Finding happiness in body and soul | Eve Ensler

Vertaald door: Els De Keyser Nagekeken door: Christel Foncke

I bet you're worried.

Ik wed dat je je zorgen maakt.

(Laughter)

(Gelach)

I was worried.

Ik maakte me zorgen. Daarom maakte ik dit stuk.

That's why I began this piece.

I was worried about vaginas.

Ik maakte me zorgen over vagina's. Ik maakte me zorgen om wat we denken over vagina's,

I was worried what we think about vaginas

and even more worried that we don't think about them.

en nog veel meer omdat we er niet aan denken.

I was worried about my own vagina.

Ik maakte me zorgen over mijn eigen vagina.

It needed a context, a culture, a community of other vaginas.

Die had nood aan een context, een cultuur, een gemeenschap van vagina's.

There is so much darkness and secrecy surrounding them.

Ze zijn in zoveel duisternis en geheimen gehuld.

Like the Bermuda Triangle, nobody ever reports back from there.

Net de Bermudadriehoek, niemand brengt ooit een verslag mee naar huis.

(Laughter)

In the first place, it's not so easy to even find your vagina.

(Gelach)

Ten eerste is het niet zo makkelijk om je vagina zelfs maar te vinden.

Women go days, weeks, months, without looking at it.

Vrouwen brengen dagen, weken, maanden door zonder ernaar te kijken.

I interviewed a high-powered businesswoman;

Ik interviewde een machtige zakenvrouw.

she told me she didn't have time.

Ze zei me dat ze geen tijd had.

"Looking at your vagina," she said, "is a full day's work."

"Naar je vagina kijken," zei ze, "is een volledige dag werk."

(Laughter)

(Gelach)

"You've got to get down there on your back, in front of a mirror,

"Je moet op je rug gaan liggen, voor een spiegel,

full-length preferred.

liefst languit. Je moet in de perfecte positie gaan liggen,

You've got to get in the perfect position with the perfect light,

met het perfecte licht, dat dan beschaduwd wordt door de hoek waarin je ligt.

which then becomes shadowed by the angle you're at.

You're twisting your head up, arching your back, it's exhausting."

Je draait je hoofd omhoog, kromt je rug - het is een uitputtingsslag."

She was busy; she didn't have time.

Ze had het druk. Ze had geen tijd.

So I decided to talk to women about their vaginas.

Dus besloot ik vrouwen aan te spreken over hun vagina's.

They began as casual vagina interviews,

Het begon met ongedwongen vagina-interviews.

and they turned into vagina monologues.

Dat werden uiteindelijk de Vaginamonologen.

I talked with over 200 women.

Ik praatte met meer dan 200 vrouwen. Ik praatte met oudere vrouwen,

I talked to older women, younger women,

married women, lesbians, single women.

jongere, getrouwde, lesbische, alleenstaande vrouwen.

I talked to corporate professionals, college professors, actors, sex workers.

Ik praatte met professionals uit bedrijven, universiteitsprofessoren, actrices, sekswerkers.

I talked to African-American women, Asian-American women,

Ik praatte met Afrikaans-Amerikaanse vrouwen, Aziatisch-Amerikaanse,

Native-American women, Caucasian women, Jewish women.

Indiaanse, Kaukasische, Joodse vrouwen.

OK, at first women were a little shy, a little reluctant to talk.

OK, in het begin waren de vrouwen wat verlegen en aarzelend.

Once they got going, you couldn't stop them.

Maar eenmaal op dreef waren ze niet te stoppen.

Women love to talk about their vaginas, they do.

Vrouwen praten graag over hun vagina's, echt waar.

Mainly because no one's ever asked them before.

Vooral omdat niemand er ooit naar gevraagd heeft.

(Laughter)

Let's just start with the word "vagina" -- vagina, vagina.

(Gelach)

Laten we beginnen met het woord vagina -- vagina, vagina.

It sounds like an infection, at best.

Op z'n best klinkt het als een infectie. Misschien een medisch instrument.

Maybe a medical instrument.

"Hurry, nurse, bring the vagina!"

"Snel, verpleegster, geef me de vagina."

(Laughter)

Vagina, vagina, vagina.

(Gelach)

Vagina, vagina, vagina, het doet er niet toe hoe vaak

It doesn't matter how many times you say the word,

it never sounds like a word you want to say.

je het woord zegt, het klinkt nooit als een woord dat je graag zegt.

It's a completely ridiculous, totally un-sexy word.

Het is een volstrekt belachelijk, volkomen on-sexy woord.

If you use it during sex, trying to be politically correct,

Als je het gebruikt tijdens seks, om politiek correct te zijn --

"Darling, would you stroke my vagina,"

"Schat, wil je mijn vagina strelen?" -- dan is alle lust meteen over.

you kill the act right there.

(Laughter)

(Gelach)

I'm worried what we call them and don't call them.

Ik maak me zorgen om hoe we ze noemen en niet noemen.

In Great Neck, New York, they call it a Pussycat.

In Great Neck, New York, noemen ze ze een "pussycat".

A woman told me there her mother used to tell her,

Een vrouw zei me dat haar moeder haar vroeger zei:

"Don't wear panties, dear, underneath your pajamas.

"Schat, geen kousen dragen onder je pyjama,

You need to air out your Pussycat."

je moet je pussycat luchten."

(Laughter)

(Gelach)

In Westchester, they call it a Pooki,

In Westchestser zeggen ze "pooky", in New Jersey "twat".

in New Jersey, a twat.

There's Powderbox, derriere, a Pooky, a Poochi, a Poopi,

Verder poederdoos, derrière, pooky, poochy, poopy,

a Poopelu, a Pooninana, a Padepachetchki, a Pal, and a Piche.

poepeloe, poeninana, padepachetcki, pow en perzik.

(Laughter)

(Gelach)

There's Toadie, Dee Dee, Nishi, Dignity, Coochi Snorcher,

Verder toadie, dee dee, nishi, waardigheid, coochie snorcher, koeter,

Cooter, Labbe, Gladys Seagelman, VA,

labi, gladis siegelman, va, wiewie, hoerenplek, luierplek,

Wee wee, Horsespot, Nappy Dugout,

Mongo, Ghoulie, Powderbox, a Mimi in Miami,

mungo, ghoulie, poederdoos, mimi in Miami,

a Split Knish in Philadelphia ...

gesplitste knish -- Philadelphia -- en schmende, in de Bronx.

(Laughter)

and a Schmende in the Bronx.

(Laughter)

I am worried about vaginas.

(Gelach)

Ik maakte me zorgen over vagina's.

This is how the "Vagina Monologues" begins.

Zo beginnen de Vaginamonologen.

But it really didn't begin there.

Maar eigenlijk begon het niet daar, het begon met een gesprek met een vrouw.

It began with a conversation with a woman.

We were having a conversation about menopause,

We waren aan het praten over de menopauze,

and we got onto the subject of her vagina,

en we kwamen uit bij haar vagina --

which you'll do if you're talking about menopause.

wat gebeurt, als je over de menopauze praat.

And she said things that really shocked me about her vagina --

Ze vertelde me dingen over haar vagina die me echt schokten,

that it was dried-up and finished and dead --

dat ze uitgedroogd was en stuk en dood. Ik was geschokt.

and I was kind of shocked.

So I said to a friend casually,

Dus zei ik langs mijn neus weg tegen een vriendin: "Wat vind je van je vagina?"

"Well, what do you think about your vagina?"

And that woman said something more amazing,

Die vrouw gaf een nog verbazender antwoord,

and then the next woman said something more amazing,

en de volgende vrouw zei iets nog verbazenders,

and before I knew it, every woman was telling me

en voor ik het wist, zei iedere vrouw me

I had to talk to somebody about their vagina

dat ik met iemand moest praten die een fantastisch verhaal had over haar vagina.

because they had an amazing story,

Ik werd meegezogen in het vaginaspoor.

and I was sucked down the vagina trail.

(Laughter)

(Gelach)

And I really haven't gotten off of it.

Ik ben er niet meer van afgeraakt. Had je me verteld,

I think if you had told me when I was younger

toen ik jonger was, dat ik later in schoenwinkels zou staan

that I was going to grow up, and be in shoe stores,

and people would scream out, "There she is, the Vagina Lady!"

en dat mensen zouden schreeuwen "Daar is ze, Mevrouw Vagina!" --

I don't know that that would have been my life ambition.

Ik denk niet dat dat mijn levensdoel zou zijn geweest.

(Laughter)

(Gelach)

But I want to talk a little bit about happiness,

Ik wil het hebben over geluk en het verband

and the relationship to this whole vagina journey,

met deze vaginatocht.

because it has been an extraordinary journey

Het is een uitzonderlijke tocht geweest, die 8 jaar geleden begon.

that began eight years ago.

I think before I did the "Vagina Monologues,"

Voor ik aan de Vaginamonologen begon,

I didn't really believe in happiness.

geloofde ik volgens mij niet echt in geluk.

I thought that only idiots were happy, to be honest.

Eerlijk gezegd dacht ik dat alleen idioten gelukkig waren.

I remember when I started practicing Buddhism 14 years ago,

Toen ik veertien jaar geleden praktiserend boeddhist werd,

and I was told that the end of this practice was to be happy,

zeiden ze me dat het einddoel bestond in gelukkig zijn.

I said, "How could you be happy and live in this world of suffering

Ik zei': "Hoe kan je gelukkig zijn als je leeft in deze wereld van lijden,

and live in this world of pain?"

in deze wereld van pijn?" Ik verwarde geluk met een hoop andere dingen,

I mistook happiness for a lot of other things,

like numbness or decadence or selfishness.

zoals verdoving, decadentie en egoïsme.

And what happened through the course of the "Vagina Monologues"

Tijdens de Vaginamonologen, op die tocht,

and this journey is, I think I have come to understand

begon ik volgens mij iets meer

a little bit more about happiness.

te begrijpen over geluk.

There are three qualities I want to talk about.

Ik wil praten over drie kwaliteiten.

One is seeing what's right in front of you,

Eén: zien wat voor je ligt, erover praten,

and talking about it, and stating it.

het formuleren. Wat ik leerde door over de vagina te praten,

I think what I learned from talking about the vagina

and speaking about the vagina, is it was the most obvious thing --

is dat het het meest voor de hand liggende ding was --

it was right in the center of my body and the center of the world --

het zat in het midden van mijn lichaam en van de wereld --

and yet it was the one thing nobody talked about.

maar dat niettemin niemand erover praatte.

The second thing is that what talking about the vagina did

Het tweede effect van praten over de vagina,

is it opened this door which allowed me to see

is dat het een deur opende waardoor ik

that there was a way to serve the world to make it better.

een manier kon zien om de wereld een dienst te bewijzen.

And that's where the deepest happiness has actually come from.

Dat heeft het diepste geluk opgeleverd.

And the third principle of happiness, which I've realized recently:

Het derde geluksprincipe besef ik nog maar kort.

Eight years ago, this momentum and this energy, this "V-wave" started --

Acht jaar geleden begon dit momentum, deze energie, deze "V-golf".

and I can only describe it as a "V-wave" because, to be honest,

Ik kan het alleen als een "V-golf" beschrijven, omdat ik het

I really don't understand it completely; I feel at the service of it.

eerlijk gezegd niet helemaal begrijp. Ik sta ten dienste ervan.

But this wave started, and if I question the wave,

De golf is gestart. Als ik de golf in vraag zou stellen,

or try to stop the wave or look back at the wave,

of zou proberen de golf te stoppen, of erop terugkijk,

I often have the experience of whiplash

dan ervaar ik een whiplash

or the potential of my neck breaking.

waarbij mijn nek kan breken. Als ik meega op de golf,

But if I go with the wave,

and I trust the wave and I move with the wave,

en de golf vertrouw, en met de golf beweeg, dan bereik ik de volgende plek.

I go to the next place, and it happens logically and organically and truthfully.

Dat gebeurt logisch, organisch en waarachtig.

And I started this piece, particularly with stories and narratives,

Ik begon dit stuk met verhalen en vertellingen.

and I was talking to one woman and that led to another woman

Ik praatte met een vrouw, dat bracht me naar een andere vrouw,

and that led to another woman.

die weer naar een andere, en toen schreef ik de verhalen op

And then I wrote those stories down,

and I put them out in front of other people.

en legde ze voor aan andere mensen.

And every single time I did the show at the beginning,

In het begin gebeurde het bij elke show die ik gaf

women would literally line up after the show,

dat vrouwen letterlijk in de rij stonden na de show

because they wanted to tell me their stories.

omdat ze mij hun verhalen wilden vertellen.

And at first I thought, "Oh great, I'll hear about wonderful orgasms,

Eerst dacht ik: "Fantastisch, ik zal horen over heerlijke orgasmes,

geweldige sekslevens en de liefde van vrouwen voor hun vagina."

and great sex lives, and how women love their vaginas."

But in fact, that's not what women lined up to tell me.

In werkelijkheid was dat niet waarvoor ze in de rij stonden.

What women lined up to tell me was how they were raped,

Ze stonden in de rij om me te vertellen hoe ze verkracht waren,

and how they were battered, and how they were beaten,

en mishandeld, en geslagen,

and how they were gang-raped in parking lots,

over groepsverkrachtingen in parkings,

and how they were incested by their uncles.

en incest door hun ooms.

And I wanted to stop doing the "Vagina Monologues,"

Ik wilde stoppen met de Vaginamonologen

because it felt too daunting.

omdat het te overweldigend was. Ik voelde me een oorlogsfotograaf

I felt like a war photographer who takes pictures of terrible events,

die foto's van vreselijke dingen neemt, maar er niets aan doet.

but doesn't intervene on their behalf.

And so in 1997, I said, "Let's get women together.

Dus zei ik in 1997: "Laten we vrouwen samenbrengen.

What could we do with this information

Wat kunnen we doen met deze informatie over al die mishandelde vrouwen?

that all these women are being violated?"

And it turned out, after thinking and investigating,

Het bleek, na denkwerk en onderzoek,

that I discovered -- and the UN has actually said this recently --

dat ik ontdekte -- en de VN heeft het recent bevestigd --

that one out of every three women on this planet

dat één op drie vrouwen op deze planeet

will be beaten or raped in her lifetime.

tijdens haar leven geslagen of verkracht zal worden.

That's essentially a gender;

Dat gaat over een geslacht dat dé bron is voor de planeet, namelijk vrouwen.

that's essentially the resource of the planet, which is women.

So in 1997 we got all these incredible women together and we said,

In 1997 brachten we al deze ongelooflijke vrouwen samen en zeiden:

"How can we use the play, this energy, to stop violence against women?"

"Hoe kunnen we het stuk, deze energie, gebruiken om geweld tegen vrouwen te stoppen?"

And we put on one event in New York City, in the theater,

We organiseerden een evenement in het theater van New York City.

and all these great actors came -- from Susan Sarandon,

Er kwamen grote actrices -- van Susan Sarandon

to Glenn Close, to Whoopi Goldberg --

tot Glenn Close en Whoopi Gholdberg. Eén opvoering

and we did one performance on one evening,

op een avond bracht deze golf op gang, deze energie.

and that catalyzed this wave, this energy.

And within five years,

Binnen de vijf jaar begon iets uitzonderlijks voor te vallen.

this extraordinary thing began to happen.

One woman took that energy and she said, "I want to bring this wave,

Een vrouw nam deze energie op en zei: "Ik wil deze golf,

this energy, to college campuses,"

deze energie naar de universiteitscampussen brengen." Ze nam het stuk

and so she took the play and she said,

"Let's use the play and have performances once a year,

en zei: "Laten we het stuk gebruiken en het één keer per jaar

where we can raise money to stop violence against women

opvoeren. Zo halen we geld op om geweld tegen vrouwen te stoppen

in local communities all around the world."

in lokale gemeenschappen over de hele wereld."

And in one year, it went to 50 colleges, and then it expanded.

In één jaar tijd bereikte het 50 universiteiten. Het breidde zich uit.

And over the course of the last six years,

De jongste zes jaar heeft het zich verspreid

it's spread and it's spread and it's spread around the world.

en verspreid en verspreid over de hele wereld.

What I have learned is two things:

Ik heb twee dingen geleerd. Eén: de epidemie

one, that the epidemic of violence towards women is shocking; it's global;

van geweld tegen vrouwen is schokkend. Ze is globaal.

it is so profound and it is so devastating,

Ze is zo diep en vernietigend,

and it is so in every little pocket of every little crater,

zo in elk hoekje van elke kleine krater

of every little society that we don't even recognize it,

van elke kleine maatschappij dat we ze zelfs niet herkennen,

because it's become ordinary.

omdat ze gewoontjes is geworden. Deze reis heeft me naar Afghanistan gebracht,

This journey has taken me to Afghanistan,

where I had the extraordinary honor and privilege

waar ik de uitzonderlijke eer en het privilege had om te reizen

to go into parts of Afghanistan under the Taliban.

naar delen van Afghanistan onder te Taliban -- ik droeg een boerka.

I was dressed in a burqa and I went in with an extraordinary group,

Ik ging erheen met een uitzonderlijke groep,

called the Revolutionary Association of the Women of Afghanistan.

de Revolutionaire Vereniging van Afghaanse Vrouwen.

And I saw firsthand how women had been stripped

Ik zag met eigen ogen hoe vrouwen waren beroofd

of every single right that was possible to strip women of --

van elk recht waarvan je een vrouw kan beroven.

from being educated, to being employed,

Onderwijs krijgen, werk hebben,

to being actually allowed to eat ice cream.

de toelating hebben om een ijsje te eten.

For those of you who don't know,

Voor wie het niet wist, onder de Taliban was het eten van een ijsje verboden.

it was illegal to eat ice cream under the Taliban.

And I actually saw and met women who had been flogged

Ik zag en ontmoette vrouwen die zweepslagen hadden gekregen

for being caught eating vanilla ice cream.

omdat ze betrapt waren op het eten van een vanille-ijsje.

I was taken to the secret ice cream-eating place in a little town,

Ze namen me mee naar de geheime ijsjeseetplek in een kleine stad.

where we went to a back room, and women were seated

We gingen naar een achterkamertje. De vrouwen gingen zitten.

and a curtain was pulled around us, and they were served vanilla ice cream.

Er werd een gordijn om ons dichtgetrokken, en we kregen vanilla-ijs.

And women lifted their burqas and ate this ice cream.

De vrouwen lichtten hun boerka's op en aten het ijs.

And I don't think I ever understood pleasure until that moment,

Ik denk dat ik tot op dat moment geen notie had van genot,

and how women have found a way to keep their pleasure alive.

en hoe vrouwen een manier vonden om hun genot in leven te houden.

It has taken me, this journey, to Islamabad,

Deze reis bracht me naar Islamabad, waar ik

where I have witnessed and met women with their faces melted off.

vrouwen zag wiens gezicht eraf gesmolten was.

It has taken me to Juarez, Mexico, where I was a week ago,

Ik ging naar Juarez, Mexico, waar ik vorige week was.

where I have literally been there in parking lots,

Ik was letterlijk in parkings

where bones of women have washed up

waar vrouwenbeenderen aanspoelden en gedumpt waren

and been dumped next to Coca-Cola bottles.

naast colaflesjes.

It has taken me to universities all over this country,

Ik ging naar universiteiten

where girls are date-raped and drugged.

over het hele land, waar meisjes verdoofd en ge-dateraped worden.

I have seen terrible, terrible, terrible violence.

Ik heb vreselijk, vreselijk, vreselijk geweld gezien.

But I have also recognized, in the course of seeing that violence,

Maar bij het zien van dat geweld, heb ik ook erkend

that being in the face of things and seeing actually what's in front of us

dat de dingen onder ogen zien, en zien

wat er aan de hand is, het middel is tegen depressie en tegen het gevoel

is the antidote to depression,

and to a feeling that one is worthless and has no value.

dat je waardeloos bent.

Because before the "Vagina Monologues,"

Voor de Vaginamonologen

I will say that 80 percent of my consciousness was closed off

zou ik zeggen dat 80% van mijn bewustzijn, afgesloten was

to what was really going on in this reality,

voor wat er echt gebeurt in deze realiteit.

and that closing-off closed off my vitality and my life energy.

Door dit af te sluiten, sloot ik ook mijn vitaliteit en levensenergie af.

What has also happened is in the course of these travels --

Wat er verder gebeurde tijdens deze reizen --

and it's been an extraordinary thing --

echt een uitzonderlijk gebeuren -- is dat ik op elke plek

is that every single place that I have gone to in the world,

waar ik kwam op de wereld, een nieuwe soort heb ontmoet.

I have met a new species.

And I really love hearing about all these species at the bottom of the sea.

Ik hoor graag vertellen over de soorten op de bodem van de zee.

And I was thinking about how being with these extraordinary people

Ik dacht na hoe het is om te vertoeven bij deze

uitzonderlijke mensen op dit bijzondere panel.

on this particular panel,

that it's beneath, beyond and between,

Het gaat hier over "lager, verder en ertussen",

and the vagina kind of fits into all those categories.

en de vagina past in zowat al deze categorieën.

(Laughter)

(Gelach)

But one of the things I've seen is this species --

Eén van de dingen die ik heb gezien, is een soort --

and it is a species, and it is a new paradigm,

een nieuw paradigma,

and it doesn't get reported in the press or in the media

waarover niet bericht wordt in de pers of in de media.

because I don't think good news ever is news,

Want goed nieuws is nooit nieuws.

and I don't think people who are transforming the planet

Mensen die de planeet veranderen

are what gets the ratings on TV shows.

zijn niet diegenen die de beste waarderingscijfers krijgen op TV.

But every single country I have been to --

In elk land waar ik ben geweest -- de afgelopen 6 jaren

and in the last six years, I've been to about 45 countries,

waren dat ongeveer 45 landen, en vele kleine dorpjes en steden --

and many tiny little villages and cities and towns --

I have seen something what I've come to call "vagina warriors."

heb ik wat ik "vaginakrijgers" noem gezien.

A "vagina warrior" is a woman, or a vagina-friendly man,

Een vaginakrijger is een vrouw, of een vaginavriendelijke man,

who has witnessed incredible violence or suffered it,

die ongelooflijk geweld heeft gezien of ervaren.

and rather than getting an AK-47 or a weapon of mass destruction

Liever dan zich een AK-47 te zoeken of een massavernietigingswapen

or a machete,

of een machete, houden ze het geweld vast in hun lichaam.

they hold the violence in their bodies;

they grieve it; they experience it; and then they go out

Ze betreuren het, ze ervaren het, en dan gaan ze naar buiten

and devote their lives to making sure it doesn't happen to anybody else.

om hun leven te wijden aan voorkomen dat anderen hetzelfde overkomt.

I have met these women everywhere on the planet,

Ik heb deze vrouwen overal op deze planeet ontmoet.

and I want to tell a few stories,

Ik wil een paar verhalen vertellen, omdat ik geloof dat

because I believe that stories are the way that we transmit information,

we met verhalen informatie overbrengen,

where it goes into our bodies.

die in ons lichaam terechtkomt. Volgens mij is één van de

And I think one of the things about being at TED that's been very interesting

interessante dingen aan op TED zijn,

is that I live in my body a lot,

dat ik veel in mijn lichaam leef, en nog weinig in mijn hoofd.

and I don't live in my head very much anymore.

And this is a very heady place.

Dit is een erg hoofdelijke plek.

And it's been really interesting to be in my head

Het is heel interessant geweest om in mijn hoofd te leven.

for the last two days; I've been very disoriented --

De afgelopen twee dagen was ik nogal gedesoriëntieerd.

(Laughter)

(Gelach)

because I think the world, the V-world, is very much in your body.

Want de V-wereld zit volgens mij erg in je lichaam.

It's a body world, and the species really exists in the body.

Het is een lichaamswereld. De soort bestaat in het lichaam.

And I think there's a real significance in us attaching our bodies to our heads,

Volgens mij is het echt significant dat we

ons lichaam aan ons hoofd bevestigen. Die scheiding

that that separation has created a divide

heeft een kloof gecreëerd die bedoeling vaak van intentie scheidt.

that is often separating purpose from intent.

And the connection between body and head

De connectie tussen lichaam en hoofd verenigt die dingen weer.

often brings those things into union.

I want to talk about three particular people that I've met,

Ik wil over drie bijzondere mensen vertellen

vagina warriors, who really transformed my understanding

die ik heb ontmoet, vaginakrijgers die een transformatie betekenden van

of this whole principle and species,

mijn begrip van dit principe en deze soort.

and one is a woman named Marsha Lopez.

Eén vrouw heet Marsha Lopez.

Marsha Lopez was a woman I met in Guatemala.

Marsha Lopez is een vrouw die ik in Guatemala ontmoette.

She was 14 years old, and she was in a marriage

Ze was 14 jaar oud. Ze was getrouwd.

and her husband was beating her on a regular basis.

Haar echtgenoot mishandelde haar regelmatig.

And she couldn't get out,

Ze kon niet ontsnappen, omdat ze verslaafd was aan de relatie

because she was addicted to the relationship,

and she had no money.

en geen geld had. Haar zusje was jonger dan zij.

Her sister was younger than her, and she applied --

we had a "Stop Rape" contest a few years ago in New York --

Enkele jaren geleden hielden we een "stop verkrachting"-wedstrijd in New York.

and she applied, hoping that she would become a finalist

Het zusje deed mee, in de hoop dat ze finaliste zou worden

and she could bring her sister.

en haar zus mocht meebrengen.

She did become a finalist; she brought Marsha to New York.

Ze haalde de finale en ze bracht Marsha naar New York.

And at that time,

Toen hielden we een uitzonderlijke V-Dag

we did this extraordinary V-Day at Madison Square Garden,

op Madison Square Garden. De hele dome vol testosteron was uitverkocht.

where we sold out the entire testosterone-filled dome --

18,000 people standing up to say "Yes" to vaginas,

18.000 mensen stonden op om

"ja" te zeggen tegen vagina's, wat een ongelooflijke transformatie was.

which was really a pretty incredible transformation.

And she came, and she witnessed this,

Ze kwam, ze zag dit en ze besloot

and she decided that she would go back and leave her husband,

terug te gaan, haar echtgenoot te verlaten

and that she would bring V-Day to Guatemala.

en V-Dag naar Guatemala te brengen.

She was 21 years old.

Ze was 21 jaar oud. Ik ging naar Guatemala, en ze had het Nationaal

I went to Guatemala and she had sold out the National Theater of Guatemala.

Theater van Guatemala helemaal uitverkocht.

And I watched her walk up on stage in her red short dress and high heels,

Ik zag haar het podium opkomen in haar korte rode jurkje, hoge hakken,

and she stood there and said, "My name is Marsha.

en ze stond daar en zei: "Ik heet Marsha.

Ik werd vijf jaar lang geslagen door mijn man.

I was beaten by my husband for five years. He almost murdered me.

Hij vermoordde mij bijna. Ik ben weggegaan. Dat kan jij ook."

I left and you can, too."

And the entire 2,000 people went absolutely crazy.

De 2.000 aanwezigen gingen door het dak.

There's a woman named Esther Chávez who I met in Juarez, Mexico.

Er is een vrouw genaamd Esther Chavez

die ik ontmoette in Juarez, Mexico. Esther Chavez

And Esther Chávez was a brilliant accountant in Mexico City.

was een briljante accountant in Mexico City. Ze was 72 jaar

She was 72 years old and she was planning to retire.

en was van plan met pensioen te gaan.

She went to Juarez to take care of an ailing aunt,

Ze ging naar Juarez om voor een zieke tante te zorgen. Terwijl ze dat deed,

and in the course of it, she began to discover what was happening

begon ze te ontrafelen wat er gebeurde met de vermoorde

to the murdered and disappeared women of Juarez.

en verdwenen vrouwen uit Juarez.

She gave up her life; she moved to Juarez.

Ze gaf haar leven op. Ze verhuisde naar Juarez.

She started to write the stories which documented the disappeared women.

Ze begon de verhalen te schrijven die de verdwenen vrouwen beschreven.

300 women have disappeared in a border town because they're brown and poor.

300 vrouwen zijn verdwenen

in een grensstad omdat ze bruin en arm zijn.

There has been no response to the disappearance,

Er is geen reactie geweest op de verdwijning.

and not one person has been held accountable.

Niet één mens is verantwoordelijk gesteld.

She began to document it.

Ze begon te documenteren. Ze opende een centrum genaamd "Casa Amiga".

She opened a center called Casa Amiga, and in six years,

she has literally brought this to the consciousness of the world.

Op zes jaar tijd heeft ze de wereld

letterlijk een geweten geschopt.

We were there a week ago,

We waren er een week geleden. Er waren 7.000 mensen op de straat.

when there were 7,000 people in the street, and it was truly a miracle.

Het was een wonder. Terwijl we door de straten liepen,

And as we walked through the streets,

the people of Juarez, who normally don't even come into the streets,

stonden de mensen uit Juarez, die normaal zelfs niet op straat komen,

because the streets are so dangerous,

omdat de straten zo gevaarlijk zijn, daar letterlijk te wenen,

literally stood there and wept,

to see that other people from the world had showed up

toen ze zagen dat andere mensen uit de wereld waren opgedaagd

for that particular community.

ten voordele van die specifieke gemeenschap.

There's another woman, named Agnes.

Er is nog een vrouw, Agnes. Voor mij is Agnes

And Agnes, for me, epitomizes what a vagina warrior is.

de essentie van wat een vaginakrijger is.

I met her three years ago in Kenya.

Ik ontmoette haar drie jaar geleden in Kenya. Agnes was verminkt als meisje.

And Agnes was mutilated as a little girl;

she was circumcised against her will when she was 10 years old,

Ze werd tegen haar wil besneden

toen ze 10 jaar oud was. Ze nam de beslissing

and she really made a decision

that she didn't want this practice to continue anymore in her community.

dat ze niet wilde dat deze praktijk bleef bestaan in haar gemeenschap.

So when she got older, she created this incredible thing:

Toen ze ouder werd, maakte ze dit ongelooflijke ding.

it's an anatomical sculpture of a woman's body, half a woman's body.

Het is een anatomische sculptuur van het lichaam van een vrouw, een half lichaam.

And she walked through the Rift Valley,

Ze liep door de Riftvallei. Ze had

and she had vagina and vagina replacement parts,

een vagina en vagina-vervangstukken. Ze leerde

where she would teach girls and parents and boys and girls

meisjes en ouders en jongens en meisjes hoe een gezonde vagina eruit ziet,

what a healthy vagina looks like, and what a mutilated vagina looks like.

en hoe een verminkte vagina eruit ziet. Tijdens haar reizen

And in the course of her travel --

she walked literally for eight years through the Rift Valley,

liep ze letterlijk acht jaar lang door de Riftvallei,

through dust, through sleeping on the ground,

in het stof. Ze sliep op de grond, want de Masai zijn nomaden.

because the Maasai are nomads,

and she would have to find them, and they would move,

Ze moest ze letterlijk vinden. Ze verhuisden,

and she would find them again --

en ze vond ze opnieuw. Ze redde 1.500 meisjes van de verminking.

she saved 1,500 girls from being cut.

And in that time, she created an alternative ritual,

In die tijd creëerde ze een alternatief ritueel, een overgangsritueel

which involved girls coming of age without the cut.

voor meisjes zonder besnijdenis.

When we met her three years ago,

Toen we haar drie jaar geleden ontmoetten,

we said, "What could V-Day do for you?"

zeiden we: "Wat kan V-dag voor je doen?"

And she said, "Well, if you got me a jeep, I could get around a lot faster."

Ze zei: "Als je me een Jeep bezorgde, zou ik sneller rondkomen."

(Laughter)

(Gelach)

So we bought her a jeep.

Dus kochten we haar een Jeep. In het jaar waarin ze de Jeep kreeg,

And in the year that she had the jeep, she saved 4,500 girls from being cut.

redde ze 4.500 meisjes van de besnijdenis. Toen zeiden we:

So we said to her, "What else could we do for you?"

"Agnes, wat kunnen we nog voor je doen?" Ze zei:

She said, "Well, Eve, if you gave me some money,

"Eve, weet je, als je mij wat geld gaf,

I could open a house and girls could run away,

zou ik een huis kunnen openen en zouden meisjes kunnen weglopen en gered worden."

and they could be saved."

And I want to tell this little story about my own beginnings,

Ik wil dit verhaaltje vertellen over mijn eigen begin,

because it's very interrelated to happiness and Agnes.

want het heeft veel te maken met geluk, en met Agnes.

When I was a little girl -- I grew up in a wealthy community;

Toen ik een klein meisje was -- ik groeide op

in een rijk milieu, de blanke hogere middenklasse --

it was an upper-middle class white community,

and it had all the trappings and the looks

met alle valkuilen

en het uitzicht op een keurig, prachtig, fantastisch leven.

of a perfectly nice, wonderful, great life.

And everyone was supposed to be happy in that community,

Iedereen werd verondersteld gelukkig te zijn in die gemeenschap.

and, in fact, my life was hell.

Maar mijn leven was een hel. Mijn vader was alcoholicus

I lived with an alcoholic father

who beat me and molested me, and it was all inside that.

en sloeg en mishandelde me. Dat zat allemaal vanbinnen.

And always as a child I had this fantasy that somebody would come and rescue me.

Als kind had ik altijd die droom dat iemand me zou kunnen redden.

And I actually made up a little character whose name was Mr. Alligator.

Ik fantaseerde over een personage dat Meneer Alligator heette.

I would call him up when things got really bad,

Ik belde hem als het echt te bar werd.

and say it was time to come and pick me up.

Ik zei dat het tijd was om me te komen oppikken.

And I would pack a little bag and wait for Mr. Alligator to come.

Ik pakte mijn koffertje en wachtte op de komst van Meneer Alligator.

Now, Mr. Alligator never did come,

Meneer Alligator kwam nooit,

but the idea of Mr. Alligator coming actually saved my sanity

maar de gedachte aan de komst van Meneer Alligator hield me gezond

and made it OK for me to keep going,

en zorgde dat ik verder kon. Want ik geloofde

because I believed, in the distance,

dat in de verte iemand op komst was om me te redden.

there would be someone coming to rescue me.

Cut to 40-some odd years later,

Over naar ongeveer 40 jaar later. We gaan naar Kenya.

we go to Kenya, and we're walking,

We lopen. We komen bij de opening van dit huis.

we arrive at the opening of this house.

And Agnes hadn't let me come to the house for days,

Agnes had me al een paar dagen niet naar het huis laten komen

because they were preparing this whole ritual.

omdat ze een ritueel voorbereidden.

Ik wil jullie een mooi verhaal vertellen. Toen Agnes begon

I want to tell you a great story.

When Agnes first started fighting

met haar strijd tegen genitale verminking in haar gemeenschap,

to stop female genital mutilation in her community,

she had become an outcast, and she was exiled and slandered,

werd ze verstoten, verbannen en belasterd.

and the whole community turned against her.

De hele gemeenschap keerde zich tegen haar.

But being a vagina warrior, she kept going,

Maar ze was een vaginakrijger, en ze zette door.

and she kept committing herself to transforming consciousness.

Ze bleef zich inzetten voor een omvorming van het bewustzijn.

And in the Maasai community,

In de Masaigemeenschap zijn geiten en koeien het meest waardevolle bezit.

goats and cows are the most valued possession.

They're like the Mercedes-Benz of the Rift Valley.

Ze zijn de Mercedessen van de Riftvallei.

And she said two days before the house opened,

Ze zei dat twee dagen voor de opening van het huis, twee verschillende mensen

two different people arrived to give her a goat each,

haar elk een geit waren komen aanbieden. Ze zei:

and she said to me,

"I knew then that female genital mutilation would end one day in Africa."

"Toen wist ik dat genitale verminking van meisjes op een dag zou eindigen in Afrika."

Anyway, we arrived, and when we arrived,

Toen we aankwamen,

there were hundreds of girls dressed in red homemade dresses --

waren er honderden meisjes in het rood, in zelfgemaakte jurkjes --

which is the color of the Maasai and the color of V-Day --

rood is de kleur van de Masai en de kleur van V-Dag.

and they greeted us.

Ze begroetten ons. Ze hadden liedjes gemaakt

They had made up these songs that they were singing,

over het einde van het lijden

about the end of suffering and the end of mutilation,

en het einde van de verminking. Ze leidden ons langs het pad.

and they walked us down the path.

It was a gorgeous day in the African sun,

Het was een fantastische dag in de Afrikaanse zon.

and the dust was flying and the girls were dancing,

Het stof woei op. De meisjes dansten.

and there was this house, and it said, "V-Day Safe House for the Girls."

Daar stond dat huis, met het opschrift "V-Dag Vluchthuis voor Meisjes".

And it hit me in that moment that it had taken 47 years,

Op dat moment trof het me dat het 47 jaar had geduurd,

but that Mr. Alligator had finally shown up.

maar dat Meneer Alligator eindelijk was opgedaagd.

And he had shown up, obviously,

Hij was opgedaagd in een vorm die ik niet onmiddellijk had begrepen,

in a form that it took me a long time to understand,

which is that when we give in the world what we want the most,

namelijk: als we in de wereld

weggeven wat we het liefste willen, dan helen we het gebroken stuk van onszelf.

we heal the broken part inside each of us.

And I feel, in the last eight years,

Ik heb de laatste 8 jaar het gevoel

that this journey -- this miraculous vagina journey --

dat deze tocht, deze miraculeuze vaginatocht,

has taught me this really simple thing,

me dit simpele dingetje heeft geleerd: dat geluk uit actie bestaat,

which is that happiness exists in action;

it exists in telling the truth and saying what your truth is;

uit de waarheid vertellen en vertellen wat je waarheid is,

and it exists in giving away what you want the most.

uit weggeven wat je het liefste wil.

And I feel that knowledge and that journey

Voor mij is die wetenschap en die tocht

has been an extraordinary privilege,

een uitzonderlijk privilege geweest.

and I feel really blessed

Ik voel me bevoorrecht dat ik dit vandaag met jullie heb kunnen delen.

to have been here today to communicate that to you.

Thank you very much.

Heel veel dank.

(Applause)

(Applaus)