Naomi Oreskes: Why we should trust scientists

232,827 views ・ 2014-06-25

TED


Dubbelklik op de Engelse ondertitels hieronder om de video af te spelen.

Vertaald door: Rik Delaet Nagekeken door: Els De Keyser
00:12
Every day we face issues like climate change
0
12930
3128
Elke dag worden we geconfronteerd met problemen als klimaatverandering
00:16
or the safety of vaccines
1
16058
1430
of de veiligheid van vaccins,
00:17
where we have to answer questions whose answers
2
17488
3040
waar we vragen moeten beantwoorden waarvan de antwoorden
00:20
rely heavily on scientific information.
3
20528
3461
sterk afhankelijk zijn van wetenschappelijke informatie.
00:23
Scientists tell us that the world is warming.
4
23989
2881
Wetenschappers vertellen ons dat de wereld aan het opwarmen is.
00:26
Scientists tell us that vaccines are safe.
5
26870
2541
Ook dat vaccins veilig zijn.
00:29
But how do we know if they are right?
6
29411
2054
Maar hoe weten we of ze gelijk hebben?
00:31
Why should be believe the science?
7
31465
1964
Waarom moeten we de wetenschap geloven?
00:33
The fact is, many of us actually don't believe the science.
8
33429
3469
Feit is dat velen de wetenschap niet geloven.
00:36
Public opinion polls consistently show
9
36898
2176
Uit opiniepeilingen blijkt nog steeds
00:39
that significant proportions of the American people
10
39074
3010
dat een groot percentage van het Amerikaanse volk
00:42
don't believe the climate is warming due to human activities,
11
42084
3541
niet gelooft dat het klimaat opwarmt door menselijke activiteiten,
00:45
don't think that there is evolution by natural selection,
12
45625
2939
niet denkt dat er evolutie is door natuurlijke selectie,
00:48
and aren't persuaded by the safety of vaccines.
13
48564
3901
en niet overtuigd is van de veiligheid van vaccins.
00:52
So why should we believe the science?
14
52465
3631
Waarom zouden we de wetenschap geloven?
Wetenschappers zien wetenschap niet graag voorgesteld als een geloof.
00:56
Well, scientists don't like talking about science as a matter of belief.
15
56096
3611
00:59
In fact, they would contrast science with faith,
16
59707
2587
In feite stellen ze wetenschap tegenover geloof.
01:02
and they would say belief is the domain of faith.
17
62294
2966
Ze zeggen dat geloof thuishoort bij (religieus) geloof.
01:05
And faith is a separate thing apart and distinct from science.
18
65260
3778
En dat geloof is iets anders dan wetenschap.
01:09
Indeed they would say religion is based on faith
19
69038
3152
Zij vinden dat religie gebaseerd is op dat soort geloof
01:12
or maybe the calculus of Pascal's wager.
20
72190
3694
of misschien op Pascals gok.
01:15
Blaise Pascal was a 17th-century mathematician
21
75884
2676
Blaise Pascal was een 17e-eeuwse wiskundige
01:18
who tried to bring scientific reasoning to the question of
22
78560
2810
die een wetenschappelijk antwoord probeerde te geven op de vraag
01:21
whether or not he should believe in God,
23
81370
1872
of hij in God moest geloven.
01:23
and his wager went like this:
24
83242
2604
Hij gokte als volgt:
01:25
Well, if God doesn't exist
25
85846
2549
“Als God niet bestaat,
01:28
but I decide to believe in him
26
88395
2025
maar ik besluit om in Hem te geloven,
01:30
nothing much is really lost.
27
90420
1978
is er echt niet veel verloren.
01:32
Maybe a few hours on Sunday.
28
92398
1613
Misschien een paar uur op zondag.”
01:34
(Laughter)
29
94011
993
(Gelach)
01:35
But if he does exist and I don't believe in him,
30
95004
3381
“Maar als Hij bestaat en ik niet in Hem geloof,
01:38
then I'm in deep trouble.
31
98385
2017
dan kom ik zwaar in de problemen.”
01:40
And so Pascal said, we'd better believe in God.
32
100402
3036
En dus zei Pascal dat we maar beter in God konden geloven.
01:43
Or as one of my college professors said,
33
103438
2172
Of zoals een van mijn professoren zei:
01:45
"He clutched for the handrail of faith."
34
105610
2226
"Hij greep de houvast van het geloof."
01:47
He made that leap of faith
35
107836
1936
Hij maakte een geloofssprong
01:49
leaving science and rationalism behind.
36
109772
4524
en liet wetenschap en rationalisme voor wat ze waren.
01:54
Now the fact is though, for most of us,
37
114296
2696
Feit is dat voor de meesten van ons
01:56
most scientific claims are a leap of faith.
38
116992
3134
de meeste wetenschappelijke claims een geloofssprong vragen.
02:00
We can't really judge scientific claims for ourselves in most cases.
39
120126
4385
We kunnen wetenschappelijke claims meestal niet zelf beoordelen.
02:04
And indeed this is actually true for most scientists as well
40
124511
2840
Dit geldt eigenlijk ook voor de meeste wetenschappers
02:07
outside of their own specialties.
41
127351
2330
als het buiten hun eigen specialisatie valt.
02:09
So if you think about it, a geologist can't tell you
42
129681
2520
Als je erover nadenkt, kan een geoloog je niet vertellen
02:12
whether a vaccine is safe.
43
132201
1750
of een vaccin veilig is.
02:13
Most chemists are not experts in evolutionary theory.
44
133951
3000
De meeste chemici zijn geen experts in de evolutietheorie.
02:16
A physicist cannot tell you,
45
136951
2259
Een natuurkundige kan,
ondanks de beweringen van een aantal onder hen,
02:19
despite the claims of some of them,
46
139210
1443
02:20
whether or not tobacco causes cancer.
47
140653
3354
je niet vertellen of tabak kanker veroorzaakt.
02:24
So, if even scientists themselves
48
144007
2450
Als zelfs wetenschappers
02:26
have to make a leap of faith
49
146457
1276
buiten hun eigen gebied een geloofssprong moeten maken,
02:27
outside their own fields,
50
147733
1922
02:29
then why do they accept the claims of other scientists?
51
149655
3928
waarom accepteren ze dan de beweringen van andere wetenschappers?
02:33
Why do they believe each other's claims?
52
153583
2298
Waarom geloven ze dan elkaars claims?
02:35
And should we believe those claims?
53
155881
3290
Waarom zouden wij die claims moeten geloven?
02:39
So what I'd like to argue is yes, we should,
54
159171
2776
Ik wil ervoor pleiten dat we dat moeten,
02:41
but not for the reason that most of us think.
55
161947
2883
maar niet om de reden waar de meesten aan denken.
02:44
Most of us were taught in school that the reason we should
56
164830
2330
We hebben op school geleerd
dat we in de wetenschap moeten geloven omwille van de wetenschappelijke methode.
02:47
believe in science is because of the scientific method.
57
167160
3412
02:50
We were taught that scientists follow a method
58
170572
2916
We hebben geleerd dat wetenschappers een methode volgen
02:53
and that this method guarantees
59
173488
2356
en dat deze methode
02:55
the truth of their claims.
60
175844
1996
de waarheid van hun beweringen garandeert.
02:57
The method that most of us were taught in school,
61
177840
3420
De methode die de meesten van ons op school geleerd hebben,
kunnen we de handboekmethode noemen.
03:01
we can call it the textbook method,
62
181260
1576
03:02
is the hypothetical deductive method.
63
182836
2784
Het is de hypothetisch-deductieve methode.
03:05
According to the standard model, the textbook model,
64
185620
3094
Volgens het standaardmodel, het handboekmodel,
03:08
scientists develop hypotheses, they deduce
65
188714
2957
ontwikkelen wetenschappers hypothesen,
03:11
the consequences of those hypotheses,
66
191671
2460
leiden ze de gevolgen van deze hypothesen af,
03:14
and then they go out into the world and they say,
67
194131
1710
proberen ze ze uit in de praktijk en zeggen:
03:15
"Okay, well are those consequences true?"
68
195841
2374
"Komt mijn voorspelling uit?
03:18
Can we observe them taking place in the natural world?
69
198215
3333
Kunnen we het zien gebeuren in de natuurlijke wereld?”
03:21
And if they are true, then the scientists say,
70
201548
2600
Als ze waar zijn, zeggen de wetenschappers:
03:24
"Great, we know the hypothesis is correct."
71
204148
2856
"Geweldig, we weten dat de hypothese juist is."
In de geschiedenis van de wetenschap vind je veel beroemde voorbeelden
03:27
So there are many famous examples in the history
72
207004
2179
03:29
of science of scientists doing exactly this.
73
209183
2879
waarbij wetenschappers precies dit doen.
03:32
One of the most famous examples
74
212062
2058
Een van de bekendste voorbeelden
03:34
comes from the work of Albert Einstein.
75
214120
2213
komt uit het werk van Albert Einstein.
03:36
When Einstein developed the theory of general relativity,
76
216333
2522
Toen Einstein de algemene relativiteitstheorie ontwikkelde,
03:38
one of the consequences of his theory
77
218855
2316
was een van de gevolgen van zijn theorie
03:41
was that space-time wasn't just an empty void
78
221171
2839
dat de ruimte-tijd niet zomaar lege ruimte was
03:44
but that it actually had a fabric.
79
224010
1909
maar dat ze gestructureerd was.
03:45
And that that fabric was bent
80
225919
1601
En dat die structuur vervormd werd
03:47
in the presence of massive objects like the sun.
81
227520
3380
door massieve objecten zoals de zon.
03:50
So if this theory were true then it meant that light
82
230900
2749
Als zijn theorie waar was, dan betekende dat het licht
03:53
as it passed the sun
83
233649
1528
afgebogen zou worden
03:55
should actually be bent around it.
84
235177
2168
als het langs de zon passeerde.
03:57
That was a pretty startling prediction
85
237345
2400
Dat was een vrij verrassende voorspelling en het duurde een paar jaar
03:59
and it took a few years before scientists
86
239745
1988
04:01
were able to test it
87
241733
1278
voordat wetenschappers in staat waren om ze te testen.
04:03
but they did test it in 1919,
88
243011
2510
Dat gebeurde in 1919 en ze bleek nog waar te zijn ook.
04:05
and lo and behold it turned out to be true.
89
245521
2450
04:07
Starlight actually does bend as it travels around the sun.
90
247971
3158
Sterrenlicht buigt af als het langs de zon passeert.
04:11
This was a huge confirmation of the theory.
91
251129
2494
Dat was een enorme bevestiging van de theorie.
04:13
It was considered proof of the truth
92
253623
1805
Het werd beschouwd als bewijs van de waarheid
04:15
of this radical new idea,
93
255428
1312
van dit radicaal nieuwe idee.
04:16
and it was written up in many newspapers
94
256740
1852
Het werd in vele kranten over de hele wereld vermeld.
04:18
around the globe.
95
258592
2538
04:21
Now, sometimes this theory or this model
96
261130
2350
Soms wordt deze theorie het deductief-nomologische model genoemd.
04:23
is referred to as the deductive-nomological model,
97
263480
3434
04:26
mainly because academics like to make things complicated.
98
266914
3384
Academici zeggen de dingen nu eenmaal graag een beetje moeilijk.
04:30
But also because in the ideal case, it's about laws.
99
270298
5261
Maar het gaat in het ideale geval ook over wetten gaat.
Nomologisch wil zeggen dat het met wetten te maken heeft.
04:35
So nomological means having to do with laws.
100
275559
2502
04:38
And in the ideal case, the hypothesis isn't just an idea:
101
278061
3424
In het ideale geval is de hypothese niet alleen zomaar een idee,
04:41
ideally, it is a law of nature.
102
281485
2326
in het ideale geval is het een natuurwet.
04:43
Why does it matter that it is a law of nature?
103
283811
2287
Waarom is dat belangrijk?
04:46
Because if it is a law, it can't be broken.
104
286098
2728
Als het een wet is, kan ze niet worden gebroken.
04:48
If it's a law then it will always be true
105
288826
2108
Als het een wet is, moet ze altijd waar zijn,
04:50
in all times and all places
106
290934
1244
altijd en overal, maakt niet uit wat de omstandigheden zijn.
04:52
no matter what the circumstances are.
107
292178
2206
04:54
And all of you know of at least one example of a famous law:
108
294384
3229
Jullie kennen allen ten minste één voorbeeld van zo’n wet:
04:57
Einstein's famous equation, E=MC2,
109
297613
3755
Einsteins beroemde formule: E = m.c2,
05:01
which tells us what the relationship is
110
301368
1800
die ons vertelt wat de relatie is
05:03
between energy and mass.
111
303168
2193
tussen energie en massa.
05:05
And that relationship is true no matter what.
112
305361
4000
Die relatie geldt altijd en overal.
05:09
Now, it turns out, though, that there are several problems with this model.
113
309361
3649
Nu blijkt echter dat er verschillende problemen zijn met dit model.
05:13
The main problem is that it's wrong.
114
313010
3635
Het grootste probleem is dat het verkeerd is.
05:16
It's just not true. (Laughter)
115
316645
3502
Het is gewoon niet waar. (Gelach)
05:20
And I'm going to talk about three reasons why it's wrong.
116
320147
2723
Ik haal drie redenen aan waarom het verkeerd is.
05:22
So the first reason is a logical reason.
117
322870
2679
De eerste reden is een logische reden.
05:25
It's the problem of the fallacy of affirming the consequent.
118
325549
3516
Het is het probleem van de drogreden ‘bevestiging door de consequentie’.
05:29
So that's another fancy, academic way of saying
119
329065
2826
Dat is weer zo’n leuke, academische manier om te zeggen
05:31
that false theories can make true predictions.
120
331891
2670
dat valse theorieën juiste voorspellingen kunnen doen.
05:34
So just because the prediction comes true
121
334561
1994
Dat een voorspelling uitkomt,
05:36
doesn't actually logically prove that the theory is correct.
122
336555
3222
is nog geen logisch bewijs dat de theorie klopt.
05:39
And I have a good example of that too, again from the history of science.
123
339777
3931
Een goed voorbeeld komt ook weer uit de geschiedenis van de wetenschap.
05:43
This is a picture of the Ptolemaic universe
124
343708
2695
Dit is een beeld van het Ptolemeïsche universum
05:46
with the Earth at the center of the universe
125
346403
1862
met de aarde in het midden ervan
05:48
and the sun and the planets going around it.
126
348265
2595
terwijl de zon en de planeten errond draaien.
05:50
The Ptolemaic model was believed
127
350860
2030
Het Ptolemeïsche model werd vele eeuwen lang
05:52
by many very smart people for many centuries.
128
352890
3253
door veel heel slimme mensen geloofd.
05:56
Well, why?
129
356143
1736
Waarom?
05:57
Well the answer is because it made lots of predictions that came true.
130
357879
3437
Omdat het veel voorspellingen maakte die uitkwamen.
Het Ptolemeïsche systeem liet astronomen toe
06:01
The Ptolemaic system enabled astronomers
131
361316
2016
06:03
to make accurate predictions of the motions of the planet,
132
363332
2750
planetenbewegingen nauwkeurig te voorspellen.
06:06
in fact more accurate predictions at first
133
366082
2519
In feite gaf het eerst meer accurate voorspellingen
06:08
than the Copernican theory which we now would say is true.
134
368601
4324
dan de Copernicaanse theorie waarvan we nu zeggen dat ze waar is.
06:12
So that's one problem with the textbook model.
135
372925
2982
Dat is één probleem van het leerboekmodel.
06:15
A second problem is a practical problem,
136
375907
2396
Een tweede probleem is een praktisch probleem,
06:18
and it's the problem of auxiliary hypotheses.
137
378303
3235
het probleem van hulphypothesen.
06:21
Auxiliary hypotheses are assumptions
138
381538
2829
Hulphypothesen zijn aannames
06:24
that scientists are making
139
384367
1779
die wetenschappers maken
06:26
that they may or may not even be aware that they're making.
140
386146
3043
terwijl ze er zich soms niet bewust van zijn dat ze ze maken.
06:29
So an important example of this
141
389189
2661
Een belangrijk voorbeeld hiervan
06:31
comes from the Copernican model,
142
391850
2095
komt van het Copernicaanse model,
06:33
which ultimately replaced the Ptolemaic system.
143
393945
3192
dat uiteindelijk het Ptolemeïsche systeem verving.
06:37
So when Nicolaus Copernicus said,
144
397137
2040
Toen Nicolaus Copernicus zei
dat de Aarde niet het centrum van het universum was,
06:39
actually the Earth is not the center of the universe,
145
399177
2650
06:41
the sun is the center of the solar system,
146
401827
1918
maar dat de zon het centrum was van het zonnestelsel
06:43
the Earth moves around the sun.
147
403745
1382
en de Aarde om de zon bewoog,
06:45
Scientists said, well okay, Nicolaus, if that's true
148
405127
3728
zeiden wetenschappers: “Oké, Nicolaus, als dat waar is
06:48
we ought to be able to detect the motion
149
408855
1764
moeten we in staat zijn om de beweging
06:50
of the Earth around the sun.
150
410619
1958
van de aarde rond de zon te detecteren.”
06:52
And so this slide here illustrates a concept
151
412577
2056
Deze dia hier illustreert het concept 'stellaire parallax'.
06:54
known as stellar parallax.
152
414633
1808
06:56
And astronomers said, if the Earth is moving
153
416441
3822
Astronomen zeiden dat als de Aarde beweegt
07:00
and we look at a prominent star, let's say, Sirius --
154
420263
3200
en we naar een opvallende ster kijken, laten we zeggen, Sirius -
07:03
well I know I'm in Manhattan so you guys can't see the stars,
155
423463
2414
ik weet wel dat jullie in Manhattan geen sterren kunnen zien,
07:05
but imagine you're out in the country, imagine you chose that rural life —
156
425877
3731
maar stel je voor dat je op de buiten bent -
07:09
and we look at a star in December, we see that star
157
429608
2867
en we kijken naar een ster in december, dan zien we die ster
07:12
against the backdrop of distant stars.
158
432475
2765
tegen een achtergrond van verder afgelegen sterren.
07:15
If we now make the same observation six months later
159
435240
2954
Als we nu zes maanden later dezelfde observatie maken,
07:18
when the Earth has moved to this position in June,
160
438194
3812
als de aarde in juni naar deze positie is verplaatst,
07:22
we look at that same star and we see it against a different backdrop.
161
442006
4099
dan zien we dezelfde ster tegen een andere achtergrond.
07:26
That difference, that angular difference, is the stellar parallax.
162
446105
4182
Dat hoekverschil noemen we de stellaire parallax.
07:30
So this is a prediction that the Copernican model makes.
163
450287
2863
Dit is een voorspelling van het Copernicaanse model.
07:33
Astronomers looked for the stellar parallax
164
453150
2561
Astronomen zochten naar die stellaire parallax
07:35
and they found nothing, nothing at all.
165
455711
4982
en ze vonden niets, helemaal niets.
07:40
And many people argued that this proved that the Copernican model was false.
166
460693
3866
En veel mensen betoogden dat dit bewees dat het Copernicaanse model vals was.
07:44
So what happened?
167
464559
1488
Wat was het geval?
07:46
Well, in hindsight we can say that astronomers were making
168
466047
2683
Achteraf gezien kunnen we zeggen dat de astronomen
07:48
two auxiliary hypotheses, both of which
169
468730
2547
twee hulphypothesen maakten,
07:51
we would now say were incorrect.
170
471277
2663
beide incorrect zoals we nu weten.
07:53
The first was an assumption about the size of the Earth's orbit.
171
473940
3635
De eerste was een aanname over de grootte van de aardbaan.
07:57
Astronomers were assuming that the Earth's orbit was large
172
477575
3036
Astronomen veronderstelden dat de baan van de aarde groot was
08:00
relative to the distance to the stars.
173
480611
2338
ten opzichte van de afstand tot de sterren.
08:02
Today we would draw the picture more like this,
174
482949
2464
Vandaag zou het beeld er meer zo uitzien,
08:05
this comes from NASA,
175
485413
1347
- dit komt van NASA -
08:06
and you see the Earth's orbit is actually quite small.
176
486760
2423
en je ziet de baan van de Aarde eigenlijk heel klein is.
08:09
In fact, it's actually much smaller even than shown here.
177
489183
2991
In feite zelfs nog veel kleiner dan hier getoond.
08:12
The stellar parallax therefore,
178
492174
1539
De stellaire parallax
08:13
is very small and actually very hard to detect.
179
493713
3584
is dus zeer klein en eigenlijk heel moeilijk te detecteren.
08:17
And that leads to the second reason
180
497297
1974
Dat leidt tot de tweede reden
08:19
why the prediction didn't work,
181
499271
1859
waarom de voorspelling niet werkte,
08:21
because scientists were also assuming
182
501130
1915
omdat wetenschappers ook veronderstelden
08:23
that the telescopes they had were sensitive enough
183
503045
3010
dat hun telescopen gevoelig genoeg waren
08:26
to detect the parallax.
184
506055
1900
om de parallax te detecteren.
08:27
And that turned out not to be true.
185
507955
2017
Ook dat bleek niet waar te zijn.
08:29
It wasn't until the 19th century
186
509972
2534
Pas in de 19e eeuw
08:32
that scientists were able to detect
187
512506
1684
konden wetenschappers
08:34
the stellar parallax.
188
514190
1536
de stellaire parallax aantonen.
08:35
So, there's a third problem as well.
189
515726
2646
Er is nog een derde probleem.
08:38
The third problem is simply a factual problem,
190
518372
2778
Het derde probleem is gewoon het feit
08:41
that a lot of science doesn't fit the textbook model.
191
521150
2816
dat veel van de wetenschap niet past in het leerboekmodel.
08:43
A lot of science isn't deductive at all,
192
523966
2273
Veel wetenschap is helemaal niet deductief, maar inductief.
08:46
it's actually inductive.
193
526239
1768
08:48
And by that we mean that scientists don't necessarily
194
528007
2516
We bedoelen dat wetenschappers niet per se
08:50
start with theories and hypotheses,
195
530523
2231
beginnen met theorieën en hypothesen.
08:52
often they just start with observations
196
532754
1869
Vaak beginnen ze gewoon met waarnemen
08:54
of stuff going on in the world.
197
534623
2409
van wat er gebeurt in de wereld.
08:57
And the most famous example of that is one of the most
198
537032
2570
Het bekendste voorbeeld daarvan is wel Charles Darwin,
08:59
famous scientists who ever lived, Charles Darwin.
199
539602
3065
een van de beroemdste wetenschappers ooit.
09:02
When Darwin went out as a young man on the voyage of the Beagle,
200
542667
3162
Toen Darwin als jonge man op reis ging met de Beagle,
09:05
he didn't have a hypothesis, he didn't have a theory.
201
545829
3612
had hij geen hypothese, geen theorie.
09:09
He just knew that he wanted to have a career as a scientist
202
549441
3066
Hij wist alleen dat hij een carrière als wetenschapper wilde
09:12
and he started to collect data.
203
552507
2012
en begon gegevens te verzamelen.
09:14
Mainly he knew that he hated medicine
204
554519
2730
Hij wist vooral dat hij geneeskunde haatte.
09:17
because the sight of blood made him sick so
205
557249
1818
Hij kon niet tegen bloed
09:19
he had to have an alternative career path.
206
559067
2268
en wilde een alternatieve carrière.
09:21
So he started collecting data.
207
561335
2134
Hij begon met ​​verzamelen van gegevens.
09:23
And he collected many things, including his famous finches.
208
563469
3166
Hij verzamelde van alles, waaronder ook zijn beroemde vinken.
09:26
When he collected these finches, he threw them in a bag
209
566635
2210
Toen hij deze vinken verzamelde, gooide hij ze in een zak
09:28
and he had no idea what they meant.
210
568845
2340
zonder enig idee van hun betekenis.
09:31
Many years later back in London,
211
571185
2287
Vele jaren later terug in Londen
09:33
Darwin looked at his data again and began
212
573472
2233
bekeek Darwin zijn gegevens opnieuw
09:35
to develop an explanation,
213
575705
2448
en begon er een uitleg voor te ontwikkelen.
09:38
and that explanation was the theory of natural selection.
214
578153
3298
Die uitleg was de theorie van natuurlijke selectie.
09:41
Besides inductive science,
215
581451
2059
Naast inductieve wetenschap,
09:43
scientists also often participate in modeling.
216
583510
2936
maken wetenschappers ook vaak modellen.
09:46
One of the things scientists want to do in life
217
586446
2336
Wat ze in de eerste plaats willen,
09:48
is to explain the causes of things.
218
588782
2268
is de oorzaken van dingen verklaren.
09:51
And how do we do that?
219
591050
1518
Hoe doen ze dat?
09:52
Well, one way you can do it is to build a model
220
592568
2252
Een manier is een ​​model bouwen
09:54
that tests an idea.
221
594820
1742
om een idee uit te testen.
09:56
So this is a picture of Henry Cadell,
222
596562
1931
Dit is Henry Cadell,
09:58
who was a Scottish geologist in the 19th century.
223
598493
2866
een Schotse geoloog uit de 19e eeuw.
10:01
You can tell he's Scottish because he's wearing
224
601359
1433
Je kunt aan zijn deerstalkermuts en laarzen zien dat hij een Schot is.
10:02
a deerstalker cap and Wellington boots.
225
602792
2388
10:05
(Laughter)
226
605180
2154
(Gelach)
10:07
And Cadell wanted to answer the question,
227
607334
1566
Cadell wilde weten
10:08
how are mountains formed?
228
608900
1768
hoe bergen worden gevormd.
10:10
And one of the things he had observed
229
610668
1516
Hij had opgemerkt
10:12
is that if you look at mountains like the Appalachians,
230
612184
2574
dat als je naar bergen zoals de Appalachen kijkt,
10:14
you often find that the rocks in them
231
614758
1633
je vaak ziet dat de rotsen erin
10:16
are folded,
232
616391
1469
op een bepaalde manier opgevouwen lijken.
10:17
and they're folded in a particular way,
233
617860
1646
10:19
which suggested to him
234
619506
1444
Dit gaf hem het idee
10:20
that they were actually being compressed from the side.
235
620950
2949
dat ze vanaf de zijkant samengedrukt waren.
10:23
And this idea would later play a major role
236
623899
2088
Dit idee zou later een belangrijke rol spelen
10:25
in discussions of continental drift.
237
625987
2423
bij discussies over continentale drift.
10:28
So he built this model, this crazy contraption
238
628410
2506
Hij bouwde dit model, dit gekke ding met hendels en hout.
10:30
with levers and wood, and here's his wheelbarrow,
239
630916
2152
Hier zie je zijn kruiwagen, emmers en grote voorhamer.
10:33
buckets, a big sledgehammer.
240
633068
2442
10:35
I don't know why he's got the Wellington boots.
241
635510
1898
Geen idee waarom hij laarzen aanheeft.
10:37
Maybe it's going to rain.
242
637408
1577
Misschien regende het.
10:38
And he created this physical model in order
243
638985
3085
Met dit fysische model kon hij aantonen
10:42
to demonstrate that you could, in fact, create
244
642070
3965
dat je in rotsen, of zoals hier in modder,
10:46
patterns in rocks, or at least, in this case, in mud,
245
646035
2674
10:48
that looked a lot like mountains
246
648709
2226
patronen kon maken die veel leken op bergen
10:50
if you compressed them from the side.
247
650935
1842
als je het van opzij samendrukte.
10:52
So it was an argument about the cause of mountains.
248
652777
3628
Het was een argument over de oorzaak van bergen.
10:56
Nowadays, most scientists prefer to work inside,
249
656405
3048
Tegenwoordig werken de meeste wetenschappers liever binnenshuis,
10:59
so they don't build physical models so much
250
659453
2427
ze bouwen niet zo vaak meer fysische modellen.
11:01
as to make computer simulations.
251
661880
2361
Ze doen het met computersimulaties.
11:04
But a computer simulation is a kind of a model.
252
664241
2839
Maar ook een computersimulatie is een soort model.
11:07
It's a model that's made with mathematics,
253
667080
1863
Het is een wiskundig model,
11:08
and like the physical models of the 19th century,
254
668943
3233
en net als de fysische modellen van de 19e eeuw,
11:12
it's very important for thinking about causes.
255
672176
3778
is het erg belangrijk voor het denken over oorzaken.
11:15
So one of the big questions to do with climate change,
256
675954
2615
Een van de grote vragen gaat over de klimaatverandering.
11:18
we have tremendous amounts of evidence
257
678569
1803
We hebben enorme hoeveelheden bewijs
11:20
that the Earth is warming up.
258
680372
1880
dat de aarde aan het opwarmen is.
11:22
This slide here, the black line shows
259
682252
2464
Op deze dia hier toont de zwarte lijn
11:24
the measurements that scientists have taken
260
684716
2120
de metingen van de laatste 150 jaar
11:26
for the last 150 years
261
686836
1963
waaruit blijkt dat de temperatuur van de aarde gestaag is toegenomen.
11:28
showing that the Earth's temperature
262
688799
1410
11:30
has steadily increased,
263
690209
1634
11:31
and you can see in particular that in the last 50 years
264
691843
2846
Je kunt zien dat we in het bijzonder in de laatste 50 jaar
11:34
there's been this dramatic increase
265
694689
1764
een dramatische toename hadden
11:36
of nearly one degree centigrade,
266
696453
2340
van bijna 1 graad Celsius,
11:38
or almost two degrees Fahrenheit.
267
698793
2375
of bijna 2 graden Fahrenheit.
11:41
So what, though, is driving that change?
268
701168
2437
Wat veroorzaakt deze verandering?
11:43
How can we know what's causing
269
703605
2335
Hoe achterhalen we de oorzaak
11:45
the observed warming?
270
705940
1516
van de waargenomen opwarming?
11:47
Well, scientists can model it
271
707456
1714
Wetenschappers kunnen het modelleren met een computersimulatie.
11:49
using a computer simulation.
272
709170
2368
11:51
So this diagram illustrates a computer simulation
273
711538
2792
Dit diagram illustreert een computersimulatie
die rekening hield met de verschillende factoren
11:54
that has looked at all the different factors
274
714330
2121
11:56
that we know can influence the Earth's climate,
275
716451
2605
waarvan we weten dat ze het klimaat op aarde beïnvloeden,
11:59
so sulfate particles from air pollution,
276
719056
2752
zoals sulfaatdeeltjes van luchtvervuiling,
12:01
volcanic dust from volcanic eruptions,
277
721808
2970
vulkanisch stof van vulkanische uitbarstingen,
12:04
changes in solar radiation,
278
724778
2234
veranderingen in zonnestraling,
12:07
and, of course, greenhouse gases.
279
727012
2378
en, natuurlijk, broeikasgassen.
12:09
And they asked the question,
280
729390
1818
Ze stelden de vraag,
12:11
what set of variables put into a model
281
731208
3696
welke set van variabelen in een model
12:14
will reproduce what we actually see in real life?
282
734904
2976
reproduceert wat we in het echt zien.
12:17
So here is the real life in black.
283
737880
2020
De zwarte lijn geeft de metingen weer.
12:19
Here's the model in this light gray,
284
739900
2280
De lichtgrijze is het model.
12:22
and the answer is
285
742180
1560
En het model dat alles omvat,
12:23
a model that includes, it's the answer E on that SAT,
286
743740
4387
is antwoord E op de toets, 'alle antwoorden zijn juist'.
12:28
all of the above.
287
748127
2141
de enige manier waarop je
12:30
The only way you can reproduce
288
750268
1506
de waargenomen temperatuurmetingen kan reproduceren
12:31
the observed temperature measurements
289
751774
1828
12:33
is with all of these things put together,
290
753602
1978
is door al deze dingen te combineren,
12:35
including greenhouse gases,
291
755580
2139
met inbegrip van de broeikasgassen.
12:37
and in particular you can see that the increase
292
757719
2551
Merk in het bijzonder op dat de stijging
12:40
in greenhouse gases tracks
293
760270
1884
van de broeikasgassen
12:42
this very dramatic increase in temperature
294
762154
2206
die zeer dramatische temperatuurstijging
12:44
over the last 50 years.
295
764360
1480
in de afgelopen 50 jaar volgt.
12:45
And so this is why climate scientists say
296
765840
2434
Dit is de reden waarom klimaatwetenschappers zeggen
12:48
it's not just that we know that climate change is happening,
297
768274
3108
dat we niet alleen weten dat klimaatverandering een feit is,
12:51
we know that greenhouse gases are a major part
298
771382
2768
maar ook dat broeikasgassen daar een belangrijk aandeel in hebben.
12:54
of the reason why.
299
774150
2730
12:56
So now because there all these different things
300
776880
2388
Over al die verschillende dingen die wetenschappers doen,
12:59
that scientists do,
301
779268
1489
13:00
the philosopher Paul Feyerabend famously said,
302
780757
3486
deed de filosoof Paul Feyerabend zijn bekende uitspraak:
"Het enige principe in de wetenschap
13:04
"The only principle in science
303
784243
1626
13:05
that doesn't inhibit progress is: anything goes."
304
785869
3979
dat de vooruitgang niet remt, is 'alles mag'.”
13:09
Now this quotation has often been taken out of context,
305
789848
2616
Nu wordt dit citaat vaak uit zijn verband gerukt.
13:12
because Feyerabend was not actually saying
306
792464
2118
Feyerabend bedoelde niet
13:14
that in science anything goes.
307
794582
1950
dat in de wetenschap alles kan.
13:16
What he was saying was,
308
796532
1344
Hier komt dan ook het volledige citaat,
13:17
actually the full quotation is,
309
797876
2024
13:19
"If you press me to say
310
799900
2090
"Als u me prest om te zeggen
13:21
what is the method of science,
311
801990
1646
wat de methode van de wetenschap is,
13:23
I would have to say: anything goes."
312
803636
3629
moet ik zeggen: alles mag.”
13:27
What he was trying to say
313
807265
1078
Wat hij wilde zeggen,
13:28
is that scientists do a lot of different things.
314
808343
2567
is dat wetenschappers veel verschillende dingen doen.
13:30
Scientists are creative.
315
810910
2308
Wetenschappers zijn creatief.
13:33
But then this pushes the question back:
316
813218
2110
Maar dan kaatst deze vraag de bal terug:
13:35
If scientists don't use a single method,
317
815328
3471
“Als wetenschappers geen bepaalde methode gebruiken,
13:38
then how do they decide
318
818799
1899
hoe beslissen ze dan
13:40
what's right and what's wrong?
319
820698
1458
wat juist is en wat fout?”
13:42
And who judges?
320
822156
1894
En wie beoordeelt dat?
13:44
And the answer is, scientists judge,
321
824050
2080
Het antwoord is: wetenschappers,
13:46
and they judge by judging evidence.
322
826130
2883
en zij oordelen door naar het bewijsmateriaal te kijken.
13:49
Scientists collect evidence in many different ways,
323
829013
3409
Wetenschappers verzamelen op allerlei manieren bewijsmateriaal,
13:52
but however they collect it,
324
832422
1622
maar hoe ze het ook verzamelen,
13:54
they have to subject it to scrutiny.
325
834044
2577
het moet aan controle worden onderworpen.
13:56
And this led the sociologist Robert Merton
326
836621
2560
Dit bracht de socioloog Robert Merton ertoe
13:59
to focus on this question of how scientists
327
839181
2180
zich bezig te houden met de vraag hoe wetenschappers
14:01
scrutinize data and evidence,
328
841361
1679
gegevens en bewijzen onderzoeken.
14:03
and he said they do it in a way he called
329
843040
2808
Hij zei dat ze het doen door ‘georganiseerd scepticisme’.
14:05
"organized skepticism."
330
845848
1919
14:07
And by that he meant it's organized
331
847767
1884
Hij bedoelde dat het georganiseerd is
14:09
because they do it collectively,
332
849651
1478
omdat ze het collectief doen ,
14:11
they do it as a group,
333
851129
1629
ze doen het als groep,
14:12
and skepticism, because they do it from a position
334
852758
2816
en scepticisme, omdat ze het doen
14:15
of distrust.
335
855574
1454
vanuit een positie van wantrouwen.
14:17
That is to say, the burden of proof
336
857028
1962
Dat wil zeggen, de bewijslast
14:18
is on the person with a novel claim.
337
858990
2481
ligt bij de persoon met een nieuwe claim.
14:21
And in this sense, science is intrinsically conservative.
338
861471
3143
In deze zin is wetenschap intrinsiek conservatief.
14:24
It's quite hard to persuade the scientific community
339
864614
2572
De wetenschappelijke gemeenschap zal niet vlug zeggen
14:27
to say, "Yes, we know something, this is true."
340
867186
3711
"Ja, we weten iets, het is waar."
14:30
So despite the popularity of the concept
341
870897
2496
Ondanks de populariteit van het concept van paradigma-verschuivingen,
14:33
of paradigm shifts,
342
873393
1597
14:34
what we find is that actually,
343
874990
1284
zien we dat echt grote veranderingen in het wetenschappelijk denken
14:36
really major changes in scientific thinking
344
876274
2785
14:39
are relatively rare in the history of science.
345
879059
3720
relatief zeldzaam zijn in de geschiedenis van de wetenschap.
14:42
So finally that brings us to one more idea:
346
882779
3563
Dat brengt ons bij nog een idee:
14:46
If scientists judge evidence collectively,
347
886342
3708
doordat wetenschappers bewijs collectief beoordelen,
14:50
this has led historians to focus on the question
348
890050
2562
zijn historici zich gaan bezighouden
14:52
of consensus,
349
892612
1419
met de vraag van consensus.
14:54
and to say that at the end of the day,
350
894031
1895
Uiteindelijk is wetenschap, wetenschappelijke kennis,
14:55
what science is,
351
895926
1934
14:57
what scientific knowledge is,
352
897860
1670
14:59
is the consensus of the scientific experts
353
899530
3379
de consensus van wetenschappelijke deskundigen
15:02
who through this process of organized scrutiny,
354
902909
2154
die door dit proces van georganiseerde, collectieve controle,
15:05
collective scrutiny,
355
905063
2305
het bewijsmateriaal hebben beoordeeld
15:07
have judged the evidence
356
907368
1242
15:08
and come to a conclusion about it,
357
908610
2797
en tot een conclusie komen: ofwel ja, ofwel nee.
15:11
either yea or nay.
358
911407
2477
Dus kunnen we aan wetenschappelijke kennis denken
15:13
So we can think of scientific knowledge
359
913884
1724
15:15
as a consensus of experts.
360
915608
2052
als aan een consensus van deskundigen.
15:17
We can also think of science as being
361
917660
1772
We kunnen de wetenschap ook zien als een soort jury,
15:19
a kind of a jury,
362
919432
1578
15:21
except it's a very special kind of jury.
363
921010
2514
maar dan een heel speciaal soort jury.
15:23
It's not a jury of your peers,
364
923524
2104
Het is geen jury van collega's,
15:25
it's a jury of geeks.
365
925628
1896
maar een jury van geeks.
15:27
It's a jury of men and women with Ph.D.s,
366
927524
3634
Het is een jury van mannen en vrouwen met een doctorstitel,
15:31
and unlike a conventional jury,
367
931158
2442
en in tegenstelling tot een conventionele jury,
15:33
which has only two choices,
368
933600
1690
die slechts twee keuzes heeft,
15:35
guilty or not guilty,
369
935290
2685
schuldig of niet schuldig,
15:37
the scientific jury actually has a number of choices.
370
937975
3401
heeft de wetenschappelijke jury in feite meerdere keuzes.
15:41
Scientists can say yes, something's true.
371
941376
2784
Wetenschappers kunnen zeggen: “Ja, iets is waar.”
15:44
Scientists can say no, it's false.
372
944160
2580
Wetenschappers kunnen zeggen: “Nee, het klopt niet.”
15:46
Or, they can say, well it might be true
373
946740
2540
Of : “Goed, het kan waar zijn, maar we moeten er nog wat aan werken
15:49
but we need to work more and collect more evidence.
374
949280
3044
en meer bewijsmateriaal verzamelen.”
15:52
Or, they can say it might be true,
375
952324
1616
Ofwel: “Het zou waar kunnen zijn,
15:53
but we don't know how to answer the question
376
953940
1700
maar we zijn er nog niet uit,
15:55
and we're going to put it aside
377
955640
1310
houden het even in beraad en komen er later misschien op terug.”
15:56
and maybe we'll come back to it later.
378
956950
2923
15:59
That's what scientists call "intractable."
379
959873
4002
Dat is wat wetenschappers 'onbehandelbaar’ noemen.
16:03
But this leads us to one final problem:
380
963875
2606
Maar dit leidt ons naar een laatste probleem:
16:06
If science is what scientists say it is,
381
966481
2938
Als wetenschap is wat wetenschappers zeggen dat het is,
16:09
then isn't that just an appeal to authority?
382
969419
2541
gebruiken ze dan niet gewoon een gezagsargument?
16:11
And weren't we all taught in school
383
971960
1062
En leerden we niet op school
16:13
that the appeal to authority is a logical fallacy?
384
973022
3227
dat het gezagsargument een logische denkfout is?
16:16
Well, here's the paradox of modern science,
385
976249
3032
Hier heb je de paradox van de moderne wetenschap,
de paradox van de conclusie waartoe historici,
16:19
the paradox of the conclusion I think historians
386
979281
2272
16:21
and philosophers and sociologists have come to,
387
981553
2601
filosofen en sociologen zijn gekomen, om te zeggen
16:24
that actually science is the appeal to authority,
388
984154
3501
dat wetenschap wel beroep doet op autoriteit,
16:27
but it's not the authority of the individual,
389
987655
3776
maar niet op het gezag van het individu,
16:31
no matter how smart that individual is,
390
991431
2399
hoe slim die persoon dan ook mag zijn,
16:33
like Plato or Socrates or Einstein.
391
993830
3865
zoals een Plato, Socrates of Einstein.
16:37
It's the authority of the collective community.
392
997695
3114
Het is het gezag van de collectieve gemeenschap.
16:40
You can think of it is a kind of wisdom of the crowd,
393
1000809
2986
Je kan eraan denken als een soort wijsheid van de menigte,
16:43
but a very special kind of crowd.
394
1003795
4126
maar een zeer speciaal soort menigte.
16:47
Science does appeal to authority,
395
1007921
1890
Wetenschap doet beroep op autoriteit,
16:49
but it's not based on any individual,
396
1009811
2050
maar niet gebaseerd op één individu,
16:51
no matter how smart that individual may be.
397
1011861
2586
maakt niet uit hoe slim die persoon kan zijn.
16:54
It's based on the collective wisdom,
398
1014447
1751
Het is gebaseerd op de collectieve wijsheid,
16:56
the collective knowledge, the collective work,
399
1016198
2642
de collectieve kennis, het collectieve werk,
16:58
of all of the scientists who have worked
400
1018840
1898
van alle wetenschappers die eraan hebben gewerkt.
17:00
on a particular problem.
401
1020738
2717
Wetenschappers hebben een cultuur van collectief wantrouwen,
17:03
Scientists have a kind of culture of collective distrust,
402
1023455
2796
17:06
this "show me" culture,
403
1026251
2200
een ‘toon het me aan’-cultuur,
17:08
illustrated by this nice woman here
404
1028451
1950
hier geïllustreerd door deze aardige mevrouw
17:10
showing her colleagues her evidence.
405
1030401
3082
die aan haar collega's haar bewijsmateriaal toont.
Deze mensen zien er niet uit als echte wetenschappers.
17:13
Of course, these people don't really look like scientists,
406
1033483
1857
17:15
because they're much too happy.
407
1035340
1986
Ze staan er veel te tevreden bij.
17:17
(Laughter)
408
1037326
4012
(Gelach)
17:21
Okay, so that brings me to my final point.
409
1041338
4322
Oké, dat brengt me bij mijn laatste punt.
17:25
Most of us get up in the morning.
410
1045660
2648
We staan ‘s morgens op
17:28
Most of us trust our cars.
411
1048308
1410
en vertrouwen op onze auto's.
17:29
Well, see, now I'm thinking, I'm in Manhattan,
412
1049718
1542
Voor Manhattan is dit een slechte analogie,
17:31
this is a bad analogy,
413
1051260
1298
17:32
but most Americans who don't live in Manhattan
414
1052558
2824
maar de meeste Amerikanen die niet in Manhattan wonen,
17:35
get up in the morning and get in their cars
415
1055382
1738
springen ‘s morgens in hun auto's
17:37
and turn on that ignition, and their cars work,
416
1057120
2529
starten ze en hun auto's werken,
17:39
and they work incredibly well.
417
1059649
2001
ze werken zelfs ongelooflijk goed.
17:41
The modern automobile hardly ever breaks down.
418
1061650
2715
De moderne auto laat het zelden afweten.
17:44
So why is that? Why do cars work so well?
419
1064365
2783
Waarom? Waarom doen auto’s het zo goed?
17:47
It's not because of the genius of Henry Ford
420
1067148
2504
Niet door het genie van een Henry Ford,
17:49
or Karl Benz or even Elon Musk.
421
1069652
3091
Karl Benz of zelfs Elon Musk.
17:52
It's because the modern automobile
422
1072743
2142
Maar omdat de moderne auto
17:54
is the product of more than 100 years of work
423
1074885
5034
het product is van meer dan 100 jaar werk
17:59
by hundreds and thousands
424
1079919
1590
van honderden, duizenden, tienduizenden mensen.
18:01
and tens of thousands of people.
425
1081509
1336
18:02
The modern automobile is the product
426
1082845
2111
De moderne auto is het product
18:04
of the collected work and wisdom and experience
427
1084956
2789
van het verzamelde werk, wijsheid en ervaring
18:07
of every man and woman who has ever worked
428
1087745
2347
van iedere man en vrouw
die ooit aan een auto hebben gewerkt.
18:10
on a car,
429
1090092
1608
18:11
and the reliability of the technology is the result
430
1091700
2915
De betrouwbaarheid van de technologie is het resultaat
18:14
of that accumulated effort.
431
1094615
2683
van die geaccumuleerde inspanning.
18:17
We benefit not just from the genius of Benz
432
1097298
2857
Wij profiteren niet alleen van het genie van Benz, Ford en Musk,
18:20
and Ford and Musk
433
1100155
1066
18:21
but from the collective intelligence and hard work
434
1101221
2768
maar van de collectieve intelligentie en het harde werk van alle mensen
18:23
of all of the people who have worked
435
1103989
2251
18:26
on the modern car.
436
1106240
1670
die aan de moderne auto hebben gewerkt.
18:27
And the same is true of science,
437
1107910
2050
Hetzelfde geldt voor de wetenschap,
18:29
only science is even older.
438
1109960
2844
alleen is de wetenschap nog ouder.
18:32
Our basis for trust in science is actually the same
439
1112804
2574
Ons vertrouwen in de wetenschap is eigenlijk hetzelfde
18:35
as our basis in trust in technology,
440
1115378
2674
als ons vertrouwen in de technologie,
en hetzelfde als ons vertrouwen in alles:
18:38
and the same as our basis for trust in anything,
441
1118052
3987
het berust op ervaring.
18:42
namely, experience.
442
1122039
2278
Maar het moet geen blind vertrouwen zijn,
18:44
But it shouldn't be blind trust
443
1124317
1844
18:46
any more than we would have blind trust in anything.
444
1126161
2760
net zomin als we in alles blind moeten vertrouwen.
18:48
Our trust in science, like science itself,
445
1128921
2841
Ons vertrouwen in de wetenschap, zoals de wetenschap zelf,
18:51
should be based on evidence,
446
1131762
1913
moet gebaseerd zijn op bewijs,
18:53
and that means that scientists
447
1133675
1502
en dat betekent dat wetenschappers
18:55
have to become better communicators.
448
1135177
2048
beter moeten gaan communiceren.
18:57
They have to explain to us not just what they know
449
1137225
2887
Ze moeten ons niet alleen vertellen wat ze weten,
19:00
but how they know it,
450
1140112
1728
maar ook hoe ze het weten.
19:01
and it means that we have to become better listeners.
451
1141840
3890
Dat betekent dat wij betere luisteraars moeten worden.
19:05
Thank you very much.
452
1145730
1419
Heel hartelijk bedankt.
19:07
(Applause)
453
1147149
2303
(Applaus)
Over deze website

Deze site laat u kennismaken met YouTube-video's die nuttig zijn om Engels te leren. U ziet Engelse lessen gegeven door topdocenten uit de hele wereld. Dubbelklik op de Engelse ondertitels op elke videopagina om de video af te spelen. De ondertitels scrollen synchroon met het afspelen van de video. Heeft u opmerkingen of verzoeken, neem dan contact met ons op via dit contactformulier.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7