What everyday citizens can do to claim power on the internet | Fadi Chehadé and Bryn Freedman

Translator: sann tint Reviewer: Myo Aung

Bryn Freedman: So you said that in the 20th century,

Bryn Freedman: ဒီတော့ ရှင်ပြောခဲ့တာက ၂၀ ရာစုမှာ

global power was in the hands of government.

ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ စွမ်းအားဟာ အစိုးရရဲ့လက်ထဲမှာ ရှိခဲ့တယ်ပေါ့။

At the beginning of this digital century,

ဒစ်ဂျစ်တယ် ရာစုအစမှာ

it really moved to corporations

ကော်ပိုရေးရှင်းတွေဆီ ပြောင်းသွားပြီး

and that in the future, it would move to individuals.

အနာဂတ်မှာ လူတစ်ဦးချင်းဆီ ရွေ့သွားလိမ့်မယ်ပေါ့။

And I've interviewed a lot of people,

လူအများကြီးကိုတွေ့ဆုံမေးမြန်းထားတယ်၊

and they say you're wrong,

သူတို့က ရှင်မှားတယ်လို့ပြောပြီး

and they are betting on the companies.

ကုမ္ပဏီတွေအပေါ် သူတို့အလေးပေးနေကြတယ်။

So why are you right,

ဒီတော့ ဘာကြောင့် ရှင်မှန်တာလဲ၊

and why are individuals going to win out?

ဘာကြောင့် တစ်ဦးချင်းတွေက အောင်နိုင်မှာလဲ။

Fadi Chehadé: Because companies cater to individuals,

Fadi Chehadé: ကုမ္ပဏီတွေဟာ လူတစ်ဦးချင်းကို အားကိုးရလို့ပါ။

and we as the citizenry

ကျွန်တော်တို့ ပြည်သူပြည်သားတွေအနေနဲ့

need to start understanding that we have a big role

ရှေ့ဆက်လှမ်းပြီး ကမ္ဘာကို ဘယ်လို စိုးမိုးမလဲဆိုတာကို ပုံသွင်းရာမှာ

in shaping how the world will be governed, moving forward.

ကြီးမားတဲ့ ကဏ္ဍတစ်ခုရှိတာကို စတင်နားလည်ဖို့လိုတာပါ။

Yes, indeed, the tug of war right now is between governments,

ဟုတ်ပါတယ်၊ တကယ်က လောလောဆယ် လွန်ဆွဲပွဲက အစိုးရတွေအကြားမှာပါ

who lost much of their power to companies

ကုမ္ပဏီတွေအပေါ် ၎င်းတို့အာဏာစက် အများကြီး ဆုံးရှုံးနေသူတွေပေါ့၊

because the internet is not built around the nation-state system

အကြောင်းက အင်တာနက်ဟာ လွတ်လပ်သော အမျိုးသားနိုင်ငံ စနစ်ဝန်းကျင်မှာ

around which governments have power.

တည်ဆောက်ထားတာ မဟုတ်လို့ပါ။

The internet is transnational.

အင်တာနက်ဟာ နိုင်ငံစုံပါဝင်နေတာပါ။

It's not international, and it's not national,

နိုင်ငံတကာဆိုင်ရာ မဟုတ်ဘူး၊ အမျိုးသားဆိုင်ရာ မဟုတ်ဘူး။​

and therefore the companies became very powerful.

ဒါကြောင့် ကုမ္ပဏီတွေဟာ အင်အားအလွန်ကြီးလာတာပါ။

They shape our economy.

၎င်းတို့ စီးပွားရေးကို ပုံသွင်းပေးတယ်။

They shape our society.

လူမှုအဖွဲအစ်းကို ပုံသွင်းပေးတယ်။

Governments don't know what to do.

အစိုးရတွေက ဘာလုပ်ရမှန်းမသိကြဘူး။

Right now, they're reacting.

လော့လောဆယ်တော့ သူတို့ တုံ့ပြန်နေကြတယ်။

And I fear that if we do not, as the citizenry --

ကျွန်တော်လန့်တာက ပြည်သူပြည်သားတွေအနေနဲ့ ကျွန်တော်တို့ မလုပ်ကြဘူးဆိုရင်

which are, in my opinion, the most important leg of that stool --

ကျွန်တေ့အမြင်အရ ဒါတွေဟာ ဒီထိုင်ခုံရဲ့ အရေးပါဆုံး ခြေထောက်ပါ၊

don't take our role,

ကိုယ့်ကဏ္ဍ ကိုယ်မယူရင်တော့

then you are right.

ခင်ဗျား မှန်ပါတယ်။

The detractors, or the people telling you that businesses will prevail, are right.

ပုတ်ခတ်သူတွေ (သို့) လုပ်ငန်းတွေပျံ့နှံ့မယ် လို့ ခင်ဗျားကိုပြောသူတွေ မှန်ပါတယ်

It will happen.

ဒါဖြစ်လာပါလိမ့်မယ်။

BF: So are you saying that individuals will force businesses

BF: ဒီတော့ ရှင်ပြောနေတာက တစ်ဦးချင်းတွေက လုပ်ငန်းတွေကို ဖိအားပေးမယ်

or business will be forced to be responsive,

(သို့) လုပ်ငန်းဟာ လိုလိုလားလားရှိဖို့ ဖိအားပေးခံရမယ်

or is there a fear that they won't be?

(သို့) ၎င်းတို့ ဖိအားပေးခံရမှာ မဟုတ်ဆိုတဲ့ ပူပန်မှုရှိလား။

FC: I think they will be.

FC: ဖိအားပေးခံရမယ် ထင်ပါတယ်။

Look at two weeks ago,

လွန်ခံ့တဲ့ နှစ်ပတ်ကို ကြည့်ပါ။

a small company called Skip winning over Uber and Lyft and everyone

Skip ဆိုတဲ့ ကုမ္ပဏီလေးဟာ San Francisco စကူတာလုပ်ငန်း

to actually get the license for the San Francisco scooter business.

လုပ်ခွင့်ရဖို့ Uber ၊ Lyft နဲ့ လူတိုင်းကို စည်းရုံးနေနိုင်ခဲ့တယ်။

And if you read why did Skip win,

Skip ဘာကြောင့်နိုင်ခဲ့လဲဆိုတာ ဖတ်မိရင်

because Skip listened to the people of San Francisco,

Skip ဟာနေရာတိုင်းမှာ လွှင့်ပစ်ခံနေရတဲ့ စကူတာတွေကို

who were tired of scooters being thrown everywhere,

ငြီးငွေ့နေတဲ့ San Francisco က လူတွေကို 
လုပ်ခွင့်ပေးခဲ့ပြီး

and actually went to the city and said,

မြို့ကို သွားကာ ပြောခဲ့တာကြောင့်ပါ။

"We will deploy the service,

"ဝန်ဆောင်မှုကို ထိထိရောက်ရောက် အသုံးချမယ်၊

but we will respond to the people's requirements

ဒါပေမဲ့ ကျုပ်တို့ကိုယ်တိုင် စနစ်တကျ စီစဉ်တဲ့စည်းမျဉ်းတွေတစ်ဝိုက်က

that we organize ourselves around a set of rules."

လူတွေရဲ့ လိုအပ်ချက်တွေကို မဆိုင်းမတွ တုံ့ပြန်ပေးမယ်"

They self-governed their behavior, and they won the contract

အပြူအမူကို ကိုယ်ပိုင်ထိန်းချုပ်နိုင်တယ် အချို့အင်အားကြီး ကုမ္ပဏီတွေကို

over some very powerful companies.

ကျော်ပြီးကန်ထရိုက်ရခဲ့တယ်။

BF: So speaking of guidelines and self-governance,

BF: ဒီတော့ လမ်းညွှန်ချက်တွေနဲ့ ကိုယ်ပိုင်ထိန်းချုပ်မှုဆိုလို့

you've spent an entire lifetime creating guidelines and norms

ရှင်ဟာ တစ်သက်တာလုံး အင်တာနက်အတွက် လမ်းညွှန်တွေနဲ့ စံတွေဖန်တီးရင်း

for the internet.

ကုန်ဆုံးခဲ့တယ်။

Do you think those days are over?

ဒီနေ့တွေ လွန်သွားပြီလို့ ရှင်ထင်လား။

Who is going to guide, who is going to control,

ဘယ်သူက လမ်းညွှန်တော့မလဲ၊ ဘယ်သူက ထိန်းချုပ်တော့မလဲ၊

and who is going to create those norms?

ဘယ်သူက ဒီစံတွေကို ဖန်တီးတော့မလဲ။

FC: The rules that govern the technology layers of the internet

FC: အင်တာနက်ရဲ့ နည်းပညာ အလွှာတွေကို ထိန်းချုပ်တဲ့ စည်းမျဉ်းတွေဟာ

are now well put in place,

အခု ကောင်းကောင်း တည်ဆောက်မထားဘူး။

and I was very busy for a few years setting those rules

အင်တာနက်ကို ကွန်ရက်တစ်ခုဖန်တီးတဲ့ အင်တာနက်ရဲ့ အစိတ်အပိုင်းဝန်းကျင်က

around the part of the internet that makes the internet one network.

စည်းမျဉ်းတွေချမှတ်ရင်း နှစ်အနည်းငယ် ကျွန်တော် အလုပ်အတော်ရှုပ်နေခဲ့တယ်။

The domain-name system, the IP numbers,

domain name စနစ်နဲ့ IP numbers တွေ

all of that is in place.

ဒါအားလုံး တည်ဆောက်တာပေါ့။

However, as we get now into the upper layers of the internet,

ဒါပေမဲ့ အခုဆို အင်တာနက်ရဲ့ အပေါ်လွှာတွေထဲ ရောက်ရှိလာတဲ့အခါ

the issues that affect me and you every day --

ကျွန်တော်နဲ့ ခင်းဗျားတို့ကို နေ့စဉ် ထိခိုက်စေတဲ့ ပြဿနာတွေလေ

privacy, security, etc. --

အနှောင့်အယှက်ကင်းမှု၊ လုံခြုံမှုစတာတွေပေါ့

the system to create norms for those unfortunately is not in place.

ဒါတွေအတွက် စံတွေဖန်တီးဖို့ စနစ်က ဖြစ်ချင်တော့ တည်ဆောက်မထားဘူး။

So we do have an issue.

ဒီတော့ ပြဿနာတစ်ခု ရှိကိုရှိနေတယ်။

We have a system of cooperation and governance

အခုလောလောဆယ် ဖန်တီးဖို့လိုတဲ့ ပူပေါင်းမှုနဲ့ အုပ်ချုပ်မှုရဲ့ စနစ်တစ်ခု

that really needs to be created right now

ကျွန်တော်တို့မှာရှိနေတယ်။

so that companies, governments and the citizenry can agree

ဒစ်ဂျစ်တယ်လောက ဘယ်လို ရှေ့ဆက်တော့မယ်ဆိုတာ ကုမ္ပဏီတွေ၊

how this new digital world is going to advance.

အစိုးရတွေနဲ့ ပြည်သူပြည်သားတွေ သဘောတူနိုင်ဖို့ပါ။

BF: So what gives a digital company any incentive?

BF: ဒီတော့ ဘာက ဒစ်ဂျစ်တယ် ကုမ္ပဏီတွေကို မက်လုံးပေးလဲ။

Let's say -- Facebook comes to mind --

ဆိုပါစို့၊ Facebook စိတ်မှာ ပေါ်လာတယ်

they would say they have their users' best interests at heart,

သူတို့က အသုံးပြုသူတွေရဲ့ အကျိုးကို အလိုလားဆုံးလို့ဆိုကြပေမဲ့

but I think a lot of people would disagree with that.

လူအတော်များများကတော့ ဒါကို သဘောမတူကြဘူးလို့ထင်တယ်။

FC: It's been very difficult to watch how tech companies have reacted

FC: နည်းပညာကုမ္ပဏီတွေ ပြည်သူပြည်သားတွေရဲ့ တုံ့ပြန်မှုကို၊ ၎င်းတို့ရဲ နည်းပညာတွေကို

to the citizenry's response to their technologies.

တုံ့ပြန်ပုံကို စောင့်ကြည့်က အင်မတန်ခက်သွားပြီ။

And some of them, two or three years ago, basically dismissed it.

အချို့က လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်နှစ်၊ သုံးနှစ်ကကို အခြေခံအားဖြင့် ဒါကို ပယ်ချခဲ့တယ်။

The word that I heard in many board rooms is, "We're just a technology platform.

ဘုတ်အဖွဲအစည်အဝေးတွေမှာ ကြားခဲ့တဲ့စကားက "ကျုပ်တို့ဟာ နည်းပညာ ပလက်ဖောင်းတစ်ခုပါ၊

It's not my issue if my technology platform

နည်းပညာပလက်ဖောင်းက မိသားစုတွေ ပါကစ္စတန်က မိန်းကလေးတွေကို

causes families to go kill their girls in Pakistan.

သွားသတ်တာဖြစ်စေတာဆိုရင် ဒါ ကျွန်တော့ ကိစ္စမဟုတ်ဘူး၊

It's not my issue. It's their problem.

ဒါ ကျွန်တော့ကိစ္စ မဟုတ်ဘူး၊ ဒါ သူတို့ပြဿနာလေ။

I just have a technology platform."

ကျွန်တော့မှာ နည်းပညာ ပလက်ဖောင်းပဲရှိတာလေ။"

Now, I think we are now entering a stage

ကဲ အဆင့်တစ်ခုကို ကျွန်တော်တို့ ဝင်နေတာမဟုတ်ဘူထင်တယ်

where companies are starting to realize this is no longer sustainable,

ဒါဟာ ခံနိုင်စွမ်းတော့ဘူးဆိုတာကို ကုမ္ပဏီတွေ စတင်သဘောပေါက်ရာနဲ့

and they're starting to see the pushback

လူတွေ၊သုံးစွဲသူတွေ၊ နိုင်ငံသားတွေဆီက

that's coming from people, users, citizens,

လာနေတဲ့ သဘောမကျတဲ့ တုံ့ပြန်မှုကို စတင်မြင်ရတဲ့နေရာပါ။

but also governments that are starting to say,

"ဒါက မဖြစ်နိုင်ဘူး" လို့ စတင်ပြောနေတဲ့

"This cannot be."

အစိုးရတွေကတေွရောပါ။

So I think there is a maturity that is starting to set,

ဒီတော့ စတင်တည်ဆောက်ဖို့ အများစုတစ်စု ရှိတယ်ထင်တယ်၊

especially in that Silicon Valley area,

အထူးသဖြင့် Silicon Valley ဒေသမှာ

where people are beginning to say, "We have a role."

"ကျုပ်တို့မှာ ကဏ္ဍတစ်ခုရှိတယ်"လို့ လူတွေ စပြောနတဲ့နေရာပေါ့။

So when I speak to these leaders, I say,

ဒီတော့ ဒီခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ ပြောတဲ့အခါ ကျွန်တော်ပြောတာက

"Look, you could be the CEO, a very successful CEO of a company,

"ကြည့်၊ ခင်ဗျားဟာ CEO ဖြစ်နိုင်တယ်၊ ကုမ္ပဏီရဲ့ အရမ်းအောင်မြင်တဲ့ CEO တစ်ဦးပါ၊

but you could also be a steward."

ဒါပေမဲ့ ကြီးကြပ်သူလည်းဖြစ်နိုင်ပါတယ်"

And that's the key word.

ဒါက အဓိက စကာလုံးလေ၊

"You could be a steward of the power you have

"သန်းထောင်ရှိတဲ့ လူတွေရဲ့ဘဝတွေနဲ့ စီးပွားရေးတွေကို ပုံသွင်းပေးဖို့

to shape the lives and the economies of billions of people.

ခင်ဗျားမှာရှိတဲ့ အာဏာကို ကြီးကြပ်သူ တစ်ဦးဖြစ်နိုင်တယ်။

Which one do you want to be?"

ဘယ်ဟာ ခင်ဗျားဖြစ်ချင်လဲ။"

And the answer is, it's not one or the other.

အဖြေကတော့ ဒါလည်းမဟုတ် ဟိုဟာလည်းမဟုတ်တာပါ။

This is what we are missing right now.

ဒါက ကျွန်တော်တို့ အခု လွဲနေတာပါ။

So when an adult like Brad Smith, the president of Microsoft,

ဒီတော့ Brad Smith လို လူကြီးတစ်ဦး Microsoft ရဲ့ ဥက္ကဋ္ဌက

said a few months ago,

လွန်ခဲ့တဲ့ လအနည်းငယ်က ပြောတာက

"We need a new set of Geneva Conventions

"ကျုပ်တို့ ဒစ်ဂျစ်တယ် ဟင်းလင်းပြင်ရဲ့ လုံခြုံမှုကို စီမံဖို့

to manage the security of the digital space,"

Geneva Conventions အသစ်တစ်ခု လိုတယ်။"

many of the senior leaders in Silicon Valley

Silicon Valley က အကြီးတန်းခေါင်းဆောင် အများအပြားက သူ့စကားလုံးတွေကို

actually spoke against his words.

တကယ်ပဲ ဆန့်ကျင်ပြောဆိုခဲ့တယ်။

"What do you mean, Geneva Convention?

"Geneva Conventions က ဘာကိုဆိုလိုတာလဲ၊

We don't need any Geneva Conventions. We self-regulate."

ဘာ Geneva Conventions မှ မလိုဘူး၊ ကျုပ်တို့ဘာသာ ထိန်းညှိတာလေ။"

But that mood is changing,

ဒါပေမဲ့ ဒီသဘောထားက ပြောင်းနေပြီး

and I'm starting to see many leaders say,

"ကျုပ်တို့ကို ကူညီကြပါ" လို့ပြောတဲ့ ခေါင်းဆောင်အတော်များများကို

"Help us out."

စတွေ့နေရတယ်။

But here lies the conundrum.

ဒါပေမဲ့ ဒီမှာ ဦးနှောက်စားတာရှိတယ်၊

Who is going to help those leaders do the right thing?

ဒီခေါင်းဆောင်တွေ မှန်တာလုပ်ရာမှာ ဘယ်သူက ကူညီမှာလဲ။

BF: So who is going to help them?

BF: ဒါဆို သူတို့ကို ဘယ်သူကူညီမှာလဲ။

Because I'd love to interview you for an hour,

အကြောင်းက ရှင့်ကို တစ်နာရီ တွေ့ဆုံမေးမြန်ချင်ပေမဲ့

but give me your biggest fear and your best hope

ဒါကို ဘယ်လိုအလုပ်ဖြစ်မလဲဆိုတာအတွက် သင့်ရဲ့ အကြောက်ဆုံးနဲ့

for how this is going to work out.

အကောင်းဆုံး မျှော်လင့်ချက်ကို ပေးပါ။

FC: My biggest hope is that we will become each stewards

FC: ကျွန်တော့ရဲ့ အကြီးဆုံး မျှော်လင့်ချက်က ကျွန်တော်တို့ဟာ ဒစ်ဂျစ်တယ် လောကသစ်ရဲ့

of this new digital world.

ကြီးကြပ်သူတွေဖြစ်လာမယ်။

That's my biggest hope,

ဒါ အကြီးဆုံး မျှော်လင့်ချက်ပါ

because I do think, often, we want to put the blame on others.

အကြောင်းက ကျွန်တော်ထင်တာက မကြာခဏတော့ အခြားသူတွေကို အပြစ်ပုံချင်ကြလို့ပါ။

"Oh, it's these CEOs. They're behaving this way."

"အိုး၊ ဒီ CEOs တွေ၊ သူတို့က ဒီလိုလုပ်နေတာကိုး။"

"These governments are not doing enough."

"ဒီအစိုးရတွေက သိပ်မလုပ်ကြပါဘူ။"

But how about us?

ကျွန်တော်တို့ကျတော့ရော။

How is each of us actually taking the responsibility to be a steward

တစ်ဦးချင်းစီဟာ ကျွန်တော်တို့ နေထိုင်ရာဒစ်ဂျစ်တယ် ဟင်းလင်းပြင်ရဲ့

of the digital space we live in?

ကြီးကြပ်သူ တစ်ဦးဖြစ်ဖို့ တာဝန်ဘယ်လိုယူကြမလဲ။

And one of the things I've been pushing on university presidents

တက္ကသိုလ် ဥက္ကဋ္ဌတွေကို ကျွန်တော် တွန်းအားပေးနေတာတွေထဲက တစ်ခုက

is we need every engineering and science and computer science student

ကျွန်တော်တို့ဟာ ကုတ်နောက်တစ်ကြောင်းရေးဖို့ (သို့) IoT ကိရိယာ ပုံစံထုတ်ကြမယ့်သူ

who is about to write the next line of code

စက်မှုပညာ၊သိပ္ပံပညာ၊ ကွန်ပြူတာသိပ္ပံပညာ

or design the next IoT device

ကျောင်းသားတိုင်းကို လိုအပ်တယ်၊

to actually have in them a sense of responsibility and stewardship

သူတိုတည်ဆောက်တာတွေအပေါ် တာဝန်ယူမှုနဲ့ ကြီးကြပ်အုပ်ချုပ်မှုသဘောတစ်ခု

towards what they're building.

သူတို့ဆီမှာရှိစေဖို့ပါ။

So I suggested we create a new oath,

ဒီတော့ Hippocratic Oath လို ကျမ်းသစ္စာအသစ်တစ်ခု

like the Hippocratic Oath,

ဖန်တီးဖို့ အကြံပြုခဲ့တယ်။

so that every student entering an engineering program

ကျောင်းသားတိုင်း စက်မှုပညာ အစီအစဉ်တစ်ခုကို ဝင်ရောက်ပြီး

takes a technocratic oath or a wisdom oath

စက်မှုပညာရှင် ကျမ်းသစ္စာ (သို့) အသိပညာ ကျမ်းသစ္စာတစ်ခုဆိုနိုင်ဖို့

or some oath of commitment to the rest of us.

(သို့) ကျန်တဲ့ကျွန်တော်တို့ကို ရည်စူးမှုရဲ့ ကျမ်းသစ္စာပေါ့။

That's my best hope, that we all rise.

ဒါ ကျွန်တော့ အမျှော်လင့်ဆုံး အားလုံး မြင့်တက်တာပါ။

Because governments and businesses will fight over this power game,

အစိုးရတွေနဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေဟာ ဒီအာဏာ ကစားပွဲကို စောဒကတက်ကြမှာဖြစ်လို့ပါ၊

but where are we?

ဒါပေမဲ့ ကျွန်တော်တို့က ဘယ်မှာလဲ။

And unless we play into that power table,

ဒီအာဏာ ဇယားထဲမှာ ဝင်မပါဘူးဆိုရင်

I think we'll end up in a bad place.

မကောင်းတဲ့နေရာတစ်ခုမှာ ကျွန်တော်တို့ အဆုံးသတ်သွားမယ်ထင်တယ်။

My biggest fear?

ကျွန်တော် အကြောက်ဆုံးလား။

My biggest fear, to be very tactical today,

အကြောက်ဆုံးက ယနေ့ နည်းဗျူဟာမြောက်ဖို့ပါ။

what is keeping me up at night

ညမှာ ကျွန်တော့ကို အိပ်ရေးပျက်နေစေတာက

is the current war between the West, the liberal world,

လွတ်လပ်စွာတွေးခေါ်တဲ့ ကမ္ဘာ အနောက်နဲ့

and China,

တရုတ်တို့ကြားက

in the area of artificial intelligence.

ဉာဏ်ရည်တုနယ်ပယ်ထဲက လက်ရှိစစ်ပွဲပါ။

There is a real war going on,

တကယ့်စစ်ပွဲတစ်ခု ဆက်ဖြစ်နေပါတယ်။

and for those of us who have lived through the nuclear nonproliferation age

နူးကလိယ ပျံ့ပွားမှုတာဆီးရေးခေတ်အတွင်းမှာ နေထိုင်ခဲ့ကြတဲ့ ကျွန်တော်တို့အတွက်နဲ့

and saw how people agreed

သိပ် အန္တရယ်ရှိတဲ့ အရာတွေကို ဇယားကနေဖယ်ရှားဖို့

to take some very dangerous things off the table,

လူတွေသဘောတူကြပုံကို မြင်ခဲ့ပါတယ်။

well, the Carnegie Endowment just finished a study.

ကဲ၊ Carnegie Endowment က လေ့လာမှုတစ်ခု မကြာခင်က ပြီးခဲ့တယ်။

They talked to every country that made nuclear weapons

နူးကလိယလက်နက်တွေထုတ်လုပ်တဲ့ နိုင်ငံတိုင်းကို ဆွေးနွေးကာ

and asked them,

သူတို့ကို မေးခဲ့တာက

"Which digital 'weapon' would you take off the table

"အခြားသူတစ်ဦးရဲ့ ကျောင်းတွေ၊ ဆေးရုံတွေကို ဆန့်ကျင်တဲ့

against somebody else's schools or hospitals?"

ဘယ်ဒစ်ဂျစ်တယ်လက်နက်ကို ဇယားကနေ ဖယ်ရှားမလား။"

And the answer --

အဖြေကတော့...

from every nuclear power -- to this question was,

နူးကလိယစွမ်းအင်တိုင်းကနေ..... ဒီမေးခွန်းအထိက

nothing.

ဘာမှရှိဘူး။

That's what I'm worried about ...

ဒါက ကျွန်တော် ပူပန်မိတာပါ၊

The weaponization of the digital space,

ဒစ်ဂျစ်တယ်ဟင်းလင်းပြင်ရဲ့ လက်နက်အဖြစ် ပြောင်းလဲမှုနဲ့

and the race to get there.

ပြိုင်ပွဲက အဲဒီကိုရောက်ဖို့ပါ။

BF: Well, it sounds like you've got a lot of work to do,

BF: ရှင့်မှာ လုပ်စရာတွေ အများကြီးရှိတဲ့ပုံရတယ်၊

and so do the rest of us.

ကျန်တဲ့ ကျွန်မတို့ရောပေါ့။

Fadi, thank you so much. I really appreciate it.

Fadi ရေ၊ ကျေးဇူးအများကြီးတင်ပါတယ် တကယ် အသိအမှတ်ပြုပါတယ်။

FC: Thank you.

FC: ကျေးဇူးပါ ခင်ဗျာ။

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)