Paul Pholeros: How to reduce poverty? Fix homes

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Vertaald door: Mark Hoolwerf Nagekeken door: Christel Foncke

The idea of eliminating poverty is a great goal.

Armoede oplossen is een prachtig doel.

Daar zal iedereen hier het wel mee eens zijn.

I don't think anyone in this room would disagree.

What worries me is when politicians with money

Wat mij zorgen baart, is wanneer politici met geld

and charismatic rock stars --

en charismatische rocksterren

(Laughter)

deze woorden gebruiken,

use the words,

" ... it all just sounds so, so simple."

het allemaal zo makkelijk klinkt.

Ik heb geen emmer geld vandaag,

Now, I've got no bucket of money today

and I've got no policy to release,

ik breng geen beleid uit,

and I certainly haven't got a guitar.

en ik heb zeker geen gitaar.

I'll leave that to others.

Dat laat ik aan anderen over.

But I do have an idea,

Maar ik heb wel een idee:

and that idea is called Housing for Health.

Housing for Health.

Housing for Health works with poor people.

Housing for Health werkt met arme mensen,

It works in the places where they live,

daar waar ze wonen

and the work is done to improve their health.

om hun gezondheid te verbeteren.

Over the last 28 years,

Over de laatste 28 jaar,

this tough, grinding, dirty work

is dit zware, harde en vieze werk

has been done by literally thousands of people around Australia

gedaan door letterlijk duizenden mensen

rondom Australië, en meer recent ook overzee.

and, more recently, overseas,

and their work has proven

Het toonde aan dat een doelgerichte constructie

that focused design can improve even the poorest living environments.

zelfs de meeste armzalige levensomstandigheden kan verbeteren.

It can improve health

Het verbetert de gezondheid en het speelt een rol

and it can play a part in reducing, if not eliminating, poverty.

in het verminderen, zo niet oplossen van armoede.

I'm going to start where the story began --

Mijn verhaal begint in 1985,

1985, in Central Australia.

in centraal Australië.

Yami Lester, een Aboriginal,

A man called Yami Lester, an Aboriginal man,

was running a health service.

leidde een dienst gezondheidszorg.

Eighty percent of what walked in the door, in terms of illness,

Tachtig procent van de zieken

had een besmettelijke ziekte --

was infectious disease --

third world, developing world infectious disease,

typisch voor ontwikkelingslanden

caused by a poor living environment.

en veroorzaakt door armzalige levensomstandigheden.

Yami stelde een team samen in Alice Springs.

Yami assembled a team in Alice Springs.

He got a medical doctor.

Het bestond uit een medische arts,

He got an environmental health guy.

iemand van milieugezondheid.

And he hand-selected a team of local Aboriginal people

en enkele lokale Aboriginals

to work on this project.

om te werken aan dit project.

Yami told us at that first meeting,

Bij de eerste vergadering was er geen geld.

"There's no money," -- always a good start --

Altijd een goed begin: geen geld.

" ... no money, you have six months,

We hadden zes maanden

and I want you to start on a project --" which, in his language,

en moesten starten met een project dat hij in zijn taal

"uwankara palyanku kanyintjaku" noemde,

he called "Uwankara Palyanku Kanyintjaku,"

which, translated, is "a plan to stop people getting sick" --

wat betekent: "een plan om ziektes bij mensen te stoppen",

a profound brief.

een diepzinnige opdracht.

That was our task.

Dat was onze taak.

First step, the medical doctor went away for about six months.

De eerste stap, de medische arts verdween

voor ongeveer zes maanden,

And he worked on what were to become these nine health goals --

en werkte aan wat uiteindelijk

onze negen gezondheidsdoelen zouden worden.

what were we aiming at?

After six months of work, he came to my office

Na zes maanden kwam hij naar mijn kantoor

and presented me with those nine words on a piece of paper.

en toonde mij negen woorden op een stukje papier.

[wassen, kleding, afvalwater, voeding, overbevolking, dieren+, stof, temperatuur, verwonding.]

[The 9 Healthy Living Practices: Washing, clothes, wastewater, nutrition, crowding,

Ik was niet onder de indruk.

animals, dust, temperature, injury]

Kom op.

I was very unimpressed. Big ideas need big words,

Grote ideeën hebben grote woorden nodig

and preferably a lot of them.

en het liefst een heleboel.

This didn't fit the bill.

Dit paste daar niet bij.

What I didn't see and what you can't see

Wat ik niet zag en wat jullie niet kunnen zien:

was that he'd assembled thousands of pages

hij verzamelde duizenden bladzijdes

of local, national and international health research

over lokaal, nationaal en internationaal gezondheidsonderzoek,

that filled out the picture as to why these were the health targets.

waaruit de gezondheidsdoelen voortkwamen.

waaruit de gezondheidsdoelen voortkwamen.

The pictures that came a bit later had a very simple reason.

De beelden, die iets later kwamen,

hadden een simpele verklaring.

The Aboriginal people who were our bosses and the senior people

Van de Aboriginals die onze bazen waren,

waren de ouderen veelal analfabeet.

were most commonly illiterate,

so the story had to be told in pictures

Het verhaal van de doelen

of what these goals were.

moest verteld worden in beelden.

We worked with the community,

We werken samen met de gemeenschap

not telling them what was going to happen

en vertellen hen wat er gaat gebeuren

in a language they didn't understand.

in een taal die zij begrijpen.

So we had the goals and each one of these goals --

We hadden de doelen, en elk doel --

and I won't go through them all --

ik loop ze niet allemaal door --

puts at the center the person and their health issue,

plaatst de persoon en zijn gezondheidsprobleem centraal.

and it then connects them

Het verbindt hen

to the bits of the physical environment that are actually needed

met de delen van het fysieke milieu

die nodig zijn om ze gezond te houden.

to keep their health good.

And the highest priority, you see on the screen,

De hoogste prioriteit, je ziet het op het scherm:

is washing people once a day, particularly children.

één keer per dag mensen, en vooral kinderen wassen.

And I hope most of you are thinking,

Jullie denken wellicht:

"Wat? Dat klinkt simpel."

"What? That sounds simple."

Now, I'm going to ask you all a very personal question.

Ik ga jullie een erg persoonlijke vraag stellen.

This morning before you came,

Wie kon zichzelf vanochtend

who could have had a wash using a shower?

wassen onder de douche?

Ik ga jullie niet vragen of je hebt gedoucht,

I'm not going to ask if you had a shower, because I'm too polite.

omdat ik te beleefd ben. (Gelach)

That's it.

(Laughter)

Oké. Goed.

All right, I think it's fair to say

Je kan gerust stellen dat de meeste mensen hier

most people here could have had a shower this morning.

vanochtend hadden kunnen douchen.

I'm going to ask you to do some more work.

Ik vraag nog wat meer werk van jullie.

I want you all to select one of the houses

Ik wil dat jullie allemaal één van de

of the 25 houses you see on the screen.

25 huizen op het scherm selecteren.

I want you to select one of them and note the position of that house

Selecteer er één,

en onthoud de positie van dat huis.

and keep that in your head.

en onthoud de positie van dat huis.

Hebben jullie allemaal een huis? Jullie moeten daar

Have you all got a house?

I'm going to ask you to live there for a few months,

een paar maanden leven, zorg dat je het juiste hebt.

so make sure you've got it right.

Het is in het noordwesten van West-Australia, een plezierige plek.

It's in the northwest of Western Australia, very pleasant place.

OK. Let's see if your shower in that house is working.

Laten we kijken of jullie douche in dat huis werkt.

I hear some "Aw!" and I hear some "Ah!"

Ik hoor wat "aw"s en "aah".

If you get a green tick, your shower's working.

Bij een groene vink, werkt je douche.

You and your kids are fine.

Je gezin zit goed.

If you get a red cross,

Als je een rood kruis krijgt...

well, I've looked carefully around the room

ik heb aandachtig rondgekeken

and it's not going to make much difference to this crew.

en voor jullie zal het weinig verschil maken.

Why? Because you're all too old.

Jullie zijn allemaal te oud.

Dat is misschien schokkend,

I know that's going to come as a shock to some of you, but you are.

maar het is zo.

And before you get offended and leave,

Voordat jullie beledigd weglopen,

I've got to say that being too old,

moet ik zeggen dat te oud zijn

in this case, means that pretty much everyone in the room, I think,

hier betekent dat vrijwel iedereen in deze ruimte, denk ik,

is over five years of age.

ouder is dan vijf jaar.

We're really concerned with kids naught to five.

Wij besteden veel aandacht aan kinderen van nul tot vijf.

And why?

Waarom? Wassen is hét middel tegen bacteriën,

Washing is the antidote to the sort of bugs,

the common infectious diseases of the eyes, the ears,

van vaak voorkomende besmettelijke ziekten in de ogen, de oren,

de borst en de huid

the chest and the skin

that, if they occur in the first five years of life,

die, als ze voorkomen in de eerste vijf levensjaren,

permanently damage those organs.

organen permanent beschadigen.

They leave a lifelong remnant.

Ze laten levenslange sporen na.

Dat betekent dat je op vijfjarige leeftijd,

That means that by the age of five,

you can't see as well for the rest of your life.

slecht ziet voor de rest van je leven,

You can't hear as well for the rest of your life.

slecht hoort voor de rest van je leven.

You can't breathe as well.

Je ademt ook niet meer zo goed: je verliest een derde

You've lost a third of your lung capacity by the age of five.

van je longcapaciteit op vijfjarige leeftijd.

And even skin infection,

Zelfs huidinfecties, waarvan we eerst dachten

which we originally thought wasn't that big a problem,

dat het niet zo'n groot probleem was,

mild skin infections naught to five give you

milde huidinfecties tussen nul en vijf jaar geven je

a greatly increased chance of renal failure,

een hoog risico op nierfalen,

needing dialysis at age 40.

waardoor dialyse nodig is op 40-jarige leeftijd.

This is a big deal, so the ticks and crosses on the screen

Dit is belangrijk, dus de vinkjes en kruisen op het scherm

are actually critical for young kids.

zijn doorslaggevend voor jonge kinderen.

Those ticks and crosses represent the 7,800 houses

De vinkjes en kruisen representeren de 7.800 huizen,

we've looked at nationally around Australia,

die we door heel Australië hebben bekeken,

the same proportion.

in deze verhouding.

What you see on the screen --

Wat je ziet op het scherm – 35 procent van die

35 percent of those not-so-famous houses

huizen met slechte reputatie, bewoond door 50.000 inheemse mensen --

lived in by 50,000 indigenous people --

35 percent had a working shower.

35 procent had een werkende douche.

Tien procent van die 7.800 huizen

Ten percent of those same 7,800 houses had safe electrical systems.

had veilige elektrische systemen

en 58 procent van die huizen

And 58 percent of those houses had a working toilet.

had een werkend toilet.

These are by a simple, standard test.

We deden een simpele, standaardtest:

In the case of the shower:

voor een douche: heeft hij warm en koud water,

does it have hot and cold water, two taps that work,

twee kranen die werken,

a shower rose to get water onto your head or onto your body,

een douchekop waar je kan onder staan

en een afvoer die het water wegvoert?

and a drain that takes the water away?

Niet mooi ontworpen, niet mooi, niet elegant --

Not well-designed, not beautiful, not elegant --

enkel functioneel.

just that they function.

And the same tests for the electrical system

En dezelfde test voor het elektrische systeem en de toiletten.

and the toilets.

Housing for Health projects aren't about measuring failure --

Housing for Health meet niet waar het faalt.

they're actually about improving houses.

Het gaat om het verbeteren van huizen.

We start on day one of every project.

Dag één van ieder project -- we hebben geleerd

We've learned -- we don't make promises, we don't do reports.

geen beloftes te maken en niet te rapporteren.

We arrive in the morning with tools, tons of equipment, trades,

We arriveren 's ochtends met gereedschap, een berg apparatuur en

vakmanschap en we trainen een lokaal team

and we train up a local team on the first day to start work.

om te beginnen met werken.

By the evening of the first day,

Tegen de avond zijn enkele huizen

a few houses in that community are better than when we started in the morning.

in die gemeenschap beter

dan toen we 's ochtends begonnen.

That work continues for six to 12 months,

Dat werk gaat 6 tot 12 maanden door,

until all the houses are improved

totdat alle huizen zijn verbeterd

and we've spent our budget of 7,500 dollars total per house.

en we ons budget van 7.500 dollar per huis

hebben uitgegeven.

That's our average budget.

Dat is ons gemiddelde budget.

At the end of six months to a year, we test every house again.

Na zes maanden tot een jaar, testen we ieder huis opnieuw.

It's very easy to spend money.

Het is erg makkelijk om geld uit te geven.

It's very difficult to improve

Het is erg moeilijk om de functie van al deze onderdelen van het huis te verbeteren.

the function of all those parts of the house.

Het is erg moeilijk om de functie van al deze onderdelen van het huis te verbeteren.

And for a whole house, the nine healthy living practices,

Voor de negen gezond-leven-principes

we test, check and fix 250 items in every house.

testen, checken en repareren we 250 onderdelen in ieder huis.

And these are the results we can get with our 7,500 dollars.

Dit zijn de resultaten

die we realiseren met onze 7.500 dollar:

We can get showers up to 86 percent working,

we kunnen 86 procent van de douches,

we can get electrical systems up to 77 percent working

77 procent van de elektrische systemen

and we can get 90 percent of toilets working

en 90 procent van de toiletten laten werken

in those 7,500 houses.

in die 7.500 huizen.

Dankjewel. (Applaus)

(Applause)

Thank you.

(Applause)

De teams doen fantastisch werk.

The teams do a great job, and that's their work.

I think there's an obvious question

Ik denk dat er een duidelijk vraag is

that I hope you're thinking about.

waarvan ik hoop dat jullie daarover denken.

Why do we have to do this work?

Waarom moeten we dit werk doen?

Why are the houses in such poor condition?

Waarom zijn de huizen in zo'n slechte staat?

Seventy percent of the work we do is due to lack of routine maintenance --

Zeventig procent van het werk dat wij doen,

ontstaat door een gebrek aan routine-onderhoud,

the sort of things that happen in all our houses.

het soort dingen zich voordoet in al onze huizen:

dingen verslijten.

Things wear out, should have been done by state government or local government,

Een taak van de lokale of de staatsoverheid.

simply not done, the house doesn't work.

Simpelweg niet gedaan, dus het huis werkt niet.

Twenty-one percent of the things we fix are due to faulty construction --

Eenentwintig procent van de dingen die wij repareren,

ontstaat door foutieve constructie,

literally things that are built upside down and back to front.

dingen die ondersteboven en van achter naar voren zijn gebouwd.

They don't work, we have to fix them.

Ze werken niet. Wij moeten ze repareren.

Als je de laatste 30 jaar in Australië woonde:

And if you've lived in Australia in the last 30 years, the final cause --

je hoorde voortdurend

you will have heard always that indigenous people trash houses.

dat inheemse mensen huizen kapot maken.

It's one of the almost rock-solid pieces of evidence

Het is één van de bijna waterdichte bewijzen,

which I've never seen evidence for,

waarvan ik nog nooit bewijs zag.

that's always reeled out as "That's the problem with indigenous housing."

Het is geen probleem van de inheemse behuizing.

Slechts negen procent van het budget gaat op aan schade, verkeerd gebruik of misbruik.

Well, nine percent of what we spend is damage,

misuse or abuse of any sort.

Slechts negen procent van het budget gaat op aan schade, verkeerd gebruik of misbruik.

Wij benadrukken dat de bewoners

We argue strongly that the people living in the house

are simply not the problem.

simpelweg niet het probleem zijn.

And we'll go a lot further than that;

Wij gaan nog een stuk verder dan dat.

De bewoners zijn eigenlijk

the people living in the house are actually a major part of the solution.

het grootste deel van de oplossing.

Seventy-five percent of our national team in Australia --

Vijfenzeventig procent van ons nationale team in Australië,

over 75 at the minute --

meer dan 75 op het moment,

are actually local, indigenous people from the communities we work in.

zijn lokale, inheemse mensen

van de gemeenschappen waar wij in werken.

They do all aspects of the work.

Ze doen alle aspecten van het werk.

(Applause)

(Applaus)

In 2010, for example, there were 831,

In 2010, bijvoorbeeld, waren er 831,

all over Australia, and the Torres Strait Islands,

over heel Australië en de Straat Torreseilanden,

all states, working to improve the houses where they and their families live,

die werkten om hun huizen en die van hun familie te verbeteren,

die werkten om hun huizen en die van hun familie te verbeteren,

and that's an important thing.

en dat is belangrijk.

Our work's always had a focus on health.

Ons werk focuste altijd op gezondheid. Dat is het voornaamste.

That's the key.

The developing world bug, trachoma, causes blindness.

Trachoom, een bacterie van de ontwikkelingslanden, veroorzaakt blindheid.

It's a developing-world illness,

Het is een ziekte van de ontwikkelingslanden.

and yet, the picture you see behind

De afbeelding die je hier ziet,

is in an Aboriginal community in the late 1990s,

is van een Aboriginal gemeenschap in de late jaren 90,

where 95 percent of school-aged kids had active trachoma

waar 95 procent van de leerplichtige kinderen actieve trachoom hadden,

die hun ogen beschadigt.

in their eyes, doing damage.

Wat doen we nu?

OK, what do we do?

Well, first thing we do, we get showers working.

We zorgen eerst dat de douches werken.

Why? Because that flushes the bug out.

Waarom? Omdat dat de bacterie wegspoelt.

We put washing facilities in the school as well,

We plaatsen ook wasruimtes op school,

so kids can wash their faces many times during the day.

zodat kinderen hun gezicht meerdere keren kunnen wassen.

We wash the bug out.

We wassen de bacterie weg.

Second, the eye doctors tell us that dust scours the eye

Ten tweede: oogartsen vertelden ons dat stof het oog schuurt

and lets the bug in quick.

zodat de bacterie sneller toeslaat. Onze oplossing?

So what do we do?

We bellen de stofdokter. Ja, die bestaat.

We call up the doctor of dust, and there is such a person.

He was loaned to us by a mining company.

We leenden hem van een mijnbouwbedrijf.

He controls dust on mining company sites.

Hij beheerst stof op de mijnbouwlocaties.

Hij kwam en onmiddellijk werd duidelijk

And he came out and, within a day,

it worked out that most dust in this community

dat het meeste stof in de gemeenschap

was within a meter of the ground, the wind-driven dust --

kwam van wind-gedreven stof, binnen een meter boven de grond.

so he suggested making mounds to catch the dust

Hij stelde voor heuvels te maken om het stof tegen te houden

before it went into the house area and affected the eyes of kids.

voordat het in het bewoonde gebied terechtkwam

en in de ogen van kinderen.

So we used dirt to stop dust.

We gebruikten modder om stof te stoppen.

We did it. He provided us dust monitors.

We kregen het voor elkaar. Hij voorzag ons van stofmonitoren.

We tested and we reduced the dust.

We deden testen en verminderden het stof.

Toen wilden we de bacterie uitroeien.

Then we wanted to get rid of the bug generally.

Hoe deden we dat?

So how do we do that?

Well, we call up the doctor of flies -- and, yes, there is a doctor of flies.

We belden de vliegendokter.

Ja, die bestaat ook.

As our Aboriginal mate said,

Zoals onze Aboriginal-vriend zei:

"You white fellows ought to get out more."

"Jullie witte gasten moeten vaker naar buiten."

(Laughter)

(Gelach)

And the doctor of flies very quickly determined

De vliegendokter stelde snel vast

that there was one fly that carried the bug.

dat één soort vlieg de bacterie meedroeg.

He could give school kids in this community

Hij gaf de schoolkinderen in deze gemeenschap

the beautiful fly trap you see above in the slide.

een mooie vliegenvanger, die je op de slide ziet.

They could trap the flies, send them to him in Perth.

Ze vingen de vliegen en stuurden ze naar hem in Perth.

When the bug was in the gut,

Als de bacterie in de darmen zat, stuurde hij

he'd send back by return post some dung beetles.

per retourpost wat mestkevers terug.

De mestkevers aten de kamelenstront,

The dung beetles ate the camel dung,

en de vliegen stierven door een gebrek aan voedsel.

the flies died through lack of food,

and trachoma dropped.

Trachoom nam af.

And over the year, trachoma dropped radically in this place, and stayed low.

Gedurende het jaar, kelderde trachoom

in deze plaats en bleef laag.

We changed the environment, not just treated the eyes.

We hebben het milieu veranderd, niet alleen de ogen behandeld.

En je krijgt een gezond oog.

And finally, you get a good eye.

All these small health gains

Al deze kleine toenames in gezondheid,

and small pieces of the puzzle make a big difference.

kleine stukjes van de puzzel, maken een groot verschil.

The New South Wales Department of Health,

Het New South Wales ministerie van Volksgezondheid,

that radical organization,

die radicale organisatie,

did an independent trial over three years

deed een onafhankelijke proef over drie jaar,

to look at 10 years of the work we've been doing

om ons werk van 10 jaar

in these sorts of projects in New South Wales.

met dit soort projecten in New South Wales, te beoordelen.

And they found a 40 percent reduction in hospital admissions

Ze vonden een afname van 40 procent

in ziekenhuisopnames voor de ziektes

for the illnesses that you could attribute to the poor environment --

die worden veroorzaakt door een armzalig milieu.

a 40 percent reduction.

Een afname van 40 procent.

(Applause)

(Applaus)

Just to show that the principles we've used in Australia

Om te laten zien dat de principes die wij gebruikten

in Australië ook elders gebruikt kunnen worden,

can be used in other places,

I'm just going to go to one other place, and that's Nepal.

ga ik gewoon naar een andere plaats: Nepal.

And what a beautiful place to go.

Wat een prachtige plaats om heen te gaan.

We were asked by a small village of 600 people

Een klein dorp van 600 mensen vroeg ons

to go in and make toilets where none existed.

toiletten te maken.

Health was poor.

Gezondheid was armzalig.

We went in with no grand plan,

We gingen erheen zonder groots plan, zonder grootse beloftes

no grand promises of a great program,

of een groot programma, alleen met het aanbod om

just the offer to build two toilets for two families.

twee toiletten voor twee families te bouwen.

Het was tijdens het ontwerpen van het eerste toilet

It was during the design of the first toilet

that I went for lunch,

dat ik voor de lunch uitgenodigd werd

invited by the family into their main room of the house.

in de woonkamer van het huis van die familie.

It was choking with smoke.

De rook binnen was verstikkend.

People were cooking on their only fuel source, green timber.

Er werd gekookt op hun enige bron van brandstof: groen hout.

The smoke coming off that timber is choking,

De rook van dat hout is verstikkend

and in an enclosed house, you simply can't breathe.

en in een gesloten huis kan je niet ademen.

We ontdekten dat ademhalingsproblemen de voornaamste reden van ziektes en sterfte in deze regio is.

Later we found the leading cause of illness and death

in this particular region is through respiratory failure.

We ontdekten dat ademhalingsproblemen de voornaamste reden van ziektes en sterfte in deze regio is.

So all of a sudden, we had two problems.

Opeens hadden we twee problemen.

We were there originally to look at toilets

We waren daar om te kijken naar de toiletten

and get human waste off the ground, that's fine.

en menselijk afval weg te krijgen.

Nu was er opeens een tweede probleem.

But all of a sudden now there was a second problem:

Hoe verminderen we de rook?

How do we actually get the smoke down?

So two problems, and design should be about more than one thing.

De constructie moest twee problemen oplossen.

Solution: Take human waste, take animal waste,

Onze oplossing: neem menselijk afval, voeg dierlijk afval toe,

put it into a chamber, out of that, extract biogas,

stop het in een kamer, haal daar biogas uit:

methane gas.

methaangas.

The gas gives three to four hours cooking a day --

Hiermee kan elke dag drie of vier uur gekookt worden --

schoon, rookvrij en gratis voor de familie.

clean, smokeless and free for the family.

(Applause)

(Applaus)

I put it to you: is this eliminating poverty?

Ik leg het jullie voor: lost dit armoede op?

And the answer from the Nepali team who's working at the minute would say,

Het Nepalese team dat nu

aan het werk is, zou antwoorden: doe niet zo belachelijk,

don't be ridiculous --

we have three million more toilets to build

we moeten nog drie miljoen toiletten bouwen

before we can even make a stab at that claim.

voordat we zelfs maar kunnen denken aan die claim.

And I don't pretend anything else.

Ik doe niet alsof het anders is.

But as we all sit here today,

Maar terwijl wij hier vandaag allemaal zitten,

there are now over 100 toilets built

worden er meer dan 100 toiletten gebouwd

in this village and a couple nearby.

in dit dorp en een paar anderen in de buurt.

Ruim 1000 mensen gebruiken deze toiletten.

Well over 1,000 people use those toilets.

Yami Lama, he's a young boy.

Yami Lama is een jongeman.

He's got significantly less gut infection because he's now got toilets,

Hij heeft aanzienlijk minder last van darmkanaalinfectie,

omdat hij nu toiletten heeft

en er geen menselijk afval meer op de grond ligt.

and there isn't human waste on the ground.

Kanji Maya is een trotse moeder.

Kanji Maya, she's a mother, and a proud one.

She's probably right now cooking lunch for her family

Ze is nu waarschijnlijk lunch aan het maken voor haar familie

on biogas, smokeless fuel.

met rookvrij biogas.

Her lungs have got better,

Haar longen zijn verbeterd en ze zullen verder verbeteren,

and they'll get better as time increases,

omdat ze niet meer kookt in dezelfde rook.

because she's not cooking in the same smoke.

Surya takes the waste out of the biogas chamber

Surya haalt het afval uit de biogaskamer

when it's shed the gas, he puts it on his crops.

en gebruikt het op zijn gewassen.

He's trebled his crop income,

Hij heeft zijn inkomen uit zijn gewassen verdrievoudigd.

Meer eten en meer geld voor de familie.

more food for the family and more money for the family.

And finally Bishnu, the leader of the team,

En tenslotte begrijpt Bishnu,

de leider van het team, nu

has now understood that not only have we built toilets,

dat we niet alleen toiletten hebben gebouwd,

we've also built a team,

we hebben ook een team gebouwd.

and that team is now working in two villages

Dat team werkt nu in twee dorpen

where they're training up the next two villages

waar zij de volgende twee dorpen aan het trainen zijn

to keep the work expanding.

om het werk uit te breiden.

And that, to me, is the key.

En dat is, voor mij, het belangrijkste.

(Applause)

(Applaus)

People are not the problem.

Mensen zijn niet het probleem.

We've never found that.

Dat is nooit gebleken.

Het probleem: armzalige levensomgeving,

The problem: poor living environment,

armzalige behuizing en bacteriën die mensen kwaad doen,

poor housing and the bugs that do people harm.

alle onafhankelijk van geografie,

None of those are limited by geography, by skin color or by religion.

huidskleur of religie.

None of them.

Er is maar één gemeenschappelijke factor: armoede.

The common link between all the work we've had to do

is one thing, and that's poverty.

Er is maar één gemeenschappelijke factor: armoede.

Nelson Mandela said, in the mid-2000s, not too far from here,

Nelson Mandela vergeleek, midden jaren 2000,

niet ver hiervandaan,

he said that like slavery and apartheid, "Poverty is not natural.

armoede met slavernij en Apartheid: "Armoede is niet natuurlijk,

It is man-made and can be overcome and eradicated

door mensen gemaakt en kan overwonnen en uitgeroeid worden

by the actions of human beings."

door de acties van mensen."

I want to end by saying

Daarmee wil ik eindigen: het zijn de acties geweest

it's been the actions of thousands of ordinary human beings

van duizenden normale mensen

die buitengewoon werk doen,

doing -- I think -- extraordinary work,

that have actually improved health,

dat daadwerkelijk de gezondheid heeft verbeterd

en, misschien alleen een beetje, armoede heeft verminderd.

and, maybe only in a small way, reduced poverty.

Thank you very much for your time.

Dank jullie wel voor jullie aandacht.

(Applause)

(Applaus)