A theory of everything | Emily Levine

Vertaald door: Axel Saffran Nagekeken door: Christel Foncke

I am going to talk about myself,

Ik ga over mezelf praten,

which I rarely do, because I --

wat ik zelden doe, want ik --

nou, ten eerste praat ik liever over dingen waar ik niets van afweet.

well for one thing, I prefer to talk about things I know nothing about.

Gelach)

And secondly, I'm a recovering narcissist.

Ten tweede ben ik een herstellend narcist.

(Gelach)

(Laughter)

Ik wist niet eens dat ik narcist was.

I didn't know I was a narcissist actually.

I thought narcissism meant you loved yourself.

Ik dacht dat een narcist van zichzelf houdt.

Toen vertelde iemand me dat er een schaduwzijde is.

And then someone told me there is a flip side to it.

So it's actually drearier than self-love;

Dus het is in feite akeliger dan zelfadoratie;

it's unrequited self-love.

het is onbeantwoorde zelfadoratie.

(Laughter)

(Gelach)

I don't feel I can afford a relapse.

Ik kan me geen terugval veroorloven.

But I want to, though, explain

Maar ik wil graag uitleggen

hoe ik mijn eigen specifieke type humor heb ontwikkeld,

how I came to design my own particular brand of comedy

want ik ben door zoveel verschillende fasen gegaan.

because I've been through so many different forms of it.

I started with improvisation,

Ik begon met improvisatie,

in a particular form of improvisation called theater games,

in een bepaalde vorm die 'theaterspellen' heet.

which had one rule,

Die had één regel

die ik altijd geweldig heb gevonden als maatschappelijke ethische norm.

which I always thought was a great rule for an ethic for a society.

And the rule was, you couldn't deny the other person's reality,

Die regel was: je mocht de werkelijkheid van de ander niet ontkennen,

you could only build on it.

je mocht er alleen op bouwen.

And of course we live in a society that's all about

In onze maatschappij spreken we voortdurend

de realiteit van de anderen tegen.

contradicting other peoples' reality.

It's all about contradiction,

Het draait allemaal om contradictie,

which I think is why I'm so sensitive to contradiction in general.

en ik denk dat ik daarom zo gevoelig ben voor contradictie.

I see it everywhere.

Ik zie het overal.

Zoals opiniepeilingen.

Like polls. You know, it's always curious to me

Het verbaast me altijd dat in opiniepeilingen

that in public opinion polls

the percentage of Americans who don't know the answer to any given question

het percentage Amerikanen dat het antwoord niet weet,

is always two percent.

altijd 2 procent is.

75 percent of Americans

75 Procent van de Amerikanen

denkt dat Alaska deel uitmaakt van Canada.

think Alaska is part of Canada.

But only two percent don't know the effect

Maar slechts 2% weet niet wat het effect zal zijn

that the debacle in Argentina will have on the IMF's monetary policy --

van het debacle in Argentinië op het monetaire beleid van het IMF --

(Gelach)

(Laughter)

seems a contradiction.

...lijkt in tegenspraak.

Or this ad that I read in the New York Times:

Of deze advertentie in de New York Times:

"Wearing a fine watch speaks loudly of your rank in society.

"Je maatschappelijke positie toon je met een mooi horloge.

Buying it from us screams good taste."

Je goede smaak toon je door het bij ons te kopen."

(Laughter)

(Gelach)

Or this that I found in a magazine called California Lawyer,

Of deze, die ik vond in het tijdschrift 'California Lawyer',

in an article that is surely meant for the lawyers at Enron.

in een artikel, ongetwijfeld bedoeld voor de juristen bij Enron.

"Surviving the Slammer: Do's and Don'ts."

"Overleven in de bak: handige tips."

(Laughter)

(Gelach)

"Don't use big words."

"Gebruik geen moeilijke woorden."

(Laughter)

(Gelach)

"Learn the lingua franca."

"Leer de lingua franca."

(Laughter)

(Gelach)

Yeah. "Lingua this, Frankie."

Jaah... "Lingua dit, Frankie."

(Laughter)

(Gelach)

And I suppose it's a contradiction that I

Ik vermoed dat het tegenstrijdig is

talk about science when I don't know math.

dat ik over wetenschap praat zonder enige wiskundekennis.

Ik was trouwens Dean Kamen zo dankbaar voor zijn uitleg

You know, because -- and by the way to I was so grateful to Dean Kamen

for pointing out that one of the reasons,

dat een van de redenen --

that there are cultural reasons

dat er culturele redenen zijn

that women and minorities don't enter the fields of science and technology --

waarom vrouwen en minderheden niet de wetenschap en techniek ingaan --

because for instance, the reason I don't do math is,

want bijvoorbeeld: de reden waarom wiskunde mij vreemd is,

I was taught to do math and read at the same time.

was dat ik tegelijkertijd leerde rekenen en lezen.

Dus je bent 6 jaar, en je leest Sneeuwwitje en de zeven dwergen,

So you're six years old, you're reading Snow White and the Seven Dwarves,

and it becomes rapidly obvious

en het wordt je snel duidelijk

dat er twee soorten mannen zijn in de wereld:

that there are only two kinds of men in the world:

dwarves and Prince Charmings.

dwergen en prinsen.

And the odds are seven to one against your finding the prince.

De kans dat je je prins vindt, is 7 tegen 1.

(Laughter)

(Gelach)

Daarom rekenen kleine meisjes niet. Het is te deprimerend.

That's why little girls don't do math. It's too depressing.

(Laughter)

(Gelach)

Of course, by talking about science

Door te praten over wetenschap

haal ik me misschien ook, net als gisteravond,

I also may, as I did the other night,

incur the violent wrath of some scientists

de woede van enkele wetenschappers op mijn hals.

who were very upset with me.

Die waren erg boos op me.

I used the word postmodern as if it were OK.

Ik gebruikte het woord postmodern alsof het oké was.

And they got very upset.

Daarom waren ze erg boos.

One of them, to his credit, I think really just wanted to engage me

Eén van hen wilde, gelukkig, waarschijnlijk alleen

in a serious argument.

een serieuze discussie met me.

But I don't engage in serious arguments.

Maar ik doe niet aan serieuze discussies.

I don't approve of them

Ik keur ze af,

omdat discussies, uiteraard, draaien rond contradictie.

because arguments, of course, are all about contradiction,

and they're shaped by the values that I have questions with.

Ze worden gevormd door de waarden die ik in vraag stel.

I have questions with the values of Newtonian science,

De waarden van Newtoniaanse wetenschap, zoals rationaliteit.

like rationality. You're supposed to be rational in an argument.

Je wordt geacht rationeel te zijn in een discussie.

Well rationality is constructed

Nou is rationaliteit gebaseerd op

by what Christie Hefner was talking about today,

waar Christie Hefner het vandaag over had,

that mind-body split, you know?

die kloof tussen geest en lichaam, weet je?

The head is good, body bad.

Het hoofd is goed, het lichaam slecht.

Head is ego, body id.

Hoofd is ego, lichaam id.

When we say "I," -- as when Rene Descartes said,

Als we 'ik' zeggen, zoals Rene Descartes zei:

"I think therefore I am," --

"Ik denk dus ik ben",

we mean the head.

bedoelen we het hoofd.

And as David Lee Roth sang in "Just a Gigolo,"

En zoals David Lee Roth zong in "Just a Gigolo":

"I ain't got no body."

"I ain't got no body" (ik heb geen lichaam)

That's how you get rationality.

Zo krijg je rationaliteit.

And that's why so much of humor

Daarom is zoveel humor

is the body asserting itself against the head.

het lichaam dat zich afzet tegen het hoofd.

That's why you have toilet humor and sexual humor.

Daarom heb je toilethumor en seksuele humor.

That's why you have the Raspyni Brothers

Daarom heb je de Raspyni Brothers

whacking Richard in the genital area.

die Richard in zijn kruis meppen.

And we're laughing doubly then

En we lachen dubbel, want

because he's the body, but it's also --

hij is het lichaam, maar het is ook --

Voice offstage: Richard.

Stem: Richard.

Emily Levine: Richard. What did I say?

Emily Levine: Richard. Wat zei ik dan?

(Laughter)

(Gelach)

Richard. Yes but it's also the head,

Richard. Ja, maar het is ook het hoofd,

the head of the conference.

het hoofd van de conferentie.

That's the other way that humor --

Dat is de andere wijze waarop humor --

like Art Buchwald takes shots at the heads of state.

zoals Art Buchwald de draak steekt met staatshoofden.

Het levert niet zoveel geld op als lichaamshumor, denk ik --

It doesn't make quite as much money as body humor I'm sure --

(Laughter)

(Gelach)

maar niettemin... wat ons jou doet koesteren en liefhebben.

but nevertheless, what makes us treasure you and adore you.

There's also a contradiction in rationality in this country though,

Er is echter ook een contradictie in rationaliteit in dit land,

which is, as much as we revere the head,

hoezeer we het hoofd ook aanbidden,

we are very anti-intellectual.

we zijn erg anti-intellectueel.

I know this because I read in the New York Times,

Dat weet ik omdat ik in de New York Times las

the Ayn Rand foundation took out a full-page ad

dat de Ayn Rand-stichting in een paginagrote advertentie

after September 11,

na 11 september

in which they said, "The problem is not Iraq or Iran,

zei: "Het probleem is niet Irak of Iran;

the problem in this country, facing this country

het probleem waarmee dit land kampt

zijn de universiteitsprofessoren en hun gebroed".

is the university professors and their spawn."

(Laughter)

(Gelach)

Dus ik herlas "De eeuwige bron" nog eens.

So I went back and re-read "The Fountainhead."

(Laughter)

(Gelach)

Ik weet niet wie van jullie het gelezen heeft.

I don't know how many of you have read it.

And I'm not an expert on sadomasochism.

...en ik ben geen expert in sadomasochisme.

(Gelach)

(Laughter)

But let me just read you a couple of random passages from page 217.

Maar laat ik een paar willekeurige passages voorlezen van pagina 217.

"The act of a master

"De daad van een meester

die op pijnlijke, minachtende wijze bezit van haar nam,

taking painful contemptuous possession of her,

was het soort extase dat ze wilde.

was the kind of rapture she wanted.

When they lay together in bed it was,

Als ze samen in bed lagen, was het

zoals het moest zijn, zoals de aard van de daad gebood,

as it had to be, as the nature of the act demanded,

an act of violence.

een daad van geweld.

Het was een daad van knarsende tanden en haat. Het was het ondraaglijke.

It was an act of clenched teeth and hatred. It was the unendurable.

Not a caress, but a wave of pain.

Niet een streling, maar een golf van pijn.

The agony as an act of passion."

De kwelling als passionele daad."

So you can imagine my surprise

Dus je kan je mijn verbazing voorstellen

on reading in The New Yorker

toen ik in The New Yorker las

dat Alan Greenspan, Voorzitter van de Federal Reserve,

that Alan Greenspan, Chairman of the Federal Reserve,

claims Ayn Rand as his intellectual mentor.

Ayn Rand als intellectuele mentor beschouwt.

(Laughter)

(Gelach)

It's like finding out your nanny is a dominatrix.

Alsof je ontdekt dat je kinderjuffrouw een meesteres is.

(Laughter)

(Gelach)

Bad enough we had to see J. Edgar Hoover in a dress.

Het was erg genoeg om J Edgar Hoover in een jurk te zien.

Nu moeten we ons Alan Greenspan voorstellen

Now we have to picture Alan Greenspan

in een zwart leren korset, met als kont-tatoeage:

in a black leather corset, with a butt tattoo that says,

"Whip inflation now."

"De zweep over inflatie".

(Laughter)

(Gelach)

And Ayn Rand of course, Ayn Rand

En Ayn Rand is uiteraard beroemd

is famous for a philosophy called Objectivism,

om haar filosofie genaamd Objectivisme,

which reflects another value of Newtonian physics,

dat een andere waarde van Newtoniaanse fysica reflecteert,

which is objectivity.

namelijk objectiviteit.

Objectivity basically is constructed

Objectiviteit is min of meer geconstrueerd

in that same S&M way.

op eenzelfde SM-manier.

Het is het subject dat het object onderwerpt.

It's the subject subjugating the object.

That's how you assert yourself.

Dat is hoe je je doet gelden.

You make yourself the active voice.

Je maakt jezelf tot de actieve stem.

And the object is the passive no-voice.

Het object is het passieve stem-loze.

I was so fascinated by that Oxygen commercial.

Ik was zo geboeid door die Oxygen-reclame.

I don't know if you know this but --

Ik weet niet of je dit weet, maar --

misschien dat het nu anders is, of dat het slechts een statement was --

maybe it's different now, or maybe you were making a statement --

but in many hospital nurseries across the country,

maar in veel babyafdelingen van ziekenhuizen in het land,

until very recently anyway, according to a book by Jessica Benjamin,

tot recentelijk in ieder geval, volgens een boek van Jessica Benjamin,

the signs over the little boys cribs read,

staat er boven de jongenswiegjes:

"I'm a boy,"

"Ik ben een jongen!"

and the signs over the little girls cribs read,

en boven de meisjeswiegjes:

"It's a girl." Yeah.

"Het is een meisje!"

So the passivity was culturally

Dus de passiviteit werd cultureel

projected onto the little girls.

op de meisjes geprojecteerd.

And this still goes on as I think I told you last year.

En dit blijft maar doorgaan, zoals ik je vorig jaar vertelde.

There's a poll that proves --

Er is een peiling --

there was a poll that was given by Time magazine,

een onderzoek door het tijdschrift Time,

waarin enkel mannen gevraagd werd: "Heeft u ooit seks gehad

in which only men were asked, "Have you ever had sex

with a woman you actively disliked?"

met een vrouw die u werkelijk niet mocht?"

And well, yeah.

En, nou ja...

Well, 58 percent said yes,

58% zei ja,

maar ik denk dat het vertekend is,

which I think is overinflated though

want tegen zoveel mannen hoef je maar te zeggen:

because so many men if you just say,

"Have you ever had sex ... " "Yes!"

"Heeft u ooit seks gehad ... " "Ja!!"

They don't even wait for the rest of it.

Die wachten niet eens op de rest.

(Laughter)

(Gelach)

En natuurlijk zei 2% niet te weten of ze ooit --

And of course two percent did not know whether they'd had --

(Laughter)

(Gelach)

That's the first callback,

Dat is de eerste teruggreep,

of my attempted quadruple.

van mijn viervoudige poging.

(Laughter)

(Gelach)

So this subject-object thing,

Dit subject/object-gebeuren

is part of something I'm very interested in

is iets waarin ik erg geïnteresseerd ben

because this is why, frankly, I believe in political correctness.

want dit is, eerlijk gezegd, waarom ik in politieke correctheid geloof.

I do. I think it can go too far.

Echt. Ik denk dat het te ver kan gaan.

I think Ringling Brothers may have gone too far

Ik denk dat de Ringling Brothers te ver gingen

in een advertentie in het New York Times Magazine.

with an ad they took out in the New York Times Magazine.

"We have a lifelong emotional and financial

"We hebben een levenslange emotionele en financiële band

commitment to our Asian Elephant partners."

met onze Aziatische Olifantpartners."

(Laughter)

(Gelach)

Maybe too far. But you know --

Misschien te ver. Maar weet je --

I don't think that

Ik denk niet dat

a person of color making fun of white people

een gekleurde persoon die over blanken grapt

is the same thing as a white person making fun of people of color.

hetzelfde is als een blanke die grapt over kleurlingen.

Or women making fun of men is the same as men making fun of women.

Of vrouwen die over mannen grappen

hetzelfde als andersom.

Of arme mensen die over rijken grappen...

Or poor people making fun of rich people, the same as rich people.

I think you can make fun of the have but not the have-nots,

Fortuinlijken mag je uitlachen, bezitlozen niet.

which is why you don't see me making fun of

Daarom zie je me geen grappen maken over

Kenneth Lay and his charming wife.

Kenneth Lay en zijn charmante vrouw.

(Gelach)

(Laughter)

What's funny about being down to four houses?

Wat is er grappig aan nog maar vier huizen bezitten?

(Laughter)

(Gelach)

And I really learned this lesson

En ik leerde deze les pas echt

tijdens de seksschandalen van de Clinton-administratie,

during the sex scandals of the Clinton administration or,

Or as I call them, the good ol' days.

of zoals ik ze noem: de goeie ouwe tijd.

(Laughter)

(Gelach)

When people I knew, you know, people who considered themselves liberal,

Toen mensen die ik kende, die zich als liberaal

and everything else,

en wat daarbij hoort, zagen,

were making fun of Jennifer Flowers and Paula Jones.

grappen maakten over Jennifer Flowers en Paula Jones.

Basically, they were making fun of them for being

Ze staken de draak met ze, en noemden hen

trailer trash or white trash.

'white trash' (blank uitschot)

It seems, I suppose, a harmless prejudice

Het lijkt, denk ik, een onschuldig vooroordeel

waarmee je niemand echt kwaad doet.

and that you're not really hurting anybody.

Until you read, as I did, an ad in the Los Angeles Times.

Totdat je de volgende advertentie leest in de L.A. Times.

"For sale: White trash compactor."

"Te koop: "White trash compactor" (witte afvalpers)

(Laughter)

(Gelach)

So this whole subject-object thing

Dus deze hele subject/object-kwestie

has relevance to humor in this way.

is op deze manier relevant voor humor.

I read a book by a woman named Amy Richlin,

Ik las een boek van een vrouw genaamd Amy Richlin,

who is the chair of the Classics department at USC.

die voorzitter is van de afdeling klassieken aan USC.

And the book is called "The Garden of Priapus."

Het boek is getiteld "De tuin van Priapus".

And she says that Roman humor

Zij zegt dat Romeinse humor

de constructie van de Romeinse maatschappij weerspiegelt.

mirrors the construction of Roman society.

So that Roman society was very top/bottom,

Die Romeinse maatschappij was erg verticaal,

as ours is to some degree.

zoals de onze tot op zekere hoogte ook.

And so was humor.

Zo was hun humor ook.

There always had to be the butt of a joke.

Een grap moest altijd een slachtoffer hebben.

So it was always the satirist,

Dus er was altijd de satiricus,

like Juvenal or Martial,

zoals Juvenal of Martial,

represented the audience,

die het publiek vertegenwoordigde,

and he was going to make fun of the outsider,

en hij stak de draak met een buitenstaander,

the person who didn't share that subject status.

de persoon die niet die subject-status deelde.

And in stand-up of course,

In cabaret moet de

the stand-up comedian is supposed to dominate the audience.

cabaretier uiteraard het publiek domineren.

A lot of heckling is the tension

Een hoop interrupties bouwen de spanning op

of trying to make sure that the

om er zeker van te zijn dat de cabaretier

comedian is going to be able to dominate,

de teugels strak in handen houdt

and overcome the heckler.

en de onderbreker onder de duim houdt.

Ik werd daar goed in toen ik cabaret deed.

And I got good at that when I was in stand up.

But I always hated it because they were

Maar ik had er een hekel aan

dictating the terms of the interaction,

want zij dicteerden de voorwaarden van de interactie

in the same way that engaging in a serious argument

op dezelfde manier als waarop een serieuze discussie aangaan

determines the content, to some degree,

tot op zekere hoogte de inhoud bepaalt

of what you're talking about.

van waarover je het hebt.

And I was looking for a form

Ik zocht naar een vorm

that didn't have that.

die dat niet had.

And so I wanted something that was more interactive.

Dus ik wilde iets dat interactiever was.

I know that word is so debased now

Ik weet dat dat woord zo omlaaggehaald is

by the use of it by Internet marketers.

door gebruik ervan door internet-marketingmensen.

I really miss the old telemarketers now, I'll tell you that.

Ik mis de oude telemarketeers echt, dat kan ik je verzekeren.

(Laughter)

(Gelach)

I do, because at least there you stood a chance. You know?

Ja echt, want daar had je tenminste nog een kans.

I used to actually hang up on them.

Ik hing meestal meteen weer op.

Maar toen las ik in "Dear Abby" dat dat onbeleefd was.

But then I read in "Dear Abby" that that was rude.

So the next time that one called

Dus de volgende keer dat er een belde

I let him get halfway through his spiel and then I said,

liet ik hem half uitpraten en zei toen:

"You sound sexy."

"Jij klinkt sexy!..."

(Laughter)

(Gelach)

He hung up on me!

Toen hing HIJ op!

(Laughter)

(Gelach)

But the interactivity allows the audience

Maar de interactiviteit laat het publiek evenzeer

to shape what you're going to do as much as

vormgeven wat jij doet, zoals jij

you shape their experience of the world.

hun ervaring van de wereld vormt.

Dat is waarnaar ik op zoek ben.

And that's really what I'm looking for.

And I was sort of, as I was starting to analyze

En toen ik min of meer begon te analyseren

what exactly it is that I do,

wat ik nou eigenlijk doe,

I read a book called "Trickster Makes This World," by Lewis Hyde.

las ik: "Schelm maakt deze wereld", van Lewis Hyde.

Dat was alsof ik psychologisch geanalyseerd werd.

And it was like being psychoanalyzed.

I mean he had laid it all out.

Hij legde het allemaal bloot.

And then coming to this conference,

Vervolgens, hier op deze conferentie

I realized that most everybody here

realiseerde ik me dat bijna iedereen hier

shared those same qualities

diezelfde kwaliteiten deelt

because really what trickster is

omdat een schelm

is an agent of change.

een verandering brengt.

Trickster is a change agent.

Schelm brengt verandering.

And the qualities that I'm about to describe

En de kwaliteiten die ik ga beschrijven

are the qualities that make it possible

zijn de kwaliteiten die het mogelijk maken

to make change happen.

om verandering te bewerkstelligen.

And one of these is boundary crossing.

Een ervan is grensoverschrijding.

I think this is what so, in fact, infuriated the scientists.

Ik denk dat dit de wetenschappers op de kast joeg.

But I like to cross boundaries.

Maar ik hou ervan grenzen te overschrijden.

I like to, as I said, talk about things I know nothing about.

Ik praat graag over dingen waarvan ik niets weet.

(Phone Ringing)

(Telefoon gaat)

I hope that's my agent,

Ik hoop dat dat mijn agent is,

because you aren't paying me anything.

omdat jij me niets betaalt.

(Laughter)

(Gelach)

And I think it's good to talk about things I know nothing about

Ik denk dat het goed is om te praten over dingen waarvan ik niets weet,

because I bring a fresh viewpoint to it, you know?

want ik heb een nieuw perspectief.

I'm able to see the contradiction

Ik zie wellicht de contradictie

that you may not be able to see.

die jij misschien niet ziet.

Like for instance a mime once --

Zoals bijvoorbeeld een pantomimespeler ooit,

or a meme as he called himself.

die nogal uit de hoogte opereerde.

He was a very selfish meme.

Hij was nogal zelfvoldaan.

And he said that I had to show more respect

Hij zei dat ik meer respect moest tonen

because it took up to 18 years

omdat het 18 jaar duurde

to learn how to do mime properly.

om mime goed te leren.

And I said, "Well, that's how you know only stupid people go into it."

Ik zei: "Daaraan zie je dat enkel stomme mensen eraan beginnen"

(Laughter)

(Gelach)

It only takes two years to learn how to talk.

Leren praten duurt slechts twee jaar.

(Laughter)

(Gelach)

(Applaus)

(Applause)

And you know people, this is the problem with

En weet je mensen, dit is het probleem met

quote, objectivity, unquote.

"objectiviteit"...

When you're only surrounded by people

Als je omringd bent door mensen

who speak the same vocabulary as you,

met dezelfde woordenschat als jij,

or share the same set of assumptions as you,

of die dezelfde waarden delen als jij,

you start to think that that's reality.

ga je denken dat dat de realiteit is.

Like economists, you know, their definition of rational,

Zoals economen; hun definitie van rationeel,

that we all act out of our own economic self-interest.

dat we allemaal uit economisch eigenbelang handelen...

Well, look at Michael Hawley,

Welnu, kijk naar Michael Hawley,

or look at Dean Kamen,

of naar Dean Kamen,

or look at my grandmother.

of kijk naar mijn grootmoeder.

My grandmother always acted in other people's interests,

Mijn oma handelde altijd in het belang van anderen,

whether they wanted her to or not.

of die dat nu wilden of niet.

(Laughter)

(Gelach)

If they had had an Olympics in martyrdom,

Als er Olympische Spelen van martelaarschap waren,

my grandmother would have lost on purpose.

zou mijn oma met opzet verliezen.

(Laughter)

(Gelach)

"No, you take the prize.

"Nee, de prijs is voor jou.

Jij bent jong. Ik ben oud. Wie zou het zien?

You're young. I'm old. Who's going to see it?

Where am I going? I'm going to die soon."

Waar ga ik heen? Ik ben toch al bijna dood".

(Laughter)

(Gelach)

So that's one -- this boundary crossing,

Dus dat is het -- die grensoverschrijding,

this go-between which --

deze tussenstap die --

Fritz Lanting, is that his name,

Fritz Lanting, is dat zijn naam?..

actually said that he was a go-between.

zei dat hij een bemiddelaar was.

That's an actual quality of the trickster.

Dat is een kwaliteit van de schelm.

And another is, non-oppositional strategies.

Een andere is: niet-oppositionele strategieën.

And this is instead of contradiction.

Dat is in plaats van contradictie.

Where you deny the other person's reality,

Waar je de realiteit van de ander ontkent,

you have paradox

heb je een paradox,

where you allow more than one reality to coexist,

waarbij je meer dan één realiteit tegelijk toestaat.

I think there's another philosophical construction.

Ik denk dat er een andere filosofische constructie is.

I'm not sure what it's called.

Ik weet niet hoe die heet.

But my example of it is a sign that I saw in a jewelry store.

Maar mijn voorbeeld is een bord dat ik bij een juwelier zag.

It said, "Ears pierced while you wait."

Er stond: "Oren piercen terwijl je wacht".

(Laughter)

(Gelach)

There the alternative just boggles the imagination.

Daar tart het alternatief je voorstellingsvermogen.

(Laughter)

(Gelach)

"Oh no. Thanks though, I'll leave them here. Thanks very much.

"O nee. Maar bedankt. Ik laat ze hier. Dank u wel.

I have some errands to run. So I'll be back to pick them up

Ik moet nog wat boodschappen doen. Ik kom ze later wel ophalen

around five, if that's OK with you.

rond 5 uur, als dat schikt.

Huh? Huh? Wat? Ik versta je niet".

Huh? Huh? What? Can't hear you."

(Laughter)

(Gelach)

And another attribute of the trickster

Een ander attribuut van de schelm

is smart luck.

is geluk hebben.

That accidents, that Louis Kahn, who talked about accidents,

Die voorvallen, waar Louis Kahn het over had,

zijn een andere eigenschap van de schelm.

this is another quality of the trickster.

The trickster has a mind that is prepared for the unprepared.

De schelm heeft een geest die voorbereid is op het onverwachte.

That, and I will say this to the scientists,

Ik vertel de wetenschappers

that the trickster has the ability to hold

dat de schelm het vermogen heeft om

zijn ideeën losjes te koesteren

his ideas lightly

so that he can let room in for new ideas

zodat hij ruimte houdt voor nieuwe ideeën

of om de contradicties of de verborgen problemen te zien

or to see the contradictions or the hidden problems

with his ideas.

met zijn ideeën.

I had no joke for that.

Ik had hier geen grap bij.

I just wanted to put the scientists in their place.

Ik wilde enkel de wetenschappers op hun plek zetten.

(Laughter)

(Gelach)

Maar ik zou graag verandering willen brengen

But here's how I think I like to make change,

and that is in making connections.

door connecties te maken.

This is what I tend to see

Dat is wat ik doorgaans zie;

almost more than contradictions.

bijna nog meer dan contradicties.

Like the, what do you call those toes of the gecko?

Zoals die... hoe noem je die tenen van de gekko?

You know, the toes of the gecko,

Je weet wel, de tenen van de gekko,

curling and uncurling like the fingers of Michael Moschen.

die krullen en ontkrullen als de vingers van Michael Moshen.

I love connections.

Ik ben dol op connecties.

Zoals ik lees dat één van de twee attributen van materie

Like I'll read that one of the two attributes

of matter in the Newtonian universe --

in het Newtoniaanse universum...

Er zijn twee eigenschappen van materie in het Newtoniaanse universum --

there are two attributes of matter in the Newtonian universe --

one is space occupancy. Matter takes up space.

één is inbeslagname van ruimte. Materie neemt ruimte in beslag.

I guess the more you matter the more space you take up,

Ik vermoed hoe materialistischer hoe meer ruimte je inneemt.

which explains the whole SUV phenomenon.

Dat verklaart het hele SUV-fenomeen.

(Laughter)

(Gelach)

And the other one though is impenetrability.

De andere is ondoordringbaarheid.

Well, in ancient Rome, impenetrability

In het oude Rome was ondoordringbaarheid

was the criterion of masculinity.

het criterium van de mannelijkheid.

Masculinity depended on you

Mannelijkheid hing af van

being the active penetrator.

dat je actief penetreerde.

And then, in economics, there's an active producer

Dan, in de economie, is er een actieve producent

and a passive consumer,

en een passieve consument,

which explains why business always has to

wat verklaart waarom bedrijven altijd

penetrate new markets.

nieuwe markten moeten penetreren.

Ja, ik bedoel, we dwongen China om

Well yeah, I mean why we forced China

to open her markets.

haar markten te openen.

Voelde dat niet goed?

And didn't that feel good?

(Laughter)

(Gelach)

And now we're being penetrated.

En nu worden wij gepenetreerd.

You know the biotech companies are actually going inside us

De biotechnologiebedrijven dringen ons daadwerkelijk binnen

and planting their little flags on our genes.

en planten hun kleine vlaggetjes in onze genen.

You know we're being penetrated.

We worden gepenetreerd.

And I suspect, by someone who actively dislikes us.

En ik vermoed door iemand die ons niet mag.

(Laughter)

(Gelach)

That's the second of the quadruple.

Dat is de tweede van de vier.

Yes of course you got that. Thank you very much.

Ja, natuurlijk had je die. Dank je wel.

I still have a way to go.

Ik heb nog wat te gaan.

(Laughter)

(Gelach)

Wat ik hoop te doen, wanneer ik die connecties maak,

And what I hope to do, when I make these connections,

is short circuit people's thinking.

is het denken van mensen kortsluiten.

You know, make you not follow your usual

Zorgen dat je niet je gebruikelijke

train of association,

associaties volgt,

but make you rewire.

maar nieuwe paden te banen.

It literally -- when people say about the shock of recognition,

Letterlijk -- als mensen praten over de schok van herkenning,

it's literally re-cognition, rewiring how you think --

dat is letterlijk her-kennen, nieuwe wegen volgen in je denken --

I had a joke to go with this and I forgot it.

Ik had een grap voor hierbij... Vergeten.

I'm so sorry. I'm getting like

Mijn excuses. Ik word als de vrouw

the woman in that joke about --

in die grap over --

ken je die mop van die vrouw die bij haar moeder in de auto zit?

have you heard this joke about the woman driving with her mother?

And the mother is elderly.

De moeder is al wat ouder.

And the mother goes right through a red light.

En de moeder gaat dwars door een rood stoplicht.

And the daughter doesn't want to say anything.

De dochter zegt niets, omdat ze niet

She doesn't want to be like, "You're too old to drive."

wil overkomen als: Je bent te oud om te rijden.

And the mother goes through a second red light.

De moeder gaat door een tweede rood licht.

And the daughter says, as tactfully as possible,

En de dochter zegt, zo tactvol mogelijk:

"Mom, are you aware that you just went through two red lights?"

"Mam, zag je dat je net door twee rode stoplichten reed?"

And the mother says, "Oh! Am I driving?"

Zegt de moeder: "Oh! Ben ik aan het rijden?"

(Laughter)

(Gelach)

And that's the shock of recognition

Dat is de schok van herkenning

at the shock of recognition.

over de schok van herkenning.

That completes the quadruple.

Dat completeert het viertal.

(Laughter)

(Gelach)

I just want to say two more things.

Ik wil nog twee dingen zeggen.

One is, another characteristic of trickster

Eén is: een andere eigenschap van de schelm

is that the trickster has to

is dat de schelm

walk this fine line.

het midden moet houden.

He has to have poise.

Hij moet zijn evenwicht bewaren.

And you know the biggest hurdle for me,

En het grootste obstakel voor mij,

in doing what I do,

in wat ik doe,

is constructing my performance

is het construeren van mijn optreden

so that it's prepared and unprepared.

zodat het voorbereid én onvoorbereid is.

Finding the balance between those things

De balans vinden tussen die dingen

is always dangerous

is altijd moeilijk

want je kon wel eens te veel naar het onvoorbereide neigen.

because you might tip off too much in the direction of unprepared.

But being too prepared doesn't leave room

Maar te voorbereid zijn laat geen ruimte

for the accidents to happen.

voor de ongelukken.

I was thinking about what Moshe Safdie

Ik dacht aan wat Moshe Safdie

said yesterday about beauty

gisteren zei over schoonheid,

because in his book, Hyde says that

want in zijn boek zegt Hyde dat

sometimes trickster can tip over into beauty.

de schelm soms in schoonheid kan verzanden.

But to do that you have to

Maar om dat te doen, moet je

lose all the other qualities

alle andere kwaliteiten verliezen

because once you're into beauty

omdat zodra je in schoonheid zit,

you're into a finished thing.

je een voltooid ding hebt.

You're into something that

Je hebt iets dat ruimte

occupies space and inhabits time.

en tijd beslaat.

It's an actual thing.

Het is een echt ding.

And it is always extraordinary to see a thing of beauty.

Het is altijd buitengewoon om schoonheid te zien.

But if you don't do that,

Maar als je dat niet doet,

if you allow for the accident to keep on happening,

en je staat toe dat het ongelukje steeds weer gebeurt,

you have the possibility of getting on a wavelength.

heb je kans op een golflengte te geraken.

I like to think of what I do as a probability wave.

Ik zie wat ik doe als een waarschijnlijkheidsgolf.

When you go into beauty the probability wave

Als je in schoonheid gaat, stort de waarschijnlijkheidsgolf

collapses into one possibility.

ineen naar één mogelijkheid.

And I like to explore all the possibilities

En ik wil alle golflengtes verkennen

in the hope that you'll be on the wavelength of your audience.

in de hoop dat je op de golflengte zit van je publiek.

And the one final quality I want to say about trickster is

En de laatste eigenschap van de schelm:

that he doesn't have a home.

hij heeft geen thuis.

He's always on the road.

Hij is altijd onderweg.

I want to say to you Richard, in closing,

Ik wil tegen jou zeggen, Richard, tot slot,

that in TED you've created a home.

dat je met TED een thuis geschapen hebt.

Dank je dat je me erin hebt uitgenodigd.

And thank you for inviting me into it.

Thank you very much.

Dank jullie zeer.

(Applaus)

(Applause)