Wes Moore: How to talk to veterans about the war

Vertaald door: Heleen van Maanen Nagekeken door: Axel Saffran

I'm excited to be here to speak about vets,

Ik ben blij om hier over veteranen te praten,

because I didn't join the Army

want ik ging niet het leger in

because I wanted to go to war.

omdat ik oorlog wilde voeren.

I didn't join the Army because I had a lust

Ik ging niet het leger in, omdat ik zo nodig

or a need to go overseas and fight.

in het buitenland wilde vechten.

Frankly, I joined the Army because

Eerlijk gezegd, ging ik het leger in,

college is really damn expensive,

omdat de universiteit erg duur is

and they were going to help with that,

en het leger me daarbij zou helpen.

and I joined the Army because

Ik ging het leger in,

it was what I knew,

omdat ik niets anders kende

and it was what I knew that I thought I could do well.

en omdat ik dacht dat ik er goed in zou zijn.

I didn't come from a military family.

Ik kom niet uit een militaire familie.

I'm not a military brat.

Ik ben geen soldatenkind.

No one in my family ever had joined the military at all,

Niemand in mijn familie was ooit in het leger geweest

and how I first got introduced to the military

en mijn eerste kennismaking met het soldatenleven

was when I was 13 years old

kwam op mijn 13e, toen ik naar een militaire school werd gestuurd.

and I got sent away to military school,

because my mother had been threatening me

Mijn moeder had sinds mijn achtste

with this idea of military school ever since I was eight years old.

met de militaire school gedreigd.

I had some issues when I was coming up,

Ik had wat problemen toen ik opgroeide

and my mother would always tell me, she's like,

en mijn moeder waarschuwde me altijd:

"You know, if you don't get this together,

"Als je je niet herpakt,

I'm going to send you to military school."

ga je naar die school."

And I'd look at her, and I'd say, "Mommy,

Dan keek ik haar aan en zei:

I'll work harder."

"Mam, ik zal beter mijn best doen."

And then when I was nine years old,

Toen ik 9 jaar was,

she started giving me brochures to show me she wasn't playing around,

gaf ze me brochures als waarschuwing.

so I'd look at the brochures, and I'm like,

Ik keek er dan naar en zei:

"Okay, Mommy, I can see you're serious, and I'll work harder."

"Oké mam, ik zal beter mijn best doen."

And then when I was 10 and 11,

Als 10- en 11-jarige

my behavior just kept on getting worse.

bleef mijn gedrag steeds slechter worden.

I was on academic and disciplinary probation

Ik kreeg waarschuwingen en proefperiodes van school

before I hit double digits,

nog voor ik tien was

and I first felt handcuffs on my wrists

en werd voor het eerst in de boeien geslagen

when I was 11 years old.

toen ik 11 jaar oud was.

And so when I was 13 years old,

En toen ik 13 werd

my mother came up to me, and she was like,

kwam mijn moeder naar me toe en zei:

"I'm not going to do this anymore.

"Ik doe dit niet meer.

I'm going to send you to military school."

Ik stuur je naar die school."

And I looked at her, and I said, "Mommy,

Ik keek haar aan en zei:

I can see you're upset, and I'm going to work harder."

"Mamma, ik zie dat je boos bent en ik zal beter mijn best doen."

And she was like, "No, you're going next week."

Waarop ze zei: "Nee, je gaat volgende week."

And that was how I first got introduced

Zo maakte ik voor het eerst kennis

to this whole idea of the military,

met het militaire leven,

because she thought this was a good idea.

omdat zij het een goed idee vond.

I had to disagree with her wholeheartedly

Ik was het echt met haar oneens

when I first showed up there,

toen ik er net was.

because literally in the first four days,

Want in de eerste 4 dagen

I had already run away five times from this school.

was ik al 5 keer van school weggelopen.

They had these big black gates that surrounded the school,

De school had een groot, zwart hek,

and every time they would turn their backs,

en elke keer dat ze niet keken,

I would just simply run out of the black gates

rende ik de poort uit,

and take them up on their offer that if we don't want to be there,

want ze zeiden: als je dit niet wilt

we can leave at any time.

dan mag je zo weggaan.

So I just said, "Well, if that's the case,

Dus dacht ik: "Wel in dat geval,

then I'd like to leave." (Laughter)

zou ik graag vertrekken." (Gelach)

And it never worked.

Maar het werkte nooit.

And I kept on getting lost.

En ik verdwaalde steeds.

But then eventually,

Maar uiteindelijk,

after staying there for a little while,

nadat ik er een tijdje was geweest,

and after the end of that first year

aan het eind van mijn eerste jaar op deze militaire school,

at this military school,

I realized that I actually was growing up.

besefte ik dat ik volwassen werd.

I realized the things that I enjoyed about this school

Ik besefte dat de dingen waarvan ik genoot

and the thing that I enjoyed about the structure

binnen deze school en deze structuur,

was something that I'd never found before:

iets waren wat ik nooit eerder had gekend:

the fact that I finally felt like I was part of something bigger,

het feit dat ik deel uitmaakte van iets groters, van een team,

part of a team, and it actually mattered to people

dat het anderen kon schelen

that I was there,

dat ik daar was.

the fact that leadership wasn't just a punchline there,

Het feit dat leiderschap daar geen slogan was,

but that it was a real, actually core part

maar dat het aan de basis lag

van mijn hele ervaring.

of the entire experience.

And so when it was time for me to actually

Toen ik op het punt stond

finish up high school,

mijn middelbare school af te maken,

I started thinking about what I wanted to do,

ging ik nadenken wat ik wilde doen.

and just like probably most students,

Net zoals de meeste studenten

had no idea what that meant or what I wanted to do.

had ik geen idee wat dat betekende of wat ik wilde doen.

And I thought about the people who I

Ik dacht na over de mensen

respected and admired.

die ik respecteerde en bewonderde.

I thought about a lot of the people,

Ik dacht veel aan mensen,

in particular a lot of the men, in my life

voornamelijk mannen, in mijn leven

who I looked up to.

tegen wie ik opkeek.

They all happened to wear the uniform

Ze droegen allemaal het uniform

of the United States of America,

van de Verenigde Staten van Amerika.

so for me, the question and the answer

Dus voor mij werden de vraag en het antwoord heel eenvoudig.

really became pretty easy.

The question of what I wanted to do

De vraag wat ik wilde doen,

was filled in very quickly with saying,

was snel beantwoord:

I guess I'll be an Army officer.

ik denk dat ik legerofficier word.

So the Army then went through this process

Het leger startte een procedure

and they trained me up,

en begon me te trainen.

and when I say I didn't join the Army

Ik wilde niet bij het leger,

because I wanted to go to war,

omdat ik oorlog wilde voeren.

the truth is, I joined in 1996.

Maar ik trad toe in 1996.

There really wasn't a whole lot going on.

Toen was er niet zo veel gaande.

I didn't ever feel like I was in danger.

Ik had nooit het gevoel dat er gevaar was.

When I went to my mom,

Ik ging in het leger op mijn 17e

I first joined the Army when I was 17 years old,

so I literally needed parental permission

en had dus haar toestemming nodig --

to join the Army,

so I kind of gave the paperwork to my mom,

en toen ik haar de papieren gaf,

and she just assumed it was kind of like military school.

dacht zij dat het zoals school zou zijn.

She was like, "Well, it was good for him before,

Ze dacht: "Het was goed,

so I guess I'll just let him keep doing it,"

dus hij kan het beter blijven doen."

having no idea that the paperwork that she was signing

Zonder te beseffen dat de papieren die ze ondertekende,

was actually signing her son up

betekenden dat haar zoon

to become an Army officer.

een legerofficier zou worden.

And I went through the process,

Ik doorliep de procedures

and again the whole time still just thinking,

en ik dacht nog steeds:

this is great, maybe I'll serve on a weekend,

geweldig, ik dien misschien in het weekend

or two weeks during the year, do drill,

of twee weken per jaar, doe mee aan oefeningen.

and then a couple years after I signed up,

Maar een paar jaar later,

a couple years after my mother signed those papers,

een paar jaar nadat mijn moeder had getekend,

the whole world changed.

veranderde de hele wereld.

And after 9/11, there was an entirely new context

Na 9/11 veranderde de context helemaal

about the occupation that I chose.

van het beroep dat ik gekozen had.

When I first joined, I never joined to fight,

Toen ik me aansloot, was dat niet om te vechten,

but now that I was in,

maar nu ik erin zat,

this is exactly what was now going to happen.

was dat precies wat er ging gebeuren.

And I thought about so much about the soldiers

Ik dacht zo veel aan de soldaten

who I eventually had to end up leading.

die ik uiteindelijk moest leiden.

I remember when we first, right after 9/11,

Ik herinner me hoe ik 3 weken na 9/11

three weeks after 9/11, I was on a plane heading overseas,

in een vliegtuig de oceaan over vloog,

but I wasn't heading overseas with the military,

maar niet richting het leger.

I was heading overseas because I got a scholarship

Ik had een beurs gekregen

to go overseas.

in het buitenland.

I received the scholarship to go overseas

Ik had een beurs gekregen

and to go study and live overseas,

om in het buitenland te studeren.

and I was living in England and that was interesting,

Ik woonde in Engeland, best interessant,

but at the same time, the same people who

maar tegelijkertijd

I was training with,

gingen de mensen met wie ik getraind had,

the same soldiers that I went through all my training with,

de soldaten met wie ik altijd getraind had

and we prepared for war,

ter voorbereiding op een oorlog ...

they were now actually heading over to it.

zij gingen er nu ook echt naartoe.

They were now about to find themselves

Zij gingen nu naar plaatsen toe

in the middle of places the fact is

die de overgrote meerderheid van de mensen

the vast majority of people,

the vast majority of us as we were training,

en de meesten van óns tijdens de training

couldn't even point out on a map.

niet eens op een kaart konden aanwijzen.

I spent a couple years finishing graduate school,

Het duurde een paar jaar voor ik afstudeerde

and the whole entire time while I'm sitting there

en de hele tijd dat ik

in buildings at Oxford

in Oxfords gebouwen doorbracht,

that were literally built hundreds of years

die waren gebouwd honderden jaren voordat de VS werden gesticht,

before the United States was even founded,

and I'm sitting there talking to dons

praatte ik met professoren

about the assassination of Archduke Ferdinand,

over de aanslag op Aartshertog Ferdinand

and how that influenced the start of World War I,

en hoe dat het begin van WOI had ingeluid,

where the entire time my heart and my head

terwijl mijn hart en gedachten steeds

were on my soldiers

bij mijn soldaten waren,

who were now throwing on Kevlars

die nu Kevlar helmen opzetten, hun kogelvrije vesten grepen,

and grabbing their flak vests

and figuring out how exactly do I change around

en uitvisten hoe je munitie vervangt

or how exactly do I clean a machine gun

of hoe je een machinegeweer schoonmaakt

in the darkness.

in het donker.

That was the new reality.

Dat was de nieuwe realiteit.

By the time I finished that up and I rejoined

Toen ik klaar was en me bij mijn eenheid voegde

my military unit and we were getting ready to deploy to Afghanistan,

en we ons klaarmaakten voor Afghanistan,

there were soldiers in my unit who were now

waren er soldaten in mijn eenheid

on their second and third deployments

op hun 2e of 3e derde missie,

before I even had my first.

terwijl het mijn eerste was.

I remember walking out with my unit for the first time,

Ik herinner me de 1e keer dat we gingen.

and when you join the Army

Als je in het leger gaat

and you go through a combat tour,

en je op een gevechtsmissie gaat,

everyone looks at your shoulder,

kijkt iedereen naar je schouder

because on your shoulder is your combat patch.

want daar zitten je insignes.

And so immediately as you meet people,

Dus zodra je iemand ontmoet

you shake their hand,

en je de hand schudt,

and then your eyes go to their shoulder,

bekijk je hun schouder

because you want to see where did they serve,

om te zien waar ze geweest zijn,

or what unit did they serve with?

bij welke eenheid ze zaten.

And I was the only person walking around

Ik was de enige

met een lege schouder.

with a bare shoulder,

and it burned every time someone stared at it.

Ik voelde het branden elke keer dat iemand ernaar keek.

But you get a chance to talk to your soldiers,

Maar je krijgt de kans om met je soldaten te praten,

and you ask them why did they sign up.

te vragen waarom ze bij het leger zijn gegaan.

I signed up because college was expensive.

Ik deed het omdat de universiteit zo duur was.

A lot of my soldiers signed up for completely different reasons.

Veel van mijn soldaten hadden hele andere redenen.

They signed up because of a sense of obligation.

Omdat ze een zekere plicht voelden,

They signed up because they were angry

omdat ze boos waren

and they wanted to do something about it.

en er iets aan wilden doen.

They signed up because

Ze waren het leger ingegaan

their family said this was important.

omdat hun familie het belangrijk vond.

They signed up because they wanted some form of revenge.

Ze deden het omdat ze wraak wilden.

They signed for a whole collection of different reasons.

Ze deden het om allerlei verschillende redenen.

And now we all found ourselves overseas

En nu zaten we allemaal

in overzeese gevechtssituaties.

fighting in these conflicts.

And what was amazing to me was that I

Wat me verwonderde was dat ik,

very naively started hearing this statement

heel naïef, de volgende zin hoorde

that I never fully understood,

die ik nooit echt goed begrepen had.

because right after 9/11, you start hearing this idea

Na 9/11werd het gewoon

where people come up to you and they say,

dat mensen tegen je zeiden:

"Well, thank you for your service."

"Dank je wel voor je dienst."

And I just kind of followed in and started saying

Ik ging dat ook doen en begon het

the same things to all my soldiers.

tegen mijn soldaten te zeggen.

This is even before I deployed.

Nog voor ik op missie ging.

But I really had no idea what that even meant.

Maar ik wist niet echt wat het betekende.

Ik zei het omdat het goed klonk,

I just said it because it sounded right.

omdat het gepast leek dat te zeggen

I said it because it sounded like the right thing to say

to people who had served overseas.

tegen mensen die er waren geweest.

"Thank you for your service."

"Bedankt voor je dienst."

But I had no idea what the context was

Maar ik had geen idee wat de context was

or what that even,

of wat het betekende

what it even meant to the people who heard it.

voor degene tegen wie je dat zei.

When I first came back from Afghanistan,

Toen ik terugkwam uit Afghanistan,

I thought that if you make it back from conflict,

dacht ik dat als je het overleefd hebt,

then the dangers were all over.

dat al het gevaar geweken was.

I thought that if you made it back from a conflict zone

Ik dacht dat als je terugkwam uit zo'n gebied,

that somehow you could kind of

je simpelweg het zweet van je voorhoofd veegt

wipe the sweat off your brow and say,

en dat je zegt:

"Whew, I'm glad I dodged that one,"

"Pff, daar ben ik goed weggekomen."

without understanding that for so many people,

Zonder te begrijpen dat voor velen,

as they come back home,

als ze thuiskomen,

the war keeps going.

de oorlog verdergaat.

It keeps playing out in all of our minds.

Het gaat verder in ons hoofd.

It plays out in all of our memories.

Het gaat verder in de herinneringen.

It plays out in all of our emotions.

We herbeleven de gevoelens.

Vergeef ons alsjeblieft,

Please forgive us

if we don't like being in big crowds.

als we niet graag in grote menigtes zijn.

Please forgive us

Vergeef het ons alsjeblieft,

wanneer we een week lang op een plek zijn geweest

when we spend one week in a place

that has 100 percent light discipline,

met 100% lichtdiscipline --

because you're not allowed to walk around with white lights,

dat is als je geen wit licht mag gebruiken.

because if anything has a white light,

Want wit licht is zichtbaar van kilometers ver.

it can be seen from miles away,

versus if you use little green

Terwijl groene

or little blue lights,

of blauwe lampjes

they cannot be seen from far away.

niet van ver gezien kunnen worden.

So please forgive us if out of nowhere,

Vergeef het ons dus

we go from having 100 percent light discipline

als we eerst 100% lichtdiscipline hebben

en een week later op Times Square staan

to then a week later being back in the middle of Times Square,

and we have a difficult time adjusting to that.

dat we het moeilijk vinden om ons aan te passen.

Please forgive us

Vergeef het ons alsjeblieft,

when you transition back to a family

wanneer we weer bij ons gezin zijn,

who has completely been maneuvering without you,

dat het zonder jou heeft weten te redden,

and now when you come back, it's not that easy

en we hebben het moeilijk

to fall back into a sense of normality,

om de draad weer op te pakken.

because the whole normal has changed.

Want alles wat normaal was, is veranderd.

I remember when I came back, I wanted to talk to people.

Ik herinner me, dat ik bij terugkomst graag met mensen wilde praten.

I wanted people to ask me about my experiences.

Ik wilde dat mensen me naar mijn ervaring zouden vragen.

I wanted people to come up to me and tell me,

Ik wilde dat mensen zouden vragen:

"What did you do?"

"Wat heb je gedaan?"

I wanted people to come up to me and tell me,

Ik wilde dat ze zouden vragen:

"What was it like? What was the food like?

"Hoe was het? Hoe was het eten?

What was the experience like? How are you doing?"

Hoe was de ervaring? Hoe gaat het met je?"

And the only questions I got from people was,

De enige vraag die ze me stelden, was:

"Did you shoot anybody?"

"Heb je iemand neergeschoten?"

And those were the ones who were even curious

En dat waren de mensen

enough to say anything.

die nieuwsgierig genoeg waren om überhaupt iets te vragen.

Because sometimes there's this fear

Soms zijn mensen bang

and there's this apprehension that if I say anything,

of bezorgd iets te zeggen

I'm afraid I'll offend,

dat beledigend kan zijn,

or I'm afraid I'll trigger something,

of iets zal oproepen.

so the common default is just saying nothing.

Dus zeggen ze meestal niets.

The problem with that

Het probleem is dan,

is then it feels like your service

dat het aanvoelt alsof je dienst

was not even acknowledged,

niet eens erkend wordt,

alsof het niemand iets kan schelen.

like no one even cared.

"Thank you for your service,"

"Bedankt voor je dienst,"

en het leven gaat door.

and we move on.

What I wanted to better understand

Wat ik beter wilde begrijpen

was what's behind that,

is wat daarachter zat

and why "thank you for your service" isn't enough.

en waarom 'bedankt voor je dienst' niet genoeg is.

The fact is, we have literally

We hebben letterlijk

2.6 million men and women

2,6 miljoen mannen en vrouwen in ons midden,

who are veterans of Iraq or Afghanistan

die Iraq- of Afghanistanveteraan zijn.

who are all amongst us.

Sometimes we know who they are,

Soms weten we wie ze zijn,

sometimes we don't,

soms ook niet.

but there is that feeling, the shared experience,

Maar er is een gevoel, een gedeelde ervaring,

the shared bond

een verbondenheid.

where we know that that experience

We weten dat die ervaring en dat hoofdstuk in ons leven

and that chapter of our life,

while it might be closed,

misschien wel afgesloten is,

it's still not over.

maar het is nog niet voorbij.

We think about "thank you for your service,"

'Bedankt voor je dienst.'

and people say, "So what does 'thank you for your service' mean to you?"

Mensen zeggen: "Wat betekent dat voor jou?"

Well, "Thank you for your service" means to me,

'Bedankt voor je dienst',

it means acknowledging our stories,

betekent voor mij dat je naar onze verhalen luistert,

asking us who we are,

dat je vraagt wie we zijn.

understanding the strength

Dat je de kracht begrijpt,

that so many people, so many people who we serve with, have,

die zoveel mensen, mensen met wie we dienen, in zich hebben

and why that service means so much.

en waarom die dienst zoveel betekent.

"Thank you for your service" means acknowledging the fact

'Bedankt voor je dienst' betekent:

that just because we've now come home

ja, we zijn nu thuis,

and we've taken off the uniform

en dragen geen uniform meer

does not mean our larger service to this country

maar dat betekent niet

dat onze grotere dienst aan ons land voorbij is.

is somehow over.

The fact is, there's still a tremendous amount

Het feit is dat er nog enorm veel

that can be offered and can be given.

gedaan en gegeven kan worden.

When I look at people

Als ik naar mensen kijk

like our friend Taylor Urruela,

zoals onze vriend Taylor Urruela,

die zijn been verloor in Irak.

who in Iraq loses his leg,

had two big dreams in his life.

Hij had twee grote dromen in zijn leven:

One was to be a soldier. The other was to be a baseball player.

soldaat worden en honkbalspeler worden.

He loses his leg in Iraq.

Hij verliest zijn been in Irak.

He comes back

Hij komt terug

and instead of deciding that,

en in plaats van te denken,

well, now since I've lost my leg, that second dream is over,

nu ik mijn been kwijt ben, is mijn droom voorbij,

he decides that he still has that dream of playing baseball,

besluit hij dat nog steeds honkballer wil worden.

and he starts this group called VETSports,

Hij richt een groep op: VETSports,

which now works with veterans all over the country

die nu landelijk met veteranen werkt

and uses sports as a way of healing.

en sport gebruikt als geneeswijze.

People like Tammy Duckworth,

Mensen zoals Tammy Duckworth,

who was a helicopter pilot

die helikopterpilote was.

and with the helicopter that she was flying,

Om de helikopter te besturen

you need to use both your hands

heb je zowel je handen

and also your legs to steer,

als je benen nodig.

and her helicopter gets hit,

Haar helikopter wordt geraakt

and she's trying to steer the chopper,

en ze probeert te sturen,

but the chopper's not reacting

maar de helikopter reageert niet

to her instructions and to her commands.

op haar commando's.

She's trying to land the chopper safely,

Ze probeert veilig te landen,

but the chopper doesn't land safely,

maar dat lukt niet,

and the reason it's not landing safely

omdat de helicopter niet reageert

is because it's not responding to the commands that her legs are giving

op de opdrachten van haar benen,

because her legs were blown off.

omdat haar benen weggeblazen waren.

She barely survives.

Ze overleefde het ternauwernood.

Medics come and they save her life,

Hospikken kwamen en redden haar leven,

but then as she's doing her recuperation back at home,

maar tijdens haar revalidatie thuis

she realizes that, "My job's still not done."

besefte ze: "Mijn werk is nog niet klaar."

And now she uses her voice

Nu gebruikt ze haar stem

as a Congresswoman from Illinois

als congreslid uit Illinois

to fight and advocate for a collection of issues

om te vechten en pleiten voor verschillende zaken,

to include veterans issues.

waaronder die van veteranen.

We signed up because

We zijn in dienst gegaan,

we love this country we represent.

omdat we van het land houden dat we vertegenwoordigen.

We signed up because

We zijn in dienst gegaan

we believe in the idea and we believe in the people

omdat we geloven in de idee

to our left and to our right.

en in de mensen links en rechts van ons.

And the only thing we then ask is that

Het enige wat we vragen,

"thank you for your service"

is dat de zin 'bedankt voor je dienst'

needs to be more than just a quote break,

meer is dan slechts beleefdheid.

that "thank you for your service" means

Dat 'bedankt voor je dienst' betekent,

honestly digging in

dat je je het lot aantrekt

to the people who have stepped up

van de mensen die naar voren stapten

simply because they were asked to,

omdat hen dat gevraagd werd.

and what that means for us not just now,

Wat het voor ons betekent,

niet alleen nu of tijdens gevechtsoperaties,

not just during combat operations,

but long after the last vehicle has left

maar lang nadat het laatste voertuig is vertrokken en het laatste schot gelost.

and after the last shot has been taken.

These are the people who I served with,

Dit zijn de mensen met wie ik heb gediend

and these are the people who I honor.

en de mensen aan wie ik eer betoon.

So thank you for your service.

Dus dank je voor je dienst.

(Applause)

(Applaus)