Colin Grant: The son of a difficult father

Vertaald door: Desiree Kramer Nagekeken door: Axel Saffran

This is a photograph

Dit is een foto

of a man whom for many years

van een man die ik lange tijd

I plotted to kill.

wilde vermoorden.

This is my father,

Dit is mijn vader

Clinton George "Bageye" Grant.

Clinton George 'Bageye' Grant.

He's called Bageye because he has

Hij wordt 'Bageye' genoemd

permanent bags under his eyes.

vanwege de permanente 'zakjes' onder zijn ogen.

As a 10-year-old, along with my siblings,

Toen ik 10 was droomde ik ervan

om samen met mijn broers en zussen het gif van een vliegen-plakstrip

I dreamt of scraping off the poison

from fly-killer paper into his coffee,

door zijn koffie te roeren,

glassplinters over zijn ontbijt te strooien,

grounded down glass and sprinkling it

over his breakfast,

of het tapijt van de trap los te halen

loosening the carpet on the stairs

so he would trip and break his neck.

zodat hij zou struikelen en z'n nek zou breken.

But come the day, he would always

Als de dag daar was,

skip that loose step,

stapte hij altijd over die losse tree,

he would always bow out of the house

en sloop hij het huis uit

without so much as a swig of coffee

zonder ook maar een slok koffie

or a bite to eat.

of een hap van zijn ontbijt.

And so for many years,

Vele jaren was ik bang dat mijn vader zou sterven

I feared that my father would die

before I had a chance to kill him.

voordat ik de kans kreeg om hem te vermoorden.

(Laughter)

(Gelach)

Up until our mother asked him to leave

Totdat mijn moeder hem verzocht ons te verlaten

and not come back,

en nooit meer terug te komen,

Bageye had been a terrifying ogre.

was 'Bageye' een verschrikkelijke boeman geweest.

He teetered permanently on the verge of rage,

Hij wankelde constant op het randje van woede,

rather like me, as you see.

een beetje zoals ik, zoals je ziet.

He worked nights at Vauxhall Motors in Luton

Hij werkte 's nachts bij Vauxhall Motors in Luton

and demanded total silence throughout the house,

en verlangde complete stilte in ons huis.

so that when we came home from school

Als we om half vier 's middags

at 3:30 in the afternoon, we would huddle

van school kwamen, zaten we

beside the TV, and rather like safe-crackers,

op een kluitje bij de tv.

Als kluisinbrekers draaiden we aan de volumeknop van de tv

we would twiddle with the volume control knob

on the TV so it was almost inaudible.

totdat we bijna niets hoorden.

And at times, when we were like this,

Op dat soort momenten klonk soms zoveel "Ssshhhh" door het huis

so much "Shhh," so much "Shhh"

going on in the house

dat ik me inbeeldde

that I imagined us to be like

the German crew of a U-boat

dat we bemanningsleden waren van een Duitse onderzeeër,

creeping along the edge of the ocean

sluipend langs de rand van de oceaan

whilst up above, on the surface,

terwijl boven aan het oppervlak

HMS Bageye patrolled

Zijne Majesteit 'Bageye' patrouilleerde

ready to drop death charges

en klaarstond om de doodstraf uit te delen

at the first sound of any disturbance.

bij het eerste spoortje van geluid.

So that lesson was the lesson that

Dus de les was:

"Do not draw attention to yourself

"Trek geen aandacht

either in the home or outside of the home."

in huis of buitenshuis."

Maybe it's a migrant lesson.

Misschien is het een les voor migranten.

We were to be below the radar,

Wij bevonden ons onder de radar

so there was no communication, really,

dus was er geen communicatie

between Bageye and us and us and Bageye,

tussen 'Bageye' en ons, of tussen ons en 'Bageye'.

and the sound that we most looked forward to,

Het geluid waar je het meeste naar uitkijkt als je kind bent,

you know when you're a child and you want

your father to come home and it's all going to be happy

is dat je vader thuiskomt en iedereen blij is.

and you're waiting for that sound of the door opening.

Je wacht op dat geluid dat de deur opengaat.

Well the sound that we looked forward to

Het geluid waar wij ons op verheugden

was the click of the door closing,

was de klik van een dichtgaande deur,

which meant he'd gone and would not come back.

die betekende dat hij wegging en niet terugkwam.

So for three decades,

Dus drie decennia lang

I never laid eyes on my father, nor he on me.

heb ik mijn vader niet gezien en hij mij niet.

We never spoke to each other for three decades,

We spraken elkaar al die tijd niet

and then a couple of years ago, I decided

en een paar jaar geleden besloot ik

to turn the spotlight on him.

een schijnwerper op hem te zetten.

"You are being watched.

"Er wordt op je gelet.

Actually, you are.

Echt waar.

You are being watched."

Er wordt op je gelet."

That was his mantra to us, his children.

Dat was zijn mantra aan ons, zijn kinderen.

Time and time again he would say this to us.

Steeds weer zei hij dit tegen ons.

And this was the 1970s, it was Luton,

Dit was in de jaren 70 in Luton

where he worked at Vauxhall Motors,

waar hij bij Vauxhall Motors werkte.

and he was a Jamaican.

Hij was Jamaicaan.

And what he meant was,

Hij bedoelde dat er als kind van een Jamaicaanse immigrant

you as a child of a Jamaican immigrant

are being watched

op je gelet wordt.

to see which way you turn, to see whether

Men kijkt welke kant je opgaat,

you conform to the host nation's stereotype of you,

of je voldoet aan het cliché dat het gastland over jou heeft:

of being feckless, work-shy,

je bent waardeloos, te lui om te werken,

destined for a life of crime.

bestemd voor een leven vol misdaad.

You are being watched,

Er wordt op je gelet,

so confound their expectations of you.

zorg dat hun verwachtingen over jou beschaamd worden.

To that end, Bageye and his friends,

Om daarvoor te zorgen,

probeerden Bageye en zijn vrienden,

mostly Jamaican,

vooral Jamaicanen,

exhibited a kind of Jamaican bella figura:

een goede 'Jamaicaanse' indruk te maken:

laat de wereld je beste kant zien,

Turn your best side to the world,

show your best face to the world.

laat de wereld je beste gezicht zien.

If you have seen some of the images

Als je beelden hebt gezien

of the Caribbean people arriving

van mensen die in de jaren 40 en 50

in the '40s and '50s,

vanuit de Caraïben arriveerden,

you might have noticed that a lot of the men

zag je dat veel mannen

wear trilbies.

deukhoeden droegen.

Now, there was no tradition of wearing trilbies in Jamaica.

Het was geen traditie in Jamaica om deukhoeden te dragen.

They invented that tradition for their arrival here.

Ze bedachten deze traditie speciaal voor hun aankomst.

They wanted to project themselves in a way

Ze wilden zich tonen

that they wanted to be perceived,

zoals ze gezien wilden worden.

so that the way they looked

Ze wilden dat hun uiterlijk

and the names that they gave themselves

en hun bijnamen

defined them.

hen zouden definiëren.

So Bageye is bald and has baggy eyes.

Dus 'Bageye' is kaal en heeft zakjes onder z'n ogen.

Tidy Boots is very fussy about his footwear.

'Tidy Boots' is nogal kieskeurig over zijn schoeisel.

Anxious is always anxious.

'Anxious' is altijd angstig.

Clock has one arm longer than the other.

'Clock' heeft een lange en een korte arm.

(Laughter)

(Gelach)

And my all-time favorite was the guy they called Summerwear.

Mijn onovertroffen favoriet is de jongen die ze 'Summerwear' noemden.

When Summerwear came to this country

Toen 'Summerwear' in de jaren 60 van Jamaica naar dit land kwam,

from Jamaica in the early '60s, he insisted

on wearing light summer suits,

stond hij erop om lichte zomerkleding te dragen,

no matter the weather,

ongeacht het weer.

and in the course of researching their lives,

Toen we over hen praatten,

I asked my mom, "Whatever became of Summerwear?"

vroeg ik m'n moeder: "Hoe is 'Summerwear' terechtgekomen?

And she said, "He caught a cold and died." (Laughter)

Ze zei: "Hij liep een verkoudheid op en ging dood." (Gelach)

But men like Summerwear

Maar mannen zoals 'Summerwear' toonden ons het belang van stijl.

taught us the importance of style.

Maybe they exaggerated their style

Misschien overdreven ze hun stijl ietwat

because they thought that they were not considered

omdat ze dachten dat men hen niet helemaal beschaafd achtte.

to be quite civilized,

and they transferred that generational attitude

Ze brachten die houding of angst

or anxiety onto us, the next generation,

over op ons, de volgende generatie.

so much so that when I was growing up,

Het was zelfs zo erg

if ever on the television news or radio

dat als we op de tv of radio hoorden

a report came up about a black person

dat een zwarte man een misdaad begaan had --

committing some crime —

a mugging, a murder, a burglary —

een beroving, een moord, of een inbraak --

we samen met onze ouders huiverden,

we winced along with our parents,

because they were letting the side down.

omdat hij 'onze kant' in de steek had gelaten.

You did not just represent yourself.

Je vertegenwoordigde niet alleen jezelf, maar de hele groep.

You represented the group,

and it was a terrifying thing to come to terms with,

Het was verschrikkelijk om te beseffen

in a way, that maybe you were going

dat jij misschien in hetzelfde licht gezien zou worden.

to be perceived in the same light.

So that was what needed to be challenged.

Dus dat was de uitdaging.

Our father and many of his colleagues

Onze vader en veel van zijn collega's

waren voortdurend aan het uitzenden maar ze ontvingen niet.

exhibited a kind of transmission but not receiving.

Gebouwd om te zenden, niet om te ontvangen.

They were built to transmit but not receive.

We were to keep quiet.

Wij moesten ons rustig houden.

When our father did speak to us,

Als vader tegen ons sprak

it was from the pulpit of his mind.

kwam het vanuit de preekstoel van zijn geest.

They clung to certainty in the belief

Ze hielden vast aan zekerheid

that doubt would undermine them.

in de overtuiging dat twijfel hen zou verzwakken.

Maar als ik vanuit huis werk,

But when I am working in my house

and writing, after a day's writing, I rush downstairs

en na een dag schrijven naar beneden ren

and I'm very excited to talk about Marcus Garvey or Bob Marley

en graag wil praten over Marcus Garvey of Bob Marley

and words are tripping out of my mouth like butterflies

en de woorden fladderen als vlinders uit m'n mond,

and I'm so excited that my children stop me,

ben ik zo opgewonden dat mijn kinderen me stoppen

and they say, "Dad, nobody cares."

en zeggen: "Pap, het kan niemand iets schelen."

(Laughter)

(Gelach)

But they do care, actually.

Maar het maakt ze wel iets uit.

They cross over.

Ze verwerken het.

Somehow they find their way to you.

Op een bepaalde manier verbinden ze zich met je.

They shape their lives according to the narrative of your life,

Ze vormen hun levens volgens jouw levensverhaal,

as I did with my father and my mother, perhaps,

net zoals ik waarschijnlijk deed met mijn vader en moeder

and maybe Bageye did with his father.

en 'Bageye' misschien met zijn vader.

And that was clearer to me

Dat maakte dingen duidelijk voor mij:

in the course of looking at his life

door me in zijn leven te verdiepen

and understanding, as they say,

en het te begrijpen.

Of zoals de inheemse Amerikanen zeggen:

the Native Americans say,

"Do not criticize the man until you can walk

"Bekritiseer iemand niet voordat je op zijn mocassins kunt lopen."

in his moccasins."

But in conjuring his life, it was okay

Bij het weergeven van zijn leven was het makkelijk

and very straightforward to portray

om het Caribisch leven in Engeland in de jaren 70

a Caribbean life in England in the 1970s

with bowls of plastic fruit,

te schetsen met

schalen vol plastic fruit,

polystyrene ceiling tiles,

polystyrene plafondtegels,

en de sofa's permanent verpakt

settees permanently sheathed

in their transparent covers that they were delivered in.

in de transparante hoezen waarin ze werden afgeleverd.

But what's more difficult to navigate

Maar wat moeilijker is om te navigeren,

is the emotional landscape

is het emotionele landschap tussen de generaties.

between the generations,

and the old adage that with age comes wisdom

Het oude gezegde dat wijsheid met de jaren komt,

is not true.

is niet waar.

With age comes the veneer of respectability

Met de jaren komt het fineerlaagje eerbiedwaardigheid

and a veneer of uncomfortable truths.

en het fineerlaagje van de oncomfortabele waarheden.

But what was true was that my parents,

Maar de waarheid is dat mijn moeder --

my mother, and my father went along with it,

en mijn vader vond het goed --

did not trust the state to educate me.

de staat niet toevertrouwde om mij te onderwijzen.

So listen to how I sound.

Hoor hoe dit klinkt.

They determined that they would send me to a private school,

Ze besloten om mij naar een privéschool te sturen.

but my father worked at Vauxhall Motors.

Mijn vader werkte bij Vauxhall.

It's quite difficult to fund a private school education

Het is best moeilijk om voor privéonderwijs te betalen

and feed his army of children.

en zijn leger aan kinderen te voeden.

I remember going on to the school

Ik herinner me dat ik naar school ging

for the entrance exam, and my father said

voor het toelatingsexamen en mijn vader zei

to the priest — it was a Catholic school —

tegen de priester -- het was een katholieke school --

he wanted a better "heducation" for the boy,

dat hij een betere 'heducatie' voor zijn jongen wilde.

but also, he, my father,

Mijn vader heeft nog nooit

never even managed to pass worms,

een examen gehaald,

never mind entrance exams.

laat staan een toelatingsexamen.

But in order to fund my education,

Om voor mijn opleiding te betalen

he was going to have to do some dodgy stuff,

moest hij duistere dingen gaan doen.

so my father would fund my education

Mijn vader betaalde voor mijn opleiding

by trading in illicit goods from the back of his car,

door illegale spullen vanuit zijn achterbak te verkopen,

and that was made even more tricky because

wat zelfs risicovoller was omdat--

my father, that's not his car by the way.

Dit is niet mijn vaders auto.

My father aspired to have a car like that,

Hij wilde graag zo'n auto

but my father had a beaten-up Mini,

maar mijn vader had een gedeukte Mini.

and he never, being a Jamaican coming to this country,

En hij had, als Jamaicaans immigrant,

he never had a driving license,

nooit zijn rijbewijs gehaald.

he never had any insurance or road tax or MOT.

Hij was niet verzekerd en hij betaalde geen wegenbelasting.

He thought, "I know how to drive;

Hij dacht: "Ik kan autorijden;

why do I need the state's validation?"

waarom heb ik toestemming van de staat nodig?"

But it became a little tricky when we were stopped by the police,

Het werd lastiger als we aangehouden werden.

and we were stopped a lot by the police,

We werden vaak aangehouden door de politie.

and I was impressed by the way

Ik was onder de indruk hoe mijn vader dat afhandelde.

that my father dealt with the police.

He would promote the policeman immediately,

Hij promoveerde de politieagent direct,

so that P.C. Bloggs became Detective Inspector Bloggs

zodat politieagent Bloggs Detective Inspecteur Bloggs werd

in the course of the conversation

(Gelach) gedurende de conversatie,

and wave us on merrily.

en ons vriendelijk doorliet.

So my father was exhibiting what we in Jamaica

Zoals we in Jamaica zeggen:

called "playing fool to catch wise."

"Speel de gek om een slimmerik te vangen."

But it lent also an idea

Maar het gaf je ook het idee

that actually he was being diminished

dat hij eigenlijk gekleineerd werd door de politieagenten --

or belittled by the policeman —

as a 10-year-old boy, I saw that —

als 10-jarig jongetje zag ik dat --

en ook was er een tweeslachtigheid jegens autoriteit.

but also there was an ambivalence towards authority.

So on the one hand, there was

Aan de ene kant werd er gespot met autoriteiten.

a mocking of authority,

but on the other hand, there was a deference

Aan de andere kant waren ze eerbiedig ten opzichte van hen.

towards authority,

and these Caribbean people

Deze Caraïbische mensen

had an overbearing obedience towards authority,

waren overdreven gehoorzaam als het ging om autoriteiten,

which is very striking, very strange in a way,

wat erg opvallend, vreemd is

because migrants are very courageous people.

omdat migranten heel moedige mensen zijn.

They leave their homes. My father and my mother

Ze verlaten hun thuis.

Mijn vader en moeder verlieten Jamaica

left Jamaica and they traveled 4,000 miles,

en reisden 6.000 kilometer

and yet they were infantilized by travel.

en nu werden ze vanwege deze reis als kinderen behandeld.

They were timid,

Ze waren timide

and somewhere along the line,

en ergens gedurende de reis werd de natuurlijke volgorde omgedraaid.

the natural order was reversed.

The children became the parents to the parent.

De kinderen werden de ouders van de ouder.

The Caribbean people came to this country with a five-year plan:

Mensen kwamen uit de Caraïben met een vijfjarenplan:

they would work, some money, and then go back,

ze gingen werken, geld verdienen en dan terug.

but the five years became 10, the 10 became 15,

Maar vijf jaar werd 10 jaar, en 10 jaar werd 15 jaar.

and before you know it, you're changing the wallpaper,

Voordat je het weet, plak je nieuw behang op de muur

and at that point, you know you're here to stay.

en op dat moment weet je dat je hier blijft.

Although there's still the kind of temporariness

Onze ouders voelden nog steeds

that our parents felt about being here,

een soort van tijdelijkheid

but we children knew that the game was up.

maar wij kinderen wisten dat het menens was.

I think there was a feeling that

Ik denk dat ze het gevoel hadden

they would not be able to continue with the ideals

dat ze niet verder aan de idealen konden bouwen

of the life that they expected.

van het leven dat ze in gedachten hadden.

The reality was very much different.

De realiteit was heel anders.

And also, that was true of the reality

En dat gold ook voor die realiteit

of trying to educate me.

van mijn opvoeding.

Having started the process, my father did not continue.

Mijn vader begon dat proces, maar maakte het niet af.

It was left to my mother to educate me,

Mijn moeder was degene die mij uiteindelijk opvoedde.

and as George Lamming would say,

Zoals George Lamming gezegd zou hebben:

it was my mother who fathered me.

het was mijn moeder die mijn vader was.

Even in his absence, that old mantra remained:

Zelfs in zijn afwezigheid gold de oude mantra:

You are being watched.

'er wordt op je gelet'.

But such ardent watchfulness can lead to anxiety,

Maar die intense waakzaamheid kan tot angst leiden.

so much so that years later, when I was investigating

Jaren later onderzocht ik

why so many young black men

waarom zoveel zwarte mannen

were diagnosed with schizophrenia,

gediagnosticeerd werden met schizofrenie,

six times more than they ought to be,

zes keer meer dan normaal.

I was not surprised to hear the psychiatrist say,

Ik was niet verrast toen ik de psychiater hoorde zeggen:

"Black people are schooled in paranoia."

"Zwarte mensen worden opgeleid in paranoia."

And I wonder what Bageye would make of that.

Ik vraag me af wat 'Bageye' daarvan zou vinden.

Now I also had a 10-year-old son,

Ik had nu ook een 10-jarige zoon

and turned my attention to Bageye

en ik richtte mijn aandacht op Bageye

and I went in search of him.

en ging op zoek naar hem.

He was back in Luton, he was now 82,

Hij was in Luton, hij was nu 82 jaar

and I hadn't seen him for 30-odd years,

en ik had hem ruim 30 jaar niet gezien.

and when he opened the door,

Toen hij de deur opendeed,

I saw this tiny little man with lambent, smiling eyes,

zag ik een klein mannetje met stralend lachende ogen.

and he was smiling, and I'd never seen him smile.

Hij glimlachte en ik had hem nog nooit zien lachen.

I was very disconcerted by that.

Ik was daar erg onthutst over. (Gelach)

But we sat down, and he had a Caribbean friend with him,

We gingen zitten en hij had een Caraïbische vriend op bezoek.

talking some old time talk,

We praatten over vroeger.

and my father would look at me,

Mijn vader keek naar me

and he looked at me as if I would

en hij keek alsof ik

miraculously disappear as I had arisen.

op wonderbaarlijke wijze kon verdwijnen zoals ik ook gekomen was.

And he turned to his friend, and he said,

Hij keek naar z'n vriend en zei:

"This boy and me have a deep, deep connection,

"Deze jongen en ik hebben een heel diepe connectie,

deep, deep connection."

een heel diepe connectie."

But I never felt that connection.

Ik heb die band nooit gevoeld.

If there was a pulse, it was very weak

Als er al een band was, was ie erg zwak

or hardly at all.

of helemaal niet.

And I almost felt in the course of that reunion

Tijdens dat bezoek leek het bijna

that I was auditioning to be my father's son.

alsof ik op auditie was om mijn vaders zoon te zijn.

When the book came out,

Toen het boek uitkwam,

it had fair reviews in the national papers,

kreeg ik redelijke recensies in de nationale bladen.

but the paper of choice in Luton is not The Guardian,

Maar de meestgelezen krant in Luton is niet 'The Guardian'.

it's the Luton News,

Het is 'Luton News'.

and the Luton News ran the headline about the book,

De kop over het boek in het 'Luton News' luidde:

"The Book That May Heal a 32-Year-Old Rift."

"Het Boek Dat Een 32-jaar-Oude-Kloof Kan Helen."

Ik begreep dat dat ook de kloof

And I understood that could also represent

the rift between one generation and the next,

tussen twee generaties kon betekenen,

between people like me and my father's generation,

tussen mijn generatie en die van mijn vader.

Maar er is in het Caraïbische leven geen traditie van memoires of biografieën.

but there's no tradition in Caribbean life

of memoirs or biographies.

It was a tradition that you didn't chat about your business in public.

Het was traditie om niet in het openbaar over je eigen zaken te praten.

But I welcomed that title, and I thought actually, yes,

Maar ik vond het een mooie titel en eigenlijk dacht ik:

there is a possibility that this

"Ja, er bestaat een mogelijkheid

will open up conversations that we'd never had before.

dat dit leidt tot conversaties die we nog niet eerder hadden."

This will close the generation gap, perhaps.

Dit zal misschien die generatiekloof sluiten.

This could be an instrument of repair.

Dit zou een instrument tot herstel kunnen zijn.

And I even began to feel that this book

En ik begon zelfs te denken dat dit boek

may be perceived by my father

door mijn vader gezien zou worden

as an act of filial devotion.

als een daad van kinderlijke devotie.

Poor, deluded fool.

Arme misleide dwaas. (Gelach)

Bageye was stung by what he perceived to be

'Bageye' was razend over

wat hij zag als de publiekmaking van zijn tekortkomingen.

the public airing of his shortcomings.

He was stung by my betrayal,

Hij was razend over mijn verraad

en hij ging de volgende dag naar de krant.

and he went to the newspapers the next day

Hij eiste het recht op repliek.

and demanded a right of reply,

and he got it with the headline

Hij kreeg het en de kop luidde:

"Bageye Bites Back."

"Bageye Bijt Terug."

And it was a coruscating account of my betrayal.

Het was een schitterend relaas over mijn verraad.

I was no son of his.

Ik was zijn zoon niet.

He recognized in his mind that his colors

In zijn visie was zijn eer door het slijk gehaald.

had been dragged through the mud, and he couldn't allow that.

Dat stond hij niet toe.

He had to restore his dignity, and he did so,

Hij moest zijn waardigheid herstellen en dat deed hij.

and initially, although I was disappointed,

Hoewel ik eerst teleurgesteld was,

I grew to admire that stance.

begon ik zijn houding te bewonderen.

There was still fire bubbling through his veins,

Het vuur borrelde nog steeds door zijn aderen,

even though he was 82 years old.

ook al was hij 82 jaar oud.

And if it meant that we would now return

Als dat zou betekenen dat we terug zouden keren

to 30 years of silence,

naar 30 jaar stilte,

my father would say, "If it's so, then it's so."

dan zou mijn vader zeggen: "Als het zo is, dan is het zo."

Jamaicans will tell you that there's no such thing as facts,

Jamaicanen zeggen dat feiten niet bestaan,

there are only versions.

er zijn alleen versies.

We all tell ourselves the versions of the story

We vertellen onszelf de versies van de verhalen

that we can best live with.

waar we het beste mee kunnen leven.

Each generation builds up an edifice

Elke generatie maakt een bouwwerk

which they are reluctant or sometimes unable

dat ze niet willen en soms niet kunnen demonteren.

to disassemble,

but in the writing, my version of the story

Maar tijdens het schrijven begon mijn versie van het verhaal

began to change,

te veranderen.

and it was detached from me.

Het kwam los van mij te staan.

I lost my hatred of my father.

Ik verloor de haat ten opzichte van mijn vader.

I did no longer want him to die or to murder him,

Ik wilde niet meer dat hij doodging of hem vermoorden.

and I felt free,

Ik voelde me vrij.

much freer than I'd ever felt before.

Veel vrijer dan ooit tevoren.

And I wonder whether that freedness

En ik vraag me af of die bevrijdenis

could be transferred to him.

aan hem toebedeeld kon worden.

In that initial reunion,

Tijdens die eerste reünie

I was struck by an idea that I had

besefte ik opeens

very few photographs of myself

dat ik erg weinig foto's van mezelf had

as a young child.

van toen ik klein was.

This is a photograph of me,

Dit ben ik

nine months old.

toen ik negen maanden oud was.

In the original photograph,

Op de originele foto

I'm being held up by my father, Bageye,

word ik opgetild door 'Bageye', mijn vader.

but when my parents separated, my mother

Toen mijn ouders uit elkaar gingen,

excised him from all aspects of our lives.

schrapte mijn moeder hem uit alle aspecten van ons leven.

She took a pair of scissors and cut him out of every photograph,

Ze knipte hem met een schaar uit elke foto,

and for years, I told myself the truth of this photograph

en jarenlang heb ik mezelf de waarheid over deze foto aangepraat:

was that you are alone,

je bent alleen

you are unsupported.

en je wordt niet gesteund.

But there's another way of looking at this photograph.

Je kunt deze foto ook op een andere manier bekijken.

This is a photograph that has the potential

Deze foto kan staan voor een mogelijke reünie.

for a reunion,

a potential to be reunited with my father,

Een mogelijkheid om te worden herenigd met mijn vader

and in my yearning to be held up by my father,

en in mijn verlangen om door mijn vader te worden opgetild,

I held him up to the light.

tilde ik hem op naar het licht.

In that first reunion,

Die eerste reünie was heel vreemd, met gespannen momenten.

it was very awkward and tense moments,

and to lessen the tension,

Om die spanning te verminderen,

we decided to go for a walk.

besloten we te gaan wandelen.

And as we walked, I was struck

Toen we liepen werd ik overrompeld

that I had reverted to being the child

door het feit dat ik weer het kind was,

even though I was now towering above my father.

zelfs al stak ik nu met kop en schouders boven m'n vader uit.

I was almost a foot taller than my father.

Ik was bijna 30 centimeter groter dan mijn vader.

He was still the big man,

Hij was nog steeds de grote man

and I tried to match his step.

en ik probeerde hem bij te benen.

And I realized that he was walking

Ik besefte dat hij liep alsof hij nog steeds

as if he was still under observation,

onder observatie stond,

but I admired his walk.

maar ik bewonderde zijn loop.

He walked like a man

Hij liep als een man

on the losing side of the F.A. Cup Final

die de 'F.A. Cup Final' aan het verliezen was

mounting the steps to collect his condolence medal.

en doorstapte om zijn condoleance-medaille in ontvangst te nemen.

There was dignity in defeat.

Er was waardigheid in de nederlaag.

Thank you.

Dank je wel.

(Applause)

(Applaus)