The story of 'Oumuamua, the first visitor from another star system | Karen J. Meech | TED

Vertaald door: Roelof Potters Nagekeken door: Rik Delaet

NASA's always on the lookout for possible asteroid collision hazards,

De NASA is altijd op de uitkijk voor mogelijke botsingen met een asteroïde

so the Pan-STARRS telescope is scanning the sky every night.

en daarom speurt de Pan-STARRS-telescoop elke nacht de hemel af.

Each morning, candidate objects are examined by Pan-STARRS staff

Elke morgen worden verdachte objecten onderzocht door Pan-STARRS-medewerkers

and usually discovered to be no big deal.

en meestal afgedaan als onbelangrijk.

But on October 19, 2017,

Maar op 19 oktober 2017

Pan-STARRS spotted an object moving rapidly between the stars,

ontdekte Pan-STARRS een object dat snel tussen de sterren bewoog,

and this time the usual follow-up measurements of position and speed

maar dit keer lieten de gebruikelijke metingen van positie en snelheid

showed something completely different.

een compleet ander beeld zien.

By October 22nd, we had enough data

Op de 22e oktober hadden we voldoende data

to realize that this object wasn't from our solar system.

waardoor we ons realiseerden dat dit object niet uit ons zonnestelsel kwam.

Holy cow.

Krijg nou wat.

That's when I got the phone call,

Dat was toen ik het telefoontje kreeg,

the phone call that all solar system astronomers are waiting for.

het telefoontje waar alle zonnestelsel- astronomen op zitten te wachten.

Let me tell you how exciting this was.

Laat me uitleggen hoe opwindend dit was.

(Laughter)

(Gelach)

NASA's been expecting to see an interstellar comet

NASA wacht al op een interstellaire komeet

pass through the solar system since the 1970s,

in ons zonnestelsel sinds de jaren 70,

but until now, we'd never seen anything.

maar tot nu toe zagen we nooit iets.

Our own solar system is huge,

Ons eigen zonnestelsel is enorm.

so even getting a package from the nearest star system

Een pakketje versturen van het dichtstbijzijnde sterrensysteem,

4.4 light years away

4,4 lichtjaar verwijderd,

would take over 50,000 years.

kost al meer dan 50.000 jaar.

So this is a really big deal.

Dus is dit echt een buitenkans.

The interstellar visitor entered our solar system

De interstellaire bezoeker kwam in ons zonnestelsel

from above the plane of the planets,

van boven het vlak van de planeten.

coming from the direction of the constellation Lyra,

Hij kwam uit de richting van het sterrenbeeld Lier

and it passed closest to the Sun on September 9th,

en passeerde het dichtst bij de zon op 9 september,

passing inside the orbit of Mercury.

binnen de baan van Mercurius.

Now this isn't a particularly close approach or unusual distance.

Dit is geen ongebruikelijk nabije passage of ongewone afstand.

It's just much easier to see objects close by.

Het is echter veel makkelijker om nabije objecten te zien.

On October 14th,

Op 14 oktober,

before we discovered it, it made its closest approach to the Earth,

voordat we hem ontdekten, kwam hij het dichtst langs de Aarde,

within about 15 million miles.

op zo'n 24 miljoen kilometer.

This is really close by astronomical standards.

Dat is voor astronomische begrippen erg dichtbij.

Now rather than call this by its unwieldy catalog name,

We gebruikten liever niet zijn omslachtige catalogusnaam,

we briefly called it "Rama,"

dus noemden we hem korte tijd ‘Rama’

after the cylindrical spacecraft that passed through the solar system

naar het cilindrische ruimteschip dat door ons zonnestelsel kwam

in Arthur C. Clarke's classic science fiction story in 1973.

in Arthur C. Clarkes science fiction klassieker uit 1973.

But this wasn't quite right either,

Maar dat was eigenlijk ook niet juist,

so in honor of it being discovered by a telescope in Hawaii,

dus ter ere van het feit dat hij was ontdekt door een telescoop in Hawaï,

we consulted two experts on Hawaiian culture --

vroegen wij twee experts in Hawaïaanse cultuur --

a Hawaiian navigator and a linguist --

een Hawaïaanse zeevaarder en een linguïst --

to propose a name.

om een naam voor te stellen.

And they suggested "'Oumuamua,"

Zij stelden ‘Oumuamua voor,

which means scout or messenger from the distant past reaching out to us.

wat 'verkenner' of 'boodschapper' uit het verre verleden betekent.

Now this discovery was important for many reasons,

Deze ontdekking was belangrijk om meerdere redenen,

but to me the most significant is for what 'Oumuamua can tell us

maar voor mij is het belangrijkste wat ‘Oumuamua ons kan leren

about the past of our solar system.

over de geschiedenis van ons zonnestelsel.

The process of the birth of a new solar system and the growth of planets

Het proces van de geboorte van een nieuw zonnestelsel en de groei van planeten

can be a violent and messy business.

kan gewelddadig en rommelig zijn.

Leftover icy and rocky debris gets ejected from the new solar system

Restanten ijzig en rotsig puin worden weggeschoten uit het nieuwe zonnestelsel

as the giant planets migrate through the dusty disk

terwijl de grote planeten zich een weg banen

door de schijf van stof waaruit ze zijn gevormd.

out of which they're formed.

Now have you ever felt an emotional chill,

Heb je ooit een emotionele rilling gevoeld

something that's so exciting that a shiver runs up and down your spine?

of iets dat zo spannend is, dat het langs je ruggengraat op en neer gaat?

Or something that's very emotionally moving?

Of iets dat je zeer diep emotioneel raakt?

Well this was it for me.

Nou, dat was dit voor mij.

This was my wow moment.

Dit was mijn wow-moment.

We actually had a piece of material from another solar system

Hier was echt een stuk materiaal vanuit een ander zonnestelsel

coming close enough for us to observe.

zo dichtbij dat we het konden observeren.

So what would you like to know about 'Oumuamua,

Wat wil je dan weten over ‘Oumuamua,

the very first visitor from another star system?

de allereerste bezoeker uit een ander sterrensysteem?

Well, I could think of a million things,

Nou, ik kan wel een miljoen dingen bedenken,

but there's what you want and what you can have,

maar wat je wilt is één ding,

en wat je kunt krijgen een ander.

and 'Oumuamua was moving away and fading very rapidly.

En ‘Oumuamua ging steeds verder weg en werd snel minder helder.

In the span of about a week,

In de loop van ongeveer één week,

it had dropped in brightness by a factor of [10].

nam zijn helderheid af met een factor 100.

So this is about all the time we were going to have

Dat was al de tijd die wij zouden krijgen

to study it easily.

om hem makkelijk te bestuderen.

So we had to distill the process of getting telescope time --

Dus moesten we het proces om telescoop-tijd te krijgen --

normally a very competitive, peer-reviewed proposal process

normaal een fikse strijd, en een peer-review proces

that can take up to months --

dat maanden in beslag kan nemen --

down to less than a few days.

terugbrengen tot minder dan een paar dagen.

So began a "polite" competition for resources.

We begonnen de 'beleefde' competitie voor middelen.

OK, let me not mince words. It was a fierce battle.

Oké, ik wind er geen doekjes om. Het was een zware strijd.

We dropped everything,

We lieten alles uit onze handen vallen, we werkten rond de klok

working around the clock,

trying to craft perfectly crafted proposal words

en poogden om perfect geformuleerde voorstellen te maken

to send to the observatory directors.

om op te sturen naar de directies van observatoria.

Well, good news. We got the time.

Het goede nieuws is: we kregen de tijd.

Now, from a perfectly selfish point of view,

Vanuit een volstrekt egoïstisch standpunt

the first thing we might like to know is how massive 'Oumuamua is.

is het eerste dat we graag willen weten hoe massief ‘Oumuamua is.

Because after all, it passed very close to the Earth,

Want laten we wel wezen,

hij kwam rakelings langs de Aarde,

and we didn't know about it until afterwards.

en we wisten er pas van nadat hij was gepasseerd.

How bad would this have been had it not missed the Earth?

Hoe erg was het geweest als hij de Aarde niet had gemist?

Well, the impact energy

De botsingsenergie

depends on the square of the velocity times its mass,

is afhankelijk van het kwadraat van de snelheid keer de massa,

and the mass depends on how big it is and what it's made of.

en de massa hangt af van hoe groot hij is en waar hij van gemaakt is.

So how big is 'Oumuamua, and what's its shape?

Hoe groot is dan ‘Oumuamua en wat is zijn vorm?

Well, we can get this from its brightness.

Dat kunnen we afleiden uit zijn helderheid.

Now, if you don't believe me, think of comparing the brightness

Als je me niet gelooft, denk dan aan het verschil

in helderheid tussen een vuurvlieg in je achtertuin

of a firefly in your backyard

to the navigation lights on a distant airplane.

en de navigatielichten van een vliegtuig ver weg.

You know the airplane is much brighter --

Je weet dat het vliegtuig veel helderder is --

it just appears faint because it's so far away.

het lijkt alleen heel zwak omdat het zo ver weg is.

We're also going to need to know

Wat we ook moeten weten,

how reflective the surface of 'Oumuamua is,

is hoe reflecterend het oppervlak van ‘Oumuamua is,

and we don't have any clue,

en daar hebben we geen idee van,

but it's reasonable to assume it's very similar to small asteroids

maar het is redelijk om aan te nemen dat het sterk lijkt op kleine asteroïden

and comets in our solar system,

en kometen in ons zonnestelsel,

or in technical terms,

of, in technische termen,

something between the reflectivity of charcoal and wet sand.

ergens tussen het weerkaatsingsvermogen van houtskool en nat zand.

Nowadays, most of the big telescopes are used in what's called a service mode,

Tegenwoordig worden de meeste grote telescopen

gebruikt in de zogenaamde 'service mode',

meaning we have to carefully develop all the instructions

wat betekent dat we zorgvuldig alle instructies moeten uitwerken

and send them to the telescope operator,

en die sturen we dan naar de telescoop-operator,

and then anxiously wait for the data to come back,

om daarna ongerust te wachten tot de data terugkomen,

praying to the weather gods.

biddend tot weergoden.

Now I bet most of you don't have careers

Nou denk ik dat meesten van jullie geen carrière hebben

that critically depend on whether or not it's cloudy last night.

die volledig afhangt van de vraag of het afgelopen nacht bewolkt was.

Well, we weren't going to get any second chances here.

Want wij krijgen hier geen tweede kans.

Because the weather was great, 'Oumuamua decided not to be.

Omdat het weer heel gunstig was, besloot ‘Oumuamua om dat niet te zijn.

Its brightness wasn't constant.

Zijn helderheid was niet constant.

Now here we see 'Oumuamua racing between the stars.

Hier zien we ‘Oumuamua racen tussen de sterren.

It's centered in the middle.

Het is hier in het midden.

The stars are trailed out because the telescope is following its motion.

De sterren bewegen hier omdat de telescoop zijn beweging volgt.

It started faint and then it got brighter, fainter, brighter, and fainter again,

Het begon zwak en toen werd het helderder, zwakker, helderder, en weer zwakker.

as sunlight is reflected off of four sides of an oblong object.

Alsof het zonlicht reflecteert van de vier zijden van een langwerpig object.

The extreme brightness change

De extreme helderheidsverandering

led us to an unbelievable conclusion about its shape.

leidde ons naar een ongelofelijke conclusie over zijn vorm.

Zoals te zien in deze artist's impression

As shown in this artist's impression,

'Oumuamua is apparently very long and narrow,

is ‘Oumuamua blijkbaar erg lang en smal,

with an axis ratio of about 10 to one.

met een as-verhouding van ongeveer 10 tot 1.

Assuming it's dark, this means it's about half a mile long.

Uitgaande van een donker object, betekent dat hij zo'n 800 meter lang is.

Nothing else in our solar system looks like this.

Er is niets in ons zonnestelsel dat hier op lijkt.

We only have a handful of objects that even have an axis ratio

We hebben slechts een handvol objecten die zelfs maar een as-verhouding hebben

bigger than five to one.

groter dan 5 tot 1.

So we don't know how this forms,

Dus weten we niet hoe dit gevormd is, maar hij zou een onderdeel kunnen zijn

but it may be part of its birth process in its home solar system.

van het geboorteproces van zijn eigen zonnestelsel.

'Oumuamua was varying in brightness every 7.34 hours,

‘Oumuamua varieerde elke 7,34 uur in helderheid.

or so we thought.

Althans, dat dachten we.

As more data started to come in from other teams,

Toen meer gegevens van andere teams binnenkwamen,

they were reporting different numbers.

hadden die andere cijfers.

Why is it the more we learn about something,

Waarom is het zo dat hoe meer we weten, hoe moeilijker het te interpreteren is?

the harder it gets to interpret?

Well, it turns out that 'Oumuamua is not rotating in a simple way.

Het blijkt dat ‘Oumuamua niet op een simpele manier roteert.

It's wobbling like a top.

Hij wiebelt als een tol.

So while it is rotating around its short axis,

Terwijl hij rond zijn korte as draait,

it's also rolling around the long axis

rolt hij ook om zijn lange as

and nodding up and down.

en schommelt hij op en neer.

This very energetic, excited motion

Deze energieke, opgezweepte beweging

is almost certainly the result of it being violently tossed

is bijna zeker het resultaat van de gewelddadige manier

waarmee hij uit zijn eigen zonnestelsel is gegooid.

out of its home solar system.

Now how we interpret the shape from its brightness

De manier waarop we zijn vorm uit zijn helderheid afleiden

depends very critically on how it's spinning,

hangt zeer sterk af van de manier waarop hij draait.

so now we have to rethink what it may look like,

Dus moesten we uitvinden hoe hij er zou uitzien.

Zoals te zien in dit mooie schilderij van ruimteartiest Bill Hartmann,

and as shown in this beautiful painting by space artist Bill Hartmann,

we think that 'Oumuamua may be more of a flattened oval.

denken we dat 'Oumuamua meer een soort afgeplatte ovaal is.

So let's get back to the energetics.

Maar laten we teruggaan naar de energetica.

What is it made of?

Waar is hij van gemaakt?

Well, ideally we would love to have a piece of 'Oumuamua

Het liefst zouden we natuurlijk een stukje van ‘Oumuamua hebben

into the laboratory, so we could study it in detail.

in het laboratorium, zodat we hem in detail kunnen bestuderen.

But since even private industry can't manage to launch

Maar aangezien het zelfs private ruimtevaartbedrijven niet lukt

a spacecraft within a week

om een ruimtevaartuig binnen een week richting zoiets als dit te sturen,

to something like this,

astronomers have to rely on remote observations.

zijn astronomen afhankelijk van waarnemingen op afstand.

So astronomers will look at how the light interacts with the surface.

Astronomen kijken dan naar hoe het licht reageert met het oppervlak.

Some colors may get absorbed, giving it a chemical fingerprint,

Sommige kleuren worden geabsorbeerd -- wat een chemische vingerafdruk vormt --

whereas other colors may not.

en andere kleuren weer niet.

On the other hand, some substances may just reflect more blue

Aan de andere kant zullen sommige stoffen

meer blauw of rood licht efficiënt weerkaatsen.

or red light efficiently.

In the case of 'Oumuamua, it reflected more red light,

‘Oumuamua weerkaatst meer rood licht,

making it look very much like the organic rich surface of the comet recently visited

waardoor hij erg lijkt op de organische, rijke oppervlakte van de komeet,

onlangs bezocht door het Rosetta-ruimtevaartuig.

by the Rosetta spacecraft.

But not everything that looks reddish has the same composition.

Maar niet alles dat roodachtig uitziet heeft dezelfde samenstelling.

In fact, minerals that have tiny little bits of iron in the surface

Zo kunnen mineralen met kleine stukjes ijzer aan de oppervlakte

can also look red,

er ook rood uitzien,

as does the dark side of Saturn's moon Iapetus,

net zoals de donkere kant van Saturnus' maan Iapetus,

shown in these images from the Cassini spacecraft.

zoals te zien op deze plaatjes van de Cassini-sonde.

Nickel-iron meteorites, in other words, metal,

Nikkel-ijzer-meteorieten, anders gezegd, metaal,

can also look red.

kunnen er ook rood uitzien.

So while we don't know what's on the surface,

Terwijl we dus niet weten wat er aan de oppervlakte is,

we know even less about what's on the inside.

weten we nog minder, over wat er van binnen zit.

However, we do know that it must at least be strong enough

Wat we echter wel weten is dat hij tenminste sterk genoeg moet zijn

to not fly apart as it rotates,

om niet uit elkaar te vliegen door de draaiing,

so it probably has a density similar to that of rocky asteroids;

dus heeft hij waarschijnlijk een dichtheid zoals die van rotsige asteroïden;

perhaps even denser, like metal.

of misschien wel hoger, zoals van metaal.

Well, at the very least, I want to show you

Op zijn minst wil ik jullie dit laten zien:

one of the beautiful color images that we got

een van de mooie kleurenplaten die we hebben gekregen

from one of the ground-based telescopes.

van een van de grondtelescopen.

All right, I admit, it's not all that spectacular.

Oké, ik geef toe, het is niet al te spectaculair.

(Laughter)

(Gelach)

We just don't have the resolution.

We hebben gewoon de resolutie niet.

Even Hubble Space Telescope

Zelfs de Hubble-ruimtetelescoop

doesn't present a much better view.

geeft ons geen veel beter plaatje.

But the importance of the Hubble data was not because of the images,

Maar het belang van de Hubble-data waren niet de mooie plaatjes,

but because it extended our observations out

maar het verlengde onze observaties

to two and a half months from the discovery,

met tweeëneenhalve maand sinds de ontdekking.

meaning we get more positions along the orbit,

Dat betekent dat we meer plaatsbepaling langs de baan kregen,

which will hopefully let us figure out where 'Oumuamua came from.

die ons hopelijk helpt om uit te zoeken waar ‘Oumuamua vandaan kwam.

So what exactly is 'Oumuamua?

Dus, wat is ‘Oumuamua nu precies?

We firmly believe it's likely to be a leftover archaeological remnant

We geloven vast dat hij waarschijnlijk een archeologisch overblijfsel is

from the process of the birth of another planetary system,

van het geboorteproces van een ander planetensysteem,

some celestial driftwood.

een soort hemels wrakhout.

Some scientists think that maybe 'Oumuamua formed

Sommige wetenschappers denken dat ‘Oumuamua misschien

vlak bij een ster gevormd is die veel dichter is dan onze eigen,

very close to a star that was much denser than our own,

and the star's tidal forces shredded planetary material

en dat de getijdekrachten van de ster het planetaire materiaal versplinterden,

vroeg in de wording van het zonnestelsel.

early in the solar system's history.

Still others suggest that maybe this is something that formed

Anderen suggereren echter dat hij misschien zo is gevormd

during the death throes of a star,

tijdens de doodsstuipen van de ster,

perhaps during a supernova explosion,

misschien tijdens een supernova-explosie,

as planetary material got shredded.

toen planetair materiaal versplinterd werd.

Whatever it is, we believe it's a natural object,

Wat hij ook is, wij geloven dat hij een natuurlijk object is,

but we can't actually prove that it's not something artificial.

maar we kunnen niet bewijzen dat hij niet iets kunstmatigs is.

The color, the strange shape, the tumbling motion

De kleur, de bijzondere vorm, de kantelende beweging

could all have other explanations.

kunnen allemaal andere verklaringen hebben.

Now while we don't believe this is alien technology,

Hoewel we niet geloven dat dit buitenaardse technologie is,

why not do the obvious experiment and search for a radio signal?

ligt een experiment voor de hand: zoeken naar een radiosignaal.

That's exactly what the Breakthrough Listen project did,

Dat is precies wat het Breakthrough Listen project deed,

but so far, 'Oumuamua has remained completely quiet.

maar tot nu toe is ‘Oumuamua volledig stil gebleven.

Als we nu een ruimteschip naar ‘Oumuamua konden sturen

Now could we send a spacecraft to 'Oumuamua

and answer this question once and for all?

om deze vraag voorgoed te beantwoorden.

Yes, we do actually have the technology,

Ja, we hebben die technologie in huis,

but it would be a long and expensive voyage,

maar het zou een lange en dure reis worden,

and we would get there so far from the Sun

en we zouden zo ver van de zon komen

that the final approach trajectory would be very difficult.

dat de uiteindelijk aanvliegroute erg moeilijk zou worden.

So I think 'Oumuamua probably has many more things to teach us,

Daarom denk ik dat ‘Oumuamua ons waarschijnlijk veel meer kan leren,

and in fact there might be more surprises in store

en nog meer verrassingen in petto hebben

as scientists such as myself continue to work with the data.

als wetenschappers zoals ik blijven werken met de data.

More importantly, I think this visitor from afar

Nog belangrijker is, denk ik, dat deze bezoeker van ver

has really brought home the point that our solar system isn't isolated.

eigenlijk vooral laat zien dat ons zonnesysteem niet geïsoleerd is.

We're part of a much larger environment,

We zijn deel van een veel groter geheel,

and in fact, we may even be surrounded by interstellar visitors

in feite zijn we mogelijk zelfs omgeven door interstellaire bezoekers

terwijl we het niet eens weten.

and not even know it.

This unexpected gift

Dit onverwachte cadeau

has perhaps raised more questions than its provided answers,

heeft misschien meer vragen opgeroepen dan beantwoord,

but we were the first to say hello to a visitor from another solar system.

maar wij waren de eersten die 'Hallo' zeiden

tegen de bezoeker uit een ander zonnestelsel.

Thank you.

Dank u wel.

(Applause)

(Applaus)

Jedidah Isler: Thanks, Karen.

Jedidah Isler: Dank je wel, Karen.

Ik heb natuurlijk genoten van je verhaal.

I of course enjoyed that talk very much. Thank you.

As I recall, we found it pretty late in its journey towards us.

Als ik me goed herinner, vonden we hem tamelijk laat in zijn tocht naar ons toe.

Will future technologies like the Large Synoptic Survey Telescope

Zullen toekomstige technologieën, zoals de Large Synoptic Survey telescoop

ons helpen om deze dingen eerder te ontdekken?

help us detect these things sooner?

Karen Meech: Yeah. We're hoping that we'll start to see a lot of these things,

Karen Meech: Ja. We hopen dat we dan veel meer van deze dingen gaan zien,

and ideally, you'd love to find one as it's approaching the Sun,

en idealiter zou je er graag één vinden terwijl hij nog naar de zon toe gaat,

because you want to have time to do all the science,

want je wilt tijd krijgen om alle onderzoek te doen,

or even more ideal,

of zelfs nog beter,

you'd get a spacecraft ready to go,

als je een ruimtevaartuig klaar hebt staan,

parked somewhere in the L4 or L5 position,

geparkeerd ergens in L4 of L5 positie,

somewhere near Earth,

in de buurt van de Aarde,

so that when something comes by, you can chase it.

zodat als er iets aankomt, je er achteraan kunt jagen.

JI: Awesome, thanks so much. Let's thank Karen again.

JI: Fantastisch, ontzettend bedankt. Karen nogmaals bedankt!

(Applause)

(Applaus)