Bill Clinton: TED Prize wish: Let's build a health care system in Rwanda

Vertaald door: Jan Willem Rozema Nagekeken door: Rudolf Penninkhof

I thought in getting up to my TED wish

Ik dacht ik dat in de aanloop naar mijn TED-wens

I would try to begin by putting in perspective what I try to do

zou beginnen met het in perspectief plaatsen van wat ik probeer te doen

and how it fits with what they try to do.

en hoe dit overeenkomt met wat zij proberen te doen.

We live in a world that everyone knows is interdependent,

We leven in een wereld die wederzijds afhankelijk is,

but insufficient in three major ways.

maar niet toereikend op drie manieren.

It is, first of all, profoundly unequal:

Ten eerste is zij enorm ongelijk.

half the world's people still living on less than two dollars a day;

De helft van de wereldbevolking leeft nog steeds van minder dan twee dollar per dag,

a billion people with no access to clean water;

een miljard mensen heeft geen toegang tot schoon water,

two and a half billion no access to sanitation;

tweeënhalf miljard mensen geen toegang tot sanitaire voorzieningen,

a billion going to bed hungry every night;

een miljard mensen gaat dagelijks zonder eten naar bed.

one in four deaths every year from AIDS, TB, malaria

Eén op de vier sterfgevallen wordt elk jaar veroorzaakt door aids, tbc, malaria

and the variety of infections associated with dirty water --

en een variatie aan infecties die te maken hebben met vies water --

80 percent of them under five years of age.

80 procent van hen is nog geen vijf jaar oud.

Even in wealthy countries it is common now to see inequality growing.

Zelfs in rijke landen is het tegenwoordig normaal om de ongelijkheid toe te zien nemen.

In the United States, since 2001 we've had five years of economic growth,

In de Verenigde Staten hebben we sinds 2001 vijf jaar van economische groei gehad,

five years of productivity growth in the workplace,

vijf jaar van productiviteitsgroei op de werkplek,

but median wages are stagnant and the percentage of working families

maar gemiddelde lonen stagneren en het percentage van de werkende families

dropping below the poverty line is up by four percent.

die onder de armoedegrens komen, is gestegen met vier procent.

The percentage of working families without health care up by four percent.

Het percentage van werkende families zonder gezondheidszorg met vier procent.

So this interdependent world which has been pretty good to most of us --

Dus deze wederzijdsafhankelijke wereld die voor ons behoorlijk goed is geweest --

which is why we're all here in Northern California doing what we do

daarom zijn wij hier in Noord-Californië

for a living, enjoying this evening -- is profoundly unequal.

en hebben we ons werk, genieten we van deze avond -- is zeer ongelijk.

It is also unstable.

Zij is ook instabiel.

Unstable because of the threats of terror,

Instabiel vanwege terreurdreiging,

weapons of mass destruction, the spread of global disease

massavernietingswapens, verspreiding van ziektes over de wereld,

and a sense that we are vulnerable to it in a way that we weren't not so many years ago.

en een gevoel dat we hier kwetsbaar voor zijn op een manier die anders is dan nog niet zo lang geleden.

And perhaps most important of all, it is unsustainable

En misschien het belangrijkste, deze wereld is ook niet vol te houden

because of climate change, resource depletion and species destruction.

door klimaatverandering, uitputting van grondstoffen en het vernietigen van soorten.

When I think about the world I would like to leave to my daughter

Als ik denk aan de wereld die ik mijn dochter zou willen nalaten

and the grandchildren I hope to have,

en de kleinkinderen die ik hoop te krijgen,

it is a world that moves away from unequal, unstable, unsustainable

is dat een wereld die zich verwijdert van ongelijke, onstabiele en niet vol te houden

interdependence to integrated communities -- locally, nationally and globally --

wederzijdse afhankelijkheid naar geïntegreerde gemeenschappen -- lokaal, nationaal, wereldwijd --

that share the characteristics of all successful communities:

die de kenmerken van alle succesvolle gemeenschappen hebben:

a broadly shared, accessible set of opportunities,

Een breed gedeelde, toegankelijke set mogelijkheden,

a shared sense of responsibility for the success of the common enterprise

een gedeeld gevoel van verantwoordelijkheid voor het succes van de gemeenschappelijke onderneming

and a genuine sense of belonging.

en een oprecht gevoel van erbij horen.

All easier said than done.

Makkelijker gezegd dan gedaan.

When the terrorist incidents occurred in the United Kingdom a couple of years ago,

Toen de terroristische gebeurtenissen een paar jaar geleden plaatsvonden in Groot-Brittannië,

I think even though they didn't claim as many lives as we lost in the United States on 9/11,

ondanks dat zij volgens mij niet zoveel levens eisten als in de VS op 11 september,

I think the thing that troubled the British most

denk ik dat wat de Britten de meeste zorgen baarde,

was that the perpetrators were not invaders, but homegrown citizens

het feit was dat de daders geen vreemdelingen waren, maar burgers van eigen bodem,

whose religious and political identities were more important to them

wier religieuze en politieke identiteit belangrijker voor hen waren

than the people they grew up with, went to school with,

dan de mensen met wie zij opgroeiden en naar school gingen,

worked with, shared weekends with, shared meals with.

met wie zij werkten, aten en weekends mee deelden.

In other words, they thought their differences

Anders gezegd, zij dachten dat hun verschillen

were more important than their common humanity.

belangrijker waren dan hun gedeelde menselijkheid.

It is the central psychological plague of humankind in the 21st century.

Het is de centrale psychologische plaag van de mensheid in de 21e eeuw.

Into this mix, people like us, who are not in public office,

In deze mengelmoes hebben mensen zoals wij, die niet een publiek ambt bekleden,

have more power to do good than at any time in history,

meer macht om goed te doen dan op welk moment ook in de geschiedenis,

because more than half the world's people

omdat meer dan de helft van de wereldbevolking

live under governments they voted in and can vote out.

onder overheden leeft die verkozen en weer onverkozen kunnen worden.

And even non-democratic governments are more sensitive to public opinion.

En zelfs ondemocratische overheden zijn gevoeliger voor de mening van het volk.

Because primarily of the power of the Internet,

Omdat vooral door de macht van het internet

people of modest means can band together and amass vast sums of money

mensen met beperkte middelen samen kunnen spannen en enorme bedragen kunnen verzamelen

that can change the world for some public good if they all agree.

die de wereld voor een algemeen goed kunnen veranderen, als ze het met elkaar eens zijn.

When the tsunami hit South Asia, the United States contributed 1.2 billion dollars.

Toen de tsunami Zuidoost-Azië trof, droeg de VS 1,2 miljard dollar bij.

30 percent of our households gave.

30 Procent van de huishoudens doneerde geld.

Half of them gave over the Internet.

De helft van hen gaf via het internet.

The median contribution was somewhere around 57 dollars.

De gemiddelde bijdrage lag rond de 57 dollar.

And thirdly, because of the rise of non-governmental organizations.

En ten derde, door de opkomst van non-gouvermentele organisaties.

They, businesses, other citizens' groups, have enormous power

Zij, bedrijven en andere burgerinitiatieven, hebben enorme macht

to affect the lives of our fellow human beings.

om de levens van onze medemensen te beïnvloeden.

When I became president in 1993,

Toen ik president werd in 1993,

there were none of these organizations in Russia.

bestonden dit soort organisaties niet in Rusland.

There are now a couple of hundred thousand.

Nu zijn er een paar honderdduizend.

None in India. There are now at least a half a million active.

Er was er geen in India. Nu zijn er ten minste een half miljoen actief.

None in China. There are now 250,000 registered with the government,

Geen een in China. Nu zijn er 250.000 bij de overheid geregisteerd,

probably twice again that many who are not registered for political reasons.

waarschijnlijk zijn er twee keer zo veel niet geregistreerd vanwege politieke redenen.

When I organized my foundation, and I thought about the world as it is

Toen ik mijn organisatie inrichtte, dacht ik aan de wereld zoals ze is

and the world that I hope to leave to the next generation,

en aan de wereld die ik door wil geven aan de volgende generatie.

and I tried to be realistic about what I had cared about all my life

Ik probeerde realistisch te zijn over wat voor mij in mijn leven belangrijk was

that I could still have an impact on.

en waar ik nog steeds een impact op kon hebben.

I wanted to focus on activities

Ik wilde mij richten op activiteiten

that would help to alleviate poverty, fight disease, combat climate change,

die zouden helpen om armoede te verlichten en ziektes en klimaatverandering te bestrijden,

bridge the religious, racial and other divides that torment the world,

die een brug zouden kunnen slaan tussen religieuze, raciale en andere scheidslijnen die de wereld teisteren,

but to do it in a way that would either use

maar dit op zo'n manier doen dat we gebruik zouden maken

whatever particular skills we could put together in our group

van alle vaardigheden die we in onze groep konden plaatsen

to change the way some public good function was performed

om de manier te veranderen waarop het functioneren van een publiek goed was uitgevoerd

so that it would sweep across the world more.

zodat het een grotere impact op de wereld zou hebben.

You saw one reference to that in what we were able to do with AIDS drugs.

Een referentie hiervan is wat we met aids-medicijnen hebben kunnen doen.

And I want to say that the head of our AIDS effort,

Ik wil graag zeggen dat het hoofd van onze aids-inspanningen,

and the person who also is primarily active in the wish I'll make tonight,

en degene die de grootste rol speelt in de wens die ik vanavond maak,

Ira Magaziner, is here with me and I want to thank him for everything he's done.

Ira Magaziner is. Hij is hier bij me vanavond en ik wil hem bedanken voor alles wat hij heeft gedaan.

He's over there.

Hij zit daar.

(Applause)

(Applaus)

When I got out of office and was asked to work, first in the Caribbean,

Toen ik het Witte Huis verliet en mij gevraagd werd te gaan werken, ten eerste in Caribisch gebied

to try to help deal with the AIDS crisis,

om te helpen de aids-crisis aan te pakken,

generic drugs were available for about 500 dollars a person a year.

kostten patentloze geneesmiddelen ongeveer 500 dollar per persoon per jaar.

If you bought them in vast bulks,

Bij afname van grote hoeveelheden

you could get them at a little under 400 dollars.

kon je ze krijgen voor iets minder dan 400 dollar.

The first country we went to work in, the Bahamas,

Het eerste land waarin wij werkten, de Bahama's,

was paying 3,500 dollars for these drugs.

betaalde 3500 dollar voor deze geneesmiddelen.

The market was so terribly disorganized

De markt was dusdanig slecht georganiseerd,

that they were buying this medicine through two agents

dat zij deze medicijnen via twee tussenpersonen kochten

who were gigging them sevenfold.

die de prijs verzevenvoudigden.

So the very first week we were working,

Tijdens onze eerste werkweek

we got the price down to 500 dollars.

kregen we de prijs verlaagd naar 500 dollar.

And all of a sudden, they could save seven times as many lives

En plotseling kon men zeven keer zoveel levens redden

for the same amount of money.

voor hetzelfde geld.

Then we went to work with the manufacturers of AIDS medicines,

Toen gingen we aan de slag met de producenten van de medicijnen,

one of whom was cited in the film,

één van hen werd in de film aangehaald,

and negotiated a whole different change in business strategy,

en konden we hen tot een enorme verandering in bedrijfsstrategie brengen.

because even at 500 dollars, these drugs

Omdat zelfs voor 500 dollar deze medicijnen op basis van

were being sold on a high-margin, low-volume, uncertain-payment basis.

een hoge marge, kleine hoeveelheid en onzekere betaling verkocht werden.

So we worked on improving the productivity of the operations

Dus we werkten aan het verbeteren van de productiviteit van de ondernemingen

and the supply chain, and went to a low-margin, high-volume,

en de toevoer. We gingen naar een systeem op basis van een kleine marge, grote hoeveelheid

absolutely certain-payment business.

en een absoluut zekere betaling.

I joked that the main contribution we made

Ik zei wel eens als grap dat onze belangrijkste bijdrage

to the battle against AIDS was to get the manufacturers

in de strijd tegen aids was de fabrikanten

to change from a jewelry store to a grocery store strategy.

van een juweliers- tot een supermarktstrategie te bewegen.

But the price went to 140 dollars from 500.

Maar de prijs ging van 500 naar 140 dollar.

And pretty soon, the average price was 192 dollars.

Snel daarna was de gemiddelde prijs 192 dollar.

Now we can get it for about 100 dollars.

Nu kunnen we het voor ongeveer 100 dollar krijgen.

Children's medicine was 600 dollars,

Medicijnen voor kinderen kostten ongeveer 600 dollar,

because nobody could afford to buy any of it.

omdat niemand het zich kon veroorloven er iets van te kopen.

We negotiated it down to 190.

In onderhandelingen kregen we de prijs op 190 dollar.

Then, the French imposed their brilliantly conceived airline tax

Daarna legden de Fransen de als briljant beschouwde vliegtuigmaatschappijbelasting op,

to create a something called UNITAID,

om UNITAID in het leven te roepen,

got a bunch of other countries to help.

en een aantal andere landen om hen te helpen.

That children's medicine is now 60 dollars a person a year.

Medicijnen voor kinderen kosten nu 60 dollar per persoon per jaar.

The only thing that is keeping us from basically saving the lives

Het enige dat ons weerhoudt van het redden van de levens

of everybody who needs the medicine to stay alive

van iedereen die afhankelijk is van medicijnen

are the absence of systems necessary to diagnose, treat and care

is de afwezigheid van noodzakelijke stelsels voor diagnose, behandeling en zorg

for people and deliver this medicine.

en voor levering van de medicijnen.

We started a childhood obesity initiative with the Heart Association in America.

We begonnen een campagne tegen overgewicht bij de jeugd samen met de Hartstichting in de VS.

We tried to do the same thing by negotiating industry-right deals

We probeerden hetzelfde te doen door onderhandelingen met de producenten

with the soft drink and the snack food industry to cut the caloric

uit de softdrink- en snackindustrie, om zo het hoge aantal calorieën

and other dangerous content of food going to our children in the schools.

en andere gevaarlijke inhoud van voedsel voor onze kinderen op school te verkleinen.

We just reorganized the markets.

Het enige dat we deden, was de markt reorganiseren.

And it occurred to me that in this whole non-governmental world,

Ik besefte me dat in de non-gouvermentele wereld

somebody needs to be thinking about organizing public goods markets.

erover nagedacht moet worden hoe de markten voor publieke goederen georganiseerd zouden moeten worden.

And that is now what we're trying to do,

Dat is wat we nu proberen te doen.

and working with this large cities group to fight climate change,

We werken met een grote groep steden om klimaatverandering te bestrijden,

to negotiate huge, big, volume deals that will enable cities

om tot enorm grote afspraken te komen die steden,

which generate 75 percent of the world's greenhouse gases,

die 75% van de broeikasgassen genereren,

to drastically and quickly reduce greenhouse gas emissions

de kans geven om drastisch en snel hun broeikasgassen te verminderen

in a way that is good economics.

op een manier die economisch verantwoord is.

And this whole discussion as if it's some sort of economic burden,

En deze hele discussie, als zou het een economische last zijn,

is a mystery to me.

is voor mij een mysterie.

I think it's a bird's nest on the ground.

Ik zie het als een enorme kans die voor het grijpen ligt.

When Al Gore won his well-deserved Oscar

Toen Al Gore zijn verdiende Oscar voor 'An Inconvenient Truth' won,

for the "Inconvenient Truth" movie, I was thrilled,

was ik dolblij,

but I had urged him to make a second movie quickly.

maar ik probeerde hem er ook toe te bewegen snel een tweede film te maken.

For those of you who saw "An Inconvenient Truth,"

In 'An Inconvenient Truth'

the most important slide in the Gore lecture is the last one,

is de laatste dia in Al Gore's lezing de belangrijkste,

which shows here's where greenhouse gases are going

die laat zien waar broeikasgassen heen gaan

if we don't do anything, here's where they could go.

als we niets doen, en waar ze heen kunnen gaan.

And then there are six different categories

Dan zijn er zes verschillende categorieën

of things we can do to change the trajectory.

van dingen die we kunnen doen om de koers te wijzigen.

We need a movie on those six categories.

We hebben een film nodig over die zes categorieën.

And all of you need to have it embedded in your brains

Jullie moeten deze in je hersenen verankeren

and to organize yourselves around it.

en je er rond organiseren.

So we're trying to do that.

Dat is wat we proberen te doen.

So organizing these markets is one thing we try to do.

Dus de markten organiseren is één van de dingen die we proberen te doen.

Now we have taken on a second thing, and this gets to my wish.

Nu zijn we ook met een tweede ding bezig en dat leidt tot mijn wens.

It has been my experience in working in developing countries

Mijn ervaring bij het werken in ontwikkelingslanden is,

that while the headlines may all be -- the pessimistic headlines may say,

dat terwijl alle krantenkoppen -- de pessimistische krantenkoppen kunnen zeggen

well, we can't do this, that or the other thing because of corruption --

we kunnen dit of dat niet doen door corruptie--

I think incapacity is a far bigger problem in poor countries than corruption,

Ik denk dat onvermogen een veel groter probleem is dan corruptie in arme landen

and feeds corruption.

en een voedingsbodem voor corruptie is.

We now have the money, given these low prices, to distribute

Gezien de lage prijzen, hebben we nu het geld om aids-medicijnen

AIDS drugs all over the world to people we cannot presently reach.

over de hele wereld te verdelen onder mensen die we nu niet kunnen bereiken.

Today these low prices are available in the 25 countries where we work,

Vandaag de dag zijn deze lage prijzen beschikbaar in de 25 landen waar wij werken

and in a total of 62 countries,

en in 62 landen in totaal.

and about 550,000 people are getting the benefits of them.

Ongeveer 550.000 mensen krijgen hier de voordelen van.

But the money is there to reach others.

Maar het geld is er om anderen te bereiken.

The systems are not there to reach the people.

De stelsels zijn er niet om de mensen te bereiken.

So what we have been trying to do,

Dat is dus wat we geprobeerd hebben om te doen,

working first in Rwanda and then in Malawi and other places --

toen we begonnen met ons werk in Rwanda, daarna in Malawi en elders--

but I want to talk about Rwanda tonight --

maar vanavond wil ik het over Rwanda hebben--

is to develop a model for rural health care in a very poor area

een model te ontwikkelen voor gezondheidszorg op het platteland in zeer arme gebieden

that can be used to deal with AIDS, TB, malaria, other infectious diseases,

dat gebruikt kan worden om aids, tbc, malaria en andere infectieziekten,

maternal and child health, and a whole range of health issues

gezondheidsproblemen van moeder en kind, en een hoop andere ziektes te bestrijden

poor people are grappling with in the developing world,

waarmee arme mensen in ontwikkelingslanden te kampen hebben,

that can first be scaled for the whole nation of Rwanda,

dat ten eerste naar de schaal van heel Rwanda zou moeten kunnen toegaan,

and then will be a model that could literally

en vervolgens een model kan zijn dat letterlijk

be implemented in any other poor country in the world.

in elk arm land ter wereld kan worden geïmplementeerd.

And the test is: one, will it do the job?

De test is: ten eerste, doet het zijn werk,

Will it provide high quality care?

ontwikkelt het-- en biedt het zorg op een hoog niveau?

And two, will it do it at a price

En ten tweede, doet het zijn werk tegen kosten

that will enable the country to sustain a health care system

die het mogelijk maken voor een land om zijn gezondheidszorgstelsel in stand te houden

without foreign donors after five to 10 years?

zonder buitenlandse geldschieters na vijf tot tien jaar?

Because the longer I deal with these problems,

Omdat hoe langer ik met deze problemen te maken heb,

the more convinced I am that we have to --

hoe overtuigder ik ben dat we--

whether it's economics, health, education, whatever --

of het nu gaat om economie, gezondheid, onderwijs of wat dan ook--

we have to build systems.

we stelsels moeten bouwen.

And the absence of systems that function

En de afwezigheid van goed functionerende stelsels

break the connection which got you all in this seat tonight.

verbreken de verbinding die jullie allemaal in jullie stoel heeft gebracht vanavond.

You think about whatever your life has been,

Denk aan hoe je leven ook is geweest,

however many obstacles you have faced in your life,

hoeveel obstakels op je pad zijn gekomen.

at critical junctures you always knew

Op kritieke momenten wist je altijd

there was a predictable connection between the effort you exerted

dat er een voorspelbare verbinding was tussen de moeite die je erin stak

and the result you achieved.

en het resultaat dat je behaalde.

In a world with no systems, with chaos,

In een wereld zonder stelsels, waar chaos heerst,

everything becomes a guerilla struggle,

wordt alles een guerillastrijd,

and this predictability is not there.

en is de voorspelbaarheid afwezig.

And it becomes almost impossible to save lives,

En dan wordt het bijna onmogelijk om levens te redden,

educate kids, develop economies, whatever.

kinderen te onderwijzen, economieën te ontwikkelen, of wat dan ook.

The person, in my view,

Degene, die naar mijn mening

who has done the best job of this in the health care area,

het beste werk heeft geleverd op het vlak van gezondheidszorg,

of building a system in a very poor area, is Dr. Paul Farmer,

op het vlak van een stelsel opzetten in erg arm gebied, is dr. Paul Farmer,

who, many of you know, has worked for now 20 years with his group,

die, zoals veel van jullie weten, nu 20 jaar met zijn groep Partners in Health gewerkt heeft,

Partners in Health, primarily in Haiti where he started,

vooral in Haïti, waar hij begonnen is.

but they've also worked in Russia, in Peru

Maar ze hebben ook gewerkt in Rusland, in Peru

and other places around the world.

en elders.

As poor as Haiti is, in the area where Farmer's clinic is active --

En hoe arm Haïti ook is, in het gebied waar Farmers kliniek actief is--

and they serve a catchment area far greater

en hun verzorgingsgebied is veel groter

than the medical professionals they have would indicate they could serve --

dan je aan de hand van de hoeveelheid medisch personeel zou mogen verwachten--

since 1988, they have not lost one person to tuberculosis, not one.

is sinds 1988 geen persoon aan tbc overleden. Geen een.

And they've achieved a lot of other amazing health results.

En ze hebben veel andere fantastische gezondheidsresultaten geboekt.

So when we decided to work in Rwanda

Dus toen we besloten in Rwanda aan de slag te gaan,

on trying to dramatically increase the income of the country and fight the AIDS problem,

en probeerden om het nationaal inkomen wezenlijk te verhogen en het aids-probleem te bestrijden,

we wanted to build a healthcare network,

wilden we een gezondheidszorgnetwerk opzetten,

because it had been totally destroyed during the genocide in 1994,

omdat dit totaal vernietigd was tijdens de genocide van 1994

and the per capita income was still under a dollar a day.

en het inkomen per hoofd van de bevolking nog onder een dollar per dag lag.

So I rang up, asked Paul Farmer if he would help.

Dus ik belde Paul Farmer en vroeg of hij wilde helpen.

Because it seemed to me if we could prove there was a model in Haiti

Omdat ik dacht dat als we een werkend model hadden in Haïti,

and a model in Rwanda that we could then take all over the country,

en een model hadden in Rwanda dat we over het hele landen konden verspreiden,

number one, it would be a wonderful thing for a country

zou dat, ten eerste, prachtig zijn voor een land

that has suffered as much as any on Earth in the last 15 years,

dat de laatste vijftien jaar verschrikkelijk geleden heeft,

and number two, we would have something that could then be adapted

en ten tweede, zouden we dan iets in handen hebben dat we daarna

to any other poor country anywhere in the world.

in elk arm land ter wereld zouden kunnen toepassen.

And so we have set about doing that.

En dus gingen we aan de slag om dat te doen.

Now, we started working together 18 months ago.

We zijn 18 maanden geleden begonnen.

And we're working in an area called Southern Kayonza,

We werken in een gebied met de naam Zuid-Kayonza,

which is one of the poorest areas in Rwanda,

dat één van de armste gebieden in Rwanda is,

with a group that originally includes about 400,000 people.

met een groep die oorspronkelijk uit 400.000 mensen bestaat.

We're essentially implementing what Paul Farmer did in Haiti:

In essentie implementeren we wat Paul Farmer in Haïti deed,

he develops and trains paid community health workers

waar hij betaalde gezondheidszorgwerkers uit de gemeenschap traint en ontwikkelt,

who are able to identify health problems,

die gezondheidsproblemen kunnen benoemen,

ensure that people who have AIDS or TB are properly diagnosed

die ervoor zorgen dat mensen met aids of tbc een gedegen diagnose krijgen

and take their medicine regularly,

en hun medicijnen regelmatig nemen,

who work on bringing about health education, clean water and sanitation,

die werken aan gezondheidsonderwijs, schoon water en sanitaire voorzieningen,

providing nutritional supplements and moving people up the chain of health care

die voedingssupplementen aanbieden en mensen betere gezondheidszorg bieden

if they have problems of the severity that require it.

als de aard van hun problemen dat vereist.

The procedures that make this work have been perfected,

De procedures die dit mogelijk maken zijn geperfectioneerd,

as I said, by Paul Farmer and his team

zoals gezegd, door Paul Farmer en zijn team

in their work in rural Haiti over the last 20 years.

in hun werk op het platteland van Haïti tijdens de laatste twintig jaar.

Recently we did an evaluation of the first 18 months of our efforts in Rwanda.

Kort geleden hebben we de eerste 18 maanden van onze inspanningen in Rwanda geëvalueerd.

And the results were so good that the Rwandan government

De resultaten waren dusdanig goed dat de Rwandese overheid

has now agreed to adopt the model for the entire country,

nu heeft toegestemd het model voor het hele land aan te nemen,

and has strongly supported and put the full resources of the government behind it.

het met alle macht steunt en alle middelen van de overheid ervoor wil inzetten.

I'll tell you a little bit about our team because it's indicative of what we do.

Ik zal wat vertellen over ons team, omdat dat een goed beeld geeft van wat we doen.

We have about 500 people around the world

We hebben ongeveer 500 mensen wereldwijd

working in our AIDS program, some of them for nothing --

die in ons aids-programma werken, sommigen van hen voor niets--

just for transportation, room and board.

slechts voor vervoer, kost en inwoning.

And then we have others working in these other related programs.

En dan werken er nog anderen in gerelateerde programma's.

Our business plan in Rwanda

Ons businessplan in Rwanda

was put together under the leadership of Diana Noble,

werd samengesteld onder leiding van Diana Noble,

who is an unusually gifted woman,

een buitengewoon begiftigde vrouw,

but not unusual in the type of people who have been willing to do this kind of work.

maar niet ongebruikelijk voor het type mensen dat bereid is dit werk te doen.

She was the youngest partner at Schroder Ventures in London in her 20s.

Als twintiger was ze de jongste partner bij Schroder Ventures in Londen.

She was CEO of a successful e-venture --

Ze was CEO van een succesvolle internetonderneming --

she started and built Reed Elsevier Ventures --

ze begon en ontwikkelde Reed Elsevier Venture --

and at 45 she decided she wanted to do something different with her life.

en toen ze 45 was, besloot ze dat ze wat anders wilde met haar leven.

So she now works full-time on this for very little pay.

Ze werkt nu full-time bij dit project voor een heel bescheiden salaris.

She and her team of former business people have created a business plan

Zij en haar team van voormalige zakenlieden hebben een businessplan opgesteld

that will enable us to scale this health system up for the whole country.

dat ons in staat stelt dit gezondheidsstelsel op landelijke schaal toe te passen.

And it would be worthy of the kind of private equity work

Het zou waardig zijn van het soort van privaatrechtelijk werk

she used to do when she was making a lot more money for it.

dat ze deed toen ze er veel meer geld voor kreeg.

When we came to this rural area, 45 percent of the children under the age of five

Toen we naar deze plattelandsregio kwamen, had 45 procent van de kinderen onder de vijf

had stunted growth due to malnutrition.

een groeiachterstand opgelopen als gevolg van ondervoeding.

23 percent of them died before they reached the age of five.

23 Procent van hen stierf voordat ze vijf werden.

Mortality at birth was over two-and-a-half percent.

Het sterftecijfer bij geboorte lag boven de 2,5 procent.

Over 15 percent of the deaths among adults and children occurred

Meer dan 15 procent van de doden onder volwassenen en kinderen stierf

because of intestinal parasites and diarrhea from dirty water and inadequate sanitation --

als gevolg van parasieten in de ingewanden en diarree door vies water en onvoldoende sanitaire voorzieningen,

all entirely preventable and treatable.

alle volledig te voorkomen en te behandelen.

Over 13 percent of the deaths were from respiratory illnesses --

Meer dan 13 procent van de doden stierf als gevolg van longziektes --

again, all preventable and treatable.

nogmaals, alle volledig te voorkomen en te behandelen.

And not a single soul in this area was being treated for AIDS or tuberculosis.

En helemaal niemand in dit gebied werd behandeld voor aids of tbc.

Within the first 18 months, the following things happened:

Binnen de eerste 18 maanden gebeurde het volgende:

we went from zero to about 2,000 people being treated for AIDS.

We gingen van nul naar ongeveer 2000 mensen die voor aids behandeld werden.

That's 80 percent of the people who need treatment in this area.

Dat is 80 procent van de mensen in dit gebied die een behandeling nodig hebben.

Listen to this: less than four-tenths of one percent of those being treated

Stel je voor: minder dan 0,4 procent van de behandelden

stopped taking their medicine or otherwise defaulted on treatment.

stopten met het nemen van hun medicijnen of verzuimden hun behandeling op een andere wijze.

That's lower than the figure in the United States.

Dat percentage is lager dan in de VS.

Less than three-tenths of one percent

Minder dan 0,3 procent moest overstappen

had to transfer to the more expensive second-line drugs.

op duurdere tweedelijnsmedicijnen.

400,000 pregnant women were brought into counseling

400.000 Zwangere vrouwen kregen een deskundig consult

and will give birth for the first time within an organized healthcare system.

en zullen voor de eerste keer bevallen binnen een georganiseerd gezondheidszorgstelsel.

That's about 43 percent of all the pregnancies.

Dat is ongeveer 43 procent van alle zwangerschappen.

About 40 percent of all the people -- I said 400,000. I meant 40,000.

Ongeveer 40 procent van alle mensen -- ik zei 400.000, maar bedoelde 40.000.

About 40 percent of all the people who need TB treatment are now getting it --

Ongeveer 40 procent van de mensen die een tbc-behandeling nodig hebben, krijgen deze nu ook.

in just 18 months, up from zero when we started.

Binnen slechts 18 maanden, vanaf nul personen toen we begonnen.

43 percent of the children in need of an infant feeding program

43 Procent van de kinderen die een voedselprogramma nodig hebben

to prevent malnutrition and early death

om ondervoeding en een vroege dood te voorkomen

are now getting the food supplements they need to stay alive and to grow.

krijgen nu de voedingssupplementen waarmee ze in leven kunnen blijven en kunnen groeien.

We've started the first malaria treatment programs they've ever had there.

We begonnen met de eerste malariabehandelingsprogramma's die ze ooit hebben gehad.

Patients admitted to a hospital that was destroyed during the genocide

Patiënten werden toegelaten tot een ziekenhuis dat vernietigd was tijdens de genocide

that we have renovated along with four other clinics,

dat we hebben gerenoveerd, samen met nog vier andere klinieken,

complete with solar power generators, good lab technology.

compleet met zonne-energiegeneratoren en goede laboratoriumtechnologie.

We now are treating 325 people a month,

We behandelen nu 325 mensen per maand,

despite the fact that almost 100 percent of the AIDS patients are now treated at home.

ondanks het feit dat bijna 100 procent van de aids-patiënten nu thuis behandeld wordt.

And the most important thing is

En het belangrijkste is

because we've implemented Paul Farmer's model, using community health workers,

omdat we het model van Paul Farmer hebben geïmplementeerd, met gebruik van gezondheidswerkers uit de gemeenschap,

we estimate that this system could be put into place for all of Rwanda

verwachten we dat dit stelsel in heel Rwanda zou kunnen worden toegepast

for between five and six percent of GDP,

voor tussen de vijf en zes procent van het BNP,

and that the government could sustain that

en dat de overheid dat zou kunnen volhouden

without depending on foreign aid after five or six years.

zonder van buitenlandse hulp afhankelijk te zijn na vijf of zes jaar.

And for those of you who understand healthcare economics

En voor degenen van jullie die wat afweten van gezondheidszorgfinanciën,

you know that all wealthy countries spend between nine and 11 percent of GDP

jullie weten dat alle rijke landen tussen de negen en 11 procent van hun BNP besteden

on health care, except for the United States, we spend 16 --

aan gezondheidszorg, behalve de VS, wij besteden 16 --

but that's a story for another day.

maar dat is een onderwerp voor ander moment.

(Laughter)

(Publiek lacht)

We're now working with Partners in Health and the Ministry of Health in Rwanda

We werken nu met Partners in Health, het ministerie van Gezondheid in Rwanda

and our Foundation folks to scale this system up.

en de mensen van onze stichting om de schaal van het stelsel te vergroten.

We're also beginning to do this in Malawi and Lesotho.

We zijn hier ook mee begonnen in Malawi en Lesotho.

And we have similar projects in Tanzania, Mozambique,

We hebben vergelijkbare projecten in Tanzania, Mozambique,

Kenya and Ethiopia with other partners trying to achieve the same thing:

Kenia en Ethiopië met andere partners die hetzelfde proberen te bereiken

to save as many lives as quickly as we can,

om zo snel mogelijk zo veel mogelijk mensenlevens te redden,

but to do it in a systematic way that can be implemented nationwide

maar dit op een systematische wijze te doen die in heel het land geïmplementeerd kan worden

and then with a model that can be implemented in any country in the world.

en vervolgens met een model dat in elk land ter wereld geïmplementeerd kan worden.

We need initial upfront investment to train doctors, nurses,

We hebben in eerste instantie investeringen nodig om dokters, verpleegster,

health administration and community health workers throughout the country,

administratieve en gemeenschapsgezondheidswerkers door het hele land te trainen,

to set up the information technology, the solar energy,

om informatietechnologie op te zetten, zonne-energie,

the water and sanitation, the transportation infrastructure.

water en sanitaire voorzieningen en een infrastructuur voor transport.

But over a five- to 10-year period,

Maar over vijf tot tien jaar,

we will take down the need for outside assistance

zal de behoefte aan hulp van buiten verminderen

and eventually it will be phased out.

en uiteindelijk verdwijnen.

My wish is that TED assist us in our work and help us to build

Mijn wens is dat TED ons zal assisteren in ons werk en ons zal helpen te bouwen

a high-quality rural health system in a poor country, Rwanda,

aan een gezondheidsstelsel van hoge kwaliteit op het platteland van een arm land, Rwanda,

that can be a model for Africa,

dat een model voor Afrika,

and indeed, for any poor country anywhere in the world.

en zelfs voor elk arm land ter wereld kan zijn.

My belief is that this will help us to build a more integrated world

Ik geloof dat dit kan bijdragen aan het bouwen van een meer geïntegreerde wereld

with more partners and fewer terrorists,

met meer partners en minder terroristen,

with more productive citizens and fewer haters,

met meer productieve en minder haatdragende burgers,

a place we'd all want our kids and our grandchildren to grow up in.

een plek die we allemaal zouden willen voor onze kinderen en kleinkinderen om in op te groeien.

It has been an honor for me, particularly, to work in Rwanda

Het is een eer voor mij, in het bijzonder om in Rwanda te werken,

where we also have a major economic development project

waar we ook een groot economisch ontwikkelingsproject hebben

in partnership with Sir Tom Hunter, the Scottish philanthropist,

in samenwerking met de Schotse filantroop Sir Tom Hunter,

where last year we, using the same thing with AIDS drugs,

waar we afgelopen jaar, gebruik makend van hetzelfde principe als met de aids-medicijnen,

cut the cost of fertilizer and the interest rates on microcredit loans by 30 percent

de kosten van mest en rentetarieven op microkredietleningen met 30% hebben kunnen verminderen

and achieved three- to four-hundred percent increases

en we erin geslaagd zijn met de boeren de opbrengst van gewassen

in crop yields with the farmers.

drie tot vier keer zo groot te maken.

These people have been through a lot and none of us, most of all me,

Deze mensen hebben veel meegemaakt en niemand van ons, in het bijzonder ikzelf,

helped them when they were on the verge of destroying each other.

heeft ze geholpen toen ze op het punt stonden elkaar te vernietigen.

We're undoing that now, and they are so over it and so into their future.

We maken dat nu ongedaan, en zij zijn er helemaal overheen en richten hun blik op de toekomst.

We're doing this in an environmentally responsible way.

We doen dit op een milieuvriendelijke manier.

I'm doing my best to convince them not to run the electric grid

Ik doe mijn best ze te overtuigen hun elektriciteitsnetwerk niet uit te breiden

to the 35 percent of the people that have no access,

naar de 35% van de mensen dat geen toegang heeft,

but to do it with clean energy. To have responsible reforestation projects,

maar dit te doen met schone energie, en verantwoordelijke herbebossingprojecten op te zetten.

the Rwandans, interestingly enough, have been quite good, Mr. Wilson,

Opvallend genoeg zijn de Rwandezen erg goed geweest, meneer Wilson,

in preserving their topsoil.

in het behouden van hun bovengrond.

There's a couple of guys from southern farming families --

Er zijn daar een paar jongens van zuidelijke boerenfamilies --

the first thing I did when I went out to this place

het eerste dat ik deed toen ik er aankwam,

was to get down on my hands and knees and dig in the dirt

was om op de knieën in de aarde te graven

and see what they'd done with it.

en te zien wat ze ermee hadden gedaan.

We have a chance here to prove that a country

We hebben de kans hier om aan te tonen dat een land

that almost slaughtered itself out of existence

dat zichzelf bijna volledig had afgeslacht,

can practice reconciliation, reorganize itself, focus on tomorrow

zich kan verzoenen, zich kan reorganiseren, zich op de toekomst kan richten

and provide comprehensive, quality health care with minimal outside help.

en veelomvattende, kwalitatief goede gezondheidszorg met minimale hulp van buiten kan bieden.

I am grateful for this prize, and I will use it to that end.

Ik ben dankbaar voor deze prijs en ik zal hem gebruiken om dat doel te bereiken.

We could use some more help to do this,

We zouden hierbij nog wat meer hulp kunnen gebruiken,

but think of what it would mean if we could have a world-class health system

maar denk eens aan wat het zou betekenen als we een hoogstaand gezondheidsstelsel zouden hebben

in Rwanda -- in a country with a less-than-one-dollar-a-day-per-capita income,

in Rwanda -- in een land met een inkomen van minder dan een dollar per dag per hoofd van de bevolking,

one that could save hundreds of millions of lives

een stelsel dat honderden miljoenen levens zou kunnen redden

over the next decade if applied to every similarly situated country on Earth.

tijdens het volgende decennium als het in elk soortgelijk gesitueerd land op aarde zou worden toegepast.

It's worth a try and I believe it would succeed.

Het is een poging waard en ik geloof dat het zou slagen.

Thank you and God bless you.

Dank u en God zegene u.

(Applause)

(Applaus)