A theory of everything | Emily Levine

Emily Levine: bir düzenbazın herşeye ait teorisi

Çeviri: Cem Akköse Gözden geçirme: Ayşe Demirel

I am going to talk about myself,

Kendimle ilgili konuşacağım,

which I rarely do, because I --

bunu nadiren yaparım, çünkü

well for one thing, I prefer to talk about things I know nothing about.

hakkında hiçbirşey bilmediğim şeylerle ilgili konuşmayı tercih ederim.

And secondly, I'm a recovering narcissist.

Ve ikincisi, ben iyileşmekte olan bir narsistim.

(Laughter)

(Kahkahalar)

I didn't know I was a narcissist actually.

Ben aslında bir narsist olduğumun farkında değildim.

I thought narcissism meant you loved yourself.

Narsizmin kendini sevmek anlamına geldiğini düşünürdüm.

And then someone told me there is a flip side to it.

Sonra biri bana madalyonun diğer yüzü olduğunu söyledi.

So it's actually drearier than self-love;

Sonuçta bu durum kendini sevmekten daha derin bişey.

it's unrequited self-love.

Bu karşılıksız bir sevgi.

(Laughter)

(Kahkahalar)

I don't feel I can afford a relapse.

Bir çöküşle başedemeyeceğimi düşünüyorum.

But I want to, though, explain

Ama ben yine de

how I came to design my own particular brand of comedy

kendime ait komediyi nasıl ouşturduğumu açıklamak istiyorum

because I've been through so many different forms of it.

çünkü onun çok farklı boyutlarından geçtim.

I started with improvisation,

İlk başta doğaçlamayla başladım.

in a particular form of improvisation called theater games,

Tiyatral oyunlar olarak adlandırılan bir doğaçlama şekliyle başladım,

which had one rule,

bunun bir tane kuralı vardı,

which I always thought was a great rule for an ethic for a society.

bu kuralın bir topluluk etiği için önemli bir kural olduğunu düşünüyorum.

And the rule was, you couldn't deny the other person's reality,

Bu kural, bir başkasının gerçeğini görmezden gelemezsiniz,

you could only build on it.

sadece onun üzerine bişeyler kurabilirsinizdir.

And of course we live in a society that's all about

Ve biz diğer kimselerin gerçeklerinin sürekli hor görüldüğü

contradicting other peoples' reality.

bir toplulukta yaşıyoruz.

It's all about contradiction,

Tamamen hor görme üzerine,

which I think is why I'm so sensitive to contradiction in general.

ve bu nedenle de hor görme üzerinde oldukça hassasım.

I see it everywhere.

Bunu heryerde görüyorum.

Like polls. You know, it's always curious to me

Örneğin anketler. Bilirsiniz, bana hep ilginç gelen birşeydir,

that in public opinion polls

toplumların görüşlerini belirlemeye yönelik anketlerde

the percentage of Americans who don't know the answer to any given question

sorulan soruların cevabını bilen Amerikalıların oranı

is always two percent.

genellikle yüzde ikidir.

75 percent of Americans

Amerikalıların yüzde yetmişbeşi

think Alaska is part of Canada.

Alaska'nın Kanada'nın bir parçası olduğunu düşünürler.

But only two percent don't know the effect

Ama sadece yüzde ikisi Arjantin'deki mali çöküşün

that the debacle in Argentina will have on the IMF's monetary policy --

IMF'nin para politikasına etkisini bilmekte

(Laughter)

(Kahkahalar)

seems a contradiction.

bu bir çelişki.

Or this ad that I read in the New York Times:

Ya da New York Times'ta okuduğum reklam şöyleydi:

"Wearing a fine watch speaks loudly of your rank in society.

"İyi bir saat kullanmak sizin toplumdaki yerinizi gösterir söyler.

Buying it from us screams good taste."

Bunu bizden almak ise güzel bir çığlıktır."

(Laughter)

(Kahkahalar)

Or this that I found in a magazine called California Lawyer,

Ya da Kaliforniya Avukatları adlı dergide okuduğum başka bir yazı

in an article that is surely meant for the lawyers at Enron.

ki bence Enron'daki avukatlar için yazılmıştı.

"Surviving the Slammer: Do's and Don'ts."

"Hapishanede hayatta kalmak için yapılması ve yapılmaması gerekenler."

(Laughter)

(Kahkahalar)

"Don't use big words."

"Çok iddialı sözler etmeyin"

(Laughter)

(Kahkahalar)

"Learn the lingua franca."

"Ortak dili öğrenin"

(Laughter)

(Kahkahalar)

Yeah. "Lingua this, Frankie."

Evet. Lingua this Frankie.

(Laughter)

(Kahkahalar)

And I suppose it's a contradiction that I

Ve bir çelişki daha var

talk about science when I don't know math.

ben matematik bilmediğimde bilim konuşurum.

You know, because -- and by the way to I was so grateful to Dean Kamen

Çünkü--bu arada Dean Kamen'e de minnettarım

for pointing out that one of the reasons,

kendisi bayanların bilim ve teknolojiye

that there are cultural reasons

bulaşmamalarıyla ilgili

that women and minorities don't enter the fields of science and technology --

kültürel gerekçeleri ifade etmişti.

because for instance, the reason I don't do math is,

benim matematiği bilmeme nedenim

I was taught to do math and read at the same time.

bana aynı anda matematik yapma ve okuma yapma öğretildi.

So you're six years old, you're reading Snow White and the Seven Dwarves,

Altı yaşındasınız ve Pamuk Prenses ve Yedi Cüceleri okuyorsunuz.

and it becomes rapidly obvious

Bir süre sonra

that there are only two kinds of men in the world:

dünyada sadece iki tür erkek olduğuna inanmaya başlarsınız,

dwarves and Prince Charmings.

cüceler ve prens.

And the odds are seven to one against your finding the prince.

Ve yedi taneyi birbiriyle topladığında sonuç bir prenstir.

(Laughter)

(Kahkahalar)

That's why little girls don't do math. It's too depressing.

Bu yüzden küçük kızlar matematik yapmazlar. Bu çok sıkıcıdır.

(Laughter)

(Kahkahalar)

Of course, by talking about science

Şüphesiz bilim hakkında konuşarak

I also may, as I did the other night,

diğer taraftan

incur the violent wrath of some scientists

bazı fencilerin şiddetli tepkilerini çektim

who were very upset with me.

bana kızgındılar.

I used the word postmodern as if it were OK.

Postmodern kavramını herşey yolunda anlamında kullandım.

And they got very upset.

Onlar da bana kızdılar.

One of them, to his credit, I think really just wanted to engage me

İçlerinden birinin gerçekten

in a serious argument.

beni ciddi bir makalenin yazarlarına eklemeyi istediğini düşündüm.

But I don't engage in serious arguments.

Ama ciddi makalelerde yer almak istemem.

I don't approve of them

Onları kabul etmem

because arguments, of course, are all about contradiction,

çünkü makaleler çelişkilerle ilgilidir.

and they're shaped by the values that I have questions with.

Ve onları değerler şekillendirir.

I have questions with the values of Newtonian science,

Newton biliminin değerleri hakkında sorularım var.

like rationality. You're supposed to be rational in an argument.

RAsyonellik gibi, bir makalede rasyonel olmalısınız.

Well rationality is constructed

Rasyonellik Christie Hefner tarafından oluşturulmuştur.

by what Christie Hefner was talking about today,

Kendisi akıl-beden ayrımı

that mind-body split, you know?

hakkında konuşmuştur. Biliyor musunuz?

The head is good, body bad.

Akıl iyi, beden kötüdür.

Head is ego, body id.

Akıl ego, beden iddir.

When we say "I," -- as when Rene Descartes said,

"Ben" dediğimizde -Rene Descartes'in de dediği gibi,

"I think therefore I am," --

"Düşünüyorum öyleyse varım"-

we mean the head.

aklımızı kastederiz.

And as David Lee Roth sang in "Just a Gigolo,"

David Lee Roth'un da "Just a Gigolo"şarkısında dediği gibi

"I ain't got no body."

"Benim bedenim yok."

That's how you get rationality.

Bu rasyonelleiği nasıl algıladığınızdır.

And that's why so much of humor

İşte bu yüzden beden

is the body asserting itself against the head.

akıldan daha fazla mizah üretmektedir.

That's why you have toilet humor and sexual humor.

Bu yüzden cinsel mizahımız var.

That's why you have the Raspyni Brothers

Bu yüzden Raspyni KArdeşlerde

whacking Richard in the genital area.

Rİchard cinsel bölgeye vurur.

And we're laughing doubly then

Ve biz buna gülüyoruz

because he's the body, but it's also --

çünkü O bedendir, ama aynı zamanda--

Voice offstage: Richard.

Dış ses: Richard

Emily Levine: Richard. What did I say?

Emily Levine: Richard. Ben ne dedim?

(Laughter)

(Kahkahalar)

Richard. Yes but it's also the head,

Richard. Evet O aynı zamanda da akıldır,

the head of the conference.

konferansın aklı.

That's the other way that humor --

Bu mizahın--

like Art Buchwald takes shots at the heads of state.

Eminim Art Buchwald'ın sahnede aklına darbeler alması

It doesn't make quite as much money as body humor I'm sure --

bedene ilişkin mizah kadar para kazandırmıyordur--

(Laughter)

(Kahkahalar)

but nevertheless, what makes us treasure you and adore you.

bizim sizdeki hazineyi keşfetmemizin ve sizi sevmemizin nedenidir.

There's also a contradiction in rationality in this country though,

Aynı zamanda bu ülkede rasyonellikte de bir çelişki vardır,

which is, as much as we revere the head,

o da, her ne kadar akla saygı duysak da

we are very anti-intellectual.

oldukça anti-entellektüel olmamızdır.

I know this because I read in the New York Times,

Bunu biliyorum çünkü New York Times'ta

the Ayn Rand foundation took out a full-page ad

Ayn Rand Vakfı'nın 11 Eylül sonrasında

after September 11,

tam sayfa reklamını gördüm,

in which they said, "The problem is not Iraq or Iran,

orada "Sorun Irak ya da İran değildir

the problem in this country, facing this country

Sorun bu ülkededir ve

is the university professors and their spawn."

bu ülkeyle yüzleşmek üniversite profesörleri ve onların takipçileridir." diyordu.

(Laughter)

(Kahkahalar)

So I went back and re-read "The Fountainhead."

Sonra ben geri döndüm ve "The Fountainhead"i tekrar okudum.

(Laughter)

(Kahkahalar)

I don't know how many of you have read it.

İçinizden kaçınızın onu okuduğunu bilmiyorum.

And I'm not an expert on sadomasochism.

Ve ben sadomazoizm konusunda uzman değilim.

(Laughter)

(Kahkahalar)

But let me just read you a couple of random passages from page 217.

Ama size 217. sayfadan bikaç paragraf okumak istiyorum.

"The act of a master

"O'nun acı veren ve aşağılayıcı

taking painful contemptuous possession of her,

delilikleri aynı zamanda

was the kind of rapture she wanted.

O'nun istediği sevinçlerdi.

When they lay together in bed it was,

Yatakta birlikte yattıklarında

as it had to be, as the nature of the act demanded,

olan şey, doğal olarak olması gereken

an act of violence.

bir şiddetti.

It was an act of clenched teeth and hatred. It was the unendurable.

O, sıkılmış dişlerdi. Dayanılmazdı.

Not a caress, but a wave of pain.

Bir ilgi değil acıydı.

The agony as an act of passion."

Bir tutku olarak acı çekmekti".

So you can imagine my surprise

Artık The New Yorker'da

on reading in The New Yorker

Federal Hazine Başkanı Alan Greenspan'ın

that Alan Greenspan, Chairman of the Federal Reserve,

Any Rand'in kendisinin mentörü olduğunu söylediğini

claims Ayn Rand as his intellectual mentor.

okuduğumda yaşadığım şaşkınlığı tahmin edebilirsiniz.

(Laughter)

(Kahkahalar)

It's like finding out your nanny is a dominatrix.

Bu, dadınızın kaba ve baskın bir kadın olduğunu farketmeniz gibi birşey.

(Laughter)

(Kahkahalar)

Bad enough we had to see J. Edgar Hoover in a dress.

J. Edgar Hoover'i bir elbise içinde görmek yeterince kötüydü.

Now we have to picture Alan Greenspan

Şimdi ise elimizde Alan Grrenspan'in

in a black leather corset, with a butt tattoo that says,

deri bir korse giydiği ve kalçasında "Şimdi enflasyonu kırbaçla" yazan

"Whip inflation now."

bir dövme bulunan bir resmi var.

(Laughter)

(Kahkahalar)

And Ayn Rand of course, Ayn Rand

Ve şüphesiz Any Rand,

is famous for a philosophy called Objectivism,

Any Rand Objektivizm denilen bir felsefesiyle bilinir,

which reflects another value of Newtonian physics,

ve objektivite

which is objectivity.

Newton fiziğinin bir diğer değeridir.

Objectivity basically is constructed

Objetivite temel olarak

in that same S&M way.

S ve M gibi oluşturulmuştur.

It's the subject subjugating the object.

Nesneyi subjektif olarak değerlendiren subjedir.

That's how you assert yourself.

Bu kendinizi kanıtlama yolunuzdur.

You make yourself the active voice.

Kendinizi aktif olarak seslendirirsiniz.

And the object is the passive no-voice.

Ve obje pasif sessizliktir.

I was so fascinated by that Oxygen commercial.

Ben Oxygen şirketinden çok etkilenmiştim.

I don't know if you know this but --

Bunu bilip bilmediğinizden emin değilim ama--

maybe it's different now, or maybe you were making a statement --

belki şimdi durum farklıdır--

but in many hospital nurseries across the country,

ama ülkedeki birçok hastanenin kreşinde

until very recently anyway, according to a book by Jessica Benjamin,

Jessica Benjamin'in kitabına göre

the signs over the little boys cribs read,

erkek çocuklarının karyolalarında

"I'm a boy,"

"Ben bir erkek çocuğuyum" yazar.

and the signs over the little girls cribs read,

Kız çocuklarının karyolalarında ise

"It's a girl." Yeah.

"Bu bir kız çocuğu" yazar. Evet.

So the passivity was culturally

Sonuç olarak küçük kızların üzerine

projected onto the little girls.

bir edilgelik gölgesi düşmüş olur.

And this still goes on as I think I told you last year.

Ve söylediğim gibi bu geçen yıl bile devam eden bir uygulamaydı.

There's a poll that proves --

Bir ankette--

there was a poll that was given by Time magazine,

Time dergisinde yayınlanan bir ankette--

in which only men were asked, "Have you ever had sex

Erkeklere "Hoşlanmadığınız bir bayanla

with a woman you actively disliked?"

seks yaptınız mı?" diye sorulmuş.

And well, yeah.

Ve evet.

Well, 58 percent said yes,

Yüzde 58'i evet cevabını vermiş.

which I think is overinflated though

Bence bu biraz abartılı bir oran,

because so many men if you just say,

çünkü erkeklere sadece

"Have you ever had sex ... " "Yes!"

Seks yapmakla başlayan bir soru sorduğunuzda.. Evet derler.

They don't even wait for the rest of it.

Sorunun devamını beklemezler.

(Laughter)

(Kahkahalar)

And of course two percent did not know whether they'd had --

Ve şüphesiz yüzde ikisi ne yaptıklarını bilmezler.

(Laughter)

(Kahkahalar)

That's the first callback,

Bu benim dördüncü girişimimin

of my attempted quadruple.

geri çağrılmasıdır.

(Laughter)

(Kahkahalar)

So this subject-object thing,

Bu subje-obje ilişkisi

is part of something I'm very interested in

benim çok ilgimi çeken bir şeyin parçasıdır,

because this is why, frankly, I believe in political correctness.

çünkü ben bu yüzden politik doğruluğa inanıyorum.

I do. I think it can go too far.

Bunun çok ilerilere gidebileceğine inanıyorum.

I think Ringling Brothers may have gone too far

Ben, Ringling kardeşlerin New York Times'ta yayınlanan bir reklamla

with an ad they took out in the New York Times Magazine.

çok ilerilere gidebildiğine inanıyorum.

"We have a lifelong emotional and financial

"Biz Asya Filleri ortaklarına

commitment to our Asian Elephant partners."

ömür boyu süren bir duygusal ve finansal bağlılığa sahibiz."

(Laughter)

(Kahkahalar)

Maybe too far. But you know --

Belki çok uzaklara olabilir. Ama biliyorsunuz--

I don't think that

Ben, siyah bir insanın beyaz biriyle ilgili

a person of color making fun of white people

şaka yapmasıyla

is the same thing as a white person making fun of people of color.

beyaz bir insanın siyah biriyle ilgili şaka yapmasının aynı olmadığına inanıyorum.

Or women making fun of men is the same as men making fun of women.

Ya da bir kadının erkeklerle ilgili şaka yapmasıyla bir erkeğin kadınlarla ilgili şaka yapması...

Or poor people making fun of rich people, the same as rich people.

Ya da fakirlerin zenginlerle ilgili şaka yapması

I think you can make fun of the have but not the have-nots,

Bence sahip olunanla ilgili şaka yapılabilir ama olunmayanla ilgili yapılamaz,

which is why you don't see me making fun of

Bu yüzden Kenneth Lay etkileyici eşiyle

Kenneth Lay and his charming wife.

ilgili şaka yapamaz.

(Laughter)

(Kahkahalar)

What's funny about being down to four houses?

Dört tane eve sahip olmanın nesi komik?

(Laughter)

(Kahkahalar)

And I really learned this lesson

Ve ben bu dersi

during the sex scandals of the Clinton administration or,

Clinton yönetimindeki seks skandalları sırasında öğrendim.

Or as I call them, the good ol' days.

Ben o günleri eski iyi günler olarak adlandırıyorum.

(Laughter)

(Kahkahalar)

When people I knew, you know, people who considered themselves liberal,

İnsanlar, yani kendini liberal olarak adlandıranlar,

and everything else,

ve başka birşey olarak

were making fun of Jennifer Flowers and Paula Jones.

Jennifer Flowers ve Paula Jones ile ilgili şakalar yapmaktaydılar.

Basically, they were making fun of them for being

Temel olarak onların yaptığı şakalar

trailer trash or white trash.

işe yaramaz çöp ile işe yarar çöp olmakla ilgiliydi

It seems, I suppose, a harmless prejudice

Bence kimseye zarar vermediğiniz sürece

and that you're not really hurting anybody.

bu zararsız bir önyargıdır.

Until you read, as I did, an ad in the Los Angeles Times.

Tabi bu durum benim gibi Los Angeles Times'taki makaleyi okuyana kadar sürer.

"For sale: White trash compactor."

"Satılık zararsız çöp sıkıştırıcısı."

(Laughter)

(Kahkahalar)

So this whole subject-object thing

Sonuçta bu nesne-obje arasındaki ilişki

has relevance to humor in this way.

içinde bu şekilde bir mizah içermektedir.

I read a book by a woman named Amy Richlin,

USC bünyesindeki klasik bir bölümün başkanı olan

who is the chair of the Classics department at USC.

Amy Richlin isimli bayanın bir kitabını okudum.

And the book is called "The Garden of Priapus."

Kitabın adı "Priapus Bahçesi".

And she says that Roman humor

Ve orda Roma'daki mizahın

mirrors the construction of Roman society.

Roma toplumunun yapısının bir yansıması olduğunu söylüyordu.

So that Roman society was very top/bottom,

Roma toplumunun alt üst olmuş bir toplum olduğunu düşündüğümüzde ki

as ours is to some degree.

bizim toplumumuzda hemen hemen öyledir.

And so was humor.

Oradaki mizah da aynı durumdaydı.

There always had to be the butt of a joke.

Herzaman için bir şakanın en alt düzeyi olmuştur.

So it was always the satirist,

Ve o düzey Marshall'ın Juvenall'inde olduğu gibi

like Juvenal or Martial,

satirist bir durumdur,

represented the audience,

ve dinleyicileri temsil eder,

and he was going to make fun of the outsider,

ve o eserde durumla hiç alakası olmayan

the person who didn't share that subject status.

dışarda bulunan insanlarla ilgili şakalar içermektedir.

And in stand-up of course,

Aynı şey stand-up için de geçerlidir,

the stand-up comedian is supposed to dominate the audience.

stand-up komedyeninin izleyiciden baskın olması beklenir.

A lot of heckling is the tension

Gösterideki sataşmaların amacı

of trying to make sure that the

komedyenin izleyicilerden baskın olup

comedian is going to be able to dominate,

sataşmalarla başaçıkabileceğinden

and overcome the heckler.

emin olmak içindir.

And I got good at that when I was in stand up.

Ben bir satnd-upta oldukça iyiyimdir.

But I always hated it because they were

Ama aynı zamanda etkileşim ifadelerini

dictating the terms of the interaction,

dikte ettirdikleri için de nefret ederim.

in the same way that engaging in a serious argument

Bu aynı şekilde

determines the content, to some degree,

konuya eklenen ciddiyet de

of what you're talking about.

konuştuğunuz içerikle ilgili bilgi verir.

And I was looking for a form

Ben bunu içermeyen

that didn't have that.

bir şekil arıyordum.

And so I wanted something that was more interactive.

Daha etkileşimli birşey.

I know that word is so debased now

Bu kelimenin internet pazarlamacıları tarafından

by the use of it by Internet marketers.

ayağa düşürüldüğünün farkındayım.

I really miss the old telemarketers now, I'll tell you that.

Gerçekten eski telefonla pazarlamacıları özlüyorum.

(Laughter)

(kahkahalar)

I do, because at least there you stood a chance. You know?

Özlüyorum. Çünkü en azından bir şansa sahip oluyordunuz. Biliyor musunuz?

I used to actually hang up on them.

Gerçekten onlara asılıyordum.

But then I read in "Dear Abby" that that was rude.

Ama sonra Dear Abby'de bunun kabalık olduğunu okudum.

So the next time that one called

Sonra onlardan biri beni aradı

I let him get halfway through his spiel and then I said,

konuşmasının yarısını dinledim ve

"You sound sexy."

"Sesiniz çok seksi." dedim.

(Laughter)

(Kahkahalar)

He hung up on me!

O bana asılmaya başladı.

(Laughter)

(Kahkahalar)

But the interactivity allows the audience

Ama etkileşim dinleyicilerin deneyimlerini

to shape what you're going to do as much as

şekillendirdiğiniz ölçüde

you shape their experience of the world.

sizin yaptığınız şeyleri de onların şekillendirmesini sağlar.

And that's really what I'm looking for.

Benim gerçekten aradığım bu.

And I was sort of, as I was starting to analyze

Ve benim yaptığım şeyi

what exactly it is that I do,

analiz etmeye başlamıştım.

I read a book called "Trickster Makes This World," by Lewis Hyde.

Lewis Hyde'ın "Bu Dünyayı Düzenbazlar Oluşturur" kitabını okudum.

And it was like being psychoanalyzed.

Psikolojik analiz gibiydi.

I mean he had laid it all out.

O şekilde düzenlenmişti.

And then coming to this conference,

Ve sonra bu konferansa geldiğimde

I realized that most everybody here

anladım ki buradaki herkes

shared those same qualities

bu özellğe sahip

because really what trickster is

çünkü gerçek bir düzenbaz

is an agent of change.

değişimin aracısıdır.

Trickster is a change agent.

Düzenbaz değişim ajanıdır.

And the qualities that I'm about to describe

Birazdan tanımlayacağım özellikler

are the qualities that make it possible

bir değişimi gerçekleştirebilecek

to make change happen.

özelliklerdir.

And one of these is boundary crossing.

Bunlardan birisi sınırları aşmaktır.

I think this is what so, in fact, infuriated the scientists.

Bence bu biliminsanlarını kızdıran bir şeydir.

But I like to cross boundaries.

Ama ben sınırları aşmayı severim.

I like to, as I said, talk about things I know nothing about.

Ben, dediğim gibi, hakkında hiçbirşey bilmediğim şeyler hakkında konuşmayı severim.

(Phone Ringing)

(Telefon sesi)

I hope that's my agent,

Umarım bu benim ajanımdır,

because you aren't paying me anything.

çünkü burda bana bir ödeme yapmıyorsunuz.

(Laughter)

(Kahkahalar)

And I think it's good to talk about things I know nothing about

Ve bence hakkında hiçbirşey bilmediğiniz konularda konuşmak iyidir,

because I bring a fresh viewpoint to it, you know?

çünkü ben ona yeni bir bakış açısı getirdiğime inanıyorum.

I'm able to see the contradiction

Ben sizin göremediğiniz şekilde

that you may not be able to see.

çelişkiyi görebildiğime inanıyorum.

Like for instance a mime once --

Örneğin bir pandomim sanatçısı

or a meme as he called himself.

.

He was a very selfish meme.

Çok bencil bir pandomimciydi.

And he said that I had to show more respect

Bana kendisine saygı duymam gerektiğini

because it took up to 18 years

çünkü bu sanatı tam olarak öğrenmesinin

to learn how to do mime properly.

tam 18 yılını aldığını söylemişti.

And I said, "Well, that's how you know only stupid people go into it."

Ben de cevap olarak "Bu, aptal insanların nasıl öğrendiğinin kanıtıdır" demiştim.

(Laughter)

(Kahkahalar)

It only takes two years to learn how to talk.

Konuşmayı öğrenmek sadece iki yıl alır.

(Laughter)

(Kahkahalar)

(Applause)

(Alkışlar)

And you know people, this is the problem with

Ve biliyorsunuz bu alıntı yapmakla ilgili bir sorundur,

quote, objectivity, unquote.

nesnellik.

When you're only surrounded by people

Çevrenizde sizinle aynı kelime haznesine sahip

who speak the same vocabulary as you,

kişiler bulunduğunda

or share the same set of assumptions as you,

ya da aynı varsayımlara sahip kişiler

you start to think that that's reality.

bunun gerçeklik olduğuna inanmaya başlarsınız.

Like economists, you know, their definition of rational,

Ekonomistler gibi, rasyonel tanımlamalarını

that we all act out of our own economic self-interest.

kendi kişisel ilgi alanlarımız olarak kabul ederiz.

Well, look at Michael Hawley,

Michael Hawley'e bakın,

or look at Dean Kamen,

ya da Dean Kamen'e

or look at my grandmother.

ya da benim babaanneme.

My grandmother always acted in other people's interests,

Babaennem diğer insanların ilgi alanlarına göre hareket eder,

whether they wanted her to or not.

onların neyi isteyip neyi istemediklerini dikkate alır.

(Laughter)

(Kahkahalar)

If they had had an Olympics in martyrdom,

eğer işkence çekme olimpiyatı olsa

my grandmother would have lost on purpose.

babaannem bilerek kaybeden olurdu.

(Laughter)

(Kahkahalar)

"No, you take the prize.

"Hayır, ödülü sen kazandın.

You're young. I'm old. Who's going to see it?

Sen gençsin. Ben yaşlıyım. Kim görecek ki?

Where am I going? I'm going to die soon."

Ben nereye gidiyorum. Ben yakın zamanda öleceğim."

(Laughter)

(Kahkahalar)

So that's one -- this boundary crossing,

Sonuçta bu -- sınırları aşmak,

this go-between which --

arayı aşmak--

Fritz Lanting, is that his name,

Fritz Lanting, isim doğru mu,

actually said that he was a go-between.

kendisinin bir sınır aşan olduğunu söylerdi.

That's an actual quality of the trickster.

Bu bir düzenbazın gerçek özelliğidir.

And another is, non-oppositional strategies.

Bir diğeri de muhalif olmayan stratejilerdir.

And this is instead of contradiction.

Ve bu, çelişkinin yerine geçer.

Where you deny the other person's reality,

Başka insanların gerçeklerini kabul etmediğinizde

you have paradox

birden fazla gerçeği kabul etme

where you allow more than one reality to coexist,

gibi bir paradoks içine girmiş olursunuz.

I think there's another philosophical construction.

Ve burada bir diğer felsefik yapının olduğuna inanıyorum.

I'm not sure what it's called.

Bunun tam olarak nasıl adlandırıldığını bilmiyorum.

But my example of it is a sign that I saw in a jewelry store.

Bununla ilgili benim örneğim bir mücevheratçıda gördüğüm bir işarettir.

It said, "Ears pierced while you wait."

"Sizbeklerken kulaklar delinmiştir."

(Laughter)

(Kahkahalar)

There the alternative just boggles the imagination.

Bu seçenek imajinasyondan korkmaktır.

(Laughter)

(Kahkahalar)

"Oh no. Thanks though, I'll leave them here. Thanks very much.

"Hayır. Teşekkür ederim, ben onları burada bırakayım.

I have some errands to run. So I'll be back to pick them up

Yapmam gereken işler var. Saat beş gibi gelip

around five, if that's OK with you.

geri alırım. Mümkün mü?

Huh? Huh? What? Can't hear you."

Pardon, sizi duyamıyorum."

(Laughter)

(Kahkahalar)

And another attribute of the trickster

Bir düzenbazın bir diğer özelliği

is smart luck.

zeki şanstır.

That accidents, that Louis Kahn, who talked about accidents,

Louis Kahn'ın bahsettiği kazalar örneğin

this is another quality of the trickster.

düzenbazlığın bir başka özelliğidir.

The trickster has a mind that is prepared for the unprepared.

Düzenbazların hazırlıksızlık durumlara yönelik hazırlıkları vardır.

That, and I will say this to the scientists,

Biliminsanlarına söyleyeceğim başka bir şey var,

that the trickster has the ability to hold

düzenbazlar düşüncelerini

his ideas lightly

hafif tutarlar

so that he can let room in for new ideas

böylece yeni düşüncelerin oluşmasına izin verirler

or to see the contradictions or the hidden problems

ya da düşünceleriyle ilgili

with his ideas.

çelişki ve gizli sorunların ortaya çıkmasına fırsat verirler.

I had no joke for that.

Bununla ilgili bir esprim yok.

I just wanted to put the scientists in their place.

Sadece biliminsanlarını yerlerinde bırakmak istiyorum.

(Laughter)

(Kahkahalar)

But here's how I think I like to make change,

Ben değişim oluşturmaktan hoşlanıyorum

and that is in making connections.

ve bunu bağlantılarortaya koyarak yapıyorum.

This is what I tend to see

Ve bu çelişkilerden daha

almost more than contradictions.

fazla görmek istediğim bir şey.

Like the, what do you call those toes of the gecko?

Gecko'nun parmakları gibi

You know, the toes of the gecko,

Gecko'nun parmaklarını biliyorsunuz.

curling and uncurling like the fingers of Michael Moschen.

Michael Moschen'in parmakları gibi kıvrık olan ve olmayan.

I love connections.

Bağlantılardan hoşlanıyorum.

Like I'll read that one of the two attributes

Newton evrenindeki bir sorunda yer alan

of matter in the Newtonian universe --

iki tutumu okuyacağım--

there are two attributes of matter in the Newtonian universe --

Newton evreninde iki tutum vardır--

one is space occupancy. Matter takes up space.

birisi boşlukta yer kaplamaktır. Madde yer kaplar.

I guess the more you matter the more space you take up,

Ne kadar fazla sorunsanız o kadar fazla boşluk kaplarsanız diye düşünüyorum,

which explains the whole SUV phenomenon.

ki bu da 4x4 deliliğini açıklamaktadır.

(Laughter)

(Kahkahalar)

And the other one though is impenetrability.

Ve diğeri de geçirgensizliktir.

Well, in ancient Rome, impenetrability

Antik Roma'daki geçirgensizlik

was the criterion of masculinity.

kriteri erkek egemenliğiydi.

Masculinity depended on you

Erkek egemenliği

being the active penetrator.

aktif bir geçirgensiz olmanıza dayanmaktadır.

And then, in economics, there's an active producer

Ve ekonomide de bir aktif üretici ve

and a passive consumer,

pasif tüketici vardır,

which explains why business always has to

bu durum iş yaşamının hiçin sürekli

penetrate new markets.

yeni pazarlara girdiğini açıklamaktadır.

Well yeah, I mean why we forced China

Bu bizim neden yeni pazarlar açmak için

to open her markets.

Çin'e girdiğini açıklamaktadır.

And didn't that feel good?

Ve sizce bu iyi hissettirmez mi?

(Laughter)

(Kahkahalar)

And now we're being penetrated.

Ve şimdi biz geçirgen hale geliyoruz.

You know the biotech companies are actually going inside us

Biliyorsunuz biyoteknoloji şirketleri bizim içimize girip

and planting their little flags on our genes.

genlerimize küçük bayraklarını dikiyorlar.

You know we're being penetrated.

Biz geçirgen hale geliyoruz.

And I suspect, by someone who actively dislikes us.

Ve tahminim bunu bizden hoşlanmayan kimseler yapıyorlar.

(Laughter)

(Kahkahalar)

That's the second of the quadruple.

Buradaki dörtlünün ikincisidir.

Yes of course you got that. Thank you very much.

Evet bunu anladınız. Çok teşekkür ederim.

I still have a way to go.

Hala gidece bir yolum var.

(Laughter)

(Kahkahalar)

And what I hope to do, when I make these connections,

Ve bu bağlantıları yaparkenki umudum,

is short circuit people's thinking.

insanların düşüncelerinde bir kısa devre oluşturmaktır.

You know, make you not follow your usual

Sizi alışık olduğunuz

train of association,

yoldan farklı bir yola yönlendirmek,

but make you rewire.

ama aynı zamanda yeni bağlantılar kurmanızı sağlamak.

It literally -- when people say about the shock of recognition,

Bu edebi olarak-- farketmenin yaşattığı şok,

it's literally re-cognition, rewiring how you think --

düşünme şeklinizi yeniden şekillendirmek --

I had a joke to go with this and I forgot it.

Bununla ilgili bir şakam vardı ve unuttum.

I'm so sorry. I'm getting like

Üzgünüm. Şu fıkradaki

the woman in that joke about --

kadına benzemeye başladım--

have you heard this joke about the woman driving with her mother?

şu annesisinin araba kullandığı kadın fıkasını biliyor musunuz?

And the mother is elderly.

Anne yaşlıdır.

And the mother goes right through a red light.

Anne kırmızı ışıkta geçer.

And the daughter doesn't want to say anything.

Kız birşey söylemek istemez.

She doesn't want to be like, "You're too old to drive."

Hani annesine "çok yaşlısın " gibi bir imada bulunmak istememiş.

And the mother goes through a second red light.

Ve anne ikinci kez kırmızı ışıkta geçer.

And the daughter says, as tactfully as possible,

Ve kızı mümkün olduğunca nazik bir şekilde:

"Mom, are you aware that you just went through two red lights?"

"Anne iki kez kırmızı ışıkta geçtiğinin farkında mısın?" diye sormuş.

And the mother says, "Oh! Am I driving?"

Ve anne cevap vermiş: "Oh! Arabayı ben mi sürüyorum?"

(Laughter)

(Kahkahalar)

And that's the shock of recognition

İşte bu farketmenin şokunu

at the shock of recognition.

farketmekten dolayı şok olmaktır.

That completes the quadruple.

Böylece dörtlü tamamlanmış oldu.

(Laughter)

(Kahkahalar)

I just want to say two more things.

İki şeyden daha bahsetmek istiyorum.

One is, another characteristic of trickster

Bunlardan biri bir düzenbazın diğer bir

is that the trickster has to

özelliği de

walk this fine line.

bu çizgiden sapmamaktır.

He has to have poise.

Dengeyi korumak zorundadır.

And you know the biggest hurdle for me,

Ve benim bu yaptığımla ilgili

in doing what I do,

en büyük engel,

is constructing my performance

performansımı oluşturmaktır,

so that it's prepared and unprepared.

hazır olan ve olmayan kısımları vardır.

Finding the balance between those things

Bü şeyler arasında bir denge bulmak

is always dangerous

tehlikelidir

because you might tip off too much in the direction of unprepared.

çünkü hazır olmayan ile ilgili çok fazla ipucu verebilirsiniz.

But being too prepared doesn't leave room

Fakat hazır olmak

for the accidents to happen.

kazaların oluşmasını önleyebilir.

I was thinking about what Moshe Safdie

Moshe Safdie'nin güzellik hakkında

said yesterday about beauty

dün söyledikleri hakkında düşünüyordum.

because in his book, Hyde says that

Çünkü Hyde kitabında,

sometimes trickster can tip over into beauty.

bazen düzenbazların güzelliğin üzerine kapaklanabileceklerini söylüyor.

But to do that you have to

Ama bunu yapabilmek için

lose all the other qualities

tüm diğer özelliklerinizden kurtulmanız gerekir

because once you're into beauty

çünkü eğer güzelliğe bulaşırsanız

you're into a finished thing.

birgün mutlaka bitecek birşeye sahip olmuş olursunuz.

You're into something that

Boşlukta yer kaplayan ve

occupies space and inhabits time.

zaman alan birşeydir.

It's an actual thing.

Bu gerçektir.

And it is always extraordinary to see a thing of beauty.

Güzel birşeyi görmek herzaman olağanüstüdür.

But if you don't do that,

Ama bunu yapmazsanız,

if you allow for the accident to keep on happening,

eğer kazaların gerçekleşmesine izin verirseniz,

you have the possibility of getting on a wavelength.

bir dalgaboyuna sahip olma ihtimaline sahipolursunuz.

I like to think of what I do as a probability wave.

Ben olasılıklar için neler yaptığımı düşünmekten hoşlanırım.

When you go into beauty the probability wave

Güzelliğin içine girdiğinizde

collapses into one possibility.

olaslıklar gerçekleşmeye başlar.

And I like to explore all the possibilities

Ve ben dinleyicilerle aynı dalgada buluşmak için

in the hope that you'll be on the wavelength of your audience.

tüm olasılıkları keşfetmekten hoşlanırım.

And the one final quality I want to say about trickster is

Bir düzenbazın sahip olması gerekenbir diğer özellik ise

that he doesn't have a home.

bir eve sahip olmamasıdır.

He's always on the road.

O sürekli yollardadır.

I want to say to you Richard, in closing,

Kapanışta Richard'a söylemek istediğim

that in TED you've created a home.

TED'de bir ev oluşturdunuz.

And thank you for inviting me into it.

Ve beni bu eve davet ettiğiniz için size teşekkür ederim.

Thank you very much.

Çok teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)