How art can shape America's conversation about freedom | Dread Scott

Translator: sann tint Reviewer: Myo Aung

I am a visual artist,

ကျနော်က အမြင်ပိုင်းအနုပညာရှင်ပါ

and I make revolutionary art to propel history forward.

သမိုင်းကို ရှေ့သို့ မောင်းနှင်ဖို့ တော်လှန်တဲ့ အနုပညာကို ဖန်တီးပါတယ်။

I'm going to come right out and tell you something:

တည့်တည့်ထွက်လာပြီး သင်တို့ကို ပြောမယ့်တစ်ခုခုက

I don't accept the economic foundation,

စီးပွားရေး ပရဟိတတွေ၊ လူမှု ဆက်ဆံရေးတွေ

the social relations

(သို့)အမေရိကရဲ့အာဏာပိုင်

or the governing ideas of America.

စိတ်ကူးတွေကို ကျွန်တော်လက်မခံဘူး။

My art contributes to fundamental change

ကျွန်တော့အနုပညာက ဒီအမြင်ကနေ ကြီးမားတဲ့

by encouraging an audience to address big questions from that perspective.

ပြဿနာတွေ ကိုင်တွယ်ဖို့ ပရိတ်သတ်ကို အားပေးကာ အခြေခံပြောင်းလဲမှုကို ပံ့ပိုးတယ်။

Social change is hard, but ideas matter tremendously.

လူမှုရေးပြောင်းလဲမှုက ခက်ပေမဲ့ စိတ်ကူးတွေက အလွန်တရာ အရေးပါပါတယ်။

When I say I'm an artist, most people think, "Oh, he's a painter."

အနုပညာရှင်လို့ဆိုတော့ လူအများစု ထင်ကြတာက "အိုး၊ သူက ပန်းချီပဲ။"

Behind me, you can see some of the kind of work I do.

နောက်မှာ ကျွန်တော့ လက်ရာမျိုးကို မြင်နိုင်ပါတယ်
။

"Imagine a World Without America" is a painting,

"Imagine a World Without America" ဟာ ပန်းချီကား

but I work in a range of media,

ဒါပေမဲ့ ဓာတ်ပုံ၊ ဗီဒီယိုနဲ့၊

including photography, video and performance art.

တင်ဆက်မှုအနုပညာ အပါအဝင် မီဒီယာအမျိုးစုံမှာ ကျွန်တော်လုပ်တယ်။

A current project, "Slave Rebellion Reenactment,"

လက်ရှိပရောဂျက်တစ်ခု "Slave Rebellion Reenactment" ဟာ

is going to be reenacted on the outskirts of New Orleans

ဒီနှစ် နိုဝင်ဘာမှာNew Orleans ရဲ့ ဆင်ခြေဖုံးမှာ

this November.

ပြန်သရုပ်ဆောင်တော့မယ်။

In 1989, I had an artwork that became the center of controversy

၁၉၈၉ မှာ အမေရိကန်အလံရဲ့ ထုံးတမ်းကို ဖောက်ဖျက်တဲ့ အသုံးပြုမှုကနေ အငြင်းပွားမှု

over its transgressive use of the American flag.

ဗဟိုဖြစ်လာခဲ့တဲ့ အနုပညာလက်ရာ တစ်ခု ကျွန်တော့မှာရှိခဲ့တယ်

"What is the Proper Way to Display a US Flag?"

"အမေရိကန်အလံကို ဘယ်နည်းနဲ့ ပြသမလဲ" ဟာ

is a conceptual work that encouraged audience participation.

ပရိတ်သတ်ပါဝင်မှုကို အားပေးတဲ့ အယူအဆအခြေတည်တဲ့ လက်ရာတစ်ခုပါ။

It consisted of a photo montage that had text that read,

"အမေရိကန်အလံကို ဘယ်နည်းနဲ့ ပြသမလဲ"လို့

"What is the Proper Way to Display a US Flag?"

ဖတ်လို့ရတဲ့ စာသားပါတဲ့ ဆက်စပ် ဓာတ်ပုံတစ်ပုံပါဝင်တယ်။

Below that were books that people could write responses to that question in,

ဒီအောက်မှာတော့ လူတွေ မေးခွန်းကို ပြန်ဖြေဖို့ စာအုပ်တွေရှိပြီး

and below that was a flag that people had the option of standing on.

အောက်မှာ လူတွေ ရပ်တည်ဖို့ ရွေးပိုင်ခွင့်ရှိတဲ့ အလံတစ်ခုရှိတယ်။

The photo montage consisted of images of South Korean students

ဆက်စပ်ဓာတ်ပုံမှာ "ခွေးမသား အမေရိကန်တွေ၊ အိမ်ပြန်တော့"လို့

burning American flags,

ဆိုင်းဘုတ်ကိုင်ရင်း

holding signs that said, "Yankee go home. Son of a bitch,"

တောင်ကိုရီးယားကျောင်းသားတွေ အမေရိကန်အလံကို မီးရှို့တဲ့ပုံပါ။

and below that were flag-draped coffins coming back from Vietnam.

အဲဒီအောက်မှာ ဗီယက်နမ်က ပြန်လာတဲ့ အလံလွှမ်းထားတဲ့ ခေါင်းတွေပါ။

People wrote long and short answers.

လူတွေက အဖြေတို၊အဖြေရှည်တွေ ရေးခဲ့တယ်။

Thousands of people engaged with the work in a lot of different languages.

ထောင်ချီတဲ့ လူတွေဟာ ဒီလက်ရာမှာ မတူညီတဲ့ ဘာသာစကားများစွာနဲ့ ပါဝင်ခဲ့တယ်။

Some of the people said,

လူတစ်ချို့ ပြောခဲ့တာက

"I'm a German girl.

"ကျွန်မဟာ ဂျာမန်မိန်းကလေး၊

If we Germans would admire our flag as you all do,

ကျွန်မတို့ဂျာမန်တွေ ရှင်တို့လို ကျွန်မတို့အလံကို လေးစားကြရင်

we would be called Nazis again.

ကျွန်မတို့ကို နာဇီလို ပြန်ခေါ်ဦးမှာ၊

I think you do have too much trouble about this flag."

ရှင်တို့ ဒီအလံနဲ့ပတ်သက်ပြီး အတော်ဒုက္ခခံတာလို့ထင်တယ်။

"I think that the artist should be returned to his heritage,

"အနုပညာရှင်ကို သူ့ရဲ့အမွေအနှစ်ဆီ ပြန်ပို့သင့်တယ်လို့ထင်တယ်။

i.e., the jungles of Africa,

ဆိုလိုတာက အာဖရိက တောနက်တွေပေါ့၊

and then he can shovel manure in his artistic way."

နောက် သူ့အနုပညာဆန်တဲ့နည်းနဲ့ မြေသြဇာကော်နိုင်တာပေါ့။

"This flag I'm standing on stands for everything oppressive in this system:

"ကျုပ်ရပ်နေတဲ့ ဒီအလံက ဒီစနစ်ထဲမှာ အရာတိုင်း ဖိနှိပ်ခံနေရတာ ကိုယ်စားပြုတယ်

the murder of the Indians and all the oppressed around the world,

အင်ဒီးယန်တွေသတ်မှုနဲ့ တစ်ကမ္ဘာလုံးက ဖိနှိပ်ခံအားလုံးပါ။

including my brother who was shot by a pig,

ကပ္ပလီသေတာ သေချာအောင် သူ့ကိုယ်ကို ကန်ခဲ့တဲ့

who kicked over his body to 'make sure the nigger was dead.'

ပက်စက်တဲ့လူတစ်ယောက်ရဲ့ ပစ်သတ်သတ်တာ ခံရတဲ့ ကျွန်တော့ညီအပါအဝင်ပါ။

That pig was wearing the flag.

အဲဒီပက်စက်တဲ့လူဟာ ဒီအလံ ဝတ်ထားတယ်

Thank you, Dread Scott, for this opportunity."

ဒီအခွင့်အလမ်းအတွက် ကျေးဇူးပါ၊ Dread Scott
"

"As a veteran defending the flag,

"အလံကိုကာကွယ် စစ်မှုထမ်းဟောင်းလို

I personally would never defend your stupid ass!

ငါ့အနေနဲ့ ငနုံကို ဘယ်တော့မှ ကာကွယ်မှာမဟုတ်ဘူး။

You should be shot!" -- US Navy Seal Team.

မင်းဟာ ပစ်သတ်ခံသင့်တယ်" US Navy Seal Team

As you can see, people had very strong reactions about the flag then,

မြင်တဲ့အတိုင်း လူတွေမှာ အဲဒီအချိန်က အလံနဲ့ပတ်သက်ပြီး အခုလို ပြင်းထန်တဲ့

as they do now.

တုံ့ပြန်မှုတွေရှိတယ်။

There were demonstrations of veterans in front of the Art Institute of Chicago.

Art Institute of Chicago ရှေ့မှာ စစ်မှုထမ်းဟောင်းတွေရဲ့ ဆန္ဒပြပွဲရှိခဲ့တယ်။


They chanted things like,

ဒီလို ကြွေးကြော်ခဲ့ကြတယ်။

"The flag and the artist, hang them both high,"

"အလံနဲ့ အနုပညာရှင်နှစ်ခုစလုံး ကြိုးပေးလိုက်"

evoking images of lynching.

လူအုပ်နဲ့သေဒဏ်ပေးဖို့ လှုံ့ဆော်တာ

I received numerous death threats,

အသက်ခြိမ်းခြောက်မှုများစွာ လုပ်တယ်

and bomb threats were phoned in to my school.

ကျောင်းကိုဖုန်းနဲ့ ဗုံးခြိမ်းခြောက်မှုတွေ။

It was a very dangerous situation.

ဒါက အင်မတန် ကြောက်စရာ အခြေအနေပါ။

Later, President Bush called the work "disgraceful,"

နောက် သမ္မတဘုရှ်က ကျွန်တော်က ဧရာမဂုဏ်ယူစရာလို့မြင်တဲ့

which I viewed as a tremendous honor,

ဒီလက်ရာကို "ဂုဏ်သရေပျက်တာ"လို့ခေါ်ကာ

and Congress outlawed the work.

လွှတ်တော်က တရားမဝင်ကြေညာခဲ့တယ်။


(Laughter)

(ရယ်သံများ)

I became part of a Supreme Court case when I and others defied that law,

ကျွန်တော်နဲ့အခြားသူတွေ Capitol လှေကားမှာ အလံတွေမီးရှို့ခြင်းနဲ့ ဥပဒေကိုဖီဆန်တော့

by burning flags on the steps of the Capitol.

တရားရုံးချုပ် အမှုတစ်ခုဖြစ်လာခဲ့တယ်။

That action and the subsequent legal and political battle

ဒီလုပ်ဆောင်မှုနဲ့ နောက်ဆက်တွဲ ဥပဒေနဲ့ နိုင်ငံရေးတိုက်ပွဲက

led to a landmark First Amendment decision that prevented the government

မျိုးချစ်ဝါဒဟာ အစိုးရကို မဖြစ်မနေပြဌာန်း ရမယ်လို့တောင်းဆိုခြင်းကို တားမြစ်တဲ့

from demanding patriotism be mandatory.

ပထမ ပြင်ဆင်မှု ဆုံးဖြတ်ချက် အထင်ကရတစ်ခုဖြစ်စေခဲ့တယ်

But let me back up a bit.

နည်း နည်း နောက်ဆုတ်ပါရစေ။

These people literally wanted me dead.

ပြောရရင် ဒီလူတွေဟာ ကျွန်တော့ကို သေစေချင်ခဲ့တာပါ။

What I would do at this moment would make a difference.

ဒီအချိန်က ကျွန်တော်လုပ်မှာက ခြာနားမှုတစ်ခုဖြစ်စေလိမ့်မယ်

This is me at the exact same moment,

အဲဒီတစ်ချိန်တည်းက ကျွန်တော်ပါ၊

eight stories above that crowd.

လူစုရဲ့အထက် ရှစ်ထပ်မှာပါ။

It was supposed to be for a photo shoot

အဲဒီအချိန်က စစ်မှုထမ်းဟောင်းတွေ

that was going to take place on the steps where the veterans were at that time.

လှေကားထစ်တွေမှာ နေရာယူကြတော့မယ့် ဓာတ်ပုံရိုက်ဖို့အတွက်ဖြစ်သင့်ခဲ့တာပါ။

It wouldn't have been safe for me to be there, to say the least.

ပြောရမယ်ဆိုရင် အဲဒီမှာ ကျွန်တော့အတွက် လုံခြုံမှုရှိမှာမဟုတ်ဘူး။

But it was really important to do that shoot,

ဒါပေမဲ့ ဒါရိုက်ဖို့က တကယ့်ကို အရေးကြီးပါတယ်

because while some wanted to kill me, it was also a situation

အကြောင်းက တစ်ချို့က ကျွန်တော့ကိုသတ်ချင်နေပေမဲ့

where those who viewed the American flag as standing for everything oppressive

ဒီစနစ်မှာUS အလံကို အရာတိုင်း ဖိနှိပ် တာအဖြစ် ရပ်တည်တယ်လို့ မြင်တဲ့လူတွေရှိတဲ့

in this system

အခြေအနေလည်းရှိလို့ပါ။

felt that they had a voice,

သူတို့မှာ အသံတစ်ခုရှိပြီး

and that voice needed to be amplified.

ဒီအသံကို ချဲ့ပေးဖို့လိုတယ်လို့ခံစားမိတာပါ

The point is this:

အရေးကြီးတာက

changing anything --

တစ်ခုခုပြောင်းလဲခြင်းဟာ

whether it's conventional ideas about US national symbols,

အမေရိကန်အမျိုးသား သင်္ကေတတွေနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ သမားရိုးကျ စိတ်ကူးတွေ၊

traditional thinking challenged by scientific breakthroughs

သိပ္ပံ ကျော်လွှားမှုတွေက စိန်ခေါ်တဲ့ အစဉ်အလာ တွေးခေါ်ခြင်းတွေ

or ousting an authoritarian president --

(သို့) အာဏာရှင်ဆန်တဲ့သမ္မတကို ဖြုတ်ပစ်ခြင်းဖြစ်ဖြစ်

requires a lot of things.

အရာအများကြီးလိုတယ်။

It requires courage,

သတ္တိလိုတယ်၊

luck

ကံလိုတယ်၊

and also vision and boldness of action.

နောက် အမြင်နဲ့ လုပ်ရပ်ရဲ့ ရဲရင့်မှုရောပါ။

But on luck --

ဒါပေမဲ့ ကံပဲလေ...

I have to say, the photo shoot we did might not have worked out so well.

ပြောလိုတာက ကျွန်တော်တို့ရိုက်ခဲ့တဲ့ ဓာတ်ပုံက သိပ်အလုပ်မဖြစ်ခဲ့လောက်ဘူး။

We laughed after we were out of the area.

ဒီနေရာကထွက်လာအပြီးမှာ ကျွန်တော်တို့ ရယ်မောခဲ့ကြတယ်။

But the thing is, it was worth the risk

ဒါပေမဲ့ ဒီမယ် ပါဝင်ခဲ့တဲ့

because of the stakes that were involved.

လောင်းကြေးတွေကြောင့် စွန့်စားထိုက်တယ်တာပါ

And in this case, the luck led to a wonderful,

ဒီအဖြစ်မှာ ကံက အံ့ဖွယ်၊ နက်ရှိုင်းအားကောင်းတဲ့

profound and powerful situation

အခြေအနေတစ်ခုကို ဖြစ်စေခဲ့တာပါ၊

that was also humorous.

ရယ်စရာလည်း ကောင်းခဲ့တာပေါ့။

Thank you.

ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)