistrzem swojego rzemiosła.

And that tension, that discovery, that push for something new --

Ta czułość, to odkrycie, które pcha w stronę czegoś nowego -

and at the same time, that sense of obligation

i w tym samym czasie, to poczucie obowiązku

to the regards of craftsmanship --

do ograniczeń rzemiosła -

that's as strong in cars as it is in anything.

które jest tak silne w samochodach, jakie nie jest w czymś innym.

We work in clay, which hasn't changed much

Pracujemy w glinie, która nie zmieniła się wiele

since Michelangelo started screwing around with it,

od kiedy Michał Anioł się z nią zabawiał,

and there's a very interesting analogy to that too.

i jest bardzo interesująca analogia też do tego.

Real quickly -- Michelangelo once said he's there to "discover the figure within," OK?

Bardzo szybko - Michał Anioł kiedyś powiedział, że jest tutaj, aby "odkryć figurę we wnętrzu", ok?

There we go, the automobile.

Proszę bardzo, automobil.

That was 100 years right there -- did you catch that?

To było 100 lat właśnie tam, załapaliście to?

Between that one there, and that one there, it changed a lot didn't it?

Pomiędzy tym jednym tam, a tym jednym tu, to się znacznie zmieniło, nieprawdaż?

OK, it's not marketing; there's a very interesting car concept here,

Ok, to nie jest marketing, tutaj mamy bardzo interesujący pomysł samochodu,

but the marketing part is not what I want to talk about here.

ale część marketingowa nie jest tym, o czym chciałbym rozmawiać tutaj.

I want to talk about this.

Chciałbym powiedzieć o tym.

Why it means you have to wash a car, what is it, that sensuality

Dlaczego musisz umyć samochód, co jest tą, tą zmysłowością,

you have to touch about it? That's the sculpture that goes into it. That sensuality.

że musisz go dotknąć? To jest właśnie rzeźba, która w niego wchodzi. Ta zmysłowość.

And it's done by men and women working just like this, making cars.

Jest to wykonane przez mężczyzn i kobiety pracujących właśnie tak, wykonując samochody.

Now this little quote about sculpture from Henry Moore,

Teraz ten mały cytat o rzeźbach Henry'ego Moore'a,

I believe that that "pressure within" that Moore's talking about --

wierzę, że to "wewnętrzne ciśnienie", o które chodzi Moore'owi -

at least when it comes to cars --

przynajmniej jeżeli chodzi o samochody -

comes right back to this idea of the mean.

wraca do tej idei znaczenia.

It's that will to live, that need to survive, to express itself,

To jest ta chęć do życia, potrzeba przetrwania, wyrażenia jej

that comes in a car, and takes over people like me.

która przychodzi wraz z samochodem i pochłania ludzi, tak jak mnie.

And we tell other people, "Do this, do this, do this," until this thing comes alive.

Mówimy innym ludziom, "Zrób to, zrób to, zrób tamto", do czasu urzeczywistnienia.

We are completely infected. And beauty can be the result

Jesteśmy kompletnie zarażeni. Piękno może być wynikiem

of this infectiousness; it's quite wonderful.

tego zarażenia, co jest całkiem wspaniałe.

This sculpture is, of course, at the heart of all of it,

Ta rzeźba jest, oczywiście, sercem tego wszystkiego i

and it's really what puts the craftsmanship into our cars.

jest naprawdę tym, co wkłada rzemiosło do naszych samochodów.

And it's not a whole lot different, really, when they're working like this,

Nie jest to wcale znacznie inne, naprawdę, jak tak pracują

or when somebody works like this.

lub kiedy ktoś pracuje właśnie tak.

It's that same kind of commitment, that same kind of beauty.

To jest ten sam rodzaj poświęcenia, ten sam rodzaj piękna.

Now, now I get to the point. I want to talk about cars as art.

Teraz, teraz przejdę do sedna. Chcę mówić o samochodach jako sztuce.

Art, in the Platonic sense, is truth; it's beauty, and love.

Sztuka, w platonicznym sensie, jest prawdą, jest pięknością i miłością.

Now this is really where designers in car business diverge from the engineers.

To jest właśnie to miejsce, w którym projektanci w przemyśle samochodowym różnią się od inżynierów.

We don't really have a problem talking about love.

My nie mamy naprawdę problemu z rozmawianiem o miłości.

We don't have a problem talking about truth or beauty in that sense.

My nie mamy problemu rozmawiając o prawdzie, czy pięknie w tym sensie.

That's what we're searching for --

To jest to czego poszukujemy -

when we're working our craft, we are really trying to find that truth out there.

kiedy wykonujemy nasze rzemiosło, naprawdę staramy się tam znaleźć prawdę.

We're not trying to find vanity and beauty.

Nie staramy się znaleźć próżności i piękna.

We're trying to find the beauty in the truth.

Staramy się znaleźć piękno w prawdzie.

However, engineers tend to look at things a little bit more Newtonian,

Jednak, inżynierowie skłaniają się, by spoglądać na rzeczy trochę w newtonowski sposób

instead of this quantum approach.

zamiast takiego kwantowego podejścia.

We're dealing with irrationalisms,

Mamy do czynienia z irracjonalizmami,

and we're dealing with paradoxes that we admit exist,

oraz radzimy sobie z paradoksami, które przyznajemy, ze istnieją.

and the engineers tend to look things a little bit more like

Inżynierowie mają tendencję do spoglądania na rzeczy raczej tak, że

two and two is four, and if you get 4.0 it's better, and 4.000 is even better.

dwa i dwa to cztery i jeżeli weźmiesz 4.0 to jest lepiej, a jeżeli 4.0000 to nawet jeszcze lepiej

And that sometimes leads to bit of a divergence

i to czasami trochę prowadzi do rozbieżności

in why we're doing what we're doing.

w tym dlaczego to robimy i co robimy.

We've pretty much accepted the fact, though,

Właściwie zaakceptowaliśmy ten fakt, że

that we are the women in the organization at BMW --

jesteśmy kobiecą częścią organizacji w BMW -

BMW is a very manly type business, -- men, men, men; it's engineers.

BMW jest bardzo męskim typem biznesu - mężczyźni, mężczyźni, mężczyźni, to jest inżynierowie.

And we're kind of the female side to that. That's OK,

I my jesteśmy kobiecą stroną tego wszystkiego. To jest w porządku,

that's cool. You go off and be manly. We're going to be a little bit more female.

to jest fajne, wy idziecie i jesteście męscy, a my będziemy tak trochę jak kobiety.

Because what we're interested in is finding form that's more than just a function.

Ponieważ to, czym my jesteśmy zainteresowani, jest znajdowaniem formy, co jest czymś więcej niż samą funkcją

We're interested in finding beauty that's more than just an aesthetic;

Jesteśmy zainteresowani w znajdowaniu piękności, która jest czymś więcej od estetyki

it's really a truth.

to jest właśnie prawda.

And I think this idea of soul, as being at the heart of great cars,

I myślę, że ta idea duszy będącej w sercu wspaniałych samochodów,

is very applicable. You all know it. You know a car when you've seen it,

jest bardzo odpowiednia. Wszyscy to wiecie. Znacie samochód, jeżeli go zobaczyliście,

with soul. You know how strong this is.

z duszą. Wiecie jak jest to silne.

Well, this experience of love, and the experience of design, to me,

Więc, to doświadczenie miłości i doświadczenie projektowe, dla mnie

are interchangeable. And now I'm coming to my story.

są wymienne. Teraz dochodzę do mojej historii.

I discovered something about love and design through a project called Deep Blue.

Odkryłem coś o miłości i projektowaniu poprzez projekt nazwany Deep Blue.

And first of all, you have to go with me for a second, and say,

Przede wszystkim, posłuchajcie mnie przez chwilę, i powiedzcie

you know, you could take the word "love" out of a lot of things in our society,

wiecie, możecie dostrzec słowo miłość w wielu rzeczach w naszym społeczeństwie,

put the word "design" in, and it still works,

włóżcie słowo projektowanie w zamian i to nadal działa,

like this quote here, you know. It kind of works, you know?

jak ten cytat tutaj, wiecie. To jakoś działa, wiecie?

You can understand that. It works in truisms.

Możecie to zrozumieć. To działa w truizmach.

"All is fair in design and war."

"Wszystko jest sprawiedliwe w projektowaniu i w wojnie:

Certainly we live in a competitive society.

Oczywiście żyjemy w konkurencyjnym społeczeństwie.

I think this one here, there's a pop song

Myślę, że ten tutaj, jest piosenka

that really describes Philippe Starck for me, you know, this is like

która naprawdę opisuje Filipa Starcka dla mnie, wiecie, to jest jak

you know, this is like puppy love, you know, this is cool right?

wiecie, to jest jak szczenięca miłość, wiecie, to jest fajne nie?

Toothbrush, cool.

Szczoteczkowo, fajne.

It really only gets serious when you look at something like this. OK?

Tak naprawdę to robi się poważnie kiedy patrzysz na coś takiego, ok?

(Laughter)

(Śmiech)

This is one substitution that I believe

To jest jedna zamiana, która wierzę, że

all of us, in design management, are guilty of.

my wszyscy w zarządzaniu projektowaniem jesteśmy winni.

And this idea that there is more to love,

I ta idea, że jest coś więcej w miłości,

more to design, when it gets down to your neighbor, your other,

coś więcej w projektowaniu, kiedy sprowadza się to do twojego sąsiada, czegoś innego,

it can be physical like this, and maybe in the future it will be.

to może być coś fizycznego i w przyszłości pewnie będzie.

But right now it's in dealing with our own people,

Jednak teraz to jest jak mamy do czynienia z naszymi bliskimi,

our own teams who are doing the creating. So, to my story.

naszymi własnymi zespołami, które czynią całe tworzenie. Właśnie, przejdźmy do mojej historii.

The idea of people-work is what we work with here,

Idea związana z pracą ludzką jest tym z czym my pracujemy tutaj

and I have to make a bond with my designers when we're creating BMWs.

i muszę wypracować więź z moimi projektantami kiedy tworzymy samochody BMW

We have to have a shared intimacy, a shared vision --

Musimy mieć wspólną bliskość, wspólną wizję.

that means we have to work as one family;

To oznacza, że musimy pracować jako jedna rodzina,

we have to understand ourselves that way.

musimy rozumieć się w ten sposób.

There's good times; there's interesting times;

Są dobre chwile, są interesujące chwile,

and there's some stress times too.

jak również są też stresujące chwile.

You want to do cars, you've got to go outside.

Chcecie robić samochody, musicie to robić na zewnątrz.

You've got to do cars in the rain; you've got to do cars in the snow.

Musicie robić samochody w deszczu, musicie robić samochody w śniegu.

That's, by the way, is a presentation we made to our board of directors.

To jest, przy okazji, nasza prezentacja przed naszym zarządem.

We haul their butts out in the snow, too. You want to know cars outside?

Również zaciągnęliśmy ich tyłki na śnieg. Chcesz znać auta na zewnątrz?

Well, you've got to stand outside to do this.

Więc, musisz stanąć na zewnątrz by to zrobić.

And because these are artists, they have very artistic temperaments.

Ponieważ ci są artystami, mają bardzo artystyczne temperamenty.

All right? Now one thing about art is, art is discovery,

Wszystko jasne? Teraz jedną rzeczą o sztuce jest, że sztuka jest odkryciem,

and art is discovering yourself through your art. Right?

Sztuka jest odkrywaniem siebie samego poprzez swoją sztukę. Racja?

And one thing about cars is we're all a little bit like Pygmalion,

I jedną rzeczą i samochodach jest, że my wszyscy jesteśmy trochę jak Pigmalion,

we are completely in love with our own creations.

jesteśmy kompletnie zakochani w naszych własnych dziełach.

This is one of my favorite paintings, it really describes our relationship with cars.

To jest jeden z moich ulubionych obrazów, bardzo dobrze opisuje nasz związek z samochodami.

This is sick beyond belief.

To jest aż chorowicie nie do uwierzenia.

(Laughter)

(Śmiech)

But because of this, the intimacy with which we work together as a team

Ale ponieważ to, ta bliskość, z którą my pracujemy razem jako zespół

takes on a new dimension, a new meaning.

przybiera nowy wymiar, nowe znaczenie

We have a shared center; we have a shared focus --

Mamy współdzielone centrum, mamy współdzielone skupienie,

that car stays at the middle of all our relationships.

że samochód pozostaje w środku naszych wszystkich związków.

And it's my job, in the competitive process, to narrow this down.

I to jest moją pracą, w procesie współzawodnictwa, by to uściślić.

I heard today about Joseph's death genes

Dzisiaj usłyszałem o umarłych genach Józefa,

that have to go in and kill cell reproduction.

że trzeba ukrócić reprodukcję komórek.

You know, that's what I have to do sometimes.

Wiecie, to jest to, co muszę robić czasami.

We start out with 10 cars; we narrow it down to five cars,

Zaczęliśmy z 10 samochodami, zawężaliśmy je do pięciu samochodów,

down to three cars, down to two cars, down to one car,

potem do trzech, dwóch i jednego,

and I'm in the middle of that killing, basically.

i ja jestem w środku tego całego ukrócania, po prostu.

Someone's love, someone's baby.

Czyjąś miłość, czyjeś dziecko.

This is very difficult, and you have to have a bond with your team

To jest bardzo trudne, i musisz mieć więź ze swoim zespołem,

that permits you to do this, because their life is wrapped up in that too.

która pozwala ci to robić, ponieważ ich życie jest również w to zamieszane.

They've got that gene infected in them as well,

W nich również siedzi ten sam zainfekowany gen,

and they want that to live, more than anything else.

i chcą, aby to żyło, bardziej niż wszystko inne.

Well, this project, Deep Blue, put me in contact with my team

Zatem, ten projekt, Deep Blue, doprowadził do kontaktu z moim zespołem

in a way that I never expected, and I want to pass it on to you,

w sposób jaki nigdy nie oczekiwałem, i to właśnie chciałbym wam przekazać,

because I want you to reflect on this, perhaps in your own relationships.

ponieważ chciałbym, abyście rozważyli to, może nawet we własnych związkach.

We wanted to a do a car which was a complete leap of faith for BMW.

Chcieliśmy wykonać samochód, który był kompletnym założeniem wiary dla BMW,

We wanted to do a team which was so removed from the way we'd done it,

Chcieliśmy złożyć zespół, który był tak oderwany od sposobu w jaki my to robimy,

that I only had a phone number that connected me to them.

że miałem tylko numer telefonu, którym mogłem się z nimi kontaktować.

So, what we did was: instead of having a staff of artists that are just your wrist,

Więc, co zrobiliśmy, w przeciwieństwie do posiadania zespołu artystów, którzy są właściwie twoją ręką

we decided to free up a team of creative designers and engineers

zdecydowaliśmy się na uwolnienie zespołu kreatywnych projektantów i inżynierów,

to find out what's the successor to the SUV phenomenon in America.

którzy mieli dowiedzieć się, co będzie następcą fenomenu SUV'a w Ameryce.

This is 1996 we did this project. And so we sent them off with this team name,

Projekt miał miejsce w 1996 roku. I tak wysłaliśmy ich, z tą nazwą zespołu,

Deep Blue. Now many people know Deep Blue from IBM --

Deep Blue. Teraz wielu ludzi zna Deep Blue z IBM,

we actually stole it from them because we figured

tak właściwie to ukradliśmy od nich, ponieważ wykombinowaliśmy,

if anybody read our faxes they'd think we're talking about computers.

że jeżeli ktokolwiek przeczyta nasze faksy pomyśli, że rozmawiamy o komputerach.

It turned out it was quite clever because Deep Blue,

Okazało się, że to było całkiem sprytne, ponieważ Deep Blue,

in a company like BMW, has a hook -- "Deep Blue," wow, cool name.

w firmie pokroju BMW, ma to coś - Deep Blue, wow, super nazwa.

So people get wrapped up in it. And we took a team of designers,

Więc ludzie zostali wokół tego zawładnięci. Wzięliśmy zespół projektantów

and we sent them off to America. And we gave them a budget,

i wysłaliśmy ich do Ameryki. Daliśmy im budżet,

what we thought was a set of deliverables,

który myśleliśmy, że był zestawem świadczeń,

a timetable, and nothing else.

plan terminów i nic więcej.

Like I said, I just had a phone number that connected me to them.

Tak jak powiedziałem, miałem tylko numer telefonu, który mnie z nimi łączył.

And a group of engineers worked in Germany,

Grupa inżynierów pracowała w Niemczech,

and the idea was they would work separately

idea zakładała, że będą pracować oddzielnie

on this problem of what's the successor to the SUV.

nad problemem, co będzie następcą SUV'a,

They would come together, compare notes. Then they would work apart,

spotkają się, porównają notatki. Potem popracują oddzielnie,

come together, and they would produce together

spotkają się i wyprodukują razem

a monumental set of diverse opinions that didn't pollute each other's ideas --

monumentalny zestaw różnorodnych opinii, które nie zarażą żadnych innych idei -

but at the same time came together and resolved the problems.

jednak tym samym spotkają się i rozwiążą problemy.

Hopefully, really understand the customer at its heart,

Mieliśmy nadzieję zrozumienia klienta w samym jego sercu,

where the customer is, live with them in America. So -- sent the team off,

tam gdzie klient jest, żyć z nim w Ameryce. Więc - wysłaliśmy zespół,

and actually something different happened. They went other places.

lecz coś całkiem innego się wydarzyło. Oni wyruszyli w inne miejsca.

(Laughter)

(Śmiech)

They disappeared, quite honestly, and all I got was postcards.

Zniknęli, szczerze mówiąc to, co otrzymałem, było pocztówkami.

Now, I got some postcards of these guys in Las Vegas,

Teraz, mam trochę pocztówek z tymi ludźmi w Las Vegas,

and I got some postcards of these guys in the Grand Canyon,

i mam trochę pocztówek z tymi ludźmi w Wielkim Kanionie,

and I got these postcards of Niagara Falls,

i mam trochę pocztówek z wodospadem Niagara

and pretty soon they're in New York, and I don't know where else.

całkiem szybko znaleźli się w Nowym Jorku i nie wiem gdzie jeszcze.

And I'm telling myself, "This is going to be a great car,

Mówię do siebie, "To będzie wspaniały samochód,

they're doing research that I've never even thought about before."

robią poszukiwania, o których nawet nigdy sam nie pomyślałem."

Right? And they decided that instead of, like, having a studio,

Racja? I zdecydowali, że zamiast posiadania na przykład studia,

and six or seven apartments,

i sześciu, czy siedmiu apartamentów,

it was cheaper to rent Elizabeth Taylor's ex-house in Malibu.

było taniej wynająć stary dom Elizabeth Taylor w Malibu.

And -- at least they told me it was her house,

i - przynajmniej tak mi powiedzieli to był jej dom,

I guess it was at one time, she had a party there or something.

myślę, że kiedyś był, kiedyś pewnie miała tam jakieś przyjęcie, czy coś.

But anyway, this was the house, and they all lived there.

Ale i tak, to był ten dom i oni tam mieszkali.

Now this is 24/7 living, half-a-dozen people who'd left their --

To jest życie 24 godziny na dobę, pół tuzina ludzi, którzy zostawili ich -

some had left their wives behind and families behind,

niektórzy gdzieś zostawili żony i rodziny,

and they literally lived in this house

i dosłownie mieszkali w tym domu

for the entire six months the project was in America,

przez całe sześć miesięcy trwania projektu w Ameryce,

but the first three months were the most intensive.

ale pierwsze trzy miesiące były najbardziej intensywne.

And one of the young women in the project,

I jedna z młodych kobiet uczestnicząca w projekcie,

she was a fantastic lady, she actually built her room in the bathroom.

była fantastyczną kobietą, zbudowała sobie swój pokój w łazience.

The bathroom was so big, she built the bed over the bathtub --

Łazienka była tak duża, że zbudowała łóżko ponad wanną -

it's quite fascinating.

co jest całkiem fascynujące.

On the other hand, I didn't know anything about this. OK?

Z drugiej strony, nic o tym nie wiedziałem. Ok?

Nothing. This is all going on, and all I'm getting is postcards

Nic. To się wszystko dzieje i wszystko, co otrzymuję to pocztówki

of these guys in Las Vegas, or whatever,

z tymi ludźmi w Las Vegas i gdziekolwiek

saying, "Don't worry Chris, this is really going to be good." OK?

mówiące, "Nie martw się Chris, to będzie coś dobrego.", ok?

So my concept of what a design studio was probably --

Więc moja koncepcja, czym było studio projektowe była prawdopodobnie -

I wasn't up to speed on where these guys were.

nie byłem w stanie nadążyć za tym gdzie oni byli.

However, the engineers back in Munich

Jednak, inżynierowie w Monachium

had taken on this kind of Newtonian solution,

wzięli taki rodzaj newtonowskiego podejścia,

and they were trying to find how many cup holders

starali się znaleźć jak wiele trzymadełek do kubków

can dance on the head of a pin, and, you know,

jest w stanie zatańczyć na główce szpilki, i wiecie

these really serious questions that are confronting the modern consumer.

to bardzo poważne pytania, które nastręczają nowoczesnego konsumenta.

And one was hoping that these two teams would get together,

I mieliśmy nadzieję, że te dwa zespoły spotkają się razem,

and this collusion of incredible creativity,

i ta mieszanina niesamowitej kreatywności,

under these incredible surroundings,

w tym niesamowitym otoczeniu,

and these incredibly stressed-out engineers,

i ci niesamowicie zestresowani inżynierowie,

would create some incredible solutions.

wykreują jakieś niesamowite rozwiązania.

Well, what I didn't know was, and what we found out was --

Więc, czego nie wiedziałem, a co odkryłem było -

these guys, they can't even like talk to each other under those conditions.

ci ludzie, nawet nie lubili razem ze sobą rozmawiać w tych warunkach.

You get a divergence of Newtonian and quantum thinking at that point,

Mamy rozbieżność newtonowskiego i kwantowego podejścia w tym miejscu,

you have a split in your dialog that is so deep, and so far,

mamy podział dialogu, który jest tak głęboki, tak daleki,

that they cannot bring this together at all.

że oni nie potrafili nic razem wykonać.

And so we had our first meeting, after three months, in Tiburon,

Zatem mieliśmy nasze pierwsze spotkanie, po trzech miesiącach, w Tiburonie,

which is just up the road from here -- you know Tiburon?

który jest o jazdę jedną drogą stąd - znacie Tiburon?

And the idea was after the first three months of this independent research

I idea zakładała, że pierwsze trzy miesiące tego niezależnego badania

they would present it all to Dr. Goschel --

zostanie przedstawione Dr. Goschelowi -

who is now my boss, and at that time he was co-mentor on the project --

który teraz jest moim szefem, a wtedy było moim współmentorem podczas tego projektu -

and they would present their results.

i zaprezentują ich wyniki.

We would see where we were going,

Zobaczylibyśmy gdzie zmierzamy.

we would see the first indication of what could be

Zobaczylibyśmy pierwsze znamiona co może być

the successive phenomenon to the SUV in America.

następcą fenomenu SUV'a w Ameryce.

And so I had these ideas in my head, that this is going to be great.

Miałem te pomysły w głowie, że to będzie wspaniałe.

I mean, I'm going to see so much work, it's so intense --

Mam na myśli, zobaczę jak wiele pracy, tak intensywnej -

I know probably Las Vegas meant a lot about it,

Wiem, prawdopodobnie Las Vegas znaczyło wiele dla tego,

and I'm not really sure where the Grand Canyon came in either --

i nie jestem wcale pewien jak ma się do tego Wielki Kanion -

but somehow all this is going to come together,

ale jakoś to wszystko zejdzie się razem,

and I'm going to see some really great product.

i zobaczę całkiem niezły produkt.

So we went to Tiburon, after three months,

Więc pojechaliśmy do Tiburon, po trzech miesiącach,

and the team had gotten together the week before,

i zespół spotkał się tam tydzień wcześniej,

many days ahead of time.

wiele dni wcześniej od terminu.

The engineers flew over, and designers got together with them,

Inżynierowie przylecieli i projektanci spotkali się z nimi,

and they put their presentation together.

razem przygotowali prezentację.

Well, it turns out that the engineers hadn't done anything.

Więc, okazało się, że inżynierowie nie zrobili praktycznie nic.

And they hadn't done anything because --

I nie zrobili nic ponieważ -

kind of, like in car business, engineers are there to solve problems,

tak jakby, jak w biznesie samochodowym, inżynierowie są do rozwiązywania problemów,

and we were asking them to create a problem.

a my prosiliśmy ich o stworzenie problemu.

And the engineers were waiting for the designers to say,

Zatem inżynierowie czekali, aby projektanci powiedzieli,

"This is the problem that we've created, now help us solve it."

"To jest problem, który stworzyliśmy, teraz pomóżcie nam go rozwiązać."

And they couldn't talk about it. So what happened was,

I oni nie mogli o tym rozmawiać. Więc wydarzyło się tak,

the engineers showed up with nothing.

inżynierowie pokazali się z niczym.

And the engineers told the designers,

I inżynierowie powiedzieli projektantom,

"If you go in with all your stuff, we'll walk out,

"Jeżeli pokażecie wasze rzeczy, my wyjdziemy,

we'll walk right out of the project."

zrezygnujemy z udziału w projekcie."

So I didn't know any of this,

Więc ja o tym nie wiedziałem,

and we got a presentation that had an agenda, looked like this.

mieliśmy prezentację, która miała agendę, która wyglądała jak to.

There was a whole lot of dialog.

Było strasznie dużo rozmawiania.

We spent four hours being told all about vocabulary

Spędziliśmy cztery godziny na opowiadaniu o słownictwie

that needs to be built between engineers and designers.

które musi zostać zbudowane pomiędzy inżynierami a projektantami.

And here I'm expecting at any moment, "OK, they're going to turn the page,

I oczekują w każdym momencie, "OK, odwrócą stronę,

and I'm going to see the cars, I'm going to see the sketches,

i zobaczę samochody, zobaczę szkice,

I'm going to see maybe some idea of where it's going."

zobaczę jakiś pomysł do czego to wszystko zmierza."

Dialog kept on going, with mental maps of words, and pretty soon

Rozmowa dalej trwała, z mind mapami słów i bardzo szybko

it was becoming obvious that instead of being dazzled with brilliance,

zaczynało stawać się jasne, że zamiast być olśniony błyskotliwością,

I was seriously being baffled with bullshit.

zostałem serio zaskoczony głupim gadaniem.

And if you can imagine what this is like,

I jeżeli jesteście w stanie sobie wyobrazić jak to jest,

to have these months of postcard indication of how great this team is working,

mieć te kilkumiesięczne pocztówkowe wskazania jak świetnie zespół pracuje,

and they're out there spending all this money, and they're learning,

jak wydają wszystkie te pieniądze, i się uczą

and they're doing all this stuff.

i robią te wszystkie rzeczy.

I went fucking ballistic, right? I went nuts.

Cholernie się wkurzyłem, jasne? Byłem zagotowany.

You can probably remember Tiburon, it used to look like this.

Pewnie pamiętacie Tiburon, który wyglądał właśnie tak.

After four hours of this, I stood up, and I took this team apart.

Po czterech godzinach tego, wstałem i rozdzieliłem ten zespół.

I screamed at them, I yelled at them, "What the hell are you doing?

Wykrzyknąłem na nich, nawrzeszczałem na nich, "Co do licha robicie?

You're letting me down, you're my designers,

Zawodzicie mnie, jesteście moimi projektantami,

you're supposed to be the creative ones,

powinniście być tymi kreatywnymi,

what the hell is going on around here?"

co się tutaj do cholery dzieje?"

It was probably one of my better tirades, I have some good ones,

To była prawdopodobnie jedna z moich lepszych tyrad, miałem trochę niezłych,

but this was probably one of my better ones. And I went into these people;

ale ta pewnie była jedną z lepszych. I powiedziałem do tych ludzi,

how could they take BMW's money,

jak mogli wziąć pieniądze BMW,

how could they have a holiday for three months and produce nothing, nothing?

jak mogli mieć wakacje przez trzy miesiące i nic nie wykonać, nic?

Because of course they didn't tell us that they had three station wagons

Ponieważ oczywiście nie powiedzieli nam, że mają trzy wozy kombi

full of drawings, model concepts, pictures -- everything I wanted,

pełne rysunków, modeli konceptualnych, zdjęć - wszystko, co chciałem,

they'd locked up in the cars, because they had shown solidarity with the engineers --

pozamykali wszystko w samochodach, ponieważ pokazali solidarność z inżynierami -

and they'd decided not to show me anything,

zadecydowali, że nic mi nie pokażą,

in order to give the chance for problem solving a chance to start,

w założeniu dania szansy rozpoczęciu rozwiązywania problemu.

because they hadn't realized, of course,

ponieważ nie zrozumieli oczywiście,

that they couldn't do problem creating.

że nie mogli wykonać stworzenia problemu.

So we went to lunch --

Więc poszliśmy na lunch -

(Laughter)

(Śmiech)

And I've got to tell you, this was one seriously quiet lunch.

I muszę wam powiedzieć, to był strasznie cichy lunch.

The engineers all sat at one end of the table,

Inżynierowie siedzieli na jednym końcu stołu,

the designers and I sat at the other end of the table, really quiet.

projektanci usiedli na drugim końcu stołu, naprawdę cicho.

And I was just fucking furious, furious. OK?

I jak byłem cholernie wkurzony, racja?

Probably because they had all the fun and I didn't, you know.

Prawdopodobnie, ponieważ oni mieli tą całą zabawę, a ja nie, wiecie.

That's what you get furious about right?

To jest to na co się wkurzamy, racja?

And somebody asked me about Catherine, my wife, you know,

I ktoś zapytał mnie o Catherine, moją żonę, wiecie,

did she fly out with me or something?

czy przyleciała razem ze mną, czy coś takiego?

I said, "No," and it triggered a set of thoughts about my wife.

Powiedziałem, "Nie", i to coś we mnie wywołało, jakiś zestaw przemyśleń o mojej żonie.

And I recalled that when Catherine and I were married,

Zrozumiałem, że kiedy Catherine i ja pobieraliśmy się,

the priest gave a very nice sermon, and he said something very important.

ksiądz powiedział bardzo dobre kazanie i powiedział coś bardzo ważnego.

He said, "Love is not selfish," he said,

Powiedział, "Miłość nie jest samolubna", powiedział

"Love does not mean counting how many times I say, 'I love you.'

"Miłość nie oznacza liczenia jak wiele razy powiedz 'Kocham Cię'

It doesn't mean you had sex this many times this month,

nie oznacza, że kochałeś się tyle razy w miesiącu,

and it's two times less than last month,

i to jest dwa razy miej niż w poprzednim miesiącu,

so that means you don't love me as much.

więc oznacza to, że nie kochasz mnie tak samo.

Love is not selfish." And I thought about this, and I thought,

Miłość nie jest samolubna." I pomyślałem o tym, pomyślałem,

"You know, I'm not showing love here. I'm seriously not showing love.

"Wiecie, nie okazuję miłości tutaj. Naprawdę nie okazuję tutaj miłości.

I'm in the air, I'm in the air without trust.

Jestem w powietrzu, jestem w powietrzu bez zaufania.

This cannot be. This cannot be that I'm expecting a certain number of sketches,

Tak nie może być. Nie może być tak, że oczekuję jakiejś liczby szkiców,

and to me that's my quantification method for qualifying a team.

i to jest dla mnie moje metoda kwantyfikacji do kwalifikacji zespołu.

This cannot be."

Tak nie może być."

So I told them this story. I said, "Guys, I'm thinking about something here,

Więc opowiedziałem im tą historię. Powiedziałem, "Ludzie, o czymś tutaj myślę,

this isn't right. I can't have a relationship with you guys

to nie jest w porządku. Nie mogę mieć z wami relacji

based on a premise that is a quantifiable one.

opierającej się na przesłance, która jest kwantyfikacyjna.

Based on a dictate premise that says, 'I'm a boss, you do what I say, without trust.'"

Bazując na dyktacie przesłanki, która mówi, "Jestem szefem, róbcie, co ja mówię, bez zaufania."

I said "This can't be."

Powiedziałem "Tak nie może być."

Actually, we all broke down into tears, to be quite honest about it,

Właściwie, rozpłakaliśmy się wszyscy, by być całkiem szczerym o tym,

because they still could not tell me how much frustration they had built up

ponieważ oni wciąż nie mogli mi powiedzieć jak wielka frustracja zbudowała się

inside of them, not being able to show me what I wanted,

w nich, nie będąc w stanie pokazać mi, co chciałem,

and merely having to ask me to trust them that it would come.

i mając tylko prosić mnie o zaufanie, które miałoby przyjść.

And I think we felt much closer that day,

Sądzę, że poczuliśmy się bardziej zżyci tego dnia,

we cut a lot of strings that didn't need to be there,

przecięliśmy wiele więzów, które nie musiały się pojawić,

and we forged the concept for what real team and creativity is all about.

i sfałszowaliśmy koncepcję, czym prawdziwy zespół i kreatywność jest naprawdę.

We put the car back at the center of our thoughts, and we put love,

Włożyliśmy ponownie samochód w centrum naszych przemyśleń i włożyliśmy miłość,

I think, truly back into the center of the process.

myślę, że prawdziwie do centrum tego procesu.

By the way, that team went on to create six different concepts

Przy okazji, ten zespół dalej stworzył sześć różnych koncepcji

for the next model of what would be the proposal

nowego modelu, który byłby propozycją na

for the next generation after SUVs in America.

następną generację SUV'ów w Ameryce.

One of those was the idea of a crossover coupes --

Jedną z nich była idea crossovera coupe -

you see it downstairs, the X Coupe -- they had a lot of fun with that.

widzicie go piętro niżej, ten X Coupe - mieli bardzo dużo zabawy z nim.

It was the rendition of our motorcycle,

Był wykonaniem naszego motocykla,

the GS, as Carl Magnusson says, "brute-iful,"

GS, jak Carl Magnusson powiedział, "brutalnie-piękny"

as the idea of what could be a motorcycle, if you add two more wheels.

jako pomysł, czym mógłby być motocykl, jeżeli dodasz dwa koła więcej.

And so, in conclusion, my lesson that I wanted to pass on to you,

I zatem, jako podsumowanie, moja nauka, którą chciałbym wam przekazać,

was this one here. I'm also going to steal a little quote out of "Little Prince."

była właśnie tą tam. Jeszcze zapożyczę mały cytat z "Małego Księcia"

There's a lot to be said about trust and love,

Jest wiele do powiedzenia na temat zaufania i miłości,

if you know that those two words are synonymous for design.

jeżeli wiesz, że te dwa słowa są bliskoznaczne dla projektowania.

I had a very, very meaningful relationship with my team that day,

Miałem bardzo, bardzo znaczącą relację z moim zespołem tamtego dnia,

and it's stayed that way ever since.

i tak zostało na zawsze.

And I hope that you too find that there's more to design,

I mam nadzieję, że wy również odkryjecie, że jest coś więcej w projektowaniu,

and more towards the art of the design, than doing it yourself.

i jest więcej w sztuce projektowania, niż wykonywanie jej samemu.

It's true that the trust and the love, that makes it worthwhile.

Jest prawdą, że zaufanie i miłość powodują, że to wszystko jest warte.

Thanks so much.

Dziękuję bardzo.

(Applause)

(Aplauz)