Are indoor vertical farms the future of agriculture? | Stuart Oda

Translator: Joseph Geni Reviewer: Joanna Pietrulewicz

Translator: Myo Aung Reviewer: Sanda Aung

So if you live on planet Earth

သင်ဟာ ကမ္ဘာဂြိုဟ်ပေါ်တွင် နေထိုင်သူ ဖြစ်ပြီး

and you're one of seven billion people that eats food every day,

နေ့စဉ် စားသောက်ဖို့လိုတဲ့ လူသား ခုနစ် ဘီလီယံထဲက တစ်ယောက်ဖြစ်တယ် ဆိုရင်၊

I need you to pay attention,

သင့်အနေနဲ့ အလေးပ​ေး စဉ်းစားရမှာက

because over the next three decades,

လာမယ့် ဆယ်စုနှစ်သုံးစု အတွင်းမှာ၊

we will need to address

ကျုပ်တို့ဟာ ကျုပ်တို့မျိုးဆက်အတွက်

one of the most critical global challenges of our generation.

အရေးပါပြီး စိန်ခေါ်ရာအကျဆုံး အရာတစ်ခုကို ရင်ဆိုင်ကြရပါမယ်။

And I'm not talking about climate change.

ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု အကြောင်း ပြောနေတာမဟုတ်ဘူး။

I'm talking about food and agriculture.

အစားအစာနှင့် စိုက်ပျိုးရေး အကြောင်းကို ပြောနေတာပါ။

In 2050, our global population is projected to reach 9.8 billion,

၂၀၅၀ တွင် ကျုပ်တို့ ကမ္ဘာကြီးရဲ့ လူဦးရေဟာ ၉.၈ ဘီလီယံ ရှိမယ်လို့ ခန့်မှန်းရပါတယ်။

with 68 percent of us living in urban city centers.

အဲဒီထဲက ၆၈ ရာခိုင်နှုန်းတို့ဟာ မြို့ကြီးပြကြီးမှာ နေထိုင်ကြမှာပါ။

In order to feed this massive population,

ဒီလိုကြီးမားတဲ့ လူဦးရေကို ကျွေးမွေးရန်

we will need to increase our agricultural output

ကျုပ်တို့ဟာ စိုက်ပျိုးရေးရဲ့ ထုတ်ကုန်ကို လက်ရှိအဆင့်ထက်

by 70 percent over current levels.

၇၀% တိုးဖို့လိုအပ်ပါတယ်။

ဒီ ကိန်းဂဏန်းကို အခြေခံပြီး အနာဂတ်ဆီ မ​ျှော်ကြည့်ရင်

Just to put this number into perspective,

we will need to grow more food in the next 35 to 40 years

လာမယ့် ၃၅ မှ ၄၀ နှစ်အတွင်းမှာ ကျုပ်တို့ဟာ လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ် ၁၀၀၀၀ အတွင်း

than the previous 10,000 years combined.

ထုတ်လုပ်ခဲ့ကြတာထက် ပိုပြီး ထုတ်လုပ်ကြရပါမယ်။

Put simply, not only is our global population becoming bigger,

ရိုးရိုးလေးပြောရရင် ကမ္ဘာ့လူဦးရေသာ တိုးလာနေတာ မကပါဘူး၊

but it's also getting denser,

လူတွေနေထိုင်မှုကလည်း ပိုသိပ်သည်းလာနေတယ်။

and we will need to grow significantly more food

ဒါကြောင့် ကျုပ်တို့ဟာ သိသိသာသာ ပိုများတဲ့ အစားအစာတွေကို

using significantly less land and resources.

သိသိသာသာ နည်းတဲ့မြေနဲ့ ရင်းမြစ်များဖြင့် ထုတ်လုပ်ရန် လိုပါလိမ့်မယ်။

Complicating our current efforts to address these major demographic shifts

ဒီနေ့ ကျုပ်တို့ ရင်ဆိုင်နေကြရတဲ့ စိုက်ပျိုးရေး လုပ်ငန်းရဲ့ စိန်ခေါ်မှုတွေက

are the challenges facing the agricultural industry today.

လူဦးရေနေထိုင်မှု ပြောင်းလဲမှုများကို ဖြေ ရှင်းဖို့ အားထုတ်မှုများ ပိုခက်လာစေပါမယ်။

Globally, one third of all the food that we produce is wasted,

ကမ္ဘာတဝမ်း ကျုပ်တို့ ထုတ်လုပ်လိုက်တဲ့ အစာ အားလုံးရဲ့ သုံးပုံတစ်ပုံ လွှင့်ပစ်ခံရတယ်၊

acquitting to 1.6 billion tons of food

ဈေးကွက်ဆီကို အရောက် လမ်းမှာကို စားနပ်ရိက္ခာ

that spoiled on the way to the market

တန်ချိန် ၁.၆ ဘီလီယံ ဆုံးပါးခံရတယ်။

or expired in our refrigerators

ဒါမှမဟုတ် ကျုပ်တို့ရဲ့ ရေခဲသေတ္တာများထဲမှာ သက်တမ်းကုန်သွားကြတယ်။

or were simply thrown out by supermarkets and restaurants

ဒါမှမဟုတ် စူပါမားကက်တွေနဲ့ စားသောက်ဆိုင်တွေက

at the end of the day.

တစ်နေ့ရဲ့ အဆုံးပိုင်းမှာ လွှင့်ပစ်ကြတယ်။

Every single year, up to 600 million people

နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်း လူသား သန်း ၆၀၀ အထိဟာ

will get sick eating contaminated food,

အဆိပ်သင့် အစားအစာတွေ စားပြီး ဖျားနာကြရပါတယ်၊

highlighting the challenge that we have of maintaining global food safety.

ကျုပ်တို့ ကမ္ဘာကြီးအတွက် အစားအစာ ဖူလုံရေးကို စိန်ခေါ်မှုကြီးပါပဲ။

And, maybe unsurprisingly,

ဒီနေရာ လုံးဝ မထင်မှတ်စရာ အံ့သြရမယ့်အချက်က

the agricultural industry

စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းဟာ

is the single largest consumer of fresh water,

ရေချိုကို အများဆုံး သုံးစွဲနေခြင်းပါပဲ။

accounting for 70 percent of global usage.

တစ်ကမ္ဘာလုံး ရေချိုရဲ့ ၇၀%ကို သုံးစွဲပါတယ်။

Now, you'll be relieved to know

ခင်ဗျားတို့ အားလုံး စိတ်သက်သာရာ ရစေဖို့ ပြောချင်တာက

that the agricultural industry

စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းကြီးဟာ၊

and that the global movement by universities, companies and NGOs

ပြီးတော့ တက္ကသိုလ်များ၊ ကုမ္ပဏီများနှင့် NGO တွေရဲ့ ကမ္ဘာချီလှုပ်ရှားမှုက

ဖက်စုံမှ သုတေသနတွေကို လက်တွဲ ပြုလုပ်ရန် လိုအပ်နေကြပြီး

is putting together comprehensive research

and developing novel technology

နည်းပညာ အသစ်တွေကို ရှာကြံပြုစုရင်း

to address all of these issues.

ခုနက ပြဿနာတွေကို ဖြေရှင်းဖို့ ကြိုးစားနေကြပါတယ်။

တော်တော်များများက အဲဒါကို ကြိုးပမ်းလာတာ ဆယ်စုနှစ်ချီ ကြာနေပါပြီ။

And many have been doing it for decades.

But one of the more recent innovations in food production

ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ်၊ အစားအစာထုတ်လုပ်မှုထဲက နောက်ဆုံး အဆန်းသစ်ဆုံး တီထွင်မှု တစ်ခုကို

being deployed in industrial parks in North America,

မြောက်အမေရိကရှိ စက်မှုဥယျာဉ်များတွင်၊

in the urban city centers of Asia,

အာရှတိုက်ထဲက မြို့ကြီးများရဲ့ အလယ်ဗဟိုနေရာများတွင်၊

ပြီးတော့ အရှေ့အလယ်ပိုင်းက ခြောက်သွေ့နေတဲ့ သဲကန္တာရတွေ အကြားမှာ၊

and even in the arid deserts of the Middle East

is controlled environment agriculture.

လုပ်ကိုင်နေကြရာ၊ ပတ်ဝန်းကျင်ကို ထိန်းချုပ် စိုက်ပျိုးနည်းပါပဲ။

Controlled environment agriculture is actually just a fancy way of saying

ပတ်ဝန်းကျင်ကို ထိန်းချုပ် စိုက်ပျိုးနည်လို့ ခေါ်ဆိုကြတာက

weather- or climate-proof farming,

ရာသီဥတုဒဏ်ခံနိုင်တဲ့ စိုက်ပျိုးရေးနည်းကို ဆိုလိုတာပါ၊

and many of these farms grow food three-dimensionally in vertical racks,

၎င်းတို့ထဲက တော်တော်များများဟာ ရုပ်လုံးကြွ ဒေါင်လိုက်စင်များဖြင့် ထုတ်လုပ်ကြတယ်။

as opposed to the two dimensions of conventional farms.

အဲဒါဟာ သမားရိုးကျ မြေပြန့် စိုက်ပျိုးနည်းနဲ့ မတူပါဘူး။

And so this type of food production is also referred to

ဒီလိုပုံစံဖြင့် အစားအစာထုတ်လုပ်မှုမျိုးကို

as indoor vertical farming.

ဒေါင်လိုက် လယ်ယာစိုက်ပျိုးနည်း လို့လည်း ခေါ်ကြပါတယ်။

ကျွန်တော်ဟာ လွန်ခဲ့တဲ့ ငါးနှစ်ခွဲ ကာလအတွင်းမှာ ဒေါင်လိုက်

I've been involved in the indoor vertical farming space

for the past five and a half years,

စိုက်ပျိုးမှု နေရာတွေမှာ လုပ်ကိုင်ခဲ့သူပါ၊

developing technology to make this type of food production

ဒီလို အစားအစာထုတ်လုပ်ရေး နည်းပညာ ပိုပြိီး ထိရောက်မှုရှိရေးနဲ့

more efficient and affordable.

ဈေးချိုလာရေးကို ရှာကြံပြုစုခဲ့ပါတယ်။

This picture was taken outside of a decommissioned shipping container

ဒီပုံက အသုံးမပြုတော့တဲ့ သင်္ဘောတင် ကွန်တင်နားကို အပြင်မှနေ ရိုက်ယူခဲ့တာပါ၊

that we converted into an indoor farm

ကျုပ်တို့က အိမ်တွင်း စိုက်ပျိုးမှုအတွက် အဲဒါကို ပြောင်းလဲ သုံးရန်

and then launched into the heart and the heat of Dubai.

ဒူဘိုင်းမြို့ရဲ့ ပူအိုက်တဲ့ မြို့လယ်မှာ ​နေရာချပေးခဲ့ကြပါတယ်။

စီးပွားဖြစ် လုပ်ငန်းအနေနဲ့ အိမ်တွင်း ဒေါင်လိုက် စိုက်ပျိုးနည်းဟာ

Indoor vertical farming is a relatively recent phenomena,

နောက်ဆုံးပေါ် နည်းတစ်နည်းပါ။

commercially speaking,

and the reason for this is that consumers care more about food safety

ဒီလိုနည်း ပေါ်လာခဲ့ရတဲ့ အကြောင်းရင်းထဲမှာ စားသုံးသူတို့ အစားအစာဘေးကင်းလိုလာခြင်း၊

and where their food comes from,

အစားအစာ လာတာက ဘယ်ကလဲ စိတ်ဝင်စားလာခြင်း၊

and also, the necessary technology to make this possible

ပြီးတော့ အဲ့ဒါ့အတွက် လိုအပ်တဲ့နည်းပညာကို

is more readily available and lower cost,

ပိုမိုလွယ်ကူစွာနဲ့ ပိုဈေးချိုသွာစွာ ရရှိနိုင်ခြင်း၊

and the overall cost of food production globally is actually increasing,

အဲ့အပြင် တစ်ကမ္ဘာလုံး၌ အစားအစာထုတ်လုပ်မှု စရိတ်များ မြင့်တက်လာနေရာ

ဒီလို နည်းဖြင့် အစားအစာထုတ်လုပ်မှုမှာ ပိုယှဉ်ပြိုင်လာနိုင်ခြင်းတို့ပါပဲ။

making this type of food production more competitive.

So if you want to build an indoor vertical farm,

တကယ်လို့ ကိုယ်က မိုးလုံလေလုံ ဒေါင်လိုက် စိုက်ပျိုးမှုကို တည်ဆောက်ချင်ရင်၊

you will need to replace some of the conventional elements of farming

သမရိုးကျ စိုက်ပျိုးရေးထဲက အစဉ်အလာ အစိတ်အပိုင်းအချို့ကို

with artificial substitutes,

ပစ္စည်းအတုတွေနဲ့ အစားထိုးဖို့ လိုအပ်မယ်၊

starting with sunlight.

နေရောင်မှ စတင်ရပါမယ်။

မိုးလုံလေလုံ ဒေါင်လိုက် စိုက်ပျိုးရာတွင်

In indoor vertical farms,

natural sunlight is replaced with artificial lighting like LEDs.

သဘာဝနေရောင်ခြည်ကို LED များလို အလင်းရောင် အတုနဲ့အစားထိုးရတယ်။

While there are many different types of LEDs being used,

LED ပုံစံမျိုးစုံကို အသုံးပြုနေကြရာ၊

the one that we decided to install here

ကျုပ်တို့က ဒီမှာ တပ်ဆင်ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့တာကို

is called "full spectrum LEDs,"

"ရောင်စဉ်ပြည့် LED များ"လို့ ခေါ်ပါတယ်၊

which was optimized for the type of vegetables that we were growing.

ကျုပ်တို့စိုက်လိုတဲ့ ဟင်းသီးဟင်းရွက် အမျိုးအစားအတွက် အသင့်တော်ဆုံး ဖြစ်လို့ပါ။

Also, in order to maximize production for a given space,

အဲဒါ့အပြင် ရှိနေတဲ့ နေရာလေးထဲမှာ အမျာဆုံး ထုတ်လုပ်နိုင်ဖို့အတွက်၊

indoor vertical farms also utilize and install racking systems

မိုးလုံလေလုံ ဒေါင်လိုက်စိုက်ပျိုးမှုဟာ စင်များကို ဆင့်ပြီး သုံးပြီး

ဟင်းသီးဟင်းရွက်များကို ဒေါင်လိုက် ကြီးပြင်းစေပါတယ်၊

to grow vegetables vertically,

and some of the biggest facilities

တချို့ အကြီးမားဆုံး စိုက်ပျိုးရေးခြံတွေ ဆိုရင်

stack their production 14 to 16 floors high.

စင်များဟာ ၁၄ မှ ၁၆ ထပ် အထိကို မြင့်မားကြပါတယ်။

Now most of these farms are hydroponic or aeroponic systems,

ယခုထိုခြံအများစုသည် Hydroponic သို့မဟုတ် aeroponic systems ဖြစ်သည်။

which means that instead of using soil,

ဆိုလိုတာကမြေကြီးကိုသုံးမယ့်အစား၊

they use a substitute material like polyurethane sponges,

သူတို့က polyurethane ရေမြှုပ်တွေလို အစားထိုးပစ္စည်းကိုသုံးတယ်။

biodegradable peat moss

ဇီဝနည်းဖြင့်ပျက်စီးနိုင်တဲ့ သစ်ဆွေးရေညှိ

and even use inorganic materials like perlite and clay pellets.

perlite နဲ့ ရွှံ့စေးအလုံးများလို အဇီဝမူလ ပစ္စည်းတွေကိုတောင် သုံးရပါတယ်။

ဒီလို စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းအတွက် နောက် တမူထူးခြားတဲ့ အချက်က

Another unique aspects about these farms

is that they use a precise nutrient formula

၎င်းတို့ဟာ တိကျတဲ့ အာဟာရဖော်မြူလာကို အသုံးပြုကြပြီး

that is circulated and recycled throughout the facility,

ခြံတစ်ခုလုံး အတွင်းမှာ ပိုက်လုံးများဖြင့် လည်ပတ်စေလျက်

and this is pumped directly to the vegetables' root zone

ဟင်းသီးဟင်းရွက်တွေရဲ့ အမြစ်ရှိရာ နေရာသို့ တိုက်ရိုက် မှုတ်သွင်းပေးရင်း

to promote plant growth.

အပင်တွေ ကြီးထွားမှုကို မြှင့်တင်ပေးပါတယ်။

And lastly, these farms use

နောက်ဆုံးအနေနဲ့၊ အဲဒီလို ခြံတွေဟာ

a sophisticated monitoring and automation system

ခေတ်မီဆန်းသစ်တဲ့ စောင့်ကြည့်ရေး အလိုအလျောက်စနစ်ကို သုံးလျက်

to significantly increase productivity,

ထုတ်လုပ်နိုင်စွမ်း၊ ထိရောက်မှုနဲ့ တစ်သမတ်တည်း ဖြစ်မှုကို

efficiency and consistency,

သိသာစွာ မြှင့်တင်ပေးရန်နဲ့

and these tools also provide the added benefit

ထုတ်လုပ်လိုက်တဲ့ အစားအစာကို ကောင်းမွန်စွာ ခြေရာခံနိုင်ရေးနဲ့

of producing food that is more traceable and safe.

ဘေးကင်းရေး ကိရိယာများကို ထည့်ပေးနိုင်လို့ အကျိုးကျေးဇူးတွေ တိုးလာစေပါတယ်။

Some of the obvious benefits of growing food in this way

ဒီလိုနည်းဖြင့် အစားအစာကို စိုက်ပျိုးထုတ် လုပ်မှုရဲ့ ထင်ရှားတဲ့ အကျိုးကျေးဇူးက

ကျုပ်တို့ဆီမှာ တစ်နှစ်လုံး ဟင်းသီး ဟင်းရွက် ထုတ်လုပ်နိုင်စွမ်း ရှိလာခြင်း၊

is that you have year-round vegetable production,

you have consistent quality and you have predictable output.

ထုတ်ကုန်ရဲ့ အရည်အသွေး တသမတ်တည်း ကောင်းလျက် ထုတ်လုပ်မှုကို ခန့်မှန်းနိုင်မှုတို့ပါပဲ။

Some of the other major benefits

ကျန်တဲ့ အဓိကအကျိုးကျေးဇူးအချို့မှာ

include significant resource use efficiencies,

ရင်းမြစ်သုံးမှု သိသာစွာ ထိရောက်မှု ရှိခြင်း၊

particularly water.

အထူးသဖြင့်ရေနဲ့ ပတ်သက်ပါတယ်။

ဒီလိုနည်းဖြင့် စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်လိုက်တဲ့ ဟင်းသီးဟင်းရွက် တစ်ကီလိုဂရမ်တိုင်းမှာ

For every kilogram of vegetables grown in this way,

hundreds of liters of water is conserved compared to conventional farming methods.

သမားရိုးကျ စိုက်ပျိုးရေးနည်းနဲ့ စာယဉ် ​ရေလီတာ ရာနဲ့ချီကို ချွေတာမိပါတယ်။

And with the water savings

ရေကို ချွေတာနိုင်ခြင်းနည်းတူ

come similar savings in the use of fertilizer.

ဓာတ်မြေသြဇာကိုလည်း ချွေတာနိုင်ပါတယ်။

ထွက်နှုန်း အကောင်းဆုံး စိုက်ပျိုးရေးခြံ တစ်ခုဟာ

One of the highest-yielding farms

grows over 350 times more food per square meter than a conventional farm.

သမားရိုးကျ စိုက်ခင်းနဲ့ယှဉ်ရင် စတုရန်းမီတာ တူတောင် အစားအစာ အဆ ၃၅၀ ထုတ်လုပ်နိုင်တယ်။

ပြီးတော့ ရာသီဥတုနဲ့ ဘယ်လိုမှ မသက်ဆိုင်လို့

And weatherproofing

means complete control of incoming contaminants and pests,

အပြင်မှ ဝင်လာနိုင်တဲ့ အဆိပ်သင့်မှု ရောဂါပိုးများ လုံးဝ ကင်းရှင်းလို့

completely eliminating the need for the use of chemical pesticides.

ဓာတုပိုးသတ်ဆေးများ လုံးဝသုံးရန် မလိုတာကို ဆိုလိုပါတယ်။

ပြီးတော့ မမေ့သင့်တဲ့ အချက်က

And not to be mistaken,

these farms can produce enormous amounts of food,

ဒီလို စိုက်ပျိုးရေး ခြံတွေဟာ ဧရာမများ ပြားတဲ့ အစားအစာတွေကို ထုတ်လုပ်နိုင်ကြပြီး၊

with one of the biggest facilities

အကြီးမားဆုံး အဲဒီလိုခြံကနေပြီး

producing 30,000 heads of vegetables a day.

တစ်နေ့ကို ဟင်းသီးဟင်းရွက် လုံးရေ ၃၀၀၀၀ ထုတ်လုပ်နိုင်တယ်။

ဒါပေမဲ့၊ ဘယ် နည်းပညာ ဒါမှမဟုတ် တီထွင်မှုမှာမဆို ရှိတတ်သလိုပဲ

However, as with any new technology or innovation,

ဒီထဲမှာလည်း အားနည်းချက်တွေ ရှိပါတယ်။

there are some drawbacks.

As you would imagine,

ခင်ဗျားတို့ စိတ်ကူးကြည့်နိုင်သလို၊

growing food in this way can be incredibly energy-intensive.

ဒီလိုနည်းဖြင့် အစားအစာကို ထုတ်လုပ်မှုဟာ ယုံမရအောင် စွမ်းအင်သုံးစွဲမှု များပါတယ်။

Also, these farms can only produce a small variety of vegetables commercially

ဒီလိုခြံများဟာ စီးပွားဖြစ် ရောင်းနိုင်တဲ့ ဟင်းသီးဟင်းရွက်အချို့ ထုတ်လုပ်နိုင်ပြီး

and the overall cost of the production still is quite high.

အထွေ​ေထွေ ထုတ်လုပ်မှု စရိတ်စကဟာ မြင့်မားလျက် ရှိနေတုန်းပါ။

And in order to address these issues,

ဒီလို ပြဿနာတွေကို ဖြေရှင်းပေးရန်အတွက်၊

some of the biggest and most sophisticated farms

အကြီးမားဆုံးနှင့် ခေတ်မီဆုံး ခြံအချို့တို့က

are making significant investments, starting with energy efficiency.

စွမ်းအင်ရဲ့ ထိရောက်မှုမှအစ သိသာတဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေကို လုပ်လာကြပါတယ်။

In order to reduce the high energy usage,

စွမ်းအင်သုံးစွဲမှု မြင့်မားနေတာကို လျှော့ချပစ်ရန်

there are efforts to develop higher-efficiency LEDs,

ထိရောက်မှု ပိုမြင့်မားတဲ့ LED တွေကို ထုတ်လုပ်ဖို့ ကြိုးစားနေကြပါတယ်။

to develop lasers optimized for plant growth

အပင်တွေ ကြီးထွားလာဖို့ အသင့်တော်ဆုံး လေဆာများကို ပြုစုနေကြပြီး

and using even fiber-optic cables like these

ဒီလို fiber-optic ကြိုးတွေကိုတောင် သုံးနေကြကာ

to channel sunlight directly into an indoor vertical farm

နေရောင်ကို မိုးလုံလေလုံခြံများထဲ နေ့ခင်း ပိုင်းမှာ တိုက်ရိုက် ပို့ပေးခြင်းဖြင့်

during the day to reduce the need for artificial lighting.

အလင်းရောင် အတုကို အသုံးပြုမှု လျှော့ချလိုကြပါတယ်။

ပြီးတော့ ခေတ်မီနည်းစနစ် အသုံးပြုရမှုနဲ့ ဆက်စပ်နေတဲ့

Also, to reduce the labor costs associated with hiring a more sophisticated,

မြို့ကြီးများနဲ့ ကျွမ်းကျင် လုပ်သားများနဲ့ ဆက်စပ်နေတဲ့ စရိတ်များကို လျှော့ချနိုင်ရန်

more urban and also more high-skilled labor force,

robotics in automation is used extensively in large-scale facilities.

အကြီးစား ခြံများထဲတွင် စက်ရုပ်များနဲ့ အလို အလျောက် စနစ်တွေ များစွာမှ သုံးနေကြပါတယ်။

And you can never really be too resource-efficient.

ပြီးတော့ ရင်းမြစ်များဆိုတဲ့ လုံလောက် တယ်လို့ အမြဲတမ်း ပြောမရနိုင်ပါ။

Building indoor vertical farms in and around urban city centers

ဒီလို ဒေါင်လိုက်စိုက်ခင်းတွေ မြို့ကြီးတွေ အထဲမှာနဲ့ တစ်ဝိုက်မှာ တည်ဆောက်ခြင်းက

can help to shorten the agricultural supply chain

စိုက်ပျိုးရေး ထုတ်ကုန် ပေးသွင်းရေး ကွင်းဆက်ကို တိုလာစေရန်နဲ့

and also help to maintain the nutritional content in vegetables.

ဟင်းသီးဟင်းရွက်များထဲ အာဟာရဓာတ် ပြည့်၀လျက် ရှိနေပစေရန် ကူပေးနိုင်ပါတယ်။

Also, there are food deserts in many countries

ပြီးတော့ နိုင်ငံအများအပြားတို့မှာ အစားအစာ ရှားပါးကြပြီး၊

that have little to no access to nutritious vegetables,

အာဟာရရှိတဲ့ ဟင်းသီးဟင်းရွက်တွေ သူတို့ဆီမှာ လုံးမရှိသလောက်ပါပဲ။

and as this industry matures,

ဒီလုပ်ငန်း ရင့်ကျက်လာတာနဲ့ အမျှ

it will become possible to provide more equitable access

သဘာဝ ရင်းမြစ်များ ချို့တဲ့တဲ့ လူအဖွဲ့အစည်းများ အတွက်ပါ

အရည်အသွေးမြင့် အာဟာရဓာတ်ပြည့် ဟင်းသီး ဟင်းရွက်များ ပိုမိုရရှိသုံးနိုင်အောင်

to high-quality, highly nutritious vegetables

in even the most underprivileged of communities.

စီစဉ် ဆောင်ရွက်ပေးနိုင်ဖို့ အလားအလာ ရှိလာပါမယ်။

And finally, and this is really exciting for me personally,

နောက်ဆုံးအချက်က၊ ကျွန်တော့်အတွက် တကယ်စိတ်လှုပ်ရှားစရာက၊

indoor vertical farming can actually be integrated seamlessly

မိုးလုံလေလုံ ဒေါင်လိုက်စိုက်ပျိုးမှုကို မြို့ကြီးများထဲမှာ

ချောမွေ့စွာ ပေါင်းစည်း တိုးချဲ့နိုင်ခြင်းဖြင့်၊

into the cityscape

to help repurpose idle, underutilized and unused urban infrastructure.

အသုံးမချဘဲ ရှိနေတဲ့၊ အသုံးမပြုတဲ့ မြို့ပြ အဆောက်အအုံများထဲက နေရာများ သုံးနိုင်မယ်။

In fact, this is already happening today.

တကယ်တော့ ဒီနေ့မှာကို အဲဒီလို ဖြစ်ပျက်ပြီလာနေပါပြီ။

Ride-sharing services have taken hundreds of thousands of cars off the road

မျှဝေစီးရေး ဝန်ဆောင်မှုတွေဟာ ကားထောင်ချီ တို့ကို လမ်းမကြီးများမှ ရှင်းနိုင်ခဲ့တယ်။

and they have significantly reduced the need for parking.

အဲဒါကြောင့် ကားရပ်ထားရန် လိုအပ်တဲ့နေရာတွေ သိသိသာသာ လျှော့ချလာခဲ့ရပါတယ်။

ဒါကတော့ ပေကျင်း မြို့လယ်မှာ ကျုပ်တို့ တပ်ဆင်ခဲ့ကြတဲ့ စိုက်ပျိုးရေးခြံပါ၊

This is a farm that we installed in central Beijing

in an underutilized underground parking structure

အသုံးမပြုခဲ့တဲ့ ကားထားရုံ တစ်ခုထဲက နေရာမှာပါ၊

to grow vegetables for the nearby hotels.

အနီးအနားက ဟိုတယ်များအတွက် ဟင်းသီး ဟင်းရွက်တွေ စိုက်ပျိုးပေးရန် အတွက်ပါ။

Underutilized infrastructure

အဆောက်အအုံတွေထဲက အသုံးမပြုတဲ့ နေရာဆိုတာ

is not simply limited to large-scale civil engineering projects,

အကြီးစား မြို့ပြအဆောက်အအုံတွေထဲမှာသာ ရှိကြတာ မဟုတ်ပါဘူး၊န်

and they can also include smaller spaces like idle restaurant corners.

အဲဒါဟာ စားသောက်ဆိုင် တစ်ခုရဲ့ အသုံးမပြုတဲ့ ထောင့်တစ်ခုလည်း ဖြစ်နိုင်တယ်။

ဟောဒါက ဟိုတယ်တစ်ခုရဲ့ အကန့် တစ်ခုထဲတွင် ကျုပ်တို့

This is an example of a farm that we installed

directly into the partition of a hotel entrance

တပ်ဆင်ပေးခဲ့ကြတဲ့ စိုက်ပျိုးရေးခြံရဲ့ နမူနာပါ။

in order to grow fresh herbs and microgreens on-site for the chefs.

စားဖိုမှူးအတွက် အနီးမှာကိုပဲ လတ်ဆတ်တဲ့ အသေးစား ဟင်းသီးဟင်းရွက်တွေပါ။

ရိုးရိုးသားသားပြောရရင် ကိုယ့်ပတ်ဝန်းကျင်ကို ကြည့်ကြည့်ရင်၊

Honestly, if you look around,

you will find underutilized space everywhere,

နေရာတိုင်းမှာ အသုံးမပြုထားတဲ့ နေရာတွေ တွေ့ရမှာပါ၊

under, around and inside of urban developments.

မြို့ကြီးပြကြီးတွေရဲ့ အတွင်းမှာ၊ ဝန်းကျပြင်မှာ တွေ့ကြရမှာပါ။

ဒါက ရုံးခန်းတစ်ခုထဲက လွတ်နေတဲ့ ထောင့် တစ်ခုထဲက ကျုပ်တို့ တပ်ဆင်ခဲ့တဲ့ခြံပါ။

This is a farm that we installed into an empty office corner

to grow fresh vegetables for the employees in nearby cafes.

အနီးအနားရှိ ကဖေးများမှ ဝန်ထမ်းများအတွက် လတ်ဆတ်တဲ့ ဟင်းသီးဟင်းရွက်ရနိုင်ဖို့ပါ။

I get to be a part of all these cool projects

ကျွန်တော်ဟာ ဒီလိုအားကျဖွယ် စီမံကိန်းတွေထဲ ပါဝင်လာခဲ့ပြီး

and working in the agricultural industry

စိုက်ပျိုးရေး လုပ်ငန်းထဲမှာ လုပ်ကိုင်ရင်း

to improve access and affordability

လတ်ဆတ်ပြီး အာဟာရဓာတ် ပြည့်ဝကြတဲ့ ထုတ်ကုန်များ လက်လှမ်းမီ ဝယ်နိုင်ဖို့

to fresh and nutritious produce,

ကြိုးပမ်း အားထုတ်လာခဲ့သလိုပဲ၊

hopefully soon by anyone anywhere,

ဒီမှာ ရှိကြတဲ့ သူတွေထဲက တစ်ဦးဦး မကြာမီမှာ လုပ်လာမှာကို မျှော်လင့်ရင်း၊

has been the greatest joy and also the most humbling

စိတ်ပျော်ရွှင်စရာ ကောင်းခဲ့သလို၊ ကျွန်တော့်အတွက် ရိုးရိုးသားသားနဲ့

and intellectually challenging thing I've ever done.

ဉာဏ်ပညာကို စိန်ခေါ် ခဲ့တဲ အရာ ဖြစ်တာကို ဝန်ခံပြောချင်ပါတယ်။

And now that I've convinced you that agriculture can be quite sexy,

ခင်ဗျားကို စိုက်ပျိုးရေး လုပ်ငန်းဟာ အတော့် ကို ဆွဲဆောင်မှု ကောင်းတာ ပြောပြခဲ့ပေမဲ့၊

you'll be surprised and shocked to know

ဒီနေ့အထိကိုပဲ၊ ကျွန်တော်ဟာ ဘာဖြစ်လို့

that I still have trouble

စိုက်ပျိုးရေး လုပ်ငန်းနယ်ပယ်ထဲမှာ

fully articulating how and why I decided to work, and continue to work,

အလုပ်လုပ်ဖို့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့တာနဲ့ ဆက်ပြီး လုပ်ကိုင်နေတာ ဘာကြောင့်လဲ

in the agricultural industry.

ဆိုတာကို ရှင်းမပြနိုင်တာကို အံ့ဩမိကြမှာပါ။

But a couple of years ago, I found a rather unique answer

ဒါပေမဲ့၊ လွန်ခဲ့တဲ့နှစ်နှစ်က ကျွန်တော် ဟာ ထူးဆန်းတဲ့ အဖြေကို ရှာတွေ့ခဲ့ပါတယ်၊

hiding in plain sight.

ရှင်းရှင်းလေးနဲ့ မြင်မရခဲ့တဲ့ အချက်ပါ။

You see, I read an article

ကျွန်တော်ဟာ ဆောင်းပါးတစ်ခုထဲ ဖတ်လိုက်ရတာက၊

about how your name,

ကိုယ်ရဲ့ နာမည်ကို လိုက်ပြီး

particularly your last name,

အထူးသဖြင့် မိသားစုအမည်ကို ဆိုလိုတာပါ၊

can have a strong influence

ကိုယ်ရဲ့ အကျင့်စာရိတ္တမှအစ

on everything from your personality to your professional career.

ကိုယ်ရဲ့ သက်မွေးလုပ်ငန်းအဆုံး၊ အရာ တိုင်းကို အကြီးအကျယ် လွှမ်းမိုးနိုင်ပါတယ်။

This is my Japanese last name:

ကျွန်တော်ရဲ့ဂျပန်လို မိသားစု အမည်က ဒီလိုပါ၊

Oda.

အိုဒါ။

And the characters translate literally

ဒီဂျပန်စာလုံးကို တိုက်ရိုက် ဘာသာပြန်ပေးရင်၊

into "small farm."

"စိုက်ခင်းလေး" လို့ ဖြစ်ပါတယ်။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

Thank you.

ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)